Bitki tanıma I

Bitki tanıma I
1
•
•
•
•
•
•
•
•
GENUS: ABİES (GÖKNARLAR)
Yaklaşık 35-40 türü bulunur.
Ülkemizde doğal olarak 4 türü yetişir.
Herdem yeşildir.
Dallar gövdeye çevrel dizilir.
Kabuk gençlerde düzgün yaşlılarda çatlaklıdır.
Kısa sürgün yoktur.
Yapraklar genelde yassıdır (ikiyüzlü).
Yapraklar düştüğünde içi içe iki halkalı bir iz
bırakırlar (önemli).
• Kozalak silindiriktir, çoğunda brahte karpelden
uzundur ve dışarıdan görülür.
• Kozalak pulları dağılır.
• Kanat tohumun iki yüzünü de örter ve kaynaşmıştır.
2
Yetişme istekleri
• Kazık kök yaparlar.
• kirli şehir havasından etkilenir ve kirliliğe göre büyümesi
durur veya ölür.
• İyi ortamda çok büyüyen göknar kurak yazların yaşandığı
ve güçlü rüzgarların bulunduğu bölgeler için uygun değildir.
• Yaz aylarında yağış isterler ve serin havayı sıcak havaya
tercih ederler.
• Gölgeyi sevmesine rağmen güneşli yerlerde daha hızlı
gelişir ve daha güzel görünür.
• Toprak bakımından nemli toprakları tercih ederler ancak
kumlu topraklardada gelişme gösterirler.
• Nemli ve az asidik topraklarda iyi gelişirler.
• Göknarları kökleri kuvvetli ve kazık kök olduğu için derin
topraklara dikilmesi gerekir.
• Tek başına geniş alanlara dikilirse toprak seviyesinden
itibaren dallanır ve büyük bahçeler için çok hoş bir görüntü
oluşturur.
3
• Kireçli toprakları sevmezler.
Ülkemizde yaşayan türleri
•
•
•
•
Uludağ Göknarı (Abies bornmulleriana)
Toros Göknarı (Abies cilicica)
Kazdağı Göknarı (Abies equitrojani)
Kafkas Göknarı, Doğu Karadeniz Göknarı
(Abies nordmanniana) .
4
Uludağ Göknarı
(Abies Bornmulleriana)
5
•
•
•
•
Endemiktir.
Tomurcukları reçinelidir.
Sürgünler parlak ve çıplaktır.
Yaprağın üstünde de stoma çizgisi
vardır.
• 30-40 m boylanır.
• Başka ülkede doğal olarak bulunmaz.
6
7
8
9
Toros Göknarı
(Abies Cilicica)
10
•
•
•
•
•
•
25-30 cm boylanır.
Toroslarda yaşar.
Sürgünler parlak, çıplak veya esmer tüylüdür.
Tomurcuklar reçinesiz veya hafif reçinelidir.
Kozalak 15-25 cm boyunda 6 cm çapındadır.
Diğer üç türün aksine dişi kozalakta dış pul iç
puldan kısadır.
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Kazdağı Göknarı
(Abies equitrojani )
21
• Sürgünler çıplak ve parlaktır.
• Tomurcuklar reçinelidir.
• Kozalak 15-20 cm boyundadır.
22
23
24
25
26
Kafkas Göknarı,
Doğu Karadeniz Göknarı
(Abies Nordmanniana) .
27
•
•
•
•
40-50 m boylanır.
Genç sürgünler tüylüdür.
İğne yaparaklar 2-3,5 cm.
Dişi kozalak 15-16 cm uzunluğunda ve 5
cm çapındadır.
28
29
30
31
32
33
34
35
Avrupa göknarları
• Abies alba
• Abies cephalonica
• Abies pinsapo
36
Amerika göknarları
• Abies grandis
• Abies concolor
• Abies balsamea
37
FAM: ARAUCARİACEAE
• Dallar gövdeye düzenli dizilir.
• Her dem yeşildir.
• Yapraklar geniş veya iğne yprak
şeklindedir.
• Çiçekler bir cinsli iki evciklidir.
• Erkek çiçekler büyük kozalak
oluştururlar.
38
GENUS: ARAUCARİA
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Güney yarım kürede 12 türü yaşar.
Dallar gövdeye çevrel dizilir.
Düzgün silindirik gövde vardır.
Yapraklar sert deri gibi sivri yada 3 köşelidir.
Genelde iki evciklidir.
Erkek çiçekler 10-15 cm uzunluğundadır.
Dişi kozalaklar büyük ve yuvarlaktır.
Dış pul kozalağı oluşturur.
Kozalak olgunlaşınca dağılır ve tohumlar yenir.
39
A. araucana
(şili arokaryası)
• Dişi ağaç 30-50, erkek 15-18 m boylanır.
• Yapraklar üçgendir ve kiremit gibi sarmal
dizilir.
• Kozalak sürgün ucunda dik durur.
• Tohumlar kanatsızdır ve yenir.
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
A. heterophylla (salon arokaryası)
• Salonda fidan olarak kullanılabilir.
• 60-70 cm boylanabilir.
• Tohum kanatlıdır ve eni boyundan
uzundur.
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
FAM: TAXODIACEAE
•
•
•
•
•
•
•
•
bir cinsli bir evciklidir.
Yapraklar sarmal dizilir.
Herdem yeşil veya kışın yaprak döker.
Kozalaklar sürgünlerde terminal bulunur.
Brakte ve karpel kaynaşmıştır.
Tohumlar kanatlıdır.
Polenlerde hava kesesi yoktur.
Kabuk uzun şeritler halinde boyuna derin
çatlaklı ve liflidir.
64
GENUS: SEQUOIA
SEKOYALAR
•
•
•
•
•
•
•
•
Monotipiktir.
En uzun boylu ağaçları oluştururlar.
Sequoia sempervirens mevcut tek türüdür.
Herdem yeşildir.
Kabuk tarçın kırmızısıdır.
Yapraklar yassı ve iki sıralı dizilmiş gibidir.
Alt yüzlerinde iki sıralı stoma bandı vardır.
Dişi kozalak yumurta biçimli 2-2,5 cm
boyundadır.
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
•
•
•
•
•
•
•
•
•
GENUS: SEQUOIADENDRON
(MAMUT AĞAÇLARI)
Monotipiktir.
Herdem yeşil, dev yapılı ve görkemlidir.
Tek türü Sequoiadendron giganteum’ dur.
Gövde kalınlığı ve yaş açısından en cüsseli ve
uzun ömürlü ağaçtır.
Ör: boy 85 m, çap 12 m yaş 5000 yıl ve ağırlık
565 ton olabilir.
Tomurcuklar çıplaktır.
Yaprakların üst yüzeyinde iki stoma bandı
bulunur.
Kozalak dağılmaz ve tohumlar kanatlıdır.
Çok geniş yayılan bir kök sistemine sahiptir. 77
78
79
80
81
82
83
84
85
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
GENUS: TAXODIUM
BATAKLIK SERVİLERİ
İki türü bulunur.
Yalancı tüysü yapraklar kışın dökülür.
Hem uzun hem kısa sürgün vardır.
Yapraklar sarmaz dizilir.
Kısa sürgünlerde iki sıra halinde yalancı tüysü
dizilir.
Yaprakların alt yüzeyinde stoma bandı vardır.
Bir cinsli iki evciklidirler.
Erkek çiçekler aşağı sarkan salkım şekilli bir
kurul oluşturur.
Kozalak pulları dağılır ve tohum kanatlıdır.
Taban suyu yüksek, rutubetli toprakta veya
bataklıklarda yetişirler.
86
Taxodium distichum
• 30-40 m boylanır.
• Dip kısımları çok geniş ve olukludur.
• Bataklık arazileri sever.
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
GENUS: CRYPTOMERİA
•
•
•
•
•
Monotipiktir.
Tek türü Cryptomeria japonica ’dır.
40-50 m boylanabilir.
Tomurcuklar pulsuzdur.
İğne yapraklar 8-16 mm dir ve 3-4
köşelidir.
• Sürgün üstünde öne yönelmiş ve içe
bükülmüştür.
106
• Yaprakların her iki yüzünde de
stoma bandı vardır.
• Sürgün yapraklarca örtülmüştür.
• Bir cinsli bir evciklidir.
• Erkek çiçekler bir arada bulunur.
• Dişi çiçekler 2-3 cm çapında
yuvarlaktır.
• Tohum kanatlıdır.
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124