JEOTERMAL KAYNAK KORUMA ETÜT RAPORLARI VE KAMULAŞTIRMASIZ EL ATMA

JEOTERMAL IIAYNAK \rE DO6AL
Mirpnar,r,i SUKAYTIAK KoRUMA ALANI
ETUT RAPORLARININ I(A]T{ULASTIRMASIZ
EL ATMA DAVALARI BAITIMINDAIT
DEGERLENDiniT,UPSi
H""'di QiyiLTEPE'
Ozet
.Jeotermal Kal,naklar ve Dogal Mineralli Sular Karnununa tabi faaliyet-
Ierde kaynagl olu$turarl jeotermal sistemin koruDmasr. kayna$n israf
edilmemesi ve qewenln korunmasr esas olup iqletme faaliyeu oncesinde
kaynaSn koruma alanlart etiidUniin ruhsat sahlbl taraindan yaptrrlmasr
zorunlulugtr ongoriilmiistiiLr. Bu kapsamda hazrrlalan koruma alanr etiit
raporlannda yaprlaqmaya (imara) iligkin klstflama ve yasaklar yer alabilmektedir. iqte bu qalqma da koruma alanl etiit raporlartnda yer verilen
yaprlaqmaya {inlara) iliikin klsrUarna ve yasaklarln kamulaqtrmasz el
atrna davalarr baklmlndan hukuki degerlendirilme si yaprlacaktrr.
A. 56a6 Sayrh Jeotermal KaFl8l(lar Ve DoEal Minerallt Sular KaBunu Kapsamrnda Kay|lak RezervuarrDn Korunmasr
Koruma alanr; kayrak ve bunlarln bagh oldugu jeotermal sistemin; bozulmasrl a. kirlenmesine ve surdiiriilebilir ozell8nin yitirilmesine neden
olacak drE etkenlerden horumak amacryla sahtrnln Jeolojik, hidrojeolojik
yaplsr. iklim koEullart. zcmin cinsi ve tipleri. drenaj sahasl srntrt, kaynak
ve kuFl qcwesindeki ycrleqim birimleri, endiistri tesisleri. gewenin topografik yaprsr gibi unsurlara l)agh olarak belirlenmiq onlemler allnmasr
gerehen, igerisinde yaPllan faaliyetlerin kontrol ve denctime tAbi oldu$u
ve gerektigirlde yaprla$ma ve arazi kullanrm faaliyetlcri krsrtlanabilir alanlardrr. (5686 sayth Kanun m.3/1-14)
Koruma alanlarl etiit raporu ise; kalma$n i$letmeye ahnmasrndan
once Jeotermal Kayraklar ve Dogal Mineralli Sular Kanunu Uygulania
Ydnetmeliglnde belirtil€n ilgili format ve kriterlere gore Jeoloji miihendisi
tarafindan Ek-lil fbrmuna uygun olarak hazrrlanan ve MTA'nln gorii$ii
altnarak idare tarafrndan onaylanant rapordur' (uygulama Yiinetmeligi
m.1/l -zl
iqletme ruhsat sahibi iqletmc ruhsatr ahndrktan sonra akrqkanr iireti-
I
Avukat. Ilize Barosu
Jeotermal Ka,gno,k ue Dogd,l Minero,lli..,' Au. H.
QIYILTDPE
189
me almadan once kalmak koruma alanr etiidiini.i yaptrrr. Ruhsat sahibi
tarafinclaur ka)'nak korulrra alaln etiidii yaptrnlmadan kaynagln i$letn)eye
alrrrnasr clurumuntla faaliyetleri durclurularak temlnatr irat kayd€dilir ve
ah ay iqiude l(aynak koruma alanr etiidiiniin yaptrrrlmasr ve eski teminat1n iiq kalrnrn yatrnlllasl saglanlr. Yeni teminatm yatfrlmadrgr ve koruma
alanr etiidir yaptlnlmadlgl siirece faaliyetin durdurulmast kararr kaldtrtlmaz. (Uygulama Yonetmcli$ m.4/1 -zl
Ka]'nak koruma alanl et0dii; jeoloji ve hidrojeoloji galtqmalart' gewe
mevzuatrnda yer alan kriterlere gore yi?eysel ktrletici unsurlarm belirlenmesi. jeoternral sistemin unsurlarlnr oluqturan beslenrDe alanr. rezervuir.
6rti.i kaya, rsltrcr kaya. kaynak qrkrg alant behrlenmesi, ka\ma$n kirletici
unsurlarclan korumnast amactyla, koruma alanl zonlarl ve bu zonlarda
ahnnlasl gereken tedbirleri igerir. (Uygulana Yonetrneli$ m.23)
Koruma alanl etiid0nde rezerl'uarlll korunrnastna ydnelik tedbirler;
kayra$n iqletmeye alutrrrasrudan once yap mlE olan iiretim tcstleri sonucunda belirlenerl rezerl'uar parametrelerine gore kuyu bazlnda ve bu
kuy'ulardan ahnal)ilecek toplanl ilretim miktannr. kullanlmclan donen
akrgkanrn miktarl ve bu aklqkanln yeralllna reenieksiyonu iqin uygtrn lokasyonlar vc uygull hapasitecle ku1ru sal, larlnt. iirctim testleri srrastnda
yaprlmrg ve yaprlacak kinrlasal lesilerle qatlakh zonlartn ve iiretim kulrularrnrn l<tsmcrt veya talnamen tlkanrnaslna yol aqacak bilesiklerin tespit
eclilmesi durumunda siirdiirirlebilir iretlmin saglanmasl iQin gerekli uygulamalarr iQerir. {Uygulama Yonetrneligl m.23)
Jeoterrnal sistenti olumsuz etkileyecek maden iqleUrresi. kanal. yol yaprnl gibi faaliyetlere, kaynak koruma etiit raporuna gore Idarece degerlendirme yaprlarak gerekli tedbirlerin ahnmasl halinde izin verilir veya
verilmez. Kayrak koruma alant zonlara a)'rrma esaslarl ve bu zonlarda
ahnmasr gereken tedbirlere Uygulama Yonetmeligi Ek-8'de yer verilmlstir'
(Uygulama Yonetmeligi m.23 )
iqletnre ruhsal sahibi tarafmdan tqletmeye geQilmeden ajnce il$li jeotermal alan iqin Uygulama Yonetmeligi EK-13'te yer alan formata gore yaptrrrlmrQ olan koruma alanlart etiit raporu, iclare tarafindan M'l'A'ya g6ndertlir. MTA en geQ iki ay igerisinde masraJlar ruhsat sahibt taralindan
kar$rlanmak kaydtyla nazari velveya mahallinde inceleme yaparak rapor
hakLlnda goruqiinu idareye ttldirir. idare. raporu MTA' nln goriiEiinii aldrktan sonra onaylar. Korurna Alanlarr Etiit Rapomnda bellrtllen arazi
kullammr ve yap agmaya yiinelik koqul ve krsrtlamalar, yiirenin imar
planr hazrlaurrken esas ahnrr. JeoterEal ala tamamen veya kr6men kapsayacak E€kllde daha tince olaylanmrq imar plam mevcut ise
Kalrutrun yiiriirtiige girm€slnden sonra yaprlmrg koruma alarlen etiit
raporuuda tingiiriilen arazi kullaatmr lle yaprlagmaya ytinellk krsrtla-
r9o
BAROSU DERC'Si
. Citrr 90 . Sagr, 6 . y.L 2016
'STAJYBUL
ma ve koEullar giiztiniine ahnarak lglem yap rr,(Uygulama Yonetmeligi
m.23)
Koruma Alalrlarl Etiit Raporunda belirlenmiq olan koruma alan srnrrlannln. mevcut ima.r planr igerisine dii$en krsrmlarr plan iizerine iqlenir.
A!.rlca, I(oruma nlitnr slnrrlarl, Veraltl suJ&l havza haritalarl Uzerlne iqlenmek iizere Devlet Su igleri Genel MUdnrltgnne ve belediyc srnrrlarr dahf
linde isc ilglli belediycyc bildirilir. {Uygulama Yonctmeligi r.n.23)
Arama velvt)ya iqlctnre rulrsath alanlarda. vonlii sondai teknigi ile aarlacak olan tiim iiretin,/rcenjeksiyon ku!.ularl ile ruhsat surlrma 500 metre
mesafe iQinde aQllacak tiretim velveya reenjeksiyon kuy'ularl igin kuyu igi
koordinat olgiileri aln)lr ve Uygulama Yonetmeligi Ek-14 fornl diizenlenir.
Bu form, kuyrrnuu tamamlanmasun mateakiben sondaj kulesinin ku)'r-rdan ayrrlma tarihinden ltibaren 30 grin iqinde idareye blldirilir ve sicil
dosyasrna eklenir. Kuyu igi koordinatlarl ile ruhsat slmrt arasrndaki mesafe 100 netreden az olamaz. Bu formun suresi iqerisinde verilmemesi
ve,4'eya bu mes:ilenir illlal edilmesi durumunda kuluda iiretirvreenjeksiyon faaliyetlerine idai:ece izin verilmez. Ancak ruhsat sahiplerinin aJmr olmasr durumunda veya ruhsat sahiplerinin anlagma saglainasr halinde ve
bu ar agmanrn yazlll rnetnini idareye bildirmesini miiteakip sicile iqlenmesi ko$ulu ile nesafeye iliqkin qartlar aranmaz. Arama ve,^/eya isletme
ruhsath alallartlaki reenjeksiyon kuyularmrn. komqu ruhsat alanrndaki
iirctun kulrularrr)a zarar vermemesi esastrr. (Uygulama Yonetrleli$i m.23)
MTA tarafindan yaptlan tlenetlernelerde faaliyetlerin ongoriilen tedllirlere uygun ]'liriitiilmediginin tesPiti halinde. laaliyetler idarece durdr-rruhu. Alrnacak lcdbirlcr, MTA tarafindan ltclirlelrir ve i.lareye bildirilir.
Gerekli tedbirleri almak velveya aldlrmakla idarc y'ukiinlltidtir. Gereklt
tedbirlerirr ahnmasr igin en fazla bir yl siire verilir. Ongorirlen tedbirlerin
yerine getirilmemesi halirde ruhsat iptal edllir. (5686 sa)' l Kanun m.14)
Kaynak koruma alanr et0tlerinde kryaal( alau, lgerlslnde alnacak
tedblrlerin derec€sine gttre 1., 2. ve 3. olnak iizerc zonlara ayrtltr:
a. 1. Zor: Kalrnak alanrnda yer alan Jeolojik formasyonlarln litolojik ve hidrojeolojik ozellikleri. akrqkan taEryan aktif klrtklarrn konumu.
jeotermal slstelnin agrk veya kapah sistem olup olmadlgl, orti.r kayacln
varh{r vc kalrnhgr, do$al grkrg ve ku}'ular ile yeni ku}u ag al)ilecek alanlar
dlkkate allnarak qizilir.
b. 2. Zon; 'fali krrrh hatlan, hidrojeolojik laktorler. biyolojik kirletici
unsurlarrn kayrrak alana ulagrrnrntn onlenecegi nlesafe de dikkate allnarak gizilir.
c. 3. Zon-. Drenaj yaplsr ve su trdlttnl qizgileri dikkate allnarak eizilir.
l.zonda. yaprlaqmaya ililkin krsrtlama ve yasaklar yer alabllir ve
Jeotermol Ka'yna,k
oe
Dodal Minera,lli,,,. Aa, H.
QIvILTEPE 79t
bunlar imar planl&ntrda esag alurrr. Ancak jeoterllal surrn alnmasr ve
depolanmasr amacma ydnelik yapr ve tesislerle, umumi amaqlara yonelik
termal turizm ve saghk tesislerinin yaprlmasrna dogal qlkrslardan elli metre. kuyularclan ise otuz metre gaplnda dairesel alan ile akrqkan taqryan
aktif krnklar ve jeotermal sistemde kirlenmeye aqlk, kirlilik agrsrndan
zattl zonlarr oluEturacak bol hnkh, gatlakh yaplya sahtp litolojik zonlann
Qewesindc elli mctrelik slnrr hariQ olmak iizere, jeotermal rezarvuardan
yaprlan i.iretimin veya reenjeksiyonunyeraltrsul'u seviyeslnde rneydana
getircl)ileceAi degigimlerin binalarcla oturma, giqme veya tasnana neden
olmayaca$ bilinsel ve teknlk qahsmalarla belirlenen MTA'nln teknik goriiqii alln{lll{tan soffa il$li idar€ce onaylanan alanlarda 5 kata kadar abklannl hijy{inil( gckilde 3. zon dtqura ta$lmalarl koguluyla slnlrll Sekilde
izin veriletlilir. I Icr tiirlii kirlenme ihtimalini ortadar) kaldrracak onerilcr
ve rezer!'uarrn kirlenmesine yol aqabilecek tedbirler dnerilir' Rezer!'uarrn
korunrnasnra yonelik tcdbirler uygulama ydnetrneli$nin 2ll'iincii naddc
2'nci frkra hiikiimlerinc gore dnerilir. Etiidii yapan miihendis veya miihendislerirl onerece$ alamn Ozelligine bagh diger hususlara da yer verilir.
2.zorda, alancla kirlilige neden olabilecek gttp, gubr€ ve moloz )n$nr
gibi atlk maddelerin buluntnast ve clepolanmasl onlenmelidir. Atrk sular
tecrit edilnlis kapah borularla alan dtgrna tasmmaLdrr. Etudii yapan nliihendis veya rniihendislerin drler€cegi alanln ozelligine bagh diger hususlara da ver verilir.
3.zonda. l. ve 2. zonlarr dngoriilen tedbirleri tehlikeye sokabilecek
faaliyetlerc izirl vtrilmemelidir
B. Konunun Kamulaqtrrmasrz El Atma Davalan Bakrmurdan DeEerlendirilmesi
irnar planrntla kamusal kullanlm alarttna ayr an taqrlrnazlartu rnakul
olmayan {uzun) sureler kamulaQtlrllmamasrnln idare agrsrndal sebebiyet
verebileccii hukuki sttt unlluluk hern Anayasarntz aqtsttldau hem de Anayasalur 90. rnadde sinirr 5. fil{rasl geregince tarafi oldugunuz ve miilkiye t
hakkrnr giivcnce altrna alan uluslarirrast sozleqmeler aqrslndan gundemc
gelmistir. ozellihle imar planrnln uygulanmasl amacryla tesis edilecek
idari i$lemlerin gecikmesi, imar planlannln uygulanmasmln Imar Kamtnu'nun lO. lnaclclesinde ongoriilen 5 yrlhk siire iginde dahi gergekleqtirilememesi ihtimalinde miilkiyet hakkrna miidahale soz konusu olnlakta ve
hatta Anayasa'da ongoriilen slmrlandrrmakrite rlerine (ornegin dlqiiliiliik
ilkesine) aykrthk sebebiyle, miidahaleboyutundan grkarak ihlale d6ni.iqebilmektedir-2
2
I)r. Emrr Al{i:}Lll,trf. I{:lrlrula.strrnranratian Kaynaklanan Tanl YarS Diwalantla Danl\'
tay\n Yaklasrmr vc Altcfl ratif Qiiziim ODcrlsl TAAD. Yll:5. Say I l 9 (Eklrn 20 1 4) Sy 454.
httprrl\'\wv.taa-g()v. tr,l,ayirl/irrrkiyc-adalct-akadcullst-dcrgisi-sayi l9l
792
ISTANBUL BAIOSU DERGISI
. Cilt:90 .
s,(tgtt
6 . Ytl:2076
Awupa insan Haklarr Mahkemesi, miilkiyet hakkrnrn kullanrlmasrmn
imar ve kamulaqtlrma nrevzuatl nedeniyle uzun siireli krsrtlanmasr ve bu
suretle miill(ivet hakkr ihlali gcrgekleqtigi icldiaslyla agrlmrg olan, Hakan
ArvTiirkiye Davasrrda (Bafvuru No:13331/O7) 11.1.2Of 1 tarihinde
verdidl kararda;
"AIHM'e gore baguuranrn nL lkiget hakktna Adnellk bir mid.ahale
soz konusudur. To.Etnma.zrn €ehir imor plantnda okul Aoptmr iein
dngdrilmesl volnvca imar gasaltndan etkilenmesine gol 0,g''romt$, aynr z(rm(rnda araziden istiJade edilmesini de olanakstz
getirmigtir. NHM. kamu garannvt gerekleri tle ba+Duramn temel '^;o.le
hakIartntn korunmast arasrndo hr.iktm sr.irmesi gereken adil dengentn goze tLllp g o ze tLb ne d i.A ini. tnce le m e A e alacakt Lr (..... )
Baguurarirn imar iznitlt e.Lde etnrc konusLnda meQru blr beklentisi
bulunrnaktadrr. zira okul in$aatrnrn itngiira|diigiL geh,ir irn,a,r plo'nrnt
kd,mula.tt'l-m.o am.o.crgla sonrodo'n orazige Tnlar gasag 'miiteo.kip
getirilmiitir.Bu Vo.so.k ho'len siirmektedir. AIHM, soz konusu bg
durumun basuuranrn miilkiuet h.rklo'ndo'n to'm o'nlo'mrula uo'ro'renoel tetHl ettidine ue arazinin so'h"s sotrst da
lo;n'',.e.stnrn
'niinde
dAhiL sonucu itibo'rrula tas.nmoztn d.ederlni h'(Inn sag r iilciide
o,zalttrFtna itibar etnektedir. Agrtco bapuurarttn ugradLgt kaALp hiQbir
tazmlnat nl.iktart i.le gid€rrilrn€rniglir.
B tiin bu sijz edtlerle,r AiHM'Ut basnuranLn. kamu garanntn gerekIert tle miilkillet l'ralckt arastnda g'zetilmest gereken adtt dengegi bozan
bir gike kotlanmak zorunda kaldgl Ao'
alqrlnrqrn dr$rndn oe
ebnektedt, NHM. bu nedenle Ek 1 No'Iu Protoniinde ditt)runege seuk'Igtis{iz
koL'ttn 1. msddesttTin ihlol edildigi sonucunc DarmaktodLr." gerekQestA'
Ie Tij;rli.ge'Ai to,zmino,t 6demcge mo'h,lanm etmigtir. ""
Konu ile ilgili olaral( Dimi$tay 6. Dairesi'de 2O1I/8I52 E ve 2013127O2
K Sauli Llamr (la:
'DaD(rcLLJCt ott pcLrse|erin, inlctr pic|nLnd]a kcinrunun kullcLntmL igtn Aol
L\e otop(trk c.la.nt otar{tk ngrtlmast nedenilJle bu porseld,e artrk Adpda+mrrq a gidtle t trcA ec.eEinde n, daL,acLnul tasoffuJ haklonntrt ktsLtlandLd r
c.gLktlr. Bun(l ra1nen tatuunaztn goL ue otopark olarak belirLenmesl:atn ilzertnden beg gtldarr.fazla blr sire geqnt7 olmdslna kdriln da DaLt
Idarece 5 glhk imor programlntn hozvLanmodLEL De kamulattLrma aap madLgt gibi t.]'ernm''zLn lccmrlla5ltrtlmas Lna gainelik douacr tstemleri'
ntn reclcledilcligl I)e ne zQlnclll lcotnulagtLrtna gapLlabtlecegt korttLsunda
dauactga herlran(li bir bilqi de DeriLmediginden daDacrAa ait parselin
nlilkiAet |rtkktrtdon gararlctrtrrta oktnakLo'nntrt ka.lmodtit gorilmekte-
3
Hazlrlaya : Clclal Cahit AYGUI-. http:/fu'wv fap.hsyk gov trldosyalar/aihrn-karar'inceleme/ml/hakan-ari'tlrrkiyc-.lavasi-kara.i.pdf. EriStrn Tartht; 22/06/2016
Jeotermal Kagnak ue Dogal Minero'lli..,' Au. H.
QIYILTDPD
193
dir. (....)
Bu baAlamda, imar plorunda ka'musa,l kullaruma agrtlmrg olmast
nedenl.Ale dauaantn taiLnmazLnLn yap agmaga kapat dtfiL tmar hok'
lartnt kullanma olonaQLntn kalmadtQt, dolagsryIa douactntn milktget
hakkt kullanuntntn engellendijl gorillmektedtr. Bunun llarunda, tdare'
ce belLrstzli.gi teLqfl edecek herhongt bi.r hukukl karar alrnmaAarak orsa
izerLndeki. kts(lama deDam etttriLmLitir. Bu durumda, ( . .) do,uo,ct'1'tn
miilkiget hakkrntn belirsiz bir siire ile krsrtlcrndrir ue bu ktsttlo,r,i,(r'
ntn idarece bir karol olrnarak koldtnlmadtltnrn sabit olm,ast kcl'
grsrndcl tostnmd;z ma,un dederinin h"eso,Plo,na'ra'k iloillsine iidennrc'
gi drstnda bagka blr gol ko,lm(I''1tq-ttr, (.. .)
idarece tagutmaz kannulosttrdmtg olsagdt tagrnmaz bede\inln naahke m e ce K;.m ulct$ttrmn Kanu n u hiiktimle r i g e r g e e stnde te spit e dtter e k
hc.k sahit:ine, \de,unesi gerekecekti: bu nedenle tastnrrtrz deEertnin be'
lirtilen Kanurr l:.ilk nTleri dikkate ,alLnt:'ra,k sa,pto,runcrsl gerekmektedtr'
Dd;ucictg.r aidentn3sin'e hilkm,olunaco,k tazrlrinot tutannrn' ta$rnrnazrn idare o|d.nd taPuda tescil edilmesi srrcslndc ko,mula,strrtn(I
bedeli uerine gececek mikto:r olo,ra,k kabul edibnesl ae bun'o g6re
iglem gorpc,md'st zorunludur" Hiikmiine ger uermigLir'a
Danl$tay 6. Dairesi 2Q1212240 E ve 20I4l2 i 3 K sayh ilamrnda da;
"IJgu|tlruzltk. 25 g agan bir stire bogunco lmar plarunda kantu
oLarund.a ko|Jrr ta:irnmaztn i.darece kam.ulasttntmama nedeniAle ug'
roruIchQt ileri si.irailert zorcjra kar$lrk 2OO.0OO Lira tazminat odenmesi
tste m in e iliglcirr bul un nr a ktadLr. Ll lJ uQmozILA a ko n u tclSLnmdza A 6ne Lik
idorece yoptktrt bir eAlem A el d't.r.o) bulunntddlgutdan' doooctntn
2577 saAdl Y0'sd.nln 13'
AapuAL b(.guLju iizerine tesis ed en ttletnLn,
maclclesi kapsarntntla "on karor- olarak nitelendirtlmesine olanak butunmcrnTc.kte(lr. lJVusmazltk idari btr elllemden koAnaklanmoAtp, ta'
g::nfi.eza imc;r Pld;nt;nd'o getirilen ktsttlanm.adan dolrnuEtur' ' (" )
Daucrrun kortusurturl m:'j,lkiget hcklorrnrn krst.tla;nrna.sti dolaAv
stgla taqtn.rnoztn kullolr omcrmaslndcn kognaklr olo.rc,k ta4tnrnaz
ai*ti"ti tazminine iligkin otmcsr kargrsrnda, do:uo;ntn tozm.irLot
dotsclst olcrrc.k ele oltntp so'l.ugloJ'.dtfllmosr gerekirken, 96r nen durumun otesi De douo:nu1 aQllma nedenlert Incetenmeden. daDanln tptal
dauosr olarak nitelendirllmesl suretiAle' daua konusu iglemin kesin De
(usul goninAairilttilmesi zoruntu iglem olmadtQt gerekgestgle dauantn
goriilhukuki
isabet
denl reddtne iliskin idare md,hketnesl karartnda
memigtir." Hriktniinc yci |ct,rristit 'r
Gerek I)anr$1av'u) g€rckse de AiHM'in verrniq oldugu kararlar qergeve,l h ttp:/r$'!r'!..'.(hrisiav.qov. trl rploacl/guncclkarar/ I2-06-201 4-0820:i5 pdf
5 http:r\^'rvw.kararara cr)nr,/forunvvie\\'lopic.php?f:77&t:20505
D
r94
iSTANBUL BARosu DERcisi
. cittr 90 . sayr: 6 . yrt, 2016
sinde kiqilerin miilkiyet hakkrnrn kullanrlmasrnrn imar ve kamulagtlrma
mevzuatr nedeniyle llzurl siireli krsrtlanmasl durumrrnda taSlnmaz mahn
degeriniu hcsaplanarak ilgilisirle odenmesi kabul edilmiqtir.
Yukarda a(lkladlAlmlz iizere Jeotermal kaynaklarrn ve bunlarrn bagh oldutu jeotermal sistenin; bozulmasrna, kirlenmesirre ve siirdiirtlebilir iizellilinin yitirilmesine neden olacak drg etkenlerden korumak
anacryla hazrlanan "korurna alanlan etiit rsporlan" ilc de ktgtlerln
mii'lklyet hatkrua uzun siireli krsrtlama gctlrilmeEl miimkiindiir.
Zlra kaynak koruma alanr etiiLtlerinde kalmak alanrnrn, iQerisincle allnacak tedbirlerin derccesine gore 1., 2. r,e 3. olmak iizere zonlara ayrrlmasr ve l.zonda. yag[laqmaya iliqkin krsrtlalra ve yasaklar yer alabilmesi
ve bunlann inrar plalllannda csas ahllmasl miimkiindiir.
Kanaatimizcc kaynak koruma alanl etiitlerindekaynak alam igtn belirlenen Lzggdg. yaprlagmaya iligkin krsrtlama ve yasaklar yer abnasr
ve bunlann lnar planlannda esas alrnnasr durumunda bu krsrtlamalardan dolayr rniilkiyet hakkrnrn kullantlmasr krsrtlamaya maruz kalan
kiQilerin yukanda yer verilen igtihatlar kapsamrnda kamulagtlrmasrz el
atrrla nedenirlc clal.'alr dava agabilecekltri dcgcrlendirilmektedir.
C. Konunun Davanrn Agrlacalr Kurrm Bakrmrndan Degerlendlrilme6i
HSYI{'nrn 21-24 Kasrm 2013 Tarihli Huktlki Miizakere Toplantlslnda
hukuki elatnla clavalarrnda husumet konusu tartrgrlmlS;
"Bu dauatarda ta€t'r''7razrn kullanrlo,I}rd.rlro,stndd'n doacgr ugra'nrlan zcrcltn tazmini istenigorso husumetln zaran d.oiuraLn idarege
giineltilmesi gerekmektedir. Ornegin: dauoctntn talebi planlrrmrrdo.n
dolag uQradqrnt ilert sird gii zararln tazminini tsttgors<t plant yapan
idorentn (Bakan|tk, beledige L)s..) hastm neuktine altnrnasu do,uc,cl ta'
frnmazrnrn bedelinin tozminini istigor ise kd,mu',€t,.r'7ro'9t gapoca.k olrln id.arenin hasrm meukiinde bulunmast gerekttdi" yolunda
degerlendirnre yaprlrnr$ur."
HSYK'mnmiizekere toplantrsrnda ki "lmar planrndan dolagt mil'
ktget hakku ntr belirsLz btr srre ile kbrtlandtlt durumlarda, dauactntn
taernm(rzlnut bedellnin taznlinini istiyor ise k\mulattlrmaAr Adpdcak
olc,n tdarenin h0,surl rrrcL,kiinde buLunmasr" gdriiQil tlikkate allnarak yatrrrncr hur.ulrrqun hitslrr1 rncvkiinde gi)stcrillncsi gerekmektedir.
5686 salnlr l{arnn rtl l41 1 (lc "KorLunu alar\ etit raporlarnn, MTA'ntn
gori$d o.lulorc'k, Lfug tarafrndan onaylanacaQt" diizen]enmiqiir' Jeoterrnal Ka1'nilklar \re Dogal Minelalli Sr.llar K:urunu Uygularaa Yonetmeligi
m.4/1-l bendindc idarenin tanrmr yaptlmtq ve idare ile anla$llmasr gereke-
6
http:/,tnrt.hsvk.guv
tfl
Jeoternal
Kd'gnLg,k ae
Doi(rl luinero;lli....
Au,
H.
Q|YLLTEPE
195
nin "il iizel idarelcri ile bityiiLkEehir beledlyesl bulunan ill€rde Valilik
Yatrnm lzleme ve Koordinasyon Baqkanhklan' oldugu diizenlenmiqtir.
Bir l)aEka ilhde ile kolunra alanl etiit raporlan btyiihqehir beledlyesi
bulunan illerde Valilik Yatrrrm izlenrc ve Koordinasyon Bagkanhklarr, diger iller de lse il 6zel idarelerinin onayl ile ytiriirliige girecekttr.
HSYKiIn 21-24 Kasrm 2011.| Tarihli Hukuki Miizakere Toplantlslnda
ki gorii$ti ile Jeotermal Kaynaklar Vc DoAal Mlneralli Sular Kanunu Uygularna Yiinclnreligi m.4,'l -l hi'rkmii l)irlikte degerlendirilctiginde "Korume
alanr etiit raporlanr.dan dolayr miilkiyet hak*rmn bellrslz blr sirc lle
krsrtlandrlr durumlarda, davactmn tagrnmazrmn bedelinin tazmfuini
istiyor lse biiyiikqehir belediyesi bulunan illerde Valtlik Yatrrun izleme ve Koordinasyon Baskar rtlan, diger iller de ise il Ozel idarelerini
hasrrn nevkllnde giistererek" dava aQmalarmrn gerektigi degerlendlrilmektedir.
D.
Sonug
Kayrrak koruma alanr etiitlerinde ka1'nak alam igin llelirlenen 1.zonda, yaprlagnraya ili$kin krsltlama ve yasaklar yer almasr vc bunlann imar
planlannda csas ahnmasr durunrunrla bu krsr0amalardan dola''l miilki
yet hakkrnrn kullanrlmasl klsltlamaya maruz kalan kigilerln yukarlda yer
verilen iqtihatlar kapsamrnda karnula$tlrmasrz el atma nedenine dayalr
dava acabileceklcri, bu dava-larda davacnrn ta$rnmazrnln bedelinin tazminini istiyor ise biiyiik$ehir belecliyesi bulunan illerde Valilik Yatlrlm
izlcrnr: ve Kor rrtlirrasyorr Ba5kar rl rl<larr.
'llger iller de ise il Ozrl idarelerini
hasln mcvhiinde gostererek dava agrnalarrnrn gerektigi degerlendirilme ktcclir.
Kavnal<lar
Dr. Emrc AKBULUT. KanrulaEtrrrramadan lkynaklanan Tam Yargr Davalanna Danr$tayiD Yakla$rmr vr Altcrnatif Qozum Onerisi, TAAD, Ylli5, Sa''r: l9 lEkim 20 l4) Sy 454,
http:l/wwrv.taa.gov.tr^'aljn/tr1rkiyr:-adalrt-akadcmisi-dergisi'sa!'t-19/
l/hakan-ari"turkiye-davasi-karari.rxlf. I.lri$im Taribir 22i0b/2016, flazrrlayan: CeIalCahitAYGUL
hltp:/,/w\r'w*1ap. ils!'k-pov.l r/dosvalar/aihm-karar-inceleme/m
h t tp r/A!.$'!!'. dar
!istay.gov.
t
r
httpr//wq'w k:u-ararat.cor1l
httpr/,4rijlt.lls"vk g(iv.tr./
J(l()trrrnal Alanlarda I{avnakKorunla AlanlarmrDBclirlcnrnesi:Afyonkarahisar-SandrkLJcokrmal Aianr Ornegi. Nilgrm DOa;DU. Ilcrrin AKAN veo.Faruk 'I AMGAq, http:/ r'ww.
mtit.oov. tr/i 2.oibirirnler.r.edal(sivon/ckon(rni-bultenleri./2012_I5/53.pdf