IRAK 1991 YILINDAN BU YANA BM AMBARGOSU ALTINDA

IRAK CUMHURİYETİ
IRAK 1991 YILINDAN BU YANA BM AMBARGOSU ALTINDA OLDUĞUNDAN, BU ÜLKE
HAKKINDA SAĞLIKLI İSTATİSTİKİ VERİ BULUNAMAMAKTADIR.
I. IRAK CUMHURİYETİ ÜLKE PROFİLİ
Genel Bilgiler
Resmi Adı
: Irak Cumhuriyeti
Yönetim Biçimi
: Cumhuriyet
Resmi Dili
: Arapça
Başkenti
: Bağdat
Yüzölçümü
: 437.072 km2
Nüfusu (1999)
: 22,4 Milyon
Para Birimi
: Irak Dinarı (ID)
Para Birimi Paritesi (2000)
: 1 USD = 1.250 ID (Resmi Kur)
1 USD = 1.600 ID (Serbest Piyasa)
Dış Borç (1999)
: 200 Milyar Dolar
İş Gücü (1989)
: 4,4 Milyon
İşsizlik Oranı (%, 1999)
: ---
Enflasyon (%, 1999)
: 17
Cari İşlemler Dengesi (Milyon USD, 1999)
: 0,3 Milyar Dolar
Üyesi Olduğu Uluslararası İktisadi
Kuruluşlar
: ABEDA, ACC, AFESD, AL, AMF, CAEU, CCC, ESCWA,
FAO, G-19, G-77, IAEA, IBRD, ICAO, ICRM, IDA, IDB,
IFAD, IFC, IFRCS, ILO, IMF, IMO, Inmarsat, Intelsat,
Interpol, IOC, ITU, NAM, OAPEC, OIC, OPEC, PCA, UN,
UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WFTU, WHO, WIPO,
WMO, WToO
Temel Ekonomik Göstergeler
GSYİH*
Yıl
Kişi Başına
Gelir (USD)
İhracat **
İthalat **
(Milyar USD)
(Milyar
USD)
Büyüme Oranı Enlasyon Oranı
(%)
(%)
(Milyar USD)
1995
-
-
-
-
-
-
1996
-
-
-
-
-
-
1997
-
-
10
140
6,9
5,8
1998
-
-
13
110
12,4
8,4
1999
-
-
17
80
18
14
* Nominal
IRAK’IN GSYİH’NIN SEKTÖREL
DAĞILIMINA İLİŞKİN SAĞLIKLI
VERİLER BULUNMAMAKTADIR.
Dış Ticaretindeki Başlıca Ülkeler (1999)
IRAK’A UYGULANAN AMBARGO NEDENİYLE
İTHALATININ ÜLKE BAZINDA DAĞILIMI
KESİN OLARAK TESPİT EDİLEMEMEKTEDİR.
BUNUNLA BİRLİKTE, İTHALATINDA;
IRAK’IN BM YAPTIRIMLAR REJİMİ
ALTINDA GERÇEKLEŞTİRDİĞİ İHRACAT
SADECE HAM PETROL’DEN
OLUŞMAKTADIR.
RUSYA VİETNAM
ÇHC TÜRKİYE
FRANSA TUNUS
ÜRDÜN CEZAYİR
İHRACATIN, BM İZİNLERİ ÇERÇEVESİNDE
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ NEDENİYLE, ÜLKE AVUSTRALYA MISIR
BAZINDA DEĞERLERİ TEMİN ETMEK
MÜMKÜN BULUNMAMAKTADIR.
İTALYA
TAYLAND
BAŞLICA ÜLKELER KONUMUNDADIR.
Dış Ticaretindeki Başlıca Maddeler (1999)
BM YAPTIRIMLAR REJİMİ ALTINDA IRAK’IN
SADECE HAM PETROL İHRAÇ ETMEK HAKKI
BULUNMAKTADIR.
BM PETROL KARŞILIĞI GIDA VE İLAÇ
PROGRAMI ÇERÇEVESİNDE, 986 VE 687
SAYILI BMGK KARARLARI KAPSAMINDA
GIDA, İLAÇ VE İNSANİ İHTİYAÇ MADDELERİ
İTHAL EDİLMEKTEDİR.
II. TÜRKİYE-IRAK EKONOMİK İLİŞKİLERİ
Yasal Altyapı
İmza
Tarihi
İmza Yeri
RG Tarih ve
No’su
Yürürlüğe
Giriş Tarihi
Ticaret Anlaşması
03.08.1965 Bağdat
12.11.1965-Yok
1966
Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması
07.02.1976 Bağdat
14.05.197615587
1976
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı
Anlaşması
16.08.1980 Ankara
05.01.198117211
1981
Yapılan Son KEK
29.02.2000 Bağdat
Yayımlanmayacak Bakanlar
Kurulu
Kararı’na
Bağlı
İkili Ticaret Verileri (1.000 USD)
İhracat
Genel
İhracatımız
İçindeki
Pay (%)
Irak
İthalatı
İçindeki
Pay (%)
1995 123.000
0,01
-
1996 219.000
0,01
1997 549.000
Genel
İthalatımız
İçindeki
Pay (%)
Irak
İhracatı
İçindeki
Pay (%)
0
0,00
-
123.000
123.000
-
32.000
0,00
-
251.000
187.000
0,02
-
454.000
0,01
-
1.003.000
95.000
1998 366.000
0,01
-
247.000
0,01
-
613.000
119.000
1999 247.000
0,01
-
414.400
0,01
-
661.400
-167.400
IV. DEĞERLENDİRME
İthalat
Hacim
Denge




Körfez Savaşı öncesinde Irak, dış ticaretimizde 2-2,5 milyar $ civarındaki ticaret hacmi ile ilk 4
ülke arasında yer almıştır. Ancak, Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesi sonrasında yürürlüğe giren 6
Ağustos 1990 tarih ve 661 sayılı BMGK Kararı sonucunda Türkiye ile Irak arasındaki ticari
ilişkiler durma noktasına gelmiştir.
1996 yılından itibaren Irak ile ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine yönelik ikili
düzeydeki çabalar yoğunlaştırılmış ve bu bağlamda Körfez Savaşı sonrasında ilk olarak 1996
yılı Temmuz ayında kamu ve özel sektör temsilcilerinden oluşan bir üst düzey heyetimiz Irak’a
resmi ziyarette bulunmuş ve aynı yılın Aralık ayında, altı yıllık aradan sonra, Türkiye-Irak KEK
11. Dönem Toplantısı yapılmıştır.
Sözkonusu toplantılarda alınan kararların etkin bir şekilde uygulanması ve 1996 yılı sonlarında
BM yaptırımlar rejiminin yumuşatılmasını öngören “BM Petrol Karşılığı Gıda ve İlaç
Programı”nın yürürlüğe girmesi sonucunda 1997 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi bir
önceki yıla göre % 300 oranında artarak 1 milyar $ düzeyine ulaşmıştır.
1998 yılında ikili ticaret hacmi, Irak’ın “BM Petrol Karşılığı Gıda ve İlaç Programı” çerçevesinde
Türkiye’den yaptığı alımları diğer ülkelere de yönlendirmesi, Iraklı kuruluşların Türk firmalarına
olan borçlarının artması ve dünya petrol fiyatlarının düşmesi gibi nedenlerle bir önceki yıla
göre %38 oranında gerilemiştir. 1999 yılında ise ticaret hacmi artan ham petrol ithalatına
paralel olarak, bir önceki yıla göre %8 oranında artış kaydetmiş ve 661.4 milyon $ olarak
gerçekleşmiştir.
Kaynaklar
 International Financial Statistics


Bağdat Ticaret Müşavirliği
Anlaşmalar Genel Müdürlüğü
Notları
Faydalı Web Siteleri (özellikle ülke ile ilgili sayfalar)
Dış Ticaret Müsteşarlığı
İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
http://www.foreigntrade.gov.tr http://www.igeme.org.tr
Hazine Müsteşarlığı
Devlet Planlama Teşkilatı
http://www.treasury.gov.tr
http://www.dpt.gov.tr
UN Office of Iraq Programme
http://www.un.org/Depts/oip
Bilgi İçin:
Orhan Çakıroğlu: cakirogluo@dtm.gov.tr
Tel : 312 212 88 00 / 1774
Faks : 312 212 87 41