XX. Ulusal Kimya Kongresi, Erciyes Üniversitesi, 4-8 Eylül 2006, Kayseri OKP- 177 SİMETRİK OLMAYAN PERİLEN DİİMİD’LERİN G-KUADRUPLEKS DNA BAĞLANMA SEÇİCİLİKLERİ Haluk DİNÇALP*1, Nesibe AVCIBAŞI2,3, Sıddık İÇLİ2 1 Celal Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü 45030, Muradiye/Manisa 2 Ege Üniversitesi Güneş Enerjisi Enstitüsü 35100, Bornova/İzmir 3 Ege Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu 35100, Bornova/İzmir Perilen diimid’ler yüksek teknoloji alanındaki uygulamalarının yanı sıra; fotodinamik terapide1, Gkuadrupleks DNA stabilizasyonunda ve kanserli hücrelerdeki telomeraz aktivitesinin inhibisyonunda kullanılmaktadır2. Son dönemlerde perilen diimid’lerin G-kuadrupleks DNA bağlanma seçiciliği potansiyelinin belirlenmesi konusundaki çalışmalar yapılmıştır. Simetrik olmayan perilen diimid’lerin bu tür çalışmalarda kullanılması ilginç sonuçlar vermiştir. Bu çalışmada 5 farklı oligonükleotid’in 3 farklı simetrik olmayan perilen diimid türevi ligand ile etkileşimleri incelenmiştir. Yapılan absorpsiyon ve emisyon ölçümlerine göre simetrik olmayan perilen diimidler, G-kuadrupleks DNA yapılarıyla bazı spesifik etkileşimler göstermiştir. Kuadrupleks DNA ile kompleks yapan bu yapıların absorpsiyon maksimumları, kompleks yapmayan hallerine göre daha uzun dalga boyuna kaymıştır. Ayrıca flüoresans sönümleme çalışmaları göstermiştir ki; perilen diimid yapıların DNA sarmalı üzerindeki çökme kinetikleri emisyonda azalma ya da artmaya neden olmuştur. Çalışmada kullanılan PYPER kodlu maddenin G4'-DNA (a) ile etkileşiminin, ds-DNA (b) ile etkileşimine göre 9.3 kat daha fazla olduğu bulunmuştur. G G G G G G (a) G G G G G G G G G G G G G G (b) Şekil 1. (a) G4'-DNA ve (b) ds-DNA yapılarının şematik gösterimi Kaynaklar 1 2 Yukruk, F., Dogan, A.L., Canpinar, H., Guc, D., Akkaya, E.U., Org. Lett. 7 (2005) 2885-2887. Fedoroff, O.Y., Salazar, M., Han, H., Chemeris, V.V., Kerwin, S.M., Hurley, L.H., Biochemistry 37 (1998) 12367-12374. KimyaKongreleri.org