Slayt 1

Afiliye hastanede Psikiyatri
Uzmanı olarak çalışmak
Uzm. Dr. Taha Can TUMAN
Birecik Devlet Hastanesi
Afiliasyon nedir?
• Afiliasyon, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlara
ait sağlık tesisleri ile üniversitelere ait ilgili
birimlerin birlikte kullanımı ve işbirliği esasına
dayanan ve bir yönetmelik ile yürürlüğe giren
bir protokoldür.
• Bilgi-deneyim alışverişi ile bilgi gücünün hasta
yararına en iyi şekilde kullanılması
Afiliasyon nedir?
• Birlikte kullanım, ilgili birimlerin kaynaklarının,
eğitim ve araştırma hizmetleri, sağlık hizmet
sunumu veya sair ortak gaye ve menfaatlerin
gerçekleştirilmesi için Sağlık Bakanlığı ve ilgili
üniversite arasında imzalanacak protokol
çerçevesinde birlikte kullanılmasını kapsar.
Afiliasyon nedir?
• İşbirliği ise Sağlık Bakanlığı, bağlı kuruluşlarının
ve üniversitelerin görev ve hizmetlerinin
yapılması, ortak gaye ve menfaatlerinin
gerçekleştirilmesi için tarafların eğitim,
araştırma ve sağlık hizmet sunumu gibi
alanlarda
birlikte
hareket
etmesini,
yardımlaşmasını ve çalışmasını içerir.
Afiliasyon nedir?
• Eğitim: bilgi-deneyim alışverişi ile bilgi gücünün
hasta yararına en iyi şekilde kullanılması
• İnsan gücü
• Teknoloji, araç-gereç
• Yerleşim alanı
• İş yükü
• Finansman
• İdari konular
Afiliasyon nedir?
• Bu protokol ile 2. Basamak sağlık hizmeti
sunan Devlet Hastanesi, 3. Basamak sağlık
hizmeti
sunan
Eğitim
ve
Araştırma
Hastanesine dönüşmektedir.
• Ayrıca uzman hekimler için akademik personel
ve araştırma görevlilerinden oluşan yeni mesai
arkadaşları ortaya çıkmaktadır.
Afiliasyon nedir?
• Ek ödeme yönetmeliği de ilgili protokol ile
yeniden tanımlandığı için bazı farklılıklar
içermektedir.
• Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı olmaya hak
kazanmış Devlet Hizmeti Yükümlüsü hekimler,
afiliye hastanelere mecburi hizmet kadrolarının
açılması ya da çalıştıkları Devlet hastanelerinin
afiliasyon protokolünü imzalaması nedeniyle bu
hastanelerde çalışabilmektedir
Afiliasyon nedir?
• Afiliye hastanelerin geçmişi çok eskiye
dayanmadığı için deneyim paylaşımı açısından
bu hastanelerde çalışmış ruh sağlığı ve
hastalıkları uzman hekimi sayısı oldukça azdır.
Afiliasyon neyi amaçlar?
• Sağlık hizmetlerinin akademisyenlerin ve
asistanların da dahil olduğu şekilde daha
verimli ve etkin sunulabilmesi;
• Nüfusu az olan illerde üniversitede araştırma
görevlisi ve tıp fakültesi öğrencilerinin yeterli
sayıda hasta/hastalık görerek eğitimini
tamamlaması.
• Teorikte karşılıklı kazan-kazan işbirliği gibi
duruyor.
Afiliasyon neyi amaçlar?
•
•
•
•
•
Nitelikli insangücü yetiştirme – eğitim
Bilgi üretme – araştırma
Sağlık hizmeti sunumu- hizmet
Hizmet maliyetini azaltma
Kendini ve çalışanlarını geliştirme
Afiliasyonun işleyişi
• Birlikte kullanılan sağlık tesisinin yöneticileri
Sağlık Bakanlığınca atanıyor.
• Hastane yöneticisi, eğitim ve sağlık
hizmetlerinin aksamadan ve verimli şekilde
yürütülmesi için ilgili mevzuat çerçevesinde
her türlü tedbiri almaya yetkilidir.
• Aynı zamanda kliniğin işleyişi için bir idari
sorumlu ve bir eğitim sorumlusu atanıyor.
Afiliasyonun işleyişi
• Eğitim sorumlusu, sağlık tesisinde görev yapan
Profesör, doçent ve/veya Eğitim Görevlileri
arasından bir kişi dekanın uygun görüşüyle
klinik ve/veya laboratuvar eğitim sorumlusu
olarak görevlendirilir.
• Klinik ve laboratuvarlarda idari sorumlu,
öğretim üyesi, eğitim görevlisi veya uzman
tabip olarak görev yapan personel arasından
bir yıllık süreyle görevlendirilir.
Afiliasyonun işleyişi
• İdari sorumlu, ilgili kliniğin sevk ve idaresi, mevcut
kaynakların müşterek ve verimli bir şekilde kullanılması
ile diğer birimler ve hastane yönetimiyle olan ilişkileri
yürütmekle görevlidir.
• Eğitim sorumlusu, öğretim elemanları ve eğitim
sorumluları ile birlikte eğitim programlarını hazırlayarak
dekana sunar ve dekan hastane yöneticisinin görüşünü
de alarak eğitim programını onaylar. Eğitim
programında değişiklik olması halinde hastane
yöneticisine bilgi verilir. Eğitim hizmetleri sorumlusu
eğitim programının yürütülmesinden dekana karşı
sorumludur.
Afiliasyonun işleyişi
• İşbirliği ve birlikte kullanımda sağlık tesisleri ve
ilgili birimlerde görevli tüm tabipler eğitim
faaliyetlerinin aksatılmaması kaydıyla, önemli
ve acil vakalarda kendilerine yapılan davete
icabet etmek, ihtiyaç duyulan tıbbi ve bilimsel
danışmanlık, protokolde nöbet tutulmasına
ilişkin
düzenleme
bulunması
halinde
nöbet, konsültasyon ve sağlık hizmetlerini
yerine getirmekle yükümlüdürler.
Afiliasyonun işleyişi
• Birlikte kullanılan sağlık tesisinde görev yapan
personel disiplin ve tüm özlük işlemleri ile
sosyal
güvenlik
hakları
bakımından
kadrosunun bulunduğu kurumun ilgili
mevzuatına tabidir.
Afiliasyonun işleyişi
• Birlikte kullanım, birlikte çalışma, ortak gaye
ve menfaatler, yardımlaşma vs…
• Pratikte bunlar pek gerçekleşmiyor.
• Sağlık hizmetlerinin yükü, sorumluluğu ve
riskleri iki kurum adına yalnızca “Uzman
Doktorlar” tarafından üstleniliyor.
• Eğitim ve akademik faaliyetlere katılması için
zaman/fırsat/imkan verilmiyor.
Afiliasyonun işleyişi
• Ek ödeme dağıtımı konusunda ise katsayı farkı
ve eğitici destekleme puanı nedeniyle, Sağlık
hizmetlerinin yükü, sorumluluğu ve risklerini
üstlenen Uzman hekimler hakettikleri payı
alamıyor.
• Sağlık hizmetlerinin yükü, sorumluluğu ve
risklerini
minimum
düzeyde
alan
akademisyenlerin ise ciddi oranda ek ödeme
almaları çalışma huzurunu bozuyor.
Afiliasyonun işleyişi
• Uzman hekimlerin, eğitim ve araştırma
faaliyetlerine katılması sınırlı ve kişisel ilişkiler,
verilen tavizler ile mümkün olmakta, çünkü bu
konuda protokolde bir madde yok.
• Eğitim sorumlusu ve idari sorumlunun farklı
kişiler olması, hatta farklı kurumdan olması
işleyişi bozuyor, bozulan işleyiş Uzman
hekimlere fazladan iş yükü olarak geri
dönüyor.
Afiliasyonun işleyişi
• Birlikte çalışan insanların güven duygularının
yok olması afiliasyonun ruhuna aykırıdır.
• İşleyiş, afiliasyonun amacı olan “eğitim ve
araştırma
hizmetleri,
sağlık
hizmet
sunumunun” birlikte gerçekleştirilmesi yerine
eğitim ve araştırma faaliyetlerinden Uzman
hekimlerin dışlanması ve sağlık hizmetleri
sunumunun Uzman hekimlerin sırtına
yüklenmesi şeklindedir.
Afiliasyonun işleyişi
• Sağlık hizmetleri sunumu Uzman hekimlerin
sırtına yüklenmesine rağmen, ek ödeme
dağıtımında Uzman hekimin katsayı farkı ve
eğitici destek puanının olmaması nedeniyle
aldığı pay oldukça düşük olmaktadır.
• Bu durum, Uzman hekimlerin moral,
motivasyonunu
ve
çalışma
huzurunu
bozmaktadır.
Afiliasyonun işleyişi
• Uygulamalar
göstermiştir
ki
üniversite
kadrolarının, afiliasyonu Hocalar ve diğer
çalışanlar(uzman
hekimler)
şeklinde
tanımlamaktadır.
• Bu durum, eğitim araştırma hastanelerinin
ruhuna ve tıbbi etik ve deontolojik ilkelere
aykırıdır.
• Afiliasyon protokolünde Uzman hekimi koruyacak
bir maddenin bulunmaması bu duruma yol açıyor
olabilir.
Afiliasyonun işleyişi
• Akademik kadro üzerinde Sağlık Bakanlığı’nın
bir yaptırımı yok çünkü disiplin ve tüm özlük
işlemleri bakımından kadrosunun bulunduğu
kurumun ilgili mevzuatına tabi olarak çalışıyor.
• Eğitim sorumlusu olan akademisyen dekana
karşı sorumlu olduğu için, afiliasyon
protokolündeki “işbirliği içinde çalışır, uyum
içinde çalışır” şeklindeki ifadeler temenniden
ibaret olarak kalmıştır.
Afiliasyonun işleyişi
• Çünkü, afiliasyon protokolünün eğitim
sorumlusu başta olmak üzere akademik kadro
üzerinde bir yaptırım gücü yok, hatta
istedikleri gibi hareket etme özgürlüğü
sağlıyor. Ayrıca üniversite hastanesinde hayal
edemeyecekleri oranda ek ödeme almalarına
olanak sağlıyor.
Afiliasyonun işleyişi
• Aynı çatı altında çalışanlar arasında özlük
hakları açısından farklılık ek ödeme
dağıtımında eşit işe farklı katsayılar nedeniyle
gelir dağılımında eşitsizlik, çalışma ortamında
huzuru bozmakta ve çalışanların moral
motivasyonunu olumsuz yönde etkilemektedir.
Afiliasyonda Uzman Hekim
• Uzman hekimler ise Sağlık Bakanlığı
mevzuatına tabi,
sağlık hizmetlerinin
sunumunda merkezi rolde ve orantısız bir
risk/sorumluluk üzerine yüklenmiş durumda.
Çünkü çalıştığı hastane tabela üzerinde de olsa
3. basamak Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
Afiliasyonda Uzman Hekim
• Afiliasyon nedeniyle hastane eğitim ve araştırma
hastanesi olduğu için sağlık hizmetleri
sunumunda merkezi rolde olan Uzman hekimler
tedaviye dirençli, klinik olarak belirti şiddeti
yüksek, komplike vakaları yatırıp tedavi etmek ve
risk/sorumluluklarını almak zorunda kalmaktadır.
• Adli vakaların eğitim araştırma hastanesine daha
fazla sevki nedeni ile adli bilirkişilik rolünü yoğun
bir şekilde üstlenmek zorunda kalmaktadır.
Afiliasyonda Uzman Hekim
• Genel sağlık kurulunda ve Psikiyatri dal sağlık
kurulunda
daha
komplike
vakaları
değerlendirmek zorunda kalmaktadır.
• AMATEM
polikliniklerinde
çalışarak
alkol/madde bağımlılığı olan hastaların tanısı,
tedavisi, denetimli serbestlik ve diğer adli
işlemleri ilgili değerlendirmeleri yapmaktadır.
Afiliasyonda Uzman Hekim
• Cezaevi hekimliği ile tutuklu ve hükümlülerin
psikiyatrik tanı, tedavi ve adli psikiyatrik
işlemlerini yerine getirmektedir.
• Ağır iş yükü altında çalışmak zorunda olma
motivasyon kaybı, çatışma, yoğun strese maruz
kalma, tükenmişlik, ötekileştirilmeye yol açmakta.
• Afiliye hastanede, Uzman hekimden beklenen
eğitim araştırma faaliyetlerinden uzak durması,
hizmet üretmeye yoğunlaşması, karşılığında
düşük ücrete razı olması ve yüksek
risk/sorumluluk almasıdır.
Afiliasyonun avantajları
• Zor vakalar ile başaçıkmayı öğrenme, deneyim
ve tecrübe kazanma
• Mesleki tatmin?
• Akademik kadro ile iyi bir ilişki kurulabilirse
bilimsel çalışma/yayın
SONUÇ
• Sonuç olarak, afiliasyon yapılacaksa, her iki
kuruma da artı değer katacak şekilde planlanmalı
ve yürütülmelidir.
• Karşılıklı hedef ve misyonların gözden geçirilerek,
kaynakların etkili ve verimli kullanılması amacına
dönük olarak, hangi alanlarda nasıl bir işbirliğine
gidileceğine kurum bazlı olarak karar verilmesi ve
her hastane/üniversite için ona özgü afiliasyon
modelinin geliştirilmesi uygun olacaktır.
• Teşekkür ederim