SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve

SÖZLÜKLÜ MAARİF TAKVİMİ
Hacettepe Üniversitesi
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
23 Nisan 2014
1920 yılında Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı ve ilk kez toplandı
“Türk demokrasi tarihinin en önemli dönüm noktasını oluşturur. 23 Nisan 1920’de ileride ilân
edilecek olan Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu organı halinde teşekkül etmiştir. Bu meclisin
kurulmasının tarihî çerçevesi, I. Dünya Savaşı’nı sona erdiren Mondros Mütarekesi’nin
imzalanmasından itibaren başlar. Meclis-i Meb‘ûsan’ın 21 Aralık 1918’de tatil edilmesi
üzerine ülkeyi işgallerden kurtarmak amacıyla Müdâfaa-i Hukuk ve Red-i İlhak cemiyetlerini
kuran ve kongreler düzenleyen halk güçleri, milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve
kararının sağlayacağını belirterek hemen seçimlerin yapılmasını ve meclisin açılmasını istedi…
Nihayet Türkiye’nin yeni yasama organı, İstanbul’dan kaçıp Ankara’ya gelen mebuslar ve yeni
seçilen üyelerin katılımıyla 23 Nisan 1920 Cuma günü düzenlenen merasimle açıldı. Geçici
başkanlık divanı oluşturulduktan sonra milletvekili mazbatalarını incelemek üzere iki
komisyon kuruldu. 24 Nisan günü saat 10.00’da en yaşlı üye sıfatıyla Sinop mebusu Şerif
Bey’in başkanlığında çalışmalarına başlayan meclis önce mazbataları incelenen üyelerin
mebusluklarını onayladı. Mustafa Kemal Paşa, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından o
güne kadar olan gelişmeleri ve yapılan çalışmaları anlattığı uzun bir konuşma yaptı. Gizli
oturumda memleketin dâhilî durumu hakkında bilgi verdi. Yeni bir hükümetin kurulmasını
öngören teklifi meclise sundu. Aynı gün yapılan başkanlık divanı seçiminde Mustafa Kemal
Paşa birinci başkanlığa, Celâleddin Ârif Bey ikinci başkanlığa, Abdülhalim Çelebi birinci başkan
vekilliğine ve Cemâleddin Efendi ikinci başkan vekilliğine seçildi. Kâtip üyelerle birlikte
başkanlık divanı teşkil edildi.” (İslam Ansiklopedisi, cilt 41).
Osmanlı Devletinin saltanat usulü yönetiminin son bulması ve Cumhuriyet’in temel
ilkelerinden olan “Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir” sözünün bir ifadesi olan meclis,
demokrasinin en önemli simgelerinden birisidir.
Kurulduğu günden bugüne halkın iradesini temsil eden parlamento, hükümet, ana muhalefet
ve muhalefet üyelerden oluşmaktadır. 2007 Anayasa değişikliği ile birlikte daha önce beş
yılda bir yapılan genel seçimler, dört yıla düşürülmüştür.
1979 yılında 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ilk kez kutlandı
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramınız kutlu olsun…
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, Türkiye Cumhuriyeti'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti'nin resmî tatil günlerinden ve ulusal bayramlarından biridir. Türkiye
Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından dünya
çocuklarına armağan edilmiştir.
Bu bayram, TBMM'nin açılışının birinci yılında kutlanmaya başlanan 23 Nisan Millî Bayramı ve
1 Kasım 1922'de saltanatın kaldırılmasıyla, önce 1 Kasım olarak kabul edilen, sonra 1935'te
23 Nisan Millî Bayramı'yla birleştirilen Hâkimiyet-i Milliye Bayramı ile Himaye-i Etfal
Cemiyeti'nin 1927'de ilan ettiği ve ilki Atatürk'ün himayesinde düzenlenen 23 Nisan Çocuk
Bayramı'nın kendiliğinden birleşmesiyle oluştu. 1980 darbesi döneminde Milli Güvenlik
Konseyi, bu bayrama resmî olarak "23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" adını verdi.
Hâkimiyet-i Milliye Bayramı (önceleri 1 Kasım, sonra 23 Nisan), saltanatın kaldırılışının ve
Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu gerçekleştiren TBMM'nin açılışının egemenliği
padişahtan alıp halka vermesini kutlamak amacını taşırken, Çocuk Bayramı savaş sırasında
yetim ve öksüz kalan yoksul çocukların bir bahar şenliği ortamında sevindirmek amacını
taşımaktaydı. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, UNESCO'nun 1979'u Çocuk Yılı olarak
duyurmasının ardından, TRT Uluslararası 23 Nisan Çocuk Şenliği'ni başlatarak, bayramı
uluslararası düzeye taşımıştır. Günümüzde bayrama birçok ülkeden çocuklar katılmakta,
çeşitli gösteriler hazırlanmakta, okullarda törenler ve çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.
Ayrıca 1933'te Atatürk'le başlayan çocukları makama kabul etme geleneği[6] günümüzde
çocukların kısa süreliğine devlet kurumlarının başındaki memurların yerine geçmesi şeklinde
devam etmektedir.