ankara ve kđlđs keçđ ırklarında mtdna çeşđtlđlđğđ

ANKARA VE KĐLĐS KEÇĐ IRKLARINDA MTDNA ÇEŞĐTLĐLĐĞĐ
Bengi ÇINAR KUL1*, Özgecan KORKMAZ AĞAOĞLU1, Bilal AKYÜZ2,
Nilgün TEKĐN3, Melik AYTAÇ4, Okan ERTUĞRUL1
1
Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Genetik Anabilim Dalı,
Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı
3
Ankara Üniversitesi Biyoteknoloji Enstitüsü
4
Lalahan Hayvancılık Merkez Araştırma Enstitüsü
2
*e-mail:bkul@veterinary.ankara.edu.tr
Özet:
Mitokondrial DNA (mtDNA), özellikle de Sitokrom-b ve kontrol bölgeleri (D-loop) keçilerin
evrimsel tarihi çalışmalarında sıklıkla tercih edilen belirteçlerdendir. Bu iki bölgenin, keçilerin
evciltme tarihinin aydınlatılmasında büyük önemi vardır.
Türkiye Yerli Hayvan Genetik Kaynaklarından Bazılarının In Vitro Korunması ve Ön
Moleküler Tanımlanması-I (TÜRKHAYGEN-1) kapsamında sürdürülen bu çalışmada; yerli keçi
ırklarından 5 tanesinin (Ankara, Kilis, Kıl, Honamlı ve Norduz keçileri) mtDNA varyasyonu açısından
incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında her bir ırktan toplanan 50’şer hayvanın D-loop
bölgesi dizi analizi yapılarak haplotip ve haplogrupların belirlenmesi, haplogrupların populasyona
katılış zamanının hesaplanması için de Sitokrom-b dizi analizi ile en yakın ortak ata zamanı
hesaplanması hedeflenmiştir. Böylece; çalışılan ırkların filogenetik ilişkilerinin ortaya çıkartılması,
keçilerin evciltme tarihine ve doğal gen kaynakları olan yerli ırkların genetik karakterizasyonuna
katkıda bulunulması sağlanacaktır. Bu amaçla; 50 adet Ankara keçisi ve 51 adet Kilis keçisine ait Dloop ve Sitokrom b bölgeleri dizi analizleri tamamlanmıştır. Đlk veriler; Kilis keçilerinin Ankara
keçilerine oranla daha yüksek haplotip çeşitliliğine sahip olduğunu ve Ankara keçilerinde mevcut
literatur bilgisinden farklı olarak G haplogrubunun da bulunduğunu göstermiştir.
Evciltme merkezlerinden birisi olan Bereketli Hilal (Fertile Crescent) bölgesinin konumu
düşünüldüğünde; çalışmadan elde edilecek bilgi önem kazanmaktadır. Diğer ırkların analizlerinin
tamamlanmasıyla, Türkiye’de binlerce yıldır yetiştirilmekte olan ve sayıları giderek azalan keçi
ırklarının birbirleriyle ilişkileri ve ırkların oluşumlarıyla ilgili daha detaylı bilgilere sahip olunacaktır.
Anahtar Kelimeler: mtDNA, yerli keçi ırkları, filogenetik, D-loop, Sitokrom-b