yönetim tanımı, önemi, amacı

YÖNETİM TANIMI, ÖNEMİ,
AMACI
RAQİF QASIMOV
BU SUNUMDAN ÖĞRENECEKSİNİZ…..
YÖNETİM
NEDİR?
YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ
YÖNETİM VE ORGANİZASYON TEORİLERİ
KLASİK TEORİLER
NEO-KLASİK (DAVRANIŞSAL) TEORİLER
MODERN TEORİLER
 Sistem Yaklaşımı
 Durumsallık Yaklaşımı
 POST MODERN TEORİLER
RAQİF QASIMOV
İşletme Fonksiyonları

1- GENEL FONKSİYON


2- TEMEL FONKSİYONLAR





Yönetim
Üretim
Pazarlama
Muhasebe-Finansman
İnsan kaynakları yönetimi
3- DESTEKLEYİCİ FONKSİYONLAR


Hakla ilişkiler
Araştırma-Geliştirme
RAQİF QASIMOV
YÖNETİM
Yönetim Nedir?
Sizce ülkelerin gelişmişlik seviyesinde yönetimin rolü
nedir?


Siyasi Yönetimler?
İşletme Yönetimi?
Yönetim gerçekten bir bilim dalı olarak
çalışılmaya değer bir alan mı?
(Klasik Yönetim  Modern Yönetim)
RAQİF QASIMOV
Yönetim Nedir?
 YÖNETİM
BİR BİLİM Mİ?
 YOKSA BİR SANAT (BECERİ) MI?
Sizce; Atilla, Kürşat, Cengiz Han,
Timur, Sultan Fatih Mehmet, Şah
İsmail Hatayı ve bunlar gibi binlerce
tarih yazmış serkerdeler bilimsel
yönetimi ne kadar kullanmışlar?
RAQİF QASIMOV
Bilimsel olarak Yönetim Tanımı

Önceden belirlenmiş amaç ve hedefleri
gerçekleştirmek için elde bulunan
kaynakları
(insan,
para,
makine,
malzeme, bilgi vb.) etkili ve verimli bir
şekilde bir araya getirerek planlama,
örgütleme, yöneltme, eşgüdümlüme
(koordinasyon)
ve
denetleme
faaliyetlerinin yürütülmesine yönetim
denir.
RAQİF QASIMOV
Yönetimin Özellikleri
Yönetim amaca yönelik bir faaliyettir.
 Yönetim bir grup faaliyetidir.
 Yönetim insanlara yönelik bir faaliyettir.
 Yönetim iş bölümü ve uzmanlaşma
faaliyetidir.
 Yönetim bir koordinasyon faaliyetidir
 Yönetim yetki ve sorumluluk faaliyetidir

RAQİF QASIMOV
Yönetim Süreci
1- Planlama
 2- Organizasyon (Örgütleme)
 3- Yürütme (Yöneltme-Yönverme)
 4- Eşgüdümleme (Koordinasyon)
 5- Denetim (Kontrol)

RAQİF QASIMOV
RAQİF QASIMOV
YÖNETİM VE ORGANİZASYON TEORİLERİ
KLASİK TEORİLER
 NEO-KLASİK TEORİLER
 MODERN TEORİLER

Sistem Yaklaşımı
 Durumsallık Yaklaşımı


POST MODERN TEORİLER
RAQİF QASIMOV
RAQİF QASIMOV
Taylor, 1911’de yayınlanan
Bilimsel Yönetimin İlkeleri (The
Principles of Scientific
Management) kitabı ile
düşündüğü yönetim ve
organizasyon anlayışının
esaslarını açıklamıştır. Üretimde
verimliliğin artması için bilimsel
yöntemlerin kullanılması
gerektiğini belirtmiştir. Taylor’a
göre Bilimsel Yönetim:
“İşin daha etkin yapılacak
şekilde yeniden tasarımı için,
insanlarla görevler arasındaki
ilişkinin sistematik olarak
incelenmesidir”.
RAQİF QASIMOV
Frederick W. Taylor

İşyerlerinde verimsiz bir çalışma düzeni vardır.

İşveren ile işçi çıkarları birbiriyle çatışmaktaydı.

İşçiler, işlerini kendi bildikleri gibi yapıyorlardı.

İşe alımlarda yetenek ve bilgi dikkate alınmıyordu.

Görevler birbirlerine karıştırılıyordu.
RAQİF QASIMOV
Taylor’un Bilimsel Yönetim Aşamaları
1
Eski iş
biçimlerini
n yerine
işin her
parçasını
yeniden
tanımlayan
bilimsel
yöntemler
geliştir
2
Çalışanları
bilimsel
yöntemlerle
seç ve 1.
aşamada
tanımlandı
ğı şekilde
eğit
3
İşin
tanımlandı
ğı şekilde
yapılmasını
sağlamak
için
çalışanlara
nezaret et
RAQİF QASIMOV
4
İşi
planlamaya
devam et,
ancak işi
işçilere
yaptır.
Yüksek
performans
ı ödüllendir
TAYLORİZM
Bir işin bölümlere ayrıştırılması ve çalışanların o alanda
uzmanlaşması.
Belirli bir işten bir kişinin sorumlu tutulması
Bir işi düşünme, tasarım, uygulama ve denetleme
aşamalarının ayrı kişiler ya da üniteler tarafından
yapılması.
Organizasyonda tüm yetki ve sorumlulukların merkezde
ve yöneticilerde toplanması.
Personelin bilimsel ilkeler doğrultusunda eğitiminin
sağlanması.
Organizasyonda hiyerarşik bir yapı oluşturulması.
İşe uygun personelin bilimsel yöntemlerle seçilmesi.
RAQİF QASIMOV
Fayol’un ‘Yönetim Süreci’ Yaklaşımı;
Fayol, 1916’de yayınlanan
“Yönetim Süreci” kitabı ile
düşündüğü yönetim ve
organizasyon anlayışının
esaslarını açıklamıştır. Taylor
işçiye ve işin nasıl yapılacağına
odaklanırken, Fayol örgüte ve
yönetime odaklanmıştır. Etkin
bir yönetimin işleyişine ve sahip
olması gereken ilkelere dair
görüş beyan etmiştir. Fayol’un
yönetim bilimine katkıları şu
şekilde özetlenebilir:
 Örgütün genel olarak daha
etkin çalışmasına
odaklanmıştır
 İyi bir yönetimin
uygulamalarına ilişkin teori
geliştirmiştir
 Evrensel yönetim
fonksiyonları seti önermiştir

RAQİF QASIMOV
Taylor, küçük organizasyonlarda
bilimsel yönetimin ilkelerini ortaya
koyarken, Henri Fayol daha büyük
ve kompleks organizasyon yapılarında
yönetimin nasıl olması gerektiği ile
ilgilenmiştir.
Fayol yönetimde; planlama, organize
etme, koordinasyon ve kontrol
fonksiyonlarının önemi üzerinde
durmuştur.
RAQİF QASIMOV
Fayol yönetimi “... ileriyi görmek,
örgütlemek ve kumanda etmek,
koordinasyon sağlamak ve kontrol
etmek” şeklinde tanımlamıştır. Ancak “...
yönetimde hiçbir şey mutlak değildir.
Yönetim bir ölçü ve kıyas meselesidir...,
benzer şartlarda bile olsa aynı ilke
nadiren aynı şekilde uygulanır. Bu
nedenle ilkeler esnek olmalı ve ihtiyaca
adapte edilmelidir” demiştir.
RAQİF QASIMOV
Fayol’e göre bir organizasyondaki
faaliyetler altı grupta toplanabilir:
(a) Teknik faaliyetler
(b) Ticari faaliyetler
(c) Finansal faaliyetler
(ç) Emniyet faaliyetleri
(d) Muhasebe faaliyetleri
(e) Yönetim faaliyetleri: Yönetim
faaliyetlerini planlama, organizasyon,
emir verme, koordinasyon ve denetim
olmak üzere beşe ayırmıştır.
RAQİF QASIMOV
Fayol, yönetime beş önemli iş
vermektedir:
(a) Öngörme ve planlama,
(b) Örgütleme,
(c) Emir-komuta, haberleşme ve
yürütme,
(ç) Koordinasyon,
(d) Faaliyet sonuçlarını denetleme
ve değerlendirme.
RAQİF QASIMOV
Klasik teorinin üçüncü
yaklaşımı olan
bürokrasi, 1900’lerin
başlarında Alman
sosyologu Max Weber
tarafından geliştirilmiştir.
RAQİF QASIMOV
Weber büyük işletmelerin yönetimi için ideal
organizasyon biçimi olarak bürokrasi üzerinde
durmuştur.
Bürokrasiden yarar sağlayabilmek için organizasyonda:
(1) İşler ileri derecede uzmanlaşmaya dayanmalı,
(2) İşle ilgili kararlar ve faaliyetler biçimsel olarak
saptanmış ilke ve yöntemlerle (yazılı kurallar) sürdürülmeli
(3) Organizasyonda çalışan personeli görevini, biçimsel
olarak ve gayri şahsi bir şekilde yapmalı,
(4) Çalışanlar teknik yeteneklerine göre çalıştırılmalı,
performanslarına göre yükseltilmelidir.
RAQİF QASIMOV
Max Weber’e göre yönetsel yetke güçleri
(hakimiyet) üçe ayrılır:
(1) Babadan oğula geçen, doğuştan kazanılan ve
kişisel olan geleneksel yetkedir. (Geleneksel
hakimiyet)
(2) Kahramanlık, kutsallık, büyücülük ve benzer
üstün kişisel beceri ve niteliklere dayanan
karizmatik yetkedir. (Karizmatik hakimiyet)
(3) Demokratik, akılcı ve yasal düzenlemelerin
olduğu toplumlarda görülen meşru yetkedir.
Yönetim gücünü elinde bulunduranlar da bu
kurallara uyarak toplum tarafından seçimle iş
başına getirilmektedirler. (Demokratik hakimiyet)
RAQİF QASIMOV
NEO-KLASİK TEORİLER
 Hawthorne
araştırmaları
 Mc Gregor’un X ve Y teorileri
 Maslov’un ihtiyaçlar hiyerarşisi
RAQİF QASIMOV
1930 ‘lu yıllara kadar klasik yönetim ve örgüt
teorisi gelişmesinin en yüksek düzeyine
ulaşmıştır. Ancak işletmelerde bilimsel yönetim
ile ilgili boşluklar ve çeşitli örgütsel sorunların
artması sonucunda örgüt olgusuna farklı açıdan
bakan insan ilişkileri yaklaşımı hızla gelişmiştir.
Bu
yeni
akımın
doğuşunda Hawthorne
araştırmalarının
önemli
etkisi
olmuştur.
Neo –klasik teori konusunda teorinin özellikleri ve
ilgili açıklamalar sırasıyla verilmeye çalışılacaktır.
RAQİF QASIMOV

Neo- klasik örgüt teorisi klasik görüşe bir
tepki olmaktan çok onun boşluklarını
gidermeye yönelerek örgütün etkinliğini
artırmak için insan davranışları ve
ilişkilerine eğilmiştir. Bu açıdan neoklasik teori, klasik teorinin kavramlarına
yeni kavramlar eklemiş onları açık hale
getirmiştir.
RAQİF QASIMOV





Neo-Klasik Teorinin organizasyon konusuna
en önemli katkıları
Organizasyon içinde insanın nasıl davrandığı
Niçin öyle davrandığı
Örgütsel yapı ile davranış arasındaki ilişkilerin
neler olduğunu ortaya çıkarmaktır.
Bunun anlamı insan örgüt içinde en önemli
varlık olduğunu vurgulamaktır.
RAQİF QASIMOV
Klasik teoride olduğu gibi neo-klasik
teoride de ekonomik rasyonellik anlayışı
hakimdir. Ancak buna insan unsurunun
tatmin olması eklenmektedir.
 Neo-klasik teoriye göre örgüt çeşitli
ihtiyaçları olan bireylerden oluşur. Bu
nedenle yöneticiler beşeri ve sosyal bir
örgüt kurmak zorundadırlar.

RAQİF QASIMOV

Klasik teorinin esasını bilimsel yönetim oluştururken,
neo-klasik teorinin esasını insan ilişkileri oluşturur.
Neo-klasik teori insan ilişkileri yaklaşımı, motivasyon,
liderlik, grup davranışları ve haberleşme gibi mikro
konularla, biçimsel ve biçimsel olmayan örgüt, sosyal
ve teknik sistemler arasında etkileşim gibi makro
konular üzerine eğilerek gelişip örgütsel davranış
yaklaşımı ve endüstriyel hümanizm hareketine
dönüşmüştür.
RAQİF QASIMOV
MODERN TEORİLER
 Sistem
yaklaşımı
 Durumsallık yaklaşımı
RAQİF QASIMOV
MODERN YÖNETİM DÜŞÜNCESİ

Yönetim ve organizasyon konusundaki
modern teorileri, 1950 - 1960 yılları
arasında neo-klasik yaklaşıma paralel
olarak başlatılmıştır. Bu yaklaşımın
temelini oluşturan akımlar Sistem
Yaklaşımı ve Durumsallık Yaklaşımı’dır.
RAQİF QASIMOV
MODERN YÖNETİM DÜŞÜNCESİ
Sistem Yaklaşımı ilk olarak biyolojide ve
sonrasında diğer alanlarda uygulanmıştır. (Von
Bertalanffy)
- Durumsallık Yaklaşımı 1960’larda “tek en doğru”
anlayışının yıkılmasıyla ortaya çıkmıştır.
- “Durumsallık Yaklaşımı” terimi ilk kez 1967
yılında Paul Lawrence ve Jay Lorsch tarafından
kullanılmıştır. 1970 sonrası dönemde Sistem
Yaklaşım’ının yerini almıştır.
-
RAQİF QASIMOV
Yönetimde Sistem Yaklaşımını
Kullanmanın Yararları Nelerdir?




Yönetici görevini sadece kendi fonksiyonu açısından
yorumlamaktan kurtularak, kendi sisteminin bağlı
olduğu diğer alt-sistemleri ve çevre koşullarını da
dikkate almak zorunda kalmıştır.
Yöneticiye kendi sisteminin amaçlarını daha geniş bir
sistemin amaçları ile ilişkilendirmek fırsatını vermiştir
Yönetici, alt-sistemleri değerlerken bu sistemlerin
esas sisteme yaptıkları katkıyı belirleme olanağına
kavuşmuştur.
Yöneticilerin dikkati belli bir alt-sistemin iç dinamiği
yerine alt-sistemler arasındaki karşılıklı ilişkiye
çekilmiştir.
RAQİF QASIMOV
Post Modern Teoriler (yaklaşımları)
Dış Kaynak Kullanımı(Outsourcing)
 Kıyaslama (Benchmarking)
 Küçülme (Downsizing)
 Temel Yetenek
 Toplam Kalite Yönetimi
 Değişim Mühendisliği vs.

RAQİF QASIMOV