ELM 324 – ELEKTROMEKANİK ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ DERSİ

ELM 324 – ELEKTROMEKANİK ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ DERSİ
LABORATUVARI
Deney 1 : Histeresiz Eğrisinin Elde Edilmesi
Amaç : Bu deneyin temel amacı; transformatörün alçak gerilim sargılarını kullanarak B-H
(Mıknatıslanma) eğrisinin Akım-gerilim değerlerinden yararlanarak elde edilmesidir.
Hazırlık Soruları:
1. Ferromanyetik, paramanyetik ve diamanyetik malzeme ne demektir?
2. Aşağıda verilen ve doğada kolaylıkla bulunup yaygın olarak kullanılan malzemelerin
türünü (diamanyetik, ferromanyetik, paramanyetik) yazınız.
Bakır : ……………………..
Alüminyum : ………………..
Gümüş : …………………….
Oksijen : ……………………
Demir : ……………………..
3. “Histeresis” olayını açıklayınız.
4. “Artık (remenans) Mıknatısiyet” ne demektir, nasıl oluşur?
5. Histeresis eğrisi, bir malzemenin manyetik karakteristiği hakkında ne tür bilgiler
verir?
6. Kalıcı mıknatısların üretim tekniğini açıklayınız.
Deneyde Kullanılacak Malzemeler :
1-Osiloskop
2-Avometre
3-1’luk Direnç
4-3 W, 220V/2x12V’luk Transformatör.
5-AC Güç kaynağı
6-Bağlantı kabloları
Bağlantı Şeması :
Deneyin Yapılışı :
 Şekilde verilen devreyi kurunuz. AC sinyal kaynağının frekansını 50 Hz’e ve genliğini
0V’a ayarladıktan sonra transformatörün alçak gerilim sargısına uygulayınız.
 Osiloskop’un birinci kanalını besleme gerilimini, ikinci kanalı ise 1ohm’luk direnç
üzerindeki gerilimi gösterecek şekilde bağlayarak X-Y konumuna getiriniz.
 Avometre kullanarak Transformatör sargısının gerilimini ve direnç geriliminden
yararlanarak akımını Tablo 1, birinci sütunda verilen besleme gerilimi değerleri için
ölçerek kaydediniz.
 Besleme geriliminin her bir değeri için Osiloskoptan Akım-Gerilim (B-H) ilişkisini
gözlemleyerek gerilimin 20V değeri için elde edilen grafiği bilgisayara kaydediniz.
 Devrede herhangi bir değişiklik yapmadan Tablo 1, dördüncü sütunda verilen gerilim
değerleri için ölçümleri tekrarlayınız.
 Her iki durum (gerilim artışı ve gerilim azalması durumları) için elde edilen akım ve
gerilim değerlerinden yararlanarak Akımın gerilime göre değişimini (B-H eğrisini)
çiziniz. (Eğri uydurma yöntemlerini kullanınız)
VS (V)
VT= VS (V) IT (mA)
VS (V)
0
20
2
18
4
16
6
14
8
12
10
10
12
8
14
6
16
4
18
2
20
0
VT= VS (V) IT (mA)
Sonuçlar ve İrdeleme :

Gerekli formulasyonu oluşturarak ve elde ettiğiniz ölçüm sonuçlarını (eğer
gerekiyorsa başka mekanik ölçüleri de) kullanarak, deneyde kullandığınız sargının
sipir sayısını bulunuz.

Elde ettiğiniz histeresis eğrisini yorumlayınız.
NOTLAR




Deneyler her Salı 14:00’de Devre Laboratuvarı’nda yapılacaktır.
Deney günü ön çalışması yanında olmayan öğrenci deneye alınmayacaktır!
Ön çalışmaların düzenli, kısa ve özgün olması gerekmektedir.
Dersin web sitesi ile ilgili sorun aşıldığı takdirde Deney 1’in föyü web sitesine
konulacaktır. Aksi durumda ön çalışmanın şablonu için turevv@gmail.com adresine
mail atmanız durumunda ben şablonu size gönderirim.
Kolay gelsin
Turev.