Sigarasız Şehir: Gecikmesiz, istisnasız

Turan Güneş Bulvarı,
Koyunlu Sitesi No: 175/19
Oran – Ankara
Tel: 0312 490 40 50
Faks: 0312 490 41 42
e-Posta: toraks@toraks.org.tr
31 Mayıs 2006
31 Mayıs 2006
SİGARASIZ BİR DÜNYA GÜNÜ
TAMAMEN SİGARASIZ ALANLAR, HEMEN ŞİMDİ!
Ankara – Her yıl 31 Mayıs "Sigarasız Bir Dünya Günü" olarak kutlanır. Dünya Sağlık
Örgütüne (DSÖ) üye devletler 1987 yılında bu günü, sigara salgını ile oluşan önlenebilir
hastalık ve ölümlere dikkat çekebilmek için etkinlik günü olarak belirlemişlerdir.
Bu yıl 31 Mayıs Sigarasız Bir Dünya günü etkinliklerinin ana teması DSÖ’nün önerdiği
tema ile birlikte ulusal önceliklerimizi de içine alacak şekilde şöyle belirlenmiştir:
“TAMAMEN SİGARASIZ ALANLAR, HEMEN ŞİMDİ!”
“TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN HEPSİ ÖLDÜRÜCÜDÜR. ALDANMAYIN!”
Sigarasız Bir Dünya Günü’nün amacı, tüm dünyada başta sigara olmak üzere tütünün
zararları ile ilgili bilinci yükseltmek; içen kişileri içmemeye teşvik etmek, içmeyen kişilerin
başkasının dumanının zararlarını farketmeleri ve sigarasız kamusal alanı talep etmelerini
teşvik etmektir.
Sigarasız Bir Dünya Günü etkinlikleri Türkiye’de T.C Sağlık Bakanlığı, Türk Tabibleri
Birliği’nin katkılarıyla Türk Toraks Derneği tarafından yürütülecektir.
Ölenler rakamlar değil insanlarımızdır!
Ülkemizde her yıl yaklaşık 100.000 kişi, dünyada 5.000.000 kişi sigaraya bağlı
hastalıklardan ölmektedir. Sigara ve tütün ürünleri başta kanserler, KOAH (süregen
tıkayıcı akciğer hastalığı, amfizem, kronik bronşit), kalp krizleri, felçler olmak üzere 20’nin
üzerinde öldürücü hastalığa yol açmaktadır. Sigara tüm kanser ölümlerinin üçte birinden
sorumludur. Akciğer kanserinden ölen her 10 kişiden 9’nun nedeni sigaradır.
Şimdiki eğilimler sürdüğünde 2025 yılında ülkemizde her yıl 250.000 insanın tütüne bağlı
hastalıklardan öleceği hesaplanmaktadır.
Tütün endüstrisi gelişmiş ülkelerde artan halk sağlığı bilincine bağlı baskılar nedeni ile
satışlarını gittikçe gelişmekte olan ülkelere yönlendirmektedir. DSÖ’ne göre tütün şirketleri
gelişmiş ülkelerde satamadıkları yüksek riskli sigaraları gelişmekte olan ülkelere
pazarlamaktadır. Ülkemizde ürün içeriklerini denetleyecek ulusal bir laboratuvar henüz
kurulamamıştır. Halk sağlığından sorumlu kuruluşlar ülkemizde satılan sigara ve tütün
ürünlerinin içerdiği maddeleri ve katkı maddelerini denetleyememektedirler.
Çevresel tütün dumanı nedir? Neler içerir?
Sigara dumanı içinde 4.000’den fazla kimyasal madde vardır. Bunların 81 tanesi kanser
yapıcıdır. Sigara içenin çevredeki havaya kattığı dumana çevresel tütün dumanı denir.
Çevresel tütün dumanı ana akım ve yan akım olmak üzere ikiye ayrılır. Ana akım sigara
içicisinin soluduğu duman iken yan akım sigaranın yanan ucundan çıkan dumandır.
Bir sigaradan ortalama saçılan dumanın çok büyük çoğunluğu yan akımdan oluşmaktadır.
Bazı kanser yapıcı maddelerin miktarı yan akım dumanda ana akıma göre 10-200 kat
daha fazladır.
Sigara dumanı Çevre Koruma Kurumları tarafından 1 numaralı kanser yapıcı olarak
tanımlanmaktadır.
Sigara dumanındaki bazı kimyasal maddeler
Nikotin
Karbonmonoksit
Arsenik
Metil Alkol
DDT
Kadmiyum
Hidrojen siyanür
Bütan
Aseton
Naftalin
Amonyak
Toluen
Bağımlılık yapıcı
Egzos gazı
Zehir
Roket yakıtı, kaçak içkilerdeki
öldürücü alkol
Böcek zehiri
Araba aküsü
Gaz odası zehiri
Ocak gazı
Tırnak cilası çıkarıcı
Güve öldürücü
Temizlik Malzemesi
Tiner
Ne Demek?
Sigara içen kişi:
Beynini nikotinle uyuşturuyor.
Beynine - vücuduna oksijen yerine ekzos gazı
gönderiyor
Alkol çekiyor (hem de metil alkol!)
Tiner çekiyor
Amonyak çekiyor
Tüpgaz çekiyor
ZEHİR, ZEHİR, ZEHİR… çekiyor.
Bir de etrafına saçıyor!
Çevresel tütün dumanına bağlı sağlık sorunları
Hemen ortaya çıkan etkiler: Gözde tahriş, sulanma, yanma, baş ağrısı, burunda
rahatsızlık, akıntı, öksürük, boğaz ağrısı, kalp hızı ve tansiyonun yükselmesi, solunumsal
yakınmalarda artış ve enfeksiyonlar, var olan hastalıkların alevlenmesi, astım, allerjiler…
Uzun vadede ortaya çıkan hastalıklar: Solunum hastalıkları: İş yeri veya sosyal ortamda
sigara dumanına maruz kalmak KOAH ve erişkin astımına neden olmaktadır.
Kalp Krizi: Çevresel tütün dumanı kalp-damar hastalıklarını %20-70 oranında
arttırmaktadır. Sigarasız mekanlar kanunu uygulanan yerlerde kalp krizleri % 60
azalmaktadır.
Kanser: Sigara içmeyenlerde çevresel tütün dumanına maruziyet akciğer kanserini % 32
arttırmaktadır. Sigaraya maruz kalan genç kadınlarda meme kanseri riski % 90
artmaktadır. Menapoz öncesi kadınlarda 2,6 kez daha fazla meme kanserine yakalanma
riski vardır. Çok az ve devamlı sigara dumanına maruz kalan kadınlarda 50 yaşına kadar
meme kanseri olma riski % 60 artmaktadır.
Sigara dumanı olan işyerlerinde çalışanların sağlığı
Yasalar çalışanları zehirli madde ve sağlık tehditine karşı
korumayı emreder. Pasif sigara dumanı öncelikle lokanta,
kafeterya, bar gibi ikram sektöründe çalışanları etkiler.
Garsonluk suç değildir,
ölüm cezası
taşımamalıdır!
Dumanlı lokanta, kahvehane, pastahane, bar gibi yerlerde çalışanların öksürük, hırıltı, göz
yanması gibi bulguları vardır.
Avustralya’da sigara içmeyen ve gırtlak kanseri olan bir barmene 466 bin dolar tazminat
ödenmiştir.
Havalandırma ve masa ayırma işe yaramaz!
Bilimsel araştırmalar havalandırma veya sigara içilebilir ve
ayrılmasının etkisiz yöntemler olduğunu göstermiştir.
içilemez bölümlerin
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre sadece tam sigara yasağı çevresel tütün dumanından
korunmada etkilidir.
Bölümlere ayırmak, kısmi bölmeler yapmak veya klima sistemi kurmak gibi yöntemler tam
yasakların yerini tutamaz ve başta bebekler, çocuklar, hamile bayanlar ve hastalığı olanlar
olmak üzere diğer insanları hasta eder ve öldürebilir.
O halde, başta Avrupa ve ABD olmak üzere birçok ülkedeki gibi ülkemizde de lokanta,
kafeterya, alışveriş merkezleri gibi halka açık yerlerde sigara tamamen yasaklamalıdır.
Tamamen sigarasız alanlar ikram ve eğlence sektörünün gelir kaybına yol
açmaz
Sigara yasağı ikram endüstrisine zarar vermez. Onlarca bilimsel araştırma lokanta ve
eğlence yerlerinde sigaranın yasaklanmasının ekonomik yarar sağladığını ortaya
koymuştur. Bazı ülkelerde sigara yasağından sonra hizmet ve eğlence sektörlerinde işler
artmış; binlerce yeni iş yaratılmıştır. Sonuçta toplumda sigara içmeyenler çoğunluktadır.
Ayrıca sigara içilmeyen iş yerlerinde harcamalar düşer. Hastalıklara bağlı iş gücü kaybı,
sigorta bedelleri, havalandırma, boya-badana vs. masrafı azalır.
TÜTÜN ÜRÜNLERİNİN HEPSİ ÖLDÜRÜCÜDÜR.
ALDANMAYIN!
Sağlıklı yaşamak, gelecek nesillere sağlıklı ortamlar bırakabilmek yerine, tütün endüstrisi
tercihini büyümek ve çıkarlarını arttırmak yönünde kullanmaktadır. Özellikle gelişmekte
olan ülkelerde tütün ürünlerinin tüketimi hızla artmaktadır.
Bugün hiçbir ülke tütün salgınına seyirci kalamamakta ve gitgide tütün savaşını
hızlandırmaktadır. Bu durum da tütün şirketlerine yeni, daha az zararlı gibi gösterilen, kılık
değiştiren ve daha çekici kılınan silahlar geliştirme gereksinimini doğurmaktadır. Aslında
tütün endüstrisinin bu yaklaşımı yeni değildir. “Light”, “mild”, “ultralight” etiketleri ile yapılan
sigara kampanyaları 20. yüzyılda sigara tüketiminde artışa neden olmuş, tütün kontrolünün
sağlanamayışında önemli bir engel oluşturmuştur.
Son günlerde tütün şirketleri yeni ürünlerini pazarlayarak, sigara tüketicilerinin yine aklını
çelmeye çalışmaktadır. Bu ürünlerin sağlık riskleri yönünden daha güvenli olduğuna dair
göz boyamaya çalışılmaktadır. Tütün şirketleri, daha sağlıklı isimler altında, kılık
değiştirmiş yeni ürünlerini pazarlayarak, daha çekici görünüşte paketleyerek veya hoş
meyve kokuları ekleyerek eski tüketicilerine, yenilerini eklemek isteğindedir.
Bu ürünlerin zararının daha az olduğuna ilişkin bazı araştırmalar DSÖ tarafından “yalancı
bilim üretmek” olarak kabul edilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü denetiminde gerçekleştirilen Tütün Kontrolü Çerçeve Antlaşması’nın
maddeleri de küresel sağlık konusundaki duyarlılığın göstergesidir ve TBMM bu
antlaşmayı onaylamıştır.
Topluma iyi bir sigara mücadelesi ile sağlıklı yaşama hakkının ve gelecekteki nesillerin
korunduğu mesajı doğru bir şekilde iletildiğinde tütün salgını azaltılabilmektedir.
Türk Toraks Derneğinin bu yıl 31 Mayıs Sigarasız Dünya Günü etkinliklerinde amaçları:
Tütün ürünlerinin; sigara, pipo, puro, nargile, enfiye, dumansız tütün vb. gibi tümünün
zararlı olduğu konusunda halkımızı aydınlatmaktır.
Kullanılan “mild”,”light”, “ultralight” gibi bütün isimlerin ve meyve aromalı, çikolata aromalı
gibi hoş kokuların, bağımlılık yapmayan tür, organik sigaralar, zararı azaltılmış ürünler vb.
gibi tanıtımların yanıltıcı olduğunu vurgulamaktır. Tüm tütün ürünlerinden çıkan dumanın
sigara dumanı gibi içmeyenler için de tehlikeli olduğunu vurgulamak ve kesin önlemlerin
alınmasını sağlamaktır.
Pasif duman maruziyeti halk sağlığını tehdit eden önemli ve gerçek bir sorundur. Pasif
tütün dumanına maruz kalmanın güvenli bir sınırı olmadığı iyi bilinmektedir. Tamamen
sigarasız, dumansız alanlar oluşturulması dışında dumandan etkilenmeleri önlemek
olanaklı değildir.
Bu amaçların gerçekleştirilmesi ve bireylerin sağlıklı tercih yapması konusunda rehber
olunmalıdır. Bilgilendirilmeyen bireyler gereksiz hastalık riskini aldıklarını farketmeden
yaşayacaklardır. Korumak, tedavi etmekten daha iyidir. Gerçek şudur ki; tütün insan
sağlığını tehdit eden en önemli öldürücüdür ve güvenli bir ürünü yoktur.
Nargile içmek güvenli midir?
Sanılanın aksine nargile dumanı da akciğer kanseri, kalp damar tıkanması ve birçok diğer
hastalığa yol açan binlerce kimyasal madde içerir.
Nargile dumanı da bağımlılık yapan nikotin maddesi içerir ve diğer tütün ürünleri gibi
gittikçe daha sık nargile içenler bağımlı olduklarını söylemektedirler.
Nargile sigaraya göre içicisine daha çok duman vermektedir. Tipik olarak 1 saat boyunca
nargile içen bir kişi sigara içen kişiye göre 100-200 kat daha fazla dumanı akciğerlerine
çekmektedir. Su bir miktar nikotini tuttuğundan kişi yeterli nikotini almak için uzun süre ve
çok fazla duman çekmek durumundadır. Bu nedenle nargile içen kişi sigara içene göre
karbonmonoksit gazını ve kanser yapan kimyasal maddeleri daha fazla miktarda
almaktadır.
Nargileye pasif maruz kalan kişiler de sigara içenler gibi kanser, kalp krizleri, akciğer
hastalıkları ve hamilelikteki risklere maruz kalmaktadırlar.
Nargile içimi aynı zamanda aynı ağızlığın kullanılması nedeniyle verem, hepatit gibi
mikrobik hastalıkların riskini de arttırmaktadır.
Puro içmek güvenli midir?
Puro içenlerde süregen nefes darlığı hastalıkları riski 2 kat; kalp-damar hastalığı riski 1,5
kat; akciğer kanseri 2,14 kat; ağız-boğaz kanseri 4 kat daha fazladır.
Bağımlılık yapar.
Puro ne kadar büyükse zehirli içerik özellikle amonyak, nitratlar ve kadmiyum daha
fazladır.
Özellikle daha fazla riskler yaratır: Ağız, yemek borusu, boğaz ve gırtlak kanseri. Ağız
yaraları, diş çürükleri, diş travması.
Pipo içmek güvenli midir?
Akciğer kanseri, ağız ve dil kanseri yapar.
Güvenli tütün ürünü var mıdır?
DSÖ başta olmak üzere, bilimsel araştırmalara dayalı görüş bildiren sağlık yetkilileri
güvenli olabilecek bir tütün ürünü olmadığını bildirmektedir.
Sigarasız Bir Dünya Günü etkinlikleri ile ilgili kapsamlı bilgileri Türk Toraks Derneği web
sayfasında (www.toraks.org.tr) ve Dünya Sağlık Örgütü’nün web sayfasında
(http://www.who.int/tobacco/communications/events/wntd/2006/en/index.html )
bulabilirsiniz.
Tamamen sigarasız-tütünsüz
Sağlık Kurumları
Okullar
Spor
Kültür
Kamusal Alanlar
Şehirler
Türkiye
Dünya
için
elele!
Saygılarımızla
Türk Toraks Derneği