çevre koruma politikaları ab ve türkiye

advertisement
ÇEVRE KORUMA POLİTİKALARI
AB VE TÜRKİYE
Prof. Dr. Recep AKDUR
Prof. Dr. Recep AKDUR
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
2
İnsanlığın merakı
Mistik teoriler
Bilimsel teoriler
Evren atom altı maddelerden ve enerjiden
oluşan bir yumak, nebula idi
12-16 milyar yıl önce bir patlama oldu
Gökadalar
Bunlardan
(galaksiler) oluştu,
biri Samanyolu gökadasıdır
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
6
Samanyolu milyarlarca yıldız
ve onların uydularından
oluşuyor. Bunlardan birisi
Güneş sistemi
AY
DÜNYA
4,6 MİLYAR YIL ÖNCE
4 milyar yıl önce,
Küremiz dinginleşti
KATMANLAR OLUŞTU
GAZKÜRE (ATMOSFER)
TAŞKÜRE (LİTOSFER)
SUKÜRE (HİDROSFER)
CANSIZ KÜRE (EKOSFER)
CANLI KÜRE (BİYOSFER)
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
10
CANLILAR OLUŞTU
Bakteriler: 3 milyar yıl
Bitkiler:450 milyon yıl
Böcekler:450 milyon yıl
Balıklar 300 milyon yıl
Kuşlar:140 milyon yıl
Maymunlar: 3 milyon yıl
500 bin yıl önce
insanın evrimi
tamamlandı
İnsan evrildiğinde
küremizin ez zayıf
canlılarından
birisiydi ,
toplayıcılıkla
geçiniyordu.
İnsan hayvanlara egemen oldu
İnsan insana egemen oldu
İnsan aklı da evrildi
İnsan doğaya egemen oldu
‹ MADDENİN
KORUNUMU YASASI
‹ ENERJİNİN KORUNUMU YASASI
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
18
Karbon Çevrimi
CO2
KAPASİTE 204 MİLYAR TON/YIL
KÜREYE ATILIM 200 MİLYAR TON
FOSİL YAKIT 7 MİLYAR TON/YIL
SU
FOTOSENTEZ
H2CO3
DOĞAL ÇIKIŞ
YAPAY ÇIKARMA
F
O
S
İL
L
E
Ş
M
E
KÖMÜR
PETROL
GAZ
AZOT ÇEVRİMİ
ATMOSFERİN %80’İ AZOT
ELEKTRİK ETKİSİ İLE
AZOT DİOKSİTLER
ORGANİK
AZOT
İNORGANİK
AZOT
SU İLE
NİTRİK ASİT
NİTRİT
PARÇALAYICILAR
AZOBAKTERLER
NİTRAT
ÖLÜM- AMONYAK
NİTRİT
FOSFOR ÇEVRİMİ
KAYALAR
( inorganik tuzlar )
SUDA ERİR
KÜKÜRT ÇEVRİMİ
ATMOSFER (SO2 , H2SO4)
YERKABUĞU
FOSİL YAKITLAR
YANARDAĞLAR VE
BATAKLIKLAR
BESİN ZİNCİRİ-BİYOSFERDE
MADDE ÇEVRİMİ
TEMEL
ÜRETİCİLER
BİTKİLER
O R G A N İ K
BİRİNCİL
TÜKETİCİLER
OTOBURLAR
M
A
İKİNCİL
TÜKETİCİLER
ETOBURLAR
D D E L E R
BAKTERİLER
BİRLEŞTİRME
AYRIŞTIRMA
ORGANİK VE İNORGANİK MADDELERİ BİRBİRİNE DÖNÜŞTÜRME
‹ MADDENİN
KORUNUMU YASASI
‹ ENERJİNİN KORUNUMU YASASI
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
25
DOĞAL TEMİZLENME
DÜZENEKLERİ
(otopürifikasyon mekanizmaları)
1.
2.
3.
4.
Taşıma ve seyreltme
Fizik parçalama ve birleştirme
Biyolojik yapım ve yıkım
Kimyasal yapım ve yıkım
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
26
ÇEVRE KİRLİLİĞİ NEDENLERİ
1.Doğal temizlenme kapasitesinin aşılması
2.Doğal temizlenme kapasitesinin
azaltılması
3.Çevrimi yavaş maddeleri yoğunlaştırma
4.Çevrimi olmayan maddelerin üretimi
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
27
YEREL ÇEVRE KİRLİLİKLERİ
‹Atmosfer
kirlenmesi
‹Toprak kirlenmesi
‹Su kirlenmesi
‹Biyosfer kirlenmesi
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
28
Küresel Çevre Kirliliği Sorunları
1.Asit yağışları
2.Sera etkisi
3.Ozon tabakasının delinmesi
4.Ötrifikasyon
5.Erozyon
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
29
ETİYOLOJİ
neden:Hastalığın ya da durumun
oluşması için kesinlikle bulunması
gereken etmen (etken/ajan)
‹ Gerekli
neden:Bir hastalığın oluşmasında
bir arada bulunan ve kişiyi olumsuz
etkileyen etmenlerin tümü
‹ Yeterli
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
30
EPİDEMİYOLOJİK ÜÇLÜ
ETKEN
AJAN
KİŞİ/KONAKÇI
HOST
Yaş
Cinsiyet
Davranışlar
Fizik
Biyolojik
Sosyal
ÇEVRE
Fizik
Biyolojik
Sosyal
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
31
Sağlık Açısından Çevre
1.Fizik çevre
2.Biyolojik çevre
3.Sosyal çevre
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
32
BİR OLGU YA DA OLAYIN
SAĞLIKLA İLİŞKİSİ
‹ Etken
olma,
‹ Kolaylaştırıcı (predispozan),
‹ Seyrini (prognozu) etkileme,
‹ Yayılmasını etkileme.
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
33
ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN İNSAN SAĞLIĞI
ÜZERİNE OLAN ETKİLERİ
1.
2.
3.
4.
Doğrudan hastalık etkeni olabilir
Hastalıklara predispozanlık yapar
Hastalıkların seyrini etkiler
Hastalıkların yayılmasına neden olur
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
34
‹FELSEFE
Kavramlar, değerler ve ilkeler topluluğu
‹POLİTİKA
Tüm insan eylem ve ilişkilerini inanılan/
seçilen felsefeye uydurma çalışmaları
‹ÇEVRE
POLİTİKASI
Çevreyi etkileyen /ilgilendiren tüm
insan eylem ve ilişkilerini inanılan
/seçilen felsefeye uydurma çalışmaları
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
35
KIZILDERİLİ
FELSEFESİ
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
36
KIZILDERİLİ ŞEF
SEATTLE
1786-1866
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
37
“Beyaz adam annesi olan toprağa ve kardeşi
olan gökyüzüne, alıp satılacak, işlenecek,
yağmalanacak bir şey gözüyle bakar.”
“Onun ihtirası, toprakları çölleştirecek ve
dünyayı yiyip bitirecektir.”
“Beyaz adamın kurduğu kentleri anlayamayız.
Bu kentlerde huzur ve barış yoktur. Bir
çiçeğin açarken çıkardığı sesler, kelebeğin
kanat çırpışları duyulamaz.”
“Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok
olduğunda, son balık öldüğünde; beyaz
adam paranın yenmeyen bir şey olduğunu
anlayacak!...”
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
38
ÇEVRE KORUMA FELSEFESİ
ÇEVRE KORUMA POLİTİKASI
‹ÇEVREYİ
ÖNEMSEYEN /
KORUYAN
‹ÇEVREYİ ÖNEMSEMEYEN /
KORUMAYAN
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
39
ÇEVREYİ KORUMA TÜRLERİ
‹KİRLİLİĞİ
ÖNLEYEN
‹KİRLİLİĞİ
TEMİZLEYEN /
ONARAN
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
40
GELENEKSEL ÜRETİM
GAZ
ATIKLAR
A
Doğal kaynaklar
HAMMADDE
KATI ve
SIVI ATIKLAR
ÜRÜNLER
ESKİ
ÜRÜNLER
T
I
K
ÇAĞDAŞ / ÇEVRECİ ÜRETİM
FİLTRASYON
KATI ATIK
Doğal kaynaklar
HAMMADDE
ARITILMIŞ SU
ÜRÜNLER
YENİDEN
KULLANIM
ESKİYEN
ÜRÜNLER
YAN ÜRÜN
ÇEVRE KORUMA POLİTİKALARINI
UYGULAMA ARAÇLARI
‹HUKUKİ
ARAÇLAR
‹MALİ ARAÇLAR
‹TOPLUM BİLİNCİ
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
43
HUKUKİ ARAÇLAR
YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER
‹ YASAKLAMA
‹ RUHSAT
ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
‹ ÇEVRE ETKİ DEĞERLENDİRME YAPMA
YÜKÜMLÜLÜĞÜ
‹ SINIR DEĞERLER GETİRME
‹ BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
‹ İŞARETLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
44
MALİ ARAÇLAR
PARASAL YÜKÜMLÜLÜKLER
‹ KİRLETME
HARÇLARI
‹ KİRLETME SERTİFİKALARI
‹ ÇEVRE VERGİLERİ
‹ SÜBVANSİYON VE FONLAR
‹ VERGİ İNDİRİMLERİ
‹ ZORUNLU DEPOZİTO UYGULAMA
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
45
GENEL DESTEKLEYİCİ ARAÇLAR
‹ KAMU
OYUNU BİLGİLENDİRME
‹ KAMU OYU BİLİNÇLENDİRMESİ
‹ TOPLUMLARIN ÖRGÜTLENMESİ
‹ BASKI GRUPLARININ YÖNETİME
KATILIMININ SAĞLANMASI
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
46
ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN
ÖNLENMESİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Eğitim (kişi, toplum, insanlık bilinci)
Demokrasi (insanın insana ve doğaya egemenliğinin
sınırlanması, dayanışma ve çevre hakkı)
Tüketimin kontrol edilmesi (gereğince tüketerek
tüketimi azaltma, dayanıklı ürün, en az atık bırakan
ürün)
Sağlık öncelikli kalkınma
Sürdürülebilir kalkınma (doğayı kirletmeyen ve
tüketmeyen kalkınma, çevresel etki değerlendirmesi
yenilenebilir/tükenmez enerji kaynakları kullanma)
Atıkların zararsız hale getirilmesi
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
47
AVRUPA’DA BAŞLICA ÇEVRE
SORUNLARI
Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik
Komisyonu (UNECE)
Çevre İzleme Çalışma Grubu (WGEM)
Avrupa Çevre Sorunları Değerlendirme
Raporları
(1995,1998, 2003 ve 2007)
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
49
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
50
AVRUPA’DA BAŞLICA ÇEVRE
SORUNLARI
‹ Demografik
Sorunlar
‹ Ulaştırma Sorunları
‹ Enerji Soruları
‹ Hava Kirliliği
‹ Su Kirliliği
‹ Toprak Kirliliği ve Erozyon
‹ Katı Atık Sorunu
‹ Gürültü Kirliliği
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
51
AB’DE ÇEVRE SORUNLARI
(2003 YILI RAPORU)
‹ 1970-88
Gübre kullanımı %63 arttı
‹ 1987-92 Kentsel katı atık %35 attı
‹ 1970-85 Su kullanımı %35 arttı
‹ 1990-2000 Akdeniz turizmi %60 attı
1990-2010 Tüketim %25 artacak
‹ 1990-2010 Karbon emisyonu %20 artacak
‹ 1990-2010 Araç sahipliği %25 kat edilen
mesafe %17 artacak
‹
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
52
ORTAK BİR ÇEVRE POLİTİKASI
GEREKÇESİ
baskısının ağırlaşması
‹ Çevre sorunlarının sınır tanımaması
‹ Ekonomi ve haksız rekabet
‹ Yaşam kalitesi
‹ Çevre
TÜZEL KİŞİLİK POLİTİKASI
‹ Kanunlar
‹ Organlar
‹ Programlar
‹ Uyum
İzleme metinleri (Raporlar)
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
54
AVRUPA BİRLİĞİNDE ÇEVRE
KORUMA POLİTİKALARI
ÇEVRE MEVZUATI
‹Birincil Hukukta Çevre Koruma
‹İkincil Hukukta Çevre Koruma
‹Çevre Eylem Programları
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
55
KURUCU ANTLAŞMALAR
Avrupa Kömür Çelik Topluluğu
(1951),
‹ Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu
(1957)
‹ Avrupa Ekonomik Topluluğu (Roma
Antlaşması 1957)
‹
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
56
1957 ROMA ANTLAŞMASI
‹
‹
Halkların yaşama ve çalışma koşullarının
sürekli olarak iyileştirilmesi"
“Bir ortak pazarın kurulması ve üye
ülkelerin ekonomik politikalarının birbirine
yakınlaştırılması yoluyla, Topluluğun tümü
içinde ekonomik faaliyetlerin uyumlu bir
biçimde geliştirilmesi, dengeli ve sürekli
bir gelişmeyi, daha ileri bir istikrarı,
yaşama düzeylerinin hızla yükselmesini ve
bir araya getirdiği ülkeler arasında daha
sıkı ilişkilerin kurulmasını sağlamak”
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
57
BİRİNCİL HUKUKTA ÇEVRE
KORUMA DÜZENLEMELERİ
‹ 1987
AVRUPA TEK SENEDİ
Başlık VII Çevre 130(R), 130(S),
130(T)
‹ 1992 MAASTRİCHT ANTLAŞMASI
Başlık XVI Çevre 130(R), 130(S),
130(T)
‹ 1997 AMSTERDAM ANTLAŞMASI
‹ 2000 NİCE ANTLAŞMASI
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
58
BİRİNCİL HUKUKUN POLİTİK
İLKELERİ
‹ İHTİYATLI
OLMA
‹ KAYNAĞINDA ÖNLEME
‹ KİRLETEN ÖDER
‹ DİĞER POLİTİKALARIN ÇEVRE KORUMA
POLİTİKASINA UYGUNLUĞUNUN
SAĞLANMASI
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
59
BİRİNCİL HUKUKTA UYGULAMA
İLKELERİ
‹ BİLİMSEL
VE TEKNİK VERİLERE
DAYANMA
‹ BÖLGESEL FARKLILIKLARI GÖZETME
‹ EYLEM /EYLEMSİZLİĞİN KIYASLANAMSI
‹ EYLEMLERİN EKONOMİK VE SOSYAL
KALKINMA İLE UYUMLU OLMASI
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
60
AB ANAYASASI TASLAĞI
III B K III B 5
AB’ HEDEFLERİ
a.
b.
c.
d.
Çevre kalitesinin korunması,
geliştirilmesi
İnsan sağlığının korunması
Doğal kaynaklardan sağgörülü ve
makul ölçülerde faydalanılması
Bölgesel veya küresel çevre
sorunlarının üstesinden gelebilmek
için uluslararası dayanışma
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
61
AB ANAYASASI TASLAĞI
Birlik Çevre Politikasını Hazırlarken
a. Bilimsel ve teknik veriler
b. Birliğin çeşitli bölgelerdeki çevre
koşulları
c. Faaliyet ya da faaliyetsizliğin
potansiyel yarar ve maliyeti
d. Birliğin tümünün ekonomik ve
sosyal gelişimi, bölgelerinin dengeli
gelişimi
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
62
BİRİNCİL HUKUKUN AB’ne
VERDİĞİ YETKİ
1.TAMAMLAYICI / PAYLAŞILAN BİR
YETKİDİR.
2.ESAS GÜDÜ / AMAÇ HAKSIZ REKABETİ
ÖNLEMEKTİR
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
63
İKİNCİL HUKUKTA ÇEVRE
KORUMA
(Regulation)
‹ YÖNERGE (Directive)
‹ KARAR (Decision)
İlke Kararı (Resolution)
Tavsiye Kararı (Recommendation)
Görüş (Opinion)
‹ TÜZÜK
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
64
ÇEVRE EYLEM PROGRAMLARI
‹ 1.ÇEP
‹ 2.ÇEP
‹ 3.ÇEP
‹ 4.ÇEP
‹ 5.ÇEP
‹ 6.ÇEP
1973-1976
1977-1981
1982-1986
1987-1992
1993-2000
2001-2010
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
65
6.ÇEP
2001-2010
Çevre 2010: Geleceğimiz Tercihimiz
Bu programda;
‹ İklim değişikliklerinin önlenmesi,
‹ Doğa ve bio-farklılıkların korunması,
‹ Çevre kirliliğinin insan sağlığına zarar
vermesinin önlenmesi
‹ Doğal kaynakların sürdürülebilir
kullanımı
‹ Atık yönetiminin geliştirilmesi
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
66
ÇEVRE EYLEM PROGRAMLARI
Birlik çapında izlenecek politikaların
ana ilkelerini ortaya koymakta,
gelecekteki yasal düzenlemeler için
yol göstericilik yapmaktadır.
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
67
AVRUPA BİRLİĞİNDE ÇEVRE
KORUMA ÖRGÜTLENMESİ
KARAR ORGANI
Parlamento, Bakanlar Konseyi, Zirve
‹ YÜRÜTME - Komisyon, Genel Müdürlük
‹ FİNANSAL KURUM- A. Yatırım Bankası
‹ KONTROL -Avrupa Çevre Ajansı
‹ MALİ DENETİM- Sayıştay
‹ GÖZETİM -Komisyon
‹ YARGI
A. Adalet Divanı, Bidayet Mahkemesi
‹
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
68
TÜRKİYE’DE BAŞLICA ÇEVRE
SORUNLARI
‹ DEMOGRAFİK
SORUNLAR
‹ HAVA KİRLİLİĞİ
‹ SU KİRLİLİĞİ
‹ TOPRAK KİRLİLİĞİ VE EREZYON
‹ KATI ATIK SORUNU
‹ GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
69
TÜRKİYE’DE ÇEVRE KORUMA
POLİTİKALARI
‹ ANAYASA
‹ 2872
SAYILI ÇEVRE KANUNU
‹ DİĞER YASAL DÜZENLEMELER
‹ ÇEVRE KORUMA HİZMETLERİNİN
ÖRGÜTLENMESİ
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
70
TÜRKİYE’NİN AB’NE UYUMU
‹ ANAYASA’DA
YAPILMASI GEREKEN
DEĞİŞİKLİKLER
‹ 2872’DE YAPILMASI GEREKEN
DEĞİŞİKLİKLER
‹ DİĞER DÜZENLEMELERDE YAPILMASI
GEREKEN DEĞİŞİKLİKLER
‹ ÖRGÜTLENMEDE YAPILMASI GEREKEN
DEĞİŞİKLİKLER
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
71
ANAYASA
korumayı, sosyal ve ekonomik
haklar ve ödevler başlığı altında ele
alıyor
‹ Devleti ve vatandaşları birlikte görevli
kılıyor(Madde 56)
‹ Devleti, bu görevini yerine getirirken
ekonomik istikrarı gözetme ve mali
kaynakların yeterliliği ile sınırlıyor
(Madde 65)
‹ Çevre
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
72
2872 SAYILI YASA
‹ Söylemler
/ düzenlemeler genellikle
AB ile uyumlu.
‹ Çevre korumayı onarımcı bir model /
politika üzerine oturtuyor.
‹ Alınacak önlemlerin ekonomik ve
sosyal kalkınma ile uyumlu olmasını
öngörüyor.
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
73
AB Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin
TÜRKİYE ULUSAL PROGRAMI
Su kalitesinin iyileştirilmesi
Atık yönetiminin etkinleştirilmesi
‹ Hava kalitesinin iyileştirilmesi
‹ Doğanın korunması
‹ Endüstriyel kirlilik ve risk yönetimi
‹ ÇED sürecinin etkinleştirilmesi
‹ Gürültü yönetimi
‹ Kimyasal Yönetimi
‹ Genetik olarak değiştirilmiş organizmalar
‹ Radyasyon güvenliği
‹
‹
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
74
UYUMU İZLEME METİNLERİ
‹Türkiye
‹Türkiye
‹Türkiye
İlerleme Raporu
Tavsiye Raporu
Etki Raporu
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
75
Türkiye İlerleme Raporları
ORTAK
‹ 1998
‹ 2000
‹ 2001
‹ 2002
‹ 2003
TÜRKİYE
‹ 2004
‹ 2005
‹ 2006
‹ 2007
‹ 2008
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
76
İLERLEME RAPORU 2005
‹
‹
‹
‹
‹
‹
‹
Çevre ile ilgili sınırlı bir ilerleme kaydedilmiştir
Müktesebata uyumda daha fazla çabaya
gereksinim vardır
Uygulama ve yürütmedeki zaafiyet endişe verici
düzeydedir
Enerji sektörünün bazı alanlarında ilerleme
kaydedilmiştir
Ulaştırmada kısmi ilerleme vardır. Müktesebata
uyumda büyük gayret gerekli, Trans Avrupa
ağlarına katılım konusu ulusal planlara dahil
edilmelidir.
Gıda güvenliği, veterinerlik ve bitki sağlığı
konularında belli bir ilerleme kaydedilmiştir
Balıkçılıkta önemli bir ilerleme sağlanamamıştır.
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
77
İLERLEME RAPORU 2006
4. 27 Fasıl 27: Çevre
Mevzuat alanında önemli bir ilerleme
kaydedilmemiştir. Türkiye Kyoto Protokol'ünü ve
Emisyon Ticaret Direktifini iç hukuka aktarmamıştır.
‹ Halkın çevre konusundaki bilgilere erişimi ile ilgili
direktifin daha ileri düzeyde iç hukuka aktarımı
konusunda bir gelişme olmamıştır.
‹ Çevresel Etki Değerlendirmesi ile ilgili Türk
mevzuatı sınır aşan danışma ihtiyaçlarını dışarıda
bırakmaya devam etmektedir.
‹ Türkiye henüz Espoo ve Aarhus Sözleşmelerine
taraf olmamıştır.
‹ Stratejik çevresel etki yönetmeliğinin aktarılması
gerekmekte olup, buna yönelik hazırlıklar sınırlıdır.
‹
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
78
Hava kalitesi ile ilgili bir miktar ilerleme kaydedilmiştir.
‹ Hava Çerçeve Yönetmeliği ve ilgili yönetmelikler
konusunda ilerleme sağlanmamıştır.
‹ Müktesebata uygun izleme istasyonları şebekesi 36
şehirde kurulmuştur.
‹ Petrol ve dizel yakıtlarının kalitesi ve belirli bazı sıvı
yakıtlardaki sülfür oranının azaltılması ile ilgili
yönetmeliklerin aktarımı alanında iyi bir ilerleme
kaydedilmiştir.
‹ Kolay Buharlaşan Organik Bileşen (Volatile Organic
Compound) emisyonlarıyla ilgili direktifin
uyumlaştırılması konusunda daha fazla ilerleme
kaydedilmemiştir.
‹ Ulusal Emisyon Tavanları direktifi henüz
aktarılmamıştır. Bu alandaki hazırlıklar daha güçlü
çaba sarf edilmesini gerektirmektedir.
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
79
Atık Yönetimi ile ilgili müktesebatın aktarımında
oldukça ileri bir aşamaya gelmiştir.
Su kalitesiyle ilgili olarak ilerleme kaydedildiği
söylenebilir.
‹ Şehir suyu atık yönetimi mevzuatının aktarımında
gelişme sağlanmıştır. Ancak, mali planların
oluşturulması gerekmektedir.
‹ Konuyla ilgili yeni yatırımların müktesebatla
uyumlu hale getirilmesine yönelik Su Çerçeve
Yönetmeliğiyle uyumlaştırma yönünde hiçbir adım
atılmamıştır.
‹ Aynı şekilde, özellikle Üye Ülkelerle sınır-aşan su
işbirliğinin geliştirilmesine yönelik olarak da adım
atılmamıştır.
Vahşi yaşam yerleşimlerinin korunmasıyla ilgili
düzenlemenin kabul edilmesiyle, doğanın
korunmasıyla ilgili müktesebata uyumlaştırmada
bir miktar ilerleme kaydedilmiştir.
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
80
Endüstriyel kirlenmenin kontrolü ve
risk yönetimi alanında ilerleme
kaydedilmemiştir.
‹ Gürültü ile ilgili uyumlaştırma ileri
düzeydedir.
‹ Kimyasallar sektöründe ilerleme
kaydedildiği söylenemez. Kimyasallardaki
genel uyumlaştırma düzeyi düşüktür.
‹ Genetik açıdan değiştirilmiş maddelerle
ilgili gelişme kaydedilmemiştir.
‹ Ormancılık alanındaki müktesebatın
uyumlaştırılmasıyla ilgili olarak da ilerleme
sağlanmamıştır.
‹
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
81
İdari kapasiteyle ilgili olarak ilerleme sağlanmıştır.
Değişikliğe uğrayan Çevre Kanunu Çevre ve Orman
Bakanlığı için daha açık bir görev belirlemekte,
ilave personel alınmasına ve çevre sektörüne ilave
mali kaynak aktarılmasına imkan vermektedir..
Sonuç
Atık yönetimi ve gürültü dışında çevre ile ilgili
müktesebatın aktarımı genel olarak düşük
düzeydedir. Yatay mevzuatla ilgili ilerleme
eksikliği, özellikle sınır-aşan konularda ve halka
danışılmasında giderek artan bir endişe kaynağı
olmaktadır. Hava kalitesi, doğanın korunması ve su
kalitesi alanlarındaki müktesebatın aktarımında
sınırlı ilerleme kaydedilmiştir. Çevre Kanunu
uygulandığında kurumsal kapasiteyi
güçlendirecektir. İcra alanındaki sicil zayıf kalmaya
devam etmektedir.
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
82
İLERLEME RAPORU 2007
OLUMLULAR
Yatay mevzuat : Bir miktar ilerlemeden
bahsedilebilir.
‹ Çevresel Etki Analiz Direktifi: Büyük
oranda aktarılmıştır.
‹ Hava kalitesi: Sınırlı ilerleme kaydedilmiştir.
‹ Atık yönetimi: Bir miktar ilerleme
kaydedilmiştir.
‹ Doğanın korunması: Sınırlı bir ilerleme
kaydedilmiştir.
‹ Kimyasallar: Bir miktar gelişmeden
bahsedilebilir.
‹ İdari kapasite: Kayda değer bir ilerleme
gözlenmiştir
83
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
‹
İLERLEME RAPORU 2007
OLUMSUZLAR
Su kalitesi: Hiçbir gelişmeden
bahsedilememektedir.
‹ Endüstriyel kirlenmenin kontrolü: Hiçbir
ilerleme gözlenmemiştir.
‹ Risk yönetimi : Hiçbir ilerleme
gözlenmemiştir.
‹ GDO: Hiçbir ilerleme gözlenmemiştir.
‹ Gürültü: Hiçbir ilerleme kaydedilmemiştir.
‹ Ulusal Çevre Ajansı: Kurulmamıştır
‹ Kuruluşların, eşgüdümü ve idari kapasiteleri
düşüktür
‹
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
84
İLERLEME RAPORU 2008
OLUMLULAR
‹ Hava
kalitesinde, mevzuata uyum iyi
ölçüde ilerleme sağlamıştır.
‹ Atık yönetiminde uyum ileri safhadadır
‹ İdari
kapasitede kısmi ilerleme
‹ Su kalitesi ve havzaları kısmi ilerleme
‹ Gürültü ve eylem planı kısmi ilerleme
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
85
İLERLEME RAPORU 2008
OLUMSUZLAR
‹ Kiyoto
henüz imzalanmamıştır
‹ Espoo ve Aarhus anlaşmalarına taraf
olmamıştır
‹ Endüstriyel kirlenmenin önlenmesi ve
risk yönetimi
‹ Sera gazları, GDO
‹ Çevresel sorumluluk ve kamuoyunun
bilgiye ulaşması
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
86
İLERLEME RAPORU 2008
SONUÇ:
Bazı konularda ilerleme sağlanmış
olmakla birlikte genel uyum düzeyi
düşüktür
Uygulamada gelişme sağlanamamaktadır
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
87
KAYNAKLAR
(Aşağıdaki kuruluşların basılıları ve internet siteleri)
‹ ATAUM
‹ DPT
‹ BAŞBAKANLIK
‹ BAKANLIKLAR
‹ EUROPEAN
COMİSSİON
‹ EUTURKEY
‹ AB
GENEL SEKRETERLİĞİ
‹ İKV
AKDUR AB Çevre Ocak 2009
89
Download