İLETİŞİM BECERİLERİNİ GELİŞTİRME EĞİTİMİ

EĞİTİCİLER İÇİN KİŞİSEL GELİŞİM
SEMİNERİ
Kayseri (22-26 Ekim 2007)
Bürke Aycan
İçerik (1.gün)
 Tanışma ve Beklentiler
 Eğitimin Temel Kavramları
 Eğitim Süreci
 Eğitim Süreci (Analiz)
 Eğitim Süreci (Tasarım)
 2 dakika sunumları
Bürke Aycan
İçerik (2.gün)
 Eğitim Süreci (Tasarım)
 Eğitim Süreci (Geliştirme)
 Eğitim Süreci (Uygulama)
Bürke Aycan
İçerik (3.gün)
 Eğitim Süreci (Uygulama)
 Eğitim Süreci (Değerlendirme)
 2 dakika sunumları
Bürke Aycan
Eğitimin Temel Kavramları
 Eğitim,
bireyin davranışlarında istenilen
değişiklikleri meydana getirme veya yeni
davranışlar kazandırma sürecidir.
Bürke Aycan
Eğitimin Temel Kavramları
 Öğretim, önceden belirlenmiş olan
hedeflere ulaşabilmek için gereken
davranışı (bilgi, beceri ve tutumu)
öğrenciye kazandırma sürecine denir.
Öğretme eğiticinin işidir.
 Öğretim ile ilgili temel kavramlar
İşaret ve açıklamalar
Katılma
Pekiştirme (ödül)
Dönüt ve Düzeltme (Geri bildirim)
Bürke Aycan
Öğretmen ve Eğitmen Tanımı
 Öğretmen:
 Öğrenen tarafından kullanılacak veya
kullanılmayacak genel bilgilerin aktarır.
 Öncelikle bilgi ve tavırları geliştirir.
 Eğitmen:
 Öğrenen tarafından kullanılacak olan
bilgiyi hazırlayıp aktarır.
 Öncelikle özel bilginin ve becerilerin
arttırılmasına yardımcı olur.
Bürke Aycan
Eğitmen
Öğretmen
Kolaylaştırıcı
Gerçek Hayat
Aktif
Sen yap
Ne Yapabiliriz?
Uzman
Kuramcı
Pasif
Beni izle
Şöyle Yapalım
Bürke Aycan
Eğitim Süreci
1.
2.
3.
4.
5.
Analiz
Tasarım
Geliştirme
Uygulama
Değerlendirme
Bürke Aycan
1. Eğitim Süreci (Analiz)
 Eğitiminizi daha etkili kılmak için
yapılması gereken 4 tip analiz
vardır:




İhtiyaç Analizi
Öğrenci Analizi
İçerik Analizi
Bağlam (Kapsam) Analizi
Bürke Aycan
Eğitim İhtiyacının Analizi
 Yeterlilikleri geliştirilmesi istenen
personelin hizmet içi eğitim ihtiyacı
aynı görevde kalacak çalışanların
yetişme noksanlığını saptamak
üzere, yapılmakta olan işin
gerektirdiği yeterlikler ile çalışanların
sahip olduğu yeterlikler arasındaki
farkın saptanmasıdır.
Bürke Aycan
Eğitim İhtiyacının Analizi
 Bir üst kademeye yükselecek veya
görevi değiştirilecek personelin
hizmet içi eğitim ihtiyacı, yükseltme
veya tamamlama türü eğitim
programı hazırlamak üzere gelecekte
yapılacak işin gerektirdiği yeterlikler
ile kazandırılmış olan yeterlikler
arasındaki farkın belirlenmesidir.
Bürke Aycan
Eğitim İhtiyacının Analizi
Eğitim İhtiyacı Saptama Teknikleri
1. Kayıt ve raporları inceleme
2. Grup toplantıları düzenleme
3. Görüşme – mülakat
4. Anket uygulama
5. Gözlem
6. Test uygulama
Bürke Aycan
Öğrenci Analizi
 Hedef grubunuzun (öğrencilerinizin)
ihtiyaçlarını, limitlerini, kabiliyetlerini, bilgi
düzeylerini, geri planlarını, karakterlerini,
becerilerini anlamaya çalışın.
 Öğrenci Özellikleri
 Fiziksel Özellikler
 Sosyal Özellikler
 Duygusal Özellikler
 Bilişsel Özellikler
Bürke Aycan
İçerik Analizi
İçerik Analizi
 İçeriğiniz geçerli, güncel ve vermek
istediğiniz bilgiye yönelik tam
olmalıdır.
Bürke Aycan
Bağlam (Kapsam) Analizi
Bağlam (Kapsam) Analizi
 Eğitiminizde etkili olacak çevresel
etkenleri ve ekipmanı
belirleyin.Eğitim vereceğiniz yere
göre düzenleyin.
Bürke Aycan
2. Eğitim Süreci (Tasarım)
 İçeriğin Belirlenmesi
 Aktarım yönteminin belirlenmesi
 Sunumun yazılı hale getirilmesi
 Öğrenci verilerine göre ders içeriğinin oluşturulması
 İhtiyaç analizi sonuçlarına ve istenen değişimin
durumuna göre görevlerin basamaklandırılması.
 Eğitimin verilmesi için hangi yöntemin en iyi
olduğuna karar verme
 Anlatım
 Uygulama
 Katılım vb...
Bürke Aycan
2. Eğitim Süreci (Tasarım)
 Konuyla ilgili Beyin Fırtınası yapın
 İhtiyaç analiziniz ve amaçlarınız ile ilgili olmayanları
eleyin.
 Halihazırda bildikleri
 Bilmeleri gerekenden fazlası
 Kısıtlamaları koyarken göz önünde bulundurun.
 Tesisler
 Eğitimin uzunluğu
 Aktarım metodu
 Eğitimin yakınlığı (süre)
Bürke Aycan
Ders İçeriğinin Belirlenmesi
 İçerik, öğrencinin eğitim amaçlarını
gerçekleştirebilmek için öğrenmesi
gereken her şeydir..
 Bir eğitim programının içeriğinin
belirlenmesi bir karar verme
sürecidir. İki önemli kriter vardır:
 Kullanışlı (işe yarar) olmalı.
 Uygun olmalı.
Bürke Aycan
Ders İçeriğinin Belirlenmesi
 Uygun eğitim aktiviteleri kullanmak
önemlidir çünkü:
 Katılımcının özel bilgiyi edinmesine
olanak sağlarlar.
 Eğitim süresince katılımcıyı ilgili ve
aktif tutarlar.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
Anlatım (Takrir) Yöntemi
Tartışma (Soru – Cevap) Yöntemi
Gösteri Yöntemi
Grup Tartışması Yöntemi
Örnek Olay Yöntemi
Rol Oynama Yöntemi
Beyin Fırtınası Yöntemi
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Anlatım Yöntemi
Anlatım yöntemi, öğretim
programında yer alan konuların
eğitici tarafından eğitilen gruba
anlatılması ve açıklanmasıdır.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Anlatım Yöntemi
Yararlı Yönleri
1.
2.
3.
4.
5.
Geniş bir gruba aynı koşullarda öğretim yapılır.
Konu dağılmadan ve kesilmeden sıra ile işlenir.
Öğreticinin ses ve sözünün etkili gücünden yararlanılır.
Önceden hazırlıklı olmayan katılımcı grubuna öğretim
yapılabilir.
Diğer tekniklere kıyasla kolaylıkla uygulanır ve masrafı azdır.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Anlatım Yöntemi
Sakıncalı Yönleri
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Öğretim sırasında bireysel farklılıklar dikkate alınmadığından bireyleri
tanımak güçtür.
Eğitilenler pasif ve yalnız dinleyici durumunda kalır.
Okul havası verir, genelde sıkıcıdır ve ilgi çekilmesi zordur.
Öğrenci katkısı olmadığından açıklama ve yorumlar tek yönlü olur.
Öğretim sırasında öğrenmeyi kontrol etmek ve değerlendirmek
güçtür.
Yalnız bir duyu organı ile öğretim yapıldığından çabuk unutulur.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Tartışma (Soru-Cevap) Yöntemi
Tartışma yöntemi, amaçlara uygun bilgi
kazandırmak üzere , eğitilen grubun
katılması ile konuların açıklanması ve
tartışılmasıdır. Bu yöntem eğitilenin konu
hakkında gruba yönelttiği soruların sözlü
olarak eğitilenler tarafından
cevaplandırılmasını ve onların fikirlerinin
ortaya konulmasını sağlar.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Tartışma (Soru-Cevap) Yöntemi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Yararlı Yönleri
Katılımcılar öğretim etkinliğine katıldıklarından aktif ve her an konuşmaya
hazır olur.
Katılımcılar kişisel yorum yapma, düşündüklerini anlatma, eleştiride
bulunma becerisi kazanırlar.
Katılımcıların birbirlerini tanımalarına ve toplumsallaşmalarına katkıda
bulunur.
Eğitici ve katılımcılar arasındaki iletişim canlı ve etkili hale gelir.
Konu ile ilgili sorunlara çözüm yolları farklı yaklaşımlarla aranır ve bulunur.
Öğretene geri bildirim sağlar.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Tartışma (Soru-Cevap) Yöntemi
Sakıncalı Yönleri
1. Öğretim için ayrılan süreden fazla zaman
harcanabilir.
2. Tartışmaya katılanların sayısı az ise beklenen
yararlar sağlanmaz.
3. Öğretim sırasında amaçlardan sapma ve
uzaklaşma tehlikesi vardır.
4. Konunun sıra ile ve düzenli olarak izlenmesi
zordur.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Gösteri Yöntemi
Gösteri Yöntemi, öğretim sırasında
bilginin uygulanması, bir işin nasıl
yapıldığının gösterilmesi ve temel
işlemlerinin tanıtılmasıdır. Demostrasyon
adı da verilen bu yöntemin uygulama alanı
geniştir. Beceri öğretimi için gerekli bilginin
kazandırılması, özellikle bir iş veya görevin
mekanik ve rutin yönlerinin öğretiminde en
etkin öğretim yöntemidir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Gösteri Yöntemi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Yararlı Yönleri
Gösteri eğitilenlerin bir olayın gerçek oluşumunu hem görerek hem işiterek
öğrenmelerini sağlar.
Gösteri sözlü ifadesinin yetersiz olduğu kurallar ve prensiplerin
açıklanmasını kolaylaştırır.
Yapılan deney ve işler ile sonuçları görülebildiğinden öğrenme daha çabuk,
kolay ve kalıcı olur.
Katılımcılar da gösteriye katılabilir, bilgiyi uygulama hüner ve tutumları
geliştirilir.
Özellikle beceri kazandırmada malzeme, alet ve makinelerin kullanılması
kolaylıkla öğretilir.
Laboratuar ve atölyelerde iş güvenliği kuralları ve tehlikeleri gösterilebilir.
Eğitilenlerin ilgileri kolaylıkla çekilir, iş veya görevin standartları ortaya
konulabilir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Gösteri Yöntemi
Sakıncalı Yönleri
1. Bu yöntem, anlatım ve tartışma
yöntemlerine kıyasla daha fazla zaman
gerektirir.
2. Kullanılan araçlar ve zamandan dolayı
masraflı olur.
3. Büyük gruplara veya çok küçük olan
objelere uygulanması zordur.
Bürke Aycan
Örnek Çalışma
PROJEKSİYON MAKİNASI, KURULUMU VE
ÇALIŞTIRILMASI
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Grup Tartışması Yöntemi
Grup Tartışması Yöntemi, eğitilenlerin bir
konu veya sorun üzerinde konuşarak,
tartışarak, fikirlerini, görüşlerini açıkça
ortaya koyarak çözüm yollarını bulmayı
sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntem
eğiticinin yönetiminde grubu oluşturan
bireylerin öğretim etkinliği olan konuşma
ve tartışmalara katılması ile uygulanır.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Grup Tartışması Yöntemi
Yararlı Yönleri
1.
2.
3.
Grup üyeleri etkinliğe her an katılmaya hazır olur ve
ilgilenir. Her katılımcıya görüş ve önerilerini açıklama
olanağı verilebilir, dağınık düşünceler toparlanabilir.
Sorunlar ve çözüm yolları ortaya konur, varılan
sonuçlarda eğitilenlerin katkısı ve payı olacağından
uygulama alanına konulması kolaylaşır.
Demokratik bir ortamda iyi insan ilişkileri kurma
becerileri kazanmalarına katkıda bulunur.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Grup Tartışması Yöntemi
Sakıncalı Yönleri
1.
2.
3.
4.
Bu yöntem diğerlerine kıyasla daha uzun süre gerektirir.
İyi yönetilmediğinde hizipler ortaya çıkabilir va
amaçlardan saptırabilir.
Grubu oluşturan katılımcıların konuya ilişkin yeterli bilgi
ve tecrübesi olmadığında olumlu sonuç alınamaz.
Grupta belirli bireylerin grubu kendi etkileri altına
almaları olanaklıdır.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Örnek Olay Tekniği
Örnek olay incelemesi, eğitilenlerin bir olaya aktif olarak
katılmalarını gerektiren bir öğretim metodudur. Sunulan
olay gerçek ve hayali olabilir. Öğretim amacı ile
kullanılmak üzere hazırlanan olay anlatılarak, okunarak,
ses ve gösteri araçlarından yararlanılarak sunulur.
Eğitilenler, sunulan olayı, öğrenir, verileri analiz eder,
sonucunu değerlendirir, tartışarak olayın nedenleri ve
çözümlerine ilişkin görüş ve önerileri ortaya koyarlar.
Özellikle sosyal bilimlerde konuların bir kısmı örnek olay
biçiminde eğitim salonuna getirilebilir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Örnek Olay Tekniği
Yararlı Yönleri
1.
2.
3.
4.
5.
Birbirine yakın özgeçmişleri ve görevleri bulunan bireyler,
birbirlerinin deneyimlerinden yaralanır.
Katılımcıların uygulamalara ve eleştirilere katılmaları, birbirlerini
yakından tanımalarını sağlar.
Katılımcılara grup halinde ve birlikte çalışma, problem çözme
alışkanlıkları kazandırılır.
Katılımcıların olaylara farklı yaklaşımlarla bakma ve sorunları analiz
etme yetenekleri geliştirilir.
Katılımcıların düşüncelerini anlatabilme, başkalarını ikna etme,
zamanında konuşma ve dinleme yeterlikleri geliştirilir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Örnek Olay Yöntemi
Sakıncalı Yönleri
1.
2.
3.
Her konu ile ilgili örnek olay bulmak, düzenlemek güçtür.
Olayların sunulması ve tartışılması uzun zaman gerektirir.
Yeterli süre verilmemişse beklenen yarar sağlanamaz.
Uygulamada amaçtan sapmalar, algılama farklılıkları fazla
olabilir.
Bürke Aycan
Örnek Çalışma
MAĞARADAN KURTARMA OPERASYONU
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Rol Oynama Tekniği
Katılımcı grubu önünde iki veya
daha fazla eleman bir olayı dramatize
ederek canlandırır. Rol alanlar
genellikle grup içerisinden seçilir ve
daha önceden rolleri verilir ve
gerekirse prova yapılır. Gösteri
tamamlandıktan sonra tartışılır.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Rol Oynama Tekniği
Yararlı Yönleri
1.
2.
3.
İşyerinde gerçekten karşılaşılan ve karşılaşılması
olası olaylar canlandırıldığından personel ilgi duyar.
Görerek veya duyarak öğrenim yapılacağından
sonuçları uzun süreli ve kalıcı olur.
Rol yapma bir davranışın nasıl gösterilebileceğini
anlatmak yerine gösterme olanağı verir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Rol Oynama Tekniği
Sakıncalı Yönleri
1.
2.
3.
4.
Konunun işlenmesi için hazırlık ve uygulama
aşamaları çok zaman alır ve dikkat gerektirir.
Olaylardaki davranışları rollere çevirmek ayrı bir
yeterlik gerektirir ve zordur.
Bireysel farklılıklar olduğuna göre katılımcıların
oynanan rollerden algılamaları da farklı olacaktır.
Bu yöntemle rol alan ve oynanan bireylerin
tutumuna göre amaçtan kolaylıkla sapma
olabilecektir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Beyin Fırtınası Yöntemi
Sırası gelen katılımcıdan konu ile ilgili fikrini
söylemesi istenir. Her birey sırası geldiği zaman
fikrini söylemek durumundadır. Katılımcıların
fikirlerine gruptan gülme ve bir takım
reaksiyonların gelmemesi gerekir. Eğitici bu
ortamı sağlamakla görevlidir.
Fikirler tahta ya da herhangi bir kağıda
yazılır. Bu yönteme katılımcıların söyleyeceği
fikirler bitene kadar devam edilir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Beyin Fırtınası Yöntemi
Yararlı Yönleri
1. Kısa sürede pek çok katkı sağlanır.
2. Açıklanmaktan çekinilen katkıların
alınmasını kolaylaştırır.
3. Gayri resmi yapı sayesinde çekingen
kişiye tartışmaya daha rahat katılması
mümkün olabilir.
Bürke Aycan
ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
Beyin Fırtınası Yöntemi
Sakıncalı Yönleri
1. Katkılar aşırı derecede geniş kapsamlı
olabilir.
2. Beyin fırtınası ile ilgili açık ve net
parametreler ortaya konmazsa fazla
yararlı olmaz.
Bürke Aycan
3. Eğitim Süreci (Gelişim)
 Materyallerin Yaratılması
 Eğitim Notları
 Öğrenci notları
 Eksersizler ...vb
 Ekipman İhtiyacının belirlenmesi ve
temini
Bürke Aycan
3. Eğitim Süreci (Gelişim)
 Eğitime yardımcı materyaller
nelerdir ?
 Görsel / İşitsel materyaller
kullanmanın eğitime yardımı nedir ?
Bürke Aycan
Eğitime Yardımcı Materyaller












Videoteyp veya filmler
35mm slidelar
Bilgisayar slideları (power point sunu)
Tepegöz ve şeffaflar
Ders notları
Flipchart veya beyaz tahta
Mesleki eğitim gereçleri
Alet-edevat
Resimler-posterler
Model ve maketler
tahtalar
Eksersiz ve oyun malzemeleri
Bürke Aycan
“Deneyim Piramidi”
İnsanlar genellikle şöyle hatırlarlar
Okuduklarının %10’unu
Okuma
Duyduklarının %20’sini
Duyma
Resim görme
Gördüklerinin %30’unu
Film görme
Duyup gördüklerinin %50’sini
Tanıtım / Gösterim / İzleme
Söyleyip yazdıklarının %70’ini
Yerinde ziyaret
Uyguladıklarının %90’ını
Sözel
Dramatik sunum yapma
Gerçek bir deneyimi canlandırma
Uygulama
Wiman & Meirhenry, .Educational Media,
1960 on Edgar Dale’dan alınmıştır
Bürke Aycan
Görsel
Kinesthetic
(deneyimsel)
Eğitimi Düzenleme



Ortamı hazırlayınız
 Giriş (siz & onlar)
 Gündem, aralar, ihtiyaçlar
 Neyi ne için yaptığınızı açıklayarak sizi benimsemelerini
sağlayın
İçerik
 Ana noktaları mantıklı bir biçimde düzenleyiniz (gruplar
halinde)
 Her gruba alt noktalar ekleyiniz
 Görsel araçlar, egzersizler ve bildiriler dağıtınız
Son
 Özet
 Sorular
 Başka öğrenme imkanları
Bürke Aycan
4. Eğitim Süreci (Uygulama)
 İçeriğin, saptanan yöntemle
aktarılması
Bürke Aycan
Siz nasıl bir eğitimci isterdiniz?
Safety Training
Bürke Aycan
Eğiticinin Rolü
Lider
Değerlendirici
Kolaylaştırıcı
Bireysel Gelişim
Uzmanı
 Eğitici yazar
 Eğitici
 Eğitim ve gelişme
yöneticisi












Bürke Aycan
Pazarlamacı
İhtiyaç Analisti
Program Yöneticisi
Program Tasarımcısı
Stratejist
Görev analisti
Teorisyen
Dönüşüm Ajanı
Eğitmen Olmanın Gerektirdiği
Beceriler
 Konu uzmanlığı
 Tasarım
 Eğitim Tasarımı
 Öğrenme prensipleri uygulaması
 Materyal üretimi
 Grafik, yazım vediğer görüntülü
materyaller
 Bilgisayar uzmanlığı
 Sunum
 Ses, Kişilik, teknik uzmanlık
Bürke Aycan
Eğiticide Olması Gereken
Kişisel Özellikler
 Özgüven
 Çevresel Farkındalık
 Köprü kurabilme –
eski ile yeni
arasında bağ
kurabilme
 Organizasyon
Becerileri
 Öğrenme tutkusu
 Dinleme kabiliyeti
 Espri Yeteneği
 İletişim ve sahne
Becerileri
 Esneklik
 Sabır
 Serinkanlı sıcak
kalpli
Bürke Aycan
Eğitimin Verilmesi
 Bir









sunum sırasında girişi ilgi çekici yapmanın yolu:
Dinleyicilere geldikleri için teşekkür edin
Güvenilirliğinizi sağlayın
Gündemi açıklayın
Katılımcılardan beklentilerinizi söyleyin
Ne zaman ara verileceğini belirleyin
Sunumunuz için bir zaman aralığı belirleyin
Dinleyiciye ne öğrenmelerini umduğunuzu söyleyin
Her şeyi bilen ve kibirli bir ilk izlenim vermeyin
Dikkatleri üzerinizde topladığınız zaman, geçişinizi
yapın
Bürke Aycan
İLETİŞİM
İletişim, bir amacı gerçekleştirmek için
bilgi sağlamak ve bu bilgi, duygu,
gereksinim, niyet ve düşüncelerin, yazı,
işaret, konuşma, mimik ve hareketler
aracılığıyla sesli sessiz ya da yazılı olarak
aktarıldığı bir süreçtir.
Bürke Aycan
İLETİŞİM SÜRECİ
Mesaj
(içerik)
Kanal
Mesajın alıcıya giderken
izlediği yol (yazı, işaret, konuşma vb.)
ALICI
(Mesajın gönderildiği birim)
KAYNAK
(İletişimin Başlatıcısı)
Bürke Aycan
İLETİŞİM TESTİ 1
Bürke Aycan
İLETİŞİM TÜRLERİ
 Sözlü İletişim
 Yazılı İletişim
 Sözsüz İletişim
Bürke Aycan
İLETİŞİM TÜRLERİ
Sözlü İletişim
Bireylerin dil ile gerçekleştirdiği iletişim türüdür.
Sözlü İletişimde konuşmacı;
 Doğruluk, güvenirlik
 İçtenlik
 Empati
 Fikirleri açıkça ifade etme
yeteneklerine sahip olmalıdır.
Bürke Aycan
İLETİŞİM TÜRLERİ
Sözlü İletişimin Yararları
• Daha kişiseldir
• Daha basit ve hızlıdır.
• Gönderen geri bildirim alır
• Soru sorma, tartışma, daha fazla açıklama olanağı verir
• Daha esnektir
Bürke Aycan
EMPATİ
“Empati, bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin
yerine koyarak,o kişinin duygularını ve düşüncelerini
doğru olarak anlaması,hissetmesi ve bu durumu ona
iletmesi sürecidir”
CARL ROGERS
Bürke Aycan
İLETİŞİM TÜRLERİ
Yazılı İletişim
Bireylerin yazı ile gerçekleştirdikleri iletişim türüdür.
Yazılı iletişimde iletişimci;
İfadelerinin net ve anlaşılabilir olmasına,
Yazının uygun formatlarda ve özenle hazırlanmış
olmasına,
İmla ve noktalama işaretlerinin yerinde ve doğru
kullanılmış olmasına,
dikkat etmelidir.
Bürke Aycan
İLETİŞİM TÜRLERİ
Yazılı İletişimin Yararları
• Kalıcıdır
• Referans imkanı sağlar
• Çok fazla insana dağıtılabilir
• Kelimeleri seçebilme zamanı verir
• Daha resmidir
Bürke Aycan
İLETİŞİM TÜRLERİ
Sözsüz İletişim
Sözsüz iletişimde duygular daha kolay ifade edilebilir ve sözsüz
mesajlara karşı duyarlı olunursa karşıdakinin ne hissettiği daha iyi
anlaşılır.
*El-kol hareketleri
*Duruş
*Baş hareketleri
*Ağız kıvrımları
*Gözler
* Mimikler
Bürke Aycan
*Oturuş
BEDEN DİLİ
Beden dilinde organlarımızın anlattıkları;
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Ellerin anlattıkları
Kolların anlattıkları
Ayak ve bacakların anlattıkları
Gözlerin anlattıkları
Başın durumları ve konumlarının anlattıkları
Yüzün bölgeleri ve bakışların anlattıkları
Bürke Aycan
BEDEN DİLİ
a) Ellerin anlattıkları
•
•
•
•
•
•
•
•
Eller kenetli
Eller önde birleşmiş
Ellerin arkada buluşması
Dirsekler masada ellerin çatı şeklinde birleşmesi
Elin yüzü kapaması
Elin çeneyi tutması
El yanağa dayalı ve işaret parmağı şakakta
El yanaklarda ve avuç içi destekliyor
Bürke Aycan
BEDEN DİLİ
b) Kolların anlattıkları
• Kol kavuşturulmuş ve yumruklar sıkılmış ise
• Eller kolları tutmuş ve başparmaklar yukarı
göstermişse
• Kollar yanda ve eller belde duruşu
Bürke Aycan
BEDEN DİLİ
c) Ayak ve bacakların anlattıkları
• Bacak bacak üstüne atma, ve ayak ucunun yönü
• Ayak bileği dizde olacak şekilde bacak bacak üstüne
atma
• Ayaklar çarpı konumunda oturuş şekli
Bürke Aycan
BEDEN DİLİ
d) Gözlerin anlattıkları
Gözlerle ilgili en önemli ipucu Gözbebekleridir.
• İnsan birşeyden hoşlanmışsa gözbebekleri büyür
• Karanlıkta gözbebekleri büyür
• Aydınlıkta gözbebekleri küçülür
Bürke Aycan
BEDEN DİLİ
e) Başın durumları ve konumlarının anlattıkları
•
•
•
•
Baş yukarıda
Baş konuşana dönük
Baş konuşandan ters yana dönük
Baş aşağıda
Bürke Aycan
BEDEN DİLİ
f) Yüzün bölgelerinin ve bakışların anlattıkları
• Resmiyet bakışı
• İletişim bakışı
• Flört bakışı
Bürke Aycan
BEDEN DİLİ
Beden dilini kullanırken sosyo – kültürel
farklılıklara dikkat etmek gerekir. Örneğin
avucunuzu kendinize çevirerek, orta ve
işaret parmağınızı kullanarak “V” yapmanız
Türkiye’ de “2” yi ifade ederken Britanya’
da karşınızdakine “boynuzlu” diyerek
küfretmiş olursunuz.
Bürke Aycan
İLETİŞİMDE ALANLAR
İletişimde bir takım bölgeler ve
hakimiyet alanları vardır.
a.
b.
c.
d.
Özel alan (0 – 50 cm.)
Kişisel alan (50 – 120 cm.)
Sosyal alan (120 – 360 cm.)
Ortak alan
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
• Plansızlık
• Dinleyiciye uygun olmayan anlatım tarzı
• Hızlı ve gereksiz bilgi aktarımı
• Yanlış sözcük seçimi
• Ses tonunu ayarlayamama
• Beden dilini kullanamama
• Sinirlilik ve huzursuzluk
• Güvensizlik
• Ön yargılı olma
• Konuşanı dikkatlice dinlememe
• Yazılanı dikkatlice okumama
Bürke Aycan
İLETİŞİM TESTİ 2
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
1.
ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM GETİRMEK, YÖNLENDİRMEK
“ Şöyle yap, böyle yapma...”
“ Bu şekilde hareket etmemelisin...”
“ Buna üzüleceğine oturup dersini çalışsan daha iyi olur...”
“ Yoruluyorum diye yakınacağına geceleri erken yat...”
“ Kavga edeceğinize güzel güzel oynayın, arkadaşlar kavga etmez...”
“ Paylaşmayı bilmezsen, yalnız kalırsın tabi...”
“ Bu kadar düzensiz çalışırsan, işlerini tabi yetiştiremezsin...”
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
1.
ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM GETİRMEK, YÖNLENDİRMEK
Kişide direnç, isyan yaratabilir, savunmaya itebilir.
Öğüt, ahlak dersi vermek, direk önerilerde bulunmak, size sorunu açan
kişide baskı veya suçluluk duyguları uyandırarak, iletişimin kesilmesine
veya yön değiştirmesine neden olabilir.
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
2.
YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, AD TAKMAK
“ Sen zaten hep kolaya kaçarsın...”
“ Bebek gibi davranıyorsun...”
“ Geri zekalı ne olacak...”
“ Şikayetten başka bir şey bilmezsin...”
“ Sulugöz...bir arkadaşınla oynamasını bile bilmiyorsun...”
“ Hiç bir fedakarlığa katlanmak istemiyorsun...”
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
2.
YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, AD TAKMAK
Genellikle yargılama ve eleştirme tepkileri ile karşılaşan
kişiler, kendilerini anlaşılmamış, itilmiş, haksızlığa uğramış,
daha çaresiz hissederler. Bunun sonucunda iletişimi
kesebilirler ve öfkeyle karşılık verebilirler.
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
3.
SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK
“ Neden...Sen ona ne yaptın?...O sana ne dedi?...”
“ Çocuk neden hastalandı?... İyi giydirmedin mi?...”
“ Neden uyuyamadın?... Ağır mı yedin?...”
“ Neden doğru düzgün oynamayı beceremiyorsun?...”
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
3.
SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK
Genellikle soru, inceleme, nedenini arama gibi yaklaşımların içinde
önyargı, eleştri veya zorunlu çözüm bulunur. Konuşan dinleyenin
sorularla nereye varmak istediğini anlayamayacağından endişeye kapılıp
savunmaya geçebilir.
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
4.
TEŞHİS, TANI KOYMAK, TAHLİL ETMEK
“ Aslında sen öyle demek istemiyorsun...”
“ Ben senin aslında neden öyle yaptığını biliyorum...”
“ Aslında senin derdin başka ...”
“ Anlaşılan bir süre sana yardımı olmamı isteyeceksin ...”
“ Bunları beni üzmek için anlatıyorsun anlaşılan”
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
4.
TEŞHİS, TANI KOYMAK, TAHLİL ETMEK
Bu tür yaklaşımlarda, dinleyen kişi sanki konuşanın niyetini, söylemek
istediklerini çok iyi biliyormuş, onun kafasının içindekileri okuyormuş
gibi bir tavır içine girdiğinden, konuşanı savunmaya ittiği gibi,
sinirlenmesine, sabırsızlanmasına veya öfkeli cevaplar vermesine neden
olabilir. Konuşan kişi kendini kıstırılmış, yanlış anlaşılmış, yanlış
yorumlanmış gibi hissedebileceği için büyük olasılıkla iletişimi keser.
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
5.
TESELLİ ETMEK
“ Aldırma boşver...”
“ Düzelir canım, bunu dert etme...”
“ Üzülmeeee....”
“ Başka şeyden konuşalım...”
“ Olur böyle şeyler, geçer...”
“ Bir kahve iç düzelirsin...”
“ Boşver canım, arkadaşlar arasında olur böyle şeyler...”
“ Aman sen de herşeyi ciddiye alıyorsun, yak bir sigara...”
Bürke Aycan
İLETİŞİMİ ENGELLEYEN
FAKTÖRLER
5.
TESELLİ ETMEK
Aslında teselli etmek çok güzel ve yararlıdır, ancak önemli olan
teselliyi kişiyi anladığımızı belirttikten sonra verebilmektir.
Söyledikleri anlaşılmadan, teselli ediliyormuş hissini yaşayan kişi,
kendini anlaşılmamış, dinlenilmemiş, söyledikleri saçma sapan gibi
algılanmış hissedebilir. Önemsenmemiş veya tam olarak
dinlenilmemiş olmaktan dolayı kızgınlık duyabilir. Genellikle,
dinlemeden verilen teselli mesajları, konuşan kişide sorununun
küçümsendiği duygusunu yaratabilir.
Bürke Aycan
İLETİŞİMDE DİNLEME
Nasıl Dinlemeliyiz?
a.
b.
c.
Fiziksel olarak katılım: Göz kontağı, uygun beden
duruşu, rahatlık.
Psikolojik katılım: Anlatılmak istenenin ne olduğunu
anlamak, altta yatan duyguyu anlamak, koşulsuz
kabulle dinlemek, dürüst olarak dinlemek
Sözlü katılım: Soru sorma, cesaretlendirme, onaylıyıcı
sözsüz imgeler, destekliyici cümleler, yansıtma
cümleleri
Bürke Aycan
İLETİŞİMDE DİNLEME
DİNLEME ENGELLERİ
• Konuşmacıya karşı önyargı
• İçeriğe değil, yönteme bakmak
• Konuya karşı önyargı
• Beklentiler ve istekler
• Konuşma arzusu
•Konsantre olamamak
Bürke Aycan
İLETİŞİMDE DİNLEME
DİNLEDİĞİNİZİ GÖSTERİN
• İlgi alanı yakalayın
• Kişi veya yönteme değil içeriğe odaklanın
• Zihniniz açık olsun
• Açık fikirli olun
• Kelimelere değil, anlamlarına bakın
• Duyguları anlamak için dinleyin
• Göz teması kurun
• Karşınızdakini cesaretlendirin
• Empati kurun
Bürke Aycan
İLETİŞİMDE DİNLEME
Yanlış Dinleme Türleri
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Görünüşte Dinleme
Seçerek Dinleme
Saplantılı Dinleme
Savunucu Dinleme
Tuzak Kurucu Dinleme
Yüzeysel Dinleme
Bürke Aycan
Bürke Aycan
“Ben” sözü niçin tek yönlü bakışın
başı?
 Yaptığımız görüşmede her “ben” deyişinizde
karşınızdakinin değil, kendinizin daha önemli
olduğunu vurgulamış olursunuz.
 “Ben size yeni teklifimden bahsetmek istiyorum”
yerine;
“Yeni teklifimi öğrenmek ister misiniz”
 “Ben fatura adresinizi öğrenmek istiyorum”
yerine;
“Fatura
adresinizi verebilir misiniz?”
 “Benim size iyi haberlerim var” yerine;
“Sizin için iyi haberlerim var”
Bürke Aycan
Hayır Demeyin!
 Otelde;
 “609 no.lu odadan arıyorum. Arabamı
çıkarın.”
 “Beyefendi yanlış oda numarası
söylediniz en son oda numarası 300.”
yerine;
 “İsim ve soyadınızı alayım, hemen
arabanızı hazırlatayım efendim.
Bürke Aycan
Niçin tek sözcüklü cevaplar
vermemeli?
 Tek sözcüklü cevaplar, karşınızdakini
umursamadığınız ve ona sadece o kadarının
yeteceği anlamına gelir.
 Siz yeni kumaş bölümü satıcısı mısınız?
 Evet...(Kısa ve karşısındakini ciddiye almayan
cevap)
 (Daha iyisi) Evet, size nasıl yardımcı olabilirim?
Bürke Aycan
ALGI
Algı, tüm duyu verilerini
örgütleyip, yorumlayarak
çevremizdeki nesne ve
olaylara anlam verme
sürecidir.
Bürke Aycan
ALGIDA SEÇİCİLİK
 Her bir birey çevresindeki
nesne ve olaylara,
yaşantılarına, ilgilerine göre
farklı anlamlar verecektir. Buna
Algıda Seçicilik denir.
Bürke Aycan
Bürke Aycan
Bürke Aycan
Bürke Aycan
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
Formal İletişim
 Dikey İletişim
 Yatay İletişim
Informal İletişim
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
Formal İletişim

Dikey İletişim
Yukarıdan aşağıya doğru iletişim
 Aşağıdan yukarıya doğru iletişim

Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
 Yukarıdan aşağıya doğru iletişim
 İş emirleri, işlerin gerekçeleri, politika ve uygulamalar,
misyon, vizyon ve amaçlara ilişkin bilgi verilir.
 Bilgilendirmenin tam olarak yapılması gerekir, yoksa
hem etkili olmaz, hem de yanlışlık veya eksikliklere yol
açar.
 Formal iletişim kanalıyla bilgiler verildiğinden dedikodu,
söylenti gibi çıkabilecek problemleri de ortadan
kaldıracaktır.
 Çoğunlukla, yüzyüze toplantı, telefon, afiş, yayın, kısa
not, mektup, duyuru panoları, raporlar gibi araçlar
kullanılır.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
Gönderen:Genel Müdür
Gönderilen :Departman Müdürü
Yarın sabah saat dokuzda tam bir güneş tutulması
olacaktır. Bu her gün rastladığımız bir olay olmadığı
için çalışanların en iyi elbiselerini giymiş olarak,
gözlemek üzere dışarıda toplanmalarını istiyorum. Bu
ender olayı vurgulamak için, ben bizzat bu olayı
kendilerine açıklayacağım. Yağmur yağarsa iyi
göremeyeceğimiz için, çalışanların kantinde
toplanmaları gerekecektir.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
Gönderen: Departman Müdürü
Gönderilen: Üretim Müdürü
Genel Müdürün emri ile yarın sabah dokuzda tam bir güneş
tutulması olacaktır. Eğer yağmur yağarsa, en iyi
elbiselerimizi giymiş olarak dışarıda göremeyeceğiz. Bu
durumda güneşin yok oluşu kantinden izlenecektir. Bu her
zaman rastladığımız bir olay değildir.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
Gönderen: Üretim Müdürü
Gönderilen: Üretim Amiri
Genel Müdürün emri ile yarın sabah dokuzda güneşin
kantinden yok oluşunu en iyi elbiselerimizle izleyeceğiz.
Genel Müdür yağmur yağıp yağmayacağını bildirecektir. Bu
her gün rastladığımız bir olay değildir.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
Gönderen: Üretim Amiri
Gönderilen: Formen
Eğer yarın kantinde yağış varsa, ki bu her zaman
gördüğümüz bir olay değildir, Genel Müdür en iyi elbiseleri
içerisinde saat dokuzda yok olacaktır.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
Gönderen: Formen
Gönderilen: Bütün çalışanlar
Yarın saat dokuzda Genel Müdür yok olacaktır. Ne yazık ki
bu her zaman karşılaştığımız bir olay değildir.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
 Aşağıdan yukarıya doğru iletişim
 Yukarıdan aşağıya doğru olan iletişimin geri bildirimi
olarak da düşünülebilir.
 Amacı, faaliyetler, kararlar, personel performansı ile ilgili
yukarıya bilgi sağlamaktır.
 Verilen görevlere ilişkin durum raporlarını, karar alma ve
sorun çözmede yardım taleplerini, kurumun gelişimine
ilişkin önerilerini, mesai program değişiklikleri, yıllık izin
talepleri gibi bilgileri içermektedir.
 Çoğunlukla, yüzyüze toplantı, telefon, yazılı raporlar,
anketler, kısa not, şikayet ve öneri kutuları gibi araçlar
kullanılır.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
 Formal İletişim
 Yatay İletişim
Aynı seviyedeki kişiler ve birbirleri
üzerinde doğrudan bir otoritesi
olmayan kişiler veya birimler
arasında gidip gelen mesajlardır.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
 Yatay iletişim
 Dikey iletişim kanallarına gidilmediğinden zaman
kazanılır.
 Birlikte çalışma alışkanlığı kazanma ve koordinasyonun
etkili işlemesi açısından önemlidir.
 Çoğunlukla, yüzyüze görüşme, telefon, yazılı kısa not, iş
talimatları ve resmi talep formları gibi araçlar
kullanılır.
Bürke Aycan
KURUM İÇİ İLETİŞİM
 Informal İletişim
 Bilginin resmi olamayan bir şekilde dedikodu ya da
söylenti şeklinde yayılmasıdır.
 Eğer etkili bir iç formal iletişim yoksa ortaya çıkar.
 Kişiler kendileri ve firmaları hakkında konuşma
konusundaki psikolojik ihtiyaçlarını giderirler.
 Informal iletişimde mesajlar değişikliğe uğrayabilirler.
Bürke Aycan
DEDİKODU
 Bilgilerin ağızdan ağıza, kulaktan
kulağa resmi olmayan iletişim
türlerine göre yayılması olarak
tanımlanabilir.
 Bu bilgiler doğru olabilecekleri gibi
yanlış da olabilirler.
 Ağızdan ağıza, kulaktan kulağa
dolaşan mesajlarda değişmeler olması
kaçınılmazdır.
Bürke Aycan
Bürke Aycan
SES HAREKET İLİŞKİSİ
Sesler ile hareketler arasında kaçınılmaz
olarak bir etkileşim vardır.
Bazı sesleri çıkarmak, vücudun duruş
biçimine göre, belli başlı hareketleri yapmaya
göre kolaylaşır ya da zorlaşabilir.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Tanışma
 Tanışma, masa ve ortamın düzeni sunumun etkinliği
açısından önemlidir.
 Sunumu yapan kişi çok kısa olarak kendini tanıtmalıdır.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Yerleşim
Masanın konumu sunumun görselliği ve sunucuların hareket
kabiliyeti için oldukça önemlidir. Bu yüzden masanın en uygun
şekilde yerleştirilmesi gerekmektedir. Eğer yapılamıyorsa masa
kaldırılmalıdır.
Sunumu yapan grup kalabalık ise sahnenin iki yanına dengeli
olarak dağılmalıdır.
Flip-chart kullanılırken katılımcılarla ve perde ile ilişkinin
kaybedilmemesine dikkat edilmelidir.
Bir zorunluluk olmadıkça sunuma başlamadan önce flip-chart’ın
yazılı olmamasında yarar vardır. Sunumu yapan kişi flip-chart’ı
kapatmamalıdır
Sunum sırasında çevrede izleyenlerin ve sunumu yapan kişinin
dikkatini dağıtacak şeyler bulunmamalıdır.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Eğitmenin Duruşu ve Ses Tonu
Sunumu yapan kişinin duruşu ve davranışı önemlidir.
Sunumu yapan kişi vücudunun ağırlığını iki ayağı üzerine
dengeli olarak dağıtmalıdır. Ayaklar birbirine paralel
olmalı ve iki ayak arasındaki açıklık omuz genişliğinde
olmalıdır. Kendisinin ve izleyicilerin dikkatini dağıtacak
davranışlardan kaçınmalıdır.
Konuşmayı akıcı olarak sürdürebilmek ve konuşurken
istenmedik sesler çıkarmamak için konuşmacı kendi
sesini dinleyebilmelidir.
Sunumu yapan kişi giyimine özen göstermelidir. (Ne çok
şık, ne çok paspal)
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Eğitmenin Duruşu ve Ses Tonu
• Konuşma sırasında çok sık tekrarlanan kelimeler
olmamasına dikkat edilmelidir.
• Net, işitilebilir ve berrak bir ses ile konuşulmalıdır.
• Duruş önemlidir. Duruş, izleyicilerde kararlı, inatçı,
düşünceli, dalgın, bilgin, düşünür vb. izlenimleri bırakabilir.
• Vücuduyla, sesiyle insanın içten ve inandırıcı olması
gerekir. Yaptığımız işe ne kadar inanır ve içtenlikle yaparsak
o kadar inandırıcı olabiliriz.
• Göz temasına dikkat edilmelidir.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Heyecan Halinde;
 Su ve kalem hayat kurtarır.
 Heyecanlandığımız ya da nefesimizi kontrol etmekte
zorlandığımız anlarda su içmek ritmimizi yeniden
yakalamamıza yardımcı olacaktır.
 Elimizi kolumuzu nereye koyacağımızı bilemediğimiz ve bu
sebeple kendimizi rahatsız hissettiğimizde elimize bir
kalem almak iyi bir çözümdür.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Soruları Dinlemek
..... Cevaplarınızı düşünmeden önce dinleyicilerinizin sorularını
ve yorumlarını dinleyin.
 Zor soruları hoş karşılayın
 Yakınlık kurmak için “bu iyi bir soru” diyin
 Kişi ile direk göz teması kurun
 Soruları sorarken dinleyiciye yoğunlaşın
 Kişiye doğru yaklaşın
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Soruları Cevaplamak







Soruyu soran kişiye hitaben cevap verin
Daha sonra göz temasını tüm dinleyenlere kaydırın
Soruyu kısa ve öz cevaplayın
Fikrinize sahip çıkın
Cevabı bilmiyorsanız, söyleyin; Sunumu yapan kişinin her
konuda uzman olması beklenemez. Bilmediğimiz bir soru ile
karşılaştığımız zaman içtenlikle ve çekinmeden “Bu konu
hakkında bilgi sahibi değilim, araştırıp size döneyim”
cevabını vermek gerekir.
Cevaplarken dikkati soru sorana yönlendirerek bitirin
Uygunsa “yardımcı olabildim mi” veya “sorunuzu
cevaplandırabildim mi” diye sorun
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Oyunlar
Oyunlar, sunuma katılanları motive etmek için iyi bir
araçtır. Ancak aşağıdaki konulara dikkat edilmesi gerekir.
Oyun, katılımcıların konuya odaklanmasını sağlıyorsa
yararlıdır.
Oyun süresinin iyi hesaplanması ve kontrolün
kaybedilmemesi gerekir.
Oynanış biçimi yönünden kontrolün kaybedilmesine
yol açacak oyunlar seçilmemelidir.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Powerpoint slaytları
• Powerpoint sunumlarında, metin yazmaktan kaçınılmalıdır. Her
bir slayttaki bilgi, olabilecek en az sayıda maddelenerek
gösterilmelidir.
• Maddeler halinde anlatılması gereken sunumlarda maddeler
arasındaki bağlantılar belli edilmelidir.
• Maddelemelere dikkat edilmeli, tasarım ve düzenlemesine özen
gösterilmelidir.
• Slaytlarda gereksiz parantez kullanmamalıdır.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
Powerpoint slaytları
• Powerpoint kullanılırken uygun renk bileşenleri kullanılmalı
ve maddelerin birbirinden farklı olduğunu hissettirecek bir
diziliş olmalıdır.
• Gereksiz resimler dikkati dağıtır.
• Kullanılan resimler amaca uygun olmalıdır. İnsanları aciz
durumda gösteren resim ve fotoğraflar kullanmaktan
kaçınılmalıdır.
• Uygun renk bileşenleri kullanılmalıdır.
Bürke Aycan
SUNUM YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN
ALTIN KURALLAR
En kötü sunumlar ikinci yapılanlardır. Birinci sunumda çok
dikkat edilir. İkincisinde ise genellikle “nasıl olsa
başarıyorum” diye yeterince özenli davranılmaz ve en çok
hata o zaman yapılır. Bütün sunumlara aynı özenle
hazırlanmak gerekir.
Bürke Aycan
EĞİTİM ORTAMININ HAZIRLANMASI
Eğitim ortamındaki ses, ışık, ısı gibi
etkenler eğitici tarafından eğitim
içeriğine göre uygun ayarlanmalıdır.
Bu eğitim programının başarısına
olumlu yönde katkı sağlayacaktır.
Bürke Aycan
EĞİTİM ORTAMININ HAZIRLANMASI
Eğitim programının içeriğine göre,
yerleşim planının olabildiğince rahat,
katılımcıların eğiticiye ulaşabileceği
ve eğiticinin de katılımcıları
görebileceği şekilde olmasına oldukça
özen göstermek gerekir.
Bürke Aycan
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Ölçme konusuna genel bir bakış
 Neyi ölçeriz,
 Neden ölçeriz,
 Ne ile ölçeriz,
 Nasıl ölçeriz.
Bürke Aycan
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME ÇEŞİTLERİ
a. Karşılaştırmalı Ölçümler
b. Metrik Ölçümler
Bürke Aycan
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Karşılaştırmalı Ölçümler
Bu ölçüm şeklinde iki farklı şey
doğrudan birbiri ile karşılaştırılarak
aralarındaki benzerlik ve farklılık
belirlenmeye ve ifade edilmeye çalışılır.
Bürke Aycan
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Metrik Ölçümler
Derecelendirilmiş bir ölçme ile bu
yöntemin uygulanmasını sağlayan bir
hesaplama yolu ve çoğunlukla da ölçümü
gerçekleştirmek için kullanılan bir araç ya da
gereçle yapılan ölçme yöntemidir.
Bürke Aycan
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
İnsanların Bilgi ve Becerilerini Neden Ölçeriz?
 Yarışma sınavları
 Belirli bir beceri ya da özelliği gerektiren
durumlarda yapılan sınavlar
 Eğitimin hedefi olarak belirlenmiş bir gelişimin
sağlanıp sağlanmadığını ya da hangi ölçüde
sağlandığını belirlemek için yapılan sınavlar.
Bürke Aycan
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Eğitime Katılan Kişiyi Nasıl İzleriz?







Kendisine sorarak,
Üstlerine sorarak,
Astlarına sorarak,
Denklerine sorarak,
İş süreçlerine ve sonuçlarına bakarak,
Eğiticiye sorarak,
Soyutlamalar yapılarak (yazı, şekil, ses,
hareket ile öğrenilenlerin ifade ettirilmesi)
Bürke Aycan
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Eğitici Kendini Nasıl Değerlendirir?
Eğitimin ne derece etkili olduğu ve
eğiticinin bu konuda ne derecede
tatmin edici olduğu katılımcıya gerek
sözel gerekse de yazılı formlar
aracılığı ile sorulur.
Bürke Aycan
HOŞÇAKALIN....
Bürke Aycan
aycan@absolute.gen.tr
0 312 236 35 83
0 532 647 41 06
Bürke Aycan