babiller - Google Groups

Mehmet Kemal BALADIN
9A-343

M. Ö. 200 yıllarında Fırat nehri kıyılarındaki Babil
şehrinde yaşayan Sâmi asıllı halkıdır. Babilliler,
çeşitli sülâlelerin idaresi altında Mezopotamya'nın
bu bölgesinde egemen olmuşlardır. Kaynaklara
göre Babil'de 31 kral sülâlesi gelmiştir. Bunlardan
en önemlileri, içinde Hamurabi'nin bulunduğu
sülâle ile, Kas hanedanı denilen III. Babil sülâlesi
ve Yeni Babil sülâlesidir.
Kesik çizgilerle
belirtilen alan
Babil’in harita
üzerindeki
yerleşimini
göstermektedir


Birinci Babil sülâlesinin kurduğu birinci Babil devleti, M.Ö.
2105 - 1806 yıllarında Babil ve çevresinde egemen
olmuştur. Sülâlenin kurucusu Samu Abum (Zin Mobolit)
dur. En kudretli hükümdarı Hammurabi'dir.
Altıncı hükümdar olan Hammurabi zamanında Birinci Babil
devleti çok kuvvetlenmiş ve en parlak zamanlarını
yaşamıştır. Hammurabi; Kaide şehirlerini, Elâm'ı, kuzeydeki
Asur ülkelerini egemenliği altına almış, Mezopotamya'da
siyasî bir birlik kurmaya muvaffak olmuştur.



Hammurabi, zapt ettiği şehirlere güvendiği valiler yerleştirerek iyi bir
idareci olduğunu göstermiş, kurduğu sağlam temellerle Birinci Babil
devletinin ölümünden sonra yüz yıl daha devam etmesini sağlamıştır.
Hammurabi, aynı zamanda Sümer ve Akad'ların kullandığı töre ve
yasaları, eski fermanları toplayarak, zamanının ihtiyaçlarına göre
düzenlenmiş, meydana getirdiği “Hammurabi Kanunları” ile ilk kanun
kurucusu olarak ün salmıştır.
Hammurabi'nin ölümünden sonra Birinci Babil devleti yavaş yavaş
kudretten düşmüş ve 1806 yılında Doğu Anadoludan inen Hitit'lerin
akınları altında bu sülâle son bulmuştur.


Hititlerin Babil üzerindeki bu egemenliği fazla devam
etmemiş, Kaş'ların kurduğu üçüncü Babil sülâlesi Babil’de beş
yüzyıldan fazla bir zaman (M.Ö. 1750 - 1174) egemen
olmuştur.
Ön-Asya tarihinde silik kalan bu sülâle, Asur'luların saldırısı
karşısında son bulmuştur.



Asur egemenliğinin, Med kralı Keyakir tarafından ortadan kaldırılması
üzerine Babil valisi Nabupolassar (Nabu apal-sur) tarafından M.Ö. 612
yılında Yeni Bâbil sülâlesi kurulmuştur.
Bu sülâlenin kurduğu Yeni Babil devleti kısa zamanda genişlemiştir.
Nabupolassar, Med Kralı ile anlaşarak Minova şehrini zapt etmiş, Suriye Filistin ve Mısır'a akınlarda bulunmuştur. Oğlu Buhtunnasır
(Nabukadnezar) Suriye ve Filistin'i egemenliği altına almış, Mısır
ordusunu yenilgiye uğratmıştır.
Fakat sonradan gelen krallar, devletin bu üstünlüğünü devam
ettirememişler ve Yeni Babil devleti M.Ö. 338 yılında Pers hükümdarı
Kyros tarafından ortadan kaldırılmıştır.


Babilliler'in yazılı kitapları bugüne kadar ele geçmediğinden,
kurdukları medeniyet hakkında edinilen fikir, sadece tarihî
söylentilere, mimarlık eserlerinin kalıntılarına ve yazıtlara göre
verilmiş hükümlerden ibarettir.
Yalnız esir edilerek Babil'e götürülen İsrailliler, orada öğrendikleri
Babil diliyle “Tevrat” ve daha başka kutsal kitaplar gibi eserler
bıraktılar, İbranî yazısıyla yazılmış olan bu eserlere bakarak Babil
dili hakkında bir fikir edinilebilmektedir. Bu kitapların İbranî
yazısıyla Süryanî ve Arap dillerindeki çevirileri karşılaştırılınca bu
diller arasında yakınlık bulunduğu görülür.

Babilin mimarisi Mezopotamya’daki en
gelişmiş mimarisidir. Bunun en güzel kanıtı
“Babil Kulesi” ve Babil’in “Asma Bahçeleri” dir.


Tanah ve Eski Ahit hemen
hemen aynı olduğu için her iki
dinde Babil bahsi aynıdır. Babil
kulesinden Tevrat'ın Yaratılış
(Tekvin) kısmında bahsedilir.
Efsaneye göre tanrı kendisine
ulaşmaya çalışan insanların
kendini beğenmişliğine kızar
ve o zamana kadar aynı dili
konuşmakta olan insanların
dillerini karıştırarak birbirlerini
anlamalarını engeller.

Kulenin yıkılışı Tevrat'ta
anlatılmaz ancak Jubilees
veya Leptogenesis olarak
bilinen Yahudi belgelerinde
anlatılır.

Dini bir bakış açısıyla bu
öykü sıklıkla insanın
kusurluluğunu, tanrının
kusursuzluğu ile kıyaslamak
ve dünyadaki yüzlerce dilin
kökenini açıklamak
amacıyla kullanılır.

Milattan önce 7. yüzyılda
Babil kralı Nebukadnezar
tarafından yaptırılmıştır.
Babil'in çorak
Mezopotamya çölünün
ortasında, ağaçlar, akan
sular ve egzotik bitkilerin
bulunduğu çok katlı bir
bahçedir. Coğrafyacı
Strabo'nun 1. yüzyıldaki
tanımına göre:

"Bahçeler birbiri üzerinde
yükselen kübik direklerden
oluşuyordu. Bunların içleri
çukurdu ve büyük bitkilerin ve
ağaçların yetişebilmesi için
toprakla doldurulmuştu.
Kubbeler, sütunlar ve taraçalar
pişmiş tuğla ve asfalttan
yapılmıştı. Yüksekteki bahçeleri
sulamak için Fırat Nehri'nden
zincir pompalarla su yukarılara
çıkarılıyordu. Bu şekilde üst
seviyelere taşınan su, bahçeleri
sulayarak teraslardan aşağıya
doğru akıyordu"

Söylentiye göre Nebukadnezar
bu yapıyı sıla hasreti çeken karısı
Semiramis için yaptırmıştır.
Semiramis Medes kralının kızıdır.
Söylentiye göre Mezopotamyanın
düz ve sıcak ortamı onu
bunalıma itmiş, kral da karısının
hasretini sona erdirmek için
yapay dağların olduğu, suların
aktığı yemyeşil bir bahçe
yaptırmıştır. Babil'in asma
bahçelerinin günümüze gelen
kesin izleri yoktur.

Fakat, bölgede araştırma yapan
arkeologlar, Babil'deki sarayın
kuzeydoğusunda görünüşü garip
olan temel ve tonozlar buldular.
Bunların Babil'in Asma
Bahçelerine ait olduğu
düşünülmektedir. Babil'in Asma
Bahçeleri, klasik yazarlar
tarafından ayrıntılı bir şekilde
tanımlanmıştır. Günümüzde bu
tanımlara göre çizilen resimler
bulunmaktadır. Küçükken
sandığımız gibi bu efsanevi
bahçeler bir yerlere asılı fidan
değildir, sadece sütunlarla
desteklenen taraçalar üzerinde
kurulmuştur.
Burada Babil’in eserlerinin
çeşitli kaynaklardan
toplanmasıyla
oluşturulmuş görsel bir
derlemeyi izleyeceğiz.
Böylece o dönem hakkında
daha kolay tahminlerde
bulunabiliriz.
…