tc gümrük ve ticaret bakanlığı

T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
19 Kasım 2013
DÜNYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
1.KÜRESEL EKONOMİK GÖRÜNÜM

Avrupa Merkez Bankası Para Kurulu 7 Kasım 2013 tarihindeki toplantısında politika
faizini yüzde 0,25’e düşürmüştür. Bu kadar sonrasında piyasalarda, enflasyonun
yüzde 2 düzeyinin biraz altında kalmasını hedefleyen Avrupa Merkez Bankası’nın bu
kararı vermesinde Euro bölgesinde enflasyon oranının Ekim ayında yüzde 0,7’ye
inmesinin etkili olduğu belirtilmiştir.

2013 birinci çeyrekte yüzde 1,1; ikinci çeyrekte yüzde 2,5 oranında büyüyen ABD
Ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 2,8 oranında beklentilerin üzerinde bir büyüme
kaydetmiştir.

Avro Bölgesi 2013’ün üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 büyüme
kaydederken geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,4 küçülmüştür.

ABD’de 8 Kasım 2013’te açıklanan veriye göre tarım dışı istihdamın 204 bin kişi ile
beklentilerin yaklaşık iki katı düzeyinde artış göstermesi FED’in tahvil alım
programını Aralık ayında azaltması yönünde beklentileri beraberinde getirmiştir.

Buna karşın 2014 yılında FED Başkanı olması beklenen Janet Yellen’ın 14 Kasım’da
yaptığı Amerikan ekonomisinde kırılganlıkların hala devam ettiği ve tahvil alım
programının faydalarının maliyetlerinin üzerinde olduğu açıklamaları ile piyasalarda
tahvil alım programının devam edeceği yönünde iyimser bir beklenti oluşmuştur.

ABD’de Ekim ayı işsizlik oranı bir önceki aya göre yüzde 0,1 artarak yüzde 7,3’e
yükselmiştir.

2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 0,3 büyüyen Avro Bölgesi, üçüncü çeyrekte
yüzde 0,1 oranında büyüme kaydetmiştir. AB-28 ise 2013 yılı üçüncü çeyreğinde
yüzde 0,2 oranında büyüme kaydetmiştir.

Euro Bölgesi’nde Ekim ayı için işsizlik oranı yüzde 12,2 olarak gerçekleşirken
enflasyon oranı yüzde 0,7’ye gerilemiştir.

Avrupa Komisyonu Euro Bölgesi’nin 2013’te yüzde 0,4 oranında küçülürken 2014’te
yüzde 1,1, 2015’te ise yüzde 1,7 oranında büyümesini; AB-28 ülkelerinin ise 2013’te
yüzde 0, 2014’te yüzde 1,4 ve 2015’te yüzde 1,9 oranında büyüyeceğini
öngörmektedir.
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

19 Kasım 2013
Ayrıca Avrupa Komisyonu Euro Bölgesi’nde enflasyonun 2013’te yüzde 1,5, 2014’te
yüzde 1,5 ve 2015’te yüzde 1,4 olmasını beklerken işsizliğin ise 2013 ve 2014’te
yüzde 12,2, 2015’te ise yüzde 11,8 olacağını beklemektedir.

Markit’in açıkladığı Euro Bölgesi PMI bir önceki aya göre 0,2 puan artarak 51,3
olmuştur.

IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda küresel
büyüme tahmini 2013 yılı için yüzde 2,9, 2014 yılı için yüzde 3,6 olarak
öngörülmüştür.

JPMorgan ve Markit tarafından hazırlanan küresel imalat PMI değeri Ekim ayında bir
önceki aya göre 0,4 puan artarak 52,1 olarak gerçekleşerek son 11 aydır kesintisiz 50
kritik değerinin üzerinde yer almıştır.

Çin'de 1 Kasım’da açıklanan veriye göre, resmi imalat PMI Ekim'de 51,4 değerini
alarak 18 ayın en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Çin’de Ekim ayı enflasyon oranı yüzde 3,2 olarak gerçekleşmiştir.

OECD Bölgesi’nde işsizlik oranı Eylül ayında değişim göstermeyerek yüzde 7,9
olmuştur.

OECD 2014 yılı için büyüme beklentisini ABD ekonomisi için yüzde 2,9’a, Euro Bölgesi
için yüzde 1’e, Japonya için yüzde 1,5’e revize etmiştir. OECD ayrıca ABD’yi borç
tavanı konusunda uyarmış; ABD Ekonomisindeki mali belirsizliğin küresel
toparlanma için bir tehdit oluşturduğunu belirtmiştir.

Brezilya Merkez Bankası 10 Ekim 2013 tarihinde zayıf para biriminin enflasyonu
yavaşlatma çabalarını zorlaştırması nedeniyle politika faizi olan Selic faizini yüzde
9'dan yüzde 9,5'e çıkarmıştır.

Rusya ekonomisi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre
yüzde 1,2 oranında büyüme kaydetmiştir.

Rusya Merkez Bankası yüzde 5,5 düzeyindeki politika faizini değiştirmezken Rusya
Ekonomi Bakanlığı 2030’a kadar ortalama yıllık büyüme oranını yüzde 2,5 olarak
beklediğini açıklamıştır.

Güney Kore Merkez Bankası, düşük seyreden enflasyonun büyümeyi destekleme
imkanı tanımasıyla politika faizini yüzde 2,5’te sabit tutmuştur.

Endonezya Merkez Bankası ise politika faizini 25 baz puan yükselterek yüzde 7,5’e
çekmiştir.
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
19 Kasım 2013
2. BÖLGESEL GÖRÜNÜM
2.1. ABD

Son dört çeyrek boyunca görülen kesintisiz büyüme, gerek üretim gerek de tüketim
yönünde tesis edilen güven ortamı ve öncü göstergelerin gelecek dönemlerde
büyümenin artacağına yönelik sinyaller vermesi, ABD ekonomisinin toparlanmaya
devam ettiğini göstermektedir.

ABD ekonomisi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 2,8 oranında büyüyerek
beklentilerin üzerinde bir büyüme kaydetmiştir.

18-19 Eylül tarihinde yapılan FED toplantısında piyasaları şaşırtan bir kararla tahvil
alım miktarında azaltıma gidilmediği açıklanmıştır. Toplantı sonrasında FED’in Eylül
2012'den beri uyguladığı aylık 85 milyar dolarlık tahvil alım programını sürdüreceği
ve bu programla birlikte gelişmekte olan ülkeler ve Türkiye'ye sermaye akımının
devam edeceği belirtilmiştir. Ancak 8 Kasım 2013 günü güncellenen tarım dışı
istihdam verisinin beklentilerin üzerinde seyrederek 204 binlik bir artış kaydetmesi,
piyasalarda FED’in elini güçlendiren bir olay olarak yorumlanmış; FED’in Aralık
ayında tahvil alım miktarında azaltıma gitmesi beklentisini doğurmuştur.

ABD Çalışma Bakanlığı, Eylül ayı tarım dışı istihdam artışını 148 binden 163 bine,
Ağustos ayı istihdam artışını da 193 binden 238 bine yükseltti. Çalışma Bakanlığı
verilerine göre Ekim ayında özel sektör Şubat ayından bu yana görülen en yüksek
değer ile 212 bin yeni istihdam yarattı. ABD'de son 3 aydaki ortalama tarım dışı
istihdam artışı 200 bini aştı.

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 9 Kasım'da sona eren haftada 339 bine gerilemiştir.

2011 yılında ABD Hazinesi temerrüde düşmek üzereyken Cumhuriyetçilerin son anda
ikna edilmesiyle aşılan borç tavanının yükseltilmesi sorunu Ekim ayında resmi olarak
borç tavanına ulaşmasına çok kısa bir zaman kala limitin yükseltilmesiyle aşılmıştır.

OECD, ABD’nin yılın kalan iki çeyreğinde sırasıyla yüzde 2,5 ve yüzde 2,7 ve 2013
yılında yüzde 1,9 oranında, IMF ise 2013 yılında yüzde 2,9 oranında büyümesini
öngörmektedir.

ISM (Institute for Supply Management) tarafından açıklanan Satın Alma Yöneticileri
Endeksi (Purchasing Manager Index-PMI) Ekim ayında, Eylül ayına göre 0,2 puan
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
19 Kasım 2013
artarak 56,4 düzeyine yükselmiştir. PMI endeksi Haziran’dan bu yana kesintisiz
yükseliş gösterek 2013’ün en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Eylül ayında işsizlik oranı bir önceki aya göre düşüş göstererek yüzde 7,2 oranına
gerilemiştir. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları ise 26 Ekim'de sona eren haftada
340.000'e geriledi.

ABD'de tüketici fiyatları endeksi Eylül'de yüzde 0,2 ile beklentiler seviyesinde
artarken, enerji ile gıda fiyatlarındaki değişimleri içermeyen çekirdek endeks yüzde
0,1 oranında artış göstermiştir.

ABD'de tarım dışı verimlilik üçüncü çeyrekte yüzde 1,9 artış kaydederken, birim
işgücü maliyeti ise yüzde 0,6 düşüş kaydetti. Ayrıca yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2,3
olarak açıklanan verimlilikteki artış yüzde 1,8'e, değişim kaydetmediği açıklanan
istihdam maliyeti ise yüzde 0,5 artışa revize edildi.

Yılın ikinci çeyreğinde ABD’nin toplam ihracatı 564 milyar dolar olurken toplam
ithalatı 682 milyar dolara; dış ticaret açığı ise 118 milyar dolara yükselmiştir. Eylül
ayında ise ihracat 189 milyar dolar, ithalat 231 milyar dolar olmuştur.
2.2. AVRUPA BİRLİĞİ

31 Ekim’de açıklanan verilere göre Euro Bölgesi işsizlik oranı yüzde 12,2 olurken
bölgedeki enflasyon oranı yüzde 1,3’ten yüzde 0,7’ye geriledi.

2013 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3 oranında büyüyen
Avro Bölgesi üçüncü çeyrekte yüzde 0,1 büyüme kaydetse de geçen yılın üçüncü
çeyreğine göre yüzde 0,4 oranında küçülmüştür.

AB-28 ise üçüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 ve geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 0,1 oranında büyümüştür. 2013 yılı üçüncü çeyrekte İngiltere
yüzde 0,8, Almanya yüzde 0,3 ve İspanya yüzde 0,1 büyürken Fransa ve İtalya yüzde
0,1 küçülmüştür.

Avrupa Komisyonu Euro Bölgesi’nin 2013’te yüzde 0,4 oranında küçülmesini, 2014’te
yüzde 1,1, 2015’te ise yüzde 1,7 oranında büyümesini; AB-28 ülkelerinin ise 2013’te
yüzde 0, 2014’te yüzde 1,4 ve 2015’te yüzde 1,9 oranında büyüyeceğini
öngörmektedir.
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

19 Kasım 2013
Yıllık enflasyonun yüzde 2 oranının biraz altında kalmasını hedefleyen Avrupa
Merkez Bankası, 7 Kasım 2013 tarihinde toplanan Para Kurulu toplantısında politika
faizini yüzde 0,25’e düşürmüştür.

Eylül ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre Avro Bölgesi’nde yüzde 0,5 oranında,
AB-28’de ise yüzde 0,2 oranında düşüş; bir önceki yıla göre ise sırasıyla yüzde 1,1 ve
yüzde 1,2 oranında artış göstermiştir.

Eylül ayında 52,2 seviyesinde gerçekleşen bileşik PMI endeksi, Ekim ayında 51,5
seviyesine düşse de halen 50 kritik seviyesinin üzerinde kalmayı başarmıştır. Ekim
ayında Almanya PMI değeri 53,2; Fransa PMI değeri ise 50,5 olmuştur.

Avro Bölgesinin ticaret performansının güçlenmesi, küresel düzeyde ve bölge
düzeyinde yaşanan tedrici toparlanmanın belirleyicilerinden biri olmuştur. Bölgede
2013 yılının ilk çeyreğinde 25 milyar avro olan dış fazla, 2013 yılının ikinci çeyreğinde
52,8 milyar avroya yükselmiştir. Ağustos ayında ise Avro Bölgesi’nin dış fazlası 11,9
milyar avro olmuştur.

2013 yılı Ağustos ayında Hırvatistan’ın da dâhil edilmesiyle beraber Avro Bölgesi’nde
ihracat ve ithalat rakamları sırasıyla 206,9 milyar avro ve 200,2 milyar avro olarak
gerçekleşirken, dış ticaret dengesi 6,6 milyar avro fazla vermiştir.

Almanya ekonomisi 2013 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,3
oranında; bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,1 oranında büyürken
enflasyon Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 0,2 oranında düşerek yıllık bazda
yüzde 1,2 olarak gerçekleşmiştir. Almanya’da işsizlik oranının ise Ekim ayında yüzde
6,9 seviyesinde olduğu açıklanmıştır.

Euro Bölgesi’nde iş yatırım oranı yüzde 19,2’ye yükselirken AB-27 ülkelerinde yüzde
18,9 olarak gerçekleşmiştir.

2012 yılının son çeyreğinde GSYH’a oran olarak yüzde 85 seviyesinde gerçekleşen
AB-27 kamu borcu, 2013 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 87 seviyesine yükselmiştir.
İkinci çeyrek verilerine göre kamu borcunun GSYH’a oranı olarak yüzde 169 ile
Yunanistan, yüzde 133 ile İtalya ve yüzde 131 ile Portekiz en yüksek orana sahip
ekonomilerken, yüzde 10 ile Estonya, yüzde 18 ile Bulgaristan en düşük orana sahip
ekonomilerdir.
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

19 Kasım 2013
İspanya ekonomisi 2013’ün üçüncü çeyreğinde binde bir oranında büyümüştür.
Böylece İspanya’da dokuz çeyrek devam eden daralma, bu çeyrekte kaydedilen
büyüme ile sona ermiştir.

Avro Bölgesi’nde perakende satışlar Eylül ayında aylık bazda yüzde 0,6 azalırken
geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 0,3 artmıştır.

Fransa’da Eylül ayında yüzde -0,2 olan aylık enflasyon oranı Ekim ayında yüzde -0,1
olmuştur.

İngiltere’de Ekim ayı enflasyonu Eylül ayına göre yüzde 0,1 oranında, geçen yılın aynı
dönemine göre yüzde 2,2 oranında artış göstermiştir.
2.3.ÇİN

Çin’de yılın ilk çeyreği için yüzde 7,7, ikinci çeyrek için yüzde 7,5’lik büyüme
açıklanırken üçüncü çeyrek için büyüme oranı beklentilerin üzerinde, yüzde 7,8
seviyesinde gerçekleşmiş ve ülkede ekonomik büyümenin yeniden hızlandığı ortaya
koyulmuştur.

2013 yılı Ekim ayında Çin’de enflasyon yüzde 3,2 oranında kaydedilmiştir.

Çin hizmet sektörü endeksi Ekim ayında, 55,4 düzeyinden sene içerisindeki en yüksek
seviyesi olan 56,3’e yükselmiştir. Ayrıca Çin’de resmi imalat PMI Ekim ayında 51,4
değerini alarak son 18 ayın en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Çin’de Eylül ayında yüzde 10,2 artış gösteren sanayi üretimi Ekim ayında bir önceki
yılın aynı dönemine göre yüzde 10,3 artış kaydetmiştir.

Çin Maliye Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Ekim ayında kamu gelirlerindeki
artışın hız kazandığı ve kamu gelirlerinin Ekim’de geçtiğimiz yılın aynı ayına göre
yüzde 16,2 artış göstererek 1,21 trilyon yuana ulaştığı belirtilmiştir.

OECD tarafından Eylül ayında yayınlanan Ara Dönem Değerlendirme Bülteninde
Çin’in 2013 yılının son çeyreğinde yıllık bazda yüzde 8,1 büyüyeceği tahmin edilirken
IMF tarafından yayınlanan Dünya Ekonomik Görünümü’nde ise Çin’in 2013 yılında
yüzde 7,6, 2014 yılında yüzde 7,3 ve 2015 yılında yüzde 7 oranında büyüyeceği
tahmin edilmiştir.

Toplamda 4,4 trilyon dolarlık döviz rezervine sahip olan ve dünya nüfusunun yüzde
43'ünü oluşturan dünyanın en büyük gelişmekte olan ülkeleri (BRICS) kalkınma ve
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
19 Kasım 2013
döviz volatilitesi sorunlarını çözmek için yeni bir banka kurmayı ve bu sayede IMF ve
Dünya Bankasına alternatif bir yapı oluşturmayı planlamaktadır.

Çin’de işsizlik oranı yüzde 4 civarında istikrar kazanmıştır. İşgücü piyasası diğer
ülkelere göre oldukça sıkı kurallara bağlıdır. Bu durum büyüme oranındaki
değişimlerin istihdam seviyesine doğrudan yansımasını engellemektedir.

Çin’de dış ticaret verileri Ağustos ayında beklenenin üzerinde gerçekleşerek
büyümenin toparlanacağına işaret etmektedir. Ağustos ayında ihracat bir önceki yıla
göre yüzde 7,2 yükselerek 190,6 milyar dolar, ithalat ise yüzde 7 artarak 162,1 milyar
dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde dış ticaret fazlası 28,5 milyar dolara
yükselmiştir.
2.4. JAPONYA

Japonya ekonomisi yılın ikinci çeyreğinde yüzde 0,6 ile beklentilerin altında büyüme
kaydederken yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 0,5’lik bir büyüme kaydetmiştir. Yıllık
bazda ise yüzde 1 olan beklentilerin aksine büyüme yüzde 2 olarak gerçekleşmiş ve
Japon ekonomisi son yedi çeyrektir kesintisiz olarak büyümektedir.

Japonya Merkez Bankası (BOJ) 31 Ekim 2013 tarihindeki para politikası kurulu
toplantısında izlenen politikalarda değişiklik yapmama kararı alırken 2013’e ilişkin
büyüme tahminini de yüzde 1,5’e revize etmiştir.

OECD’nin Eylül ayında yayınladığı Ekonomik Görünüm Raporu’nda Japonya’nın
dördüncü çeyrekte yüzde 3, 2013 yılında yüzde 1,6 oranında; IMF’nin Ekim ayında
yayınladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda ise 2013’te yüzde 2; 2014’te ise
yüzde 1,2 büyüyeceği öngörülmüştür.

Yüksek enerji maliyetlerinin etkisiyle Japonya'da enflasyon Ağustos'ta yüzde 0,8 ile
2008'den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Taze gıda hariç tüketici fiyatları
Ağustos'ta yıllık bazda yüzde 0,8 artarken enerji ve dayanıksız mallardan arındırılmış
fiyatlar yüzde 0,1 düşmüştür.

IMF, Japonya ekonomisinin kendini idame ettiren büyümeye ulaşması ve deflasyon
probleminin ortadan kaldırılmasında önemli bir rolü olan yeni parasal çerçevenin,
geniş kapsamlı yapısal reformlarla desteklenmesini belirtmiştir.
T.C. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI
19 Kasım 2013
2.5. HİNDİSTAN

Hindistan’da 2013 yılı Ekim ayı tüketici bazlı enflasyon bir önceki yılın aynı dönemine
göre yüzde 10 oranında yükselmiştir.Toptan fiyat endeksi ise yıllık bazda yüzde 7
oranında artış kaydetmiştir.

Hindistan ekonomisinde Eylül ayındaki sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 2 artarken
imalat üretimi ise yine yıllık bazda yüzde 0,6 oranında artış göstermiştir.

OECD’nin Eylül ayında yayınladığı Ekonomik Görünüm Raporu’nda Hindistan’da
büyümenin mali kısıntılar ile iç ve dış talepteki daralmanın etkisiyle 2012 yılında son
on yılın en düşük seviyesine gerilediği; büyük yatırım projeleri onaylandığı ve
doğrudan yabancı sermaye yatırımları hızlandırıldığı takdirde büyümenin kademeli
olarak canlanabileceği belirtilmiştir.

IMF’nin Ekim ayında yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü Raporu’nda Hindistan
ekonomisinin büyümesinin 2013 ve 2014 yıllarında sırasıyla yüzde 3,8 ve yüzde 5,1;
enflasyonun yüzde 10,9 ve yüzde 8,9; cari açığın ise yüzde 4,4 ve yüzde 3,8
seviyelerinde gerçekleşmesi öngörülmektedir.
KAYNAKLAR









Uluslararası Para Fonu (IMF)
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD)
Dünya Bankası (WB)
Avrupa İstatistik Ofisi (EuroStat)
Bureau of the Census ve Bureau of Labor Statistics
Institute for Supply Management (ISM)
National Bureau of Statistics of China
Statistics Bureu of Japan
T.C. Kalkınma Bakanlığı
NOT: Bu rapor RYKGM - Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi tarafından güvenilir
olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle,
sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda yer verilen görüş ve
değerlendirmeler, hiçbir şekilde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın kurumsal
yaklaşımını yansıtmamaktadır.