1983 -ÖSS - Aygunhoca.com

(1983 -ÖSS)
İlkçağ' da, Mezopotamya’nın kuzeyine Yukarı,
güneyine Aşağı Mezopotamya dendiği halde,
Mısır’ın kuzeyine Aşağı, güneyine Yukarı Mısır
denmiştir.
"Yukarı ve Aşağı" seklindeki bu belirlemeler
neye dayanarak yapılmıştır?
A) Ekvatora olan uzaklığa
B) Ovaların konumuna
C) Yerleşim merkezlerinin dağılışına
D) Nehirlerin akiş yönüne
E) Dağlık bölgelerin konumuna
(1983 -ÖSS)
ilkçağ'da Fenike, Ortaçağ’da Venedik
ve Ceneviz, Yeniçağ’da Portekiz ve
ispanya, Yakınçağ’da da İngiltere en çok
hangi başarılarıyla ün kazanmışlardır?
A) Güzel sanatlar
B) Devlet yönetimi
C) Deniz ticareti
D) Bilimsel çalışmalar
E) Harp sanatı
b) Ortaçağ (375-1453):
1. Kavimler göçü ile başlar ve Fatih’ in İstanbul’ u
fethi ile sona erer.
2. Avrupa’ da feodal (derebeylik) sistem hakimdir.
3. İslam dini ortaya çıkmış ve dünyanın büyük
bölümüne yayılmıştır.
4. İlk kez kağıt, matbaa, pusula, barut Çin’ de
icad edilmiş, Çin’ den Müslümanlar’a, Müslümanlar’
dan da Avrupa’ ya geçmiştir.
5. Avrupa’ ya Kilise baskısı hakim olmuş ve Skolastik
Düşünce yayılmıştır.
6. Doğu’ da ekonomik hayat canlı iken Batı’ da ise
ekonomik hayat gelişmemişti.
7. İngiltere ve Fransa arasında Yüzyıl Savaşları
(1337-1453) meydana gelmiştir.
8.Demokrasi alanında ilke kez İngiltere’ de Magna
Carta ilan edilmiş ve kralın yetkileri
sınırlandırılmıştır.(1215)
9.Çağın sonlarında Moğol istilası dünyanın siyasi
yapısını değiştirmiştir.
10.Ortaçağ’ da en güçlü devletler İran Sasani Devleti
ve Roma İmparatorluğu’ dur. Daha sonrakiler ise
İslam İmparatorluğu, Selçuklu Devleti ve çağın
sonlarında da Osmanlı Devleti’ dir.
11.Roma İmparatorluğu çağın başında ikiye ayrıldı,
daha sonra Batı Roma yıkıldı.
12.Haçlı seferleri ile Batı, Doğu’ nun zenginliklerini
tanımıştır.
c) Yeniçağ (1453-1789)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Fatih’ in İstanbul’ u fethi ile başlar, Fransa İhtilali
ile sona erer.
Top’ un kullanılması ile Avrupa’ da derebeylikler
yıkıldı, mutlak krallıklar güçlendi.
Avrupalılar Coğrafi Keşifleri gerçekleştirmiştir.
Sömürgecilik yaygınlaştı.
Avrupa ekonomik alanda güçlenirken Asya ve
Amerika kıtası ekonomik yönde çöktü.
Sanayi İnkılabı meydana geldi.(1750-1830)
Dönemin en güçlü devleti Osmanlı Devleti’ dir.
Reform ile Avrupa’ da dinin etkisi azaldı. Kilise’ nin
halk üstündeki yaptırımı zayıfladı.
Rönesans ile Avrupa’ da bilim ve sanat alanında
gelişlemelr oldu, hür düşünceye önem verildi.
Müslümanlık ve Hristiyanlık geniş alanlara yayıldı.
Yakınçağ (1789-?):
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Fransız İhtilali’ nden günümüze kadar devam eden
dönemdir.
Fransız İhtilali ile milliyetçilik akımı doğdu ve milli
devletler kuruldu.
Mutlakiyetten (monarşi) meşrutiyete (oligarşi),
cumhuriyete ve demokrasiye geçiş yapıldı.
Liberalizm, Kapitalizm, Sosyalizm, Komünizm,
Faşizm gibi sistemler ortaya çıktı.
Sanayi İnkılabı’ ndan sonra işçi sınıf ortaya çıktı.
Teknoloji gelişti.
Avrupa’ da 1830 ve 1848, Rusya’ da da 1917
Bolşevik İhtilalleri meydana geldi.
I. ve II. Dünya Savaşı çıktı.
Türkiye,Asya’nın en batısında yer alan bir yarımadadır.Dört mevsim birden
yaşanır.Verimli topraklara sahiptir.Bu yüzden tarih boyunca bir çok
kavimin dikkatini çekmiş ve istilya uğramıştır.Bu nedenle Anadolu bir çok
istilaya uğramıştır.Çok büyük medeniyetler Anadolu’da kurulmuştur.Bu
yüzden Anadolu’ya ‘’Medeniyetler Beşiği’’denilmiştir.
Türkiye adı,11.y.yıldan itibaren Avrupa kaynaklarında TÜRKİYE olarak
geçmektedir.
Romalılar Anadolu’ya güneşin doğduğu yer anlamına
gelen’’ANATOLİA’’denilmiştir.
Yapılan araştırmalar Türkiye’de Tarih Öncesi Devirlere ait
olan bir çok yerleşim yeri bulunmuştur.
I-TÜRKİYENİN TARİH ÖNCESİ
DEVİRLERİNİ AYDINLATAN MERKEZLER
I- KARAİN MAĞARASI
Antalya’ya 30 km. uzaklıktadır.Eski Taş ve Yontma Taş Devirlerine ait ev ve
av eşyaları bulunmuştur.Mağara duvarlarında kazınmış hayvan resimleri
vardır.Burada Anadolu’da insana ait kalıntılar ilk kez burada bulunmuştur.
II- BELDİBİ MAĞARASI
Antalya’nın 45 km. güneybatısındadır.Burada Eski Taş ve Yontma Taş
Devirlerine ait çanak-çömlek bulunmuştur.
III- ÇAYÖNÜ
Diyarbakır Ergani yakınlarındaki Çayönü Türkiye ve G.Avrupa’da Neolitik
Devirde kurulan ilk köy yeridir.Türkiye’de ilk çiftcilik yapılan
yerdir.Buğday yetiştirilmiş,öğütülmüş ve hayvan gücünden
yararlandırılmıştır.
IV-ÇATALHÖYÜK(M.Ö.6800-5700)
Konya’nın Çumra ilçesi yakınında bulunan bu höyükte dünyanın ilk şehri kabul
edilmektedir.İnsanlar geçimlerini avcılık,tarım ve hayvancılıkla
V- HACILAR(M.Ö.5600-5000)
Burdur yakınlarında bulunan Haccılar da çanak,çömlek ve heykeller
bulunmuştur.Buradaki Höyüğün etrafını surlarla çevrilmiştir.Bu durum savunma
olgusunun geliştiğini göstermektedir.Ayrıca burada evler arasında sokakların olması
şehirlerin gelişmeye başladığını göstermektedir.
VI- TRUVA
Çanakkale İntepe mevkiinde bulunan Hisarlıtepe de bulunur.Yapılan kazılarda üst
üste dokuz yerleşim merkezi bulunmuştur.Bu şehirlerin beş tanesi Tarih Öncesi
Devirlere aittir.Diğer dört taneside İlk Çağa aittir.
Burada insanlar;tarım,hayvancılık ve balıkçılıkla geçimlerini sağlarlardı.
Ege Bölgesinde yapılan kazılarda Truva da ki evlere benzeyen evler bulunması Ege
Bölgesinin Truva’nın etkisinde kaldığını göstermektedir.
Homeros’un İlyada adlı destanında anlatılan Truva Savaşları yedinci şehir döneminde
yaşanmıştır.
VII- ALİŞAR
Yozgat’ın 45 km.g.doğusunda bulunur.Yedi yerleşim birimi bulunmuştur.Bunlardan ilk
üçü Tarih Öncesi Devirlere aittir,ikisi de İlk Çağa aittir.Madeni süs eşyaları
bulunmuştur.
VIII- ALACAHÖYÜK
Çorum’un Alaca ilçesindedir.Yapılan kazılarda dört yerleşim birimi
bulunmuştur.Bunlardan ilk ikisi Tarih Öncesi Döneme aittir.İkisi de İlk
Çağa aittir.Altın,gümüş ve bakırdan yapılmış güneş kursları bulunmuştur.
1.HİTİTLER
5.URARTULAR
2.FİRİGLER
I.ANADOLU
MEDENİYETLERİ
4.İYONLAR
3.LİDYALILAR
Eskiçağ'da Anadolu'ya yerleşerek medeniyet kuran
devletler şunlardır:
* Hititler, Frigyalılar, Lidyalılar, İyonyalılar ve
Urartular.
Anadolu'da tarih çağları Asurlu tüccarların çivi yazısını
Anadolu'ya getirmesiyle başlamıştır.
Asurlar'a ait ilk yazılı tabletler Kayserî-Kültepe'de
bulunmuştur.
Kafkaslar'dan Anadolu'ya gelmişlerdir.Kızılırmak kıyısında ve Kapadokya
bölgesinde yaşamışlardır.Kendilerinden önce Anadolu da gelişmiş bir kültür
oluşturan Hattilerle kaynaşmışlardır.
Hititler M.Ö.1700 yıllarında devlet haline gelmiştir. Devletin merkezi Hattuşaştır
(Çorum-Boğazköy).
NOT:Hititler Anadolu da kurulan ilk devlettir.
Devletin kurucusu Kral Labarna’dır.
İlkçağ'ın ilk meydan savaşı Kadeş Savaşı'dır(M.Ö.1296-M.Ö.1230).
Kadeş Savaşı Hitit ve Mısır arasında gerçekleşmiştir.Savaş nedeni; iki ülkenin
Kuzey Suriye'deki çıkarçalışmasıdır.
NOT:Tarihteki ilk yazılı antlaşma KadeşAntlaşması "dır (1280).
Bu antlaşmaya göre:
-Kuzey Suriye Hititler'e bırakılmıştır.
M.Ö.VII.yüzyılda Ege göçleri sonucu Hititler yıkılmış ve şehir devletleri ortaya
çıkmıştır.
Asurlar Hitit Devleti'nİ ortadan kaldırmıştır.Asurlar'dan sonra Geç Hitit Şehir
Devletleri, Perslerfn hakimiyetine girmiştir.
(1990 -ÖSS)
Hitit Krallığı, feodal beyliklerden oluşmuş bir
devletti.Daha sonraları bu beylikler
kaldırılmış,yerlerine valiler atanmıştır.
Bu değişiklikle ulaşılmak istenen amaç
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Saltanat kavgalarını önlemek
B) Beylerden, daha önemli görevlerde
yararlanmak
C) Merkezi yönetimi güçlendirmek
D) Beyler arasında anlaşmazlık çıkmasını önlemek
E) Yönetimde, yetenekli kişilere görev vermek
(1998 -ÖSS)
Hititlerde tarih yazıcılığı ile ilgili aşağıdaki
bilgilerden hangisi, tarafsız tarih anlayışının bir
göstergesidir?
A) Yıllıkların Sümer çivi yazısıyla yazılması
B) Yıllıkların, kralların yaptıkları isler konusunda bilgi
vermek için yazılması
C) Kralların, zaferleri kadar yenilgilerini de yıllıklara
yazdırmış olmaları
D) Yıllıkların, özellikle ünlü kralların dönemlerini içermesi
E) Yıllıkların edebi dille yazılmış olması
(1999 - ÖSS)
Hattuşaş'ta bulunan ve Hititlerle Mısırlılar arasında
yapılan Kadeş Barışı ile ilgili olan metinde, antlaşmaya
Hitit Kralı Hattuşili'nin mühür’ü yanında, Hitit Kraliçesi
Pudahepa'nin müdürü de basılmıştır.
Bu bilgi aşağıdakilerden hangisinin bir
göstergesidir?
A) Antlaşmanın eşit koşullar altında yapıldığının
B) iki devletin yöneticileri arasında akrabalık
kurulduğunun
c) Antlaşmanın uzun süre yürürlükte kalacağının
D) Kraliçenin devlet islerinde söz sahibi olduğunun
E) Eski Anadolu'da, yasaların kadınları koruduğunun
Frigler, Trakyalı bir Hİnt-Avrupa kavmidir.
Boğazlar yoluyla Anadolu'ya gelmişlerdir.
Devletin merkezi Anakara yakınlarındaki
Gordion'dur.
Kral Midas döneminde Orta ve Güneydoğu
Anadolu'nun tamamına hakim olmuşlardır.
Kimmerler tarafından yıkılmışlardır.
- Fenike alfabesini kullanmışlardır.
- Kuyumculuk, maden işlemeciliği ve kaya
mimarisinde ilerlemişlerdir.
- Fenike alfabesini kullanmışlardır.
- Dillen Hint-Avrupa dil grubundandır.
- Dini konuda Hititler'den etkilenmişlerdir.
- En büyük tanrıları; toprak tanrısı Kibele'dir.
- Ölülerini Tümülüs denen yığma mezarlar:
gömmüşlerdir.
- Frigyalılar'da mimari gelişmiştir.
- En önemli eserleri; Midas'm Mezarı'dır.