Layout 4

Türkiye’de her beş çocuktan birinin obez olduğu
biliniyor. Obeziteden çocukları korumak için
ebeveynlere büyük görev düşüyor. Gerek sağlıklı
beslenme, gerekse fiziksel aktivitelerde annebabaların çocuklara doğru örnek olması gerekiyor.
Onları obeziteden koruyun
SAĞLIK
ILGIN ŞENYÜZ
ÇOCUKLARDA
OBEZİTE SINIRI
obeziteyi tanımak için yaşa göre kilo veya boya
göre kilo büyüme eğrilerine bakılıyor. Ayrıca, Vücut Kütle İndeksi BMI ( kg/boy m') de yaygın olarak kullanılıyor. 14 yaşından küçük çocuklar için
obezite sınırı, BMI’nin 19-20 olması… BMI bu değerlerden büyükse obezite tehlikesiyle karşı
karşıya olunduğu anlamına geliyor.
Günümüzde çocukların çoğu fast foodla besleniyor, zamanlarının büyük bölümünü bilgisayar başında geçiriyor. Hareketsiz çocukları bekleyen en büyük tehlike ise obezite… YaYaş
BMI (kg/m)
pılan araştırmalara göre, Türkiye’de her beş ço14 yaştan küçük
19-20
cuktan biri obez… Aşırı kiloluluk olarak da bi15 yaş
25
BESLENME ÖNLEMLERİ
linen obezite, vücut ağırlığındaki artış ve bunun
16 yaştan büyük
28
Obezite ‘genetik’ olabildiği gibi aktivite eksonucunda gelişen vücut yağı fazlalığı olarak taBMI:
Vücut
kitle
indeksi
sikliği ve beslenme bozukluklarına bağlı olarak
nımlanıyor. Bilinenin aksine, obezitenin yaratda ortaya çıkabiliyor. Genetik faktörler konusunda
tığı problem; vücut ağırlığı veya kütle artışı deyapılabilecek çok fazla bir şey yok. Ancak çocukluk
ğil, vücuttaki yağ dokusu artışı… Vücuttaki ana enerji deposu olarak kabul edilen yağ dokusu, harcanan enerjiden fazla yiyecek yani enerji alın- döneminde obezite tedavisinde en önemli yaklaşım; kilo almayı düzenlerken, büyüme ve gelişmeyi sürdürmeye yetecek beslenmenin sağlanması…
dığı durumlarda artıyor. Peki çocuklarda obezite sorunu nasıl saptanıyor? Çocukluk çağında Çünkü büyüme, en hızlı çocukluk döneminde gerçekleşiyor. Bu dönemde
38 l İSMMMO YAŞAM
MAYIS-HAZİRAN 2013
besin kısıtlaması çok fazla önerilmiyor; bunun yerine enerjisi fazla atıştırmalık besinler yerine besin değeri yüksek, kalorisi az besinlere yönelinmesi tavsiye ediliyor. Bahçelievler Medicana Hastanesi’nden uzman diyetisyen Fatmagül
Yılmaz Öztürk, okul çağındaki çocuklarda yetersiz-dengesiz beslenmenin, büyüme ve gelişme sorunlarına yol açabildiğini söylüyor. Öztürk,
“Büyüme ve gelişme döneminde genelde çocuğun çok yemesi destekleniyor. Oysa alınan enerji hareketlilikle desteklenmezse kilo problemleri artıyor” diyor.
KISITLAMAK YANLIŞ
Öztürk’e göre, çocukluk döneminde kilo problemi varsa diyete başlamadan önce sağlıklı beslenmeyi öğreterek kilo alımını durdurmak ilk
hedef olmalı. Çocukluk döneminde bazı besinleri yasaklamak, kısıtlanan yiyeceğe eğilimi arttırabilir. Bu nedenle besin seçiminde aşırı kısıtlamacı olmak yerine sağlıklı besin alternatifleri sunma şeklinde bir yaklaşım benimsenmeli. Bu dönemde kalsiyum almak çok önemli. Öztürk,
şu değerlendirmeyi yapıyor: “Ergenlik döneminde büyüme ve gelişme
hızları farklılaşır. Boyda büyüme, kızlarda 16-18 yaş, erkeklerde 1820 yaşa kadar devam eder. Spor yapmak güçlü bir kemik yapısına sahip olmayı sağlar. Bunun yanında günlük beslenmemizde kalsiyumun
tüketimi önem kazanır. En iyi kaynağı süt, yoğurt ve peynirdir. Bunun
dışında yeşil yapraklı sebzeler, pekmez, fındık, fıstık, susam, kuru baklagiller, kivi ve kuru meyveler de kalsiyum açısından zengin. Kalsiyum
25 yaşına kadar depo ediliyor. Bu yaştan sonra depolarımızı doldurma
şansımız yok. İleriki yaşlarda problem yaşamamak için bu dönemde temeller iyi atılmalı.”
Beslenmede önemli noktalardan biri; yeterli posa alımı sağlamak.
Posa kaynakları; kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya, sebzeler,
meyvelerdir. Hatta kabuklu yenebilen meyvelerin kabuklarını soymadan yemek posa içeriğini biraz daha artırır. Posa alımının iyi olması; kalp
damar sağlığı, kabızlık sorununun önüne geçilmesi ve ileriye dönük kolon kanseri riskinden korur. FİZİKSEL AKTİVİTE ARTMALI
MAYIS-HAZİRAN 2013
• Kahvaltısını yaptırın. • Bol bol su içmesini isteyin ve sık sık hatırlatın. • Kolalı içecekler, meşrubat ve meyve sularından uzak tutun. • Çok iyi çiğnemeyi öğretin. • Çocuğunuzun duyularına dikkat edin; 'doydum' diyorsa yemesi için zorlamayın. • Herhangi bir spor dalına yönelmesini destekleyin. • Televizyon ya da bilgisayar karşısında yemek yemesine izin vermeyin. • Öğle yemeklerini düzenli yemesi için okul yemeğine yazdırın. • Tabağında kalan yemeği bitirmesi için baskı yapmayın.
SAĞLIK
Çocukluk döneminde obezitenin engellenmesi izin fiziksel aktivitenin artırılması da önem taşıyor. Uzmanlara göre, egzersizle kilo belirgin şekilde azalmayabilir ama vücuttaki yağ dokusu yerini kas dokusuna
bırakır ve yağ-kas oranında değişim görülür. Anne babaların çocukluk
dönemindeki obeziteyi engellemede ve düzeltmedeki rolü çok önemli…
Çünkü çocukların beslenmede örnek aldığı insanlar ebeveynleri… Ebevynler sağlıklı besinleri sunmak ve tüketmek konusunda örnek olurken, ara
öğün seçeneklerini de çocuklarına sunmalı. Egzersiz konusunda rol model olma konusunda da anne babalara büyük görevler düşüyor. ANNE-BABALAR
BUNLARA DİKKAT!
İSMMMO YAŞAM l 39