19.02.2015 3) Çekirdek (Barisfer): 23-27 subat YERİN YAPISI VE OLUŞUMU Yerin katmanları hakkında bilgi edinmede, deprem dalgalarının farklı yoğunluk ve özelliklere sahip katmanlarından geçerken hızları değişir bu değişikliklerden yararlanarak yer katmanlarının kalınlıkları yoğunlukları ve hangi maddelerden oluşabilecekleri hakkında fikir yürütülür.Ayrıca volkanizma sırasında çıkan malzemelerden ve taşların incelenmesinden elde edilen bilgiler kullanılır. En sıcak (5000 c ᵒ) ve en yoğun katıdır. İçinde erimiş ve katı halde bol miktarda demir ve nikel bulunur , bu yüzden NİFE adı da verilir. 2 kattan oluşur a) İç Çekirdek b) Dış cekirdek 4 Yerin Katmanları Kıtaların Kayma Teorisi 1) Yerkabuğu (Litosfer): - En ince katmandır - 2 kattan oluşur a) b) Sial: silisyum ve alüminyum elementleri fazla bulunmasından dolayı bu adı alır.Kıtasal kabuk adını da alır.Kalınlığı kıtalarda fazla ,okyanuslarda azdır. Sima:silisyum ve magnezyum elementleri fazla bulunduğundan bu adı almıştır.Okyanussal kabukta denir.dağların altında ince okyanuslarda biraz daha kalındır. 2 1915’ te Alfred Wegener tarafından ortaya konmuş buna göre kıtalar tek bir kıta olan Pangea nın 2. ve 3. zamanda parçalanmasıyla oluşmuştur. Levhalar Neden Hareket Eder ? Yer kabuğunu oluşturan levhalar manto üzerinde yüzer halde bulunur.Onların yüzmesine mantodaki konveksiyonel akıntılar sebep olmaktadır. 5 LEVHA HAREKETLERİ 2) Manto (Astenosfer): Bu katta malzemeler eriyik halde bulunur.Yerkabuğu bu eriyik malzemenin üzerinde yüzer haldedir bu nedenle iç kuvvetlerin oluşumunda etkilidir. Konveksiyonel akıntılar vardır. 2 bölümden oluşur: a) İç manto b) Dış manto 3 Levha hareketleri birbirine yaklaşma ya da uzaklaşma şeklindedir. Okyanus tabanlarında levhaların bir birinden uzaklaştığı yerlerde derinden gelen magma oluşan boşluğu doldurarak katılaşır okyanus ortası sırtları oluşturur. Kıtasal ve okyanusal levhaların birbirine yaklaştığı yerlerde okyanussal levha yoğunluğu fazla olduğundan kıtasal levhanın altına dalar. Buraya dalma batma zonu adı verilir. Dalma batma zonlarında derin okyanus çukurları ile kıvrımlı sıradağlar oluşabilir.Ayrıca buralarda gerilme ve sürtünme etkisiyle depremler ve volkanik faaliyetler de meydana gelir. Yoğunluğu aynı olan levhaların birbirine doğru hareketi levhalar arasındadaki tortulların sıkışıp kıvrılarak yeryüzünde kıvrımlı dağlar oluşur.Bu bölgelerde günümüzde de sıkışmanın devam etmesi nedeniyle sık sık depremler meydana gelir. 6 1