OKUL SÜTÜ PROGRAMI Bilindiği üzere, öğrencilere süt içme alışkanlığı kazandırmak ve dengeli beslenme suretiyle sağlıklı gelişmelerini sağlamak amacıyla Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca ortaklaşa hazırlanan Okul Sütü Programı, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde ülke genelinde başlatılacaktır. Program, bağımsız anaokulları hariç, resmi/özel anasınıfı, ilkokul 1., 2., 3. ve 4. sınıf öğrencilerine yönelik uygulanacak, her hafta Pazartesi, Çarşamba ve Cuma günleri ülkemizde üretilen, 200 ml ambalajlı, yağlı, sade UHT içme sütü kutularında verilecektir. Ayrıca laktoz intoleransı olan öğrenciler okul yönetimleri tarafından program dışında tutulacaktır. Laktoz İntoleransı Nedir? Doğada yüksek oranda sütte bulunan ve süt şekeri olarak bilinen laktoz, enerji kaynağıdır. Sütteki laktozun yapısında yer alan galaktoz, beyin ve sinir dokularının oluşumunda çok önemli rol oynayan temel bir öğedir. Ayrıca, laktoz vücudun kalsiyum ve fosfordan daha iyi yararlanmasını sağlar. Laktoz intoleransı, kişilerde laktaz adı verilen enzimin eksikliği veya olmaması durumunda sütün sindirilememesi sonucunda meydana gelir. Şişkinlik hissi, karında kramp, gaz çıkarma, ishal, bulantı, kusma gibi rahatsızlıklar gözlemlenir. Laktoz intoleransı besin zehirlenmesi değildir; metabolik bozukluk sonucu meydana gelen bir rahatsızlıktır. Sağlıklı Beslenme Nedir? Doğumdan itibaren büyüme ve gelişme, sağlıklı ve uzun bir yaşam için vücuda gerekli olan bütün maddeler besinlerle alınır. Besinler elde edildikleri kaynaklara göre iki gruba ayrılır: a) Hayvansal Kaynaklı Besinler :süt, yumurta, peynir, et, tavuk, balık vb. b) Bitkisel Kaynaklı Besinler :sebzeler, meyveler, ekmek, mercimek, kuru fasulye vb. Bu besinlerin her birinin içinde vücuda farklı yararlar sağlayan maddeler bulunmaktadır. Bu maddelere besin öğesi denir. Besin öğeleri; protein, karbonhidrat, yağ, vitamin, mineraller ve sudur. Vücudun bileşimi de bu besin öğelerinden oluşmaktadır. Organların düzenli olarak çalışabilmesi ve günlük işlerin sağlıklı sürdürülebilmesi için bu öğelerin her birinden her gün yeterli ve dengeli alınması gereklidir. Okul çocuğu beslenmesinde günlük tüketilmesi önerilen porsiyon miktarları şöyledir: Ekmek, tahıl, pirinç ve makarna (6-11porsiyon) Sebzeler (3-5 porsiyon) Meyveler (2-4 porsiyon) Süt, yoğurt ve peynir (2-4 porsiyon) Et, tavuk, balık, baklagiller,yumurta ve kabuklu yemiş (2-3 porsiyon) Yağlılar ve tatlılar (az alınmalı) Beslenmede Süt ve Süt Grubu Besinlerin Önemi Nedir? Sütün yapısında süt şekeri (laktoz), süt yağı, süt proteinleri, mineral maddeler ve vitaminler yer alır. Süt proteinlerinin vücutta bilinen büyüme gelişmeye katkısı, doku farklılaşmalarındaki etkinliğinin yanı sıra; kalsiyum emilimi ve immün fonksiyonlar üzerine olumlu etkilerinin olduğu, kan basıncını ve kanser riskini azalttığı, vücut ağırlığının kontrolünde etkin olduğu, diş çürüklerine karşı koruyucu olduğu bilinmektedir. Ayrıca, yapısındaki yağ asitleriyle çocuğun beyin gelişimi için gereklidir. Dr. Mahmut AKDAĞ Halk Sağlığı Müdürü