SAKARYA SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ İl Kanser Koordinatörü Uzm. Dr. Sevda Gürsel Kanser insidansı gelişmekte olan ülkelerde daha belirgin olmak üzere tüm dünyada artmaktadır. Kanser insidansı ülkemizde yüz binde 180-200 olarak hesaplanmaktadır. Bu rakam Avrupa Ülkelerinin yarısıdır. Kanser asıl olarak orta ileri yaş hastalığıdır. Yeni kanser tanısı alan vakaların %90’ı 45 yaş ve üzeridir. Yılda 11 milyon insan kansere yakalanmakta, 7 milyon insan yaşamını kanser nedeniyle kaybetmektedir. Sigara halen kanserden ölümlerin yüzde 30 undan sorumludur. ÜLKEMİZDE ÖLÜMLER EN SIK KALP VE DAMAR HASTALIKLARINDAN MEYDANA GELİR. KANSER NEDENLİ ÖLÜMLER İSE İKİNCİ SIKLIKTADIR. Kanserin hızla artışında; -yaşlı nüfusun toplumdaki yüzdesinin artışı, -sigara tüketiminin hızlı yükselişi, -yanlış beslenme -çevresel faktörler -bazı enfeksiyonlar Etkilidir. ÜLKEMİZDE DURUM Ülkemizde mevcut verilere göre Doğu Bölgelerinde 20/100 000, Batı Bölgelerinde 40-50/100 000 oranında bir sıklık vardır. Sakarya Kanser verilerine göre Pasif İller arasındadır. Dileğimiz Pasif il olarak devam etmektir. Amacımız Kanserde Primer Korumaya ağırlık vererek farkındalığı artırmaktır. Kanserle Savaş Dairesi İstatistiklerine Göre Sakarya’da İlk Beş Kanser Türlerinin Dağılımı Kanserde tedavi edici hizmetlerin geliştirilmesinde beş ana başlık belirlenmiştir. a)İnsan Kaynaklarının geliştirilmesi b)Teknolojik ve fiziki alt yapının geliştirilmesi c)Tanı ,tedavi ve ilaç uygulamaları konusunda Ulusal Politika Geliştirilmesi d)Kanser Konusunda Ulusal bir organizasyon yapısının oluşturulması e)Kanser tanısı ve tedavisi ve bilimsel araştırmaları alanında Ulusal Sağlık Kurum/Kuruluşları ve Sevk Zinciri yapısının oluşturulması Kanserde Korunma 2030 yılında kanser görülme sıklığında tüm dünya’da iki misline yakın bir artış öngörülmektedir. Bu durumu kanser kontrol programlarında kanseri önlemeye ve erken tanıya ağırlık verilmesini zorunlu hale getirmektedir. Bu konuda kanserin primer , sekonder, tersiyer korunması gündeme gelmektedir. Primer korunmada henüz kansere ilişkin hiçbir belirti,hücre değişimi yoktur. Bu dönemde alınan önlemlerle kanserin oluşumu engellenebilmektedir. Örneğin sigara yok edilirse akciğer kanseri oluşmaz. Sekonder korumada erken tanı söz olup klinik bulgu yok ancak hücresel düzeyde kanser başlamış bulunmaktadır. Örnek olarak meme kanseri tarama programları verilebilir. Tersiyer korumada kanser bulguları vardır ancak doğru tedavi yaklaşımı ile mortalite düşürülmektedir KANSER KONTROL PROGRAMI Biyolojik Başlangıç Kanser oluşumu öncesi Klinik Başlangıç Klinik bulgular öncesi Klinik bulgular sonrası BİRİNCİL KORUNMA İKİNCİL KORUNMA ÜÇÜNCÜL KORUNMA Etkin yöntem: ETKENDEN UZAKLAŞMA Etkin yöntem: ERKEN TANI TARAMA Örnek: AKCİĞER CA Örnek: MEME CA Etkin yöntem: UYGUN TEDAVİ, REHABİLİTASYON, PALYASYON Örnek: ÇOCUKLUK ÇAĞI CA KETEM Kanser taraması ile mortalitenin azalmasına yönelik olarak Sağlık Bakanlığı meme serviks kanseri taramalarına ilişkin ulusal standartlar oluşturulmuştur. Tarama programlarının düzenli yürütülebilmesi için hizmetin ücretsiz olması sağlanmıştır.Alt yapı desteği için her ile en az bir Kanser Erken Teşhis,Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) açılması programlanmıştır. SAĞLIKLI ve MUTLU BİR YAŞAM GEÇİRMENİZ DİLEĞİYLE TEŞEKKÜR EDERİM