Soğuk algınlığı ve Grip

Soğuk algınlığı ve
Grip
Dr. Hayati DEMİRASLAN
ENFEKSİYON HASTALİKLARI ve
KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
Anlatım planı
•
•
•
•
•
•
•
•
•
1. Giriş
2. Etken
3. Neden önemli
4. Bulaş
5. Klinik
6. Komplikasyonlar
7.Tanı
8. Tedavi
9. Korunma ve kontrol
Soğuk algınlığı
• Birçok viral patojen tarafından
oluşturulan üst solunum yolu
enfeksiyonudur
• Hafif seyirli ve kendini sınırlar
• Ekonomik kayıp ve verimlilikte
azalmaya neden olur
Soğuk algınlığı
Semptomlar
Boğaz ağrısı, burun akıntısı, baş
ağrısı, öksürük
İnkübasyon
1-3 gün
Etken
Rhinovirüsler ve diğerleri
Patogenez
Solunum epiteline tutunur, yakın
hücrelere yayılır. Siliyer aktivite
azalır, hücre dökülür. İnflamatuvar
hücreler artar, mukus artışı olur.
Antikor üretimi ile enfeksiyon düzelir.
Epidemiyoloji
Enfekte damlacıkların solunması
Kirlenmiş parmaklarla burun ve
göze mukus bulaşı
Korunma ve tedavi
El yıkama
Soğuk algınlığı olandan kaçınma
Burundan
uzaklık
ETKENLER
Virüs grubu
Olguların %
Rhinovirüsler
40-50
Coronavirüs
10-15
Parainfluenza*
5
RSV
5
İnfluenza*
25-30
Adenovirüs*
5-10
Metapnömovirüs
5
Diğer: entrovirüsler ve
bocavirüs
Turner RB. The common cold. In: Principles of Infectious Diseases, 2009, 809-13.
Solunum yolu örneklerinden izole edilen etkenler
* N = 127,986
Klinik
• İnkübasyon genelde 1-3 gün
• Burun akıntısı sık tablo
• 1-2 hafta sürer
Tedavi
• Semptomatik
• Yatak istirahati
• Pleconaril
– Enterovirüs ve rhinovirüsler dahil Picornavirus
ailesine etkili
– Viral kapsid yüzey proteini VP1’e bağlanır
– 3x400mg
5 gün
• INF alfa 2b
Erciyes Dağı
GRİP
• Influenza virüsü tarafından oluşturulan, ani olarak
39°C üzerinde ateş,
• şiddetli kas ve eklem ağrıları,
• halsizlik,
Boğaz ağrısı, burun
akıntısı, öksürük,
• bitkinlik,
başağrısı
• titreme,
• baş ağrısı ve kuru öksürük gibi
• belirtiler ile başlayan bir enfeksiyon hastalığıdır.
ETKEN
İnfluenza virüsü, Orthomyxoviridae ailesindendir.
Üç farklı tipi vardır: A, B ve C.
A insan, domuz, at, deniz memelileri ve kanatlılarda,
B sadece insanlarda,
C insan ve domuzlarda
hastalık yapar.
https://expertconsult.inkling.com/read/cohen-infectious-diseases-4e/chapter-172/figure-172-1
İnfluenza pandemileri
YIL
GLİKOPROTEİN
PANDEMİNİN ADI
1889-1890
H2N2
1900-1903
H3N8
1918-1919
H1N1
İspanyol Gribi
1957-1958
H2N2
Asya Gribi
1968-1969
H3N2
Hong Kong Gribi
1977-1978
H1N1
Rusya Gribi
1997-1999
H5N1
Avian (kuş gribi)
2009-2010
H1N1
Domuz gribi (6,250ex)
BULAŞ
1.Damlacık yoluyla bulaşır (öksürük, aksırık)
2.Temas yoluyla
a) Direk temas
b) İndirek temas
Bulaştırıcılık, semptomların başlamasından hemen önce
başlar ve 5-10 gün sürer
KLİNİK
Bir-iki günlük kuluçka döneminden sonra tablonun birden bire ortaya
çıkışı tipiktir. Hasta genellikle hastalığın başladığı saati ifade edebilir.
titremeyle yükselen ateş,
frontal/retroorbital baş ağrısı,
miyalji (en fazla ekstremitelerde ve sırtta),
halsizlik, iştahsızlık,
gözlerde yanma, fotofobi ve göz hareketleriyle ağrı
en sık görülen semptomlardır.
Başlangıçta hafif, hastalık ilerledikçe ağırlaşan kuru öksürük,
öksürüğe bağlı göğüs ağrısı ve dispne ortaya çıkar.
Komplikasyon gelişmediği taktirde tablo 3-4 gün sürer
AKCİĞER KOMPLİKASYONLARI
a) Primer Viral Pnömoni: Tipik influenza olarak başlar fakat
öksürük, dispne ve siyanoz giderek ağırlaşır. Mortalite çok
yüksektir.
b) Sekonder Bakteriyel Pnömoni: İnfluenza bulguları geriledikten
sonra yeniden ateş yükselmesi ile ortaya çıkar. H.influenzae,
S.pneumoniae ve S.aureus en sık saptanan etkenlerdir.
Mortalitesi primer viral pnömoniden daha düşüktür.
c) Krup sendromu
d) Kronik akciğer hastalıklarının alevlenmesi
AKCİĞER DIŞI KOMPLİKASYONLAR
Myokardit, perikardit ve kalp tamponadı
GB send., transvers myelit, ensefalit, polinörit
Miyozit (myoglobinüri ve CPK yüksekliği)
Parotit
Otit
sinüzit
TANI
1. Virüs İzolasyonu:
Boğaz ve burun sürüntülerinden, boğaz çalkantı
suyundan veya balgamdan izole edilebilir.
Tanıda en güvenilir yöntemdir.
2. Viral antijenlerin saptanması:
–Solunum sekresyonlarından
–Duyarlılık %40-80, özgüllük %85-100’dir.
–Duyarlılık hastalığın ilk günlerinde daha yüksektir.
3. PCR
4. Serolojik Tanı:
Genellikle epidemiyolojik çalışmalar için kullanılır.
TEDAVİ
Destek tedavisi:
Komplike olmamış vakalarda sadece semptomatik tedavi.
Antiviral tedavi:
1. Amantadin,
2. Rimantadin,
3. Zanamivir,
4. Oseltamivir
İlk 48 saatten sonra başlanan tedavinin yararı
gösterilememiş olup, maksimum etki için ilk 24 saatte
başlanmalıdır.
KORUNMA VE KONTROL
1. Standart önlemler
– el hijyeni,
– eldiven,
– gözlük,
– önlük,
– çevre bakımı,
– hasta malzemeleri
KORUNMA VE KONTROL
2. Damlacık yolu
önlemler
tek oda, gözlük,
maske, yakın
temastan kaçınma
3. Temas önlemleri
eldiven, önlük
giyilmesi, tek
kulanımlık malzeme
kullanımı
KORUNMA VE KONTROL
-AŞI
Virüste sürekli antijenik değişimler yaşandığı için her yıl
yeni aşı üretilmektedir ve korunmanın sürekliliği için her
yıl eylül-aralık ayları arasında aşı yapılması gerekir.
Aşılar trivalandır (2 tane tip A, 1 tane tip B).
İçerik her yıl değişir.
Ağır grip riski olan kişiler
•
•
•
•
•
•
•
•
6ay-5 yaş
≥50 yaş;
Astım, KOAH, kalp hastalığı, böbrek, karaciğer, nörolojik, hematolojik hast,
Diyabet
immunsüpresyon (HIV )
Gebe veya gebe kalacaklar
6 ay–18 yaş aspirin kullanması gerekenler
Bakım evlerinde kalanlar
Obezler (BMI ≥40).
https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/65/rr/rr6505a1.htm
Özellik
Influenza
Soğuk
algınlığı
Başlangıç
Ani
Yavaş
Ateş
Sık
Sık değil
Miyalji
Sık ve ağır
Sık değil
Artralji
Sık ve ağır
Sık değil
Kuru öksürük
Sık ve ağır
Hafif-orta
Baş ağrısı
Sık ve ağır
Hafif ve sık
değil
Özellik
Influenza
Soğuk
algınlığı
Halsizlik
Daha sık,
2-3 hf sürer
Hafif ve kısa
süreli
Burun tıkanık
Arada
Sık
Hapşırma
Arada
Sık
Boğaz ağrısı
Arada
Sık
Erciyes Dağı