5E MODELİNE GÖRE HAZIRLANMIŞ DERS PLANI BÖLÜM 1 Dersin Adı Fen ve Teknoloji Sınıf 6.Sınıf Ünitenin Adı/ No Vücudumuzda Sistemler/ 5. Ünite Konu Eklemlerimiz ve Kaslarımız Önerilen Süre 40 dakika BÖLÜM 2 Öğrenci Kazanımları 1.3. Eklemleri oynar, yarı oynar, oynamaz olarak sınıflandırarak örnekler verir. 1.4. Kasları çizgili, düz ve kalp kası olarak sınıflandırarak örnekler verir. 1.5. Zıt çalışan kasların hareketteki önemini belirtir. Fen-Teknoloji-Toplum-Çevre 4. Bilimsel bilginin oluşturulmasında ve başkalarına açıklamak amacıyla sunumunda modellerden yararlanmanın yeri ve önemini bilir. Bilimsel Süreç Becerileri 1. Nesneleri (cisim, varlık) ve olayları duyu organlarını veya gözlem araç gereçlerini kullanarak gözlemler. 2. Bir cismin şekil, renk, büyüklük ve yüzey özellikleri gibi duyusal özelliklerini belirler. 32. Gözlem ve araştırmaları ve elde ettikleri sonuçları sözlü, yazılı ve/veya görsel malzeme kullanarak uygun şekillerde sunar ve paylaşır. Tutum ve Değerler 1. Kendini vererek dinler. 2.Çevresinde olayları/etkinlikleri takip eder. 3.Kendisine ve çevresine karşı ilgi ve merak duyar. 4.Görevleri isteyerek gönüllü olarak yapar. 5.İş birliği yapar. Bilimin Doğası İle İlgili Kazanımlar Bilimsel bilgi deneyseldir. Farklılıkların algılanabilmesi, gözlem ve yorum Ünite Kavramları ve Sembolleri Öğretme-Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Eklem, kas, kemik, kıkırdak Benzetişim, anlatım yöntemi, işbirliğine dayalı öğrenme, yapılandırmacı öğrenme, buluş yoluyla öğretim stratejisi, rol oynama, örnek olay yöntemi Kullanılan Eğitim TeknolojileriAraç ve Gereçler Bilgisayar Projeksiyon İskelet materyali Tavuk kemiği Eldiven Kaynakça Fen ve Teknoloji 6. Sınıf Ders Kitabı Fen ve Teknoloji 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı www.fendersi.gen.tr Fen ve Teknoloji 6. Sınıf Açı Yayınları www.google/görseller.com.tr www.vitaminegitim.com BÖLÜM 3 Öğretme-Öğrenme Etkinlikleri Giriş (Engage) Keşfetme (Explore) Öğretmen derse girer ve selam vererek öğrencilere günlerinin nasıl geçtiğini sorar. Daha sonra sınıfa “Destek ve hareketimizi sağlayan kemiklerden başka yapılar var mıdır? Vücudumuzun iskelet modelini inceledik. İskeleti oluşturan kemiklerin birbirine bağlı olduğunu gördük. Kemiklerimiz birbirine bağlı olmasaydı oturup kalkabilir ya da yürüyebilir miydik? Peki kemikleri birbirine bağlayan nedir?” şeklinde sorular yöneltir ve öğrencilerin düşüncelerini söylemelerini ister(TD-3). Onları derse güdülemek için “Bugün dersimizde kemiklerden başka destek ve hareketimizi sağlayan eklemlerimiz ve kaslarımızı öğreneceğiz” der. Kemiklerin oluşturduğu yapıya iskelet denildiğini biliyoruz. İskelet sistemini oluşturan kemikler arasındaki bağlantıyı sağlayan birleşme yerlerine eklem denir. Öğrencilerin eklemlerin hareketlerimiz üzerindeki etkisini ve eklemin yapısını anlamaları amacıyla Etkinlik-1 yapılır(BSB-1, 2, 32). Etkinliğin yapılmasından sonra öğrencilere “Bir kapının kolunu çok fazla oynattığımızda bir süre sonra gıcırdamaya başlar. Oysaki vücudumuzdaki hareketlerimiz esnasında kemikler birbirine değer ve böyle sesler duymayız. Ama onları yağlama ihtiyacı da duymayız. Bunun sebebi ne olabilir?” sorusu yöneltilir ve öğrencilerin cevapları değerlendirilir. Açıklama (Explain) Öğrencilerin konu ile ilgili bilgileri tespit edildikten sonra yanlış bilgileri ve kavram yanılgıları var ise doğruyu öğrenmeleri sağlanır. Öğretmen öğrencilere, vücudumuzdaki eklem yerlerini anlamaları amacı ile konuyu iskelet materyali üzerinde anlatır(FTTÇ-4). Ayrıca materyal üzerinde eklemleri sınıflandırarak örneklendirir. Oynar eklemler (http://www.youtube.com/watch?v=K2hV06DfY0E) ve yarı oynar (http://www.youtube.com/watch?v=QDCn55EQvuw) eklemler ile ilgili video izlenir(1.3.). Oynar eklemin yapısı tahtaya çizilerek açıklanır. Hareketimizi sağlayan yapılardan biride kaslardır. Kaslar organizmada hareket sisteminin en önemli yapılarıdır. İskeletin üzerini sararak vücuda şekil veren, kasılıp gevşeme özelliğiyle hareketi sağlayan yapıya kas denir. Kasların çeşitleri tahtaya yazılarak işlevleri anlatılır(TD-1). Kas çeşitlerin mikroskobik görünüşleri gösterilerek benzer yönleri ve farklı yönleri öğrenciler ile belirlenir(1.4.). Derinleştirme (Elaborete) Kasların nasıl çalıştıklarını bir kol modeli üzerinden anlatan video izletilir (www.vitaminegitim.com/ilkogretim/kaslar?i=TRSSM160301) . Video gösterimi sonrasında öğrencilerin düşünceleri ve yorumları alınır. Daha sonra öğrencilerin kollarını dirseklerinden kaldırıp indirmeleri istenir. Kaldırdıkları esnada ve indirdikleri esnada kollarındaki kaslarda ne gibi değişmeler olduğu sorulur. Vücudumuzun hareketlerini kolaylaştıran kasların çalışma esnasındaki durumları anlatılır(1.5.). Etkinlik-2 yaptırılır(TD-2). Zıt çalışan kasların çalışma şekli ve hareketlerimizdeki önemi derinleştirilir(TD4). Değerlendirme (Evaluate) Değerlendirme-1 ve Değerlendirme-2 yapılır. Öğrencilerin kavramları ve konuyu ne kadar anladığı ölçülür. Bir Sonraki Derse Hazırlık Öğrencilerden Destek ve Hareket Sistemimizin sağlığı için neler yapmamız gerektiği konusunda bilgi edinmeleri istenir. ÖĞRETME-ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ Etkinlik-1 Öğrenciler dörderli ya da beşerli gruplara ayrılır. Her gruba tavuk kemikleri verilir. Kemiklerin birbirine bağlı olduğu eklem yerlerinin gösterilmesi istenir. Tavuktaki bu eklem hangi çeşit eklem olabilir? Kemiklerin eklem yerlerinden ayrılmaları sağlanarak incelenmesi istenir. Eklemlerin ne gibi özellikleri olabilir? Tavuğun bacak iskeletini saran yapı neydi? Bu yapı ne işe yarar? Etkinlik içerisinde sorulan sorulara öğrencilerin cevap vermesi ile bilimin doğasına ilişkin unsurlara değinilmiş olunur.(“Bilimsel bilgi deneyseldir.” ve “Farklılıkların algılanabilmesi, gözlem ve yorum” ) Etkinlik-2 Sınıftan 6 öğrenci belirlenir. Bir öğrenciye öğretmenin “kolunu dirseğinden kaldır” komutunu vermesini beklemesi istenir. Diğer öğrencilere görev kartları verilir. Buna göre bir öğrenci beyini, iki öğrenci sinirleri, iki öğrencide zıt çalışan iki kası oynarlar. Zıt çalışan kaslar; “Biz zıt çalışan iki kasız Vücudun hareketini sağlarız Birimiz kasılırken diğerimiz gevşer Bu sayede kolaylaşır hareketler” şiirini okurlar. Ardından beyini temsil eden öğrenci, sinirleri temsil eden iki öğrenciyi yanına çağırarak “kol hareket edecek, gerekeni yapın” komutunu verir. Sinirler, zıt çalışan kaslara “beyin emir verdi, hareket vakti” derler. Zıt çalışan kaslardan bir öğrenci öne gelerek kollarını iki yana açar, oturur vaziyet alır ve kaşlarını çatarak; “ ben öndeki kasım Kol kalktımı kalınlaşırım Kısacık boyumla Sert sert bakarım”der. Diğer kas ise öndeki kasın arkasına geçer, kollarını yukarı kaldırır ve gülümseyerek ; “ ben arkadaki kasım Kol kalktımı yumuşarım İnce uzundur hatlarım”der. Bu esnada bekleyen öğrenciye “kolunu kaldır” komutu verilir. Böylece beynin sinirlere vermiş olduğu emir ve sinirlerin bu emirleri kaslara ulaştırması ile öğrenci kolunu hareket ettirmiş olur. Değerlendirme-1 Kavram haritasındaki boş kutucukları aşağısındaki sözcükleri kullanarak tamamlamaları istenir. mide örnektir örnektir Kısa çeşitleri çeşitleri DESTEK VE HAREKET oluşur SİSTEMİ eklem kasılma çalışması çeşitleri örnektir örnektir kol örnektir (Bacak-kıkırdak-damar-oynar-kol-kemik-uzun-çizgili-kafatası-parmak-oynamaz-bacak-yassı-gevşeme-omurlar arası-kalp-bağırsak-yarı oynar-düz) Değerlendirme-2 1)Kahraman Dede 70 yaşına gelmiş ve diz ağrılarından şikayet etmeye başlamıştır. Yürüdükçe ve dizini hareket ettirdikçe eklem yerlerinin ağrısının arttığını söylemektedir.Kahraman Dede için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A)Diz ekleminde bulunan eklem sıvısı azalmış olabilir. B)Yaşlandığı için diz eklemini oluşturan kemiklerde sürtünmeden dolayı kemikler zarar görmüş olabilir. C)Yediklerine dikkat etmeyerek gerekli mineralleri almamış ve güçsüz kemiklere sahip olmuş olabilir. D)Yaşlandığı için ilgi bekliyordur ve bu yüzden yakınıyor olabilir. 2)Yanda Temel Reis’in kol kaslarını görmekteyiz. Kol kaslarının nasıl çalıştığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A)Kolun ön bölümündeki kas gevşer,arka bölümündeki kas kasılır. B)Kolun ön ve arka bölümündeki kasların ikisi de gevşer. C)Kolun ön bölümündeki kas kasılır,arka bölümündeki kas gevşer. D)Kolun ön ve arka bölümündeki kasların ikisi de kasılır. BÖLÜM 4 Dersin Diğer Derslerle İlişkisi Resim/ Teknoloji Tasarım Planın Uygulamasına İlişkin Açıklamalar Planın uygulanması ile öğrencilere hedeflenen unsurlar kazandırılmış olur. Öğrenciler eğlenceli bir şekilde materyal üzerinde konuyu anlarlar. Ders öğrenci merkezli olarak işlenmiş olur. UYGUNDUR…../…../………. www.fendersi.gen.tr Fen ve Teknoloji Öğretmeni ………………………………………….. Okul Müdürü