Güne Başlarken

Ağustos 2014
Dış Ticaret Rakamları
“Ağustos ayında dış ticaret dengesi beklentilerin üzerinde açık verdi.”





Dış ticaret açığı 2014 yılının Ağustos ayında 2013 yılının aynı ayına göre %13.5
artarak 8.4 milyar $ olurken (2013 Ağustos: 7.8 milyar $) 6.8 milyar $ olan piyasa
beklentisinin de üzerinde açıklandı. Yılın ilk 8 ayında ise dış ticaret açığı %20
azalarak 54.2 milyar $ seviyesine (2013 Ocak-Ağustos: 67.7 milyar $) gerilerken
12 aylık birikimli dış ticaret açığı ise 85.4 milyar $’dan 86.3 milyar $’a yükseldi.
Ağustos ayında ihracat yıllık bazda %2.9 artarak 11.4 milyar $ (beklenti: 11.7
milyar $) olurken ithalat %7’lik artışla 19.5 milyar $ (beklenti: 18.7 milyar $)
düzeyinde gerçekleşti. Buna bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı
Ağustos ayında %58.7 (2013 Ağustos %61.1) seviyesine geriledi. İhracatın
ithalatı karşılama oranı 7 ay aradan sonra ilk kez %60’ın altına geriledi. Altın
ticaretinin dış ticaret dengesi üzerinde olumsuz etkisi Ağustos ayında yeniden
ortaya çıkarken Ağustos ayında altın ihracatı 65 milyon $ ile 210 milyon $ olan
altın ithalatının altında kaldı. Enerji’nin Ağustos ayı dış ticaret açığına etkisi 4.1
milyar $ olurken 12 aylık birikimli enerji açığı 50.1 milyar $ düzeyine (2014
Temmuz: 49.9 milyar $ ) yükseldi.
Dış ticaret dengesine geniş ekonomik gruplar sınıflandırmasına göre
baktığımızda, ithalattaki en fazla artış %8.4 ile tüketim mallarında gerçekleşirken
bu kalemi ithal mallar içerisinde %73.5’lik paya sahip olan ara malları ithalatı
(%+7.2) ve %5.3’lük artışla yatırım malları ithalatı takip ederken en fazla düşüş
diğer ithalat mallarında (%-19.4) gerçekleşti. İhracat tarafında ise tüketim malları
%4.5, yatırım malları %2.9 ve ara malları %1.4 artış gösterdi. Ayrıca imalat
sanayi ürünlerinin toplam ihracat içerisindeki %93.7 olurken ileri teknoloji
ürünlerinin ihracat içindeki payı %3.4’e geriledi (2013 Ağustos:%4.0). Orta yüksek
teknoloji ürünlerinin payı ise %28.7 düzeyinde sabit kaldı. 2014 Ağustos ayında
imalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %77.8 olurken yüksek teknolojili
ürünlerin imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %13.3, orta yüksek teknolojili
ürünlerin payı ise %41.6 oldu.
Avrupa Birliğinine yapılan ihracatın payı 2013 yılının Ağustos ayında %41.4 iken
2014 yılı Ağustos ayında bu oran Avrupa ekonomisindeki toparlanmayla beraber
%44.3’e yükseldi. AB’ye yapılan ihracat, 2013 yılının aynı ayına göre %10 artarak
5.7 milyar $ olarak (2013 Ağustos: 4.6 milyar $) gerçekleşti. En fazla ihracat
yapılan ülke 1.1 milyar $ ile Almanya olurken bu ülkeyi 0.8 milyar $ ile İngiltere ve
0.6 milyar $ Irak ile izledi. İthalat’ta ise ilk sırayı 2.3 milyar $ ile Çin alırken bu
ülkeyi 2.1 milyar $ ile Rusya, 1.7 milyar $ ile Almanya ve 1 milyar $ ile İtalya izledi.
Ortadoğu yapılan ihracat jeopolitik risklerle olumsuz etkilense de bu Bölgedeki
ihracat kaybı, ihracat hacmimizin büyük bir kısmını oluşturan Avrupa Birliği
ülkelerinde görülen nispi ekonomik toparlanmanın sağladığı destekle telafi
ediliyor. Ayrıca Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) Euro Bölgesi ülkelerini
destekleyici yönde attığı adımlar Bölge ekonomisinde toparlanmanın hız
kazanmasını sağlayarak ihracattaki iyileşmenin hızlanmasına destek olabilir.
Diğer taraftan dış ticaret açığımızın büyük bir bölümünü oluşturan enerji
fiyatlarında son zamanlarda düşüş yaşanması ithalatı azaltıcı etki yapması
beklenirken yine TL’de görülen hızlı değer kaybı ithalat üzerinde baskı oluşturarak
önümüzdeki dönemde dış ticaret dengesini olumlu etkileyebilir.
Dış Ticaret Dengesi (milyar USD)
1212Ocak - Ocakaylık
aylık
Ağu.14 Ağu.13 Ağu.14 Ağu.13 Ağu.14 Tem.14
(Milyar USD)
Dış Ticaret Açığı
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İhracat
Enerji
Enerji Dışı
Toplam İthalat
Enerji
Enerji Dışı
Altın
Altın İhracatı
Altın İthalatı
Altın Ticareti (net)
milyar $
8,0
4,1
3,9
11,4
0,6
10,9
19,5
4,7
14,8
7,1
4,0
3,1
11,1
0,7
10,4
18,2
4,6
13,6
54,2
33,0
21,1
104,9
4,0
101,0
159,1
37,0
122,1
67,7
32,1
35,6
99,3
4,4
94,9
167,0
36,5
130,5
86,3
50,1
36,2
157,4
6,3
151,2
243,8
56,4
187,4
85,4
49,9
35,4
157,1
6,4
150,7
242,5
56,3
186,2
0,1
0,2
-0,1
0,2
0,7
-0,5
3,0
3,4
-0,4
2,8
11,7
-8,9
3,6
6,8
-3,2
3,7
7,2
-3,6
Dış Ticaret Açığı (12 aylık)
110
12 Aylık Dış Ticaret Açığı
100
Altın Hariç Dış Ticaret Açığı
90
86,3
80
83,1
70
60
50
40
30
Milyar $
3
Aylık Altın Ticareti
Altın İhracatı
2,5
Altın İthalatı
2
1,5
1
0,5
0,2
0,1
0
1
Hazine Yönetimi Araştırma Bölümü
arastirma@halkbank.com.tr
Mustafa Can BASMACI
0216 503 5348
Muharrem BAYKARA
0216 503 5394
UYARI: Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunulan bu yayının
hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmesine rağmen oluşabilecek hata ve eksikliklerden ve yayının
ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler
genel niteliktedir. Sunulan bilgi, görüş ve veriler herhangi bir yatırım aracını alım veya satım önerisi olarak
kabul edilemez. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize de uygun olmayabilir. Bu
nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul
etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde
sunulmaktadır. .
2