-9 0 - YENi BİR YÖNTEMLE a-KİRAL AMİNO ASİTLERİN SENTEZLERİ Ayhan S.Demir, Kenan Aydoğan, Nezire İbrahimzade, Mehran Mohammedi, Şerafettin Demiç. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Faküitesi Kimya Böiümü 06531 Ankara a-Amino asitler biyolojltıp,biyokimya ve kimya sahiptirler. Özellikle farmazide,ziraatte ve gıda alanında endüstrisinde büyük öneme büyük miktarda kullanılmaları, moleküler biyolojide ve protein mühendisliğinde temeî madde özelliğinde olmaları bunların yeni yöntemlerle sentezlenmeleri çalışmaları güncelliğini devamlı olarak korumaktadır. Bu çalışmada da yeni bir yöntemle kolay bulunur ucuz maddelerden başlanarak şekilde görüldüğü gibi enansiyoseçici katalitik redüksiyon reaksiyonlarla optik saf a-kirai amino asitler elde edilmiştir. Başlangıç maddesi olarak furil ketonlar alınmış ve seçici reaksiyonlarla E ve Z okzim eterlerine dönüştürülmüş, bunların da enansiyoseçici redüksiyonları yapılarak optik saf furil aminler elde edilmiştir. Furil amino asitlerin furan halkaları oksitlenerek karboksilik grubuna dönüştürülmesiyle değişik a-kiral amino asitler yüksek kimyasi ve optik verimle elde edilmişlerdir. Amino asitlerin her İki optik antipodu ( R ve S ) kiral katalizörün ve okzim eterin konfigürasyonu değiştirilerek elde edilmiştir. { E ) ( 2 ) ( S ) Ve ( S ) T X HOOC' R { R ) ve ( S )