9.Sınıf Psikoloji 4.Ünite Ruh Sağlığının Temelleri NORMAL ve

9.Sınıf
Psikoloji
4.Ünite Ruh Sağlığının Temelleri
NORMAL ve NORMAL DIŞI DAVRANIŞ
TÜRLERİ
( 02*06 / 06 / 2014 )
NORMAL DIŞI DAVRANIŞ TÜRLERİ
..Normal dışı olan sapkındır: Normal ve normal
dışı arasındaki fark, daha çok nicelikseldir.
..Normal dışı olan ‘’istatistiksel olarak ‘’seyrek
rastlanandır : Ruh sağlığıyla ilgili ölçütler
bakımından ,ruh hastaları dağılımın uçlarında
yer alır. Özellikler ya çok seyrek veya çok
az,,yada çok sık veya çok fazla görülür.
2
Örn; hiperaktivitede dürtü kontrolü ÇOK AZ,
opsesif kompülsifte ,birey aynı olayı ÇOK
FAZLA yineler.
..Normal dışı olan ‘’sosyal normlara uygunluk
bakımından ‘’ seyrek rastlanandır : Neyin
normal neyin normal dışı olduğu toplumdan
topluma ve bir toplum içinde farklı zamanlara
ve farklı ortamlara göre değişir.
3
Normal dışı olan ruhsal bozukluklara tanı
koyma ve onları tedavi etme ,psikiyatri
uzmanının görevidir.
..Tanı koymada, ‘’Zihinsel Bozuklukların Tanısal
ve Sayımsal El Kitabı ‘’ kullanılır.( DSM-IV-TR) .
..Psikiyatr tanı koyarken, klinik psikolog veya
nöropsikolog tarafından uygulanan ve
değerlendirilen nöropsikolojik testlerin, genel
yetenek testinin ,kişilik test ve envanterinin
sonuçlaeını da göz önünde bulundurur.
4
5
PSİKİYATRİ ALANINA GİREN BAZI
BOZUKLUK TÜRLERİ ve BELİRTİLERİ
1.))Duygudurum Bozuklukları
A.) Çökkünlük ( depresyon ) : En yaygın
duygudurum bozukluğu ÇÖKKÜNLÜK TÜR.
Bu hastalar ;
..karamsar, isteksiz, üzgün, umutsuz ve mutsuz
olurlar. Eskiden ilgilerini çeken etkinliklerden
artık zevk almazlar.
6
..Dikkatlerini bir konuya odaklayamazlar, bellek
bozuklukları olur, kendilerini değersiz ve
yetersiz görürler, suşluluk duygusu yaşarlar,
hastanın kilosu değişir( şişmanlar yada
zayıflar), uykuları bozulur, enerjileri azalır,
kendilerini yorgun hatta bitkin hissederler.
7
B.) Taşkınlık ( Mani ) : Bu hastalar, etkinliklerini
( çalışma, konuşma,dans etme, şarkı söyleme
vb.) normal insan gücünün üstünde bir
enerjiyle gerçekleştirirler. Kendilerini çok
değerli görürler. Sınırsız umut ve planları vardır
ancak bunları genellikle gerçekleştiremezler.
Dikkatleri kolayca dağılır. Kendilerine güvenleri
arttıkça, başkalarına karşı saldırgan olabilir,
can ve mala yönelik tehlikeli davranışlarda
bulunabilirler. Taşkınlık belirtileri, hasta
tükenene kadar devam eder.
8
C.) İki uçlu Bozukluk : Duygudurum
bozukluklarının % 5-10 ‘unda lük ve taşkınlık
dönemleri döngüsel olarak birbirini izler.
Genellikle çökkünlüğün süresi taşkınlıktan
daha uzun sürer.
9
2.)) Psikosomatik Bozukluklar :
Süregen stres ve süregen ivedilik tepkileri
psikolojik bozukluklara yol açar. Bu etkiler çok
güçlüdür ,,bedende hastalıklara yol açar. (
ülser,astım,yüksek tansiyon gibi)..
Burada kişi, gerçekten hasta olduğunu
düşünmekte ve kendini gerçekten hasta
hissetmektedir.
10
3.)) Kaygı Bozuklukları :
Kaygı, nedeni bilinmeyen korkudur.
Türleri
(1). Yaygın kaygı bozukluğu. Hergün bir çok
olay ve etkinlik hakkında yüksek kaygı duyma.
. Panik atak. Çok kötü bir şeyin olacağı
beklentisini yaşama
11
(2). Basit fobi,özgül fobi. Belirli nesne ve olay
için duyulan, mantıklı olmayan aşırı korku.
. Sosyal fobi. Sosyal ortamlarda duyulan
korku. Kişinin küçük duruma düşeceği veya
utanç duyacağı biçimde davranacağından
korkması.
. Agorafobi. Açık alanlardan korkma.
. Klostrofobi. Kapalı yerlerde kalmaktan
korkma.
12
. Obsesyon. İstenmeyen, yineleyici ve sürekli
düşünce, dürtü ve hayaller
. Kompulsiyon. Kişinin kendini yapmaktan
alıkoyamadığı, yineleyici davranışlar
. Obsesif kompulsif bozukluk . Pencereleri
kapatmadığından kuşku duyup, gece boyunca
çok kez kalkıp pencereleri kontrol etme, ,kirli
olduğu düşüncesiyle ellerini sürekli yıkama
gibi
13
4.)) Cinsel Bozukluklar :
Cinsel işlevin kalıcı ve tekrarlayıcı bir şekilde
bozulmasıdır.
5.)) Uyku Bozuklukları :
..uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte
güçlük( insomnia)
..aşırı uykululuk,gece-gündüz uyuma (
hipersomnia)
14
..uykuda solunum bozukluğu( uyku apnesi)
..uykuda korkutucu rüyalar görme( kabus)
..uykuda gezme( uyurgezerlik)
6.)) Kişilik Bozuklukları :
Kişilik bireye özeldir ve onu ayırıcı özellikler(
treytler) içerir. Kişilik bozukluğu genellikle
ergenlikte başlar ve yaşam boyunca devam
eder.
15
Türleri ;
(1) Kendisinin çok önemli olduğunu düşünme;
sınırsız başarı, güç, zeka, güzellik ve kusursuz
sevgi düşleri üzerinde kafa yorma; sürekli
dikkat çekmeye çalışma, başkalarının
kendisine hayran olmasını isteme, büyük
başarılar hayal etme, başkalarını kendi çıkarları
için kullanma,
NARSİST KİŞİLİK
BOZUKLUĞU
16
( 2) Gündelik yaşamda çok büyük ölçüde
başkalarına bağımlı olma, bağımsız olarak
seçim yapamama, karar verememe, yalnız
kalmaya dayanamama,
BAĞIMLI KİŞİLİK
BOZUKLUĞU
(3) Diğerleri tarafından reddedilme, eleştirilme,
beğenilmeme, dışlanma, sevilmeme gibi
korkular nedeniyle başkalarıyla ilişkiye
geçmekten çekinme
ÇEKİNGEN KİŞİLİK
BOZUKLUĞU
17
(4) Yasalara aykırı davranışta ısrar, dürüst
olmayan tutumlar, yalan söyleme, dürtüsellik,
sinirlilik, saldırganlık, güvenliği umursamama,
parasal ve diğer alanlarda sorumsuzluk, verdiği
zararları umursamama
ANTİSOSYAL
KİŞİLİK BOZUKLUĞU
..Toplumun ‘’psikopat’’ olarak nitelendirdiği
kişiler vardır. Bilimsel sınıflamada psikopat
diye bir tanı grubu yoktur. Bu kişiler antisosyal
kişilik bozukluğuna sahiptir.
18
7.)) Şizofreni :
Şizofreni, bireyi çok yönlü etkileyen ağır bir
hastalıktır. Düşünme biçimini etkiler.
Düşünceler karmakarışık ve anlaşılmazdır.
Bozukluk, düşüncenin kapsamını da etkiler:
Hastanın gerçekle ilgisi olmayan yanlış inanç
ve düşünceleri ( örneğin başkalarının kendisini
izlediği , ona zarar vermek istediği) vardır.
Bunlara sanrı( delüzyon, hezeyan ) denir.
19
20
Algılamayı etkiler ,; Hastanın dışsal uyarıcısı
olmayan algıları vardır. Örneğin, sesler işitir,
nesneler görür. ( hallüsinasyon) .
Diğer belirtiler arasında, tuhaf motor
davranışlar ( bir pozisyonda donup kalma),
duygusal donukluk, öngörü eksikliği, içine
kapanma, sosyal ilişkilerin ortadan kalkması
vardır.
21
……Toplumda ‘’deli ‘’ olarak adlandırılan
kişiler vardır. Bilimsel sınıflamada böyle bir tanı
grubu yoktur. Ayrıca,bu terim insan
saygınlığına aykırıdır. Toplumda bu şekilde
tanımlanan kişilerin çoğu şizofreni hastasıdır.
Şizofreninin 10’dan fazla alt tipi vardır. Ancak,
tüm şizofrenlerde ortak olarak, dikkat,
algılama,bellek ve yönetici işlevler gibi bişişsel
işlevlerde bozukluk vardır.
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
HAZIRLAYAN
HARİKA
ATA
33