PSİKOLOJİ İLE DİĞER BİLİM DALLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ Psikoloji, insan davranışlarını inceleyen bir bilimdir, insan merak eden, öğrenme ihtiyacında olan bir varlıktır; hem kendini hem de kendi dışındaki dünyayı anlamak ister. Elde ettiği bilgiler de onun çevresine uyumunu kolaylaştırır. Psikoloji, insanın neden, niçin ve nasıl davrandığını araştırır. Her bilim dalının bir amacı vardır. Örneğin; Fiziğin amacı farklı olayları en genel yollarla, matematik ifadelerle açıklayan doğa yasalarını ya da temel ilkelerini ortaya çıkarmaktır. Psikolojinin de amacı organizmanın, özellikle insanın davranışlarını inceleyerek genel yasalara varmaktır. Günümüzde psikolojinin bulgularından, çok değişik alanlarda yararlanılır. Eğitim, tıp, endüstri, ekonomi gibi olaylarda psikolojik bilgiler, insanların daha başarılı olmasını sağlamaktadır. Büyüme, gelişme, yetenekler, ilgi, zeka, heyecan, bellek, düşünme, öğrenme konularında elde edilen psikolojik bilgilerin eğitim alanında kullanılması ile bu alanda başarı yükselmiş, daha sağlıklı daha modern bir eğitim anlayışı gelişmiştir. PSİKOLOJİNİN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ PSİKOLOJİ – FİZYOLOJİ Fizyoloji canlı organizmaların işlevlerini inceler. Bu işlevler fiziksel ve kimyasal süreçleri, hücre ve dokuların etkinliklerini içerir. Sinir sisteminin, duyu organlarının ve iç salgı bezlerinin işlevlerini inceleyen biyoloji dalı, fizyolojidir. Beynin, sinir sisteminin, iç salgı bezlerinin, duyu organlarının yapısı ve işleyişi bilinmeden, insan davranışlarını açıklamak olanaksızdır. Bu yüzden psikoloji insan davranışlarını anlamak için fizyoloji biliminden faydalanır. PSİKOLOJİ – TIP(PSİKİYATRİ) Tıpta, bazı hastalıkların sebebi psikolojiktir. Örneğin birçok kalp hastalığının önemli nedenlerinden birisi psikolojik nedenlerdir. Bu nedenlerin araştırılmasında tıp psikolojiden yardım alır. Aynı şekilde bedensel sağlığı ruh sağlığını da (psikolojik yapıyı) etkiler. Bu konuda da psikoloji tıp tan yardım alır. Psikolojinin en çok ilişki kurduğu tıbbın alt dalı psikiyatridir. Psikoloji hem normal hem de anormal davranışları inceler. Psikiyatri ise sadece anormal davranışları (davranış bozukluklarını) konu edinir. Psikoloji ve davranışların anormal (davranış teşhis psikiyatri bozukluklarının) ve birbirleriyle tedavisinde bilgi verişinde bulunurlar. alış- PSİKOLOJİ – SOSYOLOJİ Sosyoloji toplumu inceler. Toplum, insanların bir arada yaşamasından doğar. Psikoloji, birey olarak insanı incelerken, onun etkilendiği çevreyi, kültürü, gelenek ve görenekleri, toplumsal ve ekonomik olayları göz ardı edemez. İnsanı, bir toplumsal gerçeklik içinde ele alır. Netice itibariyle toplum denilen bütün tek tek bireylerden oluşur. Bunun yanında bireyde toplumun bir parçasıdır. Toplum bireyin, bireyde toplumun davranışlarını etkiler. Bu nedenle psikoloji araştırmalarında, sosyoloji biliminden faydalanır. Böylece sosyoloji ile ortak bir alana ve yöne sahip olur. PSİKOLOJİ-ANTROPOLOJİ Antropoloji biliminin en önemli amacı kültürün ana unsuru olan insanın, içinde yaşadığı toplumların geçmişten günümüze kadar ki sürecinde gerek biyolojik çeşitliliğini, gerekse kültürel çeşitliliğini diğer bilim dallarıyla birlikte ele alarak anlamaya çalışmaktır. Antropoloji, insanın oluşumunu değişimini inceler. İkiye ayrılır. • Fiziki Antropoloji: İlkel insandan günümüz insanına kadar insanın vücudunda meydana gelen değişiklikleri inceler. • Sosyal Antropoloji: İlkel insandan günümüze kadar insanın davranışlarında, düşüncelerinde değişiklikleri inceler. kültüründe meydana gelen Psikolojinin antropoloji ile de ilişkisi vardır. Psikoloji bugün yaşayan insanın davranışlarını, geçmişte yaşamış insan davranışlarıyla karşılaştırmak için antropolojiden yararlanır. Her ikisinin de konusu insan yaşayışıdır. Fakat psikoloji insan davranışlarını genel ilkeleriyle açıklamaya antropoloji geçmişte yaşamış kültürleri inceler. çalışırken PSİKOLOJİ-SİYASET BİLİMİ Siyaset bilimi, politika bilimi, siyasi teorileri ve siyasi teorilerin pratiklerini inceleyen, siyasi sistemler ve siyasi davranışlar alanıyla ilgilenen bir sosyal bilim alanıdır. Toplumun yönetilmesi ile ilgili faaliyetleri konu edinir. İnsanlar içerisinde yaşadığı toplumun yönetim biçiminden, hukuk sisteminden etkilenir. Psikoloji, insan davranışı üzerinde siyasal düzenin nasıl bir etkide bulunduğunu anlamak için siyaset biliminden faydalanır. PSİKOLOJİ – EKONOMİ Ekonomi, insanların ihtiyaçlarını karşılayacak olan mal ve hizmetlerin üretimi, tüketimi, bölüşümü gibi faaliyetleri düzenler. İşletmelerde en önemli faktörün insan olduğu bir gerçektir. Bu nedenle insanı konu alan her bilim dalının, özellikle fizyoloji ve psikolojinin, işletme ekonomisi ile yakın ilişkisi vardır. PSİKOLOJİ – FELSEFE Felsefe, insanı ve evreni tanımaya, bilginin nasıl oluştuğunu anlamaya yönelik zihinsel etkinlikleri içeren bir bilgi alanıdır. Her ikisi de zihinsel süreçleri içerir. Bundan dolayı tüm bilimler gibi, psikoloji de felsefe ile sıkı bir ilişki içerisindedir. PSİKOLOJİ – COĞRAFYA Coğrafi koşullar ( iklim, bitki örtüsü vb.) insan davranışlarını etkiler. Psikoloji, doğa ve iklim koşullarının ve coğrafik konumun davranış üzerindeki etkilerini incelerken coğrafyadan yararlanır. İnsanlar tarihi süreç içerisinde yaşayış özelikleri bakımından birbirlerinden ayrılmaya başlamışlardır. Toplumların farklılaşmasında, farklılığı oluşturan etkenlerin temelinde coğrafyanın etkisi söz konusudur. Bunun yanında insanların yaşayış şekilleri toplumdan topluma farklılık arz eder. Bu farklılığın oluşmasında toplumların beslenme, giyim, çalışma, yerleşim biçimleri, uğraş alanları ve dilleri gibi etkenler önemli yer tutar. Toplumların dillerinin incelendiğinde, hazinelerinde ve oluşumları dillerin kelime dilin söyleniş özelliklerinde coğrafyanın etkisi görülür. Deniz görmemiş bir toplumun dilinde “deniz”i ifade etmeye yarayan bir kelime bulunmaz. CEM ÖZARPACI FORMASYON FELSEFE GRUBU C DERSANE GRUBU 14.PF.0SS.001