Anket Formu - TC Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı | www

advertisement
TARIM VE HAYVANCILIK DESTEK PROGRAMI
TALEP / İHTİYAÇ ANALİZ ANKETİ
Bu anket, Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA)'nın 2012 yılı proje teklif çağrısı döneminde Tarım ve
Hayvancılığa vereceği desteklerin mahiyetini belirlemek amacıyla, tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik faaliyet
gösteren kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve çiftçilerin ihtiyaç ve taleplerini araştırmak üzere hazırlanmıştır.
Ankete verilen cevaplar sadece istatistiki amaçlarla kullanılacak olup kesinlikle gizli tutulacak; Bu veriler “Tarım ve
Hayvancılık Destekleri”nin belirlenmesinde ve Kuzeydoğu Anadolu bölgesinin tarımsal rekabetçiliğinin artırılabilmesi
için atılacak adımlarda kullanılacaktır.
Doldurduğunuz anket formunun çıktısını ajansa elden teslim edebilir veya malicakal@kudaka.org.tr adresine email olarak gönderebilirsiniz.
Sorularımıza cevap vererek Kuzeydoğu Anadolu için böylesine önemli bir çalışmaya katkı sağladığınız için teşekkür
ederiz.
1. Kurum/Kuruluş/Firma Hakkında Bilgi
1.1. Genel Bilgi
Kurum/Kuruluş/Firmanın Adı
Bulunduğu İl
Adresi
Anketi Dolduranın Adı
Kurum/Kuruluş/Firmadaki Görevi
Telefonu
e-posta adresi
Kurum/Kuruluş/Firmanın
lütfen belirtiniz...................................
faaliyet gösterdiği alan
Toplam çalışan sayısı
10’dan az
101-250
11-50
250’den fazla
51-100
Çalışanların eğitim
durumu
Kurum/Kuruluş
/Firmanın yaşı
Yüksek lisans ve doktora derecesine sahip çalışanların sayısı:..........
Lisans derecesine sahip çalışanların sayısı:..........
Meslek yüksek okulu mezunu çalışanların sayısı:..........
Lise mezunu çalışanların sayısı:..........
Lise altı çalışanların sayısı:..........
1- 3 yıl arası
10 yıldan az
5 yıldan az
20 yıldan az
7 yıldan az
20 yıl ve üstü
Sermaye yapısı
Özel (yerli) sermaye
Kamu sermayesi
Yabancı sermaye
Karma (yerli+yabancı)
İhracat yapıyor musunuz?
Evet
Hayır
İlgili değil
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2. Bölge tarımının mevcut durumu ve potansiyelleri
2.1 Süt Üretim Sektörü
1.
2.
Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için günlük süt
üretim kapasitesi ne olmalıdır
(kg/gün)
Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için en az hayvan
kapasitesi ne olmalıdır
<100
100-300
300-500
500-1000
> 1000
<7
7-15
15-30
30-100
>100
İşletmelerin finansal açıdan yetersizliği
Bilgi eksikliği
Hayvan barınaklarının tekniğe uygun olmaması
3.
Size göre süt üretim sektörünün
sorunları nelerdir (lütfen önem
sırasına göre numaralandırınız)
Verimi düşük yerli ırklarla çalışma
Yanlış rasyon hazırlanması
Kesif yem fiyatlarının yüksek olması
Süt ve süt ürünlerinin fiyatının düşük olması
Diğer…(belirtiniz)
Teknik bilgi eksikliğiyle iş yapma
Hayvan barınaklarının teknik gereklerine dikkat etmeme
4.
Süt üretim sektöründe bu güne
kadar yapılmış yada yapılması
mümkün hatalar nelerdir(lütfen
önem sırasına göre
numaralandırınız)
Yanlış hayvan ırkıyla çalışma
İşletmenin yanlış yerde kurulması
Etkin örgütlenememe (Organizasyon problemleri)
Girdi tedarikinin yapılamaması
Diğer…(belirtiniz)
Bölgede süt toplayıcıların olmaması (yeterli olmaması)
Yeterli süt hacmine ulaşılamaması
5.
Bölgede üretilen çiğ sütün
pazar sorununu sıralayınız
Çiğ sütün depolama imkanlarının yeterli olmaması
Çiğ süt işleme tesislerinin yetersizliği
Ürün kayıplarının fazla olması
Diğer…(belirtiniz)
6.
Bölgede üretilen çiğ sütün
pazar sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
Süt üretim tesislerinin merkeze yakın olması gerekir
Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir
Sözleşmeli üretici modeli uygulanmalıdır.
Yerel süt ürünlerine dayalı üretim ve pazarlama gerekir
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
7.
Üretilen çiğ sütün kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Süt toplamanın hijyenik yapılması
Etkili ve doğru rasyon hazırlanmalı
Doğru ırk seçilmeli
Teknik yetiştiriciliğe uygun barınak yapılmalı
Sütün modern sağımı sağlanmalı ve hijyenik depolanmalı
Üretilen süt en kısa sürede dayanıklı ürünlere çevrilmeli
Diğer … (belirtiniz)
8.
Bölgedeki çiğ süt üretiminin
kaliteli ve verimli yapılabilmesi
için KUDAKA tarafından
verilmesi gereken destekleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Ahırların iyileştirilmesini desteklemelidir
Yeni ahır yapılmasını desteklemelidir
Kültür ırkı hayvan teminine destek vermelidir
Rasyon hazırlamada kesif yem desteği vermelidir
Hijyenik ve kaliteli süt için alet ekipman desteği vermelidir
Teknik yetiştiricilik ve besleme konusunda eğitim desteği
verilmelidir
Süt üreticileri ile süt işleme tesisleri arasında koordinasyonu
sağlayacak destekler vermelidir
Süt üreticilerinin organize edecek üretim birlikleri
desteklenmelidir.
Diğer … (belirtiniz)
9.
Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Ahırların iyileştirilmesini desteklemelidir
Yeni ahır yapılmasını desteklemelidir
Kültür ırkı hayvan teminine destek
vermelidir
Rasyon hazırlamada kesif yem desteği
vermelidir
Hijyenik ve kaliteli süt için alet ekipman
desteği vermelidir
Teknik yetiştiricilik ve besleme konusunda
eğitim desteği verilmelidir
Süt üreticileri ile süt işleme tesisleri arasında
koordinasyonu sağlayacak destekler
vermelidir
Süt üreticilerinin organize edecek üretim
birlikleri desteklenmelidir.
10. Sektörle ilgili diğer belirtmek
istediğiniz konular
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.2 Süt İşleme Sektörü
11. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için günlük süt
işleme kapasitesi ne olmalıdır
(ton/gün)
<2
2 - 7.5
7.5 - 10
10 - 50
> 50
Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini
Sermaye yetersizliği
Girdi maliyetlerinin yüksekliği
Süt toplamadaki zorluklar (soğuk zincir sorunu)
12. Size göre süt işleme sektörünün
sorunları nelerdir (lütfen önem
sırasına göre numaralandırınız)
Yüksek teknolojinin kullanılamaması
Ürün pazarlamasında karşılaşılan güçlükler
Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar
Kalifiye eleman yetersizliği
Ürün fiyatlarının düşüklüğü
Verim düşüklüğü
Diğer…(belirtiniz)
Teşvik ve sübvansiyon uygulamaları
Gerekli hijyenik ve teknolojik koşulların sağlanmadan üretim
13. Süt işleme sektöründe bu güne
kadar yapılmış yada yapılması
mümkün hatalar nelerdir(lütfen
önem sırasına göre
numaralandırınız)
yapılması
Kalifiye eleman istihdamı
Süt toplama merkezlerinin kurulmamış olması
Süt sektörünün tekelleşmeye doğru yönelmesi
Diğer…(belirtiniz)
14. Bölgede üretilen çiğ sütün
pazar sorununu sıralayınız
Bölgede süt toplayıcıların olmaması (yeterli olmaması)
Yeterli süt hacmine ulaşılamaması
Çiğ sütün depolama imkanlarının yeterli olmaması
Çiğ süt işleme tesislerinin yetersizliği
Ürün kayıplarının fazla olması
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
15. Bölgede üretilen çiğ sütün
pazar sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
Süt üretim tesislerinin merkeze yakın olması gerekir
Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir
Sözleşmeli üretici modeli uygulanmalıdır.
Yerel süt ürünlerine dayalı üretim ve pazarlama gerekir
Çiğ sütün soğuk zincirle pazara ulaştırılacağı bir ağ kurulmalıdır
Diğer…(belirtiniz)
16. İşlenen çiğ sütün kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Süt toplamanın hijyenik yapılması
Üretimde kaliteli çiğ süt kullanılmalı
Çiğ sütün taşınmasında kalite kayıplarını minimuma indirmek
için süt toplama merkezleri kurmak ve soğuk zinciri altyapısını
oluşturmak
Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa
eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması
Hayvan hastalıkları ile mücadele etmek
Süt işletmelerinin daha modern bir duruma getirilmesi
AR-GE çalışmaları için gerekli finansal payın ayrılması
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve
denetimini yapmak
Sağlıklı süt üretimi ile ilgili olarak hem üreticiyi hem de
tüketiciyi bilinçlendirmek
Üretici birliklerinin kurulması
Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi
Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi
Diğer … (belirtiniz)
17. Bölgedeki çiğ süt işlemenin
kaliteli ve verimli yapılabilmesi
için KUDAKA tarafından
verilmesi gereken destekleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Mevcut veya yeni yapılacak süt işleme tesislerine alet ekipman
desteği
Eğitim desteği
Örgütlenmenin teşviki
Entegre işletmelerin kurulumu desteği
Teknoloji desteği
Uluslar arası proje yapım desteği
İhracat destekleri
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
18. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Süt toplamanın hijyenik yapılması
Üretimde kaliteli çiğ süt kullanılmalı
Çiğ sütün taşınmasında kalite kayıplarını minimuma
indirmek için süt toplama merkezleri kurmak ve
soğuk zinciri altyapısını oluşturmak
Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve
Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma
Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve
bilgilendirme toplantıları yapılması
Hayvan hastalıkları ile mücadele etmek
Süt işletmelerinin daha modern bir duruma
getirilmesi
AR-GE çalışmaları için gerekli finansal payın
ayrılması
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını
sağlamak ve denetimini yapmak
Sağlıklı süt üretimi ile ilgili olarak hem üreticiyi
hem de tüketiciyi bilinçlendirmek
Üretici birliklerinin kurulması
Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi
Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik
edilmesi
Diğer … (belirtiniz)
19. Sektörle ilgili diğer belirtmek
istediğiniz konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.3 Et üretim Sektörü
20. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için et üretim
kapasitesi ne olmalıdır (ton/yıl)
21. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için en az hayvan
sayısı ne olmalıdır
< 50
50 – 100
100-150
150-200
> 200
< 10
10-25
25-100
100-200
> 200
Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini
Sermaye yetersizliği
Girdi maliyetlerinin yüksekliği
Kaliteli karkas verecek ırk kullanılmaması
Yüksek teknolojinin kullanılamaması
Entansif besi hayvancılığı yapılmaması
22. Size göre et üretim sektörünün
sorunları nelerdir (lütfen önem
sırasına göre numaralandırınız)
Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar
Kalifiye eleman ve bilgi yetersizliği
Barınak koşullarının yetersiz olması
Ürün fiyatlarının düşüklüğü
Veteriner hizmetlerinden faydalanma imkanlarının düşük olması
Verim düşüklüğü
Diğer…(belirtiniz)
Teşvik ve sübvansiyon uygulamaları
Et ithalatı yapılması
Yanlış canlı hayvan ithalat politikaları
23. Et üretim sektöründe bu güne
kadar yapılmış yada yapılması
mümkün hatalar nelerdir (lütfen
önem sırasına göre
numaralandırınız)
Destekleme araçlarının yanlış kullanılması
Piyasada stabilizasyonun sağlanamaması
Arz talep planlamasının yapılmaması
Sözleşmeli besici modeli olmaması
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
24. Bölgede üretilen et üretim
sektörünün pazar sorununu
sıralayınız
Pazar sorunu bulunmamaktadır
Ticari besi yapan işletme sayısının azlığı
Et üretimi yatırımına isteklilerin az olması
Besi yeminin pahalı olması
Diğer…(belirtiniz)
25. Bölgede üretilen etin pazar
sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
Ticari besi yapan işletme sayısı artırılmalıdır
Et üretimi yatırımı teşvik edilmelidir
Besi yeminin teminine destek verilmelidir
Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir
Sözleşmeli üretici modeli uygulanmalıdır.
Diğer…(belirtiniz)
26. Üretilen etin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Kaliteli karkas veren hayvanlar kullanılmalıdır
Hastalık ve zararlılarla etkin mücadele edilmelidir
Besi barınaklarının hijyene (tekniğe) uygun olması sağlanmalıdır
İşletmelerdeki ırkların homojen olması sağlanmalıdır.
Mera hayvancılığının ve mera yönetiminin düzenlenmesi
Bakım ve besleme şartlarının iyileştirilmesi
İlgili personellerin eğitilmesi
Denetimlerin yaygınlaştırılması
Diğer … (belirtiniz)
27. Bölgedeki et üretiminin kaliteli
ve verimli yapılabilmesi için
KUDAKA tarafından verilmesi
gereken destekleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Et üretim tesisleri için alet ekipman desteği verilmelidir
Kaliteli kaba yeme destek verilmelidir
Danışmanlık hizmeti verilmelidir
Eğitim desteği verilmelidir
Teknoloji desteği verilmelidir
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
28. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Girdi fiyatları düşürülmelidir
Besi hayvanları entansif besiye tabii tutulmalı
Nihai ürüne destek verilmelidir
Ülkedeki üretilen etin arz-talep analizi planlaması
yapılmalıdır
İhracatı hedefleyen üretim planlaması yapılmalıdır
Üreticiye pazar garantisi ve teşviki verilmelidir
Et üretiminde koyun-keçi etinin oranı
yükseltilmelidir
Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve
Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma
Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve
bilgilendirme toplantıları yapılması
Hayvan hastalıkları ile etkili mücadele etmek
Et üretim işletmelerinin daha modern bir duruma
getirilmesi
AR-GE çalışmaları için gerekli finansal payın
ayrılması
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını
sağlamak ve denetimini yapmak
Üretici birliklerinin kurulması
Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi
Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik
edilmesi
Diğer … (belirtiniz)
29. Sektörle ilgili diğer belirtmek
istediğiniz konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.4 Et İşleme Sektörü
30. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için günlük et işleme
kapasitesi ne olmalıdır (kg/gün)
< 500
500 - 1000
1000 - 1500
1500 - 2000
> 2000
Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini
Sermaye yetersizliği
Girdi maliyetlerinin yüksekliği
Tesislerin düşük kapasiteyle çalışması
Yüksek teknolojinin kullanılamaması
Ürün pazarlamasında karşılaşılan güçlükler
31. Size göre et işleme sektörünün
sorunları nelerdir (lütfen önem
sırasına göre numaralandırınız)
Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar
Kalifiye eleman yetersizliği
Piyasadaki ürün gamının geniş ve standartların belirsiz oluşu
Bilinçsiz tüketici
Denetim yetersizliği
Ürün fiyatlarının istikrarsız olması
Verim düşüklüğü
Diğer…(belirtiniz)
Yanlış teşvik ve sübvansiyon uygulamaları
Gerekli hijyenik ve teknolojik koşulların sağlanmadan üretim
yapılması
32. Et işleme sektöründe bu güne
kadar yapılmış yada yapılması
mümkün hatalar nelerdir(lütfen
önem sırasına göre
numaralandırınız)
Kalifiye eleman istihdamı
Bölgedeki hammadde miktarından daha fazla tesis açılması
işletmeler fazla sayıda ancak küçük ölçekli kurulmuş olması
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
33. Bölgede işlenen etin pazar
sorununu sıralayınız
34. Bölgede işlenen etin pazar
sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
35. İşlenen etin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Kalitesi düşük işlenmiş ürün
Et işleme sektöründe yan sanayi işleme tesislerinin olmaması
Ürün kayıplarının fazla olması
Diğer…(belirtiniz)
Etkin pazarlama ağının kurulması gerekir
Üretici ile işleme sektörü arasında sözleşmeli çalışma modeli
uygulanmalıdır.
Yerel et ürünlerine dayalı üretim ve pazarlama gerekir
Et işleme sektörünün yan sanayi işleme tesislerinin kurulması
Diğer…(belirtiniz)
Modern işleme tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa
eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve
denetimini yapmak
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi
Kalifiye elaman sayısı artırılmalıdır
İşlenmiş etin muhafaza teknikleri öğretilmeli ve
yaygınlaştırılmalıdır.
Uygun dağıtım ağının oluşturulması
Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi
Diğer … (belirtiniz)
36. Bölgedeki et işlemenin kaliteli
ve verimli yapılabilmesi için
KUDAKA tarafından verilmesi
gereken destekleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Modern işleme tesisleri kurulmasına destek
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa
eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve
denetiminin yapılmasına destek
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek
Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek
İşlenmiş etin muhafaza tekniklerine yönelik destek
Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek
Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
37. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Modern işleme tesisleri kurulmasına destek
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve
Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma
Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve
bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını
sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek
Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek
İşlenmiş etin muhafaza tekniklerine yönelik destek
Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek
Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek
Diğer … (belirtiniz)
38. Sektörle ilgili diğer belirtmek
istediğiniz konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.5 Kanatlı Et üretim Sektörü
39. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için et üretim
kapasitesi ne olmalıdır (ton/günkümes)
40. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için en az hayvan
sayısı ne olmalıdır (1000
adet/kümes)
< 0.5
0.5 – 1
1-1.5
1.5-2
>2
<2
2-4
4-6
6-8
>8
Arz-talep dengesini sağlayacak üretim yapılamamaktadır
Sermaye yetersizliği
Girdi maliyetlerinin yüksekliği (yemin pahlı olması)
Kaliteli damızlık sorunu
Yüksek teknolojinin kullanılamaması
Damızlık ve Kuluçkalık yumurta için dışa bağımlılık
41. Size göre kanatlı et üretim
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
Sektörde yaşanan rekabetteki sorunlar
Kalifiye eleman ve bilgi yetersizliği
Barınak koşullarının yetersiz olması
Ürün fiyatlarının düşüklüğü
Veteriner hizmetlerinden faydalanma imkanlarının düşük olması
Zayiatın fazla olması - Verim düşüklüğü
Diğer…(belirtiniz)
Bio-güvenliğin sağlanamaması
42. Kanatlı et üretim sektöründe bu
güne kadar yapılmış yada
yapılması mümkün hatalar
nelerdir (lütfen önem sırasına
göre numaralandırınız)
Destekleme araçlarının yanlış kullanılması
Piyasada stabilizasyonun sağlanamaması
Arz talep planlamasının yapılmaması
Sözleşmeli besici modeli olmaması
Diğer…(belirtiniz)
43. Bölgede üretilen kanatlı etin
pazar sorununu sıralayınız
Bölgede kanatlı et üretimi yapılmamaktadır
Bölgeye kanatlı et dışarıdan gelmektedir
Bölgede kanatlı et üretimi taze değil yarı şoklanmış olarak
gelmektedir
Diğer…(belirtiniz)
44. Bölgede üretilen kanatlı etin
pazar sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
Bölgede kanatlı et üretimi yapılmalıdır
Bölge kanatlı et ihtiyacı bölgeden sağlanmalıdır
Diğer…(belirtiniz)
45. Üretilen kanatlı etin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
Laboratuar olanaklarının geliştirilmesi gerekir
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Hastalık ve zararlılarla etkin mücadele edilmelidir
Besi barınaklarının hijyene (tekniğe) uygun olması sağlanmalıdır
İşletmelerdeki ırkların homojen olması sağlanmalıdır.
Denetimlerin yaygınlaştırılması
Diğer … (belirtiniz)
46. Bölgedeki kanatlı et üretiminin
kaliteli ve verimli yapılabilmesi
için KUDAKA tarafından
verilmesi gereken destekleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Kanatlı et üretim tesisleri için alet ekipman desteği verilmelidir
Kaliteli kaba yeme destek verilmelidir
Danışmanlık hizmeti verilmelidir
Eğitim desteği verilmelidir
Teknoloji desteği verilmelidir
Diğer … (belirtiniz)
47. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Girdi fiyatları düşürülmelidir
Ülkedeki üretilen etin arz-talep analizi planlaması
yapılmalıdır
İhracatı hedefleyen üretim planlaması yapılmalıdır
Üreticiye pazar garantisi ve teşviki verilmelidir
Modern üretim tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve
Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma
Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve
bilgilendirme toplantıları yapılması
Hayvan hastalıkları ile etkili mücadele etmek
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını
sağlamak ve denetimini yapmak
Üretici birliklerinin kurulması
Kooperatifçiliğin yaygınlaştırılması
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi
Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik
edilmesi
Diğer … (belirtiniz)
48. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.6 Kanatlı et İşleme Sektörü
49. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için günlük kanatlı et
işleme kapasitesi ne olmalıdır
(kg/gün)
< 500
500 - 1000
1000 - 1500
1500 - 2000
> 2000
Yeterli kalite ve miktarda hammadde temini
Sermaye yetersizliği
Girdi maliyetlerinin yüksekliği
Bölgede yeterli tesisin olmaması
50. Size göre kanatlı et işleme
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
Yüksek teknolojinin kullanılamaması
Kalifiye eleman yetersizliği
Ürün muhafaza imkânlarının yetersiz olması
Denetim yetersizliği
Ürün fiyatlarının istikrarsız olması
Verim düşüklüğü
Diğer…(belirtiniz)
Yanlış teşvik ve sübvansiyon uygulamaları
51. Kanatlı et işleme sektöründe bu
güne kadar yapılmış yada
yapılması mümkün hatalar
nelerdir(lütfen önem sırasına
göre numaralandırınız)
Gerekli hijyenik ve teknolojik koşulların sağlanmadan üretim
yapılması
Kalifiye eleman istihdam edilmemesi
Diğer…(belirtiniz)
52. Bölgede işlenen kanatlı etin
pazar sorununu sıralayınız
Bölgede kanatlı et işleme tesisinin olmaması
Kanatlı et işleme sektöründe yan sanayi işleme tesislerinin
olmaması
Ürün kayıplarının fazla olması
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
53. Bölgede üretilen kanatlı etin
pazar sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
54. İşlenen kanatlı etin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Yeterli sayıda tesisin bulunmaması
Üretilen kanatlı eti depolanması için yatırımlar yapılmalıdır
Üretilen kanatalı etin dağıtım ağının kurulmasına destek
sağlanmalıdır
Mevcut tesisler modernize edilmelidir
Yeni kanatlı et işleme tesisleri kurulmalıdır
Diğer…(belirtiniz)
Modern işleme tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa
eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılması
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve
denetimini yapmak
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi
Kalifiye elaman sayısı artırılmalıdır
İşlenmiş kanatlı etin muhafazasına yönelik yatırımalr
yapılmalıdır
Uygun dağıtım ağının oluşturulması
Büyük ölçekli işletmelerin kurulumunun teşvik edilmesi
Diğer … (belirtiniz)
55. Bölgedeki kanatlı et işlemenin
kaliteli ve verimli yapılabilmesi
için KUDAKA tarafından
verilmesi gereken destekleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Modern işleme tesisleri kurulmasına destek
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve Hayvancılık İl
Müdürlükleri, Araştırma Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa
eğitim ve bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını sağlamak ve
denetiminin yapılmasına destek
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek
Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek
İşlenmiş etin muhafazası yatırımlarına yönelik destek
Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek
Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
56. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Modern işleme tesisleri kurulmasına destek
İlgili kurum ve kuruluşlar (Tarım, Gıda ve
Hayvancılık İl Müdürlükleri, Araştırma
Enstitüleri,Üniversite vb) ile ortaklaşa eğitim ve
bilgilendirme toplantıları yapılmasına destek
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını
sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek
Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek
İşlenmiş etin muhafaza yatırımlarına yönelik destek
Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek
Mevcut tesislerin modernizasyonuna destek
Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek
Diğer … (belirtiniz)
57. Sektörle ilgili diğer belirtmek
istediğiniz konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.7 Su ürünler Üretim Sektörü
58. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için kapasitesi ne
olmalıdır (ton/yıl)
< 0.5
0.5 – 2
2-5
5-10
> 10
Sermaye yetersizliği
Yüksek teknolojinin kullanılamaması
Organizasyon eksikliği
Kaliteli yem temini sorunu
Yavru temini sorunu
Ölüm oranlarının yüksekliği
59. Size göre su ürünleri üretim
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
Sermaye yetersizliği
Kullanılan su rejimindeki değişiklik (kesilmesi veya sel gelmesi
gibi)
Çevre ve su kirliliği
Su ürünlerine uygun mekânların bulunamaması
Kalifiye eleman ve bilgi yetersizliği
Diğer…(belirtiniz)
Birlik oluşturulamaması
60. Su ürünleri sektöründe bu güne
kadar yapılmış yada yapılması
mümkün hatalar nelerdir (lütfen
önem sırasına göre
numaralandırınız)
Destekleme araçlarının yanlış kullanılması
Üreticinin yem ihtiyacını karşılayacak balık yemi fabrikasının
kurulamaması
Diğer…(belirtiniz)
61. Bölgede üretilen su ürünlerinin
pazar sorununu sıralayınız
62. Bölgede üretilen su ürünlerinin
pazar sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
Su ürünleri işleme tesisi olmaması
Su ürünleri üretiminde çeşitliliğin az olması
Su ürünleri depolama tesislerinin olmaması
Diğer…(belirtiniz)
Su ürünleri işleme tesisi kurulmalıdır
Su ürünleri depolama tesisleri kurulmalıdır
Su ürünleri üretiminde çeşitliliğin artırılması
Modern kuluçkahaneler kurulmalıdır
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
63. Üretilen su ürünlerinin kalitesi
ve ulusal/uluslar arası
standartlara uyumu ile ilgili
bölgede yapılması gerekenleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
64. Bölgedeki su ürünleri üretiminin
kaliteli ve verimli yapılabilmesi
için KUDAKA tarafından
verilmesi gereken destekleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Üretim sektöründe yelpaze genişletilmeli (farklı ürünlere de
yönelinmeli; çipura, levrek , kabuklu…vb)
Teknik elemanların sektörde yer alması sağlanmalı
Diğer … (belirtiniz)
Bölgemizin su ürünleri yetiştiriciliğine uygun su varlığının
tespiti çalışmalarına destek verilmelidir.
Daphan sulama kanallarında su ürünleri üretimine destek
verilmelidir
Diğer … (belirtiniz)
65. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Su kaynaklarının değerlendirilmesi
Modern ve yüksek kapasiteli kuluçkahaneler
kurulmalı
Su ürünleri işleme tesisinin kurulması
Bölgeye bir yem fabrikası kurulması
Üretim sektöründe ürün yelpazesi genişletilmeli
Diğer … (belirtiniz)
66. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.8 Su ürünleri İşleme Sektörü
67. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için günlük kanatlı et
işleme kapasitesi ne olmalıdır
(kg/gün)
< 500
500 - 1000
1000 - 1500
1500 - 2000
> 2000
Kurulu bir tesisin olmaması
Sermaye yetersizliği
68. Size göre su ürünleri işleme
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
Girdi maliyetlerinin yüksekliği
Kalifiye eleman yetersizliği
Yıl boyunca işlenecek ürünün olmaması
Diğer…(belirtiniz)
Yanlış teşvik ve sübvansiyon uygulamaları
69. Su ürünleri işleme sektöründe
bu güne kadar yapılmış yada
yapılması mümkün hatalar
nelerdir(lütfen önem sırasına
göre numaralandırınız)
70. Bölgede işlenen su ürünlerinin
pazar sorununu sıralayınız
Standart ürünler üretememek
Kalifiye eleman istihdam edilmemesi
Diğer…(belirtiniz)
Bölgede su ürünleri işleme tesisinin olmaması
Diğer…(belirtiniz)
71. Bölgede üretilen su ürünlerinin
pazar sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
Yeterli sayıda tesisin bulunmaması
Üretilen su ürünlerinin depolanması için yatırımlar yapılmalıdır
Kalite kontrol laboratuarı kurulmalıdır
Diğer…(belirtiniz)
72. İşlenen su ürünlerinin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Modern işleme tesisleri kurulmalı ve denetlenmeli
Soğuk hava tesisleri kurulmalı
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesi
Kalifiye elaman sayısı artırılmalıdır
Uygun dağıtım ağının oluşturulması
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
73. Bölgedeki su ürünleri işlemenin
kaliteli ve verimli yapılabilmesi
için KUDAKA tarafından
verilmesi gereken destekleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Modern işleme tesisleri kurulmasına destek
Soğuk hava tesisleri kurulmasına destek
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek
Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek
Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek
Diğer … (belirtiniz)
74. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Modern işleme tesisleri kurulmasına destek
İşletmelerde hijyenik kuralların uygulanmasını
sağlamak ve denetiminin yapılmasına destek
İleri teknoloji kullanımının özendirilmesine destek
Kalifiye elaman sayısı artırılmasına destek
İşlenmiş su ürünlerinin muhafaza(soğuk zincir)
yatırımlarına yönelik destek
Uygun dağıtım ağının oluşturulmasına destek
Büyük ölçekli işletmelerin kurulmasına destek
Diğer … (belirtiniz)
75. Sektörle ilgili diğer belirtmek
istediğiniz konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.9 Arıcılık Ürünleri Sektörü
76. Size göre işletmenin ekonomik
olabilmesi için kapasitesi ne
olmalıdır (Koloni-kovan)
< 50
5 – 100
100-150
150-200
> 200
Uygun konaklama alanı (mera) bulunmasında zorluklar
yaşanması
Damızlık materyal eksikliği
Girdilerin pahalı olması
Organizasyon eksiklikleri
Sermaye yetersizliği
77. Size göre arıcılık ürünleri üretim
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
Pazarlama problemleri
Piyasanın belirsiz olması
Piyasa standartlarının çeşitli olması
Piyasada denetimin olmaması
Tüketicinin bilinçsiz oluşu
Göçer arıcılık
Diğer…(belirtiniz)
Birlik oluşturulamaması
78. Arıcılık ürünleri sektöründe bu
güne kadar yapılmış yada
yapılması mümkün hatalar
nelerdir (lütfen önem sırasına
göre numaralandırınız)
79. Bölgede üretilen arıcılık
ürünlerinin pazar sorununu
sıralayınız
80. Bölgede üretilen arıcılık
ürünlerinin pazar sorununu
gidermek için yapılacakları
önem sırasına göre
numaralandırınız
Damızlık hayvanların yanlış seçimi
Teknik elaman yetersizliği
Arıcılık geçmişi(bilgisi) olmayanların arıcılık yapması
Diğer…(belirtiniz)
Organizasyondan kaynaklı sorunlar
Standart olmayan kaliteli ürün çeşitliliği
Ambalajlama ve paketleme sorunları
Farklı fiyatlandırma sorunu
Diğer…(belirtiniz)
Organizasyon kaynaklı sorunların çözülmesi gerekir
Ürün cinsini ve kalitesini gösteren sertifikasyon (kontrol belgesi
vb) uygulama yapılmalıdır.
Ambalajlama ve paketleme tesisleri kurulmalıdır
Yapılacak kontrollere dayalı fiyatlandırma sağlanmalıdır
Arıcılık ürünlerinin toplanacağı ve ileneceği/paketleneceği ortak
tesisler kurulmalıdır.
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
81. Üretilen arıcılık ürünlerinin
kalitesi ve ulusal/uluslar arası
standartlara uyumu ile ilgili
bölgede yapılması gerekenleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Ürün üretimi ile ilgili bilgi noksanlığı
Teknik elemanların sektörde yer alması sağlanmalı
Üretilen ürünlerde kullanılan ilaç, kimyasal vb. maddelerin
kullanılmasına yönelik düzenleme yapılması
Üreticilerin sertifikasyonlu ürünlere yönlendirilmesi gerekir
Yapılan kontrollerin daha etkin hale getirilmesi gerekir
Diğer … (belirtiniz)
82. Bölgedeki arıcılık ürünleri
üretiminin kaliteli ve verimli
yapılabilmesi için KUDAKA
tarafından verilmesi gereken
destekleri önem sırasına göre
numaralandırınız
Sektördeki bilgi noksanlığını giderici destekler verilmeli
Ortak ürün işleme ve paketleme tesislerinin kurulmasına destek
verilmeli
Sertifikasyona yönelik üretimin sağlanmasına dönük destekler
Üretimde kullanılan kimyasalların azaltılmasına yönelik
destekler
Damızlık hayvan yetiştirmeye dönük destek verilmelidir
Diğer … (belirtiniz)
83. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Damızlık sorununun çözülmesi
Teknik eleman yetiştirilmesi
Ürünlerin kalite ve standardının sağlanması
Arıcılık ürünleri üreticilerinin ortak
organizasyonlar kurmalarını sağlamak
(dernek,birlik vb)
Ürünlerin pazarlanması için organizasyonlar
yapmak
Diğer … (belirtiniz)
84. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.10 Meyve-Sebze Üretim Sektörü
Yetiştirme tekniklerine uyulmaması
Piyasa tercihlerine göre üretim çeşitliliğinin belirlenmemesi
Bölgeye uygun tür ve çeşidin belirlenmemesi
85. Size göre meyve-sebze üretim
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
Organizasyon eksiklikleri
Meyve-sebze üretimine geçim kaynağı olarak bakılmaması
Pazarlama problemleri
Diğer…(belirtiniz)
Ürünler tüketici talebine göre düzenlenmemiştir
86. Meyve-sebze ürünleri
sektöründe bu güne kadar
yapılmış yada yapılması
mümkün hatalar nelerdir (lütfen
önem sırasına göre
numaralandırınız)
Yerel yönetimlerin sektöre müdahil olmaması
Eksik bilgi ve teknik elaman yetersizliği
Uzman görüşüne değer verilmemesi
Diğer…(belirtiniz)
87. Bölgede üretilen meyve-sebze
ürünlerinin pazar sorununu
sıralayınız
Organizasyondan kaynaklı sorunlar
Ambalajlama ve paketleme sorunları
Tüketicinin isteklerine dikkat edilmeyen üretim yapma
Diğer…(belirtiniz)
88. Bölgede üretilen meyve-sebze
ürünlerinin pazar sorununu
gidermek için yapılacakları
önem sırasına göre
numaralandırınız
Organizasyon kaynaklı sorunlar varlığı
Ürün cinsini ve kalitesini gösteren sertifikasyon (kontrol belgesi
vb) uygulamasının yapılmaması
Ambalajlama ve paketleme tesisleri kurulmamış olması
Üretim planlaması yapılmaması
Organik üretime uygun alanlarda bölgeye has ürünlerin üretimi
yapılmaması
Diğer…(belirtiniz)
89. Üretilen meyve-sebze
ürünlerinin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Organizasyon kaynaklı sorunların çözülmesi gerekir
Ürün cinsini ve kalitesini gösteren sertifikasyon (kontrol belgesi
vb) uygulama yapılmalıdır.
Ambalajlama ve paketleme tesisleri kurulmalıdır
Üretim planlaması yapılmalıdır
Organik üretime uygun alanlarda bölgeye has ürünlerin üretimi
yapılmalıdır
Diğer…(belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
90. Bölgedeki meyve-sebze ürünleri
üretiminin kaliteli ve verimli
yapılabilmesi için KUDAKA
tarafından verilmesi gereken
destekleri önem sırasına göre
numaralandırınız
İyi tarım uygulamaları konusunda eğitim desteği
İyi tarım uygulamaları konusunda yapılacak yatırımlara destek
Ortak ürün işleme ve paketleme tesislerinin kurulmasına destek
verilmeli
Sertifikasyona yönelik üretimin sağlanmasına dönük destekler
Üretimde kullanılan kimyasalların azaltılmasına yönelik
destekler
Diğer … (belirtiniz)
91. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
İyi tarım uygulamaları konusunda eğitim verilmesi
Üretim ve ürün planlaması yapılması
Ürünlerin kalite ve standardının (sertifikasyon)
sağlanması
Meyve-sebze üreticilerinin ortak
organizasyonlar kurmalarını sağlamak
(dernek,birlik vb)
Ürünlerin üreticiden tüketiciye taze-kaliteli olarak
ulaşmasını sağlayacak organizasyonlar yapmak
Diğer … (belirtiniz)
92. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.11 Organik Tarım Sektörü
93. Size göre organik tarım
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
94. Organik tarım sektöründe bu
güne kadar yapılmış yada
yapılması mümkün hatalar
nelerdir (lütfen önem sırasına
göre numaralandırınız)
95. Bölgede üretilen organik tarım
ürünlerinin pazar sorununu
sıralayınız
Üreticilerin gelir, sermaye, bilinç, eğitim, bilgi eksikliği ve
örgütlenmede yetersizlik,
İşleme ve koruma tekniklerinin geliştirilmemesi,
Organik tarıma uygun alanlarda arazilerinin ve işletmelerin çok
küçük ve parçalı olması,
Organik girdi temininde büyük oranda dışa bağımlılık ve girdi
yetersizliği
Yerel ürün fiyatlarının yüksekliği ve organik olarak
yetiştirilmesi
durumunda ürün fiyatlarının daha da yüksek olacağı;
Pazar sıkıntısı, iç ve dış pazarın dengeli gelişmemesi, bulunacak
pazarlara düzenli olarak yeterli miktarda ürün pazarlanma
sıkıntısının bulunması
Ürün işleme tekniği, tanıtım ve pazarlama eksikliği,
Organik tarım konusunda yürütülen AR-GE çalışmalarının
yetersiz olması ve sonuçların uygulamaya konulmaması,
Kompost ve hayvan gübresi kullanımı, malçlama, ara ve örtü
bitkileri yetiştiriciliği, yeşil gübreleme ve rotasyon yapma
alışkanlığının yaygın olmaması,
Biyolojik mücadele ve biyolojik gübre preparatlarının
bulunmaması veya yetersiz olması,
Bitkisel ve hayvansal üretimin entegrasyonu eksikliği,
Ekolojik olarak üretilmiş tohum ve diğer üretim materyalleri
yetersizliği,
Ürün analizlerinin yapılabildiği laboratuarların olmaması,
Kamu örgütlenme yapısının dağınıklığı,
İstatistiği bilgi eksikliği,
Sermaye, organizasyon, sözleşmeli yetiştiricilik, bilgi eksikliği
nedeniyle küçük çiftçi sorunları
Diğer…(belirtiniz)
Yörede köy, vadi, havza bazında bütüncül yaklaşımların
olmaması çiftçilerin kooperatif veya birlikler oluşturarak
arazilerini toptan kontrol ettirip ürünlerini sertifikalandırmasını
yapmaması
Kontrol ve sertifikasyon sisteminin etkin ve uygulanabilir
olmaması
Doğayı kirleten faaliyetlerden organik tarım ve biyoçeşitliliğin
korunması adına tedbirlerin alınmaması
Doğa dostu teknikleri uygulayan insanların çevre programları
içerisinde desteklenmemesi
Bölgedeki vadilerdeki kıt olan temiz su kaynakları üzerinde
ekolojik dengeyi bozacak, vadileri kurutacak ve insan
erozyonunu daha da hızlandıracak hidro elektrik santrali
kurulması
Bölge için uygun olabilecek tamamen organik baharat, pekmez,
bal, meyve suyu, kekik suyu, bitkisel yağ, bitkisel çay, bitki
kimyasalları ve gıda katkısı üretimi, organik ürünlerin işlenmesi
ve pazarlanması konularındaki organizasyon eksikliği
Diğer … (belirtiniz)
Teknik bilgi eksikliği (üretim, işleme, pazarlama metotları),
Arz, talep, rekabet ve tüketici tercihleri gibi konularda bilgi
eksikliği,
Hangi ürünün yetiştirileceği, hangi pazarların ve dağıtım ağının
kullanılacağına dair bilgi eksikliği,
İhracat pazarlarında pazara girişte teknik engeller vardır ve
yörede pazarlama bilinci zayıftır.
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
96. Bölgede üretilen organik tarım
ürünlerinin pazar sorununu
gidermek için yapılacakları
önem sırasına göre
numaralandırınız
Organik ürünler benzer ürünü üreten ve pazarlayan ülke ve
bölgelerden farklı zamanlarda pazara arz edilmelidir. Bu bağlamda
yörenin coğrafik konumu değerlendirilebilir
Ürün çeşitliliği ve farklı ambalajlar kullanılarak pazarlama
yapılabilir.
Çiftçi Birliği veya kooperatife ait bir satış yeri, yalnızca organik
ürün satan satış noktaları ve doğrudan pazarlama yöntemleri
geliştirilmelidir.
Sözleşmeli yetiştiriciliğin benimsenmesi ve yaygınlaştırılması
gereklidir,
Bölgede belli ürünler için (örneğin organik et, organik kuru
fasulye, organik çilek) Üretici Birliklerinin oluşturulması veya
birliklerin organik yetiştirilen tür açısından oluşturulması,
Eko köyler veya ekolojik havzalar oluşturularak, satışların
doğrudan köy kooperatifleri veya birliklerince yapılması,
Büyük perakendecilerle onların kendi organik markaları adı
altında sözleşmeli pazarlama yapmak,
Ürünlerin mümkün olduğunca ve doğru koşullarda işlenerek
pazara arzının sağlanması,
Farklı zamanlarda ürün arz edebilmek için depolama
yapılabilmesi,
Şehirlerde organik ürünlerin satıldığı çiftçi birliklerine ait
özelleşmiş dükkanların oluşturulması,
Büyük marketlerde organik ürün standı açma ve belli oranlarda
yerel ürün pazarlama yükümlülüğü getirilmelidir
Şehirde ve başka şehirlerde hammaddesini organik yetiştiricilik
yapan çiftçilerin sağladığı restoranların teşvik edilmesi.
İlin belli bölgeleri ve havzalar ulusal düzeyde “Organik Ürün
Yetiştirme Bölgesi” olarak ele alınmalı, halk eğitilmeli, meraklı ve
ilgili çiftçilerin organik ürün yetiştirme sertifikası almaları
sağlanmalı ve küçük alanlarda karlı olan pazar imkanı bulunan
bitkilerin kültürü ve tanıtımı sağlanmalıdır.
Diğer … (belirtiniz)
97. Üretilen organik tarım
ürünlerinin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Ekonomik analizi yapılmalıdır
Pazar garantili bahçe veya köy seçilmeli
Seçilmiş yerlerde uygulama, kontrol-sertifikasyon ve aşamalı
olarak tüm köy veya yörede organik tarım veya meyvecilik
yapılması sağlanmalıdır.
Kültürü yapılan ve doğal olarak yetişen meyvelerden yaş ve
kurutulmuş organik meyve, meyve suyu ve çiçek çayı üretimi ve
pazarlanması sağlanmalıdır.
Bölgede mevcut türler (kardelen, karçiçeği, lale, terslale vb.)
başta olmak üzere uluslararası ticarette önem taşıyan türlerin
üretimi ve ihraç edilmesi sağlanmalıdır.
Yöresel kaymak, pekmez, fasulye ekotipleri ve yabani
meyvelerin değerlendirilmesi ve benzer yerel ürünlerin tescili ve
standardizasyonu sağlanmalıdır
Küflü peynir gibi ürünler uluslar arası standartlara göre tescil
edilmelidir
Bölge organik ürünlerde marka haline getirilmelidir.
Diğer … (belirtiniz)
98. Bölgedeki organik tarım
ürünleri üretiminin kaliteli ve
verimli yapılabilmesi için
KUDAKA tarafından verilmesi
gereken destekleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Yörede özellikle paketleme, işleme yatırmlarına destek verilmeli
Organik gıda pazarı gelişimi ve nakliye gibi hasat sonrası
işlemlerin geliştirilmesi için destek verilmeli
Üreticilerin eğitimine kaynak sağlanmalıdır.
Bölgede öncelikle bir “organik ürün satış merkezi” ve “organik
ürün fuarı” kurulmasına destek sağlanmalıdır.
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
Pekmez benzeri yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu
projesi desteklenmelidir
Kapari geliştirme yaygınlaştırma ve erozyon önleme projesi
desteklenmelidir
Kuşburnu, çakal eriği gibi yöresel yabani meyvelerin ilendiği
meyve suyu üretim tesisi kurulumu desteklenmeli
Yukarı Çoruh havzası kollarının temizlenme projesi
desteklenmelidir
Diğer … (belirtiniz)
99. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Organik ürün satış merkezi kurulmalıdır.
Çiftçiler tarım alanlarının korunmasından
kaynaklanabilecek ekonomik kayıplardan
korunmalıdır.
Kimyasal girdi kullanmadan üretim yapılan köyler
“ekoköy” olarak belirlenmeli ve akabinde
Tüm bölge ve Çoruh havzası ekolojik tarım alanı
olarak tescil edilmelidir.
Tarım politikaları arazi ve çiftçiler için daha adil
olmalı ve kırsal alanlarda ekonomik stabilite ve
istihdam yaratmalıdır.
Çiftçi, hükümet ve tüketiciler toprak, su ve hava
kalitesini geliştirecek uygulanabilir ve
sürdürülebilir tarım metot ve teknikleri yaratma
konusunda işbirliği yapmalıdır.
Çeşitlilikle tarımcının riskleri azaltılmalı ve çiftçi
cesaretlendirilmelidir.
Meraklı ve ilgili çiftçilerin organik ürün yetiştirme
sertifikası almaları sağlanmalı, halk
bilgilendirilmelidir.
Kurulu ve kurulacak kooperatifler aracılığıyla
sertifika ve destek alma yoluna gidilmelidir.
Küçük alanlarda karlı olan ve pazar imkanı
bulunan tıbbi ve baharat bitkileri başta olmak
üzere, yöre ürünlerinin kültürü, tanıtım ve
pazarlanması sağlanmalıdır.
Özellikle Kaçkar, Dumlu Dağı, Güvercin Dağı,
Karga Pazarı Dağları ve Palandöken dağları
florasının kullanım olanakları araştırılmalıdır.
Çiftçi aileleri esas gıda üretim birimi olarak
kalmalıdır.
Arazi yerel halkın elinde kalmalıdır. Kırsal
alanlarda halk arazisi ile barışık hale getirilmelidir
Kooperatifleşme ve kırsal banka sistemi
oluşturulmalıdır.
Küçük alanlarda daha fazla üretim etkinliği
sağlayacak tarım metot ve teknolojilerine dönük
araştırmalara destek verilmelidir.
Çiftçi ve hükümet kırsal alanlara ve tarım
alanlarına ekolojik duyarlılık göstermelidir.
Tarım alanları tarım dışı maksatlarla kesinlikle
kullanılmamalıdır
Diğer … (belirtiniz)
100. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.12 Biyolojik Çeşitlilik (tıbbi bitkiler, kozmetik, baharat bitkileri) Sektörü
101. Size göre biyolojik çeşitlilik
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
102. Biyolojik çeşitlilik sektöründe
bu güne kadar yapılmış yada
yapılması mümkün hatalar
nelerdir (lütfen önem sırasına
göre numaralandırınız)
103. Bölgede üretilen biyolojik
çeşitlilik ürünlerinin pazar
sorununu sıralayınız
Biyolojik çeşitlilik, endemik ve tehlike altındaki türlerin
korunmasını sağlanması için izlenecek koruma strateji belli
olmaması
Var olan yasa ve yönetmeliklerin kimler tarafından ve nasıl takip
edildiği bilinmemesi ve uzun vadeli etkin önlemler alınamaması
Özellikle, kök, yumru ve soğanlı bitkiler başta olmak üzere bazı
önemli türler toplanmakta, bilinçsiz toplama floraya zarar
vermekte ve bazı bitkilerin nesilleri tükenmektedir
Doğal zengin bitki örtüsü; toprakların aşınması, yapımı devam
eden ve planlanan baraj göllerinin altında kalma ve lokal orman
örtüsü değişimleri nedeniyle ciddi bir tehlike altında
bulunmaktadır
Her geçen gün önem kazanan ve ihraç potansiyeli bulunan tıbbi
ve baharat bitkilerinde tescil edilmiş çeşitlerin yok denecek
kadar az olması
Bu konudaki araştırmaların yok denecek kadar az olması
Bölgenin zengin florasının öneminin bilinmemesi
Bölgede zengin biyolojik çeşitliliğe sahip alanların koruma
altına alınmasının geciktirilmesi
Diğer…(belirtiniz)
Biyolojik çeşitlilik konusunda ciddi bir yaklaşım ve eğitim
çalışması bulunmamaktadır.
Bitki genetik kaynaklarının korunması için etkin bir koruma
stratejisi geliştirilememiştir.
Bölgede botanik turizmi ve canlı bitki müzeleri veya botanik
bahçeleri oluşturulamamıştır.
Çoruh havzası genetik kaynaklar alanı (2005’te UNESCO
tarafından yöre ‘Biyosfer Rezerv Alanı’ ilan edilmiştir)
olmaktan çıkarılmış, enerji havzası olarak planlanmış ancak,
bölgedeki biyoçeşitliliği koruma altına alabilecek hiçbir
uygulama ortaya konulmamıştır
Bu bölgenin toprak, su ve diğer kaynaklarının temizliği ön plana
çıkarılmamış, yörede yetişen yerel çeşitlerin besin ve besleme
kalite parametreleri ile tat ve aroma değerleri ortaya konularak
bölge “temiz ve lezzetli meyvecilik alanı” olarak
markalaştırılamamıştır.
Yüzyıllardır bölgenin önemli gen kaynağı durumunda olan yerel
çeşitler yok olmaktadır.
Yörenin nadir meyve türlerini yok eden anlayış terk edilmemiş
ve kırmızı dut, erik ve armut gibi bazı türlerde “anıt ağaç”
niteliğinde olan ağaçlar koruma altına alınamamıştır.
Özellikle Kaçkar dağları başta olmak üzere, bölgede çok farklı
lokasyon ve mikroklima alanlarında yüksek biyolojik çeşitlilik
bulunmaktadır. Bu zengin kaynak tamamen korunmasız olduğu
gibi, yöre insanı tarafından da kullanılamamaktadır.
Bitki müzesi görünümünde olan bazı özel alanlar, erozyon, yeni
baraj yapımı ve bitki örtü değişimleri ile de yok olmaya açık
bırakılmıştır
Diğer … (belirtiniz)
Etkin bir pazarlama stratejisi uygulanmaması
İhracat pazarlarında yer alacak girişimlerin zayıflığı
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
104. Bölgede üretilen biyolojik
çeşitlilik ürünlerinin pazar
sorununu gidermek için
yapılacakları önem sırasına göre
numaralandırınız
105. Üretilen biyolojik çeşitlilik
ürünlerinin kalitesi ve
ulusal/uluslar arası standartlara
uyumu ile ilgili bölgede
yapılması gerekenleri önem
sırasına göre numaralandırınız
Özellikle ilaç, baharat, kozmetik, parfüm, gıda ve meşrubat
sanayi ve farklı amaçlı bitki çaylarının organik olarak üretimi ve
pazarlanması gerekmektedir.
Az yer kaplayan tarımsal faaliyetlerden reyhan, kekik, nane,
ahududu, çilek, böğürtlen, kantaron, adaçayı, oğulotu, kapari,
kuşburnu ve İspir fasulyesi benzeri bitkilerin organik olarak
yetiştirilmesi gerekmektedir
Biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkı sağlayacak yatırımlar
yapılmalıdır.
Bölgede bitkisel çay, uçucu yağ ve meyve suyu sanayi
tesislerinin kurulmalıdır
Bölgede büyük çoğunluğu dağınık ağaçlar halinde tarla
kenarlarında bulunan ve yerel çeşitler olan armut, ayva, kırmızı
ve beyaz dut, elma, erik, vişne, kiraz, kayısı, zerdali, şeftali, nar,
ceviz, kızılcık ve üzüm gibi kültürü yapılan meyveler uluslar
arası standartlara uygun olarak değerlendirilmelidir
Doğal florada yaygın olan türler, elma, kiraz, nar ve sayısız tıbbi
ve baharat bitkisi uluslar arası standartlara uygun olarak
değerlendirilmelidir
Organik olarak üretilip pazarlanabilecek Hınıs ve İspir
fasulyesinden, pekmeze, kömeden bala kadar bir çok bölgesel
ürün; kurulacak organik bitkisel çay, uçucu yağ ve meyve suyu
sanayi tesislerinin kurulması desteklenmelidir
Bölgede yem ve süs bitkileri yetiştiriciliği, organik orman
ürünleri, doğal hastalık ve zararlı kontrolünde kullanılabilecek
uçucu yağ benzeri doğal ürünler ve gıda katkı madde üretimi
olanakları araştırmalıdır.
Bölgede büyük çoğunluğu gıda ve içecek, tıp, ecza, kozmetik,
doğal renklendirici, doğal tatlandırıcı, doğal stabilizator, doğal
katı ve sıvı yağlar, doğal koruyucular, doğal antioksidanlar,
bitkisel çay, baharat, boya ve süs bitkisi olarak kullanılabilecek
yabani bitki türleri ortaya konulmalı koruma ve üretim olanakları
araştırılmalıdır.
Bölgedeki zengin biyolojik çeşitlilikten pazarlanabilir yüksek
kaliteli ürünler geliştirilecek tesisler kurulmalıdır
Endemik türlerin korunması sağlanmalı ve yeni türlerin tanı ve
teşhisi yapılmalıdır.
Bölgede yaygın genotip ve ekotiplerin özelliklerindeki
varyabilite belirlenerek, gıda kontrolü, sağlık ve endüstriyel
olarak kullanım olanakları ortaya konulmalıdır.
Küçük alanlarda karlı olan ve pazar imkanı bulunan tıbbi ve
baharat bitkilerinin yetiştiriciliği, kültürü, pazar ve sanayiye
yönelik tanıtımı yapılmalıdır.
Kapari ve kuşburnu üretimi desteklenmelidir
Diğer … (belirtiniz)
Ekonomik analizi yapılmalıdır
Pazar garantili bahçe veya köy seçilmeli
Seçilmiş yerlerde uygulama, kontrol-sertifikasyon ve aşamalı
olarak tüm köy veya yörede organik tarım veya meyvecilik
yapılması sağlanmalıdır.
Kültürü yapılan ve doğal olarak yetişen meyvelerden yaş ve
kurutulmuş organik meyve, meyve suyu ve çiçek çayı üretimi ve
pazarlanması sağlanmalıdır.
Bölgede mevcut türler (kardelen, karçiçeği, lale, terslale vb.)
başta olmak üzere uluslararası ticarette önem taşıyan türlerin
üretimi ve ihraç edilmesi sağlanmalıdır.
Yöresel kaymak, pekmez, fasulye ekotipleri ve yabani
meyvelerin değerlendirilmesi ve benzer yerel ürünlerin tescili ve
standardizasyonu sağlanmalıdır
Küflü peynir gibi ürünler uluslar arası standartlara göre tescil
edilmelidir
Bölge organik ürünlerde marka haline getirilmelidir.
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
106. Bölgedeki biyolojik çeşitlilik
ürünleri üretiminin kaliteli ve
verimli yapılabilmesi için
KUDAKA tarafından verilmesi
gereken destekleri önem
sırasına göre numaralandırınız
107. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Yörede özellikle paketleme, işleme yatırımlarına destek
verilmeli
Bölgede mevcut türler (kardelen, karçiçeği, lale, terslale vb.)
başta olmak üzere uluslararası ticarette önem taşıyan türlerin
üretimi ve ihraç edilmesi desteklenmelidir
Üreticilerin birliklerinin kurulmasına destek sağlanmalıdır.
Yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu desteklenmelidir
Yöredeki genetik kaynaklarının korunması desteklenmelidir
Diğer … (belirtiniz)
Kısa/Orta/Uzun
Bölgedeki tehlike altındaki türlerin tamamı bitki
toplama alanlarında (Botanik bahçesi, canlı doğa
tarihi müzeleri, endemik bitkiler, süs bitkileri,
yabani meyveler, tıbbi ve baharat bitkileri gibi
bölümler halinde) koruma altına alınmalıdır.
Baraj ve HES alanlarındaki ekonomik olabilecek
türler koruma altına alınmalıdır
Ülkemizin en zengin botanik bahçelerinden
Birinin Çoruh Vadisinde kurulabileceği
unutulmamalıdır
Üreticilerin birliklerinin kurulması
Yerel ürünlerin tescili ve standardizasyonu
İşleme ve paketleme tesislerinin kurulması
Bölgedeki ekonomik değeri yüksek ürünlerin
çiftçilere tanıtılması ve üretiminin teşvik edilmesi
Diğer … (belirtiniz)
108. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.13 Agro Turizm
109. Size göre agro turizm
sektörünün sorunları nelerdir
(lütfen önem sırasına göre
numaralandırınız)
110. Agro turizm sektöründe bu güne
kadar yapılmış yada yapılması
mümkün hatalar nelerdir (lütfen
önem sırasına göre
numaralandırınız)
111. Bölgedeki agro turizm
sektörünün pazar sorununu
sıralayınız
Agro turizm alanlarına olumsuz kamu müdahalesi
turizm alanlarının renovasyonu, ticari kullanıma hazırlanması
boyutlarını dikkate alarak temel altyapısının geliştirilememesi
sürdürülebilirlik ve çevresel boyutların dikkate alınmaması
Sektörde uygun bir girişimcilik ortamının oluşturulması
sağlanamamıştır.
Bölgenin habitatları, bitki türleri, florası ve yaban yaşamı son
yıllarda hızlı bir şekilde azalması veya tehdit altında bulunması
Bölgenin agro turizm potansiyelinin bilinmemedi ve
değerlendirilememesi
Yöre yaylaları alpinizm, konaklama ve dinlenme faaliyetleri için
oldukça uygundur. Ancak yaylalarda konaklama imkanı
bulunmaması
Bölgede milli parklar, tabiat parkları, yaban hayatı koruma
alanları, yaban hayatı üretme istasyonları (özellikle dağ keçisi
yetiştirilip doğaya salma), gen koruma ormanları veya alanları
oluşturulamamış olması
Mezralarda konaklama ve dinlenme tesisleri oluşturulmamış,
pilot yayla turizmi ve bazı yapıların restore edilerek turizme
kazandırılması sağlanamamış olması
Diğer…(belirtiniz)
Agro turizm faaliyetlerinin organik tarımla birlikte ele
alınamamış olması,
organik tarımın kırsal alanda ekolojik turizmi destekleyici ve
turizmin çeşitlendirilmesinde organik ürün üretiminin öneminin
kavranamaması.
Sağlıklı gıda ve doğa ile bütünleşmek bakımından ekolojik
turizme destek verecek organik tarım uygulamalarının, özellikle
endemik bitkilerin yoğun olduğu mikroklima alanlarında
yaygınlaştırılması uygulamalarına yer verilmemiş olması
Diğer … (belirtiniz)
Etkin bir pazarlama stratejisi uygulanmaması
Agro turizm pazarlarında yer alacak girişimlerin zayıflığı
Gerekli tesis ve yeterli tanıtımın yapılamamış olması
Bölgenin doğal, estetik, biyolojik, jeolojik, yüksek endemik ve
biyolojik çeşitlilik gibi özellik ve güzellikleri bulunan alanları
koruma altına alınmamış ve agro turizme uygun hale
getirilmemiş olması
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
112. Bölgedeki agro turizm
sektörünün pazar sorununu
gidermek için yapılacakları
önem sırasına göre
numaralandırınız
113. Agro turizm sektörünün kalitesi
ve ulusal/uluslar arası
standartlara uyumu ile ilgili
bölgede yapılması gerekenleri
önem sırasına göre
numaralandırınız
Eko turizm genelde ‘Korunan Alanlarda gelişme gösterdiğinden,
öncelikle bölgenin doğal, estetik, biyolojik, jeolojik, yüksek
endemik ve biyolojik çeşitlilik gibi özellik ve güzellikleri
bulunan alanları koruma altına alınmalı ve botanik turizmine
uygun hale getirilmelidir
Bölgelerde milli parklar, tabiat parkları, yaban hayatı koruma
alanları, yaban hayatı üretme istasyonları (özellikle dağ keçisi
yetiştirilip doğaya salma), gen koruma ormanları veya alanları
belirlenmelidir.
Bölge koruma altına alınmalıdır
Yörede ekoköy ve ekoturizm bölgesi oluşturulmalı,
Pilot yayla turizmi ve bazı mezraların restore edilerek turizme
kazandırılmalı
Bölgede en az beş yayla “Turizm Merkezi” ilan edilmeli,
Endemik bitki potansiyeli ve biyolojik çeşitliliğin kullanılması
amacıyla “Bitki Müzesi” kurulmalı,
Av turizmi geliştirilmelidir.
Tıbbi ve görsel öneme sahip bitkiler doğa turizminde de
kullanılmalı
Bölgenin zengin florası içinde özellikle yabancıların ilgisini
çekecek bol miktarda bitki çeşidi bulunduğu, bu bitkilerin
başında soğanlı, yumrulu, rizomlu bitkiler, tıbbi ve aromatik
bitkiler ve gül türlerinin geldiği ve bu bitkilerin yetiştiriciliğinin
yaygınlaştırılması, korunması, tanıtımı yapılmalı
Kurulabilecek agro turizm dernekleri aracılığıyla meraklı
turistleri ve araştırmacıları bölgeye çekmeli
Yörenin agro turizm imkanlarının tanıtımı, turizm sezonunun
yaygınlaştırılması, biyolojik çeşitliliğin korunması ve doğa
rehberliği gibi yeni bir iş alanının açılması
Süs bitkileri geliştirme ve ıslahı ve genetik kaynaklarının
korunması projeleri hayata geçirilmeli
Doğal Hayatı Koruma Derneği, Fauna ve Flora Koruma Derneği
kurulmalıdır.
Çim ve kar kayağı yapılabilirliği araştırılmalı ve yaz aylarında
çim, kış aylarında ise kar kayağı yapılabilecek yayla veya
bölgeler belirlenmelidir.
Yerel ürün, yabani meyve ve süs bitkileri tanıtım ve kullanımının
geliştirilmesi, bitki İnceleme, kuş gözlemciliği ve Çoruh’a
karışan yan derelerde sportif olta balıkçılığı yapılmalı
Ekolojik turizm kapsamında organik ürün üretimi, yerel gıdalar
ve görsel güzellikler öne çıkarılmalı, Özellikle yabani meyveler
değerlendirilmeli
Endemik türlerin yoğun olduğu mikroklima alanlarında,
Kaçkarların geçit bölgelerinde, yayla, göl ve mezraların yaygın
olduğu alanlarda agro turizm yaygınlaştırılmalıdır.
Kaçkar ve Erzurum yaylaları ekoturizm konusundaki
potansiyeli yerli ve uluslararası turizme hizmet verebilecek
şekilde kullanılmalı
Diğer … (belirtiniz)
Ekolojik turizm kapsamında organik ürün üretimi, yerel gıdalar
ve görsel güzelliklerin öne çıkarılması projelerine destek
sağlanmalıdır.
Endemik türlerin yoğun olduğu mikroklima alanlarında, dağların
geçit bölgelerinde, yayla, göl ve mezraların yaygın olduğu
alanlarda eko turizm yaygınlaştırılması amaçlı projeler finanse
edilebilir.
Agro turizm için gerekli tanıtım ve alt yapı tamamlanmalı,
Agro turizm için özel sektör yatırımları desteklenmeli
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
114. Bölgedeki agro turizm
sektörünün kaliteli ve verimli
yapılabilmesi için KUDAKA
tarafından verilmesi gereken
destekleri önem sırasına göre
numaralandırınız
Agro turizme uygun özellikler gösteren alanlarda kamp şeklinde
konaklamaya uygun alt yapı projeleri desteklenmelidir.
Özellikle Çoruh vadisinin her iki yakasında, doğu-batı
doğrultusunda uzanan sıradağlar üzerindeki yüksek düzlükler,
yaylalar ve zirve arasındaki buzul gölleri, göl çevresindeki
düzlükler ve gerisindeki orman dokusu, doğal güzellikleri, kırsal
yaşam, tırmanış ve alpin flora sahası ve büyük yatırımlar
gerektirmeyen akarsu turizmine uygun akarsular eko turizm için
önemli alanlar olarak ele alınmalı
Agro turizm için gerekli tanıtım ve alt yapı tamamlanmalı,
Agro turizm için özel sektör yatırımları desteklenmelidir.
Diğer … (belirtiniz)
115. Bu sektör ile ilgili olarak
yapılacakları yakın/orta/uzun
vade olarak sınıflandırınız
Kısa/Orta/Uzun
Süs ve soğanlı bitkiler yetiştirme, geliştirme,
ıslahı
ve
pazarlanması
projesi
hayata
geçirilmelidir.
Yabani meyvelerin kullanımı geliştirilmesi projesi
gerçekleştirilmelidir,
Plot yayla turizm projesi yürütülmelidir,
Agro turizm faaliyetlerinin en önemli unsurunun
botanik bahçeleri olduğunun anlaşılarak bölgede
bu bahçelerin oluşturulması gerekmektedir.
Bölgede “Bitki Müzesi” kurulmalıdır.
Kaçkar, Dumlu baba ve Karga Pazarı dağlarının
doğal,
estetik,
biyolojik,
jeolojik,
yüksek
endemik bitki potansiyeli ve biyolojik çeşitliliğin
tanıtımı, korunması ve ekoturizm geliştirme
projesi hayata geçirilmelidir.
Doğal Hayatı Koruma Derneği, Fauna ve Flora
Koruma Derneği kurulmalıdır.
Yörenin kalkınabilmesi için, kırsal alanın genç,
dinamik nüfusunu bölgede tutmak ve göçü
önlemek gerekir. Organik tarımın ve agro turizm
birlikte ele alınarak kırsal bölge ve ekonomiler için
istihdam ve kaynak yaratılmalıdır.
Son yıllarda dünyada organik tarım sistemleriyle
ilgili olarak insanlarda kırsal alanlara dönüş
şeklinde bir eğilim ortaya çıkmaktadır, kırsal
bölgelerde kültür, turizm, eğitim, tarımsal
alanların yeniden iyileştirilmesi ve korunması
sağlanarak agro turizm geliştirilmelidir.
Diğer … (belirtiniz)
116. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.14 Bölge Tarımının İyileştirilmesi İçin Gerekli Müdahaleler
Verimli ırklarla çalışılması
Yöreye adapte olmuş yerli ırkların verimlerinin yükseltilmesi
çalışmalarının artırılması
İşletmelerin altyapılarının geliştirilmesi
İşletmelerin yapısal özelliklerinin iyileştirilmesi
117. Bölgedeki genel tarım
sektörünün verimlilik
sorunlarını gidermek için
yapılması gerekenler nelerdir.
Konvansiyonel tarımdan entansif tarıma geçilmesi
Arazi tasarruf şekillerinin düzenlenmesi
Arazi parçalılığının önüne geçilmesi
Sulanamayan alanların sulamaya açılması
Tarımın bütün kesimlerinin bilgi seviyesinin yükseltilmesi
Tarım ürünlerinde fiyat istikrarının sağlanması
Girdi maliyetlerinin düşürülmesi
Üretilen ürünlerde Pazar sorunlarının çözülmesi
Diğer … (belirtiniz)
118. Bölgedeki genel tarım
sektöründeki küçük ölçekli
işletme sorunlarını aşmak için
yapılması gerekenler nelerdir
Miras kanununun değiştirilmesi
Parçalanmayı engelleyici teşvik ve politikaların uygulanması
Tarım desteklerinde ölçeğe göre desteklerin farklılaştırılması
Küçük ölçekli işletmeler yapılan üretim şekline yönelik her
türlü danışmanlık hizmetine kolayca ulaşabilmelidir.
Tohum ve gübre gibi başlangıç girdiler için sübvansiyon
uygulanmalıdır.
Üreticilerin ürettiği ürünlerin işlenmesi işleme tesislerine ulaşım
kolaylaştırılmalıdır.
Üretilen ürünlerin pazarlanmasında yardımcı ve yol gösterici
olunmalıdır.
Diğer … (belirtiniz)
119. Bölge tarımında girişimcilik ve
yatırımları artırmak için neler
yapılmalıdır
Sübvansiyon
Eğitim
Danışmanlık
Kredi sağlama
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
120. Bölgedeki genel tarım
sektöründe eğitim eksikliği nasıl
giderilebilir
Kamu kurumlarının yürüttüğü ortak projeler ile
Demonstratif amaçlı yapılmış tesis, tarla günü gibi
aktiviteler ile
Üreticilerin başka merkezlerde yapılan iyi
örnekleri ziyaret etmelerini sağlamakla
Basın yayın organları ile
Eğitim projelerine destek verilebilir
Eğitimli kişilerin tarım yapması teşvik edilebilir
Eğitimli çiftçilere daha fazla destek verilebilir
Görevi eğitim vermek olan kurumların etkinliği
artırılabilir
Diğer … (belirtiniz)
121. Bölgedeki genel tarım
sektörünün ürettiği ürünlere
pazarlar bulma veya mevcut
pazarın iyileştirilmesi için neler
yapılmalıdır
Üreticilerin ortak hazırlamış oldukları ve yaygın etkisi yüksek
olan tesis odaklı projelerin desteklenmesi gerekir.
Üreticiler arasında örgütlenmenin sağlanması gerekir.
Tanıtım ve reklam konularında yol gösterici olmak gerekir.
Bölgesel pazarların oluşturulması için atılım yapmak gerekir.
Diğer … (belirtiniz)
.
122. Bölgedeki tarım sektöründe
İhracat azminin artırılması için
neler yapılmalıdır
123. Bölge tarımına yukarıdaki
sektörler dışında KUDAKA’nın
vereceği diğer destekler neler
olmalıdır.
Teşvik
Eğitim (başarılı örneklerin anlatılması)
Yol göstericilik
Diğer … (belirtiniz)
Tohumluk sektörü
Tarla ürünleri (tahıllar, yemeklik baklagiller ve endüstri bitkileri)
Yem bitkileri ve kaba yem sektörü
Diğer … (belirtiniz)
124. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
2.15 Stk’ların Tarıma Katkısı İçin Gerekli Müdahaleler
Bölgedeki STK’lar arasında ortak dayanışma ve hareket etme
kültür ve kabiliyeti çok düşüktür.
Donanımlı insan kaynağına sahip değillerdir.
125. Tarım sektöründe faaliyet
gösteren STK’ların sorunları
nelerdir. (Lütfen önem sırasına
göre belirtiniz).
Ekonomik kaynakları kısıtlı, üyelik aidatları yetersiz ve merkezi
otoriteye bağımlılıkları ya çok fazla ya da çok azdır.
Bölgede tarım sektöründeki STK’lar örgütsel yapı ve çıkar
temsili açısından da oldukça zayıftırlar.
Diğer … (belirtiniz)
STK’ların örgütsel yapıları (üye sayısı, üst birlik, federasyon vb)
güçlendirilmeli ve bağımsız finansman kaynaklarına
kavuşturulmalıdır.
STK’ların aynı tarımsal ürünler ve konularla ilgili görüş
126. Tarım sektöründe faaliyet
gösteren bölgedeki STK ların
daha etkin olabilmeleri için
yapılması gerekenler nelerdir
ayrılıklarının asgariye indirilmesi gerekir.
Tarım sektöründe faaliyet gösteren STK’lar (özellikle vakıf ve
derneklerin) Avrupa ve dünya genelindeki önemli örgütlerle
işbirliği yapmalıdır
Diğer … (belirtiniz)
Bu konuda merkezi ve yerel otoritenin başlangıçta varlıkların
127. Tarım sektöründe faaliyet
gösteren bölgedeki STK ların,
varlıkların ortak kullanımını
sağlamak için yapması
gerekenler nelerdir
128. Tarım sektöründe faaliyet
gösteren bölgedeki STK ların,
ürünlerin ortak
pazarlanması(mal borsaları
oluşturulması) kültürünün
geliştirilmesi için yapması
gerekenler nelerdir
ortak kullanımı için mutlaka zorunluluk getirerek işe başlaması
daha sonrada bu zorunluluğun tedricen kaldırılması gerekir
Diğer … (belirtiniz)
Bölgede beşeri ve sosyal sermaye yapısının zayıf olması
ürünlerin ortak pazarlanması konusunu olumsuz etkilemektedir
Herkesin güven ve saygı duyduğu kabul görmüş STK’ların
önderliğinde bir mal borsası oluşturulmalıdır
Kamu kurumlarının liderliğinde STK ları bir araya getirecek
projeler yapılmalıdır.
Diğer … (belirtiniz)
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
129. Tarım sektöründe faaliyet
gösteren bölgedeki STK lara
KUDAKA tarafından verilecek
destekler neler olmalıdır
Teknik destek verilmeli
Desteklerin güncelle yakından ilgili olmalı
Bölgede Lisanslı Depoculuk ile ilgili destekler verilmeli
KUDAKA’nın Gıda Tarım Ve Hayvancılık bakanlığı ile işbirliği
içerisinde olup yapılacak olan tarımsal destekleri ve projeleri
kesinlikle STK’lar tarafından ve onların üzerinden uygulanması
sağlanmalı
STK’ların HES projeleri, Nükleer Santraller, GDO’lar vb
konularda bilimsel olarak aydınlatılması gerekir
Yukarda sıralanan bazı projelerin getirisi yereldeki halka çok iyi
anlatılmalıdır.
Bu konudaki projelere ve etkinliklere (konferans, seminer,
workshop, sempozyum, kongre vb) KUDAKA gereken desteği
vermelidir.
Diğer … (belirtiniz)
130. Sektörle ilgili belirtmek
istediğiniz diğer konular…
Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı, Cumhuriyet Cad. No:3 ERZURUM
Tel: 0442 235 61 11-12 Faks: 0 442 235 61 14 İrtibat: Dr. Mehmet Ali ÇAKAL, Olcay SAYIN
Web Adresi: www.kudaka.org.tr E-posta: malicakal@kudaka.org.tr
Download