Veri - Ersel Tarhan

Veri
Ders 1
Giriş
Kaynaklar

Veri Tabanı Sistemleri, 2. basım
Prof. Dr. Ünal YARIMAĞAN, 2010, Akademi Yayınevi

Veritabanı Yönetim Sistemleri, 2. basım
Zehra ALAKOÇ BURMA, 2009, Seçkin Yayıncılık

Veritabanı ve Uygulamaları
Yılmaz KAYA, Ramazan TEKİN, 2007, Papatya Yayıncılık Eğitim

Fundamentals of Database Systems 5th Edition,
Ramez Elmasri, Sham Navathe, 2007, Pearson/Addison Wesley

An Introduction to Database Systems, 8th Edition
C J Date, 2004, Pearson Education
Ders 1
Giriş
Ders İçeriği
Veri
 Veritabanları
 Varlık İlişkisi (Entity Relationship)
 SQL Programlama

Ders 1
Giriş
Veri Nedir?
 Bilginin
hangi seviyesidir?
◦ En alt seviye
 Veri
kaynakları nelerdir?
◦ Fiziksel sistemler, analog veya dijital ölçümler
◦ Sayısal ifadeler; nüfus, maaş, deney sonucu, vb.
 Neleri
ifade eder?
◦ Miktar, tanım, özellik
 Resim
bir veri midir?
◦ Evet
Ders 1
Giriş
Ham Bilgi
 Fiziksel
veriler
◦ Voltaj, akım, uzunluk, vb.
 Sayısal
sembollere dönüştürme.
◦ Dijital ortama aktarılma
 Dijital Veriler
nasıl ifade edilir?
◦ Sayılar, karakter dizisi, resim, vb.
 Ham
bilgi ne yapılır?
◦ Saklanır, aktarılır, işlenir.
 İşlenmiş
bilgi ham olarak kalabilir mi?
◦ Evet (tip dönüştürme gibi)
Ders 1
Giriş
Veri – Bilgi ?
 Bilgi
nedir?
◦ Anlamlandırılmış, ilişkilendirilmiş veri.
 Bilgi
seviyeleri nelerdir? Tanım olarak.
 Veri ile bilgi arasında ne fark var?
◦ Veri tek başına yeterli olmaz
◦ Bilgi, tek başına yeterlidir.
 Veri
bilgiye nasıl dönüşür?
◦ İşlenerek ve tanımlarla ilişkilendirilerek.
◦ Bir model vasıtasıyla çıkarım yapılarak.
Ders 1
Giriş
Bilgi Kademeleri
Data (Veri)
Information (Bilgi)
Knowledge (Kazanılan Bilgi)
Know-how (Özel Bilgi)
Ders 1
Giriş
Bilgi Süreçleri
Oluşturulur
Saklanır
İşlenir
Kullanılır
İletilir
Ders 1
Giriş
Veri Niçin Saklanır?
 Daha
sonra kullanılmak için
◦ Üretim hattının ölçüm değerlerine ihtiyaç
duyulduğunda bakmak için
 Analizini
yapmak için
◦ Bölgenin sıcaklık değerlerinin dağılımı
 İlişkilendirmek
için
◦ Ders notunu öğrenci başarısı ile
Ders 1
Giriş
Veritabanı
 Veritabanı
ne zamandır var?
◦ İnsanla beraber. Nasıl?
◦ Hafıza!
◦ İsimlendirme. Yer, insan, eşya…
◦ Çoban ve sürü
Ders 1
Giriş
Veritabanı Niçin Gerekli?
 Teknolojinin
yönü değişti.
◦ Sadece hesaplamadan, bilgiye geçiş.
 Süper bilgisayarların başarısı VT ile
 Son kullanıcı bilgi alışverişi istiyor.
 Bilim adamları analiz edecek pek çok veri elde
ediyor.
◦ Bilimsel uygulamalar
 Görüntü işleme, dijital haritalar, navigasyon.
 DNA, moleküler biyoloji, nano teknoloji.
 Karar destek sistemleri, veri madenciliği
Ders 1
Giriş
Veritabanı Ne İşe Yarar?
 Verileri
saklamaya. Nasıl?
◦ Organize biçimde
◦ Kolay erişilebilir yapıda
◦ Gruplanabilir
◦ Kolay eklenip çıkarılabilir
Ders 1
Giriş
Veritabanı Nedir?
 Birbiriyle
ilişkili verilerin belirli bir yapı ile
kalıcı olarak saklanmasını sağlayan sistem.
 Veritabanı bazen Veritabanı Yönetim
Sistemi (DBMS) veya Veritabanı Sistemi
yerine kullanılır.
Ders 1
Giriş
Veritabanın Gelişimi




Metin dosyası (Flat file), 1960
Hiyerarşik, 1970
◦ IMS (IBM)
Network, 1970
◦ IDS (Honeywell)
DBMS, 1980◦ System R -> DB2, IBM
◦ Ingres -> Postgres -> Informix
◦ SQL Server, Microsoft
◦ Oracle
Ders 1
Giriş
Veritabanı Çeşitleri
Dosya (Flat file)
◦ Sıralı (Sequential), rastgele, (random) indeksli
(indexed)
◦ Fiziksel ve mantıksal eşleştirme
◦ Paylaşım zorlukları
◦ Güvenlik
◦ Birden fazla program tarafından saklama
◦ Program erişim zorluğu
◦ Data bütünlüğünü sağlama zorluğu
Ders 1
Giriş
Veritabanı Çeşitleri
Hiyerarşik
◦ Binary tree (ağaç yapısı) (Bire-çok ilişki)
◦ Aynı tip veri saklama
◦ Etkili arama (+)
◦ Daha az veri tekrarı (+)
◦ Veritabanı bütünlüğü ve güvenliği (+)
◦ Kompleks yapı (-)
◦ Yapısal ilişki (-)
◦ Çoklu-çok ilişki (-)
◦ Bakım zorluğu (-)
Ders 1
Giriş
Veritabanı Çeşitleri
Network
◦ Birbirine bağlanan kayıtlar.
◦ Her bir kayıt birden fazla “parent” a sahip
olabilir.
◦ Kayıtlar, farklı bilgileri veya farklı veri tiplerini
saklayabilir.
◦ Sistem kompleks
◦ Tasarım ve Bakım zorluğu
Ders 1
Giriş
Veritabanı Çeşitleri
RDBMS
◦ Veri tekrarı olmaması, bütünlük, paylaşım
◦ Veri doğruluğu, güvenliği, standart
◦ Kolay veri erişimi, hızlılık ve bakım
◦ Verimlilik, eş zamanlık, bakım ve kurtarma
hizmetleri
◦ Karmaşıklık (-)
◦ Çökmesinin etkileri (-)
Ders 1
Giriş
Veritabanı Neleri Kapsar
 Veriler
(Data)
 Tablolar (Tables)
 Dosyalar (Files)
 İlişkiler (Data modeling)
 Erişim (Access)
 Güvenlik (Security)
 Uygulama programı (Application)
Ders 1
Giriş
Veritabanı Üzerindeki Çalışmalar
 Çok
sayıda veriyi uzun süre saklama
 Paralel işleme. Yük dağılımı
 Veri analizleri, veri madenciliği
 Dağınık veritabanları (distributed DB)
 Kompleks veri tipleri
 Veri tabanları arasında entegrasyonlar.
 Mobil veri tabanları
 Nesne yönelimli veri tabanları
Ders 1
Giriş
Araştırma
 Network
veritabanı
 Veri madenciliği
Ders 1
Giriş