İç Denetim Nedir? (5018/63) - TC Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

KAMUDA İÇ DENETİM
(5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu)
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı
İç Denetim Birimi Başkanlığı
Yasal Çerçeve
İç Denetim;
 24.12.2003 tarih ve 25326 sayılı Resmi Gazete’de
yayınlanarak yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu
Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 63, 64 ve
65. maddelerine göre düzenlenmiştir.
 İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında
2006/10654 Sayılı Bakanlar Kurulu Yönetmeliği,
 İç Denetim Koordinasyon Kurulunun Tebliğ,
Yönerge, Standart, Rehber ve Diğer Belgeleri..
Esas alır.
1
5018 sayılı Kanunda
Denetim
 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu iki
tür denetim öngörmüştür.(518/63,68)
 İç Denetim; İç Denetçiler yapar
 Dış Denetim; Sayıştay yapar.
Dış denetim sırasında iç denetçiler tarafından
düzenlenen raporların bir nüshası değerlendirmek
amacıyla Sayıştay denetçilerine verilir.(5018/68)
Sayıştay denetimine tabi Kurum/Birimler iç denetime
tabidir.(İDKK/10).
2
Bakanlığımız İç Denetim Birimi
Başkanlığının Kuruluşu
 Bakanlığımız İç Denetim Birimi Başkanlığı 5018 sayılı
Kanunun 63. maddesi gereği Bakanlık Makamının
19.10.2006 gün ve 350 sayılı Olur’ ları ile kurulmuş
olup, doğrudan Üst Yöneticiye ( Müsteşar) bağlı
olmakla birlikte, Maliye Bakanlığı İç Denetim
Koordinasyon Kurulunun denetimi ve gözetiminde
faaliyetini yürütmektedir.
3
Üst Yönetici
 Üst Yönetici: ..sorumlulukları altındaki kaynakların
etkili, ekonomik ve verimli şekilde elde edilmesi ve
kullanımını sağlamaktan, kayıp ve kötüye kullanımının
önlenmesinden..Bakana
karşı
sorumludurlar.Üst
yöneticiler, bu sorumluluğun gereklerini ..iç denetçiler
aracılığıyla yerine getirirler.
 Üst Yönetici: Bakanlıklarda Müsteşarı, Milli Savunma
Bakanlığında Bakanı, diğer Kamu İdarelerinde en Üst
Yöneticiyi, İl Özel İdarelerinde Valiyi, Belediyelerde
Belediye Başkanını ifade eder (518/11).
4
İç Denetim
 Maliye Bakanlığına bağlı İç Denetim Koordinasyon
Kurulu yedi üyeden oluşmaktadır. Üyelerden biri
Başbakanın, biri Kalkınma Bakanının, biri Hazine
Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri İçişleri
Bakanının, biri Yükseköğretim Kurulu Başkanının ve
başkanı dahil ikisi Maliye Bakanının önerisi üzerine beş
yıl süre ile Bakanlar Kurulu tarafından atanır. (5018/66)
5
İç Denetim Nedir? (5018/63)
 İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer
katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik,
etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip
yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak
amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve
danışmanlık faaliyetidir.
6
İç Denetçinin Görevleri (5018/64)
a-Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin
yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek.
b-Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması
bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde
bulunmak.
c- Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak.
7
İç Denetçinin
Görevleri (5018/64)
d-İdarelerin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve
tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına,
programlara,
stratejik
planlara
ve
performans
programlarına
uygunluğunu
denetlemek
ve
değerlendirmek.
e-Mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini
yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak.
f-Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik
önerilerde bulunmak.
8
İç DenetçininGörevleri (5018/64)
g-Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre
soruşturma
açılmasını
gerektirecek
bir
duruma
rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek.
* İç denetçi bu görevlerini, İDKK tarafından belirlenen ve
uluslararsı kabul görmüş kontrol ve denetim standartlarına
uygun şekilde yerine getirir.
* iç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi
dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz.
* İç denetim raporlarının bir nüshası en geç iki ay içerisinde
İDKK ya gönderilir.
9
Kamu Zararı Nedir? (5018/71)
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
kapsamında çıkartılan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 6. maddesinde;
a-Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili
mevzuatında belirlenen ya da mevzuatında öngörülen
karar, onay, sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen
tutardan fazla ödeme yapılması,
10
Kamu Zararı Nedir? (5018/71)
b-İlgili mevzuatında öngörülen haller dışında, iş
yaptırılmadan, mal veya hizmet alınmadan önce ödeme
yapılması,
c- Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz
ödemede bulunulması,
d- İlgili mevzuatı gereğince görevlendirilen komisyon veya
kişilerce rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla iş
yaptırılması, mal veya hizmet alınması,
11
Kamu Zararı Nedir? (5018/71)
e-Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi,
yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin
mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
f- Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması,
g-İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin
mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması,
12
Kamu Zararı Nedir? (5018/71)
h-Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir
şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine
faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek mali
külfet getirilmesi,
i- Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,
esas alınır.
13
Kamu Zararının
Tespiti ve Bildirilmesi
 Kamu zararlarının tahsiline ilişkin yönetmeliğin
7.maddesinde; Kontrol, denetim veya inceleme sonucu
tespit edilen kamu zararına ilişkin yazı, tutanak, rapor
ve benzeri belgeler ilgili kamu idarelerine gönderilir.
Kontrol, denetim ve inceleme sonucunda tespit
edilerek kamu idarelerine bildirilen kamu zararlarına
ilişkin belgelerde yer alan hususlar, ilgili harcama
yetkilisinin de görüşleri alınmak suretiyle merkezde
üst yönetici, taşrada ise idarenin en üst yöneticisi
tarafından değerlendirilir.
14
Kamu Zararının
Tespiti ve Bildirilmesi
 Taşrada idarenin en üst yöneticisi ile harcama yetkilisi
görevinin aynı kişide birleşmesi halinde değerlendirme
üst yönetici tarafından yapılır.
 Taşrada, merkezden kendilerine bütçe ve ödenek
tahsis edilen Harcama Yetkilileri aynı zamanda
İdarenin en üst yöneticisidir. (Bütçe K.)
15
Kamu Zararının
Tespiti ve Bildirilmesi
Denetim Birimlerince kontrol, denetim ve
inceleme sonucunda hazırlanan raporlar; Bakanlığımız
İl Müdürü ve birlikte sorumluluğu bulunan personel,
Kuruluş Müdürleri ve birlikte sorumluluğu bulunan
personel ile Merkez de görevli personel hakkında
Değerlendirme yapmak üzere doğrudan Üst
Yöneticiye (Müsteşar) gönderilir.
16
Kamu Zararının
Tespiti ve Bildirilmesi
 Bakanlığımız Üst Yönetici(Müsteşar)’nin sorumluluklarının
gereğini iç denetçiler aracılığıyla yerine getirmekte olup,
‘değerlendirmek’ amacıyla üst yöneticiye intikal ettirilen
kamu zararına ilişkin rapor ve benzeri belgeler üzerinde;
harcama yetkililerinin görüşlerinin alınması, Üst Yönetici
adına gerekli çalışma, raporlama ve değerlendirme
yapılarak Üst Yönetici Olur’una sunulması Bakanlığımız İç
Denetim Birimi Başkanlığınca yürütülmektedir.
 Tespit edilerek kamu idarelerine bildirilen kamu
zararından doğan alacakların her biri için merkezde
strateji geliştirme birimlerince taşrada ise takibe yetkili
birimce alacak takip dosyası açılır.
17
18