İnfüzyon Terapisinde Riskin Önlenmesi\A\A

Karşılıklı Etkileşimler/Geçimsizlikler
Şekil 1a: Midazolam'ın
(Türbidite) ve
Ketamin'in (partikül
oluşumu) kimyasal
çökelmesi .
Karşılıklı etkileşimlerle uyuşmazlıklar arasındaki fark
İntravenöz ilaçların ve çözeltilerin hazırlanması diğer maddelerle etkileşime giren ilacın
istenmeyen reaksiyonları riskini de beraberinde taşır. Bu bağlamda bir geçimsizlik reaksiyonunu
bir karşılıklı etkileşimden ayırt etmek önemlidir.
Karşılıklı etkileşim gövdenin içinde olur ve bu nedenle görülemez.
Şekil 1b: Olumsuz pH
ortamı nedeni ile
Midazolam'ın fiziksel
olarak çökelmesi
Karşılıklı etkileşimin aksine geçimsizlik reaksiyonu bir sıvı kabının veya infüzyon kanalının
içinde meydana gelir ve normalde görülebilirdir. Bu metin IV terapiyle bağlantılı ilaç
geçimsizlikleri üzerine odaklanacaktır.
Şekil 2a: Diazepam'ın
fiziksel
geçimsizlikleri. Resim
F. Schröder'in izniyle,
Eczacı Bremen,
Almanya.
Geçimsizliklerin iki tipi:
1. Fiziksel reaksiyonlar
İlaçların fiziksel reaksiyonları normalde iyonizasyon ve noniyonizasyon ve çözünürlük arasında
mevcut ilişkideki bir değişikliğe bağlı olarak faz ayrımına veya çökelmeye (örn. alkollü
çözeltilerin seyreltmesinden sonra) atıfta bulunur1.
Bu değişiklik
▪Sinerji ile sonuçlanabilir.
Şekil 2b: Midazolam
çökelmesi (Türbidite).
Resim F. Schröder'in
izniyle, Eczacı
Bremen, Almanya.
Kombine etki bağımsız hareket eden her ilacın toplamından daha büyük olduğundan, artan ilaç
etkinliği
▪Karşıtlık
İki veya daha fazla ajanın kombine etkisi tek başına hareket eden her ilacın toplamından daha az
olduğundan, azalan ilaç etkinliği
▪Yeni etki
Hiç bir ilacın kendi başına göstermediği etki (örn. toksisite)
Kullanılan IV çözeltilerinin ve ilaçların pH değeri ve tampon kapasitesi (pKa değeri) fiziksel
karşılıklı etkileşim için ana faktörlerdir1.
Bir infüzyon küründeki durum kullanılan ilaçların ve çözeltinin kombinasyonuna özeldir.
Normalde ilaç en yüksek etkiye sahiptir ve bu nedenle infüze edilen çözeltinin pH değerini
belirler.
Çoğu ilaç tekabül eden asitlerin suda çözünür tuzları olarak varlık gösteren zayıf bazlardır.
İnfüzyon line'daki pH değerlerinde meydana gelen değişiklik, örn. başka bir ilacın eş zamanlı
ilavesi, bazları tuzlarından ayırabilir. Bu gibi bazların az akuöz çözünürlükleri nedeni ile
partiküller çökelebilir (Şekil 1)
Çökelme süreci ilave edilen ilaçların görece miktarından ve tamponlama kapasitesinden etkilenir.
PH bağımlı bu çökelme reaksiyonları normalde son derece süratlidir ve infüzyon line sisteminde
bir kaç santimetre içerisinde tespit edilebilir.
Bunlar kristal, pus veya türbidite şeklinde gözle görülebilir (Şekil 1+2)2. İlaç uyuşmazlığından
kaynaklanan çökelmeler karmaşık Yoğun Bakım Ünitesi infüzyon kanallarında görülen en yaygın
partikül oluşumunun sorumlusudur. 3.
Diğer gözle görülmeyen fiziksel uyuşmazlıklar ilaçlarla plastik materyaller arasındaki
reaksiyonlardır (adsorbsiyon etkileri) Bu ilaçların infüzyon kaplarının veya infüzyon kanallarının
iç yüzeyinde hareketsiz kalmasına yol açar ve böylelikle konsantrasyonu düşürür ve hastaya
verilen ilacın miktarını da ciddi ölçüde azaltır4.
2. Kimyasal reaksiyonlar
Kimyasal uyuşmazlık ilacın niteliğinin oksidasyon, redüksiyon, hidroliz veya bozunma nedeni ile
kimyasal olarak indirgenmesi demektir. Kimyasal reaksiyonlar kendilerini türbidite, çökelme ve renk değişimi ile gösterirler.
Sonuç olarak etken ajanın miktarı azalır ve/veya toksik yan ürünler oluşur5.
Referanslar:
1Newton 2009
2Newton 2009
3Schröder 1994
4Trissel 1996
5RCN 2005, Douglas et al. 2001, Höpner et al. 2003
Not all products are registered and approved for sale in all countries or regions. Ind