Modern Radyoterapi Tekniklerine Radyobiolojik Açıdan Bakış

Modern Radyoterapi Tekniklerine
Radyobiolojik Açıdan Bakış
Klinik Radyobiyoloji Kursu
19-20 Şubat 2010 Ankara
Dr. Serra Kamer
serra.kamer@ege.edu.tr
Dahiliye uzmanları için Farmakoloji
Radyasyon Onkologları için
Radyobioloji aynı anlamdadır
Fletcher
Dersin Başlıkları
• Proton
• IMRT
• Fraksiyonasyon (daha önce işlendi)
IMRT
• IMRT ile sekonder kanser riskinde artış
beklenebilir.
• Günümüzde ABD’de tedavi olan olguların
%10’u ikincil malignite olarak tedavi
almaktadır.
Brenner DJ, Cancer 2000
IMRT ‘nin etkisi
• Daha fazla monitör ünite nedeni ile total
vücut dozu artmaktadır.
• Daha fazla saha kullanılması nedeni ile
düşük doz alan normal doku volümü
artmaktadır.
Gray 1965
RT ‘ye bağlı kanser oluşumunda kanser oluşturan dozun geniş bir
aralıkta olduğu gözlenmektedir.
Bu bulgular klinik gözlemleri tam
olarak karşılıyor mu?
• Hayır
• Sekonder kanserlerin çoğu yüksek
doz bölgelerinde veya bu bölgelere
yakın alanlarda izlenmektedir.
Eğrilerin düşük doz bölgelerinde artış gösterdiği ancak yüksek doz
bölgelerinde plato yaptığı izlenmektedir.
Konvansiyonel tedavilerle karşılaştırıldığında rsik 2 katı kadar artacağı
hesaplanmaktadır. Bazı cihazlarda sızıntı- leak nedeni ile risk farklı
görülmektedir.
Özel bir durum
Çocuk Olgularda IMRT?
• Çocuklar erişkinlere göre RT ye bağlı kanser
gelişimine 10 kat daha fazla duyarlıdır.
• Saçılan radyasyon volümü çocuklarda küçük
vücut kütleleri nedeni ile erişkinlerden daha
önemlidir.
• Genetik yatkınlık-Çocukluk çağı kanserleri
genellikle germ hücre mutasyonları ile
ilişkilendirilir ve sekonder kanser gelişimi
eğilimleri daha fazladır.
Çocuk duyarlılığı
• Atom bombası verileri olgulaştıkça
radyasyona maruziyet yaşının ne kadar
önemli olduğu daha net olarak ortaya
konmuştur.
Tedavi volümüde saçılmanın önemi
Lineer Akselatörlerden meydana
gelen saçılmanın kaynağı
Protonlar
• Normal dokularda dozu azalltığı için bu
aşamada protonlar X ışınlarına göre
avantajlı gibi görülebilir.
• Ancak bu proton pencil beam şekli
yaratırsa geçerlidir.
• Saçıcı filtreler nötron kaynağı olabilir ve
total vucut dozu artar göz ardı
edilmemelidir.
Bu dersten neler öğrendik?
• RT ye bağlı kanserler 10 yılda 1.5 risk
artışı yaratır.
• Modern tekniklerle bu riskin daha fazla
olabileceği düşünülmelidir.
TEŞEKKÜRLER