XI. Ulusal Kimya Kongresi, Van, 1997 4' -HALOJEN-4“AMÎNOAZOBENZEN TÜREVLERİNİN ELEKTROKİMYASAL DAVRANIŞLARININ VE ADSORPSİYON ETKİSİNİN İNCELENMESİ M.UÇAR.*, A.O.SOLAK.*, M.L.AKSU** .ve M.TOY*", * Ankara Ü ni ve rs it es i Fen Fakül tesi Kimya Bölümü 06100 Beşevler AMBARA ** Sütçü imara Üni ve rsi te si Fen Fakültesi Fiziko Kiraya Bölümü K.M&RAŞ. ***Ondokuz Mayis Ü n iv e rs i te s i Eğitim Fakültesi Kimya Bölümü AMASVA A z o b i l e ş i k l e r i y a p ı s ı n d a -N=N- ç i f t bağı b u l u n d u r a n ve çok s a yı da t ü r e v i o l a n önem li o r g a n i k b i l e ş i k l e r d i r . Azo b i l e ş i k l e r i biyolojik araştırm alarda, kimyasal analizlerde, tekstil, ilaç, p l a s t i k boya ve k o z me t ik s a n a y i i n d e k u l l a n ı l ı r 1. Se n t e z l e n e n d ö r t a det 4-aminoazobenzen t ü r e v l e r i n i n f ö r m ü l l e r i a ş ağ ı d a g ö s t e r i l m i ş t i r . 4 ’- p o z i s y o n u n d a k i s ü b s i t ü e n t l e r H, Cİ, Br ve I d u r . Sa f lı k k o n t r o l l e r i , erime n o k t a s ı t a y i n i UV, IR Ve H-NMR spektroskopisi yöntemleriyle y a p ılm ıştır. N=N X = H, Cİ, Br, I Bu türevlerin polarografik ve voltametrik çalışmaları etilalkolsu karışımında Britton-Robinson tamponunda yapılmıştır. Diferansiyel Puls polarografisi(DPP), Tast polarografisi • (SCP), Kare Dalga polarografisi(BSWP) ve Dönüşümlü voltametri (CV) teknikleri ile pH=2-12 arasında elektrokimyasal davranışları incelenmiştir. Bu bileşiklerin asılı duran civa damla elektrodu (HMDE) asidik ve bazik ortamlarda Kronoaraperometri(CA) tekniği ile difüzyon katsa­ yıları, Kronokulometri(CC) metoduyla elektrot yüzeyine adsorbe olan madde miktarları ve CV tekniği ile de tersinirlik testleri yapıl­ mıştır. Potansiyel Kontrollü kulometri(B£) tekniği İle de aktarılan elektron sayısı (n) bulunmuştur. grubunun SCP, BSWP ve DPP teknikleri kullanılarak; potan­ siyel (V)-pH, akım(i)-pH, akım-konsantrasyon ilişkisi incelenmiştir. Moleküllerin elektrot yüzeyinde adsorpsiyon özelliği göstermelerinden dolayı CV metodu ile adsorpsiyon karakterleri Wopschall ve shain® kriterleri kullanırak belirlenmiştir. CC tekniği ile de elektrot yüzeyine adsorplanma miktarları bulunmuştur. 4 ”üminoa 20 benzen türevlerinin heterojen hız sabitleri, transfer katsayıları, aktarılan elektron sayıları, difüzyon katsayıları ve bazı fiziko kimyasal sabitleri bulunmuştur. Ayrıca reaksiyon mekanizması önerilmiştir. Bütün polarografik ve voltametrik çalışmalar üçlü elektrot sistemi ihtiva eden BAS 100B Electroclıemical Analyzer ve PARC 303A Model statik Civa Damla Elektrot cihazları ile gerçekleştirilmiştir. Kaynaklar 1- Florence, T.M., Johnson,D.H ve Batley, Chem.,50, 113-127. 2. R.H. Vfopschall and I. Shain, Anal. Chem., 39 1535 . G.E., (1967) J .Electroanal. 1514, 1527