Ön İnceleme 4483 Sayılı Kanun

*TANIMLAR-SUÇUN ÖZEKLLİKLERİ.
*SORUŞTURMACIYA NOTLAR.
4483 SAYILI KANUNUN VE UYGULAMA ŞARTLARI İLE
KAPSAMI.
*HANGİ SUÇLAR 4483 SAYILI KANUNUN 2. MADDESİ
DIŞINDA GÖSTERİLİR ?
*ÖN İNCELEME VE ÖN İNCELEME RAPORU NEDİR?
*ÖN İNCELEME RAPORU NASIL HAZIRLANIR?
*ÖN İNCELEME RAPORUNDA DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR.
*4483 SAYILI KANUNA GİREN VE TCK ‘DA YER ALAN
SUÇLAR.
*4483 SAYILI KANUN KAPSAMINA GİRMEYEN SUÇLAR.
*BELGE ÖRNEKLERİ:(ÖN İNCELEME RAPORU-TEVDİ
RAPORU-İFADE ÖRNEKLERİ)
Hukuk:Kişiler arası ilişkileri düzenleyen kurallar bütünüdür.
Kamu Hukuku;Devlet ile bir şahıs veya diğer bir devlet
arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kurallarıdır.
Özel Hukuk:Bir şahıs ile diğer bir şahıs arasındaki ilişkileri
düzenleyen kurallardır.
Görev:Bir
kimsenin/kamu
kurum
ve
kuruluşlarında
çalışanlarının konumları, kanun ve diğer idari düzenlemeler
gereği yapmak durumunda oldukları iş ve işlemler bütünüdür.
Yetki:Bir işi veya bir görevi belli şartlar altında
yapıp
yapmama veya bir karara bağlama konusunda sahip olunan
yasal sorumluluktur.
Sorumluluk:Bir kimsenin kendisine verilen görev ve yetkilerin
sonuçlarını üstlenmesi halidir.
İnceleme;Yetkili makam veya mercilerin onay ve emirleri üzerine
ihbara veya şikayete konu olan hususların görevliler tarafından
açıklığa kavuşturulması çalışmalarıdır.
Soruşturma(Disiplin Yönünden):Disiplin hukukuna aykırı fiillerin
doğrudan,ihbar, şikayet veya diğer yollarla öğrenilmesi üzerine
idari makamlarca yürütülen iş ve işlemlerdir.
Soruşturma (Adli Yönden):Kanuna göre yetkili mercilerce suç
şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen
evrede yürütülen iş ve işlemlerdir.
Ön İnceleme:Yetkili Merci tarafından 4483 sayılı Kanunda
belirtilen usul ve esaslar dahilinde yapılan/ yaptırılan inceleme ve
soruşturma çalışmalarının bütünüdür.
Suç: Hukuk kurallarının yasakladığı ve yapılmasına veya
yapılmamasına cezai yaptırım bağladığı eylemlerdir. Cezai
nitelikte hukuka aykırı fiildir.
Kabahat:Kanun karşısında idari yaptırım uygulamasını ön
gördüğü haksızlıktır.
Kusur:Gerekli dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık oluşturan
fiillerdir.
Kamu görevlisi ve kamu hizmeti kavramı: TCK nun
6.maddesine Kamu görevlisi, “kamusal faaliyetin
yürütülmesine, atama veya seçilme yoluyla ya da
herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak
katılan kişi” olarak tanımlanmıştır.
Başka bir ifade ile kamu görevlisi idarenin yürüttüğü
kamusal faaliyetin sürdürülmesine kamu hukuku
esaslarına göre katılan memur, sözleşmeli ve ya geçici
personel ve işçilerdir.
Kamusal faaliyet ise Anayasa Kanunlarda belirlenmiş
olan usullere göre verilmiş bir siyasal kararla bir hizmetin
kamu adına yürütülmesidir.
SUÇUN ÖZELLİKLERİ
Suçun Yasal Unsuru:Bir fiilin yasada açıkça suç
olarak belirtilmiş olması.
 Suçun Maddi Unsuru:Yasada suç sayılan bir fiilin
işlenmiş olması.
 Suçun manevi Unsuru:Suç sayılan fiilin bilerek ve
kasıtlı olarak işlenmiş olması.
 Genel Kasıt:Eylemin suç olduğunu bilerek ve
isteyerek işlenmesi.
 Özel Kasıt:Eylemin kendisine ya da başkasına
çıkar sağlama veya zarar verme amacıyla
gerçekleşmesi.

SORUŞTURMACIYA
NOTLAR:

Soruşturma Planı hazırla (Olur’u incele,
kimlere ve nelere ulaşılacağını belirle,
değerlendirmeye alacağın iddialarla ilgili
yasa yönetmelikleri......incele, zaman
aşımını “süreyi”dikkate al...)
 Soruşturmanın hiçbir aşamasında
soruşturma ile ilgili kanaatini yetkililer
dahil kimseye açıklama!
 Şikayetçi,
muhbir, tanık ve itham edilenedilenlerin ifadesini tek tek al, sınırlılığı ve
sakıncaları olduğundan yazılı ve toplu
ifade almadan kaçın.
 Soruşturmaya: varsa şikayetçiden, yoksa
tanıklardan başla, itham edilen veya
itham edilenlerin ifadesini en son al,
 Olay, fiil bir grup, topluluk içinde olmuşsa
o grup veya kurula ait onaylı listeyi alarak
örnekleme ile tanık belirle (Liste üzerinde
1,5,10,15,20. sıradakiler gibi.)
İtham edilen ifadelerinin yeni tanık ifadeleri
gerektireceğini unutma,
 İlgililere yönelteceğin soruların, açık, anlaşılır
olmasına dikkat et,
 İfade verenin titizlik gösterdiği görüşlerine
veya cümlelerine aynen yer ver, zorlama
yapma, ifade vermeme hakkı olduğunu
unutma, ifade verme ve açıklama yapmak
istemediğini tutanakla tespit et.
 Soruşturma sırasında, tavsiye, telkin ve
gereksiz açıklama ve ikazlarda bulunma, daha
önce alınan ifadelerdeki olayla ilgili olarak
söylenenleri açıklama.


İfadesi alınanların, isim, tarih, kayıtlar ve benzeri
notlarına bakmasına izin ver. Ancak, önceden
getirdiği bir metnin ifade yerine geçmeyeceğini
belirt ve kabul etme,
 Tanık ve itham edilen ifadeleri olayı tam
aydınlatsa dahi, belgeleri topla ve değerlendir,
 İnceleme-soruşturmanın bütün aşamalarında
objektif ve tarafsız ol, bilgi-belgeye dayanmayan
kişisel yorum ve kanaatlerde bulunma, raporunun
daha sonra disiplin amiri-kurulu tarafından
değerlendirileceğini, itham edilen tarafından bilgi
edinme yasasına göre alınacağını ve idari yargı
yoluna gideceğini unutma,
 Fiilin
meydana geldiği tarihin, olayın
olduğu tarih, (sürekli fiillerde olayın en son
günü), Fiilin öğrenildiği tarihin, şikayet
dilekçesi, bilgilendirme yazısı veya ihbarın
kurumun genel evrak defterine giriş tarihi,
soruşturmanın başlandığı tarihin olur tarihi
ve soruşturmanın bitirildiği tarihin en son
alınan ifade veya belge tarihi olduğunu
anımsa, son ifade ve belgeyi aldıktan sonra
en kısa sürede raporun ( MEB 2008soruşturma rehberi -20 gün içinde)
yazılması,

Hasta ve raporlu durumda olan bir kişilerin ifadesini
almadan önce, ilgilinin ifade verebilecek durumda
olduğunu doktor raporuyla belirle,
İfade tutanaklarının sonuna; “yazılanları okudu,
söylediklerinin aynısı olduğunu beyan etti” sözlerine,
itham edilene de başka bir diyeceğinin olup olmadığını
mutlaka sor ve ifade tutanağında belirt, ifadesinde
verdiği belge adları ve parça sayısı yazılır.

İtham edilenin sorulara cevap vermemede serbest
olduğunu unutma, zorlama,
 İtham edilene rahat cevap verebileceği bir ortamı
yarat. Ancak, aşırıya kaçma,
 İfadelerin alınmasında, soruşturmaya muhatap
olan kişi veya kişilerin mevkii ve sıfatlarına uygun
yer seçimine özen göster, Soruşturma yapılan
kurumda tedhiş havası yaratma, soruşturma
sonrasında kurumun düzen ve işleyişinin
bozulmasına yol açabilecek davranışlardan
kaçın,
 Soruşturma yaptığın yerde ikram kabul etme,


İtham edilenin aleyhindeki kanıtlar kadar lehindeki
kanıtları da toplamaya özen göster,

Soruşturma aşamasında herhangi bir nedenle
soruşturmacı-muhakkik değişikliğinde ek ifade alma
zorunluluğu olduğunu unutma, (önceki ifadeleri okunarak
ekleyecek bir husus olup olmadığını sorularak ifadesinin
altına yeni tarihli ek ifade de alınabilir. 2008-MEB
Soruşturma Rehberi sayfa 50 ikinci paragraf)
Fiillerin mali yönü varsa, net ve kesin
belirleme yap,
 Gerekiyorsa (uzmanlık gerektiren teknik
konularda) CMK’un ilgili maddesine göre
bilirkişi belirle,(Bilirkişi isteme yazında
teknik konuyu yaz-göreve başlatma- yeminraporu alma-ücret ödemede CMK
hükümlerini esas al)
 Soruşturma yaptığın yerde dokümanlarını
unutma, (çalışma yaprağı,soruşturmaya ait
belge, bilgisayar kaydı gibi..)
 Tarafları uzlaştırma ve yönlendirme,


Soruşturma mahalli dışında bulunan tanık, sanık
..ifadelerinin, yasalara uygun olarak o yerdeki bir yetkiliye
aldırtmak için, ifade alınmak üzere yetki verilecek kişiye,
ifadesi alınacak kişiden istenecek bilgi ve sorulacak
sorularla ilgili olarak açıklama yazısı göndererek yani
istinabe talimatı ile ifade alabileceğini anımsa,

(Ön İncelemenin zamanında tamamlanmasını
sağlamak açısından çeşitli nedenlerle görev
mahallinde bulunmayan tanık ve itham edilenlerin
ifadeleri o yerdeki bir yetkiliye CMK’nın tanıklarla
ilgili 180. ve itham edilenlerle ilgili 196.maddeleri
uyarınca aldırılmaları mümkündür.)


İdari soruşturma veya ön inceleme işlemini yürütürken; genel
hükümlere göre kovuşturulması gereken bir suçla karşılaştığında,
suçlu kamu görevlisi olsun veya olmasın ilgili Cumhuriyet
Başsavcılığına suç duyurusunda bulun, (makam aracılığı ile)suç
duyurusuna belgeleri ekle, öğrenciye; şiddet uygulama, dövme,
cinsel istismar taciz gibi fiillerde çocuk koruma yasası gereği
C.Başsavcılığına mutlaka suç duyurusunda bulunmak gerekir.
Soruşturmanın selameti açısından Görevden uzaklaştırılacak
memurun görevden uzaklaştırmada; alınan tedbir, tedbirin
uzatılması, kaldırılması, göreve başlatılması, amirin sorumluluğutaktiri ve memurun hk ları ile süre yönünden 657 sayılı yasanın
137-138…145. maddelerinde belirtilen esaslara uyulması, (Disiplin
soruşturmasında en çok 3 ay, ceza yargılamasında 2 ayda bir
tedbirin değerlendirileceği, hüküm giyen ve cezasını çeken memur
için Memurluk özlük haklarının geçici olarak kesintiye
uğrayacağını unutma.)
 Ön
inceleme ve idari soruşturmalarda;
C.M.K.’nun 45 ve 60 maddelerine göre;
sanığın nişanlısı, evlilik bağı kalmasa bile
karısı veya kocası, sanığın ve eşinin ikinci
üçüncü derecedeki nesepten akrabalarının
tanıklıktan çekinme taleplerine uy, olayların
netleşmesi, gerçeğin somut olarak ortaya
çıkmasını temin için C.M.K.’un 45-60
madde hükümlerine uyarınca tanıklara
yemin verdirilebileceğini anımsa,
 Yasal
olarak susma hakkı olan itham edilene
ifade vermesi için zorlama. Ancak, C.M.K.’
na göre, kimliğe ilişkin soruları cevaplamak
zorunda olduğunu anımsat ve al. İfade ve
imzadan imtina etmesi halinde durumu bir
görevli ile birlikte tutanağa bağla,
 Fotokopisini alacağın belgeyi aslının
fotokopisidir yazısını yazdırarak belgeyi
veren makama onaylattır, aslını almak
gerektiğinde onaylı fotokopisini bırakarak
tutanakla teslim al,
 Tutuklu
bulunan bir kişinin ifadesini
C.Savcılığından izin alarak, yabancıları
tercümanla sağır ve dilsizleri işaretlerden
anlayanlarla birlikte al, tutanağı birlikte
imzala,
 Ön İncelemecinin çekilmesi veya reddi
CMK. hükümlerine göre mümkün olmadığı
ancak, geçerli bir neden ortaya çıkarsa
durumu soruşturmayı veren makama ilet
sonuca göre hareket et,
 KAMU
DAVASINI ORTADAN
KALDIRAN SEBEPLER
 Sanığın ölümü,
 Genel af,
 Zaman aşımı,
(Dava zaman aşımı TCK 66, Ceza
Zaman aşımı TCK 68,
Müsadere zaman aşımı TCK 70.md.)
-Suçtan zarar gören kimsenin şikayetinden
vazgeçmesi (Takibi Şik.B.Suç)
Muhkeme (Kesin Hüküm)
 Diplomasi Dokunulmazlığı,
 Ön Ödeme (TCK 75.madde)
 Uzlaşma, TCK 73/8, CMK 253,254
maddeleri,
 Kaziye-i

4483 sayılı kanun kapsamında yer alan bir
fiil ile ilgili olarak yürütülen ön inceleme
sonucu düzenlenen ön inceleme raporu
sonucunda teklif getirilirken varsa kamu
davasını ortadan kaldıran sebepler de
dikkate alınır. Kamu davasını ortadan
kaldıran sebeplerin varlığı halinde
soruşturma izni verilmemesi yönünde
teklif getirilebilir
İnceleme ve Soruşturma emri en az soruşturulan
kişinin statüsüne denk veya bir üst görevde bulunan
(Ön İncelemede üst konumda bulunan) kamu
görevlilerine (muhakkik-soruşturmacıya) verilir.
İnceleme soruşturma konuları/iddialar,
atamaya yetkili disiplin amirince belirlenir.
(Ekteki şikayet dilekçesinde belirtilen konularda
inceleme-soruşturma yapılması şeklindeki olurlarda
sakınca vardır.)
MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNİN
YARGILANMASI HAKKINDA KANUN
Yayınlandığı Resmi Gazete : Tarih : 4 Aralk 1 999 - Sayı : 23896
Kanun no : 4483
Kabul Tarihi : 2.12.1999
Amaç
Madde 1. -Bu Kanunun amacı, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri
sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili
mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2. -Bu Kanun, Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare
esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli
görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle
işledikleri suçlar hakkında uygulanr.
Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tâbi
olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda
gösterilen soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümler saklıdır.
Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali genel hükümlere tâbidir .
Disiplin hükümleri saklıdır.
İzin vermeye yetkili merciler
Madde 3. - Soruşturma izni yetkisi;
a) İlçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında kaymakam,
b) İlde ve merkez ilçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında vali,
c ) Bölge düzeyinde teşkilatlanan kurum ve kuruluşlarda görev yapan memurlar ve diğer kamu
görevlileri hakkında görev yaptıkları ilin valisi,
d) Başbakanlık ve bakanlıkların merkez ve bağlı veya ilgili kuruluşlarında görev yapan diğer memur
ve kamu görevlileri hakkında o kuruluşun en üst idari amiri,
e) Bakanlar Kurulu kararıyla ve bakanlıkların merkez teşkilatında görevli olup ortak kararla atanan
memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında ilgili bakan, Başbakanlık merkez teşkilatının aynı
durumdaki personeli hakkında Başbakan
f) Türkiye Büyük Millet Meclisinde görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Türkiye
Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri yardımcıları
hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı,
g) Cumhurbaşkanlığında görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Cumhurbaşkanlığı
Genel Sekreteri, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri hakkında Cumhurbaşkanı,
h) Büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları; büyükşehir, il ve ilçe belediye meclisi
üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında İçişleri Bakanı,
i) İlçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında kaymakam, merkez
ilçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında bulundukları ilin valisi,
j) Köy ve mahalle muhtarları ile bu Kanun kapsamına giren diğer memurlar ve kamu görevlileri
hakkında ilçelerde kaymakam, merkez ilçede vali,
Yokluklarında ise vekilleri tarafından bizzat kullanılır.
Yetkili mercilerin, saptanmasında, memur veya kamu görevlisinin suç tarihindeki görevi esas alınır.
Ast ile üst memurun aynı fiile iştiraki halinde izin, üst memurun bağlı olduğu merciden istenir.
Olayın yetkili mercie iletilmesi, işleme
konulmayacak ihbar ve şikayetler
Madde 4. - Cumhuriyet Başsavcıları, memurlar ve
diğer kamu görevlilerinin bu Kanun kapsamına
giren suçlarına ilişkin herhangi bir ihbar veya
şikayet aldıklarında veya böyle bir durumu
öğrendiklerinde ivedilikle toplanması gerekli ve
kaybolma ihtimali olan delilleri tespitten başka hiçbir
işlem yapmayarak hakkında ihbar ya da şikayette
bulunulan memur veya diğer kamu görevlisinin
ifadesine başvurmaksızın evrakın bir örneğini ilgili
makama göndererek soruşturma izni isterler.
*Diğer makam ve memurlarla kamu görevlileri de,
bu Kanun kapsamına giren bir suç işlendiğini
ihbar, şikayet, bilgi, belge veya bulgulara
dayanarak öğrendiklerinde durumu izin vermeye
yetkili mercie iletirler.
*Bu Kanuna göre memurlar ve diğer kamu
görevleri hakkında yapılacak ihbar ve şikayetlerin
soyut ve genel nitelikte olmaması, ihbar ve
şikayetlerde kişi ve/veya olay belirtilmesi
zorunludur.Yukarıdakı fıkraya aykırı bulunan ihbar
ve şikayetler, Cumhuriyet Başsavcıları ve izin
vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmaz
ve durum ihbar veya şikayette bulunana bildirilir
Ön inceleme
Madde 5. - İzin vermeye yetkili merci, bu Kanun kapsamına giren
bir suç işlendiğini bizzat veya yukarıdaki maddede yazılı şekilde
öğrendiğinde bir ön inceleme başlatır.
Ön inceleme, izin vermeye yetkili merci tarafından bizzat
yaplabileceği gibi, görevlendireceği bir veya birkaç denetim elemanı
veya hakkında inceleme yaplanın üstü konumundaki memur ve
yetkili veya kamu görevlilerinden biri veya birkaçı eliyle de
yaptrlabilir. İnceleme yapacakların, izin vermeye yetkili merciin
bulunduğu kamu kurum veya kuruluşunun içerisinden belirlenmesi
esastır. İşin özelliğine göre bu merci, anılan incelemenin başka bir
kamu kurum veya kuruluşunun elemanlarıyla yaptırılmasını da
ilgili kuruluştan isteyebilir.Bu isteğin yerine getirilmesi, ilgili
kuruluşun takdirine bağlıdır.
Yargı mensupları ile yargı kuruluşlarında çalışanlar ve askerler,
başka mercilerin ön incelemelerinde görevlendirilemez.
Ön inceleme ile görevlendirilen kişiler birden fazla ise içlerinden biri
başkan olarak belirlenir.
Ön inceleme yapanların yetkisi ve rapor
Madde 6. - Ön inceleme ile görevlendirilen kişi veya kişiler,
bakanlık müfettişlerileri ile kendilerini görevlendiren
merciin bütün yetkilerini haiz olup, bu Kanunda hüküm
bulunmayan hususlarda Ceza Muhakemeleri Usulü
Kanununa göre işlem yapabilirler; hakkında inceleme
yapılan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesini de
almak suretiyle yetkileri dahilinde bulunan gerekli bilgi ve
belgeleri toplayıp, görüşlerini içeren bir rapor
düzenleyerek durumu izin vermeye yetkili mercie sunarlar.
Ön inceleme birden çok kişi tarafından yapılmşsa, farklı
görüşler raporda gerekçeleriyle ayrı ayrı belirtilir.
Yetkili merci bu rapor üzerine “soruşturma izni verilmesine
“veya verilmemesine” karar verir. Bu kararlarda gerekçe
gösterilmesi zorunludur.
Süre:
Madde 7. -Yetkili merci, soruşturma izni konusundaki kararını
suçun 5 inci maddenin, birinci fıkrasına göre öğrenilmesinden
itibaren ön inceleme dahil en geç otuz gün içinde verir. Bu süre,
zorunlu hallerde onbeş günü geçmemek üzere bir defa uzatılabilir.
Yetkili merci, herhalde yukarıdaki fıkrada belirtilen süreler içinde
memur veya diğer kamu görevlisi hakkında soruşturma izni
verilmesi veya verilmemesi konusunda karar vermek zorundadır.
Soruşturma izninin kapsamı:
Madde 8. -Soruşturma izni, şikayet, ihbar veya iddia konusu olaylar
ile bunlara bağlı olarak ileride soruşturma sırasında ortaya
çıkabilecek konuları kapsar .
Soruşturma sırasnda izin verilen olay ve konudan tamamen ayrı
veya farklı bir suç olarak nitelendirilebilecek bir fiil ortaya
çıktığında, yeniden izin alınması zorunludur.
Suçun hukuki niteliğinin değişmesi, yeniden izin alınmasını
gerektirmez.
İtiraz
Madde 9. -Yetkili merci, soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin
kararını Cumhuriyet başsavcılığına, hakkında inceleme yapılan memur veya
diğer kamu görevlisine ve varsa şikayetçiye bildirir.
İtiraza, 3 üncü maddenin (Soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı
hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisi; soruşturma izni
verilmemesine ilişkin karara karşi ise Cumhuriyet başsavcılığı veya şikayetçi
itiraz yoluna gidebilir. İtiraz süresi, yetkili merciin kararınn tebliğinden itibaren
on gündür.
(e), (f), g (Cumhurbaşkanınca verilen izin hariç) ve (h) bentlerinde sayılanlar için
Danıştay İkinci Dairesi, diğerleri için yetkili merciin yargı çevresinde bulunduğu
bölge idare mahkemesi bakar.
İtirazlar, öncelikle incelenir ve en geç üç ay içinde karara bağlanır. Verilen
kararlar kesindir.
İştirak halinde işlenen suçlar:
Madde 10. -Bu Kanun kapsamındaki suçların iştirak halinde işlenmesi
durumunda memur olmayan, memur olanla; ast memur, üst memurla ayrı
mahkemede yargılanır.
Soruşturma izninin gönderileceği merci
Madde 11. -Soruşturma izninin itiraz edilmeden veya itirazın reddi sonunda
kesinleşmesi ya da soruşturma izni verilmemesine ilişkin karara karşı yapılan
itirazın kabulü üzerine dosya, derhal yetkili ve görevli Cumhuriyet başsavcılığına
gönderilir.İzin üzerine ilgili Cumhuriyet başsavcılığı, Ceza Muhakemeleri Usulü
Kanunu ve diğer kanunlardaki yetkilerini kullanmak suretiyle hazırlık
soruşturmasını yürütür ve sonuçlandırır.
Hazırlık soruşturmasını yapacak merciler
Madde 12. - Hazırlık soruşturması;
a) Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri,
müsteşarlar ve Bakanlar Kurulu kararı ile atanan memur ve diğer kamu görevlileri ile
büyükşehir belediye başkanları hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı veya
Başsavcıvekili,
b) Ortak kararla veya Başbakanın onayı ile atanan memurlar ve diğer kamu görevlileri
il ve ilçe belediye başkanları, ilçe idare şube başkanları hakkında il Cumhuriyet
başsavcısı veya başsavcıvekili,
c) Diğerleri hakkında genel hükümlere göre yetkili ve görevli Cumhuriyet başsavcılığı
Tarafından yapılır.
Hazrlık soruşturması sırasında hakim kararı alınmasını gerektiren hususlarda; (a)
bendinde sayılanlar için Yargıtayın ilgili ceza dairesine, (b) bendinde sayılanlar için il
asliye ceza mahkemesine, diğerleri için genel hükümlere göre yetkili ve görevli sulh
ceza hakimine başvurulur.
Yetkili ve görevli mahkeme
Madde 13. -Davaya bakmaya yetkili ve görevli
mahkeme, 12 nci maddenin (a) bendinde
sayılanlar için yargıtayın ilgili ceza dairesi, (b)
bendinde sayılanlar için il ağır ceza
mahkemesi, diğerleri için genel hükümlere
göre yetkili ve görevli mahkemedir.
Vekillerin durumu
Madde 14. -Bu Kanunun uygulanmasında
vekiller, asillerin tâbi olduğu usule tâbidir.
Cumhuriyet başsavcılığına re'sen dava açılacak haller
Madde 15. -Memurlar ve diğer kamu görevlileri
hakkındaki ihbar ve şikayetlerin garaz, kin veya
mücerret hakaret için uydurma bir suç isnadı suretiyle
yapıldığı hazırlık soruşturması sonucunda anlaşılır
veya yargılama sonucunda sabit olursa haksız isnatta
bulunanlar hakkında yetkili ve görevli Cumhuriyet
başsavcılığınca re'sen soruşturmaya geçilir.
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yukarıdaki
fıkrada belirtilen durumlarda kamu davası açılması
için Cumhuriyet başsavcılığına başvurma ve haksız
isnatta bulunanlar hakkında genel hükümlere göre
tazminat davası açma hakları saklıdır.
Memurin Muhakematı Hakkında Kanuni Muvakkata
yapılan atıflar
Madde 16. -Kanunlarda Memurin Muhakematı Hakkında
Kanunu Muvakkatın uygulanacağı belirtilen hallerde bu
Kanun hükümleri uygulanır.
Kanunlarda Memurin Muhakemat Hakkmda Kanunu
MUvakkalm uygulanmayaca belirtilen hallerde genel
hükümler uygulanır.
Deiğiştirilen hükümler
Madde 17. - 22.1.1990 Tarihli ve 399 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesinin (d) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
d) Teşebbüs genel müdürü ve yönetim kurulu üyelerinin
görevlerini icra sırasında işledikleri suçlardan dolayı
yargılanmaları, ilgili bakanın iznine bağlı olup; bu konuda
Memurlar ve diğer Kamu Görevlilerinin Yarglanması
Hakkında Kanun hükümleri uygulanr.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
Madde 18. - 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı
Hakkında Kanunu Muvakkat yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçici Madde 1. -Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce
Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat
hükümlerine göre başlatılmış bulunan işlemler, adı geçen
Kanun hükümlerine göre sonuçlandırılır.
Yürürlük
Madde 19. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 20. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür
.
SÜRE:
-30 gündür.15 gün ek süre verilebilir.
-Sürenin başlangıç tarihi onay tarihidir.
Ön İnceleme çeşitli nedenlerle yasada
belirtilen süre içerisinde sonuçlandırılmaması
gibi bir durum ortaya çıkarsa tutanağa
bağlanarak ulaşılan kanaatler yetkili makama
ulaştırılır.
-Süre aşımına neden olanlar hakkında
TCK.’nun 230.maddesine göre “Görevi
ihmal”suçu çerçevesinde cezai sorumluluk
doğabilir.
Hakkında ön inceleme yapılan
memur veya diğer kamu
görevlilerinin mahallinde
bulunmaması ve adreslerinin
saptanama
ması durumunda, bu durumu
kanıtlayıcı belgeler dosyaya
eklenir.
Haklarında ön inceleme
yapılanlardan mülki idare
amirleri, belediye başkanları ve
mahallinde bulunamayanların
ifadeleri yazılı olarak istenebilir.
Yazılı ifade istemlerinde;
4483 Sayılı yasa
ile getirilen süre kayıtlaması göz
önünde bulundurularak uygun bir
süre verilir.
Ön inceleme sırasında suç
konusunun 4483 Sayılı Kanun
kapsamında olmadığının anlaşılması
halinde, Ön İnceleme yapmakla
görevlendirilenler bu konuda “Tevdi
Raporu” düzenlerler. Bu hususla
ilgili olarak ayrıca Ön İnceleme
Raporu düzenlemezler.
-Ön İnceleme sırasında:zamanaşımı,af
ve ölüm gibi durumların ortaya
çıkması halinde,bu husus özellikle
belirtilerek “Soruşturma İzni
Verilmemesi”önerisinde bulunulur.
Soruşturma sırasında izin verilen olay ve
konulardan tamamen ayrı veya farklı bir suç
olarak nitelendirilebilecek bir fiil ortaya çıktığında
yeniden izin alınması zorunludur.
Ön inceleme onayında belirtilenlerden başka
memur ve kamu görevlilerinin de iddia konusu
olaylara katıldıklarının anlaşılması halinde,yeni bir
onay alınmaksızın ön incelemeye dahil edilirler.
Ön inceleme raporuyla soruşturma
raporunun birlikte yapılması uygun
olmayabilir. Çünkü isnat olunan
konuların hepsi ön inceleme
kapsamında olmayabilir ve bu da bilgi
toplamayı daha geniş zamana yayabilir.
Belgelerin birinci sureti ön inceleme
raporuna diğerleri de soruşturma
raporuna eklenir.
Ön inceleme konusu fiilin aynı
zamanda disiplin suçu
niteliğinde olması halinde
ayrıca soruşturma raporu
düzenlenir.
-Ön İnceleme sırasında:zamanaşımı,af
ve ölüm gibi durumların ortaya
çıkması halinde,bu husus özellikle
belirtilerek “Soruşturma İzni
Verilmemesi”önerisinde bulunulur.
1-Hangi Hallerde Ön İnceleme Görevi Verilir ?
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin
görevleri sebebiyle suç işlemeleri halinde 4483
sayılı kanun gereğince yetkili merci tarafından
verilir.
Söz konusu suçun ya doğrudan veya ihbar
yahut şikayet vb. yolla öğrenmiş olması halinde ön
inceleme yapılmasına karar verip bu incelemeyi ya
bizzat ya da izin vermek suretiyle zanlının(İtham
edilenin) üst konumundaki memur veya diğer kamu
görevlilerine veya denetim elemanlarına verilir.
İhbar ve şikayetlerin soyut ve genel nitelikte
olması durumunda inceleme yapılmasına izin
verilmez
1-Ön İnceleme Kapsamındaki Suçlarda Kimlerin
Memur sayılacağı:
* Anayasa 128/1. maddesinde:” Devletin kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer
kamu tüzelkişiliklerinin genel idari esaslarına göre yürütmekle yükümlü
oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler memur ve diğer
kamu görevlileri eliyle yürütülür” denildiği.
* 657 sayılı DMK 4/A madesinde:Mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın,
Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve
sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında
memur sayılır. Yukarıdaki tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel politika tespiti,
araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili
olanlar da memur sayılır. denildiği
*5237 sayılı TCK 6/c. Maddesinde:”Kamu görevlisi deyiminden; kamusal
faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir suretle
sürekli,süreli süreli olarak katılan kişi….”anlaşılır tanımlaması yapıldığı, buna göre
kişinin kamu görevlisi sayılması için aranacak yegane ölçüt,gördüğü işin bir
kamusal faaliyet olmasıdır. kamusal faaliyet Anayasa ve kanunlarda belirlenmiş
usullere göre verilmiş kararla ,bir hizmetin kamu adına yürütülmesidir. Kamusal
bir faaliyetin yürütülmesi ihaleye dayalı olarak özel hukuk kişilerince üslenilmesi
durumunda bu kişilerin kamu görevlisi sayılamayacağı.
*5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu 9.Maddesinde:”… kurumlarda görev
yapan yönetici,öğretmen,uzman öğretici ve usta öğreticiler görevleri sırasında suç
işlemeleri veya görevleri nedeniyle kendilerine karşı işlenen suçlardan dolayı TCK
uygulaması veya ceza kovuşturması bakımından kamu görevlisi
sayılır….”denildiği.Özel öğretim kurumlarında çalışanlar kamu görevlisi olup ceza
kovuşturmasında 4483 sayılı kanun kapsamındadır.
Ayrıca:Bakanlar Kurulunun 28/11/1975 tarih ve 15426 sayılı kararında da
açıklayıcı hükümler bulunmaktadır.Devlet Memurlarının Şikayet ve Müracaatları
Hakkında Yönetmeliğin 15. maddesinde;657 sayılı DMK 1. Maddesinde sayılan
“kurumlarda çalışan memurlar ile sözleşmeli ve geçici personel” kamu görevlisi
olarak belirtilmiştir.
*Başbakanlık Teftiş Kurulu BAŞKANLIĞININ 7/12/2000 tarih ve 166 sayılı
genelgesinde:” … asli ve sürekli görev kavramının öncelikle ceza hukuku ve
idare hukukunda kamu görevi olarak anlaşılması,DMK nuna tabi olan hizmetliler
araç sürücüleri vb bu kanun (4483 sayılı) kapsamında değildir.” denildiği.
*Anayasa Mahkemesinin 09/02/1993 tarih ve E.1992/44,K.1993/7 sayılı
kararında:”… hizmet alımı şeklinde ihaleye dayalı olarak özel hukuk kişilerince
üslenilmesinde bu kişilerin kamu görevlisi sayılamayacağının ..“belirtildiği.
*Yargı kararları çerçevesinde:”Diğer Kamu görevlileri içerisine bireysel ve toplu
sözleşme ile işe alınan işçilerin girmediği ve yine işçilerin Anayasanın 128.
maddesi içinde değerlendirilmeyecekleri (4483 sayılı kanun dışında) oldukları.
**** Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel
soruşturma ve kavuşturma usullerine tabii
olanlara ilişkin hükümler saklıdır. Ayrıca ağır
cezayı gerektiren suçüstü hali genel hükümlere
tabidir.(Silahlı Kuvvetler mensupları, Hakimler
ve Savcılar, Yüksek Öğretim Elemanları) Disiplin
hükümleri saklıdır. Hükmü gereğince memurları
ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle
veya görevleri ile ilgili olmayıp görevleri
sırasında yahut görevleri dışında işledikleri
eylemleri disiplin hukuku yönünden ayrı
inceleme ve soruşturma konusu yapılacaktır.
Ön inceleme, izin vermeye yetkili merci tarafından
bizzat yapılabileceği gibi, görevlendireceği bir veya birkaç
denetim elemanı veya hakkında inceleme yapılanın üstü
konumundaki memura kamu görevlilerinden biri veya bir
kaçı eliyle de yaptırılabilir. İnceleme yapacakların, izin
vermeye yetkili merciin bulunduğu kamu kurum veya
kuruluşunun içerisinden belirlenmesi esastır. İşin
özelliğine göre bu merci, anılan incelemenin başka bir
kamu kurum veya kuruluşun elemanlarıyla yaptırılmasını
da ilgili kuruluştan isteyebilir. Bu isteğin yerine getirilmesi
ilgili kuruluşun taktirine bağlıdır.
Yargı mensupları ile yargı kuruluşlarında çalışanlar
ve askerler, başka mercilerin ön incelemelerinde
görevlendirilemezler.
3- Hangi suçlar MYHK 2. maddesinin
dışında gösterilir ?
* 3628 Sayılı Mal Bildiriminde
Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla
Mücadele Kanunu,
*3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu,
*5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar
Hakkında Kanun
* Ağır cezayı gerektiren suçüstü
hallerindeki fiiller ( Bu durumlarda genel
hükümler uygulanır.)
4- 4483 göre izin vermeye yetkili merciler
kimlerdir? (soruşturma izin yetkisi)
- İlçede kaymakam ilde ve merkez ilçede Vali
- Bölge düzeyinde Olağanüstü Hal Valisi
- Başbakanlık ve Bakanlıkların merkez ve bağlı veya
ilgili kuruluşlarda görev yapan memur yada diğer kamu
görevlileri hakkında o kuruluşun en üst idari amiri
- Ortak kararla atanan görevliler hakkında ilgili bakan
- Başbakanlıkta çalışanlar için Başbakan
-İlçelerde Belde Belediye Başkanları ve Köy muhtarları
hakkında kaymakam
-.................................................................................
5-Hangi ihbar ve şikayetler işleme konmaz ?
Soyut ve genel nitelikte olmaması veya
şikayetlerde kişi veya olay belirtilmemesi
6- Hangi şikayet ve ihbarlar işleme konur ?
Bu kanun kapsamına giren suçlara ilişkin ihbar ve
şikayetler öğrenildiğinde ivedilikle toplaması gerekli
delillerin tespitten başka hiçbir işlem yapılmayacak
durumda hakkında ihbar veya şikayette bulunan
memur ve diğer görevlilerin ifadesine başvurmaksızın
evrakın bir örneği ilgili makama gönderilerek
soruşturma izni isterler. Ayrıca görevlerini yürütürken
elde ettikleri bulgular dolayısıyla da suç duyurusunda
bulunurlar.
 Doğrudan
Cumhuriyet
Başsavcılıklarınca genel hükümlere
göre işlem yapılması gerekli suçlar.
 Soruşturması takibi şikayete bağlı
suçlar.
 Soruşturulması izne bağlı suçlar.
 Görevleri nedeniyle işledikleri suçlar
(Ön İnceleme 4483 Sayılı Kanun)
Kamu çalışanlarına
M.Y.H.K.nun (4483 Sayılı
Kanun) uygulanabilmesi için;
 Kişinin
Memur olması
 Bu Memurun suç işlemesi
 Suçun görev nedeniyle işlenmesi
 Her üçünün aynı anda gerçekleşmesi
KAPSAM (4483 sayılı
Kanun):
*Görev nedeniyle işlenen suçları kapsar.
*Suçun memuriyet görevinden doğmuş sayılması
için memuriyet işleriyle ilgili olması,diğer bir
anlatımla suçu doğuran fiil ile kişinin görevi
arasında neden-sonuç ilişkisi (illiyet bağı) olması
gerekir.
*Görevin yapılması sırasında da olsa memuriyet
göreviyle ilgisi olmayan suçlarda genel hükümler
uygulanır.
MEMURLARIN BU
SUÇLARI İŞLEMELERİ
HALİNDE 4483 SAYILI
M.Y.H.K.’NA GÖRE ÖN
İNCELEME YAPILIR VE
SONUÇTA ÖN İNCELEME
RAPORU DÜZENLENİR.
ÖN İNCELEME
4483 sayılı Kanun kapsamına giren
memur ve diğer kamu görevlileri hakkında
yapılan ihbar ve şikayete konu olan eylem
ve işlemlerinin hukuki durumunun
saptanması amacıyla yapılan inceleme ve
soruşturma çalışmalarıdır.
ÖN İNCELEME RAPORU NEDİR ?
Bir incelemeyi yetkili idari ve adli mercilerce
memur ve diğer kamu görevlilerinin görevleri
sebebiyle işledikleri suçlara ilişkin verilen izin
onayıyla yapılan soruşturma- tahkikata “Ön
İnceleme”, soruşturma sonunda bilgi ve belgeye
dayalı olarak düzenlenen rapora da “Ön İnceleme
Raporu” denir.
Ön incelemeyi gerektiren yasa “ 4483 SAYILI
MEMURLAR VE DİĞER KAMU
GÖREVLİLERİNİN YARGILANMASI
HAKKINDA KANUN dır.
ÖN İNCELEME RAPORU NASIL
HAZIRLANIR ?
1.Soruşturma planı hazırlanır.
a-)Önce Olurun anlaşılmasına çalışılır.
b-)Kimlere ve nelere ulaşılması gerektiği belirlenir.
c-) Şikayetçi tanık ve itham edilen yöneltilecek
sorular tespit edilir.
d-) İddiaların hangi ceza içerikli ve idari içerikli yasa
kapsamına girdiği belirlenir.
e-) Takibi şikayete bağlı suç olup olmadığı, varsa
CMK 158, TCK 73.maddelerine uyulup, uyulmadığı,
4483 kapsamında görev sebebiyle işlenen suçlardan
olup olmadığı belirlenir.
f-) Süre dikkate alınır.
g-)İddia konuları ile ilgili mahallinde işlem yapılıp,
yapılmadığına bakılır.
h-)Müşteki ya da muhbirin dilekçesindeki
adresin doğru olup olmadığı, itham edilenin
iddia konusu suçu işlemeye ehil ve ya yetkili olup
olmadığı araştırılır.
2-Önce şikayetçi ifadesi alınmalı, gösterdiği tanık
ve belgeler tutanağa geçirilmeli,
sonra tanık ifadeleri alınmalı,
Şikayetçi dilekçenin kendisine ait olmadığını
beyan ederse iddialarda kamu yararını ilgilendiren
somut delil varsa ön inceleme sürdürülmeli,
değilse emri verene yazı ile bildirilmeli, alınacak
emre göre hareket edilmeli
3-Şikayetçi ve itham edilen kişinin gösterdiği
tanıkların çok fazla olması ve tamamının
dinlenememesi halinde bu durumun nedeni ön
inceleme raporunda açıklanmalı,
4-Gerekirse tanıkların ifadesinin yeminli
alınabileceği (CMK ile verilen yetki 54-57)
Tanıkların yazılı olarak da çağrılabileceği.( Yazı
ile Davet-Güvenlik Güçlerinden yardım.)
5-İtham edilenin, nişanlısı, evlilik bağı kalmasa
da karısı veya kocası, kan hısımlığından veya
kayın hısımlığından üst soy veya alt soyu, üçüncü
derece dahil kan veya ikinci derece dahil kayın
hısımları, aralarında evlatlık bağı bulunanların
tanıklıktan çekinme taleplerine uyulmalı,
6-Yaş küçüklüğü, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı
nedeniyle tanıklıktan çekinmenin önemini
anlayacak durumda olmayanlar kanuni
temsilcilerinin rızası ile tanık olarak
dinlenebilirler.
7-Avukatlar, stajiyerleri, yardımcıları öğrendikleri
bilgileri,Tıp meslek ve sanat mensupları hastaları
ve yakınları hakkında öğrendikleri bilgileri,
Mali müşavirler, noterler hizmet verdikleri kişilerle
ilgili bilgileri
Tanık olarak vermekten çekinebilirler.
8-Tanıklık konusu bilgilerin devlet sırrı niteliğini
taşıması halinde sadece mahkeme hakimi ve
heyetince dinleneceği ,
9-Tanığın kendisini veya CMK’nın 45.maddesinin
birinci fıkrasında gösterilen kişileri ceza
kovuşturmasına uğratabilecek nitelikteki sorulara
cevap vermekten çekinebileceği, tanığa cevap
vermekten çekinebileceğinin önceden bildirileceği,
10-İtham edilenin ifadesinin alınması 4483 sayılı
yasanın 6.maddesi ile zorunludur. Herhangi bir
nedenle ifadesi alınamamış ise gerekçeleri ile ön
inceleme raporunda belirtilmelidir.
11-Hakkında ön inceleme yapılan kişinin hüviyet
tespitinden sonra ifadesinin sanık(itham edilensorumlu) sıfatıyla değil “hakkında ön
inceleme yapılan “ sıfatıyla alınması,
-CMK’nın 147.ve 149-156 md.gereği:
12- Hakkında ön inceleme yapılanın müdafi seçme
hakkının bulunduğu ve onun hukuki yardımından
faydalanabileceği, müdafiin ifadesinde hazır
bulunabileceğinin hatırlatılması ve yemin
ettirilmemesi, ifadelerinde bu hususlara yer
verilmesi .(4483 sayılı yasaya uygun örnek klişe
ifadelerini kullan)
13-Kişinin müdafi istemesi ve imkanının bulunmaması
durumunda ön incelemeci tarafından soruşturmanın
yapıldığı yerin baro başkanlığından müdafi talep
edilmeli, müdafi seçebilecek durumda ise tutanakla
makul süre verilerek ifade esnasında müdafi
bulundurabilmesi sağlanmalı,
14.Belgeler, bilgiler, bulgular toplanır, tasnif
edilir. (Belgelerin asıllları ya da onaylı örnekleri
alınır.) Bilgi belge isteme yazı örneği (sayfa 17,18)
Ön İnceleme raporunda kullanılacak gerekli
belgeler, bulgular ve bilgiler raporda kullanılacak
şekilde sıraya konur
15-Ön İnceleme raporunun yazımına başlanır.
Sırasıyla:
a)Hazırlanan ön inceleme raporuna “Dizi Pusulası”
yazılır.
b)”Ön inceleme Rapor Kapağı” hazırlanır.
c)Rapora sayfa numarası ve eklere ek numarası
(EK:1/1,2, …EK:35 gibi) verildikten sonra ilgili
yerlere paraflar ve imzalar atılır.Mühür vurulur
(Kurum mührü kullan)
d) İki sureti ekli, bir sureti eksiz olmak üzere üç
adet rapor, dosya şeklinde düzenlenir.
e) Bir üst yazı ile ilgili emri veren makama teslim
edilir.
Ön İnceleme Raporlarında Dikkat
Edilecek Hususlar:





Rapor düzgün bir ifade ile yazılmalıdır.
Rapor konuları açık bir şekilde belirtilmelidir.
Raporlarda konu dışına çıkılmamalı,esas
sonucu etkilemeyecek gereksiz ayrıntılardan
kaçınılmalıdır.
Konular yer,zaman,delil,tanık,vb.gibi ana
unsurları ve ilgili mevzuat hükümleri ile ele
alınmalı,öznel ya da dayanaksız yorumlar
yapılmamalıdır.
Raporlar,yetkili makamlara yasal süresinde
ulaştırılmalı,gecikmelere yer verilmemelidir.
Rapor sonlarına inceleme dosyasındaki
evrakın sıra numarası,tarihi,sıra
numarası,parça adetini gösteren dizi pusulası
eklenmelidir.
 Raporların başlangıçtan sonuç kısmına kadar
her sayfası inceleme elamanı tarafından
parafa edilmeli son sayfası imzalanmalıdır.
 Gerçekleşen fiilin 4483 sayılı Yasa
kapsamında olmasına özen
gösterilmeli,kişinin kapsam dışındaki
fiillerinden dolayı yargı karşısına çıkması
hususundaki hassasiyette azami özen
gösterilmelidir.

4483 SAYILI KANUN KAPSAMINA
GİREN VE TCK ‘DA YER ALAN
SUÇLAR:
1-Belgede Sahtecilik Suçu:TCK 204.maddesinde; resmi
belgede sahtecilik,205. maddesinde; resmi belgeyi
bozmak,yok etmek veya gizlemek,206.maddesinde;resmi
belgenin düzenlenmesinde yalan beyan suç başlıkları ile
düzenlenmiştir.Bir belgeden söz etmek için,kağıt
üzerindeki yazının içeriğinin hukuki bir kıymet
taşıması,hukuki bir hüküm ifade etmesi,hukuki bir sonuç
doğurmaya elverişli olması gerekir. Resmi Belge kamu
görevlisi /görevlileri tarafından görevi/görevleri gereği
olarak yazıyı ifade etmektedir.Düzenlenen belge ile kamu
2-Denetim Görevinin İhmali Suçu:TCK
251.Maddesinde;Bu suçun unsurları ;görevi gereği
Devlet mallarının denetimi ile sorumlu
olması,denetimle yükümlü kamu görevlisinin zimmet
veya irtikap suçunun işlenmesine kasten göz yumması
veya kamu görevlisinin denetim görevini ihmal ederek
zimmet veya irtikap suçunun işlenmesine imkan
sağlaması oluşturmaktadır.
.
3-Görevi Kötüye Kullanma Suçu: TCK 257.
maddesinde:(1)görevin gereklerine aykırı hareket
etmek suretiyle,kişilerin mağduriyetine veya kamunun
zararına neden olan yada kişilere haksız bir kazanç
sağlayan kamu görevlisi,(2)görevin gereklerini
yapmakta ihmal veya gecikme göstererek kişilerin
mağduriyetine veya kamu zararına neden olan yada
kişilere haksız kazanç sağlayan kamu görevlisi,(3)
irtikap suçunu oluşturmadığı taktirde görevinin
gereklerine uygun davranması için veya bu nedenle
kişilerden kendisine veya başkasına çıkar sağlayan
kamu görevlisi olarak belirtilmiştir.
Kamu görevlisi görevin gerekli kıldığı
yükümlülüklere uygun hareket etmek
zorundadır.Bunlarla bağdaşmayan davranışlar
belli koşullarda suç olarak tanımlanır.Görevi kötüye
kullanma suçunun oluşması için; gerçekleşen fiilin
kamu görevlisinin görevi alanına giren bir hususla
ilgili olması gerekir.Kamu görevinin gereklerine
aykırı davranışın kişilerin mağduriyeti ile
sonuçlanmış olması veya kamunun zararına neden
olması yada kişilere haksız kazanç sağlanmış
olması halinde belirtin suç oluşur. Mağduriyet
sadece ekonomik bakımdan uğranılan zararı ifade
etmeyebilir.Fiilde kişi ve kamu zararı,kendisine ve
başkasına çıkar sağlama vardır.
4-Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması Suçu: TCK
258. maddesinde ;Kamu görevine ilişkin sırrın
ifşası cezalandırılmaktır.Söz konusu suç,gizli
kalması gereken hususları açıklamak,yayınlamak
veya ne suretle olursa olsun bunlardan başkasının
bilgi edinmelerini kolaylaştırmak suretiyle
oluşacaktır. Suçun faili kamu görevlisi
olacaktır.Suçun konusu ,ifa edilen kamu göreviyle
ilgili olan ve gizli tutulması yani sır olarak
saklanması gereken bilgilerdir. Bu sırları kamu
görevi bittikten sonra da açıklamaması gerekir.
5-Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu: TCK
259.Maddesinde: “Yürüttüğü görevin sağladığı nüfuztan
yararlanarak bir başkasına mal veya hizmet satmaya
çalışan kamu görevlisi” .Görevinin sağladığı nüfuzu
kötüye kullanmak suretiyle başkalarına mal veya hizmet
satmaya çalışan kamu görevlisinin cezalandırılması
öngörülmüştür.Suçun tamamlanması için ,mal veya
hizmetin satılmış olması gerekmemektedir.Bu tanımla
amaçlanan, bir kamusal faaliyetin yürütülmesine katılan
veya bir kamu hizmetinden yararlanan kişilerin,kamu
görevlisinin görevinin gereklerine uygun işlem tesis
edilemeyeceği yönünde bir endişeyle kendilerini,sunulan
mal veya hizmeti satın almak mecburiyetinde
hissetmelerinin önüne geçmektir.
6-Kamu Görevin Terki ve Yapılmaması Suçu: TCK
260.Maddesinde: Kamu görevlilerinin toplu
olarak görevlerini terk etmesi,görevlerine
gelmemesi görevlerini geçicide olsa kısmen veya
tamamen yapmaması yavaşlatması suç olarak
tanımlanmıştır. Suçun oluşması için maddede
belirtilen hareketlerin toplu olarak
gerçekleştirilmesi gerekir.Toplu olarak
yapıldığının kabulü için en az 4 kişinin birlikte
hareket etmesi gerekir. İşlenen suçun görevle
bağlantısı olmaması durumunda,ihbarla ilgili
genel kurallar geçerlidir.
.
7-Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi
Suçu: TCK 279. Maddesinde: Kamu görevlileri
görevlerini yaptıkları sırada ve göreve ilişkin
olarak bir suçun işlendiğini öğrendiklerinde bunu
yetkili, makamlara bildirmekle yükümlüdürler.Bu
hükümlülüğe aykırı davranış suç olarak
tanımlanmıştır.Bu suçun oluşabilmesi için,
bildirim konusu suçun kamu görevlisinin
yürüttüğü görevle bağlantılı olması gerekir.
8- 237 Sayılı Taşıtlar Kanununda Yer Alan
Suç: Bu Kanunun 16.Maddesinde: Taşıtları her ne suretle
olursa olsun,tahsis olunduğu işin gayrısında veya şahsi hususlarda
kullananlar veya kullanılmasına müsaade edenler veya kanunda
yazılı olduğu şekilde kullanılmış gibi gösterenler veya kanunen bir
makama veya işe tahsis olunmadığı halde hakikati tağyir ile
taşıtlardan istifade eden ve ettirenler,bunların gidiş-gelişine
müsaade edenler veya kanuna aykırı olarak numara ve plaka
verenlerle
kullananlar veya kullanılmaya elverişli olduğu
halde ömrünü doldurduğu bahane edilerek yenileyen veya
yeniletenler veya bu hususla ilgili masraf tahakkuk evrakını
hazırlayan veya tasdik veya bunlara ait ita emirlerini vize eden
kamu görevlileri hk uygulanır.İşçi konumunda olanlar için genel
hükümlere göre C.Savcılığına
suç duyurusunda bulunulur.
4483 SAYILI KANUN KAPSAMINA
GİRMEYEN SUÇLAR:
A-3628 SAYILI MAL BİLDİRİMİNDE
BULUNULMASI,RÜŞVET VE
YOLSUZLUKLARLA MÜCADELE HAKKINDA
KANUNDA YER ALAN SUÇLAR:
3628 sayılı kanun 17-18-19 maddelerinde belirtilen
fiillerle ilgili olarak 4483 sayılı kanun hükümleri
uygulanmaz.
Memurların görevleri ile ilgili işledikleri bazı suçlar 4483
sayılı kanun dışındaki diğer kanunların özel hükümleri
nedeni ile ayrı bir soruşturma usulüne tabidir.Müfettiş ve
muhakkiklerin inceleme,denetim ve disiplin soruşturması
esnasında 3628 sayılı kanun kapsamındaki bir fiille
karşılaşmaları halinde durumu belge ve delillerle C.
Başsavcılığına intikal ettirmesi,disiplin raporunda da bu
durumu belirtmesi gerekir.
Ön inceleme onayında yer alan iddianın,3628 sayılı
Kanundaki fiil ve suçlarla ilgili olması halinde Ön inceleme
raporu düzenlenip fiilin 3628 sayılı kanun kapsamında
olduğu ve konunun soruşturulmak üzere C.Başsavcılığına
intikal ettirilmesi gerektiği belirtilmelidir.
Zimmet Suçu: (TCK-247) Kamu görevlisi görevlisi
kendisine devredilmiş mallar üzerinde görevinin gerekleri ile
bağdaşmayan bir suretle tasarrufta bulunması,bu malları
kendisinin veya başkasının zimmetine geçirmesi suç olarak
tanımlanmıştır.Zimmet suçunun konusu taşınır veya taşınmaz
mallardır.Bu malın zilyetliliği kamu görevlisine devredilmiş olması
veya bu mal üzerinde koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunması
gerekir.malın mülkiyetinin Devlete, kamu kurumuna yada herhangi
bir kişiye ait olması arasında fark yoktur. Zimmet suçunun oluşması
için,suç konusu malın zimmete geçirilmesi gerekir.Zimmete geçirme
mal üzerinde malikmiş gibi tasarrufta bulunmayı ifade eder.Bu
tasarruflar, suç konusu şeyin mal edinilmesi,amacı dışında
kullanılması,tüketilmesi,bir başkasına satılması veya verilmesi
şeklinde olur. Zimmete geçirme olgusu icrai bir davranışla olduğu
gibi ihmali bir davranışla da gerçekleşir.Zimmet suçunda malın
şahsının veya başkasının zimmetine geçirilmesi arasında fark
yoktur.Malın geçici bir süre kullandıktan sonra iade edilmesi olayında
ceza indirimi yapılır.
İrtikap Suçu: (TCK-250) İrtikabın varlığı için,kamu
görevlisinin kişilerden kendisine veya başkasına yarar sağlaması
gerekir. (1) İcbar suretiyle irtikap suçunun oluşabilmesi için; kamu
görevlisinin , bir başkasını kendine veya başkasına yarar sağlamaya
veya bu yolla vaatte bulunmaya icbar etmesi gerekir.Bu icbarın
görevin sağladığı nüfuzun kötüye kullanılma şeklinde olması
gerekir. İcbarın ,yağma suçunun oluşumuna neden olacak şekilde
cebir ve tehdit boyutuna varmaması gerekir.Aksi halde gasp olur.
(2)İkna suretiyle irtikap suçunun oluşabilmesi,kamu görevlisinin
hileli davranışlarla bir kimseyi kendisine veya başkasına yarar
sağlamaya veya bu yolda vaatte bulunmaya ikna etmesi
gerekir.İkna suretiyle irtikap suçunun oluşturan hilenin,icra veya
ihmali davranışla gerçekleştirilmesi mümkündür.
İhaleye Fesat Karıştırma Suçu:(TCK.235) (1)Kamu kurum
ve kuruluşları adına yapılan mal ve hizmet alım ve
satımlarına yada kiralamalara ilişkin ihalelere fesat
karıştıran kişi,…(2)ihaleye fesat karıştırma sayılması
için:a)Hileli davranışlarla;1. İhale katılma yeterliğine veya
koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale
sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek,2.İhaleye
katılma koşul ve şartlarını taşımayan kişilerin ihaleye
katılmalarını sağlamak,3.Teklif edilen malları,şartnamesinde
belirtilen niteliklere sahip olduğu halde ,sahip olmadığından
bahisle değerlendirme dışı bırakmak,4.Teklif edilen malları
,şartnamesinde belirtilen sahip olmadığı halde ,sahip
olduğundan bahisle değerlendirmeye almak. b)Tekliflerle
ilgili olup da ihale mevzuatına veya şartnamelere göre gizli
tutulması gereken bilgileri başkasına ulaşmasını sağlamak,
c) Cebir ve tehdit kullanmak suretiyle ya da hukuka aykırı
davranışlarla , ihaleye katılma yeterliliğine veya koşullarına
sahip olan kişilerin ihaleye,ihale sürecindeki işlemlere
katılmalarını engellemek.d)ihaleye katılmak isteyen veya
katılan kişilerin ihale şartlarını ve özellikle fiyatı etkilemek
için aralarında gizli anlaşma yapmaları.(3)İhaleye fesat
karıştırma sonucunda ilgili kamu kurumu veya kuruluşu
açısından bir zarar meydana gelmiş ise ceza yarı oranında
artırılır.(4)İhaleye fesat karıştırma dolayısıyla menfaat temin
eden görevli kişiler ,ayrıca bu nedenle ilgili suç hükmüne
göre cezalandırılırlar.(5)Bu hükümler kamu kurum ve
kuruluşları yanında kurulmuş şirketler,,bunların
bünyesindeki vakıflar,kamu yararına çalışan dernekler veya
kooperatifler adına yapılan mal veya hizmet alım veya
satımlarına ya da kiralamalara fesat karıştırması halinde de
uygulanır.
Edimin İfasına Fesat Karıştırma: (TCK 236)
İhaleye fesat karıştırma ve edimin ifasına fesat
karıştırma suçlarının fiil ve unsurları TCK 236.
maddesinde açıkça belirtilmiştir.
Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk Suçu:
Bu suçların unsur ve tanımları TCK 326-339.
Maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Mal Bildiriminde Bulunulmaması,Gerçeğe Aykırı
Açıklama,Gerçeğe Aykırı Bildirimde
Bulunma,Haksız Mal Edinme,Mal Kaçırma ve
Gizleme: 3628 sayılı Kanunun 10-13
Maddelerinde yer alan bu suçların unsur ve
tanımlarına yer verilmiştir.
B-TAKİBİ ŞİKAYETE BAĞLI SUÇLAR :
Cinsel Saldırı:TCK -102. Madde
Reşit Olmayanlarla Cinsel İlişki: TCK -104/(1)
Madde
Cinsel Taciz: TCK-105/(1).Madde
Tehdit:TCK-106. Madde
Konut Dokunulmazlığının İhlali: TCK-116 /(1)(2).Madde.
Hafif Nitelikte Kasten Yaralama:TCK-86/(2) Madde
Hakaret ( TCK 125/3-a hariç):TCK-125.Madde
Haberleşmenin Gizliliği İhlali: TCK-132.Madde
Kişiler Arasındaki, Konuşmaların Dinlenmesi ve
Kayda Alınması: TCK-133
Özel Hayatın Gizliliğini İhlal: TCK-134.Madde
Hırsızlık ve Dolandırıcılık:TCK- 144 ve 159.Madde
Mala Zarar Verme:TCK-151.Madde
Güveni Kötüye Kullanma:TCK-155/(1).Madde.
Bedelsiz Senedi Kullanma: TCK-156.Madde
Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması:TCK209/(1).Madde.
İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali:TCK-117.Madde.
Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma:TCK123.Madde.
Kaybolmuş veya Hata Sonucu Ele Geçmiş Eşya
Üzerinde Tasarruf:TCK-160.Madde
Bu suçluların failleri hakkında soruşturma açılması;
Suçtan zarar gören kişilerin(Mağdurun) veya kanuni
temsilcilerinin şikayetine bağlıdır.
Soruşturmacı ve muhakkikler soruşturmada
böyle bir hususla karşılaşırsa bilgi ve belgeleri suç
duyurusu ile C:Savcılığına bildirir.Durumu
raporunda belirtir.Makam bu kapsamdaki suçlar için
ön inceleme yapma görevi verirse ön incelme
raporu düzenler ön incelemede ;suçun takibi şikayete
bağlı suç olduğunu , şikayetinin devam ettiğini ve
bu kapsamda yargılanması gerektiği belirtir.
Bu suçlara ilişkin ihbar ve şikayet CMK’nun 158.
Maddesine göre C.Başsavcılığına veya kolluk makamlarına
yapılabilir.Valilik veya Kaymakamlığa yapılan ve ihbarlar
C.Başsavcılığına gönderilir.
TCK’nun 73.Maddesinde: (1)Bu suçlarda yetkili kimse
(Mağdur) 6 ay içinde şikayette bulunmadığı taktirde
soruşturma ve kovuşturma yapılmaz.(2) Zaman aşımı
şikayetçinin öğrendiği tarihten başlar.(4) suçtan zarar
görenin şikayetten yazılı olarak vazgeçmesi davayı
düşürür.Hükmün kesinleşmesinden sonraki vazgeçme
cezanın infazına engel olmaz.(5)İştirak halinde suç
işlenmişse sanıklardan biri hk vazgeçme hepsine
uygulanır.Vazgeçme idari soruşturmaya engel
değildir.İdari Soruşturmada teklif gelir.
C-SORUŞTURULMASI İZNE BAĞLI
SUÇLAR:
Cumhurbaşkanı’na Hakaret: TCK-299.Madde.
Yabancı Devletlerle Olan İlişkilere Karşı
Suçlar:TCK-340,341,342 ve 343.Madde.
Uluslar arası Suçlar:TCK-76,77,78,79 ve 80.
Maddesi.
Devlet Güvenliğine Karşı Suçlar:TCK-305 ve 306.
Madde
Bu fiillerde durum C.Başsavcılığına bildirmelidir.
D)DİĞER KANUNLARDA YER ALAN
BAZI FİİL VE SUÇLAR:
5271 Sayılı CMK nun: 16/4. Maddesine göre C.Savcıları
Kolluk amir ve kuvvetleri hk doğrudan soruşturma açabilir.
5816 Sayılı Kanundaki: “ Atatürk Aleyhine İşlenen
Suçlar “ :(Madde:1)
Milli Korunma Kanunun 64.Maddesi ile bu kanunun
uygulanmasına ilişkin suçlar:
1402 sayılı Sıkı Yönetim Kanunu : 14-15. Madde
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu Kapsamındaki
Suçlar:
2935 Sayılı Olağanüstü Hal Kanunu Kapsamındaki
suçlar:
2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu kapsamındaki
suçlar:
BAŞLANGIÇ:Ön İnceleme başlatan merci
tarafından verilen onay ve görev emirleri yazılır.
MUHBİR VE ŞİKAYETÇİ:Muhbir veya
şikayetçinin kimlikleri ve adresleri yoksa Kamu
Hukuku yazılır.
İDDİA:Kamu Hukuku veya iddia yazılır.
ÖĞRENME TARİHİ:Hakkında inceleme
yapılanların incelemeye esas eylemlerinin yetkili
merciler tarafından öğrenildiği tarih yazılır.
SUÇ YERİ VE TARİHİ:Suçun işlendiği yer ve
tarih yazılır.
HAKKINDA ÖN İNCELEME YAPILANLAR:
Açık kimlikleri ile suç tarihi itibarıyla görev ünvanları yazılır.
İNCELEME KONUSU:Onaya göre inceleme konuları yazılır.
HAKKINDA ÖN İNCELEME YAPILANLARIN
İFADELERİ:İfade ya da ifade özetleri ve belge içerikleri yazılır.
İNCELEME VE TAHLİL:Bu bölümde,inceleme dosyasında konu
ile doğrudan ilgili bilgi ve belgeler irdelenelir,muhbir ve müşteki
iddiaları,konu hakkında bilgisine başvurulanların ve tanıkların
beyanları,şikayet edilenlerin ifadeleri,bilirkişi raporları,inceleme
tutanakları,diğer kayıt ve dokümanlardan gerekli görülenler
değerlendirilir,tartışılır.Gerekirse karşılaştırmalı çözümler ve
değerlendirmeler yapılır.Belirlenen durum,mevzuat
hükümleri(Yasa,tüzük,yönetmelik,emir,genelge,yönergeler..)ile
karşılaştırılarak suç unsurlarının tamam olup olmadığı,4483 Sayılı
Yasa’da belirtilen suçlardan hangisinin oluştuğu gerekçeli bir
biçimde ortaya konulur.
SONUÇ :a)Suç unsurlarının tamam olduğunun
anlaşılması halinde hakkında inceleme yapılanın
eylem ve işlemlerine uyan yasa maddeleri de
belirtilerek 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu
Görevlilerinin Yargılanması Hakkındaki Yasa’nın
6.maddesi gereğince SORUŞTURMA İZNİ
VERİLMESİ,
b)Suç unsurlarının tamam
olmadığının anlaşılması halinde ise 4483
Sayılı Yasa’nın 6.maddesi gereğince
SORUŞTURMA İZNİ VERİLMEMESİ
kanaati yazılır.

BAŞLANGIÇ:
(Bu bölüme,soruşturma izni vermeye yetkili makam tarafından verilen
onay ve görev emirleri yazılmalıdır.)
MUHBİR VE MÜŞTEKİ :
(Bu bölüme, varsa yada şikayetçinin açık kimliği yoksa Kamu Hukuku
yazılmalıdır.)
İDDİA KONUSU :
(Bu bölüme kamu hukuku veya muhbir yada şikayetçiden gelen iddia
yazılmalıdır.)
HAKKINDA SORUŞTURMA YAPILMASI GEREKENLER :
(Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesi halinde)
HAKKINDA ÖN İNCELEME YAPILMASI GEREKENLER :
(Cumhuriyet Başsavcılığı dışında kalan mercilere gönderilmesi
halinde)
(Bu bölüm başlıkları altında, hakkında suç tespiti yapılması nedeniyle
hakkında soruşturma veya ön inceleme yapılması gereken memur ve
diğer kamu görevlilerinin adı soyadı ile görev unvanları
yazılmalıdır.
SUÇ TARİHİ VE YERİ
(Bu bölüme, suçun işlendiği yeri ile suç tarihi
yazılmalıdır.)
TAHLİL VE SONUÇ :
(Bu Bölüme, elde edilen bilgi ve belgeler tahlil
edilerek, kanaat ve sonuç özet olarak yazılmalıdır.)