GÜRÜLTÜ ve TİTREŞİM
advertisement
TİTREŞİM - SES - GÜRÜLTÜ “Gürültü Yönetmeliği” İnter Spor - Kullanıcı Bilgilendirme Titreşim SES ve TİTREŞİM Titreşim bir denge noktası etrafındaki mekanik salınımdır. Bu salınımlar bir sarkacın hareketi gibi periyodik olabileceği gibi çakıllı bir yolda tekerleğin hareketi gibi rastgele de olabilir. Titreşim bazen arzu edilir. Örneğin; bir akort çatalının, üflemeli çalgılarda veya mızıkada dilin veya bir hoparlörde koninin hareketi birçok aletin doğru kullanılması için gerekli olan arzu edilir titreşimdir. Daha sıklıkla, titreşim istenmeyen bir harekettir, çünkü boşa enerji harcar ve istenmeyen ses ve gürültü oluşturur. Örneğin, motorların, elektrik motorlarının ya da herhangi mekanik aracın çalışma esnasındaki hareketi istenmeyen titreşimler üretir. Böyle titreşimler motorlardaki dönen parçaların balanssızlığından, düzensiz sürtünmeden, dişli çarkların hareketinden kaynaklanabilir. Dikkatli tasarımlar genellikle istenmeyen titreşimleri minimize ederler. SES ve TİTREŞİM Ses ve titreşim çalışmaları birbirleriyle oldukça yakın şekilde bağlantılıdır. Ses, basınç dalgaları, ses telleri gibi yapıları titreştirerek oluşturulur ve basınç dalgaları da kulak zarı gibi yapıların titreşimine sebep olur. Bu yüzden, gürültüyü azaltmaya çalışmak sıklıkla bir titreşimi azaltma problemidir. Ses, titreşim enerjisinin bir şekli olarak işitme organımız tarafından duyulur. Sesi oluşturan titreşimler genellikle hava tarafından kulağa iletilir. Ayrıca kafa kemikleri aracılığıyla da iç kulağa gönderilir. Müzikal denilen ses, tam bir düzen içinde tekrarlayan titreşimlere bağlı olarak meydana gelir. Gürültü denen seste ise titreşim yapan impulslar karışıktır. Gerek ses dalgalarının yüksekliği ve gerekse yoğunluğu ve onların sıklığı kulakta gürültülü bir sesin oluşmasına neden olurlar. GÜRÜLTÜ NEDİR ? İnsanlar üzerinde istenmeyen olumsuz etki bırakan ve dinleyene bir anlam ifade etmeyen, hoşa gitmeyen seslere gürültü denir. Ses ve gürültü arasındaki ayırım kişilere göre değişebilir. Bazı insanların kulağına müzik olarak gelen bir takım sesler, diğer insanlar için rahatsız edici olabilir ve gürültü olarak algılanır. Rahatsızlık duyma sınırı da insandan insana faklılık gösterebilir. Ancak gürültünün insan sağlığını ve rahatını bozduğu, olumsuz psikolojik etkiler yaptığı ve kaza tehlikesini artırdığı bir gerçektir. GÜRÜLTÜNÜN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 1. Fiziksel Etkisi: İnsanların fiziksel ve ruhsal sağlığı için uykunun bozulmaması çok önemlidir ve kronik uyku rahatsızlıkları çeşitli hastalıkların kaynağı olabilmektedir. Gürültü nedeniyle uykunun kalite ve kantite yönünden bozulması durumu uzun yıllardan beri araştırılmaktadır. Uyku sırasında gürültü nedenli ani uyanmalar ortaya çıkabilir. İnsanlar ani ve erken uyanmalardan, uykunun gecikmesine göre daha fazla şikayet ederler ve gürültünün; gecenin başlangıcına göre sabaha karşı daha çok rahatsız ettiği bilinmektedir. Uyku sonrası gürültü etkileri ise, uyanma sırasındaki ruhsal durum değişimi, dinlenememiş olma duygusu, yorgunluk, baş ağrıları ve genel olarak insan performansının düşmesi şeklinde görülebilir. GÜRÜLTÜNÜN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 2. Fizyolojik Etkisi: İnsan vücudu, ani ve yüksek seslere karşı otomatik ve bilinçsiz olarak tepki göstermektedir. Sürekli fizyolojik parametreleri (frekans kardiyak) ve elektroansefalogramları kaydedilen kişilerde yapılan bilimsel değerlendirmeler, gürültü kaynaklı fizyolojik etkilenmeleri açıkça göstermiştir. Gürültü ile kardiovasküler hastalıklar arasında ilişkiler konusunda sürdürülen çalışmalar ve deneyler, gürültünün; •Yüksek kan basıncına (hipertansiyon), •Hızlı kalp atışına, •Kolesterol artışına, •Adrenalin yükselmesine, •Solunumun hızlanmasına, •Adale gerilmesine, •İrkilmelere neden olabildiğini kanıtlamıştır. GÜRÜLTÜNÜN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 3. Psikolojik Etkisi: Bilimsel araştırmalarda gürültüye maruz kalmış kişilerin hemen hemen tümünde psikolojik rahatsızlıklar bulunmuştur. Gürültülü yerlerde yaşamanın en belirgin karşılığı “annoyance” olarak tanımlanan rahatsızlık, sıkıntı ve gerilim duygusudur. Gürültü, yeteri kadar yüksekse ve kaynağı belirsiz ise veya neden olduğu gerilim yeteri kadar fazla ise aşağıdaki davranış bozuklukları görülmektedir: GÜRÜLTÜNÜN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ •Rahatsızlık, aşırı tepkilere ve davranışlara dönüşebilir: Ani parlamalar, öfkeye hakim olamama ve kendini kaybetme gibi. Çeşitli ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de gazetelerde ve polis kayıtlarında gürültü nedenli aşırı davranışların özelikle gürültü yapanlara karşı cinayetlere kadar vardığı görülmektedir. •Kızgınlık ve öfkenin içe yöneltilmesi: Kendini suçlama , aşırı sessizlik ve içe kapanma. •Kızgınlık ve öfkenin dışa vurumu: Tartışmacı ve karamsar olma durumu. •Sakinleştirici kullanımı; Uyku hapı tüketiminin artması. •Hoşgörünün azalması. •Yardım isteğinin azalması. •Davranış Bozuklukları •Öfkelenme •Rahatsızlık Duygusu •Sıkılma •Diğer tepkiler: Doktorunu ziyaret etme, penceresini kapatma, dışarıda az zaman geçirme veya şikâyetini bildiren yazılar yazma gibi. GÜRÜLTÜNÜN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 4. Performans Üzerine Etkileri: İnsanların evlerinde, işyerlerinde ve çeşitli aktiviteleri sırasında maruz kaldıkları gürültünün performanslarını (verimini) ne yönde etkilediği araştırılmıştır. En önemli performans etkileri şunlardır: a) Karşılıklı konuşmanın etkilenmesi • • • • • • Dinleme ve anlama güçlüğü ortaya çıkar. Konuşma kesintiye uğrar. Yüksek sesli konuşmak gerekir. İnsan iletişimi bozulur. Telefon konuşmaları etkilenir. Radyo, TV ve müzik dinleme etkilenir. GÜRÜLTÜNÜN İNSANLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ b) Okuma ve öğrenmenin olumsuz etkilenmesi: Dikkat gerektirici, hafıza ve sözcüklerle ilgili çalışma ve öğrenimler gürültü ile olumsuz etkilenirler. Arka plandaki bir sözlü müzik, kelime hafızasını bozucu etki yapar. Okul çağında çocuğun öğrenme sağlığı ve düşünsel aktiviteleri ile çakışmayacak bir çevre gerekir. Okullarda 2 tür etkilenme gözlenmektedir. •Konsantrasyonun etkilenmesi. •Öğretmenlerin etkilenmesi. c) İş performansının etkilenmesi: Çalışma hayatında yüksek düzeyli ve ani veya kesikli gürültüler iş verimini çeşitli biçimlerde etkileyebilir: •İşin zamanında yapılması •İşin doğru olarak yapılması •İş kazaları SES ŞİDDETİNİN ÖLÇÜLMESİ Desibel Nedir? Sesin şiddeti desibel (dB) olarak ölçülür. Yelpaze, insan kulağının duyabileceği en silik sesten (0 dB) roketin havalanma sesine (180 dB) kadar değişir. dB logaritmik bir ifadedir, bu yüzden dB şiddetinde 10 ünitelik artış bir alttakinin 10 katı fazlası anlamına gelir; yani 20 dB, 10 dB’in 10 katı ve 30dB de 10 dB’in 100 katıdır. Desibel (dB), belirli bir referans güç ya da miktar seviyeye olan oranı belirten genelde ses şiddeti için kullanılan logaritmik ve boyutsuz bir birimdir. dB(A) ise, uluslararası standartlara uygun (IEC 61672:2003) ses basınç seviyesi ölçümünde kullanılan A Ağırlıklı seviyeyi (insan kulağının duyacağı ses seviyesi) belirtir. Yani dB ses ölçümünde geneli, dB(A) ise insan kulağının duyacağı sesleri ifade eder. SES ŞİDDETİNİN ÖLÇÜLMESİ dB Düzeyi Örneklemeleri 0 dB İnsan kulağının duyabileceği en silik ses 30 dB Fısıldama, sessiz kütüphane ortamı 60 dB Normal konuşma, daktilo, dikiş makinesi 90 dB Çimen biçme makinesi, kamyon trafiği (Günlük 8 saat maksimum maruz kalma süresidir) 100 dB Demir testeresi, havalı delici, 115 dB Rock konseri, oto kornası (korumasız max. 15 dakika maruz kalma süresidir) 140 dB Jet motoru (Gürültü ağrı yaratır ve geçici sağırlık oluşturur) KOŞU BANTLARINDA GÜRÜLTÜ ÖNLEME YÖNTEMLERİ Yaşam alanımız içerisinde oluşan gürültü seviyesindeki ses kaynaklarının, biyolojik dengemizi olumsuz yönde etkilediği klinik araştırmalarla tespit edilmiştir. Voit, müşterilerine bu olumsuzlukları hissettirmeyen ve aynı zamanda tasarruf sağlayan, çevre dostu ürünler tasarlamakta ve üretmektedir. KOŞU BANTLARINDA GÜRÜLTÜ ÖNLEME YÖNTEMLERİ 1. Koşu Bandı seçilirken mutlaka tartan zemin ve şok darbe alıcı özelliği olanlar aranmalıdır. Voit koşu bantlarının tümünün zemin yapısı darbe emici özelliğe sahiptir. KOŞU BANTLARINDA GÜRÜLTÜ ÖNLEME YÖNTEMLERİ 2. Sessiz ve titreşimsiz çalışma olanağına sahip olmalı, sizi ve komşularınızı rahatsız etmemeli... Motor yapısı ve özel tasarımlı fiziksel üstünlükleri nedenleri ile sessiz çalışma özelliğine sahip Voit Koşu Bantlarının 55 – 65 dB(A) aralığında bir sesle çalıştığı laboratuar testleriyle kanıtlanmıştır. İSTENİLEN TÜM ÜSTÜNLÜKLERİN BİRLEŞTİĞİ MARKA ... Özellikle apartman dairelerinde spor yapmaya çok uygun, sessiz çalışma özelliğine sahip Voit koşu bantları ile spor yapmanın zevkini yaşayın... Koşu Bandınızın üzerinde koşarken oluşan fiziksel darbeleri özel tasarımlı Voit Koşu Bandı zeminleri sönümlendirirken, oluşan ses ve titreşimlerin size ve komşularınıza rahatsızlık vermesini engelleyen en büyük yardımcı malzeme olarak Voit Koşu Bandı Minderi kullanmanızı tavsiye ederiz.
