File - BARIŞ KIRNAP
advertisement
Etkili Konuşma Etkili ve Güzel Konuşmanın Önemi ve Özellikleri Dil Nedir? Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan bir vasıtadır.Anlaşma, en az iki kişi arasında ve karşılıklı gerçekleşmektedir.Yani Anlaşmanın olabilmesi için konuşanın ve dinleyenin olması ve bu kişilerin anlama ve anlatma becerilerinin iyi gelişmiş olması gerekir.Etkili bir iletişim için konuşanın ve dinleyenin bulunması yanında her iki taraf da konuşma ve dinleme kurallarını iyi bilmesi,bildiklerini günlü hayatında kullanıyor olması gerekmektedir.Yine etkili bir iletişim için dilimizin kurallarının ve sahip olduğu özelliklerinin iyi bilmesi,bu kuralların konuşma ve yazılarda uygulanması gerekir. Konuşma Becerisi ve Önemi Konuşma,duygu,düşünce tasarı ve meramımızı,yaşadıklarımızı,hayallerimizi,özlemlerimizi karşımızdaki kişilere ses titreşimleri vasıtasıyla iletme becerisidir.Herhangi bir konuşma ortamında konuşan ve dinleyenin bir konu ile ilgili duygularını,düşüncelerini birbirlerine bildirmeleridir. Konuşma becerisi,kişinin kendisi doğrudan ifade ettiği,duygu ve dileklerini başka kimselere doğrudan anlattığı,kendi başına kullanabileceği bir beceri değil,başkalarıyla paylaşabileceği bir beceridir.Bir başka ifadeyle konuşma,bireyin kendisini aşmada ve toplumla bütünleşmede kullandığı en etkili ve ekonomik bir yoldur. TEMEL DİL BECERİLERİ ANLAMA ANLATIM OKUMA KONUŞMA DİNLEME YAZMA Tablo 1. Temel Dil Becerileri Bu bakımından konuşma becerisi,bireylerin sosyalleşmesinde diğer becerilerine göre daha fazla ilgili ve etkilidir.Bu yönüyle konuşma becerisinin insan hayatındaki önemi oldukça büyüktür. Kusursuz,Etkiki Konuşma(Diksiyon &Belegat) Toplumda her birey daha güzel bir Türkçe konuşabilmek için gayret gösterir.Niçin? *Etkili bir iletişim için, *Meramını karanlık bir nokta bırakmadan anlatmak için, *Doğru anlaşılmak,iletişim kazalarına uğramamak için, *Etkileyici olmak,toplumda sevilmek için... Etkili ve güzel konuşma becerisi,tezgahtardan meclis kürsüsünde konuşan vekile kadar herkes için önem taşıyan bir beceridir.Doktorun,avukatın,gazetecinin,özellikle de öğretmenlerin mesleklerini amacına uygun bir biçimde yürütebilmeleri için doğru,etkili ve güzel konuşma becerisine sahip olmaları gerekmektedir.Öğretmenler her konuda olduğu gibi bu konuda da topluma ve hedef kitleleri olan öğrencilerine model olmak zorundadırlar!... Doğru telaffuz ve etkili konuşma sadece radyo ve televizyon spikerlerinin sahip olması gereken bir nitelik midir?Kesinlikle hayır.Ancak günümüzde bu mesleği sürdürenlerin doğru telaffuz ve etkili konu.şma özelliklerinden çok fiziğe ya da başka özelliklerine önem verilmekte ve Türkçemizin katledilişine ortam hazırlamaktadır. Büyük Tv kanallarında hatalı konuşmalara,yanlış telaffuzlara şahit olmadığımız bir gün geçmemektedir. -Montaigne,Denemeler’inde Nasıl etkili konuşmalı başlıklı yazısında şunları söylüyor: Sözümün akışını, bozup güzel tümceler aramaktansa güzel tümceleri bozup sözümün akışına uydurmayı daha doğru bulurum.Bir sözün ardından koşmamalıyız,söz bizim ardımızıdan koşmalı,işimize yaramalı.Söylediğimiz şeyler sözlerimizi almalı ve dinleyini kafasını öyle doldurmalı ki,artık sözcüklerini hatırlayamasın.İster kağıt üstünde olsun,ister ağızdan benim sevdiiğim konuşma ,düpedüz içten gelen,lezzetli,şiirli,sıkı ve kısa kesen bir konuşmadır.Güç olsun,zararı yok ;ama sıkıcı olmasın;süsten,özetiden kaçsın,düzensiz,gelişigüzel ve korkmadan yürüsün.Dinleyen,her yediği lokmayı tadarak yesin.Konuşma,Sueton’un,Julius Caesar’ın konuşması için dediği gibi,askerce olsun;aukalaca,avukatça,vaizce olmasın. Benjamin Franklin’in herkese örnek olabilecek hayat kurallarını sıralarken en başta şu öğüdüne yer vermiştir:Ancak başkalarına ve kendine faydası olabilecek şeylerden konuş,boşuna çene çalma! (Dr.Ali Göçer,2007;”2-19”) Örnek verilecek olursa: Abraham Lincoln konferans vermek için New York’a çağrılmış,herkes onu merak ediyordu.Lincoln söze başlayarak öyle konuşmuştu ki,dinleyiciler onun fikirlerini anlatış,sıralayış,toplayış ve savunuşundaki ustalığa hayran oldular.New York’ta çıkan bir gazete bu olayı anlatırken:’Şimdiye kadar hiç kimse New York dinleyicileri üzerinde bu kadar kuvveti bir eti yapmamıştır.’demiştir. Konuşmacının etkili ve verimli olmasında sahip olduğu bilgi birikminin yanında kullandığı üslup ve nüktedanlığı da önemlidir.Şöyle ki;Hükümdarın biri acaip bir rüya görür ve bir rüya tabircisi çağırtarak rüyasını anlatır.Tabirci derki: -----Sultanım,bu rüyaya göre,siz bütün sevdiklerinizin ölümünü göreceksiniz.Hükümdar,buna kızar ve adama yüz sopa attırır.Duramaz bir başka tabirci getirtir. Rüyasını ona da anlatır.Bu tabirce de rüyayı şöyle tabir eder. -----Müjdeler olsun sultanım! Sevdikleriniz içinde en uzun siz yaşayacaksınız! Bu sözler hükümdarı çok sevindirir ve adama yüz altın hediye veridirir. Kelimeleri sihirli hale sokmak,sözü büyülü kılmak çok önemlidir. Otuz yaşlarında saçları dökülmüş birine, sıradan biri “Genç yaşta ihtiyarlamışsın!” derken; sözü büyülü kılan bir başkası,’Maşallah,yaşınıza göre daha olgun görünmüyorsunuz!’diyebilir.Böylece karşısındakini memnun eder,onun gönlünde taht kurar.Yine ölen bir kişiyi başkasına duyururken Rahmetli oldu,kaybettik...vb.kelimeler kullanıldığı gibi öldü,geberdi... gibi kelimeler de kullanabilmektedir.Kullanılan kelimeler ve seçilen üslup konuşmacı ve konuşulan konu ile ilgili birtakım ipuçları verir. Etkili ve Güzel Konuşma Niçin Önemlidir? Bireylerin kendilerini aşması ve toplumla bütünleşmesinin tek yolu etrafında bulunan insanlara iyi bir iletişin içerisinde olmasına bağlıdır.İletişim kurmanın en etkili yolu da dili iyi kullanmak,yerinde,doğru ve güzel konuşmaktır. (Dr.Ali Göçer,2007;”2-19”) Örnek verilecek olursa: Kral bir gün hizmetçisi Ezop’u çağırarak sevdiklerini davet edeceğini,onlar için dünyanın en tatlı şeylerinden iyi bir ziyafet hazırlamasını ister.Ezop da tatlısından çerezine tüm yemekleri dil kullanarak hazırlar.Davetliler gelince,dilden yapılmış değişik yemekler verilir.Arkasından dilden yapılmış tatlılar ve çerezler ikram edilir.Ancak,davetliler ziyafetten memnun olmadıklarını krala ima ederler.Kral Ezop’u yanına çağırarak: ----Ne yaptın? Beni bütün misafirlerime rezil ettin. Der. Ezop’da: ----Dünyanın en tatlıo şeyi dildir. Onun için tüm ikramlarda dili kullandım. Der. Gün gelir kralın tekrar bir ziyafet vermesi gerekir. Hizmetçisi Ezop’u çağırıp sevdiklerine ikramda bulunacağını söyler.Bu kez öncekinin aksine misafirlerine dünyanın en acı şeylerinden iyi bir ziyafet hazırlamasını ister. Ezop da yine dil kullanarak tüm yiyecekleri hazırlar. İkramların ilk davetlilerde olduğu gibi dilden yappıldığını gören kral Ezop’u yanına çağırtır ve : -----Ne yaptın sen?... beni tüm sevdiklerim karşısında rezil ettin der. Ezop: -----Sen bana dünyanın en acı şeylerinden ziyafet hazırlamamı söylememiş miydin? Dünyanın en acı şeyi de dildir! Der. Kral Ezop’ın doğrı söylediğini düşünür ve onu affeder. Etkili ve güzel konuşma becerisi kazanmak,toplumdaki herkes için önemli midir? Elbette önemlidir. Bireylerin kendilerini ifade etmeleri konuşma kurallarını bilmeleri ve doğru bir şekilde uygulamalarıyla mümkündür. Bunun için toplumdaki her birey normal bir seviyede konuşma becerisine sahip olması gerekir. Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır. Diye bir ata sözümüz vardır. İnsan iyi bir üslupla kendisini sevdirip çevresindekilerle iyi bir iletişim kurabilir,halletmesi gereken işlerini de daha kolay bitirebilir. Bunun yanında konuşma tarzı ya da kullandığı üslubuyla çevresindekilerle ilişkisini koparabilir. Maksadı aşan ifadeler kullanarak belki kendisininde düşünmediği olumsuz bir noktaya gelebilir. O zaman,ağızından çıkanı kulağın duysun,sözü ile karşılaşabilir ve iletişim kazalarına maruz kalabilir. İşte bunun için kişi, nerede ne konuşacağını,nasıl bir eda ile konuşacağını iyi bilmelidir. İçinde bulunduğumuz toplumda sorumluluk alan bir birey olmanın, diğer bireylerle etkileşim içinde bulunmanın en kestirme yolu doğru, etkili ve güzel konuşma ile iyi bir iletişim kurabilmektedir. Konuşma, iletişim yolu olduğu içim önemlidir. Çünkü duygu ve düşünce aktarımı konuşma sayesinde olmaktadır. Günlük yaşamımızda vukuu bulan iletişim kazaları, bireylerin sözlerinin nereye varıp,neleri inciteceğini düşünmeden yapılan ulu-orta konuşmalarla meydana gelmektedir. Düşünmeden ve ölçüsüzce yapılan konuşmakar karşıdaki insanları incitip kırabilmektedir. Yapıcı konuşmanın insanlar arasında bulunan birtakım pürüzleri yok edici özelliği de vardır.Konuşa konuşa sorunlar hallolabilir,iletişim kopukları giderilerek acı ve tatlı anları paylaşma dayalı iletişim köprüleri kurulabilir. Konuşmanın insanı rahatlatan bir yönü de vardır.Sıkıntısını yaşadığımız üzücü bir olayı,içinden çıkaramadığımız zor bir durumu yakın bir arkadaşımıza anlattığımızda,enemizle veya babamızla paylaştığımızda içimizde bir rahatlama, işimizde de kolaylık buluşabilmekteyiz.Duygu,düşünce,sevinç,sıkıntı...gibi durumlarımızı paylaşacak ne kadar çok arkadaş ve dostumuz varsa bizim kendimizi ifade etme,rahatlama,yaratıcı niteliklerimizi ortaya koyma vb. durumlarda o kadar çok avantajımız var demektir. Nerede,ne zaman ve ne şekilde konuşacağını bilen insanlar,karşısındakini etkilemede,hedeflerine ulaşmada ve sorunları halletmede önemli avantaja sahip olduğunu söyleyebilir.Daha da önemlisi,konuşma adabını bilen ve günlük yaşamında uygulayan insanların iletişim kazaları yaşamaları ihtimali çok azdır.Mutluluğu yakalayıp şu dünyada kam alarak yaşamak isteyen her bireyin çevresindekilerle iyi bir iletişim içerisinde olması gerekir.Bu iletişim,konuşma kurallarını bilmek ve etkili bir şekilde konuşmakla sağlanabilir.Birey,yeri ve zamanı geldiğinde kendini ifade edebilirse iletişim kopukluklarına engel olabilir. Etkili ve Güzel Konuşmak İçin Yapılabilecek Etkinlikler *Güzel konuşmayla ilgili kitapların incelenmesi, *Okumanın hemen ardından anlatım, *İrticali(doğaçlama) konuşma çalışmaları,Çiçero,denizde yüzerken dalgalarla konuşarak kekemeliğini birçok ünlü hatip bu özelliğini ayna karşısında konuşma alıştırmalarıyla kazanmıştır. *Kaynaklarla ve yoruma dayalı konuşma, *Kasete anlatım ve dinleme çalışmaları, *Konuşmadaki aksaklıkların tespiti, *Bir yazının tahili üzerine konuşulur, *Tartışma,münazara,müzakere, *Telaffuzu zor ifade ve tekerlemeler *Tekrarsız kelimelerle konuşma ve anlatım (Maraşlı,2006:183-191) Etkili Konuşmada Seçkin Sözlerden Yararlanma Büyüklerimizin darbımesel,kelamı kibar,mesel,vecize,hikmet,atasözleri.... dedikleri seçkin insana birçok açıdan yararı vardır.Bu ibret verici söz ya da anektod gerek söyleyici açısından gerekse söylenen kişi açısından büyük önem taşımaktadır.Sözlü büyülü kılmada işimize yarayan bu efsunlu sözler,kimi zaman da içerdiği ince ikaz ile yanlışlarımızı görmemizi yardımcı olur.Konuşmalarımızda ve davranışlarımızda daha itidalli olmamız,hataya düşmeden sosyal yaşantımızı sürdürmemiz için adeta yol haritamızdır onlar. Etkili Konuşmada Dikkat Edilecek Noktalar *Artikülasyon:Ağzımızı açmak,dudaklarımızı kıpırdatmak söyleyeceğimiz kelimelere anlam katmak için ses organlarını kullanabilme yeteneğinin gelişmiş olması gerekir. *Telaffuz:Kelimelerin doğru ton ve doğru vurgu ile ağızdan çıkarılması gerekir. *Duraklama:Noktalama işaretlerini anlamdırmak gerekir *Ses gücü ve konuşma hızı:Sesin duyulabilecek düzeyde ve konuşmanın anlaşılabilecek hızda olması gerekir. Etkili Konuşma İçin Konuşmacılar; *Vurgu ve tonlamaya dikkat etmeli, *Konuşmadan önce rahatlama için derin nefes alıp vermeli, *Kelimeleri sihirli hale sokmalı,sözü büyülü kılmalı, *Konuşmaya başlama çok önemlidir.İlk ifadeler dikkat çekici olmalı, *Konuşmacı fiziki görünüşe(saçın taranması,elbise rengi vb.)önem vermiş olmalı, *Rahat durma ve vücut diliyle konuşmaya özen göstermeli,içten olmalı *El,kol haraketleri;jest ve mimikler önceden planlanmalı,konuşmanın akışına göre yapılmalı, *Konuşmacı dinleyicilerin tamamına bakmalı,göz gezdirmeli... Lond Morley’e göre konuşmada üç önemki unsur vardır.Bunlar: Kimin söylediğini, Nasıl söylediği, Ne söylediği, Lond Morley,’bunların en önemlisi sonuncusudur’demektedir.Bunların önem sırası nasıl olmalıdır?Sorusuna şu şekilde bir cevap vermek mümkündür.Kimin Sorusuna söylediğinden çok ne söylediği;ne söylediğinden çok da nasıl söylediği önemidir. İnsanlar tarafından yargılanmamızda dör kriter vardır: *Ne yaparız? *Nasıl görünüz? *Neler söyleriz? *Nasıl söyleriz? (Carnaegie,2003:167) Dr.Şadi Eren Güzel Konuşmanın Sırları adlı eserinde etkili bir konuşma için gerekli olanları şu şekilde sıralamaktadır: *Arzu, *Ön hazırlık, *Kıyafet, *Hafıza gücü, *Taklit, *Özlü cümleler, *Tenkitten yararlanma, *Giriş cümlesi, *Konuşmayı hafızada iz bırakacak bitiş cümlesi ile tamamlama, *Hedef kitlenin seviyesinde ve yeterince konuşma, *Bütünlük içerisinde fikir ve hissin dengeli olduğu bir konuşma, *Kelimeye değil,olay ve düşünceye dayalı,sorularla zenginleştiren bir konuşma, Vurgu,ton,jest ve mimikleriyle yerinde duraklamaların yapıldığı bir konuşma başarılı olur. Dale Carnegie,Etkili Konuşma Sanatı adlı eserinde iyi bir konuşmacı olmanın yollarını şu şekilde sıralamaktadır: *Kendinizden sıkça bahsetmeyin, *Karşınızdakilerin işi,başarısı vb.den bahsedin, *Konuşma zevk ve heyecanla yapıldığında dinleyicide zevk ve heyecanla dinler, *Kesin ve somut konuşun, *İlgi uyandıracak etkinliklere yer verin:Görsellerden yararlanın,soru-cevap tekniğini uygulayın,şiir okuyun,özlü söz söyleyin... Konuşmada Etkili Olan Kişisel Faktörler *Konu Hakimiyeti *Temel Dil Becerilerinin Gelişmişliği *İletişim Gücü *Sorumluluk Bilinci *Özgüven Duygusu *Kendine Saygı Prof.Albert Mehrabian’a Göre Konuşmayı Etkili Kılan Faktörler Konuşmacının etkinliğini %7 oranında kullanıldığı sözcükler belirlerken,konuşmacının etkisinin %55 gibi önemli bir kısmının görsellikten kaynaklandığı ortaya çıkmıştır.Bunlar konuşmacının nasıl göründüğü,yüz ifadesi,işaretler,beden dili ve duruş vs...Etkinin %38’i sesten kaynaklanır.Kulağa güvenilir geliyor mu?Sesi değişik ve dinlemeye değer mi ?... Konuşmanın Fiziksel ve Zihinsel Unsurları Ses ve Sesin Oluşumu:Sesin oluşumunda diyafram,ses telleri,damak,çene,ağız(dil,dudak,dişler) etkilidir.Sesin çıkışında ve etkinliğinde boğumlama,ton,vurgu,duraklama ahengin önemi büyüktür.Konuşma beyinde bulunan konuşma merkezlerinin işlevselliği ve duyu organlarının yardımıyla gerçekleşir. Sözümüzü dilimizin zirve isimlerinden birer dilekle bitirelim: Sözünü bilen kişinin Yüzünü ak ede bir söz Sözü pişirip diyenin İşini sağ ede bir söz...Yunus Emre Aman sözün aydın olsun,öz olsun Işık saçsın,bakan köre göz olsun... Y.H.Hacib (Dr.Ali Göçer,2007;”2-19”) Gazete Haberi: BELEDİYE MECLİS ÜYELERİNE “ETKİLİ İLETİŞİM TEKNİKLERİ” EĞİTİMİ Resim 1 Milliyet Galeri Haber. Trh. 28.02.2015 Mersin’in Tarsus ilçe Belediye Meclis üyelerine iletişim konusunda eğitim verildi. Antakya Ottoman otelde verilen eğitimde M.K.Ü Pazarlama ve Reklamcılık Bölüm Başkanı Öğretim Görevlisi Jülide Oğuz Ergünay, belediye meclis üyelerine “Etkili İletişim Teknikleri” konusunda bilgi verdi. Tarsus Belediyesi olarak personele devamlı eğitim verdiklerini belirten Belediye Başkanı Şevket Can, belediye olarak bu tür eğitimleri her zaman aldıklarını söyledi. Bu tür eğitimlerin çok önemli olduğunu altını çizen Belediye Başkanı Şevket Can, Meclis üyeleri ile birlikte aldıkları iletişim konusundaki eğitimin çok faydalı olduğunu belirtti. Başkan Can, “Tarsus Belediyesi gerek iş kolu manasında, gerek konu başlığı manasında bugüne kadar belediye ile ilgili olan her türlü eğitimi ve semineri almıştır. Her gün halkın içinde bulunuyorsunuz. Alınan eğitimin sıradan bir eğitim olarak değil, hayatınıza yön verecek bir eğitim olarak görmenizi istiyoruz. Biz bu eğitimi bir kısım çalışanlar olarak daha önce aldık ama belediye meclis üyelerimizin de bu eğitimi almasını uygun gördük. Bu eğitimler çok önemli, bu eğitimi aldıktan sonra davranışlarınız ve diyaloglarınız çok değişecek. İletişim konusundaki eğitimi yabancı ülkelerde başkanlar, başbakanlar, cumhurbaşkanları alıyor. Türkiye’de bu eğitimi belki de almayan üst düzey yönetici kalmadı. İnşallah verimli bir program oluyor. Bize bu konuda yardımcı olan Öğretim Görevlisi sayın Jülide Oğuz Ergünay’a teşekkür ediyoruz” dedi. Mustafa Kemal Üniversitesi Öğretim Görevlisi Jülide Oğuz Ergünay, ‘iletişim nedir, insanlarla sağlıklı iletişim nasıl kurabiliriz, beden dili, sosyal yaşamda kullanılması neden önemlidir’ konuları hakkında slaytlar eşliğinde görsel eğitim sundu. 1.TEMEL BECERİLER A.Amaca odaklanma B.Sadece Başarıyı Düşünün C.Her fırsatta Pratik Yapın 2.ÖZGÜVENİNİZİ GELİŞTİRİN A.Topluluk Önünde Konuşma Korkusunun Gerçekleri B.Özel Olarak Hazırlanın C.Kendinize Güvenin 3.KOLAY YOLDAN NASIL ETKİLİ KONUŞURSUNUZ ? A.Konuşmaya Hakim Olduğunuz Konudan Başlayın B.Coşkulu Olun C.İstekli Olun 1.TEMEL BECERİLER A.Amaca Odaklanma Burada Tarık Bey konuya örnekler başlamış. Bizden hayal etmemizi istemiş: Mesela binlerce kişi önünde konuştuğunuzu düşünün ve herkesin size pür dikkat odaklandığını hayal edin. Eminim en sonunda takdir ve teşekkür sözlerini duyacaksınız. B.Sadece Başarıyı Düşünün “Olumsuz düşünceleri geminizden aşağı atın ve ve rotanızı sadece başarıya kilitleyin.” Öö Örnek: Julius Sezar,Gal’den Manş’a yelkenleriyle geçip lejyonlarını şimdiki İngiltere’ye çıkardığı zaman başarısını garantiye almak için savaşçılarını Donver’in kalker uçurumlaru kenarında durdu... Ve onlar altmış metre aşağıdaki dalgalara bakarken kızıl yangın alevlerinin gemilerini bitirdiği gördüler. Böylece onlara kalan tek şey, ilerlemek, fethetmek ve başarmaktı. Bu , ölümsüz Sezar’ın ruhuydu. C.Her Fırsatta Pratik Yapın Burada “ Bernard Shaw’ın” sözüne yer verilmiştir: Güzel konuşmak paten öğrenmeye benzer: Defalarca budala durumuna düştükten sonra ayağa kalkıp tekrar denemek işin sırrıdır. 2.ÖZGÜVENİNİZİ GELİŞTİRİN A.Topluluk Önünde Konuşma Korkusunun Gerçekleri Bu korku Tarık Işıksacan’a göre alışık olmayışımızdandır. Bu yüzden bu konuda çokca anteraman yapmamız gerektiğini söylüyor. B.Özel Olarak Hazırlanın Plan yapmamız gerektiğini bu bize aynı zamanda özveri getireceğini söylüyor. C.Kendinize Güvenin Konunuza önce siz inanmalısınız. *Konuşma sırasında dikkatinizi bozacak uyarılarılardan uzak durun. .(Tarık Işıksaçan,2012;”123-128”) Örneğin: Dilbilgisi yanlışları yaptığınız ya da ortasında bir yerdeyken birdenbire konuşmanızın sonuna geldiğinizi düşünmek, güveni başlamadan yok edebilecek bir yanılsamadır. *Diğer konuşmacının ne dedikğine yoğunlaşın,dikkatinizi onlara verin.Anlık korkunun işlemesine olanak vermeyin. *Kendinize konuşma kararlılığı verin ve bu konuşmayı yapmak için dinleyicilerden daha nitelikli olduğunuzu düşünün. *Kendinizi en yüksek noktanıza çıkarın,dosdoğru dinleyicinizin gözlerine bakın ve her biri size borçluymuş gibi güvenle konuşmaya başlayın. 3.KOLAY YOLDAN NASIL ETKİLİ KONUŞURSUNUZ? A.Konuşmaya Hakim Olduğunuz Konudan Başlayın Burada örnek verilecek olursa: Ünlü söz ustaları ölümle alakalı bir konu da yoruk yapmak isterse eğer ilk olarak felsefi cümleler değilde kendi yaşamıyla alakalı örneklerden başlarlar. Gençlik yıllarınız,hobileriniz,ilerlemek için gayretleriniz,özel bilgi alanlarınız her zaman dinleyici bulacak konulardır. B.Çoşkulu Olun Konuşmalarda ne kadar coşkulu olursanız dinleyicilerde bunu sizinle paylaşır ve aynı şeyleri hissedersiniz.Bu nedenle konuşmada sizi güçlendirecektir. C.İstekli Olun Etkili konuşmacı kendine degil dinleyiciye odaklıdır.Dinleyicilerine söylediklerinin onlar içinde önemli olması gerekir. Örneğin : Kendisi için önemli bir konuyu coşkulu,istekli olun ama konu karşıdakini ilgilendirmez, etkilemezse onu karşıya geçiremeyiz.Buda etkili bir konuşma olmaz.(Tarık Işıksaçan,2012;”123-128”) Daha İyi Bir Değerlendirme Yapabilen Lider ve Yöneticiler Daha İyi Bir İletişim Kurabilirler: İyi bir iletişimci lider veya yönetici,çalışanlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları algılama ve başarılı bir biçimde değerlendirebilme yeteneğine sahiptir. Bireysel farklılıklar nedeniyle, herkese kendimize davranılması istenildiği gibi davranmak her zaman en iyi iletişim yolu olmayabilir. Daha iyi bir iletişim kurabilmek için, alıcının kişiliği ve beklentileri hakkında güvenilir ve sağlam bir fikir sahibi olarak gereklidir. Elde edilen bilgileri, daha bilimsel, sürekli ve sistematik olarak değerlendirebilmek, iletişimde yeni başarılar için temel başlangıçlar oluşturabilecektir. Etkin İletişim ve Geri Beslenme: Organizasyonda etken bir iletişim sisteminin kurulması,çok yönlü bilgi akışının sağlanabilmesi ile mümkündür. Organizasyonel iletişim sistemini kuran ve etken bir şekilde işlenmesi sağlayan yönetim sürekli geri beslenme değerlendirmesi yaparak,elde edilen bilgilerin organizasyona dağıtımını da üstlenmelidir. Organizasyon etken bir iç iletişimin kurulması başta üst yönetici olmak üzere tüm yönetici ve çalışanların katılımıyla sağlanabilir. Bilgi ve feedback (geri beslenme) akşının kesildiği, “sır”ların arttığı organizasyonlarda, çatışma,uyuşmazlık ve karalarda isabetsizlik,sorun çözme de isteksizlik kendini gösterektir.(Yrd.Doç.Dr.Öğ.Bnb.Akın Marşap,1997;”4”-“36”) Gazete Haberi ALTINORDU’DA ZABITAYA ‘ETKİLİ İLETİŞİM’ EĞİTİMİ Hizmet içi eğitim seminerlerini aralıksız sürdüren Altınordu Belediyesi tarafından, belediyenin dışa açılan penceresi olarak görülen zabıta personeline ‘Kişisel Gelişim ve Etkili İletişim’ konulu seminer verildi. Zabıta Müdürlüğü’nde gerçekleştirilen seminere Altınordu Belediye Başkanı Engin Tekintaş, belediye birim müdürleri ve çok sayıda zabıta personeli katıldı. Altınordu Belediyesi İnsan Kaynakları Müdürlüğü tarafından organize edilen Semineri Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü İletişim Uzmanı Şule Ataseven Aksoy yönetti. Zabıtaların her gün onlarca vatandaş ve esnafla yüz yüze geldiklerini, karşılıklı diyalog halinde olduklarını ve zaman zaman da bu diyalogun her iki tarafı da olumsuz etkileyebilecek nitelikte olabileceğine dikkat çekilen seminerde, etkili iletişim kurabilmenin yolları anlatıldı. Seminerde bir konuşma yapan Altınordu Belediye Başkanı Engin Tekintaş, zabıta personelinin görevinin bilincinde olması, yapılan işi adaletli bir şekilde yapmaları onlara duyulan saygınlığı arttırır" dedi. Başkan Tekintaş, açıklamasında “Altınordu Belediyesi’nin periyodik zamanlar içerisinde devam eden kurum içi eğitim seminerlerine devam ediyoruz. Farklı birimlerimiz kendi personellerine yönelik olarak gerçekleştirdiği bu seminerlerden olumlu sonuçlar alıyoruz. İnsan Kaynakları Müdürlüğümüz tarafından hazırlanan bu eğitim seminerleri sayesinde zabıtalarımızın hem vatandaşla hem de esnafla daha etkili iletişim kurmalarını amaçlıyoruz. Altınordu Belediyesi olarak güler yüz ve karşılıklı iyi niyetle sorunların çözümünü hedefliyoruz" diye konuştu. “DEĞİŞİMİ YAKALAYIN” Olumlu düşünme, özgüven sahibi olma ve etkili iletişim kurabilmenin bireylerin hayatlarında çok önemli yeri olduğuna işaret edilen seminerde, zabıta personelinin çevredeki kişilerle kuracakları iletişimin zabıtaların vatandaş tarafından benimsemelerinde önemli rol oynayacağı vurgulayan İletişim Uzmanı Şule Ataseven Aksoy, pozitif düşünce gücünüzü kullanarak hayatınızdaki birçok şeyi olumlu yönde etkileyebilirsiniz. İnsan önce kendini değiştirmelidir. Değişimi yakaladığınızda, kendinize güvendiğiniz de ve hayatı olumlu bakış açısıyla değerlendirdiğinizde insanların size bakış açısı da değişecektir" tavsiyesinde bulundu. Resim 2 Milliyet "yerel haber" Zabıtaya Etkili İletişim Tarh.26.02.2015 İyi Konuşmanın Özellikleri Konuşma,konuya yeni ve özgü bir yaklaşım getirmelidir. Panel, açık oturum gibi çok adayın yer aldığı bir toplantıda konuşuluyorsa, bir öncekinin söylediklerini aynen tekrar etmemeye dikkat edilmeli, paylaşılan görüşlerde aynen tekrar etmemeye dikkat edilmeli, paylaşılan görüşlerde ayrıntılara dikkat çekilmelidir. Konu belirli bir ana düşünce çevresinde toplanmalıdır. Neden-sonuç, soru-yanıt, sav(iddia)-kanıt ilişkisi gözetilmedir. İnandırıcılık esas alınmadır. Bunun için sav, kanıtlara, tanıklara, belgelere dayandırılmalıdır. Tekrarlardan konuyu dağıtacak sapmalardan kaçınılmalı; konuşma süresince odak nokta gözden kaçırılmamalıdır. Konuşmayı yapan aday konusuna hakim, alanında bilgili bir kişi olduğunu seçmenine hissettirmelidir. Konuşmaya yapıcı, güvenilir, bir hakim olmalıdır. Uzun cümlelerden kaçınılmalı; anlaşılır, kısa cümleler kurulmalıdır. Soyut ifadeler, aşırı teknik terimler kullanılmamalıdır. Topluluğu galeyana getirecek, çatışma ve kargaşa yaratacak üsluptan sakınılmalıdır. Doğal, rahat, sakin bir tavırla konuşulmalıdır. Konunun ilgi çekici, özgün yanları vurgulanmalıdır. Tekdüzelikten uzak durulmalı konu ilginç örneklerle renklendirilmelidir. Jest ve mimiklere dikkat edilmelidir. Vurgu ve tonlama hatalarından kaçınılmalıdır. Diksiyon ve telaffuz hataları yapılmamalıdır. Açık, düzgün, sağlam bir Türkçe ile topluluğu hitap edilmelidir. Yazım ve noktalama kurallarına uygun bir konuşma metni hazırlanmalıdır. Böylelikle konuşmadaki vurgu ve duraklar belirlenmelidir. (Nurullah Aydın,2012:”198-200”) Örnek verilecek olunursa: Bir zamanlar Sultanın bibi bir adamın öldürülmesini emretmiş.Adamcağız can korkusuyla sövüp saymaya,sultan hakkında ileri geri konuşmaya başlamış.”Zorda kalan kedi köpeğe saldırır” demişler.Padişah adamı görünce: -----Ne diyor bu adam? Demiş.Vezilerden biri: ----Efendim! Demiş. Cennet , öfkesini yenenler ve şuçluyu bağışlayanlar için hazırlanmıştır. Diyor. Bunun üzerine Sultan adamı bağışlamış. O sırada ikinci vezir ileri atılmış ve : -----Sultanın huzurunda yalan söylemek bize yakışmıyor.Bu adam size sövüp saydı, çirkin sözler söyledi. Demiş. Sultanın canı sıkılmış ve : -----Onun yalanı senin doğrudan daha hoş gelmiştir bana. Çünkü, onun sözü iyiliğe yönelikti, seninki kötülüğe dayanıyor. Bilge kişiler, İyiliğe neden olan yalan karışıklık ve kavga üreten doğrudan daha iyidir, derler. Demiş. İyi konuşmacının özellikleri: *Bir seçmen(dinleyici) kitlesi önünde konuşma yapılırken sahnedeki bir aktör gibi davranılması gereğinin farkında olunmalıdır. Kişinin nasıl algılandığı çok önemlidir. Duruma uygun giyinilmeli, ciddi bir konu ise ağırbaşlı olunmalıdır. Dinleyicilere istenilen görüntü takdim edilmelidir. Hoş, kendine güvenen ve kendinden emin bir görünüş olsun ama küstah kibirli imajından sakınılmalıdır. Sakinliğinizi koruyun. Sinirli anlarda bile sakinliği korumak sinir sistemini sürekli kontrol altında tutmak ve serinkanlı olunması çok önemlidir. Yavaş ve tane konuşulmalı, davranışlar ve duygular konuya uygun olmalıdır. Gerektiğinde sesin tonu değiştirilip konu dramatize edilebilir. *Oturarak veya ayakta durarak başı öne eğik şekilde yazılı metni okuma yerine,uygun el kol hareketleriyle ayakta durmak tercih edilir. *Söylenene kişinin de inandığı belirtecek şekilde sağlam ve samimi inançla konuşulmalıdır. *Arada sırada notlara göz atmak kabul edilebilir bir davranış olsa da uzun süre notlardan okunmaktan kaçınmak gerekir. Kendinden emin bir ses tonu tercih edilmelidir. Kelimeleri gevelemek,harfleri yutmak olumsuzluk belirtisidir, güvenen bir ses tonunda konuşun. Lafı ağzınızdan gevelemeyin. Yanlış bir şey söylenirse düzeltilip konuşma sürdürülmelidir. Tekrar tekrar özür dilenmesine gerek yoktur. *Dinleyicilerle göz temasını korunmalı 3 saniye yöntemini kullanarak; belirli aralıklarla dinleyiciler arasındaki bir kişinin gözlerine 3 saniye bakılmalıdır. Konuşurken dinleyiciler arasındaki çeşitli kişilerle göz temasında bulunurken arada sırada dinleyicilerin tümüne göz gezdirilir. Hitap edilen kişilerin tümünün kendisinin konuşmanın içinde hissetmesi sağlanır. *Dinleyicilere doğru konuşmak, sorunlarını dinlemek, reaksiyonlarına karşılık vermek, konuyu toparlamak ve gereksinimlerimlere uyacak şekilde değiştirmek dinleyiciler üzerinde pozitif bir elektirik oluşmasını sağlar. Hazırlanan konu dinleyicilere ulaşmıyorsa strateji akışı değiştirilmelidir. İletişim başarılı bir konuşmanın anahtarı olduğunu unutulmamalıdır. Zamanın kısıtlı olması durumunda kısa geçilecek konular önceden belirlenir. Her zaman beklenmedik durumlara karşı hazırlıklı olmak durumu kurtarmaya yardımcı olur. *Konuşma esnasında kısa süreli aralar verilir. Kişi kendine ve dinleyicilere durup düşünmek için biraz zaman tanımalıdır. *Uygun olan durumlarda konuşmanın esprilerle renklendirilmesi konuşmanın dinleyicilerin dikkatini canlı tutmada çok etkili bir yöntemdir.(Nurullah Aydın,2012:”198-200”) Etkili İletişimi Engelleyen Faktörler Çok sayıda faktörler etkili iletişimi geciktirir veya çarpıtır. Bu bölümde, bu engellerin başlıçaları örnek olarak verilmiştir: *Filtreleme *Algıda Seçicilik *Aşırı Bilgi Yüklemesi *Duygular *Dil *Sessizlik *İletişim Korkusu *Cinsiyet Farklılığı *“Politik Olarak Doğru” İletişim(Stephen P. Robbins,2013;”359-362”) Gazete Haberi ETKİLİ İLETİŞİMİN ÖNEMİ ANLATILDI Önceki gün saat 15.00’da Kapaklı Belediyesi Meclis Toplantı Salonu’nda Belediye personeline yönelik verilen “Etkili İletişim ve Beden Dili” konulu eğitim seminerine Belediye BaşkanYardımcısı Serpil Sevgi, Halkla İlişkiler Müdürü Ayşegül İlke, belediye personeli ve stajer öğrenciler katıldı. Türk Böbrek vakfı Kuruvu Mütevelli Heyeti Üyesi ve Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Ali Arda tarafından verilşen seminerde, etkili iletişimin sosyal ve iş hayattaki önemine dikkat çekildi. Resim 3 Çerkezkoy Yerel Gazete. Trh:28.09.2014 DÜNYADAKİ EN GEÇERLİ DİL BEDEN DİLİ’DİR Beceri sahibi olmanın insan hayatında çok önemli olduğuna dikkat çeken Ali Arda, “Dahi olmak ise olağanüstüdür. Ancak hepsinden daha değerli olanı doğru ilişki kurmaktır. Beden dili duygu ve düşüncelerimizin yansımasıdır. İnsanların yüz yüze kurdukları ilişkide, kelimeler yüzde 10, ses tonu yüzde 30, beden dili yüzde 60 önem taşır. Bu yüzden de sözel mesajlardan daha çok beden dilimizle iletişim kurarız. Kültürden kültüre biraz farklılıklar gösterse de dünya üzerinde en geçerli dil Beden Dili’dir” dedi. Yorumlarım İlk olarak şunları belirtmek isterim ki her paragrafın ardından dersler de kendi bulduğum örnekleri vermeye çalıştım ancak ödevin sonunda da yorumlarımı görmenizi istedim.Dr.Göçer’in dedikleri hazırladığım ödevde en çok yer alan kısım oldu. Göçerden aldığım kısımda daha çok etkili konuşmanın önemine değindim.Tarık Işıksaçan da ise daha çok etkili iletişim ise neler yapmamız için bize sunulan önerilere değindim.Akın Marşap ise bir liderin etkili iletişimi için ne gibi özelliklere sahip olması gerektiğine değinirken Robbins’de ise neler etkili iletişimi etkiler ona değindim.Dil insanlar arasında iletişim için bir vasıtadır ve dil Türkçe de, tabi ki bir çok sebebi var ancak en büyük sebebi etkili iletişimi sağlamaktır. Etkili konuşmayı bu anlatılanlardan farklı kişilerin ve önemli kişilerin etkili konuşma için gerekenlere de yer verdik mesela; Monteigne: lezzetli,içten,şiirli ve kısa bir dil isterken Fraklin ise: boş konuşma, faydalı konuş. Diyerek etkili konuşmanın bunları sağlayarak olacağını savunmuştur.Frankli’nin sözünden yola çıkarak şunları söylebirliriz ki : dili iyi kullanmak,yerinde,doğru ve güzel konuşmaktır. Etkili konuşmak için etkinlikler yapmak bizim etkili konuşmamıza sebep olabilir bunlar: kitap okumak,okuma ve ardından anlatımını yapmak, yoruma dayalı konuşma gibi ... Etkili iletişim bizi olumlu yönde etkiler ancak bizim önemli noktalarına dikkat etmemiz gerekiyor bunlar: Artikülasyon,telaffuz,duraklama,ses gücü gibi.... Bunları sağladıktan sonra eğer konuşmaçılarda(kişiye dayalı): Vurguya dikkat eder,konuşmadan önce derin nefes alır,kelimeleri sihirli hale sokar,konuşmaya başlarken kelimeri dikkatli seçerse,fiziki görüşüne önem verir,kendinden sıkça bahsetmez,önemli yerlere vurgu yaparsa,kesin ve somut konuşur,kendine güvenirse etkili konuşmayı sağlamış olur ki bunlar benim öğrendiklerimin harbanlanmış halidir. Etkili konuşmayı sağlamak için önemli bilginlerinde farklı yorumları vardır bunlar ödevin içindedir.Dale Carnegie,Prof. Albert Mehrabian gibi ... Etkili iletişim sağlanır ancak engelleyicileri yok mudur? Elbet vardır. Robbins’le buna deginmiştim. Bunlar : Filtreleme,Algıda seçicilik,aşırı bilgi yüklemesi, duygular şeklinde gider.... Robbins’in engellediği savunduğu bu başlıklar verilerlede kanıtlandığını incelediğim kitapta gördüm ve en çok burada internetin ve şuan ki bilişsel çağın bunda etkili olabileceğini savunmuştur. Ödevimi şunla sonlandırmak isterim ki : Bazen tek bir kelime, karşımızdakinin akıllı mı yoksa aptal mı olduğunu gösterir. Konfüçyus... Kaynakça -Dr.Ali Göçer(2007). Konuşmamızı Süsleyen Tarihi ve Edebi Anekdotlar. Ankara/Kızılay.Kapadokya yayınları. -Tarık Işıksaçan(2012).Etkili İletişim-Yönetim ve Silahların En Önemlisi.İstanbul/Zeytinburnu. Kum saati yayınları. -Yrd.Doç.Dr.Öğ.Bnb.Akın Marşap-Tnk.Kd.Bnb.Seyit TozburunK.H.O.Sis.Yön.Bil.Böl.Ögt.Elemanı- K.H.O.Sis.Yön.Bil.Böl.Ögt.Elemanı(1997).Yönetici ve Lider İçin Etkili(Etkin) İletişim Kurma Yöntemleri.Ankara.Kara harp okulu basımevi. -Nurullah Aydın(2012).Etkili İletişim Stratejileri.İstanbul/Zeytinburnu.Kum saati yayınları. -Stephen P. Robbins,Timothy A. Judge.Örgütsel Davranış”Organizational Behavior”. İskitler/Ankara.Nobel Akademik Yayıncılık. - Milliyet Galeri Haber. Trh. 28.02.2015 - Milliyet "yerel haber" Zabıtaya Etkili İletişim Tarh.26.02.2015 -Çerkezkoy Yerel Gazete. Trh:28.09.2014 T.C. İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ İKÜ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLETİŞİM ETKİLİ İLETİŞİM BARIŞ KIRNAP Dr. MUHAMMET ÖZTABAK İSTANBUL,2015
