y 3 sin= 5 x cos= 4 Sinüs sin Kosinüs cos Tanjant tan Kotanjant cot tan= cot= Karşı dik kenar uzunluğu Hipotenüs uzunluğu Komşu dik kenar uzunluğu Hipotenüs uzunluğu Karşı dik kenar uzunluğu Komşu dik kenar uzunluğu Komşu dik kenar uzunluğu Karşı dik kenar uzunluğu sin x 3 cos x 4 tan x 3 cot x 5 5 4 4 3 sin y 4 cos y 3 tan y 4 cot y 3 5 5 3 4 Örnek: Şekildeki dik üçgende x açısının trigonometrik oranlarını yazınız. 13 5 x 12 Çözüm: sin x 5 13 cos x 12 13 tan x 5 12 cot x 12 5 Örnek: Bir dik üçgende 0o x 90o olmak üzere; tan x 8 15 ise sinx, cosx ve cotx kaçtır? Çözüm: 8 sin x 17 x 15 cos x cot x 8 17 15 17 15 8 Örnek: Bir dik üçgende 0o x 90o olmak üzere; cot x 1 ise sinx ve cosx kaçtır? 2 Çözüm: 2 2 a 2 1 2 a 41 a5 2 2 2 a 5 a x 1 sin x 5 2 5 cos x 1 5 Örnek: A Şekildeki dik üçgende |AB|=20 cm ve 20 12 sin x B 16 Çözüm: cos x 5 ise cosx kaçtır? x C 3 16 20 4 5 A Örnek: Çözüm: 4 5 y x 5 C D Şekildeki dik üçgende |AD|=|DC| cos x 3 5 ise tany kaçtır? 3 B tan y 4 8 1 2 TRİGONOMETRİK ORANLARIN BİRBİRLERİYLE OLAN İLİŞKİLERİ 1y 3 5 x sin x 3 cos x 4 tan x 3 4 x + y = 90o cot x 5 5 4 4 3 sin y 4 cos y 3 tan y 4 cot y 3 5 5 3 4 Not: Birbirini 90 dereceye tamamlayan iki dar açıdan birinin sinüsü diğerinin kosinüsüne, birinin tanjantı diğerinin kotanjantına eşittir. Örnek: sin20o = cos70o cos37o = sin53o tan55o = cot35o cot62o = tan28o 4 . sin 10 3 . cos 80 Örnek: 3 . cos 80 2 . sin 10 işleminin sonucu kaçtır? Çözüm: sin10o = cos80o 3 . cos 80 2 . cos 80 7 cos 80 5 cos 80 4 . cos 80 3 . cos 80 7 5 3 . sin 10 2 . sin 10 7 sin 10 5 sin 10 4 . sin 10 3 . sin 10 7 5 tan 65 cot 25 Örnek: 2 . cot 25 Çözüm: tan65o = cot25o cot 25 cot 25 2 . cot 25 2 cot 25 2 cot 25 1 işleminin sonucu kaçtır? 2- tan x y sin x cos x 5 3 cot x x cos x sin x 4 cos x 4 5 5 3 cot x 4 sin x 3 tan x 4 3 tan x . cot x 1 2 sin x cos 2 x1 Örnek: Bir dik üçgende 0o x 90o olmak üzere; 4.sinx = 9.cosx ise tanx kaçtır? Çözüm: sin x cos x tan x 2 Örnek: Çözüm: 9 4 9 4 2 sin 10 cos 10 3 . cot 5 . tan 5 2 2 3 . cot 5 . tan 5 ? sin 10 cos 10 1 3 .1 1 3 o 30 , o 60 VE o 45 LİK AÇILARIN TRİGONOMETRİK ORANLARI sin 30 A 60o 1 2 cos 30 3 tan 30 B cot 30 3 sin 60 2 30o C 1 3 cos 60 2 1 3 3 1 tan 60 cot 60 2 1 2 3 1 1 3 A 45o sin 45 2 1 45o C 1 1 cos 45 2 tan 45 1 1 2 cot 45 1 B Not: Trigonometri sorularında 30, 60 ve 45 derecelik açıların değerleri dik üçgen yardımıyla bulunarak yerine yazılabilir. Diğer açıların değerleri için mutlaka trigonometri cetvelinden yararlanılmalıdır. Not: Trigonometrik oranlar tablosu incelenirse, aşağıdaki özelliklerle karşılaşılır. Bir dar açının ölçüsü artarsa; sinüs artar kosinüs azalır tanjant artar kotanjant azalır Bu artış yada azalışlar açı ile orantılı değildir.Yani açı 2,3,4 kat büyüdüğünde veya küçüldüğünde trigonometrik oranda 2,3,4 kat büyümez yada küçülmez. Örnek: tan83o , cot2o , tan53o ü küçükten büyüğe doğru sıralayınız. Örnek: sin25o , cos35o , sin50o yi küçükten büyüğe doğru sıralayınız. Örnek: Örnek: cos 30 . tan 30 sin 30 . cot 45 Çözüm: ? 3 cos 30 . tan 30 sin 30 . cot 45 2 1 2 1 3 1 2 1 2 1 2 2 1 2 2 2 1 2 Örnek: Çözüm: sin 30 sin 60 cos 30 cos 60 sin 30 sin 60 cos 30 cos 60 ? 1 2 3 2 3 1 2 2 1 3 2 31 2 1 1 2 3 2 31 Örnek: o tan 45 . cot 45 sin 45 . cos 45 ? Çözüm: 2 1 .1 1 4 4 1 2 1 1 3 2 2 4 2 2 2 Örnek: 3 2 tan x x 3 2 Örnek: 13 5 Örnek: