TARIM VE HAYVANCILIK DESTEK PROGRAMI TALEP / İHTİYAÇ ANALİZ ANKETİ Bu anket, Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA)'nın 2012 yılı proje teklif çağrısı döneminde Tarım ve Hayvancılığa vereceği desteklerin mahiyetini belirlemek amacıyla, tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik faaliyet gösteren kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve çiftçilerin ihtiyaç ve taleplerini araştırmak üzere hazırlanmıştır. Ankete verilen cevaplar sadece istatistiki amaçlarla kullanılacak olup kesinlikle gizli tutulacak; Bu veriler “Tarım ve Hayvancılık Destekleri”nin belirlenmesinde ve Kuzeydoğu Anadolu bölgesinin tarımsal rekabetçiliğinin artırılabilmesi için atılacak adımlarda kullanılacaktır. Doldurduğunuz anket formunun çıktısını ajansa elden teslim edebilir veya malicakal@kudaka.org.tr adresine email olarak gönderebilirsiniz. Sorularımıza cevap vererek Kuzeydoğu Anadolu için böylesine önemli bir çalışmaya katkı sağladığınız için teşekkür ederiz. 1. Kurum/Kuruluş/Firma Hakkında Bilgi 1.1. Genel Bilgi Kurum/Kuruluş/Firmanın Adı Bulunduğu İl Adresi Anketi Dolduranın Adı Kurum/Kuruluş/Firmadaki Görevi Telefonu e-posta adresi Kurum/Kuruluş/Firmanın lütfen belirtiniz................................... faaliyet gösterdiği alan Toplam çalışan sayısı 10’dan az 101-250 11-50 250’den fazla 51-100 Çalışanların eğitim durumu Kurum/Kuruluş /Firmanın yaşı Yüksek lisans ve doktora derecesine sahip çalışanların sayısı:.......... Lisans derecesine sahip çalışanların sayısı:.......... Meslek yüksek okulu mezunu çalışanların sayısı:.......... Lise mezunu çalışanların sayısı:.......... Lise altı çalışanların sayısı:.......... 1- 3 yıl arası 10 yıldan az 5 yıldan az 20 yıldan az 7 yıldan az 20 yıl ve üstü Sermaye yapısı Özel (yerli) sermaye Kamu sermayesi Yabancı sermaye Karma (yerli+yabancı) İhracat yapıyor musunuz? Evet Hayır İlgili değil Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2. Bölge tarımının mevcut durumu ve potansiyelleri 2.1 Süt Üretim Sektörü 1. 2. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için günlük süt üretim kapasitesi ne olmalıdır (kg/gün) Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için en az hayvan kapasitesi ne olmalıdır <100 100-300 300-500 500-1000 > 1000 <7 7-15 15-30 30-100 >100 İşletmelerin finansal açıdan yetersizliği Bilgi eksikliği Hayvan barınaklarının tekniğe uygun olmaması 3. Size göre süt üretim sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Verimi düşük yerli ırklarla çalışma Yanlış rasyon hazırlanması Kesif yem fiyatlarının yüksek olması Süt ve süt ürünlerinin fiyatının düşük olması Diğer…(belirtiniz) Teknik bilgi eksikliğiyle iş yapma Hayvan barınaklarının teknik gereklerine dikkat etmeme 4. Süt üretim sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir(lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Yanlış hayvan ırkıyla çalışma İşletmenin yanlış yerde kurulması Etkin örgütlenememe (Organizasyon problemleri) Girdi tedarikinin yapılamaması Diğer…(belirtiniz) Bölgede süt toplayıcıların olmaması (yeterli olmaması) Yeterli süt hacmine ulaşılamaması 5. Bölgede üretilen çiğ sütün pazar sorununu sıralayınız Çiğ sütün depolama imkanlarının yeterli olmaması Çiğ süt işleme tesislerinin yetersizliği Ürün kayıplarının fazla olması Diğer…(belirtiniz) 6. Bölgede üretilen çiğ sütün pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Süt üretim tesislerinin merkeze yakın olması gerekir Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir Sözleşmeli üretici modeli uygulanmalıdır. Yerel süt ürünlerine dayalı üretim ve pazarlama gerekir Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 7. Üretilen çiğ sütün kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Süt toplamanın hijyenik yapılması Etkili ve doğru rasyon hazırlanmalı Doğru ırk seçilmeli Teknik yetiştiriciliğe uygun barınak yapılmalı Sütün modern sağımı sağlanmalı ve hijyenik depolanmalı Üretilen süt en kısa sürede dayanıklı ürünlere çevrilmeli Diğer … (belirtiniz) 8. Bölgedeki çiğ süt üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Ahırların iyileştirilmesini desteklemelidir Yeni ahır yapılmasını desteklemelidir Kültür ırkı hayvan teminine destek vermelidir Rasyon hazırlamada kesif yem desteği vermelidir Hijyenik ve kaliteli süt için alet ekipman desteği vermelidir Teknik yetiştiricilik ve besleme konusunda eğitim desteği verilmelidir Süt üreticileri ile süt işleme tesisleri arasında koordinasyonu sağlayacak destekler vermelidir Süt üreticilerinin organize edecek üretim birlikleri desteklenmelidir. Diğer … (belirtiniz) 9. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Ahırların iyileştirilmesini desteklemelidir Yeni ahır yapılmasını desteklemelidir Kültür ırkı hayvan teminine destek vermelidir Rasyon hazırlamada kesif yem desteği vermelidir Hijyenik ve kaliteli süt için alet ekipman desteği vermelidir Teknik yetiştiricilik ve besleme konusunda eğitim desteği verilmelidir Süt üreticileri ile süt işleme tesisleri arasında koordinasyonu sağlayacak destekler vermelidir Süt üreticilerinin organize edecek üretim birlikleri desteklenmelidir. 10. Sektörle ilgili diğer belirtmek istediğiniz konular Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.2 Süt İşleme Sektörü 11. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için günlük süt işleme kapasitesi ne olmalıdır (ton/gün) <2 2 - 7.5 7.5 - 10 10 - 50 > 50 Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini Sermaye yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksekliği Süt toplamadaki zorluklar (soğuk zincir sorunu) 12. Size göre süt işleme sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Yüksek teknolojinin kullanılamaması Ürün pazarlamasında karşılaşılan güçlükler Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar Kalifiye eleman yetersizliği Ürün fiyatlarının düşüklüğü Verim düşüklüğü Diğer…(belirtiniz) Teşvik ve sübvansiyon uygulamaları Gerekli hijyenik ve teknolojik koşulların sağlanmadan üretim 13. Süt işleme sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir(lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) yapılması Kalifiye eleman istihdamı Süt toplama merkezlerinin kurulmamış olması Süt sektörünün tekelleşmeye doğru yönelmesi Diğer…(belirtiniz) 14. Bölgede üretilen çiğ sütün pazar sorununu sıralayınız Bölgede süt toplayıcıların olmaması (yeterli olmaması) Yeterli süt hacmine ulaşılamaması Çiğ sütün depolama imkanlarının yeterli olmaması Çiğ süt işleme tesislerinin yetersizliği Ürün kayıplarının fazla olması Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 15. Bölgede üretilen çiğ sütün pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Süt üretim tesislerinin merkeze yakın olması gerekir Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir Sözleşmeli üretici modeli uygulanmalıdır. Yerel süt ürünlerine dayalı üretim ve pazarlama gerekir Çiğ sütün soğuk zincirle pazara ulaştırılacağı bir ağ kurulmalıdır Diğer…(belirtiniz) 16. İşlenen çiğ sütün kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Süt toplamanın hijyenik yapılması Üretimde kaliteli çiğ süt kullanılmalı Çiğ sütün taşınmasında kalite kayıplarını minimuma indirmek için süt toplama merkezleri kurmak ve soğuk zinciri altyapısını oluşturmak Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması Hayvan hastalıkları ile mücadele etmek Süt işletmelerinin daha modern bir duruma getirilmesi AR-GE çalışmaları için gerekli finansal payın ayrılması İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetimini yapmak Sağlıklı süt üretimi ile ilgili olarak hem üreticiyi hem de tüketiciyi bilinçlendirmek Üretici birliklerinin kurulması Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi Diğer … (belirtiniz) 17. Bölgedeki çiğ süt işlemenin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Mevcut veya yeni yapılacak süt işleme tesislerine alet ekipman desteği Eğitim desteği Örgütlenmenin teşviki Entegre işletmelerin kurulumu desteği Teknoloji desteği Uluslar arası proje yapım desteği İhracat destekleri Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 18. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Süt toplamanın hijyenik yapılması Üretimde kaliteli çiğ süt kullanılmalı Çiğ sütün taşınmasında kalite kayıplarını minimuma indirmek için süt toplama merkezleri kurmak ve soğuk zinciri altyapısını oluşturmak Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması Hayvan hastalıkları ile mücadele etmek Süt işletmelerinin daha modern bir duruma getirilmesi AR-GE çalışmaları için gerekli finansal payın ayrılması İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetimini yapmak Sağlıklı süt üretimi ile ilgili olarak hem üreticiyi hem de tüketiciyi bilinçlendirmek Üretici birliklerinin kurulması Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi Diğer … (belirtiniz) 19. Sektörle ilgili diğer belirtmek istediğiniz konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.3 Et üretim Sektörü 20. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için et üretim kapasitesi ne olmalıdır (ton/yıl) 21. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için en az hayvan sayısı ne olmalıdır < 50 50 – 100 100-150 150-200 > 200 < 10 10-25 25-100 100-200 > 200 Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini Sermaye yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksekliği Kaliteli karkas verecek ırk kullanılmaması Yüksek teknolojinin kullanılamaması Entansif besi hayvancılığı yapılmaması 22. Size göre et üretim sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar Kalifiye eleman ve bilgi yetersizliği Barınak koşullarının yetersiz olması Ürün fiyatlarının düşüklüğü Veteriner hizmetlerinden faydalanma imkanlarının düşük olması Verim düşüklüğü Diğer…(belirtiniz) Teşvik ve sübvansiyon uygulamaları Et ithalatı yapılması Yanlış canlı hayvan ithalat politikaları 23. Et üretim sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Destekleme araçlarının yanlış kullanılması Piyasada stabilizasyonun sağlanamaması Arz talep planlamasının yapılmaması Sözleşmeli besici modeli olmaması Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 24. Bölgede üretilen et üretim sektörünün pazar sorununu sıralayınız Pazar sorunu bulunmamaktadır Ticari besi yapan işletme sayısının azlığı Et üretimi yatırımına isteklilerin az olması Besi yeminin pahalı olması Diğer…(belirtiniz) 25. Bölgede üretilen etin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Ticari besi yapan işletme sayısı artırılmalıdır Et üretimi yatırımı teşvik edilmelidir Besi yeminin teminine destek verilmelidir Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir Sözleşmeli üretici modeli uygulanmalıdır. Diğer…(belirtiniz) 26. Üretilen etin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Kaliteli karkas veren hayvanlar kullanılmalıdır Hastalık ve zararlılarla etkin mücadele edilmelidir Besi barınaklarının hijyene (tekniğe) uygun olması sağlanmalıdır İşletmelerdeki ırkların homojen olması sağlanmalıdır. Mera hayvancılığının ve mera yönetiminin düzenlenmesi Bakım ve besleme şartlarının iyileştirilmesi İlgili personellerin eğitilmesi Denetimlerin yaygınlaştırılması Diğer … (belirtiniz) 27. Bölgedeki et üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Et üretim tesisleri için alet ekipman desteği verilmelidir Kaliteli kaba yeme destek verilmelidir Danışmanlık hizmeti verilmelidir Eğitim desteği verilmelidir Teknoloji desteği verilmelidir Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 28. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Girdi fiyatları düşürülmelidir Besi hayvanları entansif besiye tabii tutulmalı Nihai ürüne destek verilmelidir Ülkedeki üretilen etin arz-talep analizi planlaması yapılmalıdır İhracatı hedefleyen üretim planlaması yapılmalıdır Üreticiye pazar garantisi ve teşviki verilmelidir Et üretiminde koyun-keçi etinin oranı yükseltilmelidir Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması Hayvan hastalıkları ile etkili mücadele etmek Et üretim işletmelerinin daha modern bir duruma getirilmesi AR-GE çalışmaları için gerekli finansal payın ayrılması İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetimini yapmak Üretici birliklerinin kurulması Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi Diğer … (belirtiniz) 29. Sektörle ilgili diğer belirtmek istediğiniz konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.4 Et İşleme Sektörü 30. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için günlük et işleme kapasitesi ne olmalıdır (kg/gün) < 500 500 - 1000 1000 - 1500 1500 - 2000 > 2000 Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini Sermaye yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksekliği Tesislerin düşük kapasiteyle çalışması Yüksek teknolojinin kullanılamaması Ürün pazarlamasında karşılaşılan güçlükler 31. Size göre et işleme sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar Kalifiye eleman yetersizliği Piyasadaki ürün gamının geniş ve standartların belirsiz oluşu Bilinçsiz tüketici Denetim yetersizliği Ürün fiyatlarının istikrarsız olması Verim düşüklüğü Diğer…(belirtiniz) Yanlış teşvik ve sübvansiyon uygulamaları Gerekli hijyenik ve teknolojik koşulların sağlanmadan üretim yapılması 32. Et işleme sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir(lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Kalifiye eleman istihdamı Bölgedeki hammadde miktarından daha fazla tesis açılması işletmeler fazla sayıda ancak küçük ölçekli kurulmuş olması Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 33. Bölgede işlenen etin pazar sorununu sıralayınız 34. Bölgede işlenen etin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız 35. İşlenen etin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Kalitesi düşük işlenmiş ürün Et işleme sektöründe yan sanayi işleme tesislerinin olmaması Ürün kayıplarının fazla olması Diğer…(belirtiniz) Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir Üretici ile işleme sektörü arasında sözleşmeli çalışma modeli uygulanmalıdır. Yerel et ürünlerine dayalı üretim ve pazarlama gerekir Et işleme sektörünün yan sanayi işleme tesislerinin kurulması Diğer…(belirtiniz) Modern işleme tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetimini yapmak İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi Kalifiye elaman sayısı artırılmalıdır İşlenmiş etin muhafaza teknikleri öğretilmeli ve yaygınlaştırılmalıdır. Uygun dağıtım ağının oluşturulması Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi Diğer … (belirtiniz) 36. Bölgedeki et işlemenin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Modern işleme tesisleri kurulmasına destek İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek İşlenmiş etin muhafaza tekniklerine yönelik destek Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 37. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Modern işleme tesisleri kurulmasına destek İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek İşlenmiş etin muhafaza tekniklerine yönelik destek Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek Diğer … (belirtiniz) 38. Sektörle ilgili diğer belirtmek istediğiniz konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.5 Kanatlı Et üretim Sektörü 39. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için et üretim kapasitesi ne olmalıdır (ton/günkümes) 40. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için en az hayvan sayısı ne olmalıdır (1000 adet/kümes) < 0.5 0.5 – 1 1-1.5 1.5-2 >2 <2 2-4 4-6 6-8 >8 Arz-talep dengesini sağlayacak üretim yapılamamaktadır Sermaye yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksekliği (yemin pahlı olması) Kaliteli damızlık sorunu Yüksek teknolojinin kullanılamaması Damızlık ve Kuluçkalık yumurta için dışa bağımlılık 41. Size göre kanatlı et üretim sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar Kalifiye eleman ve bilgi yetersizliği Barınak koşullarının yetersiz olması Ürün fiyatlarının düşüklüğü Veteriner hizmetlerinden faydalanma imkanlarının düşük olması Zayiatın fazla olması - Verim düşüklüğü Diğer…(belirtiniz) Bio-güvenliğin sağlanamaması 42. Kanatlı et üretim sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Destekleme araçlarının yanlış kullanılması Piyasada stabilizasyonun sağlanamaması Arz talep planlamasının yapılmaması Sözleşmeli besici modeli olmaması Diğer…(belirtiniz) 43. Bölgede üretilen kanatlı etin pazar sorununu sıralayınız Bölgede kanatlı et üretimi yapılmamaktadır Bölgeye kanatlı et dışarıdan gelmektedir Bölgede kanatlı et üretimi taze değil yarı şoklanmış olarak gelmektedir Diğer…(belirtiniz) 44. Bölgede üretilen kanatlı etin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Bölgede kanatlı et üretimi yapılmalıdır Bölge kanatlı et ihtiyacı bölgeden sağlanmalıdır Diğer…(belirtiniz) 45. Üretilen kanatlı etin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara Laboratuar olanaklarının geliştirilmesi gerekir Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Hastalık ve zararlılarla etkin mücadele edilmelidir Besi barınaklarının hijyene (tekniğe) uygun olması sağlanmalıdır İşletmelerdeki ırkların homojen olması sağlanmalıdır. Denetimlerin yaygınlaştırılması Diğer … (belirtiniz) 46. Bölgedeki kanatlı et üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Kanatlı et üretim tesisleri için alet ekipman desteği verilmelidir Kaliteli kaba yeme destek verilmelidir Danışmanlık hizmeti verilmelidir Eğitim desteği verilmelidir Teknoloji desteği verilmelidir Diğer … (belirtiniz) 47. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Girdi fiyatları düşürülmelidir Ülkedeki üretilen etin arz-talep analizi planlaması yapılmalıdır İhracatı hedefleyen üretim planlaması yapılmalıdır Üreticiye pazar garantisi ve teşviki verilmelidir Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması Hayvan hastalıkları ile etkili mücadele etmek İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetimini yapmak Üretici birliklerinin kurulması Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi Diğer … (belirtiniz) 48. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.6 Kanatlı et İşleme Sektörü 49. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için günlük kanatlı et işleme kapasitesi ne olmalıdır (kg/gün) < 500 500 - 1000 1000 - 1500 1500 - 2000 > 2000 Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini Sermaye yetersizliği Girdi maliyetlerinin yüksekliği Bölgede yeterli tesisin olmaması 50. Size göre kanatlı et işleme sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Yüksek teknolojinin kullanılamaması Kalifiye eleman yetersizliği Ürün muhafaza imkânlarının yetersiz olması Denetim yetersizliği Ürün fiyatlarının istikrarsız olması Verim düşüklüğü Diğer…(belirtiniz) Yanlış teşvik ve sübvansiyon uygulamaları 51. Kanatlı et işleme sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir(lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Gerekli hijyenik ve teknolojik koşulların sağlanmadan üretim yapılması Kalifiye eleman istihdam edilmemesi Diğer…(belirtiniz) 52. Bölgede işlenen kanatlı etin pazar sorununu sıralayınız Bölgede kanatlı et işleme tesisinin olmaması Kanatlı et işleme sektöründe yan sanayi işleme tesislerinin olmaması Ürün kayıplarının fazla olması Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 53. Bölgede üretilen kanatlı etin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız 54. İşlenen kanatlı etin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Yeterli sayıda tesisin bulunmaması Üretilen kanatlı eti depolanması için yatırımlar yapılmalıdır Üretilen kanatalı etin dağıtım ağının kurulmasına destek sağlanmalıdır Mevcut tesisler modernize edilmelidir Yeni kanatlı et işleme tesisleri kurulmalıdır Diğer…(belirtiniz) Modern işleme tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetimini yapmak İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi Kalifiye elaman sayısı artırılmalıdır İşlenmiş kanatlı etin muhafazasına yönelik yatırımalr yapılmalıdır Uygun dağıtım ağının oluşturulması Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi Diğer … (belirtiniz) 55. Bölgedeki kanatlı et işlemenin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Modern işleme tesisleri kurulmasına destek İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek İşlenmiş etin muhafazası yatırımlarına yönelik destek Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 56. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Modern işleme tesisleri kurulmasına destek İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek İşlenmiş etin muhafaza yatırımlarına yönelik destek Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek Mevcut tesislerin modernizasyonuna destek Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek Diğer … (belirtiniz) 57. Sektörle ilgili diğer belirtmek istediğiniz konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.7 Su ürünler Üretim Sektörü 58. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için kapasitesi ne olmalıdır (ton/yıl) < 0.5 0.5 – 2 2-5 5-10 > 10 Sermaye yetersizliği Yüksek teknolojinin kullanılamaması Organizasyon eksikliği Kaliteli yem temini sorunu Yavru temini sorunu Ölüm oranlarının yüksekliği 59. Size göre su ürünleri üretim sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Sermaye yetersizliği Kullanılan su rejimindeki değişiklik (kesilmesi veya sel gelmesi gibi) Çevre ve su kirliliği Su ürünlerine uygun mekânların bulunamaması Kalifiye eleman ve bilgi yetersizliği Diğer…(belirtiniz) Birlik oluşturulamaması 60. Su ürünleri sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Destekleme araçlarının yanlış kullanılması Üreticinin yem ihtiyacını karşılayacak balık yemi fabrikasının kurulamaması Diğer…(belirtiniz) 61. Bölgede üretilen su ürünlerinin pazar sorununu sıralayınız 62. Bölgede üretilen su ürünlerinin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Su ürünleri işleme tesisi olmaması Su ürünleri üretiminde çeşitliliğin az olması Su ürünleri depolama tesislerinin olmaması Diğer…(belirtiniz) Su ürünleri işleme tesisi kurulmalıdır Su ürünleri depolama tesisleri kurulmalıdır Su ürünleri üretiminde çeşitliliğin artırılması Modern kuluçkahaneler kurulmalıdır Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 63. Üretilen su ürünlerinin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız 64. Bölgedeki su ürünleri üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Üretim sektöründe yelpaze genişletilmeli (farklı ürünlere de yönelinmeli; çipura, levrek , kabuklu…vb) Teknik elemanların sektörde yer alması sağlanmalı Diğer … (belirtiniz) Bölgemizin su ürünleri yetiştiriciliğine uygun su varlığının tespiti çalışmalarına destek verilmelidir. Daphan sulama kanallarında su ürünleri üretimine destek verilmelidir Diğer … (belirtiniz) 65. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Su kaynaklarının değerlendirilmesi Modern ve yüksek kapasiteli kuluçkahaneler kurulmalı Su ürünleri işleme tesisinin kurulması Bölgeye bir yem fabrikası kurulması Üretim sektöründe ürün yelpazesi genişletilmeli Diğer … (belirtiniz) 66. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.8 Su ürünleri İşleme Sektörü 67. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için günlük kanatlı et işleme kapasitesi ne olmalıdır (kg/gün) < 500 500 - 1000 1000 - 1500 1500 - 2000 > 2000 Kurulu bir tesisin olmaması Sermaye yetersizliği 68. Size göre su ürünleri işleme sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Girdi maliyetlerinin yüksekliği Kalifiye eleman yetersizliği Yıl boyunca işlenecek ürünün olmaması Diğer…(belirtiniz) Yanlış teşvik ve sübvansiyon uygulamaları 69. Su ürünleri işleme sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir(lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 70. Bölgede işlenen su ürünlerinin pazar sorununu sıralayınız Standart ürünler üretememek Kalifiye eleman istihdam edilmemesi Diğer…(belirtiniz) Bölgede su ürünleri işleme tesisinin olmaması Diğer…(belirtiniz) 71. Bölgede üretilen su ürünlerinin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Yeterli sayıda tesisin bulunmaması Üretilen su ürünlerinin depolanması için yatırımlar yapılmalıdır Kalite kontrol laboratuarı kurulmalıdır Diğer…(belirtiniz) 72. İşlenen su ürünlerinin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Modern işleme tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli Soğuk hava tesisleri kurulmalı İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi Kalifiye elaman sayısı artırılmalıdır Uygun dağıtım ağının oluşturulması Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 73. Bölgedeki su ürünleri işlemenin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Modern işleme tesisleri kurulmasına destek Soğuk hava tesisleri kurulmasına destek İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek Diğer … (belirtiniz) 74. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Modern işleme tesisleri kurulmasına destek İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek İşlenmiş su ürünlerinin muhafaza(soğuk zincir) yatırımlarına yönelik destek Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek Diğer … (belirtiniz) 75. Sektörle ilgili diğer belirtmek istediğiniz konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.9 Arıcılık Ürünleri Sektörü 76. Size göre işletmenin ekonomik olabilmesi için kapasitesi ne olmalıdır (Koloni-kovan) < 50 5 – 100 100-150 150-200 > 200 Uygun konaklama alanı (mera) bulunmasında zorluklar yaşanması Damızlık materyal eksikliği Girdilerin pahalı olması Organizasyon eksiklikleri Sermaye yetersizliği 77. Size göre arıcılık ürünleri üretim sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Pazarlama problemleri Piyasanın belirsiz olması Piyasa standartlarının çeşitli olması Piyasada denetimin olmaması Tüketicinin bilinçsiz oluşu Göçer arıcılık Diğer…(belirtiniz) Birlik oluşturulamaması 78. Arıcılık ürünleri sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 79. Bölgede üretilen arıcılık ürünlerinin pazar sorununu sıralayınız 80. Bölgede üretilen arıcılık ürünlerinin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Damızlık hayvanların yanlış seçimi Teknik elaman yetersizliği Arıcılık geçmişi(bilgisi) olmayanların arıcılık yapması Diğer…(belirtiniz) Organizasyondan kaynaklı sorunlar Standart olmayan kaliteli ürün çeşitliliği Ambalajlama ve paketleme sorunları Farklı fiyatlandırma sorunu Diğer…(belirtiniz) Organizasyon kaynaklı sorunların çözülmesi gerekir Ürün cinsini ve kalitesini gösteren sertifikasyon (kontrol belgesi vb) uygulama yapılmalıdır. Ambalajlama ve paketleme tesisleri kurulmalıdır Yapılacak kontrollere dayalı fiyatlandırma sağlanmalıdır Arıcılık ürünlerinin toplanacağı ve ileneceği/paketleneceği ortak tesisler kurulmalıdır. Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 81. Üretilen arıcılık ürünlerinin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Ürün üretimi ile ilgili bilgi noksanlığı Teknik elemanların sektörde yer alması sağlanmalı Üretilen ürünlerde kullanılan ilaç, kimyasal vb. maddelerin kullanılmasına yönelik düzenleme yapılması Üreticilerin sertifikasyonlu ürünlere yönlendirilmesi gerekir Yapılan kontrollerin daha etkin hale getirilmesi gerekir Diğer … (belirtiniz) 82. Bölgedeki arıcılık ürünleri üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Sektördeki bilgi noksanlığını giderici destekler verilmeli Ortak ürün işleme ve paketleme tesislerinin kurulmasına destek verilmeli Sertifikasyona yönelik üretimin sağlanmasına dönük destekler Üretimde kullanılan kimyasalların azaltılmasına yönelik destekler Damızlık hayvan yetiştirmeye dönük destek verilmelidir Diğer … (belirtiniz) 83. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Damızlık sorununun çözülmesi Teknik eleman yetiştirilmesi Ürünlerin kalite ve standardının sağlanması Arıcılık ürünleri üreticilerinin ortak organizasyonlar kurmalarını sağlamak (dernek,birlik vb) Ürünlerin pazarlanması için organizasyonlar yapmak Diğer … (belirtiniz) 84. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.10 Meyve-Sebze Üretim Sektörü Yetiştirme tekniklerine uyulmaması Piyasa tercihlerine göre üretim çeşitliliğinin belirlenmemesi Bölgeye uygun tür ve çeşidin belirlenmemesi 85. Size göre meyve-sebze üretim sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Organizasyon eksiklikleri Meyve-sebze üretimine geçim kaynağı olarak bakılmaması Pazarlama problemleri Diğer…(belirtiniz) Ürünler tüketici talebine göre düzenlenmemiştir 86. Meyve-sebze ürünleri sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) Yerel yönetimlerin sektöre müdahil olmaması Eksik bilgi ve teknik elaman yetersizliği Uzman görüşüne değer verilmemesi Diğer…(belirtiniz) 87. Bölgede üretilen meyve-sebze ürünlerinin pazar sorununu sıralayınız Organizasyondan kaynaklı sorunlar Ambalajlama ve paketleme sorunları Tüketicinin isteklerine dikkat edilmeyen üretim yapma Diğer…(belirtiniz) 88. Bölgede üretilen meyve-sebze ürünlerinin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Organizasyon kaynaklı sorunlar varlığı Ürün cinsini ve kalitesini gösteren sertifikasyon (kontrol belgesi vb) uygulamasının yapılmaması Ambalajlama ve paketleme tesisleri kurulmamış olması Üretim planlaması yapılmaması Organik üretime uygun alanlarda bölgeye has ürünlerin üretimi yapılmaması Diğer…(belirtiniz) 89. Üretilen meyve-sebze ürünlerinin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Organizasyon kaynaklı sorunların çözülmesi gerekir Ürün cinsini ve kalitesini gösteren sertifikasyon (kontrol belgesi vb) uygulama yapılmalıdır. Ambalajlama ve paketleme tesisleri kurulmalıdır Üretim planlaması yapılmalıdır Organik üretime uygun alanlarda bölgeye has ürünlerin üretimi yapılmalıdır Diğer…(belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 90. Bölgedeki meyve-sebze ürünleri üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız İyi tarım uygulamaları konusunda eğitim desteği İyi tarım uygulamaları konusunda yapılacak yatırımlara destek Ortak ürün işleme ve paketleme tesislerinin kurulmasına destek verilmeli Sertifikasyona yönelik üretimin sağlanmasına dönük destekler Üretimde kullanılan kimyasalların azaltılmasına yönelik destekler Diğer … (belirtiniz) 91. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun İyi tarım uygulamaları konusunda eğitim verilmesi Üretim ve ürün planlaması yapılması Ürünlerin kalite ve standardının (sertifikasyon) sağlanması Meyve-sebze üreticilerinin ortak organizasyonlar kurmalarını sağlamak (dernek,birlik vb) Ürünlerin üreticiden tüketiciye taze-kaliteli olarak ulaşmasını sağlayacak organizasyonlar yapmak Diğer … (belirtiniz) 92. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.11 Organik Tarım Sektörü 93. Size göre organik tarım sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 94. Organik tarım sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 95. Bölgede üretilen organik tarım ürünlerinin pazar sorununu sıralayınız Üreticilerin gelir, sermaye, bilinç, eğitim, bilgi eksikliği ve örgütlenmede yetersizlik, İşleme ve koruma tekniklerinin geliştirilmemesi, Organik tarıma uygun alanlarda arazilerinin ve işletmelerin çok küçük ve parçalı olması, Organik girdi temininde büyük oranda dışa bağımlılık ve girdi yetersizliği Yerel ürün fiyatlarının yüksekliği ve organik olarak yetiştirilmesi durumunda ürün fiyatlarının daha da yüksek olacağı; Pazar sıkıntısı, iç ve dış pazarın dengeli gelişmemesi, bulunacak pazarlara düzenli olarak yeterli miktarda ürün pazarlanma sıkıntısının bulunması Ürün işleme tekniği, tanıtım ve pazarlama eksikliği, Organik tarım konusunda yürütülen AR-GE çalışmalarının yetersiz olması ve sonuçların uygulamaya konulmaması, Kompost ve hayvan gübresi kullanımı, malçlama, ara ve örtü bitkileri yetiştiriciliği, yeşil gübreleme ve rotasyon yapma alışkanlığının yaygın olmaması, Biyolojik mücadele ve biyolojik gübre preparatlarının bulunmaması veya yetersiz olması, Bitkisel ve hayvansal üretimin entegrasyonu eksikliği, Ekolojik olarak üretilmiş tohum ve diğer üretim materyalleri yetersizliği, Ürün analizlerinin yapılabildiği laboratuarların olmaması, Kamu örgütlenme yapısının dağınıklığı, İstatistiği bilgi eksikliği, Sermaye, organizasyon, sözleşmeli yetiştiricilik, bilgi eksikliği nedeniyle küçük çiftçi sorunları Diğer…(belirtiniz) Yörede köy, vadi, havza bazında bütüncül yaklaşımların olmaması çiftçilerin kooperatif veya birlikler oluşturarak arazilerini toptan kontrol ettirip ürünlerini sertifikalandırmasını yapmaması Kontrol ve sertifikasyon sisteminin etkin ve uygulanabilir olmaması Doğayı kirleten faaliyetlerden organik tarım ve biyoçeşitliliğin korunması adına tedbirlerin alınmaması Doğa dostu teknikleri uygulayan insanların çevre programları içerisinde desteklenmemesi Bölgedeki vadilerdeki kıt olan temiz su kaynakları üzerinde ekolojik dengeyi bozacak, vadileri kurutacak ve insan erozyonunu daha da hızlandıracak hidro elektrik santrali kurulması Bölge için uygun olabilecek tamamen organik baharat, pekmez, bal, meyve suyu, kekik suyu, bitkisel yağ, bitkisel çay, bitki kimyasalları ve gıda katkısı üretimi, organik ürünlerin işlenmesi ve pazarlanması konularındaki organizasyon eksikliği Diğer … (belirtiniz) Teknik bilgi eksikliği (üretim, işleme, pazarlama metotları), Arz, talep, rekabet ve tüketici tercihleri gibi konularda bilgi eksikliği, Hangi ürünün yetiştirileceği, hangi pazarların ve dağıtım ağının kullanılacağına dair bilgi eksikliği, İhracat pazarlarında pazara girişte teknik engeller vardır ve yörede pazarlama bilinci zayıftır. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 96. Bölgede üretilen organik tarım ürünlerinin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız Organik ürünler benzer ürünü üreten ve pazarlayan ülke ve bölgelerden farklı zamanlarda pazara arz edilmelidir. Bu bağlamda yörenin coğrafik konumu değerlendirilebilir Ürün çeşitliliği ve farklı ambalajlar kullanılarak pazarlama yapılabilir. Çiftçi Birliği veya kooperatife ait bir satış yeri, yalnızca organik ürün satan satış noktaları ve doğrudan pazarlama yöntemleri geliştirilmelidir. Sözleşmeli yetiştiriciliğin benimsenmesi ve yaygınlaştırılması gereklidir, Bölgede belli ürünler için (örneğin organik et, organik kuru fasulye, organik çilek) Üretici Birliklerinin oluşturulması veya birliklerin organik yetiştirilen tür açısından oluşturulması, Eko köyler veya ekolojik havzalar oluşturularak, satışların doğrudan köy kooperatifleri veya birliklerince yapılması, Büyük perakendecilerle onların kendi organik markaları adı altında sözleşmeli pazarlama yapmak, Ürünlerin mümkün olduğunca ve doğru koşullarda işlenerek pazara arzının sağlanması, Farklı zamanlarda ürün arz edebilmek için depolama yapılabilmesi, Şehirlerde organik ürünlerin satıldığı çiftçi birliklerine ait özelleşmiş dükkanların oluşturulması, Büyük marketlerde organik ürün standı açma ve belli oranlarda yerel ürün pazarlama yükümlülüğü getirilmelidir Şehirde ve başka şehirlerde hammaddesini organik yetiştiricilik yapan çiftçilerin sağladığı restoranların teşvik edilmesi. İlin belli bölgeleri ve havzalar ulusal düzeyde “Organik Ürün Yetiştirme Bölgesi” olarak ele alınmalı, halk eğitilmeli, meraklı ve ilgili çiftçilerin organik ürün yetiştirme sertifikası almaları sağlanmalı ve küçük alanlarda karlı olan pazar imkanı bulunan bitkilerin kültürü ve tanıtımı sağlanmalıdır. Diğer … (belirtiniz) 97. Üretilen organik tarım ürünlerinin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Ekonomik analizi yapılmalıdır Pazar garantili bahçe veya köy seçilmeli Seçilmiş yerlerde uygulama, kontrol-sertifikasyon ve aşamalı olarak tüm köy veya yörede organik tarım veya meyvecilik yapılması sağlanmalıdır. Kültürü yapılan ve doğal olarak yetişen meyvelerden yaş ve kurutulmuş organik meyve, meyve suyu ve çiçek çayı üretimi ve pazarlanması sağlanmalıdır. Bölgede mevcut türler (kardelen, karçiçeği, lale, terslale vb.) başta olmak üzere uluslararası ticarette önem taşıyan türlerin üretimi ve ihraç edilmesi sağlanmalıdır. Yöresel kaymak, pekmez, fasulye ekotipleri ve yabani meyvelerin değerlendirilmesi ve benzer yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu sağlanmalıdır Küflü peynir gibi ürünler uluslar arası standartlara göre tescil edilmelidir Bölge organik ürünlerde marka haline getirilmelidir. Diğer … (belirtiniz) 98. Bölgedeki organik tarım ürünleri üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Yörede özellikle paketleme, işleme yatırmlarına destek verilmeli Organik gıda pazarı gelişimi ve nakliye gibi hasat sonrası işlemlerin geliştirilmesi için destek verilmeli Üreticilerin eğitimine kaynak sağlanmalıdır. Bölgede öncelikle bir “organik ürün satış merkezi” ve “organik ürün fuarı” kurulmasına destek sağlanmalıdır. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr Pekmez benzeri yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu projesi desteklenmelidir Kapari geliştirme yaygınlaştırma ve erozyon önleme projesi desteklenmelidir Kuşburnu, çakal eriği gibi yöresel yabani meyvelerin ilendiği meyve suyu üretim tesisi kurulumu desteklenmeli Yukarı Çoruh havzası kollarının temizlenme projesi desteklenmelidir Diğer … (belirtiniz) 99. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Organik ürün satış merkezi kurulmalıdır. Çiftçiler tarım alanlarının korunmasından kaynaklanabilecek ekonomik kayıplardan korunmalıdır. Kimyasal girdi kullanmadan üretim yapılan köyler “ekoköy” olarak belirlenmeli ve akabinde Tüm bölge ve Çoruh havzası ekolojik tarım alanı olarak tescil edilmelidir. Tarım politikaları arazi ve çiftçiler için daha adil olmalı ve kırsal alanlarda ekonomik stabilite ve istihdam yaratmalıdır. Çiftçi, hükümet ve tüketiciler toprak, su ve hava kalitesini geliştirecek uygulanabilir ve sürdürülebilir tarım metot ve teknikleri yaratma konusunda işbirliği yapmalıdır. Çeşitlilikle tarımcının riskleri azaltılmalı ve çiftçi cesaretlendirilmelidir. Meraklı ve ilgili çiftçilerin organik ürün yetiştirme sertifikası almaları sağlanmalı, halk bilgilendirilmelidir. Kurulu ve kurulacak kooperatifler aracılığıyla sertifika ve destek alma yoluna gidilmelidir. Küçük alanlarda karlı olan ve pazar imkanı bulunan tıbbi ve baharat bitkileri başta olmak üzere, yöre ürünlerinin kültürü, tanıtım ve pazarlanması sağlanmalıdır. Özellikle Kaçkar, Dumlu Dağı, Güvercin Dağı, Karga Pazarı Dağları ve Palandöken dağları florasının kullanım olanakları araştırılmalıdır. Çiftçi aileleri esas gıda üretim birimi olarak kalmalıdır. Arazi yerel halkın elinde kalmalıdır. Kırsal alanlarda halk arazisi ile barışık hale getirilmelidir Kooperatifleşme ve kırsal banka sistemi oluşturulmalıdır. Küçük alanlarda daha fazla üretim etkinliği sağlayacak tarım metot ve teknolojilerine dönük araştırmalara destek verilmelidir. Çiftçi ve hükümet kırsal alanlara ve tarım alanlarına ekolojik duyarlılık göstermelidir. Tarım alanları tarım dışı maksatlarla kesinlikle kullanılmamalıdır Diğer … (belirtiniz) 100. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.12 Biyolojik Çeşitlilik (tıbbi bitkiler, kozmetik, baharat bitkileri) Sektörü 101. Size göre biyolojik çeşitlilik sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 102. Biyolojik çeşitlilik sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 103. Bölgede üretilen biyolojik çeşitlilik ürünlerinin pazar sorununu sıralayınız Biyolojik çeşitlilik, endemik ve tehlike altındaki türlerin korunmasını sağlanması için izlenecek koruma strateji belli olmaması Var olan yasa ve yönetmeliklerin kimler tarafından ve nasıl takip edildiği bilinmemesi ve uzun vadeli etkin önlemler alınamaması Özellikle, kök, yumru ve soğanlı bitkiler başta olmak üzere bazı önemli türler toplanmakta, bilinçsiz toplama floraya zarar vermekte ve bazı bitkilerin nesilleri tükenmektedir Doğal zengin bitki örtüsü; toprakların aşınması, yapımı devam eden ve planlanan baraj göllerinin altında kalma ve lokal orman örtüsü değişimleri nedeniyle ciddi bir tehlike altında bulunmaktadır Her geçen gün önem kazanan ve ihraç potansiyeli bulunan tıbbi ve baharat bitkilerinde tescil edilmiş çeşitlerin yok denecek kadar az olması Bu konudaki araştırmaların yok denecek kadar az olması Bölgenin zengin florasının öneminin bilinmemesi Bölgede zengin biyolojik çeşitliliğe sahip alanların koruma altına alınmasının geciktirilmesi Diğer…(belirtiniz) Biyolojik çeşitlilik konusunda ciddi bir yaklaşım ve eğitim çalışması bulunmamaktadır. Bitki genetik kaynaklarının korunması için etkin bir koruma stratejisi geliştirilememiştir. Bölgede botanik turizmi ve canlı bitki müzeleri veya botanik bahçeleri oluşturulamamıştır. Çoruh havzası genetik kaynaklar alanı (2005’te UNESCO tarafından yöre ‘Biyosfer Rezerv Alanı’ ilan edilmiştir) olmaktan çıkarılmış, enerji havzası olarak planlanmış ancak, bölgedeki biyoçeşitliliği koruma altına alabilecek hiçbir uygulama ortaya konulmamıştır Bu bölgenin toprak, su ve diğer kaynaklarının temizliği ön plana çıkarılmamış, yörede yetişen yerel çeşitlerin besin ve besleme kalite parametreleri ile tat ve aroma değerleri ortaya konularak bölge “temiz ve lezzetli meyvecilik alanı” olarak markalaştırılamamıştır. Yüzyıllardır bölgenin önemli gen kaynağı durumunda olan yerel çeşitler yok olmaktadır. Yörenin nadir meyve türlerini yok eden anlayış terk edilmemiş ve kırmızı dut, erik ve armut gibi bazı türlerde “anıt ağaç” niteliğinde olan ağaçlar koruma altına alınamamıştır. Özellikle Kaçkar dağları başta olmak üzere, bölgede çok farklı lokasyon ve mikroklima alanlarında yüksek biyolojik çeşitlilik bulunmaktadır. Bu zengin kaynak tamamen korunmasız olduğu gibi, yöre insanı tarafından da kullanılamamaktadır. Bitki müzesi görünümünde olan bazı özel alanlar, erozyon, yeni baraj yapımı ve bitki örtü değişimleri ile de yok olmaya açık bırakılmıştır Diğer … (belirtiniz) Etkin bir pazarlama stratejisi uygulanmaması İhracat pazarlarında yer alacak girişimlerin zayıflığı Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 104. Bölgede üretilen biyolojik çeşitlilik ürünlerinin pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız 105. Üretilen biyolojik çeşitlilik ürünlerinin kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Özellikle ilaç, baharat, kozmetik, parfüm, gıda ve meşrubat sanayi ve farklı amaçlı bitki çaylarının organik olarak üretimi ve pazarlanması gerekmektedir. Az yer kaplayan tarımsal faaliyetlerden reyhan, kekik, nane, ahududu, çilek, böğürtlen, kantaron, adaçayı, oğulotu, kapari, kuşburnu ve İspir fasulyesi benzeri bitkilerin organik olarak yetiştirilmesi gerekmektedir Biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkı sağlayacak yatırımlar yapılmalıdır. Bölgede bitkisel çay, uçucu yağ ve meyve suyu sanayi tesislerinin kurulmalıdır Bölgede büyük çoğunluğu dağınık ağaçlar halinde tarla kenarlarında bulunan ve yerel çeşitler olan armut, ayva, kırmızı ve beyaz dut, elma, erik, vişne, kiraz, kayısı, zerdali, şeftali, nar, ceviz, kızılcık ve üzüm gibi kültürü yapılan meyveler uluslar arası standartlara uygun olarak değerlendirilmelidir Doğal florada yaygın olan türler, elma, kiraz, nar ve sayısız tıbbi ve baharat bitkisi uluslar arası standartlara uygun olarak değerlendirilmelidir Organik olarak üretilip pazarlanabilecek Hınıs ve İspir fasulyesinden, pekmeze, kömeden bala kadar bir çok bölgesel ürün; kurulacak organik bitkisel çay, uçucu yağ ve meyve suyu sanayi tesislerinin kurulması desteklenmelidir Bölgede yem ve süs bitkileri yetiştiriciliği, organik orman ürünleri, doğal hastalık ve zararlı kontrolünde kullanılabilecek uçucu yağ benzeri doğal ürünler ve gıda katkı madde üretimi olanakları araştırmalıdır. Bölgede büyük çoğunluğu gıda ve içecek, tıp, ecza, kozmetik, doğal renklendirici, doğal tatlandırıcı, doğal stabilizator, doğal katı ve sıvı yağlar, doğal koruyucular, doğal antioksidanlar, bitkisel çay, baharat, boya ve süs bitkisi olarak kullanılabilecek yabani bitki türleri ortaya konulmalı koruma ve üretim olanakları araştırılmalıdır. Bölgedeki zengin biyolojik çeşitlilikten pazarlanabilir yüksek kaliteli ürünler geliştirilecek tesisler kurulmalıdır Endemik türlerin korunması sağlanmalı ve yeni türlerin tanı ve teşhisi yapılmalıdır. Bölgede yaygın genotip ve ekotiplerin özelliklerindeki varyabilite belirlenerek, gıda kontrolü, sağlık ve endüstriyel olarak kullanım olanakları ortaya konulmalıdır. Küçük alanlarda karlı olan ve pazar imkanı bulunan tıbbi ve baharat bitkilerinin yetiştiriciliği, kültürü, pazar ve sanayiye yönelik tanıtımı yapılmalıdır. Kapari ve kuşburnu üretimi desteklenmelidir Diğer … (belirtiniz) Ekonomik analizi yapılmalıdır Pazar garantili bahçe veya köy seçilmeli Seçilmiş yerlerde uygulama, kontrol-sertifikasyon ve aşamalı olarak tüm köy veya yörede organik tarım veya meyvecilik yapılması sağlanmalıdır. Kültürü yapılan ve doğal olarak yetişen meyvelerden yaş ve kurutulmuş organik meyve, meyve suyu ve çiçek çayı üretimi ve pazarlanması sağlanmalıdır. Bölgede mevcut türler (kardelen, karçiçeği, lale, terslale vb.) başta olmak üzere uluslararası ticarette önem taşıyan türlerin üretimi ve ihraç edilmesi sağlanmalıdır. Yöresel kaymak, pekmez, fasulye ekotipleri ve yabani meyvelerin değerlendirilmesi ve benzer yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu sağlanmalıdır Küflü peynir gibi ürünler uluslar arası standartlara göre tescil edilmelidir Bölge organik ürünlerde marka haline getirilmelidir. Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 106. Bölgedeki biyolojik çeşitlilik ürünleri üretiminin kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız 107. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Yörede özellikle paketleme, işleme yatırımlarına destek verilmeli Bölgede mevcut türler (kardelen, karçiçeği, lale, terslale vb.) başta olmak üzere uluslararası ticarette önem taşıyan türlerin üretimi ve ihraç edilmesi desteklenmelidir Üreticilerin birliklerinin kurulmasına destek sağlanmalıdır. Yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu desteklenmelidir Yöredeki genetik kaynaklarının korunması desteklenmelidir Diğer … (belirtiniz) Kısa/Orta/Uzun Bölgedeki tehlike altındaki türlerin tamamı bitki toplama alanlarında (Botanik bahçesi, canlı doğa tarihi müzeleri, endemik bitkiler, süs bitkileri, yabani meyveler, tıbbi ve baharat bitkileri gibi bölümler halinde) koruma altına alınmalıdır. Baraj ve HES alanlarındaki ekonomik olabilecek türler koruma altına alınmalıdır Ülkemizin en zengin botanik bahçelerinden Birinin Çoruh Vadisinde kurulabileceği unutulmamalıdır Üreticilerin birliklerinin kurulması Yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu İşleme ve paketleme tesislerinin kurulması Bölgedeki ekonomik değeri yüksek ürünlerin çiftçilere tanıtılması ve üretiminin teşvik edilmesi Diğer … (belirtiniz) 108. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.13 Agro Turizm 109. Size göre agro turizm sektörünün sorunları nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 110. Agro turizm sektöründe bu güne kadar yapılmış yada yapılması mümkün hatalar nelerdir (lütfen önem sırasına göre numaralandırınız) 111. Bölgedeki agro turizm sektörünün pazar sorununu sıralayınız Agro turizm alanlarına olumsuz kamu müdahalesi turizm alanlarının renovasyonu, ticari kullanıma hazırlanması boyutlarını dikkate alarak temel altyapısının geliştirilememesi sürdürülebilirlik ve çevresel boyutların dikkate alınmaması Sektörde uygun bir girişimcilik ortamının oluşturulması sağlanamamıştır. Bölgenin habitatları, bitki türleri, florası ve yaban yaşamı son yıllarda hızlı bir şekilde azalması veya tehdit altında bulunması Bölgenin agro turizm potansiyelinin bilinmemedi ve değerlendirilememesi Yöre yaylaları alpinizm, konaklama ve dinlenme faaliyetleri için oldukça uygundur. Ancak yaylalarda konaklama imkanı bulunmaması Bölgede milli parklar, tabiat parkları, yaban hayatı koruma alanları, yaban hayatı üretme istasyonları (özellikle dağ keçisi yetiştirilip doğaya salma), gen koruma ormanları veya alanları oluşturulamamış olması Mezralarda konaklama ve dinlenme tesisleri oluşturulmamış, pilot yayla turizmi ve bazı yapıların restore edilerek turizme kazandırılması sağlanamamış olması Diğer…(belirtiniz) Agro turizm faaliyetlerinin organik tarımla birlikte ele alınamamış olması, organik tarımın kırsal alanda ekolojik turizmi destekleyici ve turizmin çeşitlendirilmesinde organik ürün üretiminin öneminin kavranamaması. Sağlıklı gıda ve doğa ile bütünleşmek bakımından ekolojik turizme destek verecek organik tarım uygulamalarının, özellikle endemik bitkilerin yoğun olduğu mikroklima alanlarında yaygınlaştırılması uygulamalarına yer verilmemiş olması Diğer … (belirtiniz) Etkin bir pazarlama stratejisi uygulanmaması Agro turizm pazarlarında yer alacak girişimlerin zayıflığı Gerekli tesis ve yeterli tanıtımın yapılamamış olması Bölgenin doğal, estetik, biyolojik, jeolojik, yüksek endemik ve biyolojik çeşitlilik gibi özellik ve güzellikleri bulunan alanları koruma altına alınmamış ve agro turizme uygun hale getirilmemiş olması Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 112. Bölgedeki agro turizm sektörünün pazar sorununu gidermek için yapılacakları önem sırasına göre numaralandırınız 113. Agro turizm sektörünün kalitesi ve ulusal/uluslar arası standartlara uyumu ile ilgili bölgede yapılması gerekenleri önem sırasına göre numaralandırınız Eko turizm genelde ‘Korunan Alanlarda gelişme gösterdiğinden, öncelikle bölgenin doğal, estetik, biyolojik, jeolojik, yüksek endemik ve biyolojik çeşitlilik gibi özellik ve güzellikleri bulunan alanları koruma altına alınmalı ve botanik turizmine uygun hale getirilmelidir Bölgelerde milli parklar, tabiat parkları, yaban hayatı koruma alanları, yaban hayatı üretme istasyonları (özellikle dağ keçisi yetiştirilip doğaya salma), gen koruma ormanları veya alanları belirlenmelidir. Bölge koruma altına alınmalıdır Yörede ekoköy ve ekoturizm bölgesi oluşturulmalı, Pilot yayla turizmi ve bazı mezraların restore edilerek turizme kazandırılmalı Bölgede en az beş yayla “Turizm Merkezi” ilan edilmeli, Endemik bitki potansiyeli ve biyolojik çeşitliliğin kullanılması amacıyla “Bitki Müzesi” kurulmalı, Av turizmi geliştirilmelidir. Tıbbi ve görsel öneme sahip bitkiler doğa turizminde de kullanılmalı Bölgenin zengin florası içinde özellikle yabancıların ilgisini çekecek bol miktarda bitki çeşidi bulunduğu, bu bitkilerin başında soğanlı, yumrulu, rizomlu bitkiler, tıbbi ve aromatik bitkiler ve gül türlerinin geldiği ve bu bitkilerin yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması, korunması, tanıtımı yapılmalı Kurulabilecek agro turizm dernekleri aracılığıyla meraklı turistleri ve araştırmacıları bölgeye çekmeli Yörenin agro turizm imkanlarının tanıtımı, turizm sezonunun yaygınlaştırılması, biyolojik çeşitliliğin korunması ve doğa rehberliği gibi yeni bir iş alanının açılması Süs bitkileri geliştirme ve ıslahı ve genetik kaynaklarının korunması projeleri hayata geçirilmeli Doğal Hayatı Koruma Derneği, Fauna ve Flora Koruma Derneği kurulmalıdır. Çim ve kar kayağı yapılabilirliği araştırılmalı ve yaz aylarında çim, kış aylarında ise kar kayağı yapılabilecek yayla veya bölgeler belirlenmelidir. Yerel ürün, yabani meyve ve süs bitkileri tanıtım ve kullanımının geliştirilmesi, bitki İnceleme, kuş gözlemciliği ve Çoruh’a karışan yan derelerde sportif olta balıkçılığı yapılmalı Ekolojik turizm kapsamında organik ürün üretimi, yerel gıdalar ve görsel güzellikler öne çıkarılmalı, Özellikle yabani meyveler değerlendirilmeli Endemik türlerin yoğun olduğu mikroklima alanlarında, Kaçkarların geçit bölgelerinde, yayla, göl ve mezraların yaygın olduğu alanlarda agro turizm yaygınlaştırılmalıdır. Kaçkar ve Erzurum yaylaları ekoturizm konusundaki potansiyeli yerli ve uluslararası turizme hizmet verebilecek şekilde kullanılmalı Diğer … (belirtiniz) Ekolojik turizm kapsamında organik ürün üretimi, yerel gıdalar ve görsel güzelliklerin öne çıkarılması projelerine destek sağlanmalıdır. Endemik türlerin yoğun olduğu mikroklima alanlarında, dağların geçit bölgelerinde, yayla, göl ve mezraların yaygın olduğu alanlarda eko turizm yaygınlaştırılması amaçlı projeler finanse edilebilir. Agro turizm için gerekli tanıtım ve alt yapı tamamlanmalı, Agro turizm için özel sektör yatırımları desteklenmeli Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 114. Bölgedeki agro turizm sektörünün kaliteli ve verimli yapılabilmesi için KUDAKA tarafından verilmesi gereken destekleri önem sırasına göre numaralandırınız Agro turizme uygun özellikler gösteren alanlarda kamp şeklinde konaklamaya uygun alt yapı projeleri desteklenmelidir. Özellikle Çoruh vadisinin her iki yakasında, doğu-batı doğrultusunda uzanan sıradağlar üzerindeki yüksek düzlükler, yaylalar ve zirve arasındaki buzul gölleri, göl çevresindeki düzlükler ve gerisindeki orman dokusu, doğal güzellikleri, kırsal yaşam, tırmanış ve alpin flora sahası ve büyük yatırımlar gerektirmeyen akarsu turizmine uygun akarsular eko turizm için önemli alanlar olarak ele alınmalı Agro turizm için gerekli tanıtım ve alt yapı tamamlanmalı, Agro turizm için özel sektör yatırımları desteklenmelidir. Diğer … (belirtiniz) 115. Bu sektör ile ilgili olarak yapılacakları yakın/orta/uzun vade olarak sınıflandırınız Kısa/Orta/Uzun Süs ve soğanlı bitkiler yetiştirme, geliştirme, ıslahı ve pazarlanması projesi hayata geçirilmelidir. Yabani meyvelerin kullanımı geliştirilmesi projesi gerçekleştirilmelidir, Plot yayla turizm projesi yürütülmelidir, Agro turizm faaliyetlerinin en önemli unsurunun botanik bahçeleri olduğunun anlaşılarak bölgede bu bahçelerin oluşturulması gerekmektedir. Bölgede “Bitki Müzesi” kurulmalıdır. Kaçkar, Dumlu baba ve Karga Pazarı dağlarının doğal, estetik, biyolojik, jeolojik, yüksek endemik bitki potansiyeli ve biyolojik çeşitliliğin tanıtımı, korunması ve ekoturizm geliştirme projesi hayata geçirilmelidir. Doğal Hayatı Koruma Derneği, Fauna ve Flora Koruma Derneği kurulmalıdır. Yörenin kalkınabilmesi için, kırsal alanın genç, dinamik nüfusunu bölgede tutmak ve göçü önlemek gerekir. Organik tarımın ve agro turizm birlikte ele alınarak kırsal bölge ve ekonomiler için istihdam ve kaynak yaratılmalıdır. Son yıllarda dünyada organik tarım sistemleriyle ilgili olarak insanlarda kırsal alanlara dönüş şeklinde bir eğilim ortaya çıkmaktadır, kırsal bölgelerde kültür, turizm, eğitim, tarımsal alanların yeniden iyileştirilmesi ve korunması sağlanarak agro turizm geliştirilmelidir. Diğer … (belirtiniz) 116. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.14 Bölge Tarımının İyileştirilmesi İçin Gerekli Müdahaleler Verimli ırklarla çalışılması Yöreye adapte olmuş yerli ırkların verimlerinin yükseltilmesi çalışmalarının artırılması İşletmelerin altyapılarının geliştirilmesi İşletmelerin yapısal özelliklerinin iyileştirilmesi 117. Bölgedeki genel tarım sektörünün verimlilik sorunlarını gidermek için yapılması gerekenler nelerdir. Konvansiyonel tarımdan entansif tarıma geçilmesi Arazi tasarruf şekillerinin düzenlenmesi Arazi parçalılığının önüne geçilmesi Sulanamayan alanların sulamaya açılması Tarımın bütün kesimlerinin bilgi seviyesinin yükseltilmesi Tarım ürünlerinde fiyat istikrarının sağlanması Girdi maliyetlerinin düşürülmesi Üretilen ürünlerde Pazar sorunlarının çözülmesi Diğer … (belirtiniz) 118. Bölgedeki genel tarım sektöründeki küçük ölçekli işletme sorunlarını aşmak için yapılması gerekenler nelerdir Miras kanununun değiştirilmesi Parçalanmayı engelleyici teşvik ve politikaların uygulanması Tarım desteklerinde ölçeğe göre desteklerin farklılaştırılması Küçük ölçekli işletmeler yapılan üretim şekline yönelik her türlü danışmanlık hizmetine kolayca ulaşabilmelidir. Tohum ve gübre gibi başlangıç girdiler için sübvansiyon uygulanmalıdır. Üreticilerin ürettiği ürünlerin işlenmesi işleme tesislerine ulaşım kolaylaştırılmalıdır. Üretilen ürünlerin pazarlanmasında yardımcı ve yol gösterici olunmalıdır. Diğer … (belirtiniz) 119. Bölge tarımında girişimcilik ve yatırımları artırmak için neler yapılmalıdır Sübvansiyon Eğitim Danışmanlık Kredi sağlama Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 120. Bölgedeki genel tarım sektöründe eğitim eksikliği nasıl giderilebilir Kamu kurumlarının yürüttüğü ortak projeler ile Demonstratif amaçlı yapılmış tesis, tarla günü gibi aktiviteler ile Üreticilerin başka merkezlerde yapılan iyi örnekleri ziyaret etmelerini sağlamakla Basın yayın organları ile Eğitim projelerine destek verilebilir Eğitimli kişilerin tarım yapması teşvik edilebilir Eğitimli çiftçilere daha fazla destek verilebilir Görevi eğitim vermek olan kurumların etkinliği artırılabilir Diğer … (belirtiniz) 121. Bölgedeki genel tarım sektörünün ürettiği ürünlere pazarlar bulma veya mevcut pazarın iyileştirilmesi için neler yapılmalıdır Üreticilerin ortak hazırlamış oldukları ve yaygın etkisi yüksek olan tesis odaklı projelerin desteklenmesi gerekir. Üreticiler arasında örgütlenmenin sağlanması gerekir. Tanıtım ve reklam konularında yol gösterici olmak gerekir. Bölgesel pazarların oluşturulması için atılım yapmak gerekir. Diğer … (belirtiniz) . 122. Bölgedeki tarım sektöründe İhracat azminin artırılması için neler yapılmalıdır 123. Bölge tarımına yukarıdaki sektörler dışında KUDAKA’nın vereceği diğer destekler neler olmalıdır. Teşvik Eğitim (başarılı örneklerin anlatılması) Yol göstericilik Diğer … (belirtiniz) Tohumluk sektörü Tarla ürünleri (tahıllar, yemeklik baklagiller ve endüstri bitkileri) Yem bitkileri ve kaba yem sektörü Diğer … (belirtiniz) 124. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 2.15 Stk’ların Tarıma Katkısı İçin Gerekli Müdahaleler Bölgedeki STK’lar arasında ortak dayanışma ve hareket etme kültür ve kabiliyeti çok düşüktür. Donanımlı insan kaynağına sahip değillerdir. 125. Tarım sektöründe faaliyet gösteren STK’ların sorunları nelerdir. (Lütfen önem sırasına göre belirtiniz). Ekonomik kaynakları kısıtlı, üyelik aidatları yetersiz ve merkezi otoriteye bağımlılıkları ya çok fazla ya da çok azdır. Bölgede tarım sektöründeki STK’lar örgütsel yapı ve çıkar temsili açısından da oldukça zayıftırlar. Diğer … (belirtiniz) STK’ların örgütsel yapıları (üye sayısı, üst birlik, federasyon vb) güçlendirilmeli ve bağımsız finansman kaynaklarına kavuşturulmalıdır. STK’ların aynı tarımsal ürünler ve konularla ilgili görüş 126. Tarım sektöründe faaliyet gösteren bölgedeki STK ların daha etkin olabilmeleri için yapılması gerekenler nelerdir ayrılıklarının asgariye indirilmesi gerekir. Tarım sektöründe faaliyet gösteren STK’lar (özellikle vakıf ve derneklerin) Avrupa ve dünya genelindeki önemli örgütlerle işbirliği yapmalıdır Diğer … (belirtiniz) Bu konuda merkezi ve yerel otoritenin başlangıçta varlıkların 127. Tarım sektöründe faaliyet gösteren bölgedeki STK ların, varlıkların ortak kullanımını sağlamak için yapması gerekenler nelerdir 128. Tarım sektöründe faaliyet gösteren bölgedeki STK ların, ürünlerin ortak pazarlanması(mal borsaları oluşturulması) kültürünün geliştirilmesi için yapması gerekenler nelerdir ortak kullanımı için mutlaka zorunluluk getirerek işe başlaması daha sonrada bu zorunluluğun tedricen kaldırılması gerekir Diğer … (belirtiniz) Bölgede beşeri ve sosyal sermaye yapısının zayıf olması ürünlerin ortak pazarlanması konusunu olumsuz etkilemektedir Herkesin güven ve saygı duyduğu kabul görmüş STK’ların önderliğinde bir mal borsası oluşturulmalıdır Kamu kurumlarının liderliğinde STK ları bir araya getirecek projeler yapılmalıdır. Diğer … (belirtiniz) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr 129. Tarım sektöründe faaliyet gösteren bölgedeki STK lara KUDAKA tarafından verilecek destekler neler olmalıdır Teknik destek verilmeli Desteklerin güncelle yakından ilgili olmalı Bölgede Lisanslı Depoculuk ile ilgili destekler verilmeli KUDAKA’nın Gıda Tarım Ve Hayvancılık bakanlığı ile işbirliği içerisinde olup yapılacak olan tarımsal destekleri ve projeleri kesinlikle STK’lar tarafından ve onların üzerinden uygulanması sağlanmalı STK’ların HES projeleri, Nükleer Santraller, GDO’lar vb konularda bilimsel olarak aydınlatılması gerekir Yukarda sıralanan bazı projelerin getirisi yereldeki halka çok iyi anlatılmalıdır. Bu konudaki projelere ve etkinliklere (konferans, seminer, workshop, sempozyum, kongre vb) KUDAKA gereken desteği vermelidir. Diğer … (belirtiniz) 130. Sektörle ilgili belirtmek istediğiniz diğer konular… Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr