4.OTURUM DOĞA VE ÇEVRE 1.ETKİNLİK DOĞA VE ÇEVRE Yeterlik alanı: Doğamız ve çevre hakkında bilgi sahibi olur. Kazanım: Yaşadığı çevre hakkında bilinç kazanır. Süre: 45 Dakika Araç-Gereç: - Doğa ve Çevre, canlı ve cansız varlıkların bir arada, denge içinde bulunduğu ortamdır. Okul, ev, mahalle, şehir, park, orman, gördüğümüz tüm hayvanlar, insan, nehir, göl, toprak, su, hava ve diğer tüm canlı - cansız varlıklar çevremizi oluşturur. Çevre, doğal çevre ve yapay çevre olarak 2’ye ayrılır. DOĞAL ÇEVRE YAPAY ÇEVRE -Kendiliğinden oluşmuş ortamlardır. -İnsanlar tarafından oluşturulur. -Doğal çevrede canlı çeşitliliği çoktur. -Yapay çevrede daha az canlı çeşidi vardır. -Doğal çevrenin havası ve suyu temizdir. -Yapay çevrelerde hava kirliliğine rastlanabilir. -Doğal çevrede insan ve araçlara az rastlanır. -Yapay çevrede insan ve araçlara sık rastlanır. -Çayırlar, ormanlar, dere ve göller örnek olabilir. -Alışveriş merkezleri, mağazalar, parklar, hayvanat bahçeleri, binalar ve çevresi, havuzlar, spor alanları örnek olabilir. İnsanların etkinlikleri sonucu toprak, su ve hava kirlenir. Bunun nedenle tüm canlılar zarar görür. Bu olumsuzlukları azaltmak için insanlar doğal çevreye benzer ortamlar oluşturmaya başlamışlardır. Buna ‘yapay çevre’ denir. Doğal Çevremizi Nasıl Koruyabiliriz? 1) Doğal çevreyi bozan davranışlardan uzak durmalıyız. Örneğin; Çöplerimizi yere atmamalıyız. 2) Çevremizi kirletenleri uyarmalıyız. 3) Bitki ve hayvanlara zarar vermemeliyiz. Zarar veren kişileri gördüğümüzde uyarmalıyız. 4) Doğal alanlarda kontrolsüz ateş yakmamalıyız. Toprak kirlenirse neler olur? -Topraktaki canlılar yok olur. -Toprakta yetişen ürünlerimiz yeterince gelişip büyüyemez. -Toprakta ürünler yetişse bile sağlıklı olmaz. Su kirlenirse neler olur? -Bitkiler, hayvanlar ve insanlar su olmadan yaşayamazlar. -Banyo yapamayız. Temizlenemediğimiz için hastalıklar ortaya çıkar. Hava kirlenirse neler olur? -Nefes alıp vermede zorluk çekeriz. -Buna bağlı hastalıklar artar. -İnsan gibi diğer canlılar da olumsuz etkilenir . UYARI ! Gereksiz yere harcadığımız her damla su; nehirlerin kurumasını, balıkların tükenmesini, barajların boşalmasını hızlandıracaktır. ÇEVRE SORUNLARI Tüm canlılar, yaşamlarını devam ettirmek için bulunduğu çevreden yararlanmak zorundadır. İnsanlar barınmak için eve, beslenmek için yiyeceğe, çeşitli günlük etkinliklerini gerçekleştirebilmek için suya ve ısınmak için yakıta ihtiyaç duyarlar. Doğal çevrenin bozulması başta insanlar olmak üzere tüm canlıların yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir. Örneğin çeşitli atıklarla kirlenen denizlerde ve göllerde balıklar ölmektedir. Bu da bazı balık türlerinin neslinin tükenmesine sebep olmaktadır. İnsanların çevrelerine verdikleri zararlar nedeniyle farklı kirlilik türleri ortaya çıkmaktadır. Hava kirliliği, su kirliliği, gürültü kirliliği, toprak kirliliği, görüntü kirliliği ve ışık kirliliği insanların neden olduğu başlıca kirlilik çeşitleridir. Çevre kirliliğinin en önemli nedeni insan kaynaklı kirliliklerdir. Atmosfere salınan bazı gazlar, doğal kaynaklarımızın (maden, su, toprak ve orman) bilinçsizce kullanımı ve tüketimin artmasıyla oluşan atıklar başlıca kirlilik sebepleridir Kutuplardaki buzulların erimesi