Sayı - Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi

(SAYI: 5 YIL: 2016 - ISSUE: 5 YEAR: 2016)
UHPPD DERGİMİZ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
1. Dergimiz hakemli ve uluslararası indeksli bir dergidir. Her yayın en az iki alan uzmanı
hakem tarafından değerlendirilmektedir. İki alan hakemi tarafından olumlu “yayınlanabilir”
yönünde rapor almayan yayınlar dergimizde yayınlanmaz. Bu durum karşısında hiçbir
yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz. Dergimizde yayınlanmaya
hak kazanan “Etik Kurul Raporu” bulunan yayınlara dair etik kurul bilgileri yazılı olarak
editörlüğe gönderilmesi ve sisteme yayın yüklenirken sisteme yüklenmesi zorunludur.
Etik kurul raporu olan ve sisteme bilgisi girilmeyen ya da yazılı olarak editörlüğe bilgileri
ulaştırılmayan çalışmalardan doğan her türlü sorumluluk yazar(lar)’a aittir. Dergimizin
hiçbir kurulu ve yetkilisi bu konuda maddi ve manevi sorumluluk kabul etmez. Dergi
kurul ve üyeleri “yetkilileri” Hukuki yükümlülük altına alınamaz. Her yazar ve yazarlar bu
durumu peşinen kabul etmiştir.
2. Dergi hakem ve kurullarında yer alan akademisyen ile diğer yetkililer hakkında yazar(lar)
dergi sistem işleyişi sürecine dair bir talepte bulunamaz. Bulunsalar bile herhangi bir bilgi
kendilerine verilmez, sistem süreci değiştirilmez. Dergimiz ile ilgili her türlü bilgi derginin
web sayfasında www.uhpdergisi.com adresinden edinilebilir.
3. Dergimiz yılda üç sayı şeklinde çıkmakta her yılın “Nisan – Ağustos – Aralık” aylarının
son günü derginin sayısında bulunan tüm makaleler tek cilt halinde dergi web sistemine
yüklenir. Dergi web sisteminden makaleler tüm okuyucular tarafından indirilir ve ilgili eser
“makale” ve dergimize atıf yapılmak koşulu ile kullanılabilir. Dergimizin tüm sayılarına
okuyucular ücretsiz olarak ulaşmaktadır.
4. Dergimizde yayınlanan tüm makaleler (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 140012004 Belge No: 12880) kalite belgeleriyle ve (2015/04312-2015-GE-18968) Marka patent
ile güvence altına alınmıştır. Yayınlanmış olan makaleler kalite, marka patent ve doi bilgileri
ile ilgili çalışmanın yazarlarına eserleri hakkında her türlü hukuki hak ve uluslararası
güvence sağlamaktadır.
5. Dergimiz basılı ve e dergi olarak yayınlanmaktadır. Print ISSN NO: 2148-8215 ve Online
ISSN NO:2149-2506 numarası ile T.C. Kültür Bakanlığından dergimiz hakkında her türlü
bilgiye ulaşılabilir.
II
6. Metin içinde (Yılmaz, 2015: 1) veya (Yılmaz ve diğ., 2015:1) şeklinde kaynak gösterimi,
kaynakçada ise YILMAZ, M., (2015). Çalışanlarda Ödüllendirmenin İş ve Performans
Üzerine Etkisi, UHPPD Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi,
Sayı: 1, Cilt: 1, ss.1-2 şeklinde gösterilir. Tüm yazarlar dergimizin son güncel sayılarını
takip ederek ilgili sayılarda yayınlanan makalelerdeki yazım formatını kendi çalışmalarında
uygulayabilir. İnternet kaynaklarında mutlaka erişim tarihi ve son ulaşılabilen internet
linkinin tamamının başta kaynakça ve metinin kullanıldığı sayfa altında numaralandırılarak
gösterilmesi bir zorunluluktur.
7. Kaynakça Türkçe alfabe sıralamasına göre düzenlenir. Tüm yazarlar için derginin son
sayısındaki yazım formatı dikkate alınmak zorundadır.
8. Dergimiz uluslararası indeksli bir dergi olup dergimizde yayınlanan tüm çalışma ve
makaleler derginin yayınlandığı tarih itibariyle ilgili indekslere mail yolu ile ulaştırılır.
9. Dergimizde özgün araştırma, inceleme, derleme, olgu sunumu, proje ve kitap tanıtımı
“makale formatında olmak zorundadır” türünde yayınlara yer verilmektedir.
10. Dergimize gönderilen tüm çalışmalar sisteme yüklendiği şekil ve an itibariyle başka bir
dergide yayınlanmamış, değerlendirmeye alınmamış ve red edilmemiş olması gerekir.
Tüm sisteme yüklenen makaleler yazar(lar) tarafından bu kurallara uyulduğunu kabul
etmiş sayılır. Aksi durumda ilgili yazar(lar) hakkında dergimiz hukuki haklarını saklı tutar.
Oluşabilecek olumsuzluk karşısında maddi ve manevi tüm sorumluluk ilgili yazar(lar)’a
aittir. Dergimiz T.C. Kanunlarına göre hareket eder.
III
GENERAL INFORMATION ABOUT UHPPD JOURNAL
1. Our journal is a refereed and internationally indexed journal. Each paper is evaluated by
two referees who are field experts. The articles not reported as “issuable” positively by
two field referees aren’t published in our journal. None of the author(s) can lay a claim on
our journal in this case. Data, concerning the ethics committe of the studies, approved to
be published in our journal, having the Ethics Committee Report, should be submitted to
the editors in written and uploaded to the system with the article. Author(s) should take
the responsibility of their articles, having the Ethics Committee Report, which were not
submitted to the editors in written and were not uploaded to the system. None of the
committes and the authorities in our journal are responsible for financial and emotional
damage. The committes and the authorities in our journal do not have any legal obligations.
Author(s) have accepted this situation beforehand.
2. Author(s) cannot make a demand for the journal’s procedure concerning the academicians
in journal’s referee board and other boards and other authorities. Even if so, they aren’t
given any information, system process cannot be changed. All kinds of information about
our journal can be obtained from the website of the journal www.uhpdergisi.com
3. Our journal publishes three times a year, all articles in the relevant volume of journal are
uploaded to the web system of the journal in one volume on the last day of the months
“April – August – December.” All readers can download the articles from the journal’s web
system and the relevant paper “article” can be used on condition that our journal is cited.
Readers can download all volumes of our journal for free.
4. All articles published in our journal are assured with certificate of quality (ISO 9001-2008
Doc. No: 12879 & ISO 14001-2004 Doc. No: 12880) and trademark patent (2015/043122015-GE-18968). Articles published provide their authors with all kinds of legal rights
and international assurance regarding their articles with quality, trademark, patent and doi
information.
IV
5. Our journal has both printed and online version. All kinds of information about our journal
can be obtained from the T.R. Ministry of Culture with the number Print ISSN NO: 21488215 and Online ISSN NO: 2149-2506
6. Reference within the text should be (Yılmaz, 2015: 1) or (Yılmaz et al. 2015:1), in the
reference part “YILMAZ, M., (2015)”. It is indicated as Effect of Rewarding in Employees
on Job and Performance, UHPPD International Journal of Psychiatry and Psychological
Researches, Issue:1, Volume:1, pp.1-2. All authors must follow the latest volumes of our
journal and apply the print format of the published articles in their own papers. It is an
obligation to indicate the access date of the internet sources and the last accessed full
internet link in the references and below the page by giving numbers.
7. References are arranged by the Turkish alphabet. The printing format in the last volume of
the journal should be taken into account by all authors.
8. Our journal is an internationally indexed journal, and all articles and papers published in
our journal are sent to relevant indices via e-mail by the publication date of the journal.
9. Original research, analysis, compilation, case study, project and book introduction “have to
be in an article format” and these publications are also included.
10. All papers sent to the journal and uploaded to the system shouldn’t be previously published,
not evaluated and not rejected. All articles uploaded to the system are acknowledged that
author(s) conform to these rules. Otherwise, our journal keeps its legal rights reserved. All
material and moral responsibility regarding a negative situation belong to author(s). Our
journal acts in line with the T.R. Law.
V
İÇİNDEKİLER
ARAŞTIRMA VE UYGULAMA
RUHSAL BOZUKLUĞU OLAN BİREYLERİN
AİLELERİNDE BAKIM YÜKÜ VE ALGILANAN
SOSYAL DESTEK
YAŞLI BİREYLERİN PSİKOLOJİK YARDIM
ARAMA TUTUMLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER:
ANKARA’DA TOPLUM TABANLI BİR ARAŞTIRMA
1-20
Fikriye YILMAZ
Mahmut UZUN
ARAŞTIRMA VE İNCELEME
YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNDE GÖRÜLEN
ÖLÜM KAYGISI VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER
55-75
Sevgi Nehir TÜRKMEN, ÖzgeDİRGEN, Yeşim BİÇİCİ,
21-36
TÖRE VE GELENEKLER KADINA YÖNELİK
ŞİDDETİ TETİKLİYOR
Kübra KAYAOĞLU, Mine EKİNCİ
76-110
Sefer GÜMÜŞ, Ebru CENGİZ
ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNE VE
BABALARIN AİLE YÜKÜ VE YAŞAM
DOYUMLARININ İNCELENMESİ
LİSE DÜZEYİNDE ÇALIŞAN PSİKOLOJİK
37-54
DANIŞMANLARIN MESLEKİ REHBERLİĞE BAKIŞ
Havva KAÇAN SOFTA, Ayfer ÖZTÜRK, Cansu SONKAYA,
AÇILARININ İNCELENMESİ ÜZERİNE NİTEL BİR
Hüseyin DÜŞÜNCELİ
ARAŞTIRMA
Özgecan NURYÜZ, Ece DAĞYAR, Yeliz YEŞİLOĞLU
VI
111-128
BAŞ EDİTÖRLER
Tanju SÜRMELİ
Ayça GÜRKAN
BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI
Gülten HERGÜNER
Serdar TOK
GENEL YAYIN YÖNETMENİ
Murat KORKMAZ
Ali Serdar YÜCEL
Erdal ŞEN
Ercan ŞAHBUDAK
Ebru CENGİZ DERGİ İLETİŞİM VE SEKRETERYA
Ali Murat KIRIK
TÜRKÇE DİL EDİTÖRLERİ
Gülsemin HAZER
Yakup POYRAZ
İNGİLİZCE DİL EDİTÖRLERİ
Gökşen ARAS
Feryal ÇUBUKÇU
PSİKOMOTOR
Gülten HERGÜNER
Serdar TOK
Yener ÖZEN
GELİŞİM PSİKOLOJİSİ VE OKUL
ÖNCESİ
Adalet KANDIR
Nezahat GÜÇLÜ
Fatma TEZEL ŞAHİN
Arzu ÖZYÜREK
Neylan ZİYALAR
Yücel GELİŞLİ
Mustafa USLU
Nurhayat ÇELEBİ
Dilek GÖKTÜRK CARY
Mustafa TALAS
MEDYA, TEKNOLOJİ, ŞİDDET VE
KADIN
Emine DEMİRAY
Murat KORKMAZ
Michael KUYUCU
Gülsüm ÇALIŞIR
SPOR PSİKOLOJİSİ VE SPORDA
ŞİDDET
Yavuz TAŞKIRAN
Ali Serdar YÜCEL
Fatih ÇATIKKAŞ
Kemal GÖRAL
Elif KARAGÜN
Ayla TAŞKIRAN
Gülten HERGÜNER
Kürşad KARACABEY
Özcan SAYGIN
OBEZİTE VE PSİKOLOJİ
Aslı UÇAR
Çetin YAMAN
Eduardo HENRIWUE DE ROSE
Camila Risso DE BARROS
ANNE VE ÇOCUK İLİŞKİSİ
Ümran SEVİL
Sezer ER GÜNERİ
Yücel GELİŞLİ
Robert CROSNOE
Adalet KANDIR
Rajendra KARKEET
Charlotte NITARDY
TÜKETİM PSİKOLOJİSİ
Yelda ŞENER
Sefer GÜMÜŞ
PARA PSİKOLOJİSİ
Ayhan AYTAÇ
Nur DİLBAZ ALACAHAN
Yasemin KESKİN BENLİ
Hatice Nur GERMİR
İSTATİSTİK
Saliha ALTIPARMAK
Filiz KARAMAN
Davit P. HARRINGTON
S.C. Samuel KOU
Carl N. MORRIS
Fatma NOYAN
Müjgan TEZ
Joseph K. BLITZSTEIN
Stehpen BLYTH
Gülay BAŞARIR
Nalan CİNEMRE
Gülay KIROĞLU
ÇOCUK PSİKOLOJİSİ
Ayça GÜRKAN
Robert MYERS
Tracy PACKIAM ALLOWAY
Bert DE SMEDT
İNTERNET VE SOSYAL MEDYA
BAĞIMLILIĞI
Michael KUYUCU
Ali Murat KIRIK
PSİKİYATRİ
İsmet KIRKPINAR
Tanju SÜRMELİ
Nevzat TARHAN
Ümit TURAL Nesrin DİLBAZ
Bülent KAYAHAN
Zeki YÜNCÜ
Zubin BHAGWAGAR
Phil COWEN
Beata GODLEWSKA
Mark JENKINSON
Jon BROOKS
Stephen SMITH
Kurt D. ACKERMAN
Susanne E. AHMARİ
Howard J. AIZENSTEIN
Carmen ANDREESCU
Steve LIESKE
Beverly LEHR
PSİKOLOJİ
Melek GÖREGENLİ
Ercan ŞAHBUDAK
Hülya ASLANTAŞ
Hakan COŞKUNOL
VII
Hale BOLAK
Metehan IRAK
Tevfik ALICI
Handan CAN
Laura CARSTENSEN
Herbert CLARK
Geofrey COHEN
Dweck CAROL
Anne FERNALD
Kendra CHERRY
Natalia ARIAS
Anthony DICKINSON
Barry J. EVERITT
Mark P. HAGGARD
SOSYOLOJİ & KİŞİSEL
PSİKOLOJİ & SOSYAL PSİKOLOJİ
Ercan ŞAHBUDAK
UYUŞTURUCU VE MADDE
BAĞIMLILIĞI & KAYGI VE
KORKU & KLİNİK PSİKOLOJİ
Tanju SÜRMELİ
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Emre DÜNDER
Sercan ALMALI
Saliha ALTIPARMAK
Serdar TOK
Gökhan DELİCEOĞLU
YAYIN VE DANIŞMA KURULU
Adalet KANDIR
Yasemin KESKİN BENLİ
Yelda ŞENER
Arzu ÖZYÜREK
Ayhan AYTAÇ
Ali Murat KIRIK
Ali Serdar YÜCEL
Bülent KILIÇ
Çetin YAMAN
Dilek GÖKTÜRK CARY
Emine DEMİRAY
Fatma TEZEL ŞAHİN
Gülten HERGÜNER
Gökşen ARAS
Gülsemin HAZER
Emre YANIKKEREM
Mustafa USLU
Murat KORKMAZ
Mustafa TALAS
Michael KUYUCU
Nurhayat ÇELEBİ
Nurullah KARTA
Nur DİLBAZ ALACAHAN
Tanju SÜRMELİ
Sezer ER GÜNERİ
Serdar TOK
Saliha ALTIPARMAK
Ümran SEVİL
Yücel GELİŞLİ
Yavuz TAŞKIRAN
Ercan ŞAHBUDAK
Ayça GÜRKAN
Nezahat GÜÇLÜ
İsmet KIRKPINAR
Işık BAYRAKTAR
Gökhan DELİCEOĞLU
HAKEM KURULU
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Ali Saffet Gönül
Ayça Gürkan
Adalet Koca Kutlu
Aysun Babacan Gümüş
Adalet Kandır
Erdal Şen
Gülsüm Çalışır
Emel Poyraz
Pelin Avşar
Emre Dünder
Feryal Çubukçu
Gökşen Aras
Yakup Poyraz
Gülsemin Hazer
Zeki Kaya
Yücel Gelişli
Fatma Tezel Şahin
Arzu Özyürek
Nurhayat Çelebi
Mustafa Uslu
Emine Demiray
Ercan Şahbudak
Saynur Derman
Selvinaz Saçan
Şermin Metin
Hatice Nur Germir
Murat Ercan
Ali Ayata
Nurullah Karta
Ali Serdar Yücel
Gülten Hergüner
Serdar Tok
Kürşad Karacabey
Ayla Taşkıran
Yavuz Taşkıran
Aylin Zekioğlu
Fatih Kılıç
Elif Karagün
Fatoş Silman
Nesrin Çobanoğlu
Mustafa Öner Uzun
Hülya Uzun
Osman Titrek
Metin Yaman
Çetin Yaman
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
Dr.
VIII
Dilek Carry
Nezahat Güçlü
Ayşe Türksoy
Sebahattin Devecioğlu
Efsun Ezel Türkmen Esatoğlu
Hakan Sarıçam
Süleyman Hilmi Şahin
Etem Soyuaçık
Füsun Terzioğlu
Özcan Saygın
Ali Murat Kırık
Michael Kuyucu
Kaya Yıldız
Mustafa Talas
Ayşe Okanlı
Bülent Kayahan
Celale Özcan
Dilek Ergin
Döndü Çuhadar
Fatma Öz
Figen Yardımcı
Gönül Özgür
Gül Ünsal
Gülseren Keskin
Havva Tel
Hülya Arslantaş
Kadriye Buldukoğlu
Kıvan Çelik
Meral Demiralp
Meral Kelleci
Mualla Yılmaz
Neslihan Partlak
Nesrin Şen
Nurhan Eren
Reci Meseri
Saliha Altıparmak
Satı Bozkurt
Sevgi Türkmen
Tülay Sağkal Midilli
Yakup Poyraz
Yasemin Kutlu
Ayhan Aytaç
Nur Dilbaz Alacahan
YAYIN KABUL ETTİĞİMİZ BİLİM DALLARI
³³ Çocuk Psikiyatri
³³ Psikiyatri
³³ Çocuk Psikolojisi
³³ Psikoloji
³³ Deneysel Psikoloji
³³ Psikomotor
³³ Fizyolojik Psikoloji
³³ Sosyal Psikoloji
³³ Gelişim Psikolojisi
³³ Sosyoloji
³³ Kadın ve Şiddet
³³ Spor Psikolojisi
³³ Kaygı ve Korku
³³ Tüketim Psikolojisi
³³ Klinik Psikoloji
³³ Uyuşturucu ve Madde Bağımlılığı
³³ Medya Teknoloji
³³ İnternet ve Sosyal Medya Bağımlılığı
³³ Obezite ve Psikoloji
³³ Zihinsel Anatomi
³³ Para Psikoloji
³³ Şiddet Türleri
IX
DISCIPLINES
³³ Child Psychiatry
³³ Psychiatry
³³ Child Psychology
³³ Psychology
³³ ExperimentalPsychology
³³ Psychomotor
³³ PhysiologicalPsychology
³³ SocialPsychology
³³ DevelopmentalPsychology
³³ Sociology
³³ WomenandViolence
³³ Sports Psychology
³³ AnxietyandFear
³³ Consumer Psychology
³³ ClinicalPsychology
³³ DrugsandDrugAddiction
³³ Media Technology
³³ Internet andSocial Media Addiction
³³ ObesityandPsychology
³³ MentalAnatomy
³³ Psychology of money
³³ Types of Violence
X
DERGİNİN TARANDIĞI İNDEKSLER
XI
DİĞER DERGİLERİMİZ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
BESLENME ARAŞTIRMALARI
KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ
ORTOPEDİ TRAVMATOLOJİ
PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI
MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ
İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ
MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER
SPOR SAĞLIK TIP BİLİMLERİ
EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI
HEMŞİRELİK
MİMARLIK VE TASARIM
MÜZİK VE SAHNE SANATLARI
EKONOMİ YÖNETİMİ VE ARAŞTIRMALARI
XII
http://www.dbhadergisi.com
http://www.jacsdergisi.com
http://www.otshdergisi.com
http://www.uhpadergisi.com
http://www.hmfdergisi.com
http://www.iibdergisi.com
http://www.uhbabdergisi.com
http://www.sstbdergisi.com
http://www.uhedergisi.com
http://www.aceddergisi.com
http://www.khsdergisi.com
http://www.mtddergisi.com
http://www.uhmadergisi.com
http://www.uheyadergisi.com
Ayça GÜRKAN
Baş Editör
Değerli Okurlarımız, Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergimizin beşinci
sayısını siz okurlarına sunmaktan dolayı mutlu ve gururluyuz. Dergimizin bu sayısında; toplam altı
adet bir birinden değerli makaleye yer verdik. Bu çalışmaların alanda çalışan araştırmacılara katkı ve
fayda sağlayacağını düşünmekteyiz. Siz değerli okuyucu ve yazarlarımızın da desteğiyle daha birçok
sayıya imza atacağımıza olan inancımız tamdır. Dergimiz ulusal ve uluslararası indeks tarafından
taranmaktadır. Halen ulusal ve uluslararası birçok indekse başvurumuz devam etmektedir. Sizlerin
desteği ve göndereceğiniz nitelikli araştırma makaleleri sayesinde bu dergimizin de uluslararası süreli
yayınlar içerisinde SCI expanded dizinlenen dergiler arasında yer almasını arzu ediyoruz. Bilimsel
süreli yayıncılıkta hakemli bir derginin bilimsel niteliğinin geliştirilmesinde, dergi hakemlerinin ve
editörün çok önemli sorumlulukları vardır. Bu güne kadar değerli zamanlarını vererek makale değerlendirmelerini titizlikle yapan hakemlerimize teşekkür ediyoruz. Ayrıca her sayımızın bir önceki
sayımızdan daha iyi olması bizim öncelikli ilkelerimizden biridir. Sizlerden aldığımız önerilerle,
desteklerle dergimizi daha nitelikli hale getirmeye çalışacağız. Aramıza yeni katılan bilim insanlarına
ve yayınlarıyla bizleri destekleyen yazarlarımıza okuyucu ve takipçilerimize, dergide emeği geçen
herkese yürekten sevgi, saygı ve şükranlarımızı sunar bir sonraki sayımızda görüşmek üzere esenlik
ve mutluluklar dileriz.
(Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin
sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul
ve şartlarda oluşan ya da oluşacak bir sorunda problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi,
yazı işleri, hakem ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı
olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir).
Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi
ve manevi zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz
XIII
sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez. Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel
anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir
olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul
etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz
yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir
hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar)
ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev
üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur.
XIV
Distinguished Readers, we are glad and proud of presenting you the fifth volume of International Journal Of Psychiatry and Psychological Researches. There are a total of six valuable articles in this volume.
We believe will contribute to and benefit for researchers working in the field of this study. We have faith in
publishing many other volumes with the support of our valuable readers and authors. Our journal is indexed
by national and international indices. We also continue to apply to many other indices. We hope that this journal will be ranked among the journals indexed in SCI expanded among the international periodicals thanks
to your support and qualitative research papers to be sent. Referees and the editor of the journal have great
responsibilities in improving the scientific quality of a refereed journal in scientific periodical publishing. We
thank our referees who spent their valuable time on evaluation of papers meticulously. One of our privileged
principles is that every volume must be better than the previous one. We will try to make our journal more
qualified with your suggestions and support. We extend sincere thanks and respect to the scientists who have
just joined us, to authors who support us with their papers, readers, followers and to those who contributed
efforts. Hope to meet you in next volume. Best regards
(In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the
data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system.
Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake
any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged
to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)).
As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published
works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of
m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and
publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which
contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political,
legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. In case of
a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible
material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t
accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition.
In this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current
status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers
and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.
XV
UHPPD
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES
YAŞLI
BİREYLERİN
PSİKOLOJİK
YARDIM ARAMA
TUTUMLARINI
TOPLUMSAL
CİNSİYET
EŞİTSİZLİĞİNDE
MEDYANIN
ROLÜ
ETKİLEYEN FAKTÖRLER: ANKARA’DA TOPLUM TABANLI BİR
ARAŞTIRMA1
THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY
FACTORS AFFECTING THE PSYCHOLOGICAL HELP SEEKING
1
1
Murat KIRIK
, Murat KORKMAZ
ATTITUDES OF Ali
ELDERLY
PEOPLE:
A COMMUNITY-BASED
1
Marmara Üniversitesi
İletişim Fakültesi
Televizyon ve Sinema Bölümü
RESEARCH
INRadyo
ANKARA
1
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Fikriye YILMAZ
1
Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sağlık Yönetimi Bölümü Ankara / Türkiye
Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında
Abstract: Roles and responsibilities socially attributed
farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal
to women and men in different periods of history,
olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal
different geographies and different cultures are excinsiyet
şeklinde
ifade
edilmektedir.
Birey
dünyaya
pressed The
as gender
short.
Gender
appears since
the
Öz: Bu araştırmanın amacı, Ankara merkez ilçelerde yaşayan 428
Abstract:
purpose in
of this
research
is to investigate
the factors
yaşlı
bireyin
psikolojik
yardım
arama
tutumlarının
ve
tutumlarını
that
affect
psychological
help
seeking
attitudes
of
the
428
elderly
individual is born and human affairs differ. However,
geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini
etkileyen
faktörlerin
belirlenmesidir.
yaşlı bireylere
people
living
the centralinto
counties
Ankara. A questionnaire
form
women
arein pushed
the of
background
both socially
göstermekte
ve insani
ilişkilerAraştırmada
de farklılaşmaktadır.
uygulanan anket formu; sosyo-demografik özelliklerini, algıladıkları
consisting of questions related to socio-demographic characteristics,
and politically
and they
are of
forced
liveservices
under and
the
Ancak
günümüzde
gerek
toplumsal
gerekse de
siyasal
sosyal
destek
düzeyini ve ruh
sağlığı
hizmeti kullanımlarını
belirlemeye
perceived
social support,
utilization
mentaltohealth
açıdansorular
kadın
ikinci plana
veTutum
erkeklerin
shadowtoward
of men.
Gender
inequality
is reflected
to
yönelik
ile Psikolojik
Yardımatılmakta
Almaya İlişkin
Ölçeği
Attitudes
Seeking
Professional
Psychological
Help Scale
(PYAİTÖ),
Psikolojik
Yardım
Arama
Nedeniyle
Sosyal
Damgalama
(ASPPHS),
Social
Stigma
Scale
for
Receiving
Psychological
Help
gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır. Kadifferent fields of media and this condition increasÖlçeği (PYANSDÖ) ve Psikolojik Yardım Aramada Pratik Engeller
(SSSRPH) and Practical Barriers to Seeking Psychological Help
dın-erkek
eşitsizliği
medyanın
farklı
alanlarına
da
ingly puts inequality on a solid basis. While women
Maddeleri (PYAPEM)’ nden oluşmaktadır. Çalışmada yaşlı bireylerin
(PBSPH) was applied to elderly people. The total mean score on
yansımakta
ve bu
durumolarak
eşitsizliği
giderekSpearman
somut
and menwas
have
the±same
rights
and responsibilities
in
PYAİTÖ
ortalaması
16.70±4.99
hesaplanmıştır.
ASPPHS
16.70
4.99. In
Spearman
correlation analysis,
korelasyon
analizi
sonucunda PYAİTÖ
ile PYANSDÖ
ve PYAPEM
ittheory,
was detected
that there
were statistically
significant
negative
bir düzene
oturtmaktadır.
Teoride
kadın ve
erkekler
it is clearly
understood
from the
programs
and
arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde negatif yönlü ilişki olrelationships between ASPPHS and SSSRPH, PBSPH (p<0.05).
aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama
contents presented in media that the situation is the
duğu belirlenmiştir (p<0.05). PYAİTÖ puanları değerlendirildiğinde,
When the total ASPPHS scores were evaluated with respect to
noktasında
durumunolanların,
bu şekilde
olmadığı
right opposite
in practice.
thisfound
study,
eğitimi
en az ortaöğretim
beyaz yakalı
meslekmedyada
grubunda
characteristics
of elderly
people, itInwas
that the
thoserole
had of
at
yer
SGK kapsamındave
sigortalı
olanların,
psikosomatik
least
secondary
education,
white-collar
workers, those
yeralanların,
alan programlardan
sunulan
içeriklerden
de
media
in gender
inequality
is emphasized
andinsured
some
hastalık
olmayanların,Bu
ruhçalışmada
sağlığı şikâyeti
için alternatif
ya
under
Social Security,
thosemade
without
diagnoses,
açıkça tanısı
anlaşılmaktadır.
toplumsal
cinsiyet
conclusions
have been
onpsychosomatic
positioning women
in
da geleneksel tıp uygulamalarından yararlanmayanların, önemli
those did not benefit from alternative or traditional medicine for a
eşitsizliğinde
medyanın
rolübiriyle
irdelenmiş
media.
Following
research,
it consult
has been
indicated
psikolojik
sorun yaşadığında
aileden
konuşmayıve
yakadının
da kendi
mental
health
complaint,the
those
preferred to
a mental
health
medyadaki
üzerine
çıkarımlarda
that women
used psychological
as a sexual problem
object in
media with
and
kendine
çözmeyikonumlandırılışı
tercih edenlerin aksine
bir ruh sağlığı
uzmanına
specialist
for an are
important
compared
başvuracağını
belirtenlerin
ortalama
puanları istatistiksel
those
talk with
someone infindings
the familyobtained
or solved
bulunulmuştur.
Araştırma
neticesinde
kadının olarak
medtheywho
fallpreferred
behindtomen.
Moreover,
anlamlı düzeyde daha yüksektir (p<0.05). Çalışmanın sonuçları iki
himself had statistically significantly higher scores (p<0.05). The
yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin
have been supported with examples.
önemli sonucu ortaya koymaktadır. Birincisi sosyoekonomik durum
results of the study present two conclusions. First of all, socioecogerisinde
yer aldığı
ortaya çıkmıştır.
Bununla
birlikte
psikolojik
yardım
arama tutumunu
önemli düzeyde
etkilemektedir.
nomic status affects the attitudes toward seeking psychological
Keysignificantly.
Words: Gender,
Inequality,
Male
İkincisi
yaşlı bireylerin
psikolojik
yardımdesteklenmiştir.
arama tutumlarını iyileşhelp
Secondly,Gender
studies aiming
at changing
theHegesocial
elde edilen
bulgular
örneklerle
tirmek için hem yaşlı bireylere karşı yaşlılıkla ilgili algıya, hem de
judgments
relatedPositive
to both ageism
perception against
elderly
mony, Media,
Discrimination
Ethics the
In Media
ruh
sağlığı hizmet
kullanımıToplumsal
ile ilgili sosyal
damgalamaya
yönelik
and social stigma associated with mental health service utilizaAnahtar
Kelimeler:
Cinsiyet,
Kadın-Ertoplumsal yargıları değiştirmeyi hedefleyen çalışmalar yapılmalıdır.
tion should be conducted to improve the attitudes toward seeking
kek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif
professional help of elderly people.
Anahtar
Kelimeler:
Yaşlılık,Etik
Ruh Sağlığı, Yardım Arama Tutumu,
Ayrımcılık,
Medyada
Psikolojik Yardım, Sosyal Damgalama
Key Words: Ageing, Mental Health, Attitudes toward Seeking
Help, Psychological Help, Social Stigma
Doi: 10.17360/UHPPD.2016516562
(1) Sorumlu Yazar: Fikriye YILMAZ, Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Sağlık Yönetimi Bölümü,
Ankara / Türkiye fyilmaz@baskent.edu.tr Geliş Tarihi / Received: 12.11.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 15.03.2016
Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of
Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
11
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GİRİŞ
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
güçlerinin de en alt düzeyde olduğu zamanda
ortaya çıkmaktadır (Siviş ve Demir, 2004).
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Yaşlılık bireyin öncelikle
anatomik yapı ve
fizADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
Fiziksel
yolojik işlevlerinde olmak üzere, zihinsel
yete- DUTIES güç kaybı, belirli bazı kronik hastalıkCUSTOM
ların sıklığında artış, özelikle görme ve işitme
neklerinde, sosyal ilişkilerinde ve psikolojisinde
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
gibi bazı duyularda zayıflama, yaşlanmaya özgü
farklılıklara neden2 Celal
olan,Bayar
olağan
ve kaçınılmaz
Üniversitesi
Sosyal Bilimlerbir
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
veBölümü
demans gibi çeşitli tıbbi sorunlar
süreçtir (Kırımlı, 2005: 37; Aile
ve Sosyal Poli- Alzheimer
yaşlanmaya ilişkin en çok bilinen biyolojik
tikalar Bakanlığı,
2013:2).
Birleşmiş
Özet:
Gümrük vergisi,
gümrüğeMilletlerin
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın risk
from etmenleridir.
the movement of commercial
commodities
Öte yandan,
yeni durumlara
“Yaşlanan Dünya
Nüfusu:
1950-2050”
raporuna
miktarı
veya değeri
üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir uyum
commodities’quantity
and value.
It is arebozuklukları,
a kind of
sağlayamama,
uyku
bilinçte
göre, tüm dünyadışülkelerinde
yaşam
beklentisinin
ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan bulanıklık,
instrument in addition
to its economic,
socialrollere
and
depresyon,
sosyal
ve kendidolaylı bir oranlarının
vergi türü olan gümrük
vergisi, gelir
artması ve doğurganlık
azalmasıyla
65ve fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir lerine
regular basis
income tax and
tax, as kaybedilmesi,
olanlikegüvenin
ve corporate
otoritenin
vergi türü
olmadığından,
ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
yaş ve üstü insanların
payı
diğer yaşdışgruplarından
faydasızlık
ve çaresizlik
duyguları,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus yetersizlik,
are collected only
once when commodities
subject
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük2013:11).
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
daha hızlı artmaktadır
(United
Nations,
olma,law,
yalnız
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu başkalarına
the second itemmuhtaç
of tax procedural
customkalma korkusu
kanun kapsamıgöre
dışındaTürkiye’nin
tutulmuştur. Bu yaşlı
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Nüfus projeksiyonlarına
ölüm korkuları
psikolojik
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 ve
procedures
and practises yaşlanmaya
of custom duties ilişkin
are
sayılı Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
nüfus oranının 2023
yılında
%10.2’ye
yükseleceği
etmenlerinden
bazılarıdır.
Emeklilik ve bu
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük risk
Through
this law, a systematization
has been
Bölgesineülkeler
girişindenarasında
başlayıp, eşyaya
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
ve “çok yaşlı” nüfuslu
yer alacağı
azalması,
üretkenliğin
ortadan
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik nedenle
internationalgelirin
trade entering
customs territories
of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
tahmin edilmektedir
(Aile Diğer
ve Sosyal
Politikalar
eş,taxes,
arkadaş
ve yakınların
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, kalması,
Like all other
compalsive
levels such as kaybedilmesi
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
Bakanlığı, 2013: 8; Türkiye İstatistik Kurumu nedeniyle sosyal desteğinareveregulated
ilişkilerin azalması
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
[TÜİK], 2014).Gümrükler
yaşlı
bireylerin
karşılaştıkları
toplumsal konulara
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm ilişkin
customs risk
duties etmenleridir
has a different form
from
the Demir, 2004;
(Siviş ve
süreci,nüfus
diğer vergilerde
oluşanbireyler
süreçten farklı
Giderek artan yaşlı
ile birlikte,
çokbir process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları World
have to be
resolved Organization
administratively in the
first
Health
[WHO],
2001:70;
öncelikle
idari döneminde
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
daha uzun yıllarını
yaşlılık
geçirmekte
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen Arslantaş,
solved administratively,
legal action
can be taken.
2013:26-41;
United
Nations, 2013:291
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
ve yaşlı bireylerinuyuşmazlıklarda
bu döneme
özgü
sağlık
ve bakım
KeyYasamy
words: Custom,
Duties,
Custom
32;
vd.,Custom
2013).
Tüm
bu sözü edilen
Kelimeler: Gümrük,
Gümrük
Vergisi,
Disputes
ihtiyaçları da önAnahtar
plana
çıkmaktadır.
Yaşlı
bireyler,
Gümrük Uyuşmazlıkları
birbirine geçmiş, çok boyutlu risk etmenlerinin,
yaşamlarının bu evresinde karşılarına çıkan çok yaşlı bireyler arasında ruhsal sağlık sorunlarının
boyutlu, çeşitli değişim ve zorluklar nedeniyle, daha sık görülmesine, daha şiddetli ve çeşitli
psikolojik açıdan daha hassas ve daha kırılgan olabilmesine neden olduğu kabul edilmektedir
bir hale gelmektedir. Biyo-psiko-sosyal riskler (Siviş ve Demir, 2004; WHO, 2001:70; WHO,
şeklinde adlandırılan bu döneme özgü fiziksel, 2013; Yasamy vd., 2013). Ancak Dünyanın farklı
ruhsal ve sosyal alanlarda görülen risk etmenleri, ülkelerinde yapılan çalışmalar daha fazla ruh sağlığı
yaşlanmakta olan bireylerin sorunlarla baş etme şikâyeti yaşamasına rağmen yaşlıların daha az
2
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ruh sağlığı hizmetine başvurduğunu göstermişbir yol olarak düşünülmektedir (Westerhof vd.,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
2008). Bireylerin ruh sağlığı hizmetlerini kullantir (Mackenzie vd., 2008; Westerhof vd., 2008;
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
malarının önemli belirleyicileri olarak psikolojik
Pepin vd., 2009; Conner vd., 2010; Solway vd.,
CUSTOM
yardım almaya ilişkin tutumları, değerleri ve
2010; Ng vd., 2011; Yasamy vd., 2013; Tieu
ve DUTIES
2
3
Selin KILINÇ
bilgiYURTSEVER
düzeyleri gösterilmektedir
(WHO, 2001:70;
Konnert, 2014; Guzman vd., 2015; Kessler
vd., , Hatice
2
CelalPark
Bayar vd.,
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. MaliMackenzie
Hukuk Programıvd.,
Yüksek
Lisans Ng
Öğrencisi
2008;
vd., 2011; Topkaya,
2015; Lee vd., 2015;
3 2015).
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
2011:7; Erkan vd., 2012; Seyfi vd., 2013; Tieu
Yaşlı bireylerin ihtiyaç
duymasına
rağmen
psikoÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari ve
Abstract:
Custom2014;
duty is aTopkaya,
kind of tariff 2014;
arising Kessler vd.,
Konnert,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
lojik yardım aramamalarının
en
önemli
nedenleri;
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 2015).
subject to
which yaşlıların
is based on psikolojik
those
Bucustoms
nedenle,
yardım
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ruh sağlığı problemlerinin
önlenebilir
ve
tedavi
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi almaya
tariff thatilişkin
is a foreign
trade and economic
policy
tutumlarını
ve tutumlarını
etkileyen
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
edilebilir olduğunu
bilmemeleri,
genelde
ruhsal
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve faktörleri
fiscal functions.
Since they are
not collected
on
belirlemek
yaşlı
ruh sağlığına
yönelik
vergisi
gibi belirlisonuna
aralıklarla bağlı
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
bozukluklara vekurumlar
özelde
hayatın
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan hizmetlerin
an indirect tariffplanlanması
on expenditures, ve
custom
duties
sunumunda
önem arz
gümrüğe
geldiği andave
biryaşlılıkla
defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
çifte damgalama,eşyanın
eğitim
yetersizliği
kaynaklarda,
yaşlı
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi etmektedir.
to foreign trade Yazılı
arrive at the
custom. AccordingTürkiye’de
to
Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
ilgili eğitim alanUsul
ruh
sağlığı
uzmanlarının
ve
ruh
psikolojik
arama tutumu ile ilgili
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, bireylerde
duties are excluded
from yardım
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sağlığında uzmanlaşmış
gerontologların
sayısının
birlawaraştırmaya
rastlanmamıştır.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun olarak
regulatedyapılmış
by customs
numbered 4458.
ile dış
ticarete konu olan(Westerhof
eşyanın Türkiye vd.,
Gümrük
Through this law, a systematization has been
yetersizliği olarak
sayılmaktadır
çalışmada
yaşayan
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak Bu
created
beginning Ankara’da
with commodities
subject to65 yaş ve üzeri
işlemlerin
sırasına
göre vd.,
bir 2009;
sistematik
international trade entering customs territories of
2008; Pepin vd.,
2009; Schomerus
yapılan
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi bireyler
Turkey andüzerinde
continuing with
operationampirik
sequence. bir araştırma
gümrük
vergisinde
de
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like
all
other
taxes,
compalsive
levels
such as
Solway vd., 2010; Lee vd., 2015).
yaşlı bireylerin
psikolojik
yardım arama tutahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret ile
assessment,
accrual and collecting
are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
veAnabilim
tutumlarını
etkileyen
faktörlerin
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
to
Ruhsal hastalıkların
prevelansındaki
artış
veBilimlertumlarının
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
belirlenmesi
hedeflenmiştir.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
ruhsal hastalıklara
bağlı
sağlıkdoğan
maliyetlerindeki
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi toplumuyuşmazlıkları
artış (WHO, 2001:23;
WHO,
2013)
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
Ancak payının
idari artmasıyla
aşamada
çözümlenemeyen
daki yaşlı nüfusun
(United
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Nations, 2013:5-7; Türkiye İstatistik Kurumu,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
2014) birlikte değerlendirildiğinde
yaşlıların ruh
Gümrük Uyuşmazlıkları
sağlığı ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılmasının ve
ruh sağlığı hizmeti kullanımlarının arttırılmasının
önemini ortaya koymaktadır (WHO, 2001:70;
Mackenzie vd., 2008; Yasamy vd., 2013). Yaşlı
bireylerin yaşadıkları psikolojik problemleri erken
dönemde belirleme, önleme ve müdahale etme
ruhsal hastalıkların engellenmesinde umut verici
3
process of other taxes. Customs duty disputes
have to be resolved administratively in the first
YÖNTEM
place. However, in the case of disputes not being
solved administratively, legal action can be taken.
Örneklem
Key words:
Disputes
1
Custom, Custom Duties, Custom
Çalışmanın evrenini TÜİK 2014 yılı verilerine
dayalı olarak Ankara’nın merkez ilçelerinde
yaşayan 65 yaş ve üzeri toplam 309.918 birey
oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi % 95 güven düzeyinde %5 hata payı ve %50 bilinmeyen
yaygınlık kabul edilerek 384 yaşlı birey olarak
belirlenmiş ve tabakalı örnekleme yöntemiyle
ilçelere göre ulaşılması gereken yaşlı sayıları
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
tespit edilmiştir. Çalışmada anket formlarında
sağlığı şikâyeti için geleneksel ya da alternatif
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
tıp uygulamaları (akupunktur, meditasyon, dua
eksik doldurmalar olabileceği düşüncesi ile 440
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
etme, bitkisel çaylar, dini kişilere başvuru vs.),
kişiye ulaşılması hedeflenmiştir. Örnekleme dâhil
CUSTOM DUTIES
psikolojik sorun yaşama durumunda aile hekimi,
edilen 440 yaşlı birey, olasılıksız örnekleme
2
3
Selin
KILINÇ
,
Hatice
ruh YURTSEVER
sağlığı uzmanı, din adamı ve aileden biriyle
yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi ile
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malipaylaşma,
Hukuk Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
kendi
kendine
çözme değerlendirmeseçilmiştir.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
lerini içermektedir.
Veri Toplama Araçları
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Psikolojik
Yardım Almaya İlişkin Tutum Ölçeği
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
Sosyo-Demografik
Bilgiler:
Araştırmacı
tarafından
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
(PYAİTÖ-KF):
Psikolojik Yardım Almaya İlişkin
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
hazırlanan bu bölümde
katılımcıların
yaş,
cinsitürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Tutum
Ölçeği-Kısa Form (PYAİTÖ-KF) Fischer
dolaylı çocuk
bir vergi sahibi
türü olan olma
gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
yet, medeni durum,
durumu,
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir ve
regular
basis
income tax
and corporategeliştirilmiştir.
tax, as
Farina like
(1995)
tarafından
Psivergi kişiler,
türü olmadığından,
dış ticarete sosyal
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
birlikte yaşadıkları
eğitim,
meslek,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kolojik
are collected
only once
when commodities
yardım
almaya
ilişkin subject
tutum ölçeğinin bu
olmak ve
üzere
alınmaktadır.
Gümrükdurumları
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
ve özel sigorta, gelir
konut
mülkiyeti
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu kısa
the second
item
of
tax
procedural
law,
custom
formu 29 maddelik orijinal ölçeğin (Fischer
dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
ile ilgili 18 sorukanun
yer kapsamı
almaktadır.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 ve
procedures
and 1970)
practises kısaltılmışıdır
of custom duties are ve 4’lü likert
Farina,
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
dış ticarete
konu olan eşyanın
Türkiye Gümrük tipinde
Through this
a systematization
has been
Algılanan SosyalileDestek:
Katılımcıların
algıladıkları
10 law,
maddeden
oluşmaktadır.
Ölçekten
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasınakişiler
göre (eş,
bir çocuk,
sistematik alınabilecek
international tradeen
entering
customs
sosyal destek “Çevrenizdeki
düşük
puanterritories
0, en ofyüksek puan ise
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh, 30’dur.
Like all other
taxes, compalsive
levels suchpuanlar
as
arkadaş, dost vegümrük
akraba
gibi) rahatınız,
sağlığınız
Ölçekten
alınan yüksek
psikolojik
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan syardım
by General almaya
Directorate of
Customsdaha
as a part
of
ve ihtiyaçlarınızıBakanlığı’na
ilişkin
olumlu
tutumları
1karşılama konusunda size destek
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu ile
hükümlerine
uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process of disputes
over
oluyor mu?” sorusu
değerlendirilmiştir.
yansıtmaktadır
(Topkaya,
2011:71).
Ölçeğin
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir Türkçe
process ofgeçerlik
other taxes.
duty disputes
veCustoms
güvenirlik
çalışması Topkaya
yapıya sahiptir. Gümrük
vergisiKatılımuyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Ruh Sağlığı Hizmetlerine
Ulaşım:
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. (2011:72)
place. However,
in the case ofyapılmış
disputes not being
tarafından
ve ölçeğin Türkçe
cıların ruh sağlığı
Ancakve ruh
idari sağlığı
aşamadahizmetlerine
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
versiyonunun kabul edilebilir1 düzeyde geçerli
ulaşımı araştırmacılar tarafından hazırlanan
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
güvenilir olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin bu
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, ve
Disputes
18 soru ile değerlendirilmiştir.
Gümrük Uyuşmazlıkları Bu bölümdeki
araştırma örnekleminde iç tutarlık katsayısı .76
sorular ruh sağlığı değerlendirmesi, kendinde
olarak bulunmuştur.
ya da ailede ruhsal hastalık, son bir yılda hayatı
etkileyen önemli olay (ölüm, hastalık, maddi
Psikolojik Yardım Arama Nedeniyle Sosyal
kayıp, emeklilik, ayrılık vs.), son bir yılda ruh
Damgalanma Ölçeği (PYANSDÖ): Psikolojik
sağlığı şikâyeti, ruh sağlığı şikâyeti nedeniyle
Yardım Alma Nedeniyle Sosyal Damgalanma
sağlık hizmetine başvuru, ruh sağlığı ile ilgili
Ölçeği, Komiya, Good ve Sherrod (2000) tailaç kullanımı, psikosomatik hastalık tanısı, ruh
rafından geliştirilmiştir. Psikolojik yardım alma
4
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
nedeniyle bireyin sosyal damgalanma algısını
ve katılımın gönüllü olduğu ifade edilmiştir.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
değerlendirmek amacıyla geliştirilen bu ölçek,
Anketlerin tamamlanması 30-35 dakika arasında
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
4’lü likert tipinde 5 maddeden oluşmaktadır.
zaman almaktadır. Çalışmada anketin tamamını
CUSTOM
Ölçekten elde edilebilecek en düşük puan
5, en DUTIES
doldurmayan 13 kişinin verisi kapsam dışı bı2
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
yüksek puan ise 20’dir. Bireyin ölçekten
aldığı , Hatice
rakılarak
428 yaşlı
birey çalışmanın örneklemi
2
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimlerbir
Ens. Malikabul
Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
yüksek puan, kişinin
psikolojik
yardım
veren
edilmiştir.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
uzmandan yardım alması durumunda toplum taBu
çalışma Başkent Üniversitesi Tıp ve Sağlık
Özet: Gümrükilişkin
vergisi, algısının
gümrüğe tabi
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
rafından damgalanacağına
yüksek
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Bilimleri
from the movement
of commercial
Araştırma
Kurulucommodities
ve Etik Kurulu tarafınmiktarı veya
değeri üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
olduğunu göstermektedir.
PYANSDÖ’nün
Türkçeye
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir dan
commodities’quantity
value.no:KA14/337)
It is are a kind of
onaylanmış and
(Proje
ve Başkent
dış ticaret
ve ekonomitarafından
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
uyarlaması Topkaya
(2011:58)
yapılmış
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Üniversitesi
instrument in addition
to its economic,
social and
Araştırma
Fonunca
desteklenmiştir.
dolaylı
bir vergi türü
olan gümrük
vergisi, gelir
ve ölçeğin kabul
edilebilir
düzeyde
geçerli
ve ve fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
türü olmadığından,
ticarete konu
an indirect tariff Değerlendirme
on expenditures, custom duties
güvenilir olduğuvergi
görülmüştür.
Bu dış
araştırma
içinolan İstatistiksel
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Cronbach alfa iç
tutarlılık
katsayısı
.81vergileri,
olarak
olmak
üzere alınmaktadır.
Gümrük
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
istatistiksel
analizi
PASW Statistics
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu Verilerin
the second item
of tax procedural
law, custom
bulunmuştur. kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, duties are excluded from this law. Therefore,
paket
kullanılarak
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 18.0
procedures
and programı
practises of custom
duties are yapılmıştır.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ve been
PYAPEM’nden
Psikolojik Yardım
Pratik
ile dış Aramada
ticarete konu olan
eşyanın Engeller
Türkiye Gümrük PYAİTÖ-KF,
Through this law, PYANSDÖ
a systematization has
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
puanlar
çalışmanın
bağımlı
Maddeleri: Psikolojik
işlemlerin Yardım
sırasına Aramada
göre
bir Pratik
sistematik alınan
international
trade entering
customs territories
of değişkenleri
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
sosyo-demografik
özellikler,
Engeller Maddeleri
Mo
ve Mak
gümrük (PYAPEM),
vergisinde de zorunlu
aşamalar
olan tarh, olarak
Like allincelenirken,
other taxes, compalsive
levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
sosyal destek
veasruh
sağlığı
hizmetleri(2009) tarafından
uyarlanmış,
4’lü
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir likert
kuruluş tipinde
niteliği olan algılanan
by General Directorate
of Customs
a part
of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
neCustoms
ulaşım
ile Yüksek
ilgiliprocess
sorular
bağımsız değişkenler
6 maddeden oluşan
bir
ölçektir.
Ölçekten
alınan
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
olarak
kabul edilmiştir. Ölçeklerin toplam ve alt
puanlardaki artış,
psikolojik yardım aramada
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahiptir. tarafından
Gümrük vergisidaha
uyuşmazlıkları
have to puanları
be resolved administratively
in the
first
boyut
ortalama ve
standart
sapma ile
pratik engellerinyapıya
katılımcı
çok
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
değerlendirilmiştir. Sürekli değişkenlerin
normal
algılandığına işaret
etmektedir. Ölçeğin Türkçe
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:uygunluğu
Custom, Custom
Duties, Custom
dağılıma
Kolmogorov-Smirnov
Testi
geçerliği ve güvenirliği Bicil (2012:75) tarafınAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
ile değerlendirilmiştir. PYAİTÖ-KF, PYANSDÖ
dan yapılan analizlerde
kabul edilebilir düzeyde
ve PYAPEM puanları ile bağımsız değişkenler
bulunmuştur. Bu araştırma için Cronbach alfa iç
arasındaki ilişkileri belirlemek üzere; Bağımsız
tutarlılık katsayısı .64 olarak bulunmuştur.
İki Örneklem T-Testi, Mann-Whitney U Testi,
İşlem
Tek Yönlü Varyans Analizi ve Kruskal-Wallis
Veriler Ocak-Mart 2015 tarihleri arasında topTesti yapılmıştır. Ölçeklerin birbirleriyle olan
lanmıştır. Katılımcılara anketler dağıtıldıktan
korelasyonları Spearman Sıra Farkları Korelasyon
sonra, çalışmanın amacı hakkında bilgi verilmiş
Katsayısı ile test edilmiştir. Değerlendirmelerde
5
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
istatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul
tadır. Katılımcıların sosyo-ekonomik durumları
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
edilmiştir.
incelendiğinde; %36.7’sinin ilkokul mezunu,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
%46.5’inin ev hanımı, %86.2’sinin ev sahibi ve
BULGULAR
CUSTOM DUTIES
%62.1’inin 2.250 TL’den az hane halkı geliri
2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
olduğu
görülmektedir.
Yaşlı bireylerin %92.8’i
Sosyo-Demografik Özellikler: Katılımcıların
Bayar Üniversitesi
Bilimler Ens. MaliSGK
Hukuk Programı
Yüksek sigortalıdır.
Lisans Öğrencisi
kapsamında
sosyo-demografik2 Celal
özelliklerine
göreSosyal
dağılımları
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Tablo-1’de gösterilmektedir. Katılımcıların yaş
Algılanan Sosyal Destek: Katılımcıların algılaÖzet: Gümrükyıldır.
vergisi, gümrüğe
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
ortalaması 71.00±5.90
Katılımcıların
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın dıkları
from the sosyal
movementdestek
of commercial
commodities göre dağılımı
durumlarına
veya değeri üzerinden
alınan,kadın,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
%73.4’ü 65-74miktarı
yaş grubunda,
%58.9’u
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir incelendiğinde
commodities’quantity%61’i
and value.tamamen,
It is are a kind %20.1’i
of
kısmen
%70.3’ü bekâr/dul,
%94.6’sı
dış ticaret
ve ekonomiçocuk
politikasısahibi
aracı olanolup,
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
çevresinden
%18.9’u
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan sosyal
instrument
in addition to its destek
economic, gördüğünü,
social and
%82.9’u aile/yakınlar
datürübakıcı
ile yaşamakdolaylı birya
vergi
olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
destek
görmediğini
belirtmiştir.
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir ise
regular
basis like
income tax and corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
an indirect tariff on expenditures, custom duties
are collected only once when commodities subject
Tablo
Katılımcıların
Sosyo-Demografik
Özelliklerine
GöreAccording
Dağılımı
olmak1.üzere
alınmaktadır. Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign
trade arrive at the custom.
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Sayı (n)
Yüzde(%)
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Yaş
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
65-74 işlemlerin sırasına göre bir sistematik
international trade entering314
customs territories of 73.4
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
75-84 gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
97 levels such as 22.7
Like all other taxes, compalsive
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
>85
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of 17
Customs as a part of 4.0
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Cinsiyet
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Kadın süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
252 duty disputes 58.9
process of other taxes. Customs
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Erkek öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
176
place. However, in the case
of disputes not being 41.1
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
Medeni durum
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Evli
127
29.7
Gümrük Uyuşmazlıkları
Bekâr/Dul
301
70.3
Evet
405
94.6
Hayır
23
5.4
73
17.1
Çocuk sahibi
Yaşadığı kişiler
Yalnız
6
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Aile/akraba/bakıcı vb.
Eğitim
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
İlkokul altı
CUSTOM DUTIES
İlkokul
Ortaöğretim2
Üniversite
Meslek
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 355
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
57
13.3
157
36.7
117
27.3
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü 97
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
from the movement of commercial commodities
106is based on those
to customs which
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Mavi yakalı
(Beden
gücü ile
çalışan
grupları)tariff that is a foreign trade74and economic policy
dış ticaret
ve ekonomi
politikası
aracımeslek
olan bir vergi
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Ev hanımıdolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
182
fiscal functions. Since they
are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Emekli vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
66
an indirect tariff on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Sosyal sağlıkolmak
sigortası
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
SGK kapsamında
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from397
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Yeşil kart/sigortasız
31 numbered 4458.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Özel sağlık sigortası
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with
Var
40operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting
are regulated
Yok
388
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Aylık hane halkı
geliri
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different
≤2.250 TL
266 form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively
in the first
>2.250 TL
162
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Ekonomik değerlendirme
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom
İyi
176 Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Orta
198
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
Beyaz yakalı
gücü üzerinden
ile çalışan
meslek
grupları)
miktarı(Beyin
veya değeri
alınan,
ekonomik,
subject
Kötü
82.9
22.7
24.8
17.3
42.5
15.4
92.8
7.2
9.3
90.7
62.1
37.9
41.1
46.3
54
12.6
Ev sahibi
369
86.2
Kiracı/lojman/diğer
59
13.8
Konut mülkiyeti
7
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Ruh Sağlığı Hizmetlerine Ulaşım: Tablo 2’de
psikolojik sorunlar yaşadığında bir ruh sağlığı
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
uzmanı ile görüşeceğini, %42.1’i aileden biriyle
katılımcıların ruh sağlığı ve ruh sağlığı hizmetlerine
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
konuşacağını, %38.6’sı kendi kendine çözeceğini
ulaşımları ile ilgili dağılımları gösterilmektedir.
ifade etmiştir.
Katılımcıların %73.8’i ruh sağlığını iyiCUSTOM
olarak DUTIES
2
3
Selin kendiKILINÇ , Hatice YURTSEVER
değerlendirmektedir. Katılımcıların %4.7’si
Psikolojik Yardım Almaya İlişkin Tutum: Ka2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
sinde, % 6.8’i ise ailesinde
hekim
tarafından
tanısı
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret psikolojik
Bölümü
tılımcıların
yardım almaya ilişkin
konulmuş ruhsal hastalık olduğunu belirtmiştir.
tutumları
PYAİTÖ-KF, PYANSDÖ ve PYAPEM
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Katılımcıların %52.3’ü
sondeğiştirmesi
bir yıldanedeniyle,
hayatınıbuetkieşyanın yer
eşyanın ile
from
the
movement
of commercial
commodities
değerlendirilmiştir.
Katılımcıların
PYAİTÖ
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
leyen en az bir önemli
olay
yaşadığını
söylerken,
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ortalaması
commodities’quantity
and value. It isPYANSDÖ
are a kind of
16.70±4.99,
ortalaması
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
%10.3’ü son birtürüdür.
yıldaAynı
ruhzamanda
sağlığıharcamalar
şikâyetiüzerinden
yaşadıalınan 11.46±3.40
instrument in addition
to its economic,
social and
ve PYAPEM
ortalaması
15.36±3.22
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
ğını belirtmiştir.kurumlar
Ruh sağlığı
şikâyeti
yaşadığını
vergisi gibi
belirli aralıklarla
alınan bir olarak
regular basis
like
income
tax
and
corporate
tax,
as
hesaplanmıştır. Spearman korelasyon testi
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
belirten 44 kişiden
%45.5’i
şikâyeti
bir
eşyanın
gümrüğe geldiği
anda ile
bir ilgili
defaya mahsus
are collected only
once when commodities
subject arasında nesonucunda
PYAİTÖ
ile PYANSDÖ
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
uzmana başvurmuştur.
%33.6’sı
Usul KanunuKatılımcıların
(VUK)’nun ikinci maddesine
göre bu gatif
the second
itemorta
of tax
procedural PYAİTÖ
law, custom ile PYAPEM
yönlü
düzeyde,
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
hekim tarafındangümrük
psikosomatik
tanısı
vergilerinin usulbir
ve hastalık
uygulama esasları
4458 arasında
procedures negatif
and practises
of custom
yönlü
çok duties
zayıfarekorelasyon besayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
aldığını belirtmiştir.
Katılımcıların
%22.9’u
ruh
ile dış ticarete
konu olan eşyanın
Türkiye Gümrük
Through this law,
a systematization
has p<0.05;
been
lirlenmiştir
(Sırasıyla
r=-0.50,
r=-0.168,
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sağlığı şikâyeti ya
da hastalığı
geleneksel
ya
p<0.05).
Ayrıca
PYANSDÖ
ve PYAPEM
arasında
işlemlerin
sırasına için
göre
bir
sistematik
international
trade entering
customs territories
of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
da alternatif tıp gümrük
uygulamalarının
en az
birinden
zayıf
ilişkilevels
olduğu
tespit edilmiştir
vergisinde de zorunlu
aşamalar
olan tarh, pozitif
Like all yönlü
other taxes,
compalsive
such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
yararlanmıştır. Bakanlığı’na
Katılımcıların
bağlı ayrı%48.6’sı
bir kuruluş önemli
niteliği olan (r=0.27,
by General p<0.05).
Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Tablo 2.Gümrük
Katılımcıların
Sağlığıçözüm
Durumlarına
ve has
Ruh
Sağlığı
vergisinden doğanRuh
uyuşmazlıkların
customs duties
a different
formHizmetlerine
from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
İlişkinhave
Dağılımları
yapıya sahiptir. GümrükUlaşımlarına
vergisi uyuşmazlıkları
to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Sayı (n)
Yüzde(%)
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Ruh sağlığı
değerlendirmesi
Anahtar
Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
İyi
316
73.8
Orta
95
22.7
Kötü
17
4.0
Var
20
4.7
Yok
408
95.3
Ruhsal hastalık
Ailede ruhsal hastalık
8
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Var
Yok
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1 29
6.8
399
93.2
224
52.3
204
47.7
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Son 1 yılda önemli olay
Evet
Hayır 2
Son 1
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
yılda ruh sağlığı Celal
şikâyeti
Var Özet:
10.3
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is44a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Yokmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
384 is based on 89.7
subject to customs which
those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Ruh sağlığı
şikâyeti
nedeniyle
bir uzmana
başvuru
dış ticaret
ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Evetdolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
20 are not collected
45.5
fiscal functions. Since they
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Hayır
24
54.5
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Ruh sağlığı
ilaç kullanımı
olmak ile
üzereilgili
alınmaktadır.
Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Var kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
17 this law. Therefore,
41.5
duties are excluded from
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Yoksayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
58.5
regulated by customs 24
law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Psikosomatik
tanısı eşyaya uygulanacak
Bölgesine hastalık
girişinden başlayıp,
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Turkey and continuing 144
with operation sequence.
Var oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
33.6
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
assessment, accrual and284
collecting are regulated
Yoktahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
66.4
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel için
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs
Economy Ministry according
to
Ruh sağlığı
şikâyeti
alternatif
ya da
geleneksel
tıp and
uygulamalarından
yararlanma
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different
form from22.9
the
EvetGümrük
98
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively
in the77.1
first
Hayır
330
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancaksorun
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Psikolojik
yaşarsa;
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, 144
Custom Duties, Custom
Aile hekimi ile konuşma (Evet)
33.6
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
RuhGümrük
sağlığıUyuşmazlıkları
uzmanı ile konuşma (Evet)
208
48.6
Din adamı ile konuşma (Evet)
48
11.2
Aileden biriyle konuşma (Evet)
180
42.1
Kendi kendine çözme (Evet)
165
38.6
Katılımcıların sosyo-demografik özellikleri, algılanan
sosyal destek ve ruh sağlığı hizmetlerine ulaşım
bilgilerine göre ölçek ortalamaları karşılaştırılmış;
istatistiksel olarak farklılık çıkan değişkenlere ait
sonuçlar Tablo 3’de sunulmuştur. Diğer bağımsız
değişkenlere göre ölçek ortalamalarında istatis9
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
tiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır
tanısı olmayanların da PYANSDÖ puanları daha
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
(p>0.05). PYAİTÖ değerlendirildiğinde, eğitimi
düşük bulunmuştur. Ruh sağlığı şikayeti için
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
en az ortaöğretim olanların, beyaz yakalı mesalternatif ya da geleneksel tıp uygulamalarından
CUSTOM DUTIES
lek grubunda yer alanların, SGK kapsamında
yararlanmayanların, önemli psikolojik sorun
2
Selin KILINÇ
YURTSEVER
sigortalı olanların, psikosomatik hastalık
tanısı , Hatice
yaşadığında
bir3 din adamıyla konuşmayı ya da
Bayarşikâyeti
Üniversitesiiçin
Sosyalalternatif
Bilimler Ens. Malikendi
Hukuk Programı
Lisanstercih
Öğrencisi
olmayanların, ruh2 Celal
sağlığı
kendineYüksek
çözmeyi
edenlerin aksine bir
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
ya da geleneksel tıp uygulamalarından yararlanruh sağlığı uzmanına başvuracağını belirtenlerin
Özet: psikolojik
Gümrük vergisi,
gümrüğe
tabi olan ticari PYANSDÖ
Abstract: Custom
duty is a kind
of tariff arising
mayanların, önemli
sorun
yaşadığında
ortalama
puanları
istatistiksel olarak
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri
üzerinden
alınan,
ekonomik, anlamlı
subject to düzeyde
customs which
is based
on those
aileden biriyle konuşmayı
ya da
kendi
kendine
daha
düşüktür
(p<0.05).
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
çözmeyi tercih dış
edenlerin
aksine
bir ruh
sağlığı
ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
olarak
PYAPEM
için social
ortalama
karşılaştırtürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Son
instrument
in addition
to its economic,
and
uzmanına başvuracağını
dolaylı bir vergibelirtenlerin
türü olan gümrük ortalama
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
eğitim
ve meslek
değişkenleri
için paralel
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir maları
regular basis
like income
tax and corporate
tax, as
puanları istatistiksel
anlamlıdış
düzeyde
dahaolan an indirect tariff on expenditures, custom duties
vergi olarak
türü olmadığından,
ticarete konu
eğitimi
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus sonuçlar
are collectedortaya
only oncekoymakta,
when commodities
subject en az ortaöğyüksektir (p<0.05).
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
olanların,
yakalı
meslek grubunda
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu retim
the second
item of taxbeyaz
procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
PYANSDÖ içingümrük
yapılan
analiz
alanların;
psikolojik
yardım
vergilerinin
usulsonuçları
ve uygulama eğitim,
esasları 4458 yer
procedures
and practises
of custom
duties arearamada pratik
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
meslek ve sosyalilesağlık
sigortası açısından paralellik
engelleri
daha az algıladığı gözlenmektedir. Benzer
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with durumunu
commodities subject
to
göstermektedir. Eğitimi
en sırasına
az ortaöğretim
olanların,
olarak
ekonomik
iyi olarak
değerlenişlemlerin
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
olduğu
Turkey and continuing
with operation
sequence. daha düşüktür.
beyaz yakalı meslek
grubunda
yervergilerde
alanların
vegibi direnlerin
de PYAPEM
ortalaması
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve tahsilolanların
aşamaları Gümrük
ve Ticaret Ayrıca
assessment,
accrual psikolojik
and collecting sorun
are regulated
SGK kapsamında
sigortalı
psikolojik
önemli
yaşadığında kendi
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük kendine
Customs and
Economy tercih
Ministry edenlerin
according to aksine bir ruh
yardım veren bir
uzmandan
yardım
aldıkları
çözmeyi
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların çözüm sağlığı
customs duties
has a different
form from the belirtenlerin
durumda toplumGümrük
tarafından
damgalanacaklarına
uzmanına
başvuracağını
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
ilişkin algıları daha
Ruh sağlığını
kötü
PYAPEM
ortalama
puanları
olarak
yapıyadüşüktür.
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved
administratively
in theistatistiksel
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
olarak değerlendirenlerin
ve psikosomatik
hastalık
anlamlı
düzeyde legal
daha
düşüktür
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
action
can be taken.(p<0.05).
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
1
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Göre
DisputesÖlçek Puanları Karşılaştırması
Tablo 3.Anahtar
Katılımcıların
Bazı Gümrük
Özelliklerine
Kelimeler: Gümrük,
Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
(Ortalama±Standart Sapma)
PYAİTÖ
PYANSDÖ
PYAPEM
İlkokul altı
14.91±5.279
12.44±3.732
15.75±3.952
İlkokul
15.97±4.411
11.98±2.941
16.04±2.946
Ortaöğretim
17.91±4.921
10.69±3.405
14.85±3.543
Eğitim
10
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Üniversite
1
17.48±5.362
10.97±3.618
ĠDARĠ AġAMADA
ÇÖZÜM YOLLARI
P
Meslek
CUSTOM DUTIES
Beyaz yakalı
Mavi yakalı
Emekli
0.000*
0.000*
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
0.002*
17.75±5.311
10.60±3.590
14.57±2.578
16.14±4.958
11.70±3.522
15.28±3.936
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
14.63±2.442
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi
Salihli MYO, DıĢ Ticaret
Bölümü
15.95±4.705
11.74±2.942
15.70±3.108
Ev hanımı
11.76±3.320
15.73±3.209
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi 16.59±4.867
olan ticari
Abstract: Custom
duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
P veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
0.027* subject to customs 0.012*
miktarı
which is based on those 0.015*
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Sosyal sağlık sigortası
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
SGK kapsamında
16.88±4.964
11.34±3.356
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal functions.
Since they are not collected 15.34±3.101
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Yeşil kart/sigortasız
13.03±3.554
15.65±4.506
vergi türü olmadığından, dış ticarete 14.39±4.924
konu olan
an indirect tariff
on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmakPüzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, 0.016*
Vergi
to foreign trade arrive0.015*
at the custom. According to 0.454
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Ekonomik değerlendirme
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
İyi
16.67±5.163
14.80±3.234
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by 11.45±3.495
customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Orta
16.95±4.731 created beginning
11.32±3.222
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
with commodities subject15.59±3.120
to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde 15.89±5.393
olduğu gibi
Turkey and continuing
with operation sequence.
Kötü
12.00±3.681
16.35±3.228
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
collecting are regulated 0.007*
P ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
0.374 assessment, accrual and
0.526
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Ruh sağlığı değerlendirmesi
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties11.34±3.358
has a different form from 15.22±3.184
the
İyi
16.93±4.845
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
administratively in the first
Orta
15.65±5.006 have to be resolved
12.08±3.376
15.87±3.071
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
legal action can be taken.
Kötü
18.29±6.844 solved administratively,
10.18±3.779
15.00±4.387
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Custom Duties, Custom 0.218
P
0.052 Key words: Custom,
0.048*
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Psikosomatik hastalık
tanısı
Yok
17.09±5.129
11.08±3.286
15.32±3.214
Var
15.94±4.651
12.20±3.493
15.42±3.234
P
0.009*
0.001*
0.868
Ruh sağlığı şikâyeti için alternatif ya da geleneksel tıp uygulamalarından yararlanma
Hayır
17.00±5.110
11.22±3.456
15.30±3.163
Evet
15.70±4.477
12.29±3.053
15.54±3.405
11
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
P
1
0.009*
0.003*
ĠDARĠ AġAMADA
ÇÖZÜM YOLLARI
0.437
Ruh sağlığı uzmanı ile konuşma
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Hayır
Evet
2
Din adamı ile
Hayır
15.26±4.959
12.12±3.493
15.70±3.404
18.24±4.580
10.77±3.157
15.00±2.982
CUSTOM DUTIES
P
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
0.000*
0.000*
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
konuşma
16.84±4.882
11.33±3.285
0.027*
15.28±3.096
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Evet
15.73±5.812
12.54±4.063
16.02±4.050
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs
which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
P ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
0.142 tariff that is a foreign0.038*
0.176
dış ticaret
trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Aileden biriyle dolaylı
konuşma
bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Hayır
11.47±3.36
15.20±3.195
vergi türü olmadığından, dış ticarete 17.04±4.924
konu olan
an indirect tariff
on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Evet
16.27±5.082
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade11.46±3.458
arrive at the custom. According15.58±3.251
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
0.036* duties are excluded 0.925
0.154
kanunPkapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Kendi kendine çözme
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Hayır
17.57±4.861 created beginning
10.97±3.33
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
with commodities subject 15.09±3.047
to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Evet
15.35±4.93
12.25±3.363
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk 15.79±3.444
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
to
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
P
0.000*
0.000*
0.024*
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
TARTIŞMA öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. önemli
faktörlerden
psikolojik
place. However,
in the case biri
of disputes
not being yardım arama
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
tutumudur. Yaşlı bireylerin psikolojik
yardım
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Yaşlı bireylerin daha fazla psikolojik soruna rağKey words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, arama
Disputesile ilgili tutumlarını etkileyen faktörlerin
men, özellikle yaşlılığa
özgü sosyal damgalama ve
Gümrük Uyuşmazlıkları
yaşanan psikolojik sorunların yaşlılığa atfedilmesi
gibi nedenlerle ihtiyaç duyduklarında daha az
psikolojik yardım aradıkları bilinmektedir (Mackenzie vd., 2008; Westerhof vd., 2008; Schomerus
vd., 2009; Conner vd., 2010; Ng vd., 2011; Lee
vd., 2015). Giriş bölümünde de ifade edildiği gibi
psikolojik yardım arama davranışını etkileyen en
belirlenmesi; tedaviye ulaşamama ya da tedaviyi
kullanmama sonucu ortaya çıkan “tedavi açığı”nı
kapatmaya yönelik müdahalelerin geliştirilmesi için
çok önemlidir. Bu çalışmada yaşlı bireylerin ruh
sağlığı hizmetlerinden yararlanma durumlarının
belirlenmesi ile psikolojik yardım almaya ilişkin
tutumlarının araştırılması birleştirilmiştir.
12
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Bahsedilen çerçevede çalışmanın en önemli bul- Pedersen ve Paves,
2014; Tieu ve Konnert, 2014;
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
guları incelendiğinde; araştırma örnekleminde Topkaya, 2014; Park vd., 2015).
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
yer alan 428 yaşlı bireyin
%10.3’ü son bir yılda
PYAİTÖ ortalamasını etkileyen faktörler incelenruh sağlığı şikâyeti yaşadığını belirtmişCUSTOM
ancak DUTIES
diğinde sosyo-ekonomik göstergeler, psikosomatik
44 kişiden %45.5’i şikâyeti ile ilgili Selin
ruh KILINÇ
sağlık2, Hatice YURTSEVER3
hastalık tanısı, ruh sağlığı şikayeti için alternatif tıp
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
hizmeti için sağlık2 Celal
kurumuna
başvuru
yapmıştır.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihliya
MYO,
Ticaret Bölümü
da DıĢ
geleneksel
uygulamalardan yararlanma ve
Ruh sağlığını iyi olarak değerlendirmeyenler
önemli psikolojik sorun yaşadığında başvuracağı
Özet: Gümrük hastalık
vergisi, gümrüğe
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
(%26.7) ve psikosomatik
tanısıtabialdığını
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın kişi
from
commercialçözme
commodities
yathedamovement
kendiofkendine
tercihi ön plana
miktarıde
veya
değeri üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
belirtenler (%33.6)
dikkate
alındığında
yaşlı
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir çıkmaktadır.
commodities’quantity
and value. It is aredurumun
a kind of
Sosyo-ekonomik
genel olarak
bireyler arasında
“tedavi
açığı”nın
büyüklüğü
dış ticaret
ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
hizmeti
kullanımını
yüzyıllardır
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan sağlık
instrument
in addition
to its economic,etkilediği
social and
ortaya çıkmaktadır.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
bilimsel
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir yapılan
regular basis
like incomearaştırmalarla
tax and corporate tax, askanıtlanmıştır
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Çalışmada yaşlıeşyanın
bireylerin
ortalaması
forwhen
Economic
Cooperation and
gümrüğe PYAİTÖ
geldiği anda bir
defaya mahsus (Organisation
are collected only once
commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
16.70±4.99 olarak
hesaplanmıştır.
[OECD]
ve WHO,
Usul
Kanunu (VUK)’nunTürkiye’de
ikinci maddesinefarklı
göre bu Development
the second item of
tax procedural
law, custom2003:16; Elhai
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
yaş gruplarında psikolojik
yardım
ileesasları
ilişkili
2009; Patil,
2014).
ülkelerinde
gümrük vergilerinin
usul vearama
uygulama
4458 vd.,
procedures
and practises
of Dünyanın
custom duties farklı
are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
tutumun belirlenmesine
yönelik PYAİTÖ’nün ve yaşlı
bireylerin psikolojik yardım arama ile ilişkili
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities subject
to çalışmalarda
diğer benzer ölçeklerin
kullandığı
çalışmalarla
tutumlarının
belirlenmesine
yönelik
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer 2011;
tüm vergilerde
Turkey and
continuing
operation
(Arslantaş vd., 2011;
Topkaya,
Bicil,olduğu
2012;gibi (Soway
vd.,
2010;with
Kong
vd.,sequence.
2014; Guzman vd.,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
Erkan vd., 2012; Seyfi vd., 2013; Gürsoy, 2014; 2015) ve Türkiye’de Arslantaş ve arkadaşları
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customstarafından
and Economy
Ministry
according
to
Topkaya, 2014)Gümrükler
kıyaslandığında
bu
ortalama
ol-Bilimler
(2011)
yetişkinler
üzerinde
yapılan
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
doğan uyuşmazlıkların
çözüm araştırmada
customs duties da
has sosyo-ekonomik
a different form from thedurumla ilgili
dukça düşüktür.Gümrük
Bu davergisinden
yaşlı bireylerin
psikolojik
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yardım arama ileyapıya
ilgilisahiptir.
tutumlarının
daha olumsuz
ulaşılmıştır.
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları benzer
have to sonuçlara
be resolved administratively
in theSosyo-ekonomik
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
olduğunu göstermektedir.
daha iyi olan
bireylerin
psikolojik yardım
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen durumu
solved administratively,
legal action
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
almaya
ilişkin
tutumlarının
daha
olumlu olduğunu
Key words:
Custom,
Custom Duties,
Custom
PYAİTÖ ile PYANSDÖ
ve PYAPEM
arasında
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, Gümrük
Vergisi,
Disputes
söylemek mümkündür.
Gümrük Uyuşmazlıkları
negatif yönlü ilişkiler;
sosyal damgalamanın ve
pratik engellerin psikolojik yardım arama tutumunu Ruh sağlığı şikâyeti için alternatif tıp veya geleneksel
olumsuz etkilediğini kanıtlamaktadır. Ölçeklerin uygulamalardan yararlanan bireylerin profesyonel
bir arada değerlendirildiği çalışmalarda da benzer psikolojik yardım almaya olumlu bakmıyor olması
sonuçlar bulunmuştur (Westerhof vd., 2008; Pepin beklenen bir sonuçtur. Alternatif tıp, geleneksel
vd., 2009; Arslantaş vd., 2011; Topkaya, 2011; uygulamalardan yararlanma düzeyinin bağımsız
Bicil, 2012; Coppens vd., 2013; Gürsoy, 2014; bir değişken olarak incelendiği diğer çalışmalarda
13
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
da benzer sonuçlara ulaşılmıştır (Schwartz vd.,
önemli bir belirleyicisi olarak değerlendirilmesi,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
2014; Yorke vd., 2014; Sarıkoç vd., 2015). Paralel
yaşlılara yönelik eğitim programları aracılığıyla
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
olarak önemli psikolojik sorunlar yaşadığında ruh
hem bireysel hem de toplumsal gelişimlerinin
CUSTOM DUTIES
sağlığı uzmanı ile görüşeceğini belirten bireyler
sağlanması; ihtiyaç duyduklarında profesyonel
2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
psikolojik yardım alma ile ilişkili tutum ölçeğinden
kişilerden
yardım
alma tutumlarını geliştirebilir.
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyalkonuşma
Bilimler Ens. Maliİkinci
Hukuk Programı
Yüksekalanı
Lisans Öğrencisi
daha yüksek puan alırken,
aileden
biriyle
müdahale
“psikosomatik hastalık
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
ya da kendi kendine çözme seçeneklerini tercih
tanısı” koyan sağlık profesyonelleri aracılığıyla
Özet: puan
Gümrük almıştır.
vergisi, gümrüğe tabi olan ticari gerçekleştirilebilir.
Abstract: Custom duty is a Çalışma
kind of tariff arising
edenler daha düşük
örnekleminde yer
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, alan
subjectyaşlı
to customs
which is%33.6’sının
based on those psikosomatik
bireylerin
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
SONUÇ
aldığı
dikkate
bu tanıları
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi hastalık
tariff that istanısı
a foreign
trade and
economicalınarak,
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
sağlık Since
profesyonellerince
psikolojik
Yapılan araştırmaların
bireylerin
dolaylı bir çoğu,
vergi türüyaşlı
olan gümrük
vergisi, ruh
gelir ve koyan
fiscal functions.
they are not collectedhastalar
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
yönlendirilirlerse
sağlığı ve kendini
hissetmeleri
vergiiyitürü
olmadığından, ile
dış genel
ticarete iyilik
konu olan yardım
an indirectalmaya
tariff on expenditures,
custom dutiesyaşlı bireylerin
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
problemleri
halleri ve yaşamolmak
kaliteleri
arasındaki
olumlu
ilişüzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,
Vergi yaşadıkları
to foreign tradepsikolojik
arrive at the custom.
According toerken dönemde
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
önleme
kiyi ortaya koymaktadır
(Siviş
Demir,Bu2004;
kanun kapsamı
dışındave
tutulmuştur.
nedenle, belirleme,
duties are excluded
from ve
this müdahale
law. Therefore, etme şansı ile
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
koruyucu
ruh sağlığı hizmetleri büyük bir gelişme
Arslantaş, 2013;sayılı
WHO,
2013). Yaşlı bireylerde
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
kaydedebilir.
Son olarak, belki de en önemlisi,
gereken tedavi gerçekleştirilmediği
takdirde, bu
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
göre ve
bir benzeri
sistematik yaşlı
international
trade entering
customs yardım
territories ofalmaya yönelik
bireylerin
psikolojik
dönemde sıkça işlemlerin
rastlanansırasına
depresyon
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde
de zorunlu zayıflıklara,
aşamalar olan tarh, tutumlarının
Like all other taxes,
compalsive levels
such as
iyileştirilmesi
toplumların
yaşlılarını
psikolojik sorunlar,
önemli
işlevlerde
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir kuruluş niteliği
by General
Directorate of
a part ofdeğişimleri ve
nasıl
gördükleri
ileCustoms
ilgiliasHukuk
ciddi
yaşam kalitesinde
azalmaya,
mortalitede
artışa,olan
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun olarak
yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution
process of disputes
over Bu değişim
ilişkili
tabuları
yıkmayı
gerektirir.
beslenme sorunlarına,
genel sağlığın
bozulmasına
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
ve politik
tüm sektörleri kapve hatta intihar süreci,
gibi çok
ağır
sonuçlara
yol bir sosyal,
diğer daha
vergilerde
oluşan
süreçten farklı
process ofekonomik
other taxes. Customs
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
sayan
zorlu bir
“yaşlanan dünya”
açmaktadır (Siviş
ve Demir,
2004;
Connerzorundadır.
vd.,
öncelikle
idari aşamada
çözümlenmek
place. However,
in thesüreç
case of olsa
disputesda,
not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
için kaçınılmazdır.
2010; Lee vd., 2015).
Bu nedenle
yaşlı
bireylerin
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
psikolojik yardım
almaya
yönelik
olumlu
tutum
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük,
Gümrük
Vergisi,
Disputes
KAYNAKLAR
Gümrük Uyuşmazlıkları
içerisinde olmalarını sağlamak, psikolojik yardım
alma davranışlarını iyileştirebilecektir. Çalışmanın
AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANsonuçları yaşlı bireylerin psikolojik yardım alma
LIĞI, (2013). Türkiye’de Yaşlıların Durumu
konusunda tutumlarını geliştirmek için önemli
Ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı Uygulama
müdahale alanlarını ortaya koymaktadır. İlk olaProgramı, Engelli Ve Yaşlı Hizmetleri Genel
rak eğitimin, sadece sosyo ekonomik durumun
Müdürlüğü, Ankara
değil aynı zamanda sağlığın ve yaşam kalitesinin
14
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
S., FORD, J.D.,
ARSLANTAŞ, D., (2013). Yaşlılarda Görülen ELHAI, J.D., VOORHEES,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
MIN, K.S., FRUEH, B.C., (2009). Socio
Biyolojik ve Sosyal Değişiklikler. Arslantaş
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
demographic, perceived and objective need
D (Ed), Yaşlı ve Hasta Bakım Hizmetleri,
CUSTOM
indicators of mental health treatment use and
T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No:
2491, DUTIES
2
Selin KILINÇ
YURTSEVER3
intentions among primary
Açıköğretim Fakültesi Yayını No:
1462, , Haticetreatment-seeking
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı
Yüksekpatients, Psychiatry Res
Lisans Öğrencisi
care
medical
165
Eskişehir. ss: 226-41
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
(1-2):145-153
ARSLANTAŞ, H., DEREBOY, İ.F., AŞTI, N.,
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi
nedeniyle, profesbu eşyanın ERKAN,
from the movement
of commercial
commodities
S, OZBAY,
Y, CIHANGIR-CANKAÇAYLAN, eşyanın
P., (2011).
Yetişkinlerde
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
YA, Z, TERZI,
S.,It (2012).
The Prediction
sosyal ve yardım
mali fonksiyonlarının
önemli
and value.
is are a kind of
yonel psikolojik
arama yanında
tutumu
vebir commodities’quantity
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
of University
Willingness
to Seek
bunu etkileyen
faktörler,
ADÜ
Tıp üzerinden
Fakültesi
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar
alınan
instrument
in addition to Students’
its economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Counseling,
Sciences:
Theory
Dergisi 12 (1):
17vergisi
– 23 gibi belirli aralıklarla alınan bir regular
kurumlar
basis like incomeEducational
tax and corporate tax,
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Practice;
12 (1):35-42
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are and
collected
only once when
commodities subject
BİCİL, B., (2012).
Yarolmak Yetişkinlerin
üzere alınmaktadır. Psikolojik
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
E.H.,from
FARINA,
A., (1995). Attitudes
dım AramaUsul
Niyetlerinin
İncelenmesi:
kanun
kapsamı dışında
tutulmuştur. Buİzmir
nedenle, FISCHER,
duties are excluded
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
toward seeking professional psychological
İli Örneği, sayılı
Yayımlanmamış
Yüksek Lisans
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
a systematization
beenconsiderations
help:thisAlaw,
shortened
formhasand
Tezi, Ege Üniversitesi,
Sosyal Bilimler EnsBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
trade entering
customs
territories
of 36: 368–373
for research,
J Coll
Student
Dev
titüsü, İzmirişlemlerin sırasına göre bir sistematik international
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve B.,
tahsil MAYERS,
aşamaları Gümrük
Ticaret GUZMAN,
assessment, accrual
and WOODS-GISCOMBE,
collecting are regulated
E.D.,
C.L.,
CONNER, K.O.,
LEE,
V.,veROBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
Gümrük
Customs
and Economy
according
to
BEEBER,
L.S.,Ministry
(2015).
Barriers
and FaciliBINSON, D.,
REYNOLDS,
C.F.,tarafından,
ALBERT,
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
tators
of Hispanic
Older
Gümrük
vergisinden doğan
çözüm
customs
duties
has a different
form Adult
from theMental Health
S, et al., (2010).
Attitudes
anduyuşmazlıkların
beliefs about
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Service
Utilization
in the
USA, Issues
Ment
mental health
among
African
older
yapıya
sahiptir.
GümrükAmerican
vergisi uyuşmazlıkları
have
to be resolved
administratively
in the
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Health
Nurs; legal
36 (1):
adults suffering
depression, J
Stud
Ancakfrom
idari
aşamada Aging
çözümlenemeyen
solved
administratively,
action 11-20
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
24 (4): 266-277
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
O., (2014). Profesyonel Psikolojik
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, GÜRSOY,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
COPPENS, E., VAN AUDENHOVE, C., SCHEERDER, G., ARENSMAN, E., COFFEY,
C., COSTA, S., et al., (2013). Public attitudes
toward depression and help-seeking in four
European countries baseline survey prior
to the OSPI-Europe intervention, J Affect
Disord 150 (2): 320-329
15
Yardım Alma Deneyimlerine Göre Mersin
Üniversitesi Öğrencilerinin Psikolojik Yardım
Almaya Yönelik Tutumları: Sosyal Damgalanma, Kendini Damgalama, Kendini Açma,
Benlik Saygısı Ve Cinsiyet Değişkenlerinin
Rolü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
KESSLER, E.M., AGINES, S., BOWEN, C.E.,
concerning mental health problems, Am J
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
(2015). Attitudes towards seeking mental
Geriatr Psychiatry 16 (12): 1010-1019
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
health services among older adults: personal
MO, P.K.H., MAK, W.W.S., (2009). Help-seeking
and contextual correlates, Aging Ment CUSTOM
Health; DUTIES
for mental health problems among Chinese:
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
19 (2):182-191
The application and extension of the theory
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
DıĢplanned
Ticaret Bölümü
KIRIMLI, Y., (2005). Nüfus Celal
Sayımlarına
Yan-Salihli MYO, of
behavior, Soc Psychiatry Psychiatr
sıyan Yönleriyle Yaşlı Nüfus, III. Ulusal
Epidemiol 44 (8): 675-684
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer6-9
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Yaşlılık Kongresi,
Ekim 2005
Ankara,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, NG,
subject
to customs
whichM.S.Z.,
is based CHIAM,
on those
T.P.,
NYUNT,
P.C., KUA,
Bildiri Kitabı,
sosyalss.37-50
ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Religion,
health
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariffE.H.,
that is a(2011).
foreign trade
and economic
policy beliefs and the
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
KOMIYA, N., dolaylı
GOOD,
of mental
health
bir vergiG.,
türü SHERROD,
olan gümrük vergisi, N.,
gelir ve
fiscaluse
functions.
Since they
are not services
collected on by the elderly,
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
(2000). Emotional
openness as
predictor
Aging
Health custom
15 (2):143-149
vergi türü olmadığından,
dış a
ticarete
konu olan
an indirect
tariffMent
on expenditures,
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
of college students’
attitudes
toward
seeking
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
(2003).
Poverty
and Health. DAC
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu OECD&WHO,
the second item of tax
procedural
law, custom
psychological
Couns
Psychol
47
kanun help,
kapsamı Jdışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Guidelines
andofReference
France
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures
and practises
custom duties Series.
are
(1):138-143gümrük
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
PARK,
J.E., CHO, S.J., LEE, J.Y., SOHN, J.H.,
Bölgesine girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
KONG, F.L., HOSHI,
T.,
AI,
B.,
SHI,
Z.M.,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade entering
customs territories
of AL., (2015).
SEONG,
S.J., SUK,
H.W., ET
oluşturulmuştur.
DiğerS.,
tüm
vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
NAKAYAMA,
N., WANG,
ET
AL., (2014).
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like Impact
all other taxes,
compalsiveon
levels
suchof
as mental health
of stigma
use
ve tahsil
aşamaları Gümrük status
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Associationtahakkuk
between
socioeconomic
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorate
of Customs
as a part of
services
by elderly
Koreans, Soc
Psychiatry
1
Buhealth
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
(SES), mental
and
need
fortarafından,
long-term
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process of disputes
over 757-766
Psychiatr
Epidemiol;
50 (5):
türetilmiĢtir.
care (NLTC)—A
Longitudinal
Study among
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
the Japaneseyapıya
Elderly, Arch
Gerontol
Geriatr
PATIL,
Poverty
and social inesahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be A.S.,
resolved (2014).
administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
59 (2): 372-381
qualities
andlegal
their
effects
on health care of
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
action
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ISRJCustom
4 (3):
1-3Custom
Key elderly.
words: Custom,
Duties,
LEE, H.J., DUGAN,
(2015).
HowGümrük
LargeVergisi,
Is
Anahtar E.,
Kelimeler:
Gümrük,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
the Gap Between
Self-Report and Assessed
PEDERSEN, E.R., PAVES, A.P., (2014). ComMental Health and Does It Impact Older
paring perceived public stigma and personal
Adult Mental Health Service Utilization?, J
stigma of mental health treatment seeking in
Gerontol Soc Work; 58 (1): 3-19
a young adult sample. Psychiatry Res 219
(1): 143–150
MACKENZIE, C.S., SCOTT, T., MATHER,
A., SAREEN, J., (2008). Older adults’
PEPIN, R., SEGAL, D.L., COOLIDGE, F.L.,
help-seeking attitudes and treatment beliefs
(2009). Intrinsic and extrinsic barriers to
16
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
SOLWAY, E., ESTES, C.L., GOLDBERG, S.,
mental health care among community-dwelĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
BERRY, J., (2010). Access Barriers to Mental
ling younger and older adults, Aging Ment
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Health Services for Older Adults from DiHealth 13 (5):769-777
CUSTOM DUTIES
verse Populations: Perspectives of Leaders
SARIKOÇ, G., DEMİRALP, M., ÖZŞAHİN, 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
in Mental 3Health and Aging, J Aging Soc
A., AÇIKEL,2 C.H., (2015). Ruhsal HastaCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı
Yüksek360-378
Lisans Öğrencisi
Policy
22(4):
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
lıklarda Yardım Arama: Hasta
Yakınlarının
TIEU, Y., KONNERT, C.A., (2014). Mental
Tutumlarına Yönelik Bir Çalışma, Balıkesir
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın 4(1):32-38
yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromhealth
the movement
of commercialattitudes,
commoditiesutilization, and
help-seeking
Sağlık Bil Derg
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
intentions among
older
Chinese
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.
It is are
a kind of immigrants in
SCHOMERUS,dışG,
MATSCHINGER,
ticaret
ve ekonomi politikası aracıH,
olanANbir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Canada,
Aging
Health
18 (2): 140-147
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition
to itsMent
economic,
social and
GERMEYER,
Attitudes
dolaylıM.C.,
bir vergi(2009),
türü olan gümrük
vergisi,that
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
(2011). Psikolojik
determine willingness
to seek
vergi türü olmadığından,
dış psychiatric
ticarete konu olan TOPKAYA,
an indirect tariffN.,
on expenditures,
custom duties Yardım Alma
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Niyetinin
Tedavi
help for depression:
representative
populaolmak üzere aalınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign
trade arrive Sosyal
at the custom.Damgalanma,
According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Beklenen Risk
tion survey kanun
applying
Theory
of Planned
kapsamıthe
dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
dutiesKorkusu,
are excluded Beklenen
from this law.Yarar,
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Ve Tutum Faktörleriyle Modellenmesi. YaBehaviour, Psychol
Med; 39 (11):1855-1865
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
this law, a systematization
has been
yımlanmamış
Doktora Tezi,
Ege Üniversitesi
Bölgesine
girişinden başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
SCHWARTZ, B.,
BERNAL,
D.,
SMITH,
L.,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
entering customs
territoriesİzmir
of
Sosyaltrade
Bilimler
Enstitüsü,
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
NICOLAS,oluşturulmuştur.
G., (2014).Diğer
Pathways
to undersgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk behaviors
ve tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret TOPKAYA,
assessment, accrual
collecting are
regulated Yardım AlN.,and(2014).
Psikolojik
tand help-seeking
among
Haitians,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Bilimler Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and İlişkin
Economy
Ministry
according
to
maya
Tutumu
Yordamada
Cinsiyet,
J Immigr Minor
Health
16
(2):Üniversitesi
239-243
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Psikolojik
Nedeniyle
Kendini
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties has Yardım
a different Alma
form from
the
SEYFI, F., POUDEL,
K.C.,
YASUOKA,
J., farklı
OT- bir process of other taxes. Customs duty disputes
süreci, diğer
vergilerde
oluşan süreçten
ve Sosyal inDamgalanma,
Kuram
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
haveDamgalama
to be resolved administratively
the first
SUKA, K., JIMBA,
(2013).
Intention
to
öncelikle idariM.,
aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
veadministratively,
Uygulamada
Eğitim
Bilimleri 14 (2):
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
legal action
can be taken.
seek professional
psychological
help among
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key 471-487
words: Custom, Custom Duties, Custom
college students
in Turkey:
of helpAnahtar
Kelimeler: influence
Gümrük, Gümrük
Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU, (2014).
seeking attitudes, BMC Res Notes 6: 519
İstatistiklerle Yaşlılık, 2013. Haber Bülteni
SİVİŞ, R., DEMİR, A., (2004). Küresel Yaşlanma
Sayı: 16057, 19 Mart 2014
ve Türkiye’de Yaşlılarla Psikolojik Rehberlik
UNITED NATIONS, (2013). Department of
ve Danışmanlık, Türk Psikolojik Danışma
Economic and Social Affairs, Population
Ve Rehberlik Dergisi 3 (21): 43-48
Division. World population ageing 2013. ST/
ESA/SER.A/348. United Nations, New York
17
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
WESTERHOF, G.J., MAESSEN, M., BRUIJN,
YASAMY, M.T., DUA, T., HARPER, M., SAĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
R., SMETS, B., (2008). Intentions to seek
XENA, S., (2013). Mental health of older
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
(preventive) psychological help among older
adults, addressing a growing concern, Mental
CUSTOM DUTIES
adults: An application of the theory of planned
health and older people, ss. 4-9
2
Selin
KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
behavior, Aging Ment Health 12 (3):
317-322
YORKE, C.B., VOISIN, D.R., BERRINGER,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü
WHO, (2001). World Health Report
2001:
MentalSalihli MYO, K.R.,
ALEXANDER,
L.S., (2014). Cultural
health: new understanding new hope. Geneva,
Factors Influencing Mental Health Help-Seeking
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
the movement among
of commercial
commodities
Switzerlandeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın fromAttitudes
Black
English-Speaking
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
Caribbean Immigrants
the
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value. It is are in
a kind
of United States
WHO, (2013). dış
Mental
and older
adults.
ticaret vehealth
ekonomi politikası
aracı olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
and inBritain.
Work
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
addition toSocial
its economic,
socialin
andMental Health,
Fact sheet no:
WHO
dolaylı381,
bir vergi
türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
just-accepted
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
18
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
EXTENDED
ABSTRACT
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Significance and2 Importance: Despite their high vulnerability to mental health problems, elderly
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Bayarprofessional
Üniversitesi Salihlipsychological
MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
people are particularly unlikely3 Celal
to seek
help. As the number of older adults
is rapidly increasing in Turkey, the issue of mental health among elderly people is one of the most
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer
değiştirmesi
nedeniyle,care
bu eşyanın
fromservice
the movement
of commercial
commodities
significant challenges
facing
the health
and social
systems.
Attitudes
towards seeking
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının
yanındamental
önemli birhealth
commodities’quantity
andbehaviors.
value. It is are a To
kind our
of knowledge,
professional psychological
help influence
help-seeking
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
there were no studies
which
identify
factors
that
affectinstrument
psychological
help
seeking
attitudes
of elderly
türüdür. Aynı
zamanda
harcamalar
üzerinden
alınan
in addition to
its economic,
social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
people living inkurumlar
Turkey.
Purpose:
purpose
research
was tax
to and
investigate
the factors that
vergisi
gibi belirli The
aralıklarla
alınan birof this
regular
basis like income
corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
affect psychological
seeking
attitudes
of mahsus
the elderly
peopleonlybyonceconducting
ansubject
empirical analysis
eşyanın help
gümrüğe
geldiği anda
bir defaya
are collected
when commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
of mental healthUsul
services
utilization
attitudes
seeking
professional
psychological
help of
Kanunu (VUK)’nun
ikinciand
maddesine
göre butoward
the second
item of
tax procedural law,
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
people aged 65 gümrük
and over
living in the central counties
of Ankara. Scope: 428 people over the age
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
of 65 who wereileliving
in the central counties of Ankara
participated in the study. Limitations: The
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning with
commodities One
subjectlimitation
to
results of study işlemlerin
should besırasına
interpreted
inbirthesistematik
light of the
following
limitations.
of this
göre
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğersample
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey
continuing
with operationmethod
sequence. of the sample
study was the non-probability
of convenience.
The and
size
and sampling
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve of
tahsil
aşamaları
ve Ticaret
assessment, accrualsurvey
and collecting
are regulated
limit the generalizability
this
study.Gümrük
Method:
A cross-sectional
design
was used to identify
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük
Customs andofEconomy
Ministry people.
according The
to
the factors affecting
theYüksek
psychological
help
seeking
attitudes
the
elderly
field study
Programı
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerineLisans
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
began in January
2015
and was
Marchcustoms
2015.duties
A questionnaire
Gümrük
vergisinden
doğancompleted
uyuşmazlıklarınin
çözüm
has a different formconsisted
from the of the three
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sections was applied
to elderly
The first parthave
included
information
socio-demographic
yapıya sahiptir.
Gümrükpeople.
vergisi uyuşmazlıkları
to be resolved
administrativelyon
in the
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
characteristics (age,
education,
marital status,solved
household
characteristics,
employment and
Ancak gender,
idari
aşamada
çözümlenemeyen
administratively,
legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
income) and perceived social support, the second part
questions
to general health
Keyincluded
words: Custom,
Custom related
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
status, mental health
status and mental health services utilization, and the final part consisted of the
Gümrük Uyuşmazlıkları
Attitudes toward Seeking Professional Psychological Help Scale (ASPPHS), Social Stigma Scale
for Receiving Psychological Help (SSSRPH) and Practical Barriers to Seeking Psychological Help
(PBSPH). Validity and reliability of the ASPPHS, SSSRPH and PBSPH for the Turkish population has
been established by respectively Topkaya (2011) and Bicil (2012). While the dependent variables of
the study were ASPPHS, SSSRPH and PBSPH scores; socio-demographic characteristics, perceived
social support and mental health service utilization were investigated as independent variables. The
total scores for each scale were described by calculating mean and standard deviation (SD) values.
19
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: D23-J24-M12 ID:46 K:63
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Data normality was evaluated with the Kolmogorov-Smirnov Test. The
Independent Samples T-Test,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Mann-Whitney U Test and Kruskal-Wallis Test were used
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
to compare the scale scores
of elderly people with respect to their socio-demographic characteristics,
CUSTOM
DUTIES
perceived social support, mental health status
and mental
health services utilization. Spearman Rank2
KILINÇ , Hatice
YURTSEVER3between scores of ASPPHS, and
Order Correlation Analysis was used Selin
to investigate
the correlations
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Ens.using
Mali Hukuk
Yüksek
Lisans Öğrencisi
SSSRPH, PBSPH.2 Celal
AllBayar
analyses
were
performed
the Programı
Statistical
Package
for the Social Sciences
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
(SPSS) 18.0. Findings: 73.8% of participants assessed their mental health as well. 10.3 % of 428
Özet: stated
Gümrük that
vergisi,
gümrüğe
tabi olan ticari
Abstract:
duty is a kind
tariff arising
elderly people had
they
experienced
mental
healthCustom
problems
lastofyear
but only 45.5% of
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya değerimental
üzerindenhealth
alınan, services.
ekonomik, If subject
to customs
which is based
on those psychological
them applied to miktarı
professional
they had
experienced
significant
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
problems, 48.6%
elderly
people
that
they would
a trade
mental
healthpolicy
specialist, 42.1%
dış of
ticaret
ve ekonomi
politikasıstated
aracı olan
bir vergi
tariff thatconsult
is a foreign
and economic
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
of elderly people
stated
thattürüthey
wouldvergisi,
prefer
with
a family
member
and 38.6%
stated that
dolaylı
bir vergi
olan gümrük
gelir to
ve talkfiscal
functions.
Since they
are not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
they would solve
their
The total
mean
on ASPPHS
was calculated as
vergi
türü problems
olmadığından, by
dış themselves.
ticarete konu olan
an indirect
tariffscore
on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
16.70 ± 4.99, the
total
scoreGümrük
SSSRPH
and
the
total
mean
score
olmak
üzeremean
alınmaktadır.
vergileri,was
Vergi 11.46±3.40
to foreign trade
arrive
at the
custom.
According
to PBSPH was
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
15.36±3.22. In Spearman
analysis,
it was detected
that there
were
significant
kanun kapsamı correlation
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded
from this
law.statistically
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
negative relationships
between ASPPHS and SSSRPH,
PBSPH (p<0.05). When the total ASPPHS
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
scores were evaluated
with respect to characteristics ofcreated
elderly
people, it was found that those had at
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
beginning with commodities subject to
sırasına
göre
birworkers,
sistematikthose
international
entering
customsSecurity,
territories of those without
least secondary işlemlerin
education,
white-collar
insuredtrade
under
Social
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisinde
de zorunlu
olan tarh,from
Like
all other taxes,orcompalsive
levels medicine
such as
psychosomatic gümrük
diagnoses,
those
didaşamalar
not benefit
alternative
traditional
for suffetahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı those
bir kuruluş
niteliği olan
by General
Directorate
of Customs
as a partfor
of an important
ring a mental health
complaint,
preferred
to apply
a mental
health
specialist
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun olarak
Customs Law.
process
of disputes over
psychological problem
compared
withyürütülmektedir.
those who preferred
toResolution
talk with
someone
in the family or
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
solved himself süreci,
had statistically
significant
higher
Conclusion:
The results of the
diğer vergilerde oluşan
süreçten farklı
bir scores
process(p<0.05).
of other taxes.
Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
study present two
conclusions
accordance
with theplace.
studies
related
toofpsychological
öncelikle
idari aşamadainçözümlenmek
zorundadır.
However,
in the case
disputes not being help seeking
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
attitudes amonguyuşmazlıklarda
older individuals
different countries of the world and among different
age popu1
yargı yolunain
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
lations in Turkey.
FirstKelimeler:
of all, socioeconomic
status affects
Anahtar
Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputessignificantly the attitudes toward seeking
Gümrük Uyuşmazlıkları
psychological help. Secondly, studies aiming at changing the social judgments related to both ageism
perception against the elderly and social stigma associated with mental health service utilization
should be conducted to improve the attitudes toward seeking professional help of elderly people.
20
UHPPD
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES
YOĞUN
BAKIM HEMŞİRELERİNDE
GÖRÜLEN
ÖLÜM KAYGISI
TOPLUMSAL
CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNDE
MEDYANIN
ROLÜ VE
ETKİLEYEN FAKTÖRLER1
THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY
DETERMİNATİON OF DEATH ANXIETY IN INTENSIVE CARE UNIT
NURSES AND FACTORS WHICH AFFECT
Ali Murat KIRIK1, Murat KORKMAZ1
2 Sinema Bölümü
Marmara Üniversitesi
Fakültesi1,Radyo
Kübraİletişim
KAYAOĞLU
MineTelevizyon
EKİNCİve
1
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
1
Fırat Üniversitesi Kovancılar Meslek Yüksekokulu, Elazığ / Türkiye
2
Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Psikiyatri Hemşireliği A.D. Erzurum / Türkiye
1
Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında
farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal
Öz:
Hemşireler,
doğumundankısaca
ölümüne
kadar
olarak
yüklenen bireyin
rol ve sorumluluklar
toplumsal
ihtiyaç
duyduğu
biyo-psiko-sosyal
bakımı
vermek
cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya
amacıyla
hareketitibaren
etmektedir.
Günümüzde
teknolojinin
geldiği andan
toplumsal
cinsiyet
kendisini
hızlı
gelişimi
nedeniyle
tanı
ve
tedavi
tekniklerinde
göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır.
ilerleme
sağlanmakta
bunun
sonucu
olarak
Ancak günümüzde
gerek
toplumsal
gerekse
deyaşam
siyasal
süresi
uzamakta,
ölümcül
hastaya
bakma
oranı
yükselaçıdan kadın ikinci plana atılmakta ve erkeklerin
mektedir.
Terminal
dönemdeki
bakım vermek
gölgesinde
yaşamaya
mecburhastaya
bırakılmaktadır.
Kahemşireler
için
çoğu
zaman
duygusal
olarak
acı veren,
dın-erkek eşitsizliği medyanın farklı alanlarına
da
üzüntülü
ve bazen
edici
bir durum
olmaktadır.
yansımakta
ve butehdit
durum
eşitsizliği
giderek
somut
Hemşireler
de hastanın kendisi
vekadın
ailesive
gibi
ölüm
bir düzene oturtmaktadır.
Teoride
erkekler
olgusu
karşısında
korku, kaygı, sahipken,
inkar, öfke,uygulama
suçluluk
aynı hak
ve yükümlülüklere
ve
içe
kapanma
yaşayabilmekte
bununla
baş
etmek
noktasında durumun bu şekilde olmadığı medyada
için
farklı
başa
çıkma
yöntemleri
kullanabilmektedirler
yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de
(inkar,
bastırma, yansıtma
vb.). Hemşirelerin
ölüme
açıkça anlaşılmaktadır.
Bu çalışmada
toplumsal cinsiyet
karşı
yüksek kaygı
duymaları
ölüm olgusuna
karşı
eşitsizliğinde
medyanın
rolüve
irdelenmiş
ve kadının
etkisiz
baş
etme
yöntemleri
kullanmaları
ölümü
yaklaşan
medyadaki konumlandırılışı üzerine çıkarımlarda
hasta
ve ailesine Araştırma
verilen bakımı
olumsuzkadının
etkilemekte,
bulunulmuştur.
neticesinde
medsadece
hastanın
fiziksel
bakımına
odaklanmalarına,
yada cinsel bir obje olarak kullanıldığı ve erkeklerin
psikososyal
vealdığı
maneviyat
ileçıkmıştır.
ilgili gereksinimlerini
göz
gerisinde yer
ortaya
Bununla birlikte
ardı
etmelerine
neden
olmaktadır.
Bu
çalışma
yoğun
elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir.
bakım hemşirelerinin ölüm kaygısını belirleyerek
Anahtar
Cinsiyet,girişimleri
Kadın-Erbu
kaygıyıKelimeler:
azaltmayaToplumsal
yönelik yapılacak
kek
Eşitsizliği,
Erkek
Hegemonyası,
Medya,
Pozitif
kapsamaktadır.
Ayrımcılık, Medyada Etik
Anahtar Kelimeler: Yoğun Bakım, Hemşire, Ölüm
Kaygısı
Abstract: Roles and responsibilities socially attributed
to women and men in different periods of history,
Abstract:
Nurses aim and
to provide
an cultures
individual
different geographies
different
arewith
exthe
required
bio-psycho-social
care
throughout
pressed as gender in short. Gender appears since his
the
life.
Today,
due
to
the
rapid
development
of
technolindividual is born and human affairs differ. However,
ogy,
diagnosis
and into
treatment
techniquesboth
have
been
women
are pushed
the background
socially
improved
resulting
in
a
prolonged
lifetime
and
an
and politically and they are forced to live under the
increased
nursing
rate
for
deadly
patients.
Nursing
shadow of men. Gender inequality is reflected to
for
terminal
patients
is usually
an emotionally
paindifferent
fields
of media
and this
condition increasful,
unsettling,
and
sometimes
a
threatening
situation.
ingly puts inequality on a solid basis. While women
Like
the patient
himself
and his
nurses also
and men
have the
same rights
andfamily,
responsibilities
in
experience
feelings
of
fear,
anxiety,
denial,
anger, guilt
theory, it is clearly understood from the programs
and
and
introversion
against
death,that
andthe
cansituation
use different
contents
presented
in media
is the
coping
techniques
(such
as
denial,
suppression,
reflecright opposite in practice. In this study, the role
of
tion,
etc.)
to overcome
it. Nurses
being tooand
anxious
media
in gender
inequality
is emphasized
some
about
death have
and using
inefficient
coping techniques
conclusions
been made
on positioning
women in
against
it
adversely
affects
nursing
services
provided
to
media. Following the research, it has been indicated
deadly
patients
and
their
families.
This
makes
nurses
that women are used as a sexual object in media and
concentrate
only on
physical
patientfindings
care, andobtained
ignore
they fall behind
men.
Moreover,
their
psychosocial
and
moral
needs.
This
study
aims
have been supported with examples.
to determine death anxiety of intensive care nurses
Keyfind
Words:
Gender
Inequality,
and
waysGender,
to minimize
this
anxiety. Male Hegemony, Media, Positive Discrimination Ethics In Media
Key Words: Intensive Care, Nurse, Death Anxiety
Doi: 10.17360/UHPPD.2016516563
(1) Sorumlu Yazar: Kübra KAYAOĞLU, Fırat Üniversitesi, Kovancılar Meslek Yüksekokulu, Elazığ / Türkiye kkay-
aoglu@firat.edu.tr Geliş Tarihi / Received: 02.09.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 25.02.2016 Makalenin Türü: Type
ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik
Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
1
21
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GİRİŞ
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
sonucu olarak ise ölüm olgusunu hastanelere hap-
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
setmekte, bu da ölümün tüm duygusal ve fiziksel
Ölüm hakkında farklı ADMINISTRATIVE
görüşler mevcuttur. Bilim
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
yükünü sağlık personelinin üzerine yıkmaktadır.
adamları ve bazı filozoflar ölümü ‘‘yokCUSTOM
olma’’ DUTIES
olduğu gibi sağlık çalışanları
olarak tanımlarken, kimi filozoflar ise ölümü 2 Oysa tüm insanlarda
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
‘‘biçim değiştirme’’
olarak tanımlamışlardır (Koç da ölümle yüzleşmekten kaçınmakta ve ölüm
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
karşısında
kaygı
duyabilmektedirler. Ölüm olguCelal Bayar ölüm
Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü
ve Sağlam, 2008: 14-17). Mantığımız,
ger-Salihli MYO,
çeğinden kaçamayacağımızı söylemesine karşın, sunun hastaneye hapsedilmesi nedeniyle sağlık
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
genelde hiç kimse,
kendisi
için ölümün
kaçılmaz
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
ve mali
fonksiyonlarının
yanında
önemli bir
bir son olduğunusosyal
bilmek
istemez
ve bunu
kolayca
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
türüdür. Aynı
zamanda harcamalar
üzerinden bir
alınan
kabullenmez. Ölümü,
felaketle
sonuçlanan
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
belirli aralıklarla
alınan bir
olay, bir dönümkurumlar
noktasıvergisi
veyagibiürkütücü,
kaçınılan
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
garip bir olay olarak
algılarız
3).
eşyanın gümrüğe
geldiği(Tatar,1988:
anda bir defaya mahsus
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
Tarih boyuca insanlar
ölümden,
ölmenin
Usul Kanunuiçin
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
kaçınılmazlığından,
dünyadaki
varlığımızın
gümrük bu
vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
bir sonunun olmasından
rahatsız
ediciGümrük
bir
ile dış ticarete daha
konu olan
eşyanın Türkiye
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
düşünce olmamıştır
(Bauman,
işlemlerin
sırasına 2000:
göre 10-11).
bir
sistematik
from the movement
of commercial
commodities karşılaşmakta
çalışanları
sık sık
ölüm olgusuyla
anlamı, ölümle ilgili tutum ve davranışlarını, ölüm
kaygısı derecesini etkileyebilmektedir (Field ve
Firth-Cozens, 1991: 263-271).
vazgeçilmez bir parçasıdır (Velioğlu,1999: 76-78).
Modern yaşam kültüründe bireyler ölümü, mücadele edilmesi gereken bir hastalık ya da aşılması
gereken bir engel olarak algılamakta bu sebeple de
yaşamın her alanından uzaklaştırmaktadır. Bunun
etmekte, aynı zamanda ölümü bekleyen hastaya
subject to customs which is based on those
and value. Ityaşam
is are a kind
of
vecommodities’quantity
ölecek olan hastaya
sonu
bakımı vertariff that is a foreign trade and economic policy
instrument
in addition
to its economic,(Karan,
social and 2006: 23-25).
mek
zorunda
kalmaktadır
fiscal functions. Since they are not collected on
regular basis like income tax and corporate tax, as
an indirect tariffgelişmeler
on expenditures,yaşam
custom duties
Teknolojik
süresini uzatmış
are collected only once when commodities subject
trade arrive
at the custom. According
to
veto foreign
ölümcül
hastalıklarla
karşılaşma
oranını arthe second item of tax procedural law, custom
duties are excluded
this law.
Therefore,
tırmışken
diğer from
taraftan
ölümü
kişisel, spiritüel
procedures and practises of custom duties are
by customs çıkarıp
law numbered
birregulated
olay olmaktan
tıbbi4458.
bir durum haline
Through this law, a systematization has been
created beginning
with commodities
subject to
getirmiştir.
Böyle
bakıldığında
ise ölüm, tıbbi
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi başarısızlık
Turkey and continuing
operation sequence.
olarakwith
algılandığı
için sağlık personeli
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Ölüm bireyin kendisinin
deneyimleyemediği
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bakım
assessment,
accrualhastanın
and collecting
are regulated
verdiği
ölümü
karşısında suçluluk
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
ancak çevresindeki
insanların
ölüm
olaylarından
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük hissedebilmektedir
Customs and Economy Ministry
according
(Wass,
2004:to289-308).
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarakbir
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
yola çıkarak bazıKanunu
tutumlar
geliştirdiği
süreçtir.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer
vergilerde
oluşan süreçten
processbiyo-psiko-sosyal
of other taxes. Customsolarak
duty disputes
tam bir bütün olarak
Bu sebeple de ölüm
sadece
biyolojik
değil farklı
aynıbir Bireyi
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır. ele
place.
However,
in the sağlığını
case of disputes
not being ölüme kadar
zamanda sosyalöncelikle
bir olgudur.
Meslek,
cinsiyet,
alan
ve insan
doğumdan
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı
yoluna başvurulabilmektedir.
eğitim, yaşam deneyimleri,
inançlar
gibi etkenler korumayı hedefleyen, sağlığın sürekliliğini
temel
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler:
Gümrük,
Gümrük
Vergisi, alarak
Disputesbakım veren hemşirelik, sağlık ekibinin
kişilerin ölüm algısını,
ölüme ve
hayata
verdiği
Gümrük Uyuşmazlıkları
Hemşireler, bireyin doğumundan ölümüne kadar
iyilik haline devam ettirmek amacıyla hareket
bakmakta ve çalıştıkları ünitede beklenmedik
hastaların ölümleriyle karşılaşmaktadır (Birol,
2003: 46-48).
22
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Terminal dönemdeki hastaya bakım veren hemşire
lenmesi yönelik yaptıkları çalışmada, öğrencilerin
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ölüm olgusunu yakından yaşarken aynı zamanda
%25,7‟sinin ölmekte olan hastaya bakım verirken
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
kendi ölüm gerçeğiyle de karşı karşıya kalmakta
yetersizlik, %20‟sinin ise anksiyete yaşadığını ve
CUSTOM DUTIES
hem de terminal dönemdeki hasta ve yakınlarına
%75,7‟sinin terminal dönemdeki bireyin bakımı
2
3
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVERyetersiz
yardım etmek zorunda kalmaktadır. Bu durum
için kendilerini
gördüklerini belirtmişlerdir
2
Celalolarak
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali(Koç
Hukuk ve
Programı
Yüksek2008:
Lisans Öğrencisi
hemşireyi duygusal
zorlamakta,
kaygı
Sağlam,
16-17).
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
duymasına neden olmakta ve bununla baş etmek
Sharma,
Monsen ve Gary (1997), yapmış oldukları
Gümrük
vergisi, gümrüğe tabi
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
için farklı başaÖzet:
çıkma
mekanizmaları
kullaneşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
çalışmada
hemşirelik bölümündeki öğrencilerin
veya değeri
üzerinden olmaktadır
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
malarına (inkar,miktarı
bastırma
vb) neden
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
diğer
bölümlerde okuyan öğrencilere göre, ölümden
dış ticaret veBu
ekonomi
politikası
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
(Bahar, 2007: 147-158)
sebeple
hemşirelerin
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
vefiscal
ölümden
sonra bedenlerinin zarar görmesinden
dolaylı hasta
bir vergi ve
türüyakınlarına
olan gümrük vergisi,
gelir ve
functions. Since they are not collected on
terminal dönemdeki
bakım
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir daha
regularaz
basis
like
income tax and
corporate tax, as
korktuklarını
bildirmişlerdir
(Sharma ve
vergi türü olmadığından,
dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
vermekten kaçınacakları
düşünülmektedir.
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus diğ.1997:
are collected only
once when commodities subject
219-232).
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Hemşirelerin ölüme
karşı(VUK)’nun
yüksekikinci
kaygı
duymaUsul Kanunu
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Kurz
duties ve
are Hayes
excluded (2006),
from this hemşirelere
law. Therefore, uyguladıkları
ları terminal dönemdeki
hastausul
ve veailesine
gümrük vergilerinin
uygulama verilen
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun planlı
regulated
by customs
law numbered
4458.
bir eğitim
programının
ardından,
hemşirelerin
bakımı olumsuzile etkilemekte,
sadece
hastanın
dış ticarete konu olan
eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak ölüm
created kaygılarının
beginning with commodities
subject
to
olumlu yönde değiştiğini ve
fiziksel bakımına
odaklanmalarına,
işlemlerin
sırasına
göre psikososyal
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Diğer tüm vergilerde olduğu gibi yaşadıkları
Turkey and continuing
with operation sequence.
ölüm anksiyetesinde
azalma olduğunu
ve maneviyat ileoluşturulmuştur.
ilgili vergisinde
gereksinimlerini
ise yerine
gümrük
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret saptamışlardır
assessment, accrual (Kurz
and collecting
are regulated
ve Hayes
2006: 11-13).
getirememelerine
neden bağlı
olmaktadır
(Byock
Bakanlığı’na
ayrı bir kuruluş
niteliğiveolan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs and Economy Ministry according to
Miles, 2003: 335-338).
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.(1997)
Resolution
process
of
disputes
Tanrıdağ
ise
yaptığı
biroverçalışmada, klitüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
diğer vergilerde
süreçten farklı bir
Literatürde ölümsüreci,
kaygısı
üzerineoluşan
araştırmaların
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
öncelikle idari
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
ağırlıklı olarak Avrupa
Ülkelerinde
yapılmıştır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
Arap ve Uzakdoğu
Ülkelerinde
ise 2000
yılından
Anahtarüzerine
Kelimeler:
Gümrük,araştırmalar
Gümrük Vergisi,
sonra ölüm psikolojisi
yapılan
Gümrük Uyuşmazlıkları
artmaya başlamıştır. Hemşirelerin ölüm kaygıları
üzerine literatürde az sayıda araştırma bulunmaktadır. Mevcut araştırmaların çoğu hemşirelerin
ölüm kaygısının düzeyini etkileyen değişkenleri
anlamaya yöneliktir.
Koç ve Sağlam (2008), hemşirelik öğrencilerinin
ölüm olayına ilişkin duygu ve düşüncelerinin belir23
customs duties has a different form from the
process of çalışan
other taxes.hemşirelerin
Customs duty disputes
niklerde
ölüm kaygıları ile
have to be resolved administratively in the first
place. kaygıları
However, in the
case of disputes
not being
genel
arasında
anlamlı
bir ilişki olduğunu
solved administratively, legal action can be taken.
1
saptamıştır. Ayrıca 6-10 yıl ve 11-15
yıl çalışma
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
süresine
Disputes sahip hemşirelerin ölüm kaygıları ve
genel kaygıları arasında anlamlı bir ilişki olduğunu
bulmuştur (Tanrıdağ 1997: 37-40).
Günümüzde ölümlerin evden çok hastanelerde
olması, terminal dönemdeki hastanın bakımını
önemli kılmaktadır. Bu nedenle hemşirelerin yaşam ve ölümle ilgili sorunlarla yüz yüze gelmeye,
beklenen ölüme karşı aile tepkilerini anlamaya,
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
onlara ölüm yaklaşırken ve yas sürecinde yardım
katılmayı kabul eden ve örneklem kriterlerine uyan
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
etmeye hazır olmaları gerekmektedir (Erdemir,
183 hemşireyle çalışılmıştır. Evrenden örneklem
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
1998: 59-63). Bu nedenle öncelikle hemşirelerin
seçimine gidilmemiştir.
CUSTOM DUTIES
ölümle ilgili duygularını ve yaşadıkları kaygıyı
Verilerin Toplanması
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
belirlemek, yaşadığı duygusal zorlanmalarını,
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. MaliVeriler
Hukuk Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi literatür doğrulölüm konusundaki2 Celal
düşünce
ve
tutumlarını
dikaraştırmacı
tarafından
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
kate almak, bilgi ve bakım becerisi konusunda
tusunda hazırlanmış toplam 22 sorudan oluşan
Özet:
Gümrük
vergisi,
gümrüğe
tabi
olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eksikliklerin giderilmesini
sağlamak gerekmektedir
anket
formu ve Thorson-Powell Ölüm Kaygısı
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya
değeri
üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject
which is based on those
(Dülgerler ve ark., 2009: 197-200).
Ölçeğitoilecustoms
toplanmıştır.
Thorson-Powell ölüm
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
kaygısı
ölçeği (TPÖKÖ), ilk defa Nehrke (1973)
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
YÖNTEM
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve tarafından
fiscal functions. tanatoloji
Since they are not
collected on
çalışmalarında
en çok
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan kullanılan
an indirect tariff
on expenditures,D.
custom
duties ve Boyer’in
Araştırmanın Türü
ölçeklerden
Templer
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi ölçeklerinin
to foreign trade arrive at the custom. According
to
ve Nehrke’nin
bu ölBu çalışma hemşirelerin
ölüm kaygılarını
be-göre bu the second item birleştirilmesi
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, çeğe
duties bir
are madde
excluded from
law. Therefore, oluşmuştur. T
dahathiseklemesiyle
lirlemek amacıyla
tanımlayıcı
olarak
gerçekgümrük
vergilerinin usul
ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated ve
by Powell
customs law
numbered
(1992),
ise 4458.
bu ölçeği yeniden
leştirilmiştir. ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Horson
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak ele
created
beginning
with
commodities
subject
to
alarak bazı değişiklikler yapmış
ve ölçeğe
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Araştırmanın Yapıldığı
Yer
ve
Zaman
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi son
Turkey
and continuing
with operation
sequence.
şeklini
vermişlerdir.
Thorson-Powell
ölüm
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret kaygısı
assessment,
accrual andTürkçeye
collecting areuyarlaması
regulated
ölçeğinin
Karaca ve
Araştırma Elazığ
Eğitim bağlı
ve Araştırma
HastaneBakanlığı’na
ayrı bir kuruluş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Yıldız
Customs(2001)
and Economy
Ministry yapılmıştır.
according to 50 Erkek ve
tarafından
si, Harput Devlet
Hastanesi,
Fıratolarak
Üniversitesi
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm 76
customs
duties has126
a different
form from
the
kız, toplam
üniversite
öğrencisi
ile yapılan
Hastanesinde Ocak-Aralık
2014
tarihleri
arasında
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıyaÜniversitesi
sahiptir. Gümrük
vergisiBilimleri
uyuşmazlıkları çalışmada
have to be resolved
administratively
in the firstile hesaplanan
yarıya
bölme tekniği
yapılmıştır. Atatürk
Sağlık
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be
taken.
güvenirlik
katsayısı
0,73,
homojenlik
endeksi
Fakültesi Etik Ancak
Kurul Başkanlığı’ndan
onayı,
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
olan
cronbach
alpha
katsayısı
0,84 bulunmuştur.
Key words:
Custom,
Custom
Duties, Custom
araştırmanın yapıldığı hastanelerden yazılı kurum
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Mevcut çalışmada Cronbach alfa katsayısı 0,92
Gümrük Uyuşmazlıkları
izinleri alınmıştır.
olarak belirlenmiştir. Ölçek 25 maddeden oluşan
5’li likert tipi bir ölçektir (fikrime çok uygun
(0), fikrime uygun (1), karasızım (2), fikrime
aykırı (3), fikrime çok aykırı (4)). Maddelerin
17’si olumlu (soru: 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 12, 14,
15, 16, 18, 19, 20, 22, 24), geri kalan 8 madde
ise olumsuz (soru: 4, 10, 11, 13, 17, 21, 23, 25)
Araştırmanın Evreni ve Örneklemi
Araştırmanın evrenini Elazığ ilinde bulunan İl
Sağlık Müdürlüğüne bağlı kamu hastanelerinde
ve üniversite hastanesinde, yoğun bakım ünitelerinde çalışan 230 hemşire oluşturmuştur. Evrenin
tamamına ulaşılmak hedeflenmiştir. Araştırmaya
24
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ifadelerinden oluşmaktadır. Ölçek puanının hesapT3 Post Hoc Testi ve Mann Whitney U Testi
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
lanması olumsuz maddelerin puanları ters çevrilerek
kullanılmıştır.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
yapılmakta ve toplam puan oluşturulmaktadır.
Araştırmanın Etik Yönleri
CUSTOM DUTIES
Puan aralığı 0 ile 100 arasında değişmektedir.
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
Ölçeğin değerlendirilmesi yapılırken 0-25
aralı- 2, Hatice
Araştırma
kapsamındaki
hemşirelerin haklarının
Celal Bayarölüm
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Malikorunması
Hukuk Programıiçin
Yüksek
Lisans Öğrencisi
ğında alınan puan2 bireyin
kaygısının
“çok
araştırma
verilerini toplamaya
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
düşük” olduğunu; 26-50 arasında alınan puan
başlamadan önce hemşirelere, araştırmanın yaGümrük
vergisi, gümrüğe
tabi olan
Abstract:
Customaçıklanarak
duty is a kind of “Aydınlatılmış
tariff arising
ölüm kaygısınınÖzet:
“hafif
düzey’de”
olduğunu;
51-ticari pılma
amacı
Onam”
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veyabireyin
değeri üzerinden
alınan, ekonomik, ilkesi,
subject elde
to customs
which
is based gizli
on those
75 arasında alınan
puan
ölüm kaygısının
edilen
bilgilerin
tutulacağı belirsosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
“orta düzey’de” olduğunu;
76-100
arasında
alınan
ilkesi,
dış ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan
bir vergi tilerek
tariff that”Gizlilik
is a foreign ve
tradeGizliliğin
and economicKorunması”
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
puan ise bireyindolaylı
ölüm
“çok vergisi,
yüksek”
olarak
katılmak
isteyenlerin
bir kaygısının
vergi türü olan gümrük
gelir ve araştırmaya
fiscal functions. gönüllü
Since they are
not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
olduğunu ifade vergi
etmektedir.
Saygı”
türü olmadığından, dış ticarete konu olan alınması
an indirect ile
tariffde
on “Özerkliğe
expenditures, custom
duties ilkesini içeren
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ilkeler
getirilmiştir.
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi etik
to foreign
trade yerine
arrive at the
custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Sınırlılıkları
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Araştırmanın
procedures and practises
of custom duties are
Verilerin Değerlendirilmesi
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Araştırmanın
Elazığ İlinde bulunan özel hastaBölgesine
girişinden
başlayıp,programı
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
İstatistiksel analizler,
SPSS
18
paket
ile
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik nelerde
international
trade entering customs
territories of sınırlılıklarınyapılmaması
araştırmanın
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
bilgisayar ortamında
gerçekleştirilmiştir.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, dandır.
Like all Özel
other taxes,
compalsiveçalışan
levels such
as
hastanede
hemşire
sayısının
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı ,biryüzde
kuruluş hesapniteliği olan azbyolması
General Directorate
of Customs
as a part of
Verilerin değerlendirilmesinde
nedeniyle
yapılmamıştır.
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
hükümlerine
uygun Testi,
olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process of disputes over
lamaları, t testi,Kanunu
Kruskal
Wallis
Dunnet
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm BULGULAR
customs duties has ve
a different
form from the
TARTIŞMA
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
25
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Tablo 1. Hemşirelerin Tanıtıcı Özelliklerine Göre
Dağılımı
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
Tanıtıcı Özellikler ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
Sayı TO DISPUTES OVER
%
Cinsiyet
CUSTOM DUTIES
Bayan
Erkek
Yaş
15
156
85.2
27
27
14.8
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
19-25 yaş
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari 25
Abstract: Custom duty is a kind 13.7
of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
26-32 yaş miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 86subject to customs which is based
47.0 on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
33 yaş ve üstü
39.3 policy
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi 72
tariff that is a foreign trade and economic
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Medeni Durum
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
and corporate tax, as
Evli
10 regular
105 basis like income tax 57.4
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Bekar
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus78 are 78
collected only once when42.6
commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Çocuk SayısıUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 445882 procedures
and practises of44.8
custom duties are
Yok
82
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük41 Through
has been
1
41 this law, a systematization
22.4
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik53 international
trade entering customs
2
53
29.0 territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,77 Like 7all other taxes, compalsive
3 ve­
3.8 levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
Eğitim Durumu
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
disputes
over
Sağlık meslek
lisesi
35
35
19.1
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Ön lisans süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir47 process
47 of other taxes. Customs
25.7 duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.83 place.
disputes not being
Lisans
83 However, in the case of
45.4
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Yüksek lisans
18 Key
18words: Custom, Custom
9.8Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Sağlık Sorunu
Gümrük Uyuşmazlıkları
Var
Yok
26
15
26
157
14.2
85.8
Evet
95
95
51.9
Hayır
88
88
48.1
57
57
31.1
İlaç Kullanma Durumu
Birinci Derece Yakınını Kaybetme
Evet
26
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Hayır
12 126 YOLLARI1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
68.9
Ölümden Sonraki Hayata İnanma
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Evet
14 145
CUSTOM DUTIES
Hayır
Emin değilim2
Ölümü
79.2
22
2
1.1
36
36
19.7
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Düşünme
Nadiren
60
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari60 Abstract:
Custom duty is a 32.8
kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Arasıra miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,47 subject
47 to customs which 25.7
is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Sıkça
71 that is a foreign trade 38.8
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi71 tariff
and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Çok sık dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve55 fiscal
5 functions. Since they are
2.7not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Ciddi Ölüm vergi
Tehlikesi
İle Karşılaşma
türü olmadığından,
dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Evet
37.7 According to
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi69 to69
foreign trade arrive at the custom.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Hayır
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,11 114
duties are excluded from 62.3
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Yaş
(X±SS)regulated by customs law numbered
(Min-Max)
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has
been
29.55±4.19
19-37
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Araştırmaya katılan
hemşirelerin
%85.2’sinin
bayan
lisans
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like allmezunu
other taxes,olduğu
compalsive ve
levelsyaş
such ortalamalarının
as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
olduğu, %47’ sinin
26-30bağlı
yaşayrı
arası,
%57.4’ünün 29.55±4.19
olduğu belirlenmiştir.
Bakanlığı’na
bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
evli,%44.8’inin çocuğunun
olmadığı,
%45.4’ünün
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde
oluşan
süreçten farklı bir TPÖKÖ
process of other
taxes. Customs duty disputes
Tablo
2. Hemşirelerin
Düzeyleri
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal
Thorson-Powell
Ölümidari
Kaygısı
Ölçeği Düzeyi
Sayı
%action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Çok düşük
27 Custom, Custom
14.8Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Hafif
76
41.5
Orta
80
43.7
Tablo 2’te hemşirelerin TPÖKÖ düzeyleri ince- %41.5’inin “Hafif ”düzeyde olduğu ve % 43.7’sinin
lenmiştir. Hemşirelerin %14.8’inin TPÖKÖ puan ise “Orta” düzeyde olduğu saptanmıştır.
ortalamasının “Çok düşük” düzeyde olduğu,
27
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Tablo 3. Hemşirelerin Tanıtıcı Özellikleri İle TPÖKÖ Puan Ortalamalarının
Karşılaştırılması
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
Tanıtıcı ÖzelliklerADMINISTRATIVE SOLUTIONS
X±SS TO DISPUTES OVER
Test ve p değeri
Cinsiyet
CUSTOM DUTIES
Bayan
Erkek
Yaş
44.07±17.704
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
41.78±20.285
MW-U=1999.500
p=.675
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
36.32±16.121
KW=18.531
p=.000
39.52±17.154
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff
arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
26-30 yaş miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,51.33±17.237
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
31 yaş ve üstü
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Medeni Durum
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate
tax, as
t=3.109
Evli
47.23±17.668
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
p=.002
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Bekar
39.03±17.627
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Çocuk Sayısı
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Yok
39.59±17.994
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
1
46.49±18.068
KW=7.882
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities
subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
p=.049
2
48.26±17.639
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
3 ve­
41.86±13.558
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Eğitim Durumu
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Sağlık meslek
lisesi
36.94±15.965
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Ön lisans yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları50.85±17.226
have to be resolved administratively
in the first
KW=11.879
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
p=.008
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can
be taken.
Lisans
44.20±18.030
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Yüksek lisans
36.17±17.800
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Sağlık Sorunu
19-25 yaş Özet:
Var
Yok
45.90±18.164
30.65±10.488
İlaç Kullanma Durumu
Evet
45.53±18.876
Hayır
41.80±17.044
28
MW-U=1146.000
p=.000
t=1.399
p=.163
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Birinci Derece Yakınını Kaybetme
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
t=3.906
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVERp=.000
36.26±15.614
Evet
47.11±18.140
Hayır
Ölümden Sonraki Hayata İnanma
Evet
Hayır
2
CUSTOM DUTIES
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
38.86±16.979
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
KW=44.433
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli
MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
57.00±1.414
Emin değilim
Özet:
p=.000
62.64±5.900
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
Hemşirelerin cinsiyetleri
TPÖKÖyanında
puanönemli
or- bir Hemşirelerin
medeni
sosyal ve mali ile
fonksiyonlarının
commodities’quantity
and value.durumlarına
It is are a kind of göre TPÖKÖ
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
talamaları arasındaki
farkın
istatistiksel
olarak
ortalamaları
farkın
istatistiksel
türüdür. Aynı
zamanda
harcamalar üzerinden
alınan puan
instrument
in addition to itsarasındaki
economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
anlamlı olmadığıkurumlar
bulunmuştur
(Tablo 3). Aytekin
olarak
anlamlı olduğu belirlenmiştir (Tablo 3).
vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü
olmadığından,
dış ticarete
konu olan Evli
an indirect
on expenditures, bekar
custom duties
(2009) araştırmasında
kadınların
ölüm
kaygısının
olantariff
hemşirelerin
olan hemşirelere
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak
üzere
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,
Vergi
to
foreign
trade
arrive
at
the
custom.
According
to
erkeklerden daha
yüksek olduğunu bulmuştur.
göre
TPÖKÖ puan ortalaması daha
yüksek buUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun
kapsamı dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle, lunmuştur.
duties are excluded
from (1988)
this law. çalışması
Therefore,
Bunda kadınların
duygusal
olarak
daha hassas
Tatar’ın
bizimki ile
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun benzerlik
regulated bygöstermemektedir.
customs law numbered 4458.
ya da kadına yüklenen
sosyal
yükün
daha fazla
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
olması düşünülebilir.
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik Hemşirelerin
international trade çocuk
entering customs
territories
sayısına
göreof TPÖKÖ puan
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Tablo 3’de hemşirelerin
tanıtıcı
özellikleri
in-tarh, ortalamaları
arasındaki
istatistiksel
olarak
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar olan
Like all other taxes,
compalsive farkın
levels such
as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
celendiğinde; hemşirelerin
ile TPÖKÖ
tespit
edilmiştir
3). Çocuk
Bakanlığı’na
bağlıyaşları
ayrı bir kuruluş
niteliği olan anlamlı
by Generalolduğu
Directorate
of Customs
as a part(Tablo
of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
puan ortalamasıKanunu
arasındaki
farkın
istatistiksel
sahibi
olan
hemşirelerin
TPÖKÖ
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes overpuan ortalamatüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
olarak anlamlı olduğu
tespit
edilmiştir
(Tablofarklı
3). bir ları
olmayanlara
daha
süreci, diğer
vergilerde
oluşan süreçten
process
of other taxes.göre
Customs
dutyyüksek
disputes bulunmuştur.
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
31 yaş ve üstü öncelikle
olan hemşirelerin
19-25 yaş ve
Taka’nın
(2010) Çalışması ile benzerlik göstermeidari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
26-30 yaş olan uyuşmazlıklarda
hemşirelereyargı
göre
TPÖKÖ puan
mektedir. Çocuk sahibi olan hemşirelerin
kendi
1
yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Custom,
Custom çocuklarına
Duties, Custom ne olacağını
ortalaması daha yüksek
bulunmuştur. Tatar (1988)
ölüm
olayıyla
beraber
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
araştırmasında 18-22
yaş grubu hemşirelerinin
bilmemeleri onların ölüm kaygısını arttırdığı
daha yüksek yaş grubundaki hemşirelere göre
ölüm kaygısının daha yüksek olduğunu bulmuştur. Bizim çalışma bulgularımız onlarınkiyle
benzerlik göstermemiştir. Çünkü onların üst yaş
sınırı bizimkine göre daha aşağıdadır.
düşünülmektedir.
Araştırmaya katılan hemşirelerin ciddi sağlık
sorunu olma durumlarına göre TPÖKÖ puan
ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olduğu
belirlenmiştir (Tablo 3). Tablonun incelenmesine devam edildiğinde ciddi sağlık sorunu
29
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
olan hemşirelerin ciddi sağlık sorunu olmayan
Birinci derecede yakınını kaybetme durumuna
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
hemşirelere göre TPÖKÖ puan ortalaması daha
göre TPÖKÖ puan ortalamaları arasındaki farkın
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
yüksek bulunmuştur. Ertufan (2008), çalışmasında
istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır.
CUSTOM
katılımcıların %90,3‟ü hiçbir sağlık sorunu
ol- DUTIES
Birinci derece yakınını kaybeden hemşirelerin
2
3
Selin sağlık
KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
madığını, 0,7‟si ölüm riski yüksek ciddi
birinci
derece yakınını
kaybetmeyen hemşirelere
Celal Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Maligöre
HukukTPÖKÖ
Programı Yüksek
Öğrencisi daha yüksek busorunu olduğunu 2belirtmiştir.
Bu nedenle
ölüm
puanLisans
ortalaması
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
tehdidi oluşturabilecek bir durumun ölüm kaygısı
lunmuştur. Ertufan’ın (2008) çalışmasında elde
Özet: dikkate
Gümrük vergisi,
gümrüğe gerektiği
tabi olan ticari ettiği
Abstract:
Custom duty
is a kind
of tariff arising
düzeyine etkisinin
alınması
bulgular
bizim
çalışmamızdaki
bulgularla
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veyasağlık
değeri üzerinden
ekonomik, paralellik
subject to customs
which is based
on those
düşünülmektedir.
Ciddi
sorunu alınan,
olan hemgöstermektedir.
Birinci
derecede yakınını
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
şirelerin kendilerini
ölüme
dahapolitikası
yakın aracı
hissetmesi
gerçeğiyle
yakın bir
dış ticaret
ve ekonomi
olan bir vergi kaybeden
tariff that is ahemşireler
foreign trade andölüm
economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
onların TPÖKÖdolaylı
puanbirotalamalarının
dahavergisi,
yüksek
karşı Since
karşıya
kaldıkları
için
vergi türü olan gümrük
gelir ve şekilde
fiscal functions.
they are
not collected
on TPÖKÖ puan
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
olmasına nedenvergi
olduğu
düşünülmektedir.
yüksek olduğu
düşünülmektedir.
türü olmadığından,
dış ticarete konu olan ortalamalarının
an indirect tariff on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Tablo 4. Hemşirelerin
Özellikleri
ve buDeneyimleri
İleofTPÖKÖ
Puan
Ortalamalarının
Usul Kanunu Mesleki
(VUK)’nun ikinci
maddesine göre
the second item
tax procedural
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama Karşılaştırılması
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete
olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization
has been
Mesleki Özellikleri
vekonu
Deneyimleri
Test ve
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak X±SS
created beginning with commodities subject to
p değeri
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs
territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Mesleki Çalışma
Yılı
gümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
1 yıl ve ↑ Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan 33.13±14.584
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
KW=23.663
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Customs
Law. Resolution
disputes over
1-5 yıl Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. 40.08±17.536
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different p=.000
form from the
process of other taxes. Customs duty disputes
6-10 yıl süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 38.67±16.975
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
place. However, in the case of disputes not being
11 yıl ve ­öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. 52.83±16.403
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda
Meslek Seçme
Durumuyargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Disputes
İsteyerek Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, 43.92±17.981
t=.117
Gümrük Uyuşmazlıkları
43.60±18.207
p=.907
Evet
40.12±16.489
Hayır
45.37±18.568
t=1.830
p=.069
İstemeyerek
Mesleği Sevme Durumu
30
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Yoğun Bakım Ünitesinde Çalışma
ĠDARĠ Yılı
AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
1 yıldan az
38.19±15.336
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
1-5 yıl
44.51±19.423
CUSTOM DUTIES
6-10 yıl
1 yıl ve ­
47.81±16.861
KW=3.530
p=.317
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Yoğun Bakım
40.33±13.577
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Durumu
Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Ünitesini Seçme
t=1.893
İsteyerek
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari 45.42±18.049
Abstract: Custom duty is a kindp=.060
of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
İstemeyerek
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 40.00±17.692
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türüÜnitesinden
olmadığından, dış Memnuniyet
ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Yoğun Bakım
gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Durumu eşyanın
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom.
According to
t=1.792
Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Memnun Usul
42.01±17.407
p=.075
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Memnun Değil
47.02±18.968
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Yoğun Bakım
Ünitesinde
Ölümeşyaya
Olgusuyla
Bölgesine
girişinden başlayıp,
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
international trade entering customs territories of
Karşılaşmaişlemlerin
Durumu sırasına göre bir sistematik
MW-U=180.500
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, 43.61±18.136
Like all other taxes, compalsivep=.325
levels such as
Evet
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan 51.00±13.454
by General Directorate of Customs as a part of
Hayır
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Bir Ayda Ölümüne
TanıkGümrük
Olunan
Hasta
Sayısı
yapıya sahiptir.
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, CustomKW=29.644
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
p=.000
1-3 hasta Gümrük Uyuşmazlıkları
30.57±13.523
4-6 arası
39.75±17.420
7 ve üstü
54.53±14.921
Araştırmaya katılan hemşirelerin mesleğini is-
sini seçme durumuna, yoğun bakım ünitesinden
teyerek seçme durumuna, şu anda mesleğinizi
memnuniyet durumuna göre TPÖKÖ puanları
sevme durumuna, yoğun bakım ünitesinde ne
açısından istatiksel olarak anlamsız bulunmuştur
kadar zamandır çalıştığına, yoğun bakım ünite-
(Tablo 4). Taka’nın (2010) çalışmasında çalışılan
31
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
SONUÇ
birimi kendi isteği ile seçme, çalışılan birimden
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
memnun olma, meslekte çalışma süresi ve
Yoğun
ünitelerinde
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO bakım
DISPUTES
OVER çalışan hemşirelerde
mesleği isteyerek seçme durumları ile TPÖKÖ
orta düzeyde ölüm kaygısı olduğu belirlenmiştir.
CUSTOM DUTIES
toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı
Bu kaygının hem kendi psikolojilerini olumsuz
Selin
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
farklılık olmadığını saptadı. Bununla
birlikte
etkileyeceği hem de terminal dönemdeki hasta ve
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
yine Taka’nın (2010)
çalışmasında
mesleği
şu
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü hemşirelik bakımını yetersiz
yakınına
verdikleri
anda sevme durumlarına göre ise TPÖKÖ topdüşünülmektedir.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari kılacağı
Abstract: Custom
duty is a kind of tariff arising
lam puanının istatistiksel
olarak anlamlı
eşyanın yer değiştirmesi
nedeniyle, olduğu
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ÖNERİLER
saptandı. Mesleğini
hemşirelerin
sosyalsevmeyen
ve mali fonksiyonlarının
yanında puanı
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
sevenlerden anlamlı
yüksek
olduğunu
belirledi.
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Ölüm
instrument
in addition to
economic,
social andiçin;
kaygısını
enits aza
indirmek
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Bireyin meslekte
uzunvergisi
yıllargibiçalışması,
yüzlerce
kurumlar
belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Hemşirelerin
an indirect tariff onölüm
expenditures,
custom duties
kaygısıyla
baş edebilecek
ölüm vakasını görmesine
vegeldiği
hepsine
birdefaya
şekilde
eşyanın gümrüğe
anda bir
mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi eğitim
to foreignprogramlarının
trade arrive at the custom.
According to
oluşturulması,
bu eğitimin
müdahalede bulunması
olgusuna
Usul Kanunu bireyin
(VUK)’nun ölüm
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, hastane
duties are rutinlerinin
excluded from this
law. Therefore,
içerisine
alınması,
karşı daha sıradan
birvergilerinin
bakış açısı
gümrük
usul ve geliştirmesine
uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
sebep olacağı düşünülmektedir.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Riskli
Through alanlarda
this law, a systematization
has been
çalışan hemşireler
ile daha az
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik riskli
international trade entering
customshemşireler
territories of arasında zaçalışan
Bir ayda ölümüne
tanık olunan
hasta
sayısı
ilegibi Turkey alanlarda
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
vergilerde
olduğu
and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, man
Like all
other taxes,
compalsive
levels such assağlık çalışanzaman
rotasyon
yapılması,
TPÖKÖ puan tahakkuk
ortalamaları
arasındaki
ve tahsil aşamaları
Gümrükfarkın
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan larına
by General
Directorate
of Customs izin
as a part
of
düzenli
aralıklarla
verilmesi,
çalışma
1
Bu anlamlı
çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
istatistiksel olarak
olduğu
saptanmıştır
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process of disputes
over
koşullarının
iyileştirilmesi,
çalışanların
sosyal
(Tablo 4). Bir ayda
ölümüne
tanık
olunan ortüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir aktivitelere
process of other
taxes. Customs
duty disputes
katılması,
çalışma
saati içinde düzenli
talama hasta sayısı
ve üstüGümrük
olan vergisi
hemşirelerin,
yapıya7 sahiptir.
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. aralar
place. However,
in the case of disputes not being
verilmesi,
bir ayda ölümüne
olunan
ortalama
hasta
Ancaktanık
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
sayısı 1-3 hasta ve 4-6 hasta olan hemşirelere
Yoğun
bakım
ünitelerinde
çalışan hemşireleKey words:
Custom,
Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
göre TPÖKÖ puan
ortalaması
rin gereksinimleri, ölüm kaygısı vb. sorunları
Gümrük
Uyuşmazlıkları daha yüksek bu-
lunmuştur. Taka’nın (2010) elde ettiği bulgular
bizim çalışmamızla paralellik göstermektedir.
Çok sık olarak ölümle karşılaşmak, hemşirelerde
aşırı strese neden olur. Hemşirelerin bu kadar çok
sayıda ölüm olgusuyla karşılaşmaları kendi ölüm
gerçeğini hatırlamalarına neden olur. Bu sebeple
kaygılarının arttığı düşünülmektedir.
saptanarak, daha geniş bir örneklem üzerinde
araştırmaların yapılması önerilebilir.
KAYNAKÇA
AYTEKİN, A., (2009). ‘‘Üniversite Öğrencilerinde
Görülen Ölüm Kaygısı: Türk ve Ürdünlü
Öğrenciler Üzerinde Karşılaştırmalı Bir
32
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma
Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Dergisi, 9:4
İzmir
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
BAHAR, A., (2007). ‘‘Ölüm Sürecinde Olan
Has- DUTIES
FİELD, D., & FİRTH-COZENS, J., (1991).
CUSTOM
ta: Terminal Bakım ve Hospis’’ Fırat
Sağlık
3
Of Death
and Strategies For Coping
Selin KILINÇ2, HaticeFear
YURTSEVER
Hizmetleri Dergisi,
6(2), (147-158)
2
With
Patient
Death
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı
Yüksek
LisansAmong
Öğrencisi Medical Trainess.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
British Journal of Medical Psychology, 64
BAUMAN, Z., (2000). Ölüm ve Ölümsüzlük ve
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Custom duty is a kind of tariff arising
(3), (263-271)
Diğer Yaşam
Stratejileri,
Çev.,
Nurgül
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu Deeşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
mirdöven, Ayrıntın
Yayınları
İstanbul
sosyal ve mali
fonksiyonlarının
yanında önemli bir KARACA,
commodities’quantity
and value. It isM.,
are a (2001).
kind of
F., YILDIZ,
‘‘Thorson-
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition
to itsKaygısı
economic, social
and
powell
Ölüm
Ölçeği’nin
Türkçe
BİROL, L., (2003).
ve Hemşirelik
dolaylıİç
birHastalıkları
vergi türü olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basis like income
tax and corporate
tax, as
Çevirisinin
Normal
Popülasyonda
Geçerlik
Bakımı: Terminal
Bakımı,
vergi türü Evredeki
olmadığından, Hasta
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are ve
collected
only once when
commoditiesTabula-Rasa
subject
Güvenirlik
Çalışması’’
Felsefe
Vehbi Koç Vakfı
Yayınları
İç Gümrük
Hastalıkları
olmak üzere
alınmaktadır.
vergileri, ve
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the &
second
item ofDergisi,
tax procedural
custom
Teoloji
1(1)law,(43-55)
Hemşirelik kanun
Bakımı.
İstanbul,
46-48 Bu nedenle, duties
kapsamı
dışında tutulmuştur.
are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun KARAN,
regulated by
customs
law numbered
4458.
M.A.,
(2006).
‘‘Son Dönem
Yaşlı Hasta
BYOCK, I., & ileMILES,
SH.,olan(2003).
Hospice
dış ticarete konu
eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginningTürk
with Fizik
commodities
subject
Bakımı’’
Tedavi
vetoRehabilitasyon
benefits andişlemlerin
phase I sırasına
cancer trials.
Annals
of
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
with operation sequence.
Dergisi,
52 (23-25)
İnternal Medicine,
138(4),
(335-338)
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan KOÇ,
by General
Directorate
of CustomsZ.,
as a(2008)
part of
Z., &
SAĞLAM,
1
DÜLGERLER,Gümrükler
G.,
& ENGİN,
E.,Üniversitesi
&tarafından,
ÇAM,
O.,Bilimler Enstitüsü
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Sosyal
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to ‘‘Hemşirelik
Genel
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution process
of disputes
Öğrencilerinin
Yaşam
Sonuover
Bakım ve Ölüm
(2005). ‘‘Çocuklarda
Ölüm
Kavramı
ve Yas
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process
of other taxes.
Customs
dutyve
disputes
Durumuna
İlişkin
Duygu
Görüşlerinin BelirSürecinde yapıya
Psikiyatri
Rolü’’
sahiptir. Hemşiresinin
Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.
However, in
the case of disputes
not being
lenmesi’’
Cumhuriyet
Üniversitesi
Hemşirelik
Ege Üniversitesi
Yüksek
Okulu
Ancak Hemşirelik
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Yüksekokulu Dergisi, 12 (14-17)
Dergisi, 21(1), (197-209)
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
ERDEMİR, F., (1998). ‘‘Hemşirenin Rol ve İş- KURZ, J.M., HAYES, E.R., (2006). ‘‘End of
life issues action: İmpact of education’’
levleri ve Hemşirelik Eğitiminin Felsefesi’’
International Journal of Nursing Education
Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik YükseScholarship, 3 (11-13)
kokulu Dergisi, 2(1), (59-63)
ERTUFAN, H., (2008). Hekimlik Uygulamalarında SHARMA, S., MONSEN, R., GARY, B., (1997).
Ölümle Karşılaşma Sıklığının Ölüm Kaygısı
‘‘Comparison of attitudes toward death and
Üzerine Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi,
dying among nursing majors and other col33
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
lege students’’ Omega, Journal of Death and
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Dying, 34 (219–232)
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
TAKA, F., (2010). Hemşirelerde Ölüm Kaygısının
VELİOĞLU, P., (1999), Hemşirelikte Kavram
CUSTOM DUTIES
Belirlenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans 2
ve Kuramlar, Alaş Ofset Yayınlar, İstanbul,
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
Tezi, İstanbul2 Üniversitesi Sağlık Bilimleri
76-78
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Enstitüsü, İstanbul
WASS, H., (2004). A Perspective On The CurÖzet:
Gümrük ‘‘Hemşirelerin
vergisi, gümrüğe tabi Ölüm
olan ticari
Abstract:
CustomOf
dutyDeath
is a kindEducation.
of tariff arising Death Studies,
TANRIDAĞ, R.,
(1997).
rentstate
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veyaKaygı
değeri Düzeyleri
üzerinden alınan,
ekonomik,
subject
customs which is based on those
Kaygıları vemiktarı
Genel
Arasın28to(289-308)
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
daki İlişkinin
İncelenmesi’’
Türkaracı
Psikolojik
dış ticaret
ve ekonomi politikası
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Notu:
Bu araştırma
Ulusal
Hemşirelik
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Yazar
instrument
in addition
to its economic,15.
social
and
Danışma vedolaylı
Rehberlik
Dergisi,
8 (37-40)
bir vergi türü
olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Kongresi,
Erzurum,
10-12
2015 tarikurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basis like income
tax and corporate
tax, Eylül
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
TATAR, Ü., (1988).
Yoğungeldiği
Bakım
hindeonly
poster
bildirisi
olarak
eşyanın gümrüğe
anda Ünitesinde
bir defaya mahsus
are collected
once when
commodities
subject sunulmuştur.
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Çalışan Hemşirelerin
Ölüm Olayı
KarşısınBu çalışma
Atatürklaw,Üniversitesi
Sağlık
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second
item of tax procedural
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
daki Anksiyete
Belirlenmesi,
Bilimleri
Enstitüsü
tarafından
gümrükDüzeylerinin
vergilerinin usul ve uygulama
esasları 4458
procedures
and practises
of custom
duties are 2014 yılında
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiştir.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
34
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOMABSTRACT
DUTIES
EXTENDED
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Purpose: Intensive
Care Nurses responsible for giving care to patients in the terminal stage can feel
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal
Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü and their relatives. This can
anxiety , denial, anger and guilt
inBayar
the Üniversitesi
face of death
as well
as patients
adversely affect the care ICU nurses give to patients in the terminal stage. Therefore, primarily to
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer and
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
of commercial
commodities
identify nurses’ eşyanın
feelings
thoughts
related
to death from
willthebemovement
beneficial
to improve
patient care.This
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali death
fonksiyonlarının
yanında
bir
commodities’quantity
and value.
It is are a and
kind of Method: The
study aims to determine
anxiety
in önemli
intensive
care
unit nurses.
Material
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
study has been applied
to zamanda
183 nurses
working
intensive
careindepartments
in (Harput
türüdür. Aynı
harcamalar
üzerinden in
alınan
instrument
addition to its economic,
social andState Hospital,
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Elazığ training Research
Hospital
Fıratalınan
University
Hospital)
state
and
university
hospitals in
kurumlar vergisi
gibi belirliand
aralıklarla
bir
regular
basis like the
income
tax and
corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Elazığ. The dataeşyanın
has been
a survey
contains
21once
questions
aboutsubject
nurses’ charactegümrüğecollected
geldiği andawith
bir defaya
mahsus thatare
collected only
when commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
ristics and ThorsonPowell
Death
Anxiety
analysis
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci
maddesineScale
göre bu (TPDAS).
the second Statistical
item of tax procedural
law, were
custom conducted by
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
the computer program
SPSS 18. Percentage, t test, Kruskal
Wallis Tests, Dunnet T3 PostHoc Test
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
and Mann Whitney
U Tests have been used to evaluate
the data. Findings: The Average age of the
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
commodities
subject to
nurses participating
the study
is 29.55±4,19
(19-37) and
%85.2
arewith
women
(n=156),
%14.8 are men
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
olduğu
gibi on TPDAS
Turkey and continuing
with operation
sequence.
(n=27). Intensive
Care UnitDiğer
Nurses’
average
score
is 43.73±18.07
(mild
level anxiety). It
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
was found that the difference between gender of nurses and TP-DAS average scores is not statistically
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bucharacteristics
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayarof
Üniversitesi
Sosyal
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı
Mali
Hukuk to between the
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
andinEconomy
according
significant. When
the
nurses
isBilimler
investigated
Table
3,
the
difference
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
age group of nurses
and
TP-DAS
scores
was determined
to abedifferent
statistically
(Table
Gümrük
vergisinden
doğanaverage
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has
form fromsignificant
the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
3). TP-DAS average
scoresGümrük
of nurses,
were 31 have
years
older,
were found
yapıya sahiptir.
vergisi who
uyuşmazlıkları
to beor
resolved
administratively
in theto
firstbe higher than
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
those between 19-25
years old.
Regarding marital
status oflegal
nurses,
thebedifference
between
Ancak and
idari26-30
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
action can
taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
TP-DAS average scores was obtained as statistically Key
significant
(Table
3). Duties,
TP-DAS
words: Custom,
Custom
Customaverage scores
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
of married nurses
were
higher than single nurses. Difference between TP-DAS average scores with
Gümrük
Uyuşmazlıkları
respect to the number of children nurses have was determined to be statistically significant (Table 3).
Nurses who have children have higher TP-DAS average scores than those who have not. When the
difference between TP-DAS average scores of participant nurses was investigated regarding whether
or not these nurses have serious health problems, statistically significant results were obtained (Table
3). Further analysis of the table shows that nurses with serious health problems had higher TP-DAS
average scores than those without serious health problems. It was confirmed that the difference between TP-DAS average scores with respect to losing immediate families was statistically significant.
35
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J23-J81 ID:47 K:69
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Nurses who lost her immediate families have higher TP-DAS average1 scores than those who did not.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
Difference between TP-DAS average scores was found to be statistically significant when number
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
of patients whose death
are witnessed by the nurses in the course of a month are analyzed (Table 4).
CUSTOM
DUTIES
Nurses who witnessed 7 deaths on average
in a month
had higher TP-DAS average scores than the
2
3
Selin on
KILINÇ
, Hatice
nurses who witnessed 1-3 and 4-6 deaths
average
in aYURTSEVER
month. When
the nurses were investigated
2
Celal Bayar
Bilimler
Mali Hukuk Programı
Yüksek
with respect to whether
or Üniversitesi
not3 theySosyal
chose
thisEns.
profession
willingly
andLisans
stillÖğrencisi
like it, to how long she
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
worked in the intensive care unit and whether or not she willingly chose that unit, and her satisfacÖzet: Gümrükcare
vergisi,
tabi olan TP-DAS
ticari
Abstract:
Custom
duty is were
a kind offound
tariff arising
tion with the intensive
unitgümrüğe
she chose,
average
scores
to be statistically
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı 4).
veya Results
değeri üzerinden
ekonomik, Itsubject
to customs
is basedcare
on those
insignificant (Table
andalınan,
Suggestion:
is found
that which
intensive
unit nurses have
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
medium level death
anxiety.
Death
nurses’
care in
a negative way.
dış ticaret
ve ekonomi
politikasıanxiety
aracı olan is
bir not
vergi expected
tariff that to
is a affect
foreign trade
and economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Nurses can be provided
with
training
reduce
death
Health
can
dolaylı bir vergi
türü olan
gümrük programs
vergisi, gelir vethat fiscal
functions.
Sinceanxiety.
they are not
collected professional
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
be given vacations
intervals
andkonu
various
activities
can be arranged.
vergi at
türüregular
olmadığından,
dış ticarete
olan social
an indirect
tariff on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
36
UHPPD
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES
ZİHİNSEL
ENGELLİ
ÇOCUĞU
OLAN ANNE VE
BABALARIN
AİLE
TOPLUMSAL
CİNSİYET
EŞİTSİZLİĞİNDE
MEDYANIN
ROLÜ
1
YÜKÜ VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ
THEOF
ROLE
OF MEDIA
IN AND
GENDER
ANALYSIS
FAMILY
BURDEN
LIFEINEQUALITY
SATISFACTION OF
PARENTS HAVING CHILDREN WITH MENTAL DISABILITIES
Ali Murat KIRIK1, Murat KORKMAZ1
1
2
3
1
Marmara
Üniversitesi
Fakültesi
RadyoSONKAYA
Televizyon ve
Bölümü
Havva KAÇAN
SOFTA
, Ayferİletişim
ÖZTÜRK
, Cansu
, Sinema
Hüseyin
DÜŞÜNCELİ4
1
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Kastamonu Üniversitesi Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu-Hemşirelik Bölümü, Kastamonu / Türkiye
2
Kastamonu Üniversitesi Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu-Hemşirelik Bölümü, Kastamonu / Türkiye
3
Samsun Mevlana Aile Hekimliği Merkezi, Samsun / Türkiye
4
Yozgat
Sorgun Devlet Hastanesi,
Yozgat
/ Türkiye
Özet: Tarihin farklı dönemlerinde,
farklı coğrafyalarında
Abstract:
Roles
and responsibilities socially attributed
1
farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal
olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal
Öz: Amaç: Zihinsel engelli bir çocukla yaşamak anne ve babayı sosyal,
cinsiyet şeklinde ifade edilmektedir. Birey dünyaya
psikolojik ve ekonomik açılardan etkileyebilen bir durumdur. Bu araştırmanın
amacı
zihinsel
engelliitibaren
çocuğu olan
ailelerin aile cinsiyet
yükü ile yaşam
doyumu
geldiği
andan
toplumsal
kendisini
arasındaki ilişkiyi incelemektir. Materyel ve Metod: Araştırma, Kastamonu
veeğitim
insani
ilişkilerkurumunda
de farklılaşmaktadır.
ilgöstermekte
merkezinde üç özel
rehabilitasyon
yapılmıştır. Araştırmanın
evrenini
800 zihinselgerek
engelli çocuğun
anne ve
babası oluşturmuştur.
Ancak
günümüzde
toplumsal
gerekse
de siyasal
Araştırmanın örneklemini, araştırmaya katılmayı kabul eden çocukların
anne
ve babaları
üzere
toplam
285 ebeveyn
açıdan
kadınolmak
ikinci
plana
atılmakta
veoluşturmuştur.
erkeklerin
Araştırmanın verileri zihinsel engelli çocuk ile ilgili sorular, anne ve
gölgesinde
mecbur
Kababalara
yönelikyaşamaya
bazı demografik
bilgileribırakılmaktadır.
içeren Genel Bilgi Formu,
Aile
Yükünü Değerlendirme
ve Yaşamfarklı
doyumunu
Değerlendirdın-erkek
eşitsizliği Ölçeği
medyanın
alanlarına
da
me Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı, yüzde,
yansımakta
vesapma,
bu durum
eşitsizliği
giderek
ortalama,
standart
Man Whitney-u,
ANOVA,
Kruskallsomut
Wallis
testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya alınan ebeveynlerin çocuklarının;
bir düzene oturtmaktadır. Teoride kadın ve erkekler
%55,8’inin erkek, %25,3’ünün geniş aile, %73,0’ünün orta gelire sahip
olduğu
Zihinsel engelli çocuğun
% 62.5’ininuygulama
anne eğitimi
aynı belirlenmiştir.
hak ve yükümlülüklere
sahipken,
ilkokul, % 2.5’inin üniversite mezunu, % 90,5’i çalışmamaktadır. Zihinsel
noktasında
bu şekilde
olmadığı
medyada
engelli
çocuğun durumun
%56,5’inin babası
ilkokul mezunu,
%7,0’si
üniversite
mezunu,
%83,5’i
çalışmaktadır. Çocuğun
zihinsel engel
şiddeti, çocuğun
yer
alan
programlardan
ve
sunulan
içeriklerden
de
bakımında destek alınan kişiler, çocuğun eğitimine katkı durumları ile aile
yükü
ölçeği
arasında anlamlı ilişki
Okur yazar
olan
açıkça
anlaşılmaktadır.
Bubulunmuştur
çalışmada(p<.05).
toplumsal
cinsiyet
annelerin, eşinden ayrı yaşayan ya da boşanmış ailelerin, ilkokul mezunu ve
eşitsizliğinde
irdelenmiş
kadının
çalışmayan
babalarınmedyanın
aile yükü ölçeğirolü
puan ortalaması
yüksekve
bulunmuştur.
Ebeveynlerin
medeni
durumu ile yaşam doyumu
arasında
anlamlı fark
medyadaki
konumlandırılışı
üzerine
çıkarımlarda
bulunmuştur. Zihinsel engelli çocuğa sahip annelerden; çalışan annelerin, bulunulmuştur.
Araştırma
neticesinde
kadının
medgelir
düzeyi yüksek olan
ve çocuğun bakımında
hoca desteği
alan anne
ve
babaların yaşam doyumu puan ortalamaları yüksektir. Aile Yükü Ölçeği Puan
yada
cinsel
bir
obje
olarak
kullanıldığı
ve
erkeklerin
Ortalaması 124,19 ± 28,57 ve Yaşam Doyumu Ölçeği Puan Ortalaması 27,82
±gerisinde
2,64 olarak hesaplanmıştır.
Sonuç:çıkmıştır.
AraştırmadanBununla
elde edilen sonuçlara
yer aldığı ortaya
birlikte
göre; ebeveynlerin aile yükü ile yaşam doyumu arasında anlamlı, pozitif
elde edilen
bulgular
örneklerle
desteklenmiştir.
düzeyde,
düşük bir
ilişki bulunmuştur
(p<.05).
Aile yükü artıkça yaşam
to women and men in different periods of history,
different geographies and different cultures are exAbstract: Aim: Living with children with mental disabilities is a situation
pressed as gender in short. Gender appears since the
that may affect their parents on social, psychological and economical aspects.
The
aim of this research
analyze
the relationship
burden
individual
is bornis toand
human
affairs between
differ.family
However,
and life satisfaction of families having children with mental disabilities.
womenand
areMethod:
pushed
the was
background
boththree
socially
Material
Theinto
research
carried out with
special
education
and rehabilitation
centerare
in Kastamonu
city
center.
Universe
and
politically
and
they
forced
to
live
under
the
of the research was 800 parents having children with mental disabilities.
Sample
of theof
research
285 parents
who acceptedis
to participate
in the
shadow
men.wasGender
inequality
reflected
to
research in total. Data of the research were collected with questions about
different
of mediaGeneral
and this
condition
increaschildren
with fields
mental disabilities,
Information
Form with
some
demographical
foron
parents,
Family
BurdenWhile
Assessment
Scale
ingly puts information
inequality
a solid
basis.
women
and Life Satisfaction Assessment Scale. Number, per cent, average, standard
and men
have
the same
rights
andWallis
responsibilities
in
deviation,
Man
Whitney-u,
ANOVA,
Kruskall
test were used for
evaluation of data. Findings: Children of parents participated in the research
theory,
it
is
clearly
understood
from
the
programs
and
were determined that 55,8% of them were male, 25,3% had large families
and
73,0% had
families within
middle
income.
62,5%
mothers of children
contents
presented
media
that
theofsituation
is the
with mental disabilities graduated from primary school, 2,5% graduated from
right opposite
practice.
thisof study,
rolewith
of
university
and 90,5% in
weren’t
working.In
56,5%
fathers ofthe
children
mental
disabilities
graduated
from primary
school, 7,0% graduated
from
media
in
gender
inequality
is
emphasized
and
some
university and 83,5% were working. Meaningful relationship was found
among
severity ofhave
child’sbeen
mentalmade
disability,
supporting
child care,
conclusions
on people
positioning
women
in
their contributing conditions to child’s education and family burden scale
media.Family
Following
theaverage
research,
itmothers,
has been
indicated
(p<.05).
burden point
of literate
families
divorced
or
living
separatelyare
fromused
partneras
wasafound
high.object
Meaningful
was
that
women
sexual
in difference
media and
found between parents’ marital status and life satisfaction. Point averages of
they
fall behind
Moreover,
obtained
life
satisfaction
of parentsmen.
who have
high income findings
and take teacher
support
and of working mothers among mothers having children with disabilities are
have
been
supported
with
examples.
high. Family Burden Scale Point Average was calculated as 124,19 ± 28,57
and Life Satisfaction Scale Point Average was calculated as 27,82 ± 2,64.
Results:
According Gender,
to findings of
the research;
a meaningful,
positive
level,
Key Words:
Gender
Inequality,
Male
Hegelow relationship was found between parents’ family burden and life satisfaction
mony,AsMedia,
Positive
Discrimination
Ethicsdecreases.
In Media
(p<.05).
long as family
burden
increases, life satisfaction
In
other words, life satisfaction of those with low family burden was high. It
is suggested to decrease family burden that required education should be
planned for children’s families where mother graduated from primary school
and where fathers didn’t work and the continuity of education should be
ensured. It is suggested that support with educatiional institution should
ensure, studies should be done to increase income.
doyumu azalmaktadır. Başka ifade ile aile yükü düşük olanların yaşam
doyumları yüksektir. Anne eğitimi ilkokul olan ve annesi babası çalışmayan
Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Erçocuğun ailesine gereksinim duydukları konularda eğitim planlanması ve
eğitimlerin
sürekliliğinin
sağlanması
ailelerin yükünün Medya,
azaltılması açısından
kek Eşitsizliği,
Erkek
Hegemonyası,
Pozitif
önerilmektedir. Çocuğun bakımında eğitim kurumları ile destek sağlanması,
Ayrımcılık,
Etik yapılması önerilmektedir.
gelirin
artırılması Medyada
yönünde çalışmaların
Anahtar Kelimeler: Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-baba, Aile yükü,
Yaşam Doyumu, Hemşirelik
Key Words: Parents Having Child With Menatl Disability, Family Burden,
Life Satisfaction, Nursing
Doi: 10.17360/UHPPD.2016516565
(1) Sorumlu Yazar: Ayfer ÖZTÜRK, Kastamonu Üniversitesi Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu-Hemşirelik Bölümü,
Kastamonu / Türkiye aozturk@kastamonu.edu.tr Geliş Tarihi / Received: 13.11.2015 Düzeltme Tarihi / Kabul
Tarihi/ Accepted: 25.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application)
Çıkar Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
1
37
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GİRİŞ
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
larla başa çıkılamadığında tükenmişlik sendromu
sonrasında depresyon yaşayabilir. Tüm bu ruhsal
Engellilik, Bir eksiklikADMINISTRATIVE
veya sakatlık sonucunda,
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
süreçler aile üyelerinin yaşama dair doyumunu
belirli bir kişide meydana gelen ve o kişinin
yaş,
CUSTOM DUTIES
da etkilemektedir (Bilge ve ark., 2014). Benzer
cinsiyet, sosyal ve kültürel durumuna göre nor- 2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
şekilde,
zihinsel3engelli çocuğa sahip ebeveynlerin
mal sayılabilecek2 faaliyette bulunma yeteneğini
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyaşadıkları
Hukuk Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi çocuklarının duduygusal
zorlanma,
3
Celal Bayar
önleyen ve sınırlayan dezavantajlı
birÜniversitesi
durumuSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
rumuna ilişkin yeterli bilgi edinememe, çocukta
ifade eder (BilgeÖzet:
ve Gümrük
ark., 2005,
Aral
ve
Gürsoy.,
vergisi, gümrüğe tabi olan ticari yetersizliğe
Abstract: Custom
dutyolarak
is a kindgörülen
of tariff arising
bağlı
davranış ve sağlık
yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
2012). Birleşmişeşyanın
Milletlerin
2006
verilerine
göre
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, sorunları,
subject to customs
which
is based on those
çocuğun
bakımından
kaynaklanan daha
sosyal veengelli
mali fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dünyada 600 milyon
birey
yaşamaktadır
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi fazla
tariff that
is a foreign
economic
policy
zaman,
paratrade
veand
enerji
gereksinimi,
çocuğun
AynıDünya
zamanda Sağlık
harcamalarÖrgütü
üzerinden bu
alınan
instrument in addition to its economic, social and
(United Nationstürüdür.
2006),
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve geleceğine
fiscal functions.
Since they
are not collected
on becerilerinde
ilişkin
kaygılar,
öz bakım
vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
veriye ek olarakkurumlar
engelli
bireyin
200
milyonunun
için önemli stres
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan karşılaşılan
an indirect tariff güçlükler
on expenditures,aileler
custom duties
eşyanın gümrüğe
geldiği
anda bir 700.000defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
çocuklardan oluştuğunu,
ayrıca
dünyada
(Aral
ve Gürsoy.,
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kaynaklarıdır
to foreign trade arrive
at the custom.
According to2012, Özen ve
Usul zihinsel
Kanunu (VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
1.500.000 arasında
engelliikinci
birey
yaşadığı
-Karadağ.,
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, ark.,
duties2002,
are excluded
from this 2009).
law. Therefore,
gümrük vergilerinin
belirtilmektedir(WHO
2009).usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
arkadaşları
(2008)
çalışmalarında
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Özsoy
Through ve
this law,
a systematization
has been
Bölgesine
girişindenaile
başlayıp,
eşyaya sosyal,
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Engelli bir çocukla
yaşamak
üyelerini
kaygısını,
%48,2’si
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik ailelerin
international%54,5’i
trade enteringgelecek
customs territories
of
oluşturulmuştur.açılardan
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
psikolojik ve ekonomik
etkileyebilen
ilişkin
birlevels
kaza
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, çocuğa
Like all other
taxes,sürekli
compalsive
suchya
as da yaralanma
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
bir durumdur. Anne ve baba alışılması zor olan korkusunu her zaman yaşadıkları, yine ailelerin
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
bu durum karşısında
stres
yaşamakla
birlikte,
%37,3’ünün
çevrelerinden
hiçbir zaman sosyal
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
günlük hayatın Gümrük
gereklerini
yerine
de destek
vergisinden
doğan getirmekte
uyuşmazlıkların çözüm
customsgörmedikleri
duties has a different
form
from theZihinsel engelli
saptanmıştır.
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
zorlanmaktadıryapıya
(Köksal
Kabasakal.,
2012, çocukla
sahiptir.veGümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to beyaşamak
resolved administratively
in the first aile üyelerinde
ve bakım vermek
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Dereli ve Okur.,2008,
Köşgeroğlu
ve
Boğa., yüklenme
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be taken.
duygusunu
oluşturmaktadır
(Milgram
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
2011). Engelli çocuk anneleri grubu içinde en veKeyAtzil.,
words:1988,
Custom,Özsoy
Custom ve
Duties,
Custom
ark.,2008,
Sarı 2007).
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
fazla stres yaşayanlar
zihinsel engelli çocukların Sarı’nın (2007) çalışmasında, ZEB’e sahip aiGümrük Uyuşmazlıkları
anneleridir. Yapılan çalışmalar da, zihinsel engelli lelerin duygusal, sosyal ve ekonomik güçlükler
çocukların bakımından sorumlu olan annelerin, yaşadıkları belirtilmektedir. Kahriman ve Bayat
sağlıklı çocuk annelerine kıyasla strese daha fazla (2008) ise, engelli birey’e sahip ebeveynlerin
maruz kaldıkları ve ruhsal ve fiziksel sağlıkları- %93.3’ünün aldığı desteği yeterli bulmadığı,
nın bozulduğu bildirilmektedir (Hayden ve ark., %75’inin bakım konusunda profesyonel destek
1996, Özşenol ve ark., 2002.). Engelli bireye almak istediği belirtilmektedir. Bilge ve arkadaşsahip olan aile öncelikle öfke, stres, bu durum- larının (2014) çalışmasında engelli yakınlarının
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
38
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
%15’nın ruhsal sorunları için yardım aldığını ve
vb. alanlarında planlama ve program geliştirme
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
% 60’nın ise engelliye yardım ederken tükençalışmalarında da rehberlik yapması beklenADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
mişlik yaşadığını ifade etmiştir. Ailelerin yaşam
mektedir. Ayrıca engelli çocuk ve ailesinin aile
doyumlarının düştüğü ve stres düzeylerininCUSTOM
arttığı DUTIES
yükünün azaltılması ve yaşamdan doyumlarının
2
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVER3
ortaya konulmuştur (Bilge ve ark.,2014, Aysan
arttırılması,
engelli çocuğun rehabilitasyonunda
2
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
ve Özben., 2007).
Zihinsel
yetersiz
bireylere
3
çok önemli
rolBölümü
üstlenen ailelerin çocukları ile daha
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
yönelik sağlık hizmetlerinin sınırlı olması, topetkin ilgilenebilmelerini mümkün kılabilir, toplugümrüğe tabi olan
lumun genelineÖzet:
göreGümrük
sağlıkvergisi,
durumlarının
dahaticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ma
fromuyumlarında
the movement of ve
commercial
ileriyecommodities
dönük yaşamlarında
miktarı veya
değeri üzerinden
alınan,sağlık
ekonomik,
subject to customs which is based on those
kötü olması ve zihinsel
yetersiz
bireylerin
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir olumlu
commodities’quantity
and value. It is areAyrıca
a kind of literatürde aile
katkılar sağlayabilir.
dış ticaret veve
ekonomi
politikası
aracı olan dile
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
hizmetini talep etmekte
sağlık
sorunlarını
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan yükü
instrument
in additiondoyumlarını
to its economic, social
and
ile yaşam
inceleyen
çalışmalar
dolaylı bir
vergi türü
olan gümrük vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
getirmekte güçlükleri
olması
nedenleriyle
sağlığın
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir bulunmamaktadır.
regular basis like income tax
anddüşünceden
corporate tax, as yola çıkarak
Bu
vergi türü olmadığından,
dış ticarete konu
korunması ve geliştirilmesi
hizmetlerinden
dahaolan an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus ailelerin
are collected
onlyyükü
once when
subject
aile
ve commodities
yaşam dorumları
arasındaki
fazla yararlanmaları
sağlanmalıdır
(Sarı,vergileri,
2010).
olmak üzere
alınmaktadır. Gümrük
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ilişkinin
the second item
of tax procedural
custom
incelenmesi
ve law,
etkileyen
faktörlerin
Zihinsel yetersizliği
olan dışında
çocukların
kanun kapsamı
tutulmuştur.gelişim
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 belirlenmesi
procedures and practises
of custom
duties are
amacıyla
araştırma
planlanmıştır.
güçlükleri, sağlıksayılı
sorunları,
anne-babaya
bağımGümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
lılıkları, anne-babanın
geleceği
ilgili
Bölgesine çocuğun
girişinden başlayıp,
eşyayaileuygulanacak
created beginning
with commodities subject to
GEREÇ
ve YÖNTEM
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
ekonomik bağımsızlığını
kazanabileceği
ileolduğu
ilgiligibi Turkey and continuing with operation sequence.
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Araştırma
Like all otherKastamonu
taxes, compalsive
levelseğitim
such as vermekte olan
ilinde
şüpheleri, çocuğun
getireceği
ekonomik
yük
tahakkuk
ve tahsil aşamaları
Gümrük
ve ve
Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan üç
by özel
Generalrehabilitasyon
Directorate of Customs
as a part of
1 yaşantısının muallâkta olması
merkezinde
yapılmıştır.
geleceği ile ilgiliBakanlığı’na
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution
process ofsahip
disputes olan
over ebeveynlere
Zihinsel
engelli
çocuğa
zihinsel yetersizliği
olan
anne-babaların sürekli
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, yaşam
diğer vergilerde
oluşan süreçten
kaygı düzeylerini,
doyumlarını
ve farklı
aile bir
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
idari aşamada
çözümlenmek
yükünü olumsuzöncelikle
etkileyebilir
(Özşenol
vezorundadır.
ark.,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
2002). Eğitimcilerin ve araştırmacıların temel
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, Gümrükdaha
Vergisi,
amaçları, anne babaların
engelli çocuklarına
Gümrük Uyuşmazlıkları
iyi yardım edebilmeleri için onların hem kendi
kişisel yaşamlarından daha çok doyum almalarına hem de çocuklarının kendi yaşamlarından
daha çok doyum almalarına yardımcı olmaktır
(Milgram ve Atzil., 1988 ).
processdemografik
of other taxes.veri
Customs
duty yaşam
disputes doyum ölçeği
sosyo
formu,
have to be resolved administratively in the first
Engelli çocuklar ve aileleri için sunulacak yasal
düzenlemeler, sosyal hizmetler, eğitim hizmetleri
H0: Ebeveynlerin aile yükü arttıkça yaşam do-
the case of disputes not being
veplace.
aileHowever,
yükü indeğerlendirme
ölçeği araştırmacılar
solved administratively, legal action can be taken.
1
tarafından
doldurulmuştur. Araştırmanın
evrenini
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
üçDisputes
kurumda bulunan 800 zihinsel engelli çocuğun
ebeveyni, örneklemi araştırmaya katılmaya kabul
eden 285 ebeveynler oluşturmuştur. Böylece
evrenin %35,6’na ulaşılmıştır.
Araştırmanın Hipotezleri
yumları azalmaktadır.
39
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
uyarlanmış ve Coronbach Alfa İç Tutarlılık SaH1: Ebeveynlerin aile yükü azaldıkça yaşam
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
doyumları artmaktadır.
yısı 0,94 olarak bulunmuştur. YDÖ, toplam 20
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
sorundan oluşmakta, ifadelerde “Evet”, “Hayır”
CUSTOM DUTIES
seçeneği kullanılmaktadır. 20 puan üzerinden
2
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVER3 yanıtlarda bireyin yüksek puan
Sosyo demografik veri formu: Formda engelli
değerlendirilen
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
çocuk ve ebeveynlere
yönelik
tanımlayıcı
sorualması, yaşam doyumu düzeyinin yüksek olduğunu
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
lardan oluşmuştur.
göstermektedir. Ölçekte her bir seçenek 1 puan
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
ifadelerden
(3,5,7,10,14,7,18,20)
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ve
from
the movement ofbazılarına
commercial commodities
Aile yükü değerlendirme
ölçeği:
Zihinsel
yetersiz
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
cevabının
verilmesi
sosyal ve mali
fonksiyonlarının
yanında
commodities’quantity
and value.
It is are a kindbeklenmektedir.
of
çocuklarda aile yükünü
belirlemek
amacı
ileönemli
Sarı bir “Hayır”
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Neugarten
Yaşam
doyumu
ölçeğine
göre, düşük
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalarekonomik
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
(2008) tarafından
geliştirilen
ölçeğin,
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
düzeyi
7 tax
veandaltında
puan
kurumlar vergisi
gibi (8
belirli
aralıklarlasosyal
alınan bir doyum
regular basis
like income
corporate tax,
as alması, orta
yük (6 madde), yetersizlik
algısı
madde),
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
doyumu
8-12 subject
arası puan alması,
eşyanın gümrüğe
geldiği
anda birduygusal
defaya mahsus yaşam
are collected
only once düzeyi
when commodities
yük (6 madde), fiziksel
yük (5
madde),
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
yaşam
düzeyi
13 ve üzerinde puan
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu yüksek
the second
item ofdoyumu
tax procedural
law, custom
yük (11 madde) Usul
ve zaman
gereksinimi
(7 madde)
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
olarak
kabul ofedilmiştir.
Araştırma
soru ve
vergilerininvardır.
usul ve uygulama
esasları
procedures
and practises
custom duties
are
olmak üzere altıgümrük
alt boyutu
5‟ likert
tipi4458 alma
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ölçekleri
araştırmacılar
tarafından
ile dış
ticarete zaman
konu olan (1),
eşyanın
Türkiye Gümrük
Through this
law, a systematization
has been tek tek okunaölçekte, seçenekler
“Hiçbir
Nadiren
(2),
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
rak
doldurulması
kısıtlılıklarını
bir
sistematik
international
trade entering
customs territories oluşturmaktadır.
of
Bazen (3), Çoğuişlemlerin
zaman-sıksırasına
sık (4),göre
Her zaman
(5)”
VERİ TOPLAMA ARAÇLARI
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde43
de maddeden
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
şeklinde puanlandırılmıştır.
oluşan
analizi:
elde edilen veriler
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret Verilerin
assessment, accrual
and Araştırmada
collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
ölçeğin puanı 43Bakanlığı’na
1 ile 215 arasında değişmektedir.
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerSPSS
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Package
for Social
Sciences)
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs(Statistical
and Economy
Ministry
according
to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Ölçekten 97 puanın
üzerinde
puan
alan
annelerin
Windows
programı
kullanılarak
analiz
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm for
customs
duties has15.0
a different
form from
the
süreci, diğer
vergilerde oluşan
süreçten yükü
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yükü vardır, 97 puan
ve altındaki
annelerin
Verileri
değerlendirilirken
tanımlayıcı
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları edilmiştir.
have to be resolved
administratively
in the first
idari aşamada
çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
yoktur şeklinde öncelikle
bir sınıflama
yapılmaktadır.
Bu
metotları
(sayı,
yüzde, ortalama,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen istatistiksel
solved administratively,
legal action
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
çalışmada AYDÖ‟
nin iç tutarlılığını
ölçmek için
standart
sapma)
Niceliksel verilerin
Key words:
Custom,kullanılmıştır.
Custom Duties, Custom
yapılan Coronbach
alfaKelimeler:
güvenirlik
katsayısı
Anahtar
Gümrük,
Gümrük 0,94
Vergisi,
Disputes
karşılaştırılmasında iki grup arasındaki farkı paraGümrük Uyuşmazlıkları
olarak bulundu.
metrelerin normal dağılım standartlarına uyması
durumunda Indepenced-Samples T-Test, normal
Yaşam doyum ölçeği: YDÖ, bireylerin yaşamın
dağılıma uyulmaması durumunda Man Whitney-u
çeşitli yönlerine bakış açısını, bu doğrultuda
testi, ikiden fazla grup durumunda parametrelekendine ve çevresine nasıl algıladıklarını anlarin gruplar arası karşılaştırmalarında değişkenin
mak amacıyla 1961 yılında Neugarten tarafından
normal dağılım standartlarına uyması halinde
geliştirilmiştir. Geçerlilik ve güvenirlik çalışması
ise Karataş (1988) tarafından yapılarak Türkçeye
tek yönlü varyans analizi (ANOVA), değişkenin
40
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
BULGULAR
normal dağılım standartlarına uymaması halinde
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Kruskall Wallis testi kullanılmıştır.
Araştırmaya
alınanOVER
ebeveynlerin %44,2’si kız,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
%55,8’inin erkek çocuğu bulunmaktadır. EbeElde edilen bulgular % 95 güven Aralığında, %5
CUSTOM DUTIES
veynlerin %91,9’u evli, %25,3’ü geniş aile ve
anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
%73,0’ü orta gelire sahiptir (Tablo 1).
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Tablo 1. Araştırmaya Katılan Bireylerin Tanıtıcı Özelliklerinin Dağılımı
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromFrekans(n)
the movement of commercial commodities
Yüzde
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
(%)
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Çocuğun Cinsiyeti
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Kız
44,2
126basis like income tax and corporate tax,
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
are collected
Erkek eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
55,8
159 only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Yakınlık kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Anne sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
77,9
222 by customs law numbered 4458.
regulated
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
created
to
Baba Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
42 beginning with commodities subject14,7
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Diğer
7,4
21
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Medeni Durum
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes 91,9
over
Evli
262
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Boşanmışsüreci,
3,5
10
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Eşin vefatAncak
etmiş olması
4,6
13administratively, legal action can be taken.
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Aile Yapısı
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
eşyanın yer
Tanıtıcı Özellikler
Çekirdek aile
213
74,7
Geniş aile
72
25,3
Okur-yazar değil
16
5,6
Okur-yazar
35
12,3
İlkokul mezunu
178
62,5
Anne Eğitim Düzeyi
41
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Lise mezunu
49YOLLARI1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
Üniversite mezunu
7 DISPUTES OVER
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO
Annenin Çalışma Durumu
Çalışıyor
2
2,5
CUSTOM DUTIES
3
27
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER
Çalışmıyor
17,2
9,5
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek Lisans Öğrencisi 90,5
258
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Baba Eğitim Düzeyi
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from3the movement of commercial commodities
1,1
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Okur-yazar
5,6
16
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
İlkokul mezunu
56,5
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal161
functions. Since they are not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
Lise mezunu
29,8
85 tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Üniversite
mezunu
7,0
20
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Aile Yapısı
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
been
Çekirdekileaile
213 this law, a systematization has 74,7
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Geniş aileişlemlerin
25,3
72
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Babanın Çalışma
Durumu
tahakkuk ve
tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and Economy
according
to
ÇalışıyorGümrükler
83,5
238 Maliye
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Çalışmıyor
16,5
47
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Gelir durumu
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
Düşük uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
24,6
70
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Orta
73,0
208
Gümrük Uyuşmazlıkları
eşyanın
yer
Okur-yazar
değil
Yüksek
7
Katılımcıların ölçek puan ortalamalarına bakıldığında, Aile Yükü Ölçeğinin ortalaması
124,19±28,57’dir. Yaşam Doyum Ölçeğin ortalaması 27,82±2,64’dür. Aile Yükü Ölçeğinin
Coronbach-Alpha güvenirlik katsayısı 0.92, Yaşam
2,5
Doyumu Ölçeğinin Coronbach-Alpha güvenirlik
katsayısı 0,35 olarak hesaplanmıştır (Tablo 2).
42
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Tablo 2. Aile Yükü Ölçeği ve Yaşam Doyumu Ölçeği’nin 1Puanlarının Dağılımı
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
N
Min.SOLUTIONS
Mak.
Ort.
ADMINISTRATIVE
TO DISPUTES
OVER
Aile Yükü Ölçeği
285
Yaşam Doyum Ölçeği
2
285
CUSTOM DUTIES
Standart
Sapma
48,00
210,00
124,19
28,57
20,00
35,00
27,82
2,64
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Aile yükü ölçeği ve yaşam doyumu ölçeği
arasında anlamlı, pozitif düzeyde, düşük bir ilişki
Özet:belirlemek
Gümrük vergisi,
gümrüğe tabi
olan ticari bulunmuştur(p<.05).
Abstract: Custom duty is a kind
of tariff
arisingartıkça yaşam
arasındaki ilişkiyi
amacıyla
yapılan
Aile
yükü
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
değeri üzerinden
ekonomik, doyumu
subject to azalmaktadır
customs which is (Tablo
based on 3).
those
“Pearson Korelasyon
Analizi”ne
görealınan,
ölçekler
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Tablotürüdür.
3. Aile
Yüküharcamalar
Ölçeği üzerinden
ve Yaşam
Tablosu
Aynı zamanda
alınan Doyumu
instrument Ölçeği
in addition Korelasyon
to its economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
YaşamanDoyumu
Ölçeği
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
indirect tariff
on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Aile Yükü
Ölçeği
p<0,05
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikinci
maddesine göre bu
the second
item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated
by customs law numbered 4458.
r=151
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre ebeveynlebir
sistematik ile
international
trade ve
entering
customsdoyumu
territories ofarasında ilişki
Araştırma kapsamına
alınan
bireylerin
aile yükü
yaşam
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrükşiddeti
vergisindeile
deaile
zorunlu
aşamalar
olan tarh, bulunmadı.
Like all other taxes,
levels such
as
rinin zihinsel engelin
yükü
arasında
Ailecompalsive
gelir düzeyi
arttıkça
aile yükü
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrıdurum
bir kuruluş
niteliği olan puan
by General
Directorate of
Customs as a part
of
anlamlı ilişki bulundu.
Medeni
değişkeni
ortalaması
azalmakta,
yaşam
doyumları
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
ile yaşam doyumu
arasında
ilişkiuygun
bulundu(p<0.05).
artmaktadır(p>0,05)
(Tablo
4).over
Kanunu
hükümlerine
olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process
of disputes
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Anne ve baba eğitim
düzeyi,
durumu
süreci, diğer
vergilerdeçalışma
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
43
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Tablo 4. Ebeveynlerin Bazı Değişkenlere Göre Aile Yükü Ölçeği
ve Yaşam Doyumu
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Puanlarının Dağılımı
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Tanıtıcı Özellikler
2
Aile
Yükü
Ölçeği
Yaşam Doyumu Ölçeği
CUSTOM DUTIES
X ±3 SS
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
X ± 3SS
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Çocuğunuzun
Cinsiyeti
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
±
27,83 ±and2,75
Kız
sosyal ve mali125,39
fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity
value. It is are a kind of
dış ticaret ve 29,58
ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi
türü olan
fiscal functions.
Since± they
123,25
± gümrük vergisi, gelir ve
27,81
2,56are not collected on
Erkek
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
27,81
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
MW-U=
MW-U
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade
arrive at =9651,500
the custom. According to
Usul Kanunu 9883,000
(VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded
p=0.594from this law. Therefore,
p=0.846
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Zihinsel engelinin
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
şiddeti
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer±tüm
vergilerde olduğu gibi
Turkey28,12
and continuing
18,40
27,73
± 2,45 with operation sequence.
Hafif
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve 123,55
tahsil aşamaları
Gümrük ve Ticaret
assessment,
and collecting are regulated
± 28,56
27,71accrual
± 2,98
Orta
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and ±
Economy
according
136,49
± 28,34
28,15
2,41
Yüksek
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
customs
duties has ap=0,452
different form from the
KW=13,986
p=0,003 çözüm
KW=2,634
KW,p
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
have to be resolved administratively in the first
Medeni Durumuyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
solved28,55
administratively,
124,11
±aşamada
27,96 çözümlenemeyen
± 3,36 legal action can be taken.
Evli
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key
words:
Custom,
Custom
Duties,
Custom
139,09
±
38,00
27,76
±
2,60
Boşanmış ya da
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
eşin vefatı
KW=3, 945
KW=10,418
p=0,015
p=0,267
Anne Eğitim Düzeyi
Okur-yazar değil
120,00 ± 29,60
26,69 ± 3,46
Okur-yazar
133,54 ± 31,32
28,28 ± 2,48
44
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
± 27,80ÇÖZÜM YOLLARI1
ĠDARĠ124,80
AġAMADA
İlkokul mezunu
Lise mezunu
117,46 ± 29,03
28,18 ± 2,44
118,43 ± 17,80
28,42 ± 2,44
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Yüksekokul Üniversite
CUSTOM DUTIES
2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
KW=5,572
p=0,233
Anne Çalışma
durumu
27,70 ± 2,59
2
3
KW=4,769 p=0,312
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
128,56 ± 27,94
28,37 ± 2,49
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
123,74 ± 28,66
27,76 ± 2,65
Hayır
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
MW-U=3192,000 p=0,475
MW-U=2900,500 p=0,150
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Baba Eğitim Düzeyi
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
± 15,89
25,66subject
± 1,15
Okur-yazar değil eşyanın gümrüğe geldiği anda 106,33
bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
± göre
32,87
± 3,12
Okur-yazar
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci137,93
maddesine
bu
the second item of tax procedural 26,56
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
126,00
± 29,13
28,01
2,68
İlkokul mezunu gümrük vergilerinin usul ve uygulama
esasları
4458
procedures and practises of custom
duties±are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
121,29
26,56
27,90
2,46
Lise mezunu
ile dış ticarete konu olan eşyanın
Türkiye± Gümrük
Through this law, a systematization
has ±
been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
±sistematik
25,85
± 2,49
Yüksekokul –
işlemlerin
sırasına
göre 113,60
bir
international trade entering customs 27,25
territories
of
oluşturulmuştur.
Diğer
tüm
vergilerde
olduğu
gibi
Turkey
and
continuing
with
operation
sequence.
Üniversite
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamalarıF=2,329
Gümrük vep=0,056
Ticaret
assessment, accrual and collecting
are regulated
F=1,901
p=0,110
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs and Economy Ministry according to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Baba çalışma Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties
has
a
different
form
from the
durumu
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively27,92
in the ±first
123,52
± 28,74
2,53
Evet
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
127,62 ± 27,79
27,30 ±
Hayır
1 3,09
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
MW-U=5208,000 p=0,456
MW-U=5016,000 p=0,260
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Evet
Aile Gelir Düzeyi
Algısı
Düşük
126,74 ± 27,14
27,58 ± 2,79
Orta
123,56 ± 29,34
27,84 ± 2,57
Yüksek
117,42 ± 18,22
29,42 ± 3,26
F=0,524 p=0,593
F=1,593 p=0,205
45
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Katılımcıların aile yükü ölçeğinden aldıkları toplam
lamlı farklılık bulunmuştur(p<.05). Katılımcıların
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
puanların çocuğun sahip olduğu hastalık, çocuğa
yaşam doyumu ölçeğinden aldıkları puanların
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
bakarken destek aldığınız kişiler, çocuğunuzun
medeni durum değişkeni açısından anlamlı fark
CUSTOM
eğitimine katkı durumu değişkeni açısından
an- DUTIES
bulunmuştur (p<.05) (Tablo 5).
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Tablo 5. Ebeveynlerin
Bazı Değişkenlere Göre Aile Yükü Ölçeği ve Yaşam Doyumu
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal BayarPuanlarının
Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret Bölümü
Dağılımı
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticariAile Abstract:
Custom duty is a kind of tariff
arisingDoyumu
Yükü Ölçeği
Yaşam
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Ölçeği
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
x
±
SS
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
x ± SS
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
bir vergi Destek
türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Çocuğunuzadolaylı
Bakarken
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Aldığınız Kişiler
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Babası
27,23
27,64 ± 2,44
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, 122,85
duties ±are
excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Aile büyükleri
± 32,73
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun 130,44
regulated
by customs law numbered28,15
4458.± 2,66
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bakıcı
14,07 with commodities subject
28,80to± 3,96
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak 146,80
created± beginning
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
F,p
F=0,885
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibiF=11,020
Turkey p=0.012
and continuing with operation
sequence. p=0.449
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Çocuğunuzun
Eğitimine
tahakkuk
ve tahsilKatkı
aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
DurumunuzGümrükler
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları 134,786±
have to be
resolved administratively in 28,08
the first± 1,88
Bulunmuyorum
31,97
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen 112,50
solved±administratively,
legal action can be taken.
Aile ile
33,07
29,18
1 ± 1,86
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Özel hoca ile
105,08
± 18,89Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
67,98 ± 2,68
Gümrükile
Uyuşmazlıkları
Devlet kurumları
123,02 ± 26,46
27,64 ± 2,69
KW,p
KW=15,919 p=0,001
TARTIŞMA
F=7,142 p=0,068
gelişiminin desteklenmesinde oldukça kritik role
sahip olan ebeveynler özellikle duygusal ve ruhsal açılardan önemli zorlanmalar yaşamaktadır.
Ekonomik zorluklar, bilgi eksikliği, aile üyelerinin
Bu araştırmada zihinsel yetersizliğe sahip olan
anne ve babaların aile yükü ile yaşam doyumları
arasındaki ilişki incelenmiştir. Engelli çocuğun
46
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
değişen rolleri, evlilik ilişkilerinde ortaya çıkan
becerileri sağlayacağı belirtilmektedir (Seltzer
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
gerginlik, sosyal aktivitelere katılımda azalma,
ve Krauss., 1989, Quine ve Pahl., 1991). ÇalışADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
zihinsel engelli bireye karşı toplumun tutumu
mamızda annelerin eğitim düzeyi, aile yükü ve
CUSTOM
gibi değişkenler ailelerin hissettikleri stresi
art- DUTIES
yaşam doyumunda etkili bulunmadı. Akandere ve
2
3
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVER(2009)
tırmaktadır (Bilal ve Dağ., 2005). Yaşanan bu
arkadaşlarının
çalışmasında da annelerin
2
Bayar Üniversitesi
Sosyaldoyumu
Bilimler Ens. Malieğitim
Hukuk Programı
Lisans Öğrencisi
stresler aile yükünüCelal
arttırmakta
yaşam
düzeyiYüksek
ile yaşam
doyumu arasında ilişki
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
azalmaktadır. Zihinsel engelli çocuğu olan aileler
bulunmamıştır. Farklı olarak Seltzer ve Krauss
Özet:
Gümrük
vergisi,
gümrüğe
tabi
olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
farklı düzeylerde duygusal yüklenme, sosyal
(1989)
yetişkin yaşta zihinsel özürlü çocuğu olan
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya
değeri
üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject
to
customs which is based on those
etiketlenme, ekonomik yetersizlikler ve fiziksel
annelerin
eğitim düzeylerinin yaşam doyumuyla
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret
ve ekonomi politikası
aracı olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
engeller aile yükünü
artırmaktadır
(Sarı.,
2007).
ilişkili
olduğu bulunmuştur. Araştırmada anne
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
bir vergiyüksek
türü olan gümrük
vergisi, aile
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Zihinsel engelindolaylı
derecesi
olanların
çalışma
durumunun aile yükünü ve yaşam doyukurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergiolanlara
türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan munda
an indirect
tariff on
expenditures,
custom dutiesAncak çalışan
yükü, hafif ve orta
göre yüksek
bulundu.
etkili
olmadığı
belirlendi.
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Yaşam doyumu olmak
ile engelin
şiddeti Gümrük
arasında
ilişki
üzere alınmaktadır.
vergileri,
Vergi annenin
to foreign trade
at thepuanları
custom. According
to
ailearrive
yükü
çalışmayanlara
göre
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
bulunmadı. Zihinsel
engel
derecesinin
yüksek
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, yüksek
duties are bulunmuştur.
excluded from this Sonuçlar
law. Therefore,literatüre göre
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
olması çocuğunsayılı
anne
ve babaya
olması
Gümrük
Kanunu’ndabağımlı
düzenlenmiştir.
Bu kanun farklı
regulated
by customs içermektedir.
law numbered 4458.
saptamaları
Çalışan annenin
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
aileye daha fazla
yükgirişinden
getirmektedir
(Aral
ve
Bölgesine
başlayıp, eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with
commodities
subject
to değeri geliştoplumsal statüyü arttırdığı, kendilik
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Gürsoy., 2012). oluşturulmuştur.
Bertelli ve arkadaşlarının
Diğer tüm vergilerde (2011)
olduğu gibi tirdiği
Turkey ve
and ekonomik
continuing with yönden
operation sequence.
rahatlama sağladığı
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
birlikte gerçekleştirdikleri
zihinsel
engelli
bireyler
tahakkuk ve tahsil
aşamaları
Gümrük
ve Ticaret bildirilmektedir.
assessment, accrual andAncak
collecting çalışmamızda
are regulated
zihinsel
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
ve onların aile üyelerinin
yaşam
kalitesi
skorları
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük engelli
Customs bireyin
and Economy
Ministry according
to
bakımında
karşılaşılan
güçlükler
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
arasındaki ilişkiyiKanunu
saptamak
istedikleri
araştırmaları
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm olmasından,
customs duties kaynaklanabileceği
has a different form from
the
söylenebilir.
Çoşkun
süreci, diğer
vergilerdeoranlarının
oluşan süreçtengenel
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sonucunda aile yaşam
kalitesi
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ve
have
to be resolved
administratively
the firstebeveynleri ile
Akkaş
(2009)’ın
engelliinbirey
öncelikle idariolduğunu
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
olarak düşük (2.49-3.56)
bulmuşlardır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen yaptıkları
solved administratively,
legal action
can be taken.eğitim düzeyi ve
çalışmalarında
annelerin
1
uyuşmazlıklardaayrı
yargı olması
yoluna başvurulabilmektedir.
Çocuğun anne babasının
ya da ebegelir
arttıkça,
kaygı düzeylerinin
Key düzeyleri
words: Custom,
Custom sürekli
Duties, Custom
Anahtar aile
Kelimeler:
Gümrük,
Gümrük
Vergisi,
Disputes
veyn kaybının olması
yükünde
artışa
neden
azaldığı, annelerin eğitim düzeylerinin artışıyla
Gümrük Uyuşmazlıkları
olmakta, evli olanlara göre yaşam doyumları
birlikte engelli çocuklarına dair karşılaşacakları
düşük bulunmaktadır.
sorunlara çözüm geliştirmede genellikle daha
başarılı olacaklarından, kaygı düzeylerinin bir alt
Eğitim düzeyi yükseldikçe aile yükü puan oreğitim düzeyine göre daha az olması beklenilen
talaması azalmaktadır. Literatürde anne eğitim
bir durum olarak yorumlanmıştır. Soney ve arkadüzeyinin yüksek statüde olmasının, engelli çodaşlarının (2008) çalışmalarında çalışan annelerde
cuğun bakımında karşılaşacağı olumsuzluklarla
baş etmede analitik düşünme ve problem çözme
ve kalifiye işçi babalarda yaşanan güçlüklerde
47
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
artma olduğu saptanmıştır. Benzer durum ailelerin
mında alınan destek, stres yükünü etkilememiş bu
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
aylık gelir düzeyi içinde geçerli olup, genelde
nedenle aile yükünde azalma olmamıştır. Sivrikaya
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
maddi imkanlara paralel gelişen sosyal çevre ile
ve arkadaşlarının (2013) çalışmalarında, zihinsel
CUSTOM DUTIES
birlikte algılanan destek artmakta, diğer yandan
yetersizliği olan çocuğun yetiştirilmesi anne
2
Selin giderKILINÇ , Hatice
YURTSEVER
ise engelli çocuklarının gereksinimlerini
üzerinde
strese3 neden olabilmekte, algıladıkları
2
Celal olanakların
Bayar Üniversitesiartışı
Sosyal Bilimler
Ens. Malisosyal
Hukuk Programı
Yüksekmemnun
Lisans Öğrencisi
me noktasında maddi
kaygıyı
destekten
olmaları yaşanılan
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
azaltıcı etki ettiği düşünülmüştür. Ayrıca zihinsel
stresle başa çıkabilme sürecinde olumlu katkı
gümrüğeekonomik
tabi olan ticari sağladığı
Abstract: Custom
duty is a kind ofZihinsel
tariff arisingyetersizliği olan
yetersiz çocuğaÖzet:
sahipGümrük
annevergisi,
babaların
belirtilmektedir.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
değeri üzerinden
alınan, 2007,
ekonomik, çocuğa
subject tosahip
customsebeveynlerin
which is based on
those
yük yaşadıklarımiktarı
(Oh veya
ve Lee.,
2009, Sarı
çocuğun
bakımında
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ticaret
ve ekonomi politikası
olan bir vergi ve
tariff
that is a katkıda
foreign tradebulunma
and economic
policy
Karadağ 2009).dışve
ekonomik
yükünaracı
duygusal
eğitime
durumlarında
alınan
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir(Sarı,
vergi türü
olan gümrük
vergisi, gelir ve destek
fiscal functions.
Since they düşürücü
are not collected
on
yüklenmeyi artırdığı
2007)
bildirilmiştir.
aile yükünü
bulgular
olmalıdır.
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü (2015)’nun
olmadığından, dış
ticarete konu olan Bu
an indirect
tariff on destek
expenditures,
custom duties
Canarslan ve Ahmetoğlu
çalışmalarında
çalışmada
faktörleri
etkili olmamış,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ruhsal, sosyal ve
çevresel
alanlarda;
ekonomik
durum
alınan
niteliğinin
olmak
üzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri, Vergi bu
to foreign
tradedestek
arrive at the
custom. bireylerinde
According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
düzeyi iyi olan ailelerin
ekonomik
düzeyi orta
ve
önemli
ortaya
koymada
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties areolduğunu
excluded from
this law.
Therefore, önemlidir. Cagümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
kötü olanlara göre,
ekonomik
düzeyi
orta olan
sayılı Gümrük
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun narslan
regulated ve
by Ahmetoğlu
customs law (2015)’nun
numbered 4458. çalışmalarında
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
ailelerin ekonomik
düzeyi
olanlara
göre
kendilerine
destek
olan kişi subject
bulunan
Bölgesine
girişindenkötü
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning
with commodities
to ailelerin tüm
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
yaşam kalitelerinin
daha yüksek
belir-gibi alanlarda
yaşam with
kalitesinin
kendilerine destek
oluşturulmuştur.
Diğer tüm olduğu
vergilerde olduğu
Turkey and continuing
operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
lenmiştir. Baba tahakkuk
eğitim vedüzeyi
arttıkça
aile ve
yükü
kişi accrual
bulunmayan
tahsil aşamaları
Gümrük
Ticaret olan
assessment,
and collectingailelerden
are regulated daha yüksek
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
puan ortalamasıGümrükler
azalmaktadır.
Yaşam
doyumu
Bu
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimlerolduğu
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs belirlenmiştir.
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
eğitim düzeyi arttıkça
artmaktadır. Babaların
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Bu
çalışmada çocuğun bakımında aile büyüklerinin
diğer engelli
vergilerde oluşan
süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahip oldukları süreci,
zihinsel
çocuğa
yönelik
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ve
have
to be resolved
administratively
the yükünü
first
bakıcı
desteğinin
olmasıinaile
etkilemeidari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
bilgi eksikliğininöncelikle
olmaması
şeklinde
düşünüldü.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen diği
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
ancak yaşam doyumu puan1 ortalamalarında
uyuşmazlıklarda yargı
yoluna başvurulabilmektedir.
Akandere ve arkadaşlarının
(2009)
çalışmasında
Key words:
Custom
Duties, Custom
artışa
nedenCustom,
olduğu
belirlendi.
Çocuğun eğitimine
Kelimeler:
Gümrük,
Vergisi,
Disputes
eğitim durumu Anahtar
üniversite
ve lise
olan Gümrük
babaların
Gümrük Uyuşmazlıkları
katkıda bulunan ebeveynlerin aile yükü ölçeği
yaşam doyumu puanları, ilkokul ve ortaokul mepuan ortalaması bulunmayan ebeveynlere göre
zunu olan babaların yaşam doyum puanlarından
düşük bulunmuştur. Zihinsel yetersizliği olan
yüksek bulunmuştur.
çocuğun özel eğitim ve rehabilitasyon merkezine
Ebeveynlerin sosyal destek anlamında çocuğun
devam etme süresi arttıkça çocukların bilgi ve
bakımında alınan destek faktörleri incelenmiş,
becerilerinde de meydana gelen artışa paralel
bakıcı desteği alan anne babaların aile yükünde
olarak anne-babalar çocuklarına daha çok baartış bulunmuştur. Zihinsel engelli çocuğun bakığımsız olma imkanı verdikleri için sıkı disiplin
48
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
anne-baba tutumu azalmış olabilir (Dereli 2012). mek amacıyla yaptıkları
çalışmalarında, ailelerin
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Çocuğun eğitimine hoca ile katkıda bulunan % 44.6’sının çevrelerinden hiçbir zaman sosyal
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
ebeveynlerin aile yükü düşük, yaşam doyumları destek görmediklerini belirlemişlerdir. Benzer
şekilde Ayyıldız ve arkadaşları (2012)’nın zihinsel
yüksek bulunmuştur. Çocuğun eğitimineCUSTOM
katkıda DUTIES
2
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
engelli
çocuğu olan
annelerin stresle baş etme dübulunmayan ebeveynlerin aile yükü yüksek
bu- , Hatice
2
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Mali
Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
zeylerini
değerlendirdikleri
çalışmalarında, sosyal
lunmuştur. ZihinselCelal
yetersizliği
3 olan bir çocuğun
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
bağımsız yaşam becerilerine yeterince sahip ola- çevrelerinden destek görmeyen annelerin destek
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari gören
Abstract:
Custom duty
is a bu
kind boyun
of tariff arising
annelere
göre
eğici alt boyuttan
maması, iletişimÖzet:
güçlüğü
yaşamaları, toplumsal
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, aldıkları
subject topuan
customs
which
is
based
on
thoseyüksek olduğu
ortalamasının daha
kaynaklardan yeterince
yararlanamaması anneye
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi belirlenmiştir.
tariff that is a foreign trade and economic policy
olan yükünü artırmaktadır.
Dolayısıyla annenin
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kendi sorumluklarının
yanı sıra, zihinsel yeterkurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir SONUÇ
regular basisve
likeÖNERİLER
income tax and corporate tax, as
vergi
türü
olmadığından,
dış
ticarete
konu
olan
an
indirect
tariff
on expenditures, custom duties
sizliği çocuğunun
bakımını üstlenmesi yaşanılan
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
birat dönemi
kapsaması
ve anne ve
olmak üzere anneler
alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi Araştırmanın
to foreign trade arrive
the custom. According
to
aile yükünü artırmakta,
duygusal,
sosyal
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
verilerin toplanması
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle, babalarla
duties are birebir
excluded görüşülerek
from this law. Therefore,
yükü oldukça fazla
yaşamaktadırlar.
Özellikle
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sonuçları
önemlidir. ZEB
sayılı Gümrük
Kanunu’nda olan
düzenlenmiştir.
Bu kanun araştırmanın
regulated by customs
law açısından
numbered 4458.
tüm gününü zihinsel
yetersizliği
çocuğuyla
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
yapılacağı
kurumların
yaygınBölgesinegereksinimi
girişinden başlayıp,
eşyaya uygulanacak eğitim
createdtedavilerinin
beginning with commodities
subject
to
geçiren anne, zaman
yaşamaktadır.
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
gereklidir.
Annesequence.
ve babaların ruhsal
Diğer tüm
vergilerde olduğu
Turkey and continuing
with operation
Bu tür güçlükleroluşturulmuştur.
annenin duygu
durumunu
etki-gibi laştırılması
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
izlenmeli
ve psikososyal olave tahsilneden
aşamaları
Gümrük ve Ticaret durumları
assessment, yakından
accrual and collecting
are regulated
lemekte ve stres tahakkuk
yaşamasına
olabilmektedir
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
rakEnstitüsü
destekandsağlanmalıdır.
Klinikte,
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Bilimler
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to rehabilitasyon
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
Economy
according
(Sivrikaya ve ark.,
2013).
Ancak
çalışmamızda
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
merkezlerinde
ve toplumda zihinsel engelli çocuk
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisindendesteğinin
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
çocuğun bakımında
bakıcı
alınması
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir veprocess
of other
taxes.veren
Customshemşirelerin
duty disputes bireylere ev
ailesine
bakım
yapıya
sahiptir.
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
aileyi rahatlatmak
yerine
aile Gümrük
yükünde
artışa
neden
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ziyaretleri
place. However,
in the case of disputes
not being
düzenlenmeli,
gereksinimlerine
yönelik
Ancak ile idari
aşamadaeğitimine
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
olmuştur. Özel hoca
çocukların
kat1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. destek verilmesinin anne ve babaların
aile yükünü
kıda bulunan anne babaların aile yükü diğerlerine
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, azaltıp
Disputesyaşamdan memnuniyetini artıracağı düşügöre oldukça düşük,
yaşam puanları ise yüksek
Gümrük Uyuşmazlıkları
nülmektedir. Özellikle eğitim düzeyi düşük olan,
bulundu. Çalışmamızda destek almanın aile yüçalışmayan, zihinsel olarak ileri düzeye sahip olan
künü azaltıcı etkisi ve yaşam doyumunu artırıcı
ve gelir düzeyi düşük olan anne ve babalara daha
etkisini ortaya koymaktadır. Bu nedenle çocuğun
fazla destek verilmesi önerilmektedir. Araştırma
eğitimine destek verecek rehabilitasyon merkezsonuçlarının, kontrol grubu kullanılarak sağlıklı
lerine ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Sonay ve
çocuk anneleri ile karşılaştırılması önerilmektedir.
arkadaşlarının (2008) zihinsel engelli çocuğu olan
anne ve babaların yaşadıkları güçlükleri belirle-
49
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
KAYNAKLAR
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Annelerinde Stres, Stresle Başa Çıkma Ve
Kontrol Odağının Karşılaştırılması. Çocuk
ARAL, N., GÜRSOY,ADMINISTRATIVE
F., (2012). Özel Eğitim
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
ve Ruh Sağlığı Dergisi, 12:2:56-58
Gerektiren Çocuklar Ve Özel Eğitime Giriş,
CUSTOM DUTIES
Morpa Kültür Yayınları
BİLGE, A., GENÇ, R.E., NİŞLİ, İ., (2005).
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Toplumsal Bir Sorun: Engellilik ve Hemşi2
CelalŞ.,
Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
AYSAN, F., ÖZBEN,
(2007).
Engelli
Çocuğu
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, relik
DıĢ Ticaret
Bölümü Ege Üniversitesi Hemşirelik
Yaklaşımı.
Olan Anne Babaların Yaşam Kalitelerine
Yüksekokulu Dergisi, 21:2: 181-190
Özet: Gümrük vergisi,
gümrüğe tabi Buca
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
İlişkin Değişkenlerin
İncelenmesi.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
değeri üzerinden
subject to customs
which is based on those
Eğitim Fakültesi
Dergisi,
22:1-6 alınan, ekonomik, BİLGE,
A., BURUNTEKİN,
F., v.d., (2014).
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Yakınlarına
Verilenpolicy
Stresle Baş Etme
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariffEngelli
that is a foreign
trade and economic
AKANDERE, türüdür.
M., ACAR,
M.,harcamalar
BAŞTUĞ,
Aynı zamanda
üzerindenG.,
alınan
instrument in addition to its economic, social and
Yaşam
Doyumlarını
Arttırma
Eğitiminin
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalVe
functions.
Since
they are not collected
on
(2009). Zihinsel
Fiziksel
Engelli
Bireye
kurumlarVe
vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Etkinliğinin
Belirlenmesi,
Üniververgi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff on expenditures,
customGümüşhane
duties
Sahip Anneeşyanın
Babaların
Ve
gümrüğe Yaşam
geldiği andaDoyumu
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
sitesi
Sağlık
Dergisi,
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign
trade
arrive at Bilimleri
the custom. According
to 3:1:611-618
Umutsuzlukolmak
Düzeylerinin
İncelenmesi.
Usul
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesineSelgöre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
çuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü
H.,ofAHMETOĞLU,
E., (2015).
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 CANARSLAN,
procedures and practises
custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Dergisi, 22;24-32
Engelli çocuğa sahip ailelerin yaşam kalitesiile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
with commodities
to
ninbeginning
incelenmesi.
Trakyasubject
Üniversitesi
Sosyal
sırasına
göreKULAKÇI,
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
AYYILDIZ, T.,işlemlerin
ŞENER,
D.K.,
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
with operation
sequence.
Bilimler
Dergisi,
17:1:13-31
gümrük
de Zihinsel
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
H., VEREN,
F.,vergisinde
(2012).
Engelli
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı
bir kuruluş
niteliği
olan ÇOŞKUN,
by General Directorate
of Customs
a part ofEngelli Çocuğu
Çocuğa Sahip
Annelerin
Stresle
Baş
Etme
Y.,Anabilim
AKKAŞ,
G.,as(2009).
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
KanunuDeğerlendirilmesi.
hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.Annelerin
Resolution process
of disputes
over Düzeyleri İle
Yöntemlerinin
Ankara
Olan
Sürekli
Kaygı
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Sağlık Hizmetleri
Dergisi,1:2:2-11
Sosyal
Algıları
İlişkinin
süreci, diğer
vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process
of otherDestek
taxes. Customs
duty Arasındaki
disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Ahiof Evran
Üniversitesi
Kırşehir
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.İncelenmesi,
However, in the case
disputes not
being
BERTELLİ, M.,
A., ROSSİ,
M.,
AncakBİANCO,
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Eğitim Fakültesi Dergisi, 10;
1:213-227
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
SCUTİCCHİO, D., BROWN, I., (2011).
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Relationship
between
individual quality of
DERELİ,
F., OKUR, S., (2008). Engelli Çocuğa
Gümrük
Uyuşmazlıkları
life and family quality of life for people
Sahip Olan Ailelerin Depresyon Durumunun
with intellectual disability living in Italy.
Belirlenmesi. Yeni Tıp Dergisi, 25: 164-168
Journal of Intellectual Disability Research,
DERELİ, E., (2012). Zihinsel Yetersizliği Olan
55:12:1136-1150
Ve Olmayan Okul Öncesi Dönem ÇocuklaBİLAL, E., DAĞ, İ., (2005). Eğitilebilir Zihinrın Anne Babalarının Benlik Saygısı, Kaygı
sel Engelli Olan Ve Olmayan Çocukların
Düzeyleri Ve Anne Baba Tutumlarının Bazı
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
50
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Değişkenler Açısından Karşılaştırılması. The
of Autism and Developmental Disorders.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
3:18:415-424
Journal of Academic Social Science Studies,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
5:5:475-491
SARI, H.Y., (2007). Zihinsel Engelli Çocuğu
CUSTOM DUTIES
Olan Ailelerde Aile Yüklenmesi. CumhuriHAYDEN, M.F., GOLDMAN, J., (1996).
FamiSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
yet Üniversitesi, Hemşirelik Yüksekokulu
lies of adult with
mental retardation: stress
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
11 (2).1-5
levels and need for services.
Social
Work.Salihli MYO, Dergisi,
6: 657-668 Özet:
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari SARI,
Abstract:H.Y.,
Custom(2010).
duty is a kind
of tariff arising
Zihinsel
Yetersiz Bireyleeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
customs Sorunları.
which is basedTAF
on those
rintoSağlık
Prev Med Bull,
KARADAĞ, G.,miktarı
(2009).
Çocuğa
sosyal
ve mali Engelli
fonksiyonlarının
yanındaSahip
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff9:2:145-150
that is a foreign trade and economic policy
Annelerin Yaşadıkları
Güçlükler
ileüzerinden
Aileden
türüdür. Aynı zamanda
harcamalar
alınan
instrument in addition to its economic, social and
bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Algıladıklarıdolaylı
Sosyal
Destek
ve Umutsuzluk
H.Y.,
BAŞSAKAL,
S.,tax,(2008).
Zihinsel
kurumlar
vergisi
gibi belirli
aralıklarla alınan bir SARI,
regular basis
like income
tax and corporate
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Düzeyleri. TAF
Med
Bullanda
, 8:4:315-322
Yetersizliği
Olan
Aileler
İçin Aile Yükü
eşyanınPrev
gümrüğe
geldiği
bir defaya mahsus
are collected
only once when
commodities
subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Değerlendirme
Ölçeğinin
Geliştirilmesi.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
item of tax procedural
law, custom
KARATAŞ, S.Ç.,
(1988). Yaşlılarda Yaşam
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Atatürk
Hemşirelik
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures
and Üniversitesi
practises of custom
duties are Yüksekokulu
Doyumunugümrük
Etkileyen
Etmenler, Hacettepe
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Dergisi,
3:86-95 has been
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
this law,11:
a systematization
Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
SELTZER,
M, M., KRAUSS M, W., (1989).
Sosyal Hizmetler
Bölümü,
Yüksek
Lisans
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
LikeAging
all other Parents
taxes, compalsive
levels such
as
With Adult
Mentally
Retarded
Tezi, Ankara
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorate
of Customs
a part of And Sources
Children:
Family
RiskasHukuk
Factors
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
KÖKSAL, G., KABASAKAL,
Z.,
(2012).
ZiProgramı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
ResolutionAmerican
process of disputes
over
Of Law.
Support.
Journal
on Mental
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisindenOlan
doğan Ebeveynlerin
uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
hinsel Engelli
Çocukları
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process
of other taxes.,94:
Customs
duty disputes
Retardation
303-12
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Yaşamlarında
Algıladıkları
Stresi
Yordayan
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
SONAY.,
A. TEKİN
V, K.,
Y., ÖZPUidari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal action
can be KAYA,
taken.
Faktörlerin Ancak
İncelenmesi.
Buca
Eğitim
Fa1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ÖNAT,
H.,Duties,
(2008).
Zihinsel Engelli
Key LAT,
words:Ö.,
Custom,
Custom
Custom
kültesi Dergisi,
Sayı:4
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Çocuğa Sahip Anne Babaların KarşılaştıkGümrük Uyuşmazlıkları
KÖŞGEROĞLU, N., BOĞA S.M., (2011). Yaşam
Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeli’ne
Göre Zihinsel Engelli Bireylerin Sorunları ve
Hemşirelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik
Bilim ve Sanatı Dergisi, 4:1:149-154
ları Güçlükler. Türkiye Klinikleri J Pediatr,
17:3:158-63
SİVRİKAYA, T., TEKİNARSLAN, İ.Ç., (2013).
Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa sahip
olan annelerde stres, sosyal destek ve aile
yükü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri
Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 14:2:17-29
MİLGRAM, N.A., ATZİL, M., (1988). Parenting
Stress in Raising Autistic Children, Journal
51
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
OH, H., LEE, E.O., (2009). Caregiver Burden
ve Beklentilerinin İncelenmesi. Gülhane Tıp
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
And Social Support Among Mothers Raising
Dergisi, 44: 188-94
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Children With Developmental Disabilities
QUİNE, L., PAHL, J., (1991). Stres And Coping
CUSTOM
İn South Korea. International Journal
of DUTIES
İn Mothers Caring For A Child With Severe
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Disability, Development and Education,
Learning Difficulties: A Test Of Lazarus’
Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
56:2:149–1672 Celal Bayar Üniversitesi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Transactional
DıĢ Ticaret Bölümü Model Of Coping. Journal of
ÖZEN, A., ÇOLAK, A., ACAR, Ç., (2002). Zihin
Community and Applied Social Psychology
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanınSahip
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu Yaeşyanın
from,the
Özürlü Çocuğa
Annelerin
Günlük
1:movement
57-70 of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali Problem
fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
şamda Karşılaştıkları
Davranışlarla
KAYNAKLARI
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi İNTERNET
tariff that is a foreign
trade and economic policy
İlgili Görüşleri.
Üniversitesi
Eğitim
türüdür.Ankara
Aynı zamanda
harcamalar üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Bilimleri Fakültesi
Özel
Eğitim
Dergisi,
Nations
(2006).
kurumlar vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir United
regular basis
like income
tax andInternational
corporate tax, as convention on
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
3:2:1-13 eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus are collected
the rights
of when
persons
withsubject
disabilities, Some
only once
commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
facts item
about
persons
Erişim:
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second
of tax
proceduralwith
law, disabilities.
custom
ÖZSOY, S,A., ÖZKAHRAMAN,
Ş., ÇALLI,
F.,
kanun kapsamı dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
11.01.2015
http://www.un.org/disabilities/
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures
and practises
of custom duties are
(2008). Zihinsel
Engelli Çocuk Ailelerinin
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
convention/pdfs/factsheet.pdf
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Yaşadıklarıile
Güçlüklerin
İncelenmesi. Aile
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasına
göre
bir
sistematik World
international
trade entering
customs territories
of report on dive Toplum işlemlerin
Dergisi,
8:3:69-77
Health
Organization.
World
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like sability
all other taxes,
levels suchPublication
as
andcompalsive
rehabilitation.
Data
tahsil
aşamaları H.İ.,
GümrükAKIN,
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
ÖZŞENOL, F., tahakkuk
ÜNAY,veB.,
AYDIN,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
of 15.01.2015.
Customs as a parthttp://www.who.
of
2009.Directorate
Erişim:
1
BuE.,
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
R., GÖKÇAY,
(2002).
Engelli
Çocuklara
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution process of disputes over
int/classifications/icf/en/
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan Durumlarının
uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Sahip Ailelerin
Psiko-Sosyal
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
52
process of other taxes. Customs duty disputes
have to be resolved administratively in the first
place. However, in the case of disputes not being
solved administratively, legal action can be taken.
Key words:
Disputes
1
Custom, Custom Duties, Custom
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
EXTENDED
ABSTRACT
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
Introduction: Disability refers to a disadvantaged
condition that occurs in a person as a result of a
2
3
, Hatice
YURTSEVER
deficiency or handicap which preventsSelin
andKILINÇ
limits that
individual’s
ability to be involved in an activity
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Mali Hukuk
Yüksek
Lisans
Öğrencisisituation (Bilge et
that can be considered
as normal
according
to Ens.
his/her
age, Programı
sex, social
and
cultural
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
al., 2005, Aral and Gürsoy., 2012). According to data of United Nations for the year 2006, 600 million
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
disabled peopleÖzet:
live Gümrük
in thevergisi,
worldgümrüğe
(United
Nations 2006).
Additionally, World Health Organization
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
states that 200 million
of these disabled people are composed
of children and 700.000-1.500.000
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
that is a foreign trade and economic policy
individuals withdış
mental
disabilities live in the worldtariff
(WHO
2009). Material and Method: The
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir
vergi
türü
olan
gümrük
vergisi,
gelir
ve
fiscal
functions.
Since
they are not
on
research was conducted
in three rehabilitation centersregular
providing
education
in collected
Kastamonu
province.
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü disabled
olmadığından,
dış ticaretewere
konu asked
olan
an indirect
tariff on expenditures, custom
duties
Parents with mentally
children
to
fill socio-demographic
data
form, life satiseşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
üzere pressure
alınmaktadır. rating
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade
at the custom.
According toconsists of the
faction scale andolmak
family
scale by
researchers.
Thearrive
research
population
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
duties are excluded
law. Therefore,
parents of 800 mentally
disabled
childrenBuinnedenle,
three institutions,
and from
the this
sample
group is composed
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Kanunu’nda
düzenlenmiştir.in
Bu kanun
regulated
by customs
4458. was reached.
of 285 parents sayılı
whoGümrük
agreed
to participate
research.
So, 35,6%
of law
the numbered
population
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
with commodities
subject
to mentally diDiscussion: TheBölgesine
relation
between
family
pressure andcreated
life beginning
satisfaction
of parents
with
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Diğerintüm
vergilerde
olduğuParents
gibi
Turkey
and continuing
operationrole
sequence.
sabled children oluşturulmuştur.
was analyzed
this
research.
having
a highlywith
critical
in supporting the
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ve children
tahsil aşamaları
Gümrük ve serious
Ticaret
assessment,
accrual and collecting
are regulatedSuch variables
development of tahakkuk
disabled
experience
stress
emotionally
and mentally.
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
andfamily
Economy
Ministry
according
to in marriage
as economic problems,
lack
ofBayar
knowledge,
changing
roleshazırlanan
of
members,
tension
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan
çözüm society’s
customs duties
has a different
formthe
frommentally
the
issues, decreaseGümrük
in participation
to uyuşmazlıkların
social activities,
attitude
towards
disabled
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıyathe
sahiptir.
vergisi uyuşmazlıkları
have to2005).
be resolved
administratively
in the
first
individual increase
stressGümrük
of families
(Bilal and Dağ.,
These
stressful
situations
raise the
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancakreduce
idari theaşamada
çözümlenemeyen
solvedoverload
administratively,
action can
be taken.
family pressure and
life satisfaction.
Emotional
on legal
families
with
mentally disabled
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
children at different levels, socially labeled, economicKeydeficiencies
physical
obstacles increase
words: Custom,and
Custom
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
family pressure Gümrük
(Sarı.,Uyuşmazlıkları
2007). Family pressure of those with high level of mental disability was found
to be greater in extent than those with mild and medium level of mental disability. No relation was
specified between life satisfaction and the intensity of disability. High level of mental disability and
dependence of child on parents cause more pressure on families (Aral and Gürsoy., 2012). As a
result of the research conducted with the purpose of determining the relation between quality of life
scores of mentally disabled individuals and their family members, Bertelli et al. (2011) have stated
that families’ quality of life proportions are generally low (2.49-3.56). Divorced parents or loss of a
parent causes an increase in family pressure, their life satisfaction was found to be lower than those
53
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: A1-A2-A3 ID:50 K:59
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
who are married. The higher the level of education is, the lower the average
score of family pressure
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
becomes. It is stated in literature that if the mother’s level of education is high, this will provide
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
analytical thinking andADMINISTRATIVE
problem solving skills
to her in coping with the difficulties concerning the
CUSTOM
care of disabled child (Seltzer and Krauss.,
1989, DUTIES
Quine and Pahl., 1991). In our study, mothers’
2
3
KILINÇon
, Hatice
YURTSEVER
level of education wasn’t found to beSelin
effective
family
pressure and
life satisfaction. In the study
Bayar no
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Ens. Mali
Hukuk Programı
Yüksek
Lisansof
Öğrencisi
of Akandere et al.2 Celal
(2009),
relation
was
found
between
education
level
mothers and life satis3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
faction. Dissimilarly, Seltzer and Krauss (1989) have found that education level of mothers having
Özet:children
Gümrük vergisi,
gümrüğe tabiisolan
ticari to Abstract:
Custom duty isIt
a kind
tariff arising
mentally disabled
in adulthood
related
life satisfaction.
hasofbeen
determined in the
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
değeri üzerinden
alınan, ekonomik,
subject tofor
customs
which
is based and
on those
research that working
condition
of mothers
isn’t effective
family
pressure
life satisfaction.
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
However, family
scores
of working
were
to trade
be higher
than
those who don’t
dış pressure
ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan birmothers
vergi
tariff
thatfound
is a foreign
and economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
work. Results involve
from
is uttered
thatareworking
increase
dolaylı bir different
vergi türü olanfindings
gümrük vergisi,
gelirliterature.
ve
fiscal It
functions.
Since they
not collectedmothers
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
the social status,vergi
improve
self-worth
and provide
it cancustom
be stated
türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan economic
an indirect boon.
tariff on But
expenditures,
duties in our study
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
that this may arise
the difficulties
encountered
in
caretrade
of arrive
mentally
disabled
individual.
In the
olmakfrom
üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign
at the custom.
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
study of Çoşkunkanun
andkapsamı
Akkaş
(2009)
conducted
with the
of disabled
individuals,
it has been
dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,
dutiesparents
are excluded
from this law.
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
interpreted thatsayılı
theGümrük
higher
the education and incomeregulated
level byof customs
mothers
is, the lower their anxiety
Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
level is; mothersBölgesine
with high
level of education are generally
more successful in finding a solution to
girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasına children;
göre
bir their
sistematik
territories
of
problems aboutişlemlerin
their disabled
anxietyinternational
level is trade
lessentering
than customs
the lower
educational
level.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
zorunlu aşamalar
olan atarh,
other taxes,
levels such after
as
Conclusion: The
factvergisinde
that thederesearch
covers
periodLike
andall data
havecompalsive
been collected
one on one
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
ayrı bir kuruluş
niteliği
by General
Directorate
of Customs
a part of
interview with parents
isbağlı
important
in terms
of olan
the results
of the
research.
It isasHukuk
necessary
to increase
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun educational
olarak yürütülmektedir.
Customs
Resolution
process disabled
of disputes over
the number of institutions
where
treatments
of Law.
ZEB
(mentally
individuals) are
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
performed. Mood
ofdiğer
parents
should
closely
psychosocial
support
süreci,
vergilerde
oluşan be
süreçten
farklı monitored
bir
process and
of other
taxes. Customs duty
disputesmust be proviyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
ded. It is thought
that ifidaritheaşamada
nurses
caring for
mentallyplace.
disabled
and
their
in clinics,
öncelikle
çözümlenmek
zorundadır.
However,children
in the case of
disputes
not families
being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
rehabilitation centers
and society
a visit to individuals in their houses and provide
support for
1
uyuşmazlıklarda
yargı yolunapay
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
their necessities,Anahtar
familyKelimeler:
pressure
of parents
and their life satisfaction level increases. It is
Gümrük,
Gümrük decrease
Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
specifically suggested that the parents with low level of education, low level of income and mentally
advanced level who don’t work must be given more support. It is also suggested that the results of
the research should be compared to the mothers having healthy children by using a control group.
54
UHPPD
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES
RUHSAL
BOZUKLUĞU
OLAN
BİREYLERİN AİLELERİNDE
BAKIM
TOPLUMSAL
CİNSİYET
EŞİTSİZLİĞİNDE
MEDYANIN
ROLÜ
1
YÜKÜ VE ALGILANAN SOSYAL DESTEK
THE ROLE
OFSUPPORT
MEDIA INAND
GENDER
INEQUALITY
PERCEIVED
SOCIAL
NURSING
DUTIES OF THE
FAMILIES OF INDIVIDUALS WITH MENTAL DISORDERS
Ali Murat KIRIK1, Murat KORKMAZ1
2
Marmara
Üniversitesi1İletişim
Fakültesi Radyo
Televizyon
ve 2Sinema
Bölümü
Sevgi 1Nehir
TÜRKMEN
, ÖzgeDİRGEN
, Yeşim
BİÇİCİ
, Mahmut
UZUN2
1
1
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Manisa / Türkiye
2
Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Manisa / Türkiye
Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında
Abstract: Roles and responsibilities socially attributed
Öz:
Ağırkültürlerde
psikiyatrik hastalığı
olan bir ve
kişi ile
yaşayan aile
üyelerinin
farklı
kadınlara
erkeklere
toplumsal
bakım verme sorumluluğu sonucunda sosyal, ekonomik, duygusal
olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal
durumundan ve yaşadığı çevreden kaynaklanan sorunlar ailenin
cinsiyet
şeklinde
ifade edilmektedir.
bakım
yükünü
arttırmaktadır.
Bu araştırma ruhBirey
sağlığıdünyaya
hastalığı
olan
bireylere
bakım
verenlerin
sosyal
destek
ile
bakım
yükleri
geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet
kendisini
arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırma,
göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır.
Kasım 2014-Ocak 2015 tarihinde Manisa Ruh Sağlığı ve HastaAncak
günümüzde
gerek toplumsal
gerekseörneklemini,
de siyasal
lıkları
Hastane’sinde
gerçekleştirilmiştir.
Araştırma
199
hasta aileleri
Veriler,
bilgi formu,
Boyutlu
açıdan
kadınoluşturmuştur.
ikinci plana
atılmakta
ve Çok
erkeklerin
Algılanan
Sosyal
Destek
Ölçeği
ve
Bakım
Verme
Yükü
Ölçeği
gölgesinde yaşamaya mecbur bırakılmaktadır.
Kaformu ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, yüzdelik,
dın-erkek
eşitsizliği
medyanın
farklı
alanlarına
da
t - testi, tek yönlü varyans analizi ve pearson korelasyon ile
yansımakta yapılmıştır.
ve bu durum
somut
değerlendirme
Hasta eşitsizliği
yakınlarınıngiderek
yaş ortalaması
41.93
± 13.66 oturtmaktadır.
(18-83)’dır. HastaTeoride
yakınlarının
% 58.3
kadın, %
bir düzene
kadın
ve erkekler
79.9 evli , % 45.2 ilkokul mezunudur. Hasta yakınlarının hastaları
aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama
% 42.2 depresyon tanısı vardır. Çalışmada ruhsal hastalığı olan
noktasında
bu şekilde
medyada
bireylere
bakımdurumun
verenlerin eğitim
durumu,olmadığı
ekonomik durumu
ve
rol
yaşanması sosyal
ve bakım
yükü düzeyi
yeretkilenmesi
alan programlardan
vedestek
sunulan
içeriklerden
de
arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (p<0.05). Ailelerin sosyal
açıkça anlaşılmaktadır. Bu çalışmada toplumsal cinsiyet
desteği arttıkça bakım yükü azalmaktadır. Bu doğrultuda uygun
eşitsizliğinde
medyanınprogramların
rolü irdelenmiş
ve ve
kadının
kapsamlı
eğitim, danışmanlık
oluşturulması
bakım
vericilerin
bakım
yükünü azaltacak girişimlerin
planlanması ve
medyadaki
konumlandırılışı
üzerine çıkarımlarda
sosyal
desteklerininAraştırma
arttırılması önerilmiştir.
bulunulmuştur.
neticesinde kadının med-
Abstract:
Individuals
who
in the care
of family
to women
and men
inare
different
periods
ofmembers
history,
increase their nursing load as a result of the individual’s social,
different
geographies
and
different
cultures
are execonomic, and emotional state, and the problems caused by
pressed
as
gender
in
short.
Gender
appears
since
the
his or her environment. This study has been done with the
goal
of
analyzing
the
relationship
between
the
social
support
individual is born and human affairs differ. However,
(of the family of these individuals) and the nursing load that
women are pushed into the background both socially
the families of these individuals face. The study has been
and politically
they are
forced
to live 2015
under
the
conducted
betweenand
November
2014
and January
at the
Manisa
Mental
HealthGender
and Disorders
Hospital.
The study to
is
shadow
of men.
inequality
is reflected
sample
is
comprised
of
199
families
of
individuals
with
mental
different fields of media and this condition increasdisorders. The data has been collected with two informational
ingly Multi-Dimensional
puts inequality on
a solidSocial
basis.Support
WhileScale
women
forms:
Perceived
and
and men
have
theInsame
rights and
responsibilities
in
Nursing
Load
Scale.
the evaluation
of the
data, percentage,
single-sample
testing, single-variable
analysis,
the Pearson
theory, it is clearly
understood from
the and
programs
and
correlation have been used. The average age of the families
contents presented in media that the situation is the
of individuals with mental disorders are 41.93 ± 13.66 (18rightOfopposite
in members,
practice.58.3%
In this
roleare
of
83).
these family
arestudy,
women,the
79.9%
married,
andgender
45.2% inequality
are elementary-school
graduates.
media in
is emphasized
and42.2%
some
of families have patient depression diagnosis. In the study
conclusions have been made on positioning women in
a significant relationship has been determined between the
media. Following
the research,
it has
been
indicated
educational
status, economic
status, and
living
affected
roles
of
familial
care-givers
mental
disorders
that
women
are usedtoasindividuals
a sexual with
object
in media
and
with
and nursing
load obtained
(p<0.05).
theytheir
fallambient
behindsocial
men.support
Moreover,
findings
As social support for the families increase, the nursing load
have
been
supported
examples.
(for
their
affected
family with
member)
decreases. Thus it is suggested that these family members (who are the care-takers of
Key Words:
Gender,
Gender
Male Hegepatients
with mental
disorders)
areInequality,
informed properly
(in an
all-encompassing
scope). Also,
it is suggestedEthics
that ventures
into
mony, Media, Positive
Discrimination
In Media
reducing the nursing load of these family members and proper
counseling programs be set up to increase their social support.
Anahtar
Kelimeler:
Ruhsal
Hastalık,
Bakım Yükü,
Algılanan
yada cinsel
bir obje
olarak
kullanıldığı
ve erkeklerin
Sosyal
Destek
gerisinde yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte
elde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Erkek Eşitsizliği, Erkek Hegemonyası, Medya, Pozitif
Ayrımcılık, Medyada Etik
Key Words: Mental Disorder, Nursing Load, Perceived Social
Support
Doi: 10.17360/UHPPD.2016116561
(1) Sorumlu Yazar: Sevgi Nehir TÜRKMEN, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
Hemşireliği, Manisa / Türkiye sevgiturkmen2012@gmail.com Geliş Tarihi / Received: 14.10.2015 Kabul Tarihi/
Accepted: 29.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar
Çatışması / Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
1
55
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GİRİŞ
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
getirmektedirler (Pickett-Schenk vd., 2008: 52-4).
Bakım veren haline gelme seçilemez veya planlaRuh sağlığı sorunları gelişmiş
ve gelişmekteSOLUTIONS
olan
ADMINISTRATIVE
TO DISPUTES OVER
namaz bir durumdur. Bu nedenle bu duruma uyum,
ülkelerde, her sosyoekonomik durumda, her
ırkta
CUSTOM DUTIES
durum ortaya çıktıktan sonra gerçekleşmektedir.
ve kültürel grupta görülebilir. Birçok ülkede yapılan 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
Bu
rolün
seyri
bakım
gerektiren hastalığın seyri
toplum taramaları,2 ruhsal hastalıkların sanılandan
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
ile belirlenmekte
ve değişebilmektedir (Atagün
3
Celal Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
çok daha yaygın olduğunu göstermektedir.
DünyaSalihli MYO,
Sağlık Örgütü’nün araştırmasına göre dünyada vd., 2011: 540-2).
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
yeti yitimine eneşyanın
çok yer
neden
olan 10
hastalıktan
yönelik
olarak
yapılan araştırmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, Bakım
subject toyüküne
customs which
is based
on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının
yanında majör
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
beşi ruhsal bozukluklardır.
Bu hastalıklar
bakım
yükünün
değişkenlerle
ilişkili
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi malar
tariff that
is a foreign
trade and bazı
economic
policy
türüdür. Aynı
zamanda bozukluk,
harcamalar üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
depresyon, şizofreni,
bipolar
alkole
ortaya
koymuştur
(Gülseren,
2002:
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve olduğunu
fiscal functions.
Since they
are not collected
on
gibi belirli bozukluktur.
aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
bağlı sorunlar, kurumlar
obsesifvergisi
kompulsif
Doğan,
2002: 10-4,
2010: 105vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan 145-8,
an indirect
tariff on expenditures,
customDoğan,
duties
Ailesiyle yaşayaneşyanın
hastaların
gümrüğeçoğu
geldiğitüm
andagününü
bir defayaevde
mahsus
are collected only once when commodities subject
vd.,
2009:
12-4).
Bakım
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi 7,toAydın
foreign trade
arrive
at the custom.
According
to verenin yaşı,
geçirmekte, aileden
en az
bir kişi
hasta
bakımı
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
hastaya
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, etnik
duties kökeni,
are excludedcinsiyeti,
from this law.
Therefore,olan yakınlığı,
nedeni ile sosyal
yaşam
ve usul
üretim
sürecinden
gümrük
vergilerinin
ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
olup 4458.
olmaması, eğitim
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun bakım
regulatedvermeye
by customsgönüllü
law numbered
uzak kalmaktadır.
sağlığı
olanların
ile dışRuh
ticarete
konu olansorunu
eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
ekonomik
durumu,
hastalığının
olup
başlayıp, eşyaya uygulanacak durumu,
created beginning
with commodities
subject
to
en az bir yakınıBölgesine
olduğugirişinden
düşünülürse
işlemlerin
sırasına
göre ruh
bir sağlığı
sistematik
international trade entering customs territories of
baş etme
becerileri,
inançları, sosyal
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi olmaması,
Turkey and continuing
with operation
sequence.
sorununun toplumun
önemlidebir
kesimini,
hatta
gümrük vergisinde
zorunlu
aşamalar olan
tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
toplumun
kültürel özellikleri
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret desteği,
assessment,yaşadığı
accrual and collecting
are regulated
tamamını doğrudan
ilgilendirdiği
söylenebilir
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
yükMinistry
algılaması
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlerbakım
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukukile
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs verenin
and Economy
according
to ilişkili kişisel
(www.istanbulsaglik.gov.tr/w/sb/ulusal_ruh_sagProgramı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
arasındadır
(Atagün
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
uyuşmazlıkların
çözüm faktörler
customs duties
has a different
form fromvd.,
the 2011: 540-9).
lik_eylem_plan.pdf,
Öztürk,doğan
2004:
217-219,
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yakınlarına
bakıminverirken
yapıya
sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları Ailelerin,
have to be resolved
administratively
the first birçok probKızılırmak, 2014:
120).
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
yaşadığı ve
destek
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen lemler
solved administratively,
legalyetersiz
action can be
taken. nedeniyle bu
1
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
Ruhsal hastalığın ilk atağını geçirdikten son- olumsuzlukları güçlük ve yük olarak
algıladıkları
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, eve
Gümrük
Vergisi,
Disputes
ra hastaların %60’ından
fazlasının
dönüp
belirtilmektedir. Bakım yükünün bazı faktörlerGümrük Uyuşmazlıkları
akrabalarıyla birlikte yaşadığı bildirilmektedir den etkilendiği belirtilmektedir (Gülseren, 2002:
(Addington vd., 2005: 20-9, Tel vd., 2010: 103-7,
145-8, Doğan, 2002: 10-4, Aydın vd., 2009: 12-4,
Ukpong, 2006: 56-8, Duman ve Bademli, 2013: Seloilwe, 2006: 267).
90-2). Toplum temelli tedavi yaklaşımıyla birlikte
hastaların bakım sorumluluğu hazırlıksız olan
aileye devredilmekte ve aileler çoğu zaman bakım
verme rolünü herhangi bir destek almadan yerine
Bakım verme yükünü etkileyen faktörler:
-Bakım verenin kişisel özellikleri (cinsiyeti, çalışma durumu vb.)
56
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Bu güçlükler aşağıdaki şekilde sıralanmıştır
-Hastanın kişisel özellikleri(cinsiyeti, çalışma
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
durumu vb.),
1. Fiziksel
Güçlükler
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
-Hastalığın süresi,
CUSTOM DUTIES
Bireylerde iştah değişimi, yemek düzeninde
3
Selin KILINÇ2, Hatice
YURTSEVER
bozulma,
kas ve
baş ağrısı, vücut ağırlığında
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malideğişim,
Hukuk Programı
Lisans Öğrencisi
uykuYüksek
düzensizliği,
konsantrasyon zor3
Celal Bayar
-Ruhsal hastalıklara yönelik eğitim
almaÜniversitesi
durumuSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
luğu, bireysel bakımda görülmektedir (Kasuya
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari vd.,
Abstract:
Custom
duty is a Toseland
kind of tariff arising
2000:
120-2,
vd., 2001: 550).
-Hasta-bakım veren
arasındaki iletişim ve ilişeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, Emosyonel
subject to customs
which is suçluluk,
based on those
güçlükler
çaresizlik, öfke,
kinin niteliği miktarı
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi korku,
tariff thathuzursuzluk,
is a foreign trade and
economicsaygısında
policy
benlik
azalma,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
-Hasta ile aynı evi
paylaşma
durumu,
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve sosyal
fiscal functions.
Since they
are not collected
izolasyon,
depresyon,
stres,onanksiyete alkol
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
türü olmadığından,
dış hastalığının
ticarete konu olan ve
an ilaç
indirect
tariff on expenditures,
duties
kullanımında
artışcustom
ve problem
çözmede
-Bakım verenin vergi
fiziksel
yada ruhsal
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
görülmektedir
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi güçlükler
to foreign trade
arrive at the custom.(Kasuya
According tovd., 2000: 122,
olması,
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
2009:
10).Therefore,
En yaygın görülen
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Nasr
duties ve
are Kausar,
excluded from
this law.
ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
-Bakım vereningümrük
hastavergilerinin
bakımı usul
dışında
da sorumise customs
stres velawanksiyetede
artma olmasıdır
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun belirtiler
regulated by
numbered 4458.
ile dış ticarete konuçocuk
olan eşyanın
Through this law, a systematization has been
luluklarının olması(çalışma,
vs.),Türkiye Gümrük (Kinsella
vd., with
1998:
40-3).subject to
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning
commodities
-Bakım verme süresi,
2
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer vermek
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
-Hastaya çok boyutlu
bakım
zorunda
Sosyal
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, 3.Like
all otherGüçlük
taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual and collecting are regulated
olması (fiziksel, ekonomik, duygusal, ulaşım vb.),
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
vermenin,
sosyal
ve
kişilerarası
problemBu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerBakım
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
to
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunolmaması,
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
- Bakıma yardım
eden
kimsenin
lere
de yol açtığı belirtilmektedir (Toseland vd.,
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir 2001:
process555).
of other
taxes. Customs
dutyyaşamlarını
disputes
Bakım
verenler,
genellikle
yapıya
sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
-Yaşanan konutun
özellikleri,
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. bakım
place. However,
in the case
of disputes
not being
verdikleri
kişinin
gereksinimleri
doğrultuAncak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
-Ekonomik durumun
kötü yargı
olması,
uyuşmazlıklarda
yoluna başvurulabilmektedir.
sunda düzenledikleri için aile, arkadaş ilişkileri
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, ya
Disputes
da sosyal etkinlerinden fedakarlık eden bakım
-Yaşanılan toplumun
özellikleri
Gümrük Uyuşmazlıkları
verenin, dinlenmesi ve sosyalleşmesini sağlayan
-Sosyal desteğin varlığıdır (Gülseren, 2002: 145boş zaman aktiviteleri kısıtlanmakta, bu nedenle
8, Doğan, 2002: 10-4, Aydın vd., 2009: 12-4,
de sosyal destekte azalma, kendilerini bakım
Seloilwe, 2006: 264).
rolünde yalnız bırakılmış hissetme ve izolasyon
yaşama olasılığı artmaktadır (Kasuya vd., 2000:
Bakım verme ailelerin bakım verme sürecinde
121, Toseland vd., 2001: 550).
ailelerin sağlığını olumsuz olarak etkileyebilmekte
ve güçlükler yaşamasına neden olabilmektedirler.
57
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
4. Ekonomik ve İş Konusundaki Zorluklar
bakım verme sorumluluğu sonucunda sosyal,
ekonomik, duygusal durumundan ve yaşadığı
Evde bakım sağlamanın
ekonomik maliyeti,
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
çevreden kaynaklanan sorunlar ailenin yükü
bakım verenlerin güçlük yasamasında CUSTOM
önemli DUTIES
olarak değerlendirilebilir (Jacqueline ve ark.,
bir etkendir. Bu ekonomik sorunlar için de en sık 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
1995).
Ruhsal bozukluğu olan karma bir grupta
yaşananlar, sağlık2güvencesi tarafından karşılanCelal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyaptıkları
Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
araştırmalarında,
Idstad ve arkadaşları
3
Celal Bayar ya
Üniversitesi
mayan masrafların ek yük oluşturması,
da işinSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
(2010) hastaların eşlerinin öznel anksiyete ve
sonlandırılmasıdır
Toseland vd., 2001: 558). Bunun
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
depresyon
olduğunu tespit etmişlerdir (Idstad
eşyanın etkin
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
yanı sıra hastalıkla
başa çıkma
yollarını
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
vd.,
2010: 516). Bakım verenler için hastalığın
ve mali
fonksiyonlarının
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
kullanamayan, sosyal
yeterli
sosyal
desteğiyanında
alamayan
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
ağır
sonuçları olabilmektedir, örneğin bu yüzden
türüdür. Aynı
zamanda
harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
ve duygu dışavurumu
yüksek
olan
ailelerin
yükü
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
ve uzun süreli ilişkilerde ayrılma oranının
kurumlar Ekonomik
vergisi gibi belirli
aralıklarlaaile
alınan
regular basis like income tax and corporate tax, as
daha fazla olmaktadır.
sorunlar,
içi bir evlilik
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yüksek
an indirect
tariff on bildirilmektedir
expenditures, custom duties
olduğu
(Kessler vd., 1998:
çatışmalar, sosyal
yaşamın
eşyanın
gümrüğeolumsuz
geldiği andaetkilenmesi,
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi 1094-7996).
to foreign trade arrive
at
the
custom.
According
to
Farklı psikiyatrik hastalıklara
sahip
toplumun hastaları
tutumu
Usul reddedici
Kanunu (VUK)’nun
ikincikarşılaşılan
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, bireylerin
duties are excluded
this law. Therefore,
bakımfrom
verenlerinin
yüklerinin karşılaşbelli başlı güçlüklerdir.
Kişisel usul
güvenlik
ve parasal
gümrük vergilerinin
ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun tırılması,
regulated byhastalık
customs özelliklerinin
law numbered 4458.
de farklı olması
zorluklara ilişkinilekorku,
çaresizlik,
kaygısı
dış ticarete
konu olan gelecek
eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak nedeniyle
created beginning
with
commodities
subject
to
mümkün olmayabilir. Örneğin
bipolar
ve öfke ailelerinişlemlerin
sıklıkla yaşadığı
duygulardır
ve
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi bozukluk
Turkey and continuing
with operation
sequence. doğası gereği,
dönemsel
ve döngüsel
ailelerin yüksek düzeyde
stres altında
gümrük vergisinde
de zorunlubulundukları
aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bakım
assessment,
accrual
and collecting
regulated
veren
yükü
zamanare
içinde
şizofreniye göre
bildirilmiştir (Gülseren,
2002:
Bakanlığı’na
bağlı ayrı148).
bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük daha
Customs
and değişiklik
Economy Ministry
according to
fazla
gösterebilir.
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Psikiyatrik Bozukluklarda
Bakım
Veren
Yükü
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir AMAÇ,
process of other
taxes. Customs
duty disputes
KAPSAM
ve YÖNTEM
yapıya sahiptir.
Gümrük toplum
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Ruhsal bozukluklarda
tedavilerin
temelli
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancakyataklı
idari kurumlar
aşamada dışında
çözümlenemeyen
solved administratively,
legalruh
action
can be taken. ve hastalarına
Toplum
tarafından,
hastalığına
olmaya başlaması,
aile
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
karşı
damgalayıcı
tutuma
maruz
Key words:
Custom, Custom
Duties,
Customkalan ailelerin
içinde geçirilen sürelerin uzamasına ve ailelerin
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
yük düzeylerinin arttığı, hasta ve yakınlarının
Gümrükdaha
Uyuşmazlıkları
hastaların bakımında
aktif rol üstlenmelerine
benlik saygılarının zedelendiği, aile ilişkilerinin
neden olmuştur. Bu nedenle hastalığın seyrinin
zarar gördüğü, sosyal destek arama davranışı gebakım verenlerin davranışlarına ve bakım veliştirmedikleri ve toplum tarafından dışlanmamak
renlerin davranışlarının hastalık seyrine etkisi
için sağlık merkezine başvuru yapmadıkları ya da
üzerine olan ilgi artmıştır (Miklowitz vd., 1988:
başvurularını olabildiğince geciktirdikleri bildiril227-9, Reinares vd., 2004: 313-5, Yan ve ark.,
mektedir (Tanrıverdi, 2008: 70). Bu araştırma ruh
2004, Atagün vd., 2011: 540-2). Ağır psikiyatrik
hastalığı olan bir kişi ile yaşayan aile üyelerinin
sağlığı hastalığına bakım verenlerin sosyal destek
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
58
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ile bakım yükleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
-Ruhsal olarak soru formlarını anlayabilecek
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
amacıyla tanımlayıcı kesitsel olarak yapılmıştır.
düzeyde olma
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Araştırma, tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırma
-Hastası ayaktan izleniyor olma,
CUSTOM DUTIES
tipinde yapılmıştır. Araştırma, gerekli izinler 2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
-Hastaya
en az 31 yıldır bakım veriyor olma
alındıktan sonra Kasım
2014-Ocak 2015 tarihinde
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal BayarHastanesi
Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaretkatılmayı
Bölümü
Manisa Ruh Sağlığı ve Hastalıkları
-Çalışmaya
kabul etmesi
Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların aiÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Araştırmanın
Abstract: Custom duty
is a kind
of tariff arising
verileri
aşağıda
yer alan ölçekler
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
leleri üzerinde gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, ve
subject
to customstarafından
which is based
on those
araştırmacı
oluşturulan
bilgi formu
sosyal
ve mali
fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
evrenini, Manisa
Ruh
Sağlığı
ve Hastalıkları
toplanacaktır.
Hastalar
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi kullanılarak
tariff that is a foreign
trade and economic
policy formları rahat
Hastanesi Psikiyatri
başvuran
259
türüdür.polikliniğine
Aynı zamanda harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
sakin
bir ortamda
doldurmaları
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ve
fiscal
functions.
Since they are
not collected on istenmektedir.
hastanın aileleri
oluşturmaktadır.
Araştırma
kurumlar
vergisi gibi belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
okumakta
zorlukcustom
çeken
hastalara yardım
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan Anketleri
an indirect tariff
on expenditures,
duties
örneklemini, Kasım
2015
eşyanın 2014
gümrüğe-Ocak
geldiği anda
bir tarihleri
defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
doldurulması
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi edilecektir.
to foreign tradeAnketlerin
arrive at the custom.
According to 35-40 dakika
arasında araştırmaya
alınma
kriterlerine
uygun
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, arasında
duties are sürmektedir.
excluded from this law. Therefore,
olan 199 hasta aileleri
oluşturmuştur.
gümrük vergilerinin
usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
1-Bilgi
Formu
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Dahil Olma Kriterleri
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik Tanıtıcı
international
trade entering
customs
territories ofhasta ve bakım
özellikler
soru
formunda
Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
-18-65 yaş arasıoluşturulmuştur.
olan
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, verene
Like all yönelik
other taxes,sosyo-demografik
compalsive levels such as
verilerin toplantahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı olması
ayrı bir kuruluş niteliği olan masını
by General
Directorate of
Customsbulunmaktadır.
as a part of
-İletişime ve işbirliğine
açık
amaçlayan
sorular
Formda,
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution
process of
disputes
hastaya
yönelik
olarak;
kaç
kezover
yatışı yapıldığı,
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
-DSM-V tanı ölçütlerine
göre
ruhsal
hastalık
yıldır
hasta
olduğu
bakım yeteneğini
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir kaç
process
of other
taxes.
Customs ve
dutyöz
disputes
tanısı almış bireyin
yapıyabakım
sahiptir. vereni
Gümrük olma,
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
bakım
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. belirlemeye
place. However, yönelik
in the case ofsoru,
disputes
not beingverenin sosyoAncak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
-Hastalıkla ilgiliuyuşmazlıklarda
en az 2 atak
geçirmiş
bireye
demografik özelliklerini tanımlamaya
yönelik
1
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
bakım verici olma,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, olarak;
Disputes cinsiyeti, yaşı, eğitim durumu, medeni
Gümrük Uyuşmazlıkları
durumu, hastaya yakınlık derecesi, hastaya bakma
-Hasta ile aynı evde yaşama,
süresini içeren toplam 28 soru yer almaktadır.
-Hasta ile en fazla zaman geçiren birey olma
2- Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği
(haftada en az 35 saat)
Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği Zimet
-Çalışmaya katılmaya gönüllü olma,
ve Dahlem tarafından 1988 de geliştirilmiştir. Eker
ve akdaşları tarafından 1995 te Türk toplumuna
59
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Verilerin Değerlendirilmesi
uyarlaması yapılmıştır. Ölçek, her eğitim düzeĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
yindeki insanın algılayabileceği on iki maddeden
Araştırmadan
eldeOVER
edilen bulgular, SPSS for
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
oluşmuştur. Yüksek puanlar,
algılanan desteğin
Windows 15.0 (Statistical Package for Social
CUSTOM DUTIES
yüksek oluşuna, düşük puanlar ise desteğin
Sciences for Windows) programı kullanılarak
Selin KILINÇ
algılanmadığına ya da destekten yoksun
oluşu 2, Hatice YURTSEVER3
yapılmıştır.
2
Celalvd.,
Bayar2001:
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
belirtmektedir (Eker
20-25).
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Araştırma verilerinin istatistiksel değerlendiril3-Bakım Verme Yükü Ölçeği
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari mesinde
Abstract: Custom
duty is a kind
tariff arising
yüzdelik,
t - oftesti,
tek yönlü varyans
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
değeri üzerinden
alınan, Zarit,
ekonomik, analizi,
subject to mann
customs whitney
which is based
on thosekruskal wallis
U testi,
Bakım Verme miktarı
YüküveyaÖlçeği
(B.Y.Ö.),
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ve ispearson
korelasyon
ile değerlendirme
Reever ve BachPeterson
1980
dış ticaret
ve ekonomi tarafından
politikası aracı olan
bir vergi testi
tariff that
a foreign trade
and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
planlanmıştır.
Yılında geliştirilmiş
ölçeğin
Türkçe’ye
dolaylı birolup
vergi türü
olan gümrük
vergisi, gelir ve yapılması
fiscal functions.
Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
uyarlanması İncivergi
ve erdem
tarafından
türü olmadığından,
dış yapılmıştır.
ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus BULGULAR
are collected only once when commodities subject
(İnci ve Erdem,olmak
2008:
90).
Bakım
gereksinimi
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
yakınlarının
ortalaması
olan bireye bakım
yaşadığı
kanun verenlerin
kapsamı dışında
tutulmuştur.güçlüğü
Bu nedenle, Hasta
duties are
excluded from yaş
this law.
Therefore, 41.93±13.66
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
(18-83)’dır.Hasta
yakınlarının % 58.3 kadın, %
değerlendirmeksayılı
amacıyla
kullanılan bir ölçektir.
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük 41.7
Through
this
law,
a
systematization
has 13.6
been bekar, % 3.5
erkek, % 79.9 evli , %
Bakım verenlerin
kendisi ya da araştırmacı taBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir bakım
sistematik eşi
international
customs territories
of
ölmüş,trade
% entering
3.0 eşinden
ayrılmıştır.
Evli iseniz
rafından sorularak
doldurulabilen
ölçek,
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde
de zorunluolan
aşamalar
olan tarh, çocuğunuz
Like all other taxes,
levels such ashasta yakınları
var compalsive
mı? Sorusuna
vermenin bireyin
yaşamı
üzerine
etkisini
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş
by General
Directorate
Customs
as a part
of
%78.4
evet,
% of21.6
hayır
yanıtını
vermiştir.
belirleyen 22 ifadeden
oluşmaktadır.
Ölçekniteliği
“hiç”,olan
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu“sık
hükümlerine
olarak
yürütülmektedir.
Customsyakınlarının
Law. Resolution process
of disputes
over % 45.2 ilkoHasta
eğitim
durumu
“nadiren”, “bazen”,
sık, ”uygun
ya da
“hemen
her
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
% of20.6
12.6duty
önlisans,
zaman” şeklindesüreci,
0 dan
e kadaroluşan
değişen
Likert
diğer4 vergilerde
süreçten
farklı bir kul,
process
other lise,
taxes. %
Customs
disputes % 7.5 lisans
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
mezunu,
% 5.0
% not
4.0being
okur-yazar değil,
tipi değerlendirmeye
Ölçekten
en zorundadır.
az 0,
öncelikle sahiptir.
idari aşamada
çözümlenmek
place. However,
in theortaokul,
case of disputes
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
% 2.5 okur-yazar, % 2.5 lisans
en fazla 88 puan
alınabilmektedir.
Ölçeğin iç
1 üstü (Master/
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Hasta yakınlarının gelir durumu %
tutarlılık katsayısı
0.87Kelimeler:
ile 0.94
arasında,
Anahtar
Gümrük,
Gümrük testVergisi, doktora)’dür.
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
80.4 gelir gider dengeli, % 17.1 gelir giderden
tekrar test güvenilirliği ise 0.71 bulunmuştur. Bu
az, % 2.5 gelir giderden azdır. Hasta yakınlarının
çalışmada ölçeğin cronbach alfa katsayısı 0.92
yaşadığı yerler ilçe % 43.7, il % 37.2, köy %
olarak bulunmuştur. Ölçekte yer alan maddeler
14.6, kasaba %4.5’tir. Hasta yakınlarına çalışma
genellikle sosyal ve duygusal alana yönelik olup,
durumunu sorduğumuzda % 55.8 hayır, % 44.2
ölçek puanının yüksek olması, yaşanılan sıkıntının
evet yanıtını verdiler. Hasta yakınlarının meslek
yüksek olduğunu göstermektedir.
durumu % 28.1 ev hanımı, %25.6 işçi, % 17.1
60
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
evli, % 10.1 memur, % 9.1 serbest, % 6.0 öğvar mı? Diye sorduğumuzda % 68.3 hayır, %
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
renci, % 4.0 diğer (çiftçi, özel sektör)’dir. Hasta
31.7 evet yanıtını verdiler (Tablo 1).
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
yakınlarına fiziksel ya da ruhsal hastalığınız
CUSTOM DUTIES
Tablo 1. Hasta Yakınlarının Sosyodemografik
Özelliklerinin
Dağılımı
2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
Hukuk
Tanıtıcı Özellikler2 Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali
Sayı
(n)Programı
3
Yaş Ortalaması:41.93 ± 13.66
Yüksek Lisans Öğrencisi
Yüzde(%)
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
min:18 max:83
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
Erkek
83
41.7
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Kadın
116
58.3 policy
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Medeni durum dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom
Bekar
27
13.6 duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Evli
159
79.9
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Eşi ölmüş
7the second item of tax procedural 3.5
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
law, custom
Therefore,
Eşinden ayrılmışkanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, 6duties are excluded from this law.3.0
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Evli olanların çocuk
sahibi olma durumu
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
78.4
Evet
156
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
21.6
Hayır
43
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Eğitim Durumutahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler13
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Okur-yazar/ Okur-yazar
değil
6.5
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
İlkokul
90
45.2
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Ortaokul
10
5.0 disputes
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Lise
41
20.6
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Önlisans
25
12.6
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can
be taken.
uyuşmazlıklarda
Lisans ve Lisansüstü
mezunuyargı yoluna başvurulabilmektedir.
20
10.0 1
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Disputes
Gelir durumu Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
Cinsiyet
Gelir giderden az
Gelir gider dengeli
Gelir giderden fazla
34
160
5
17.1
80.4
2.5
74
87
29
9
37.2
43.7
14.6
4.5
Yaşadığınız yer
İl
İlçe
Köy
Kasaba
61
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Çalışma durumu
Evet
Hayır
Meslek
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
88
111
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
44.2
55.8
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Öğrenci
12
6.0
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali20
Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Memur
10.1
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
İşçi
51
25.6
Ev hanımı
56
28.1
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Emekli
17.1
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın 34from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, 18subject to customs which is based
Serbest
9.1on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Diğer(çiftçi,özeldış
sektör)
4.0 policy
ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi 8 tariff that is a foreign trade and economic
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Evet
31.7 duties
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan 63an indirect tariff on expenditures, custom
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus 136
are collected only once when commodities
Hayır
68.3subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu 199
the second item of tax procedural law,
TOPLAM
100 custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun sorduğumuzda
regulated by customshasta
law numbered
4458. % 98.0 ilaç
Hasta yakınlarına
hastanızın
ruhsal
tanısı
nedir?
yakınları
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine%
girişinden
başlayıp, eşyaya%
uygulanacak
created beginning
commodities subject
to verdi. Hasta
Diye sorduğumuzda
42.2 depresyon,
16.1
tedavisi,
% 2.0withpsikoterapi
yanıtını
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde%olduğu
Turkey and continuing
with operation
şizofren , % 15.1
bipolarDiğer
bozukluk,
14.1gibi yakınlarına
hastanın
ilaç sequence.
uyumunu sorduğugümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve
tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret muzda
assessment,%60.3
accrual andkendiliğinden
collecting are regulated
diğer (demas, dikkat
eksikliği,
kronik
psikoz,
düzenli alıyor,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genelanksiyete
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük %
Customs
Economy Ministry
according
to % 8.0 zorla
obsesif kompulsif).
% 12.6
bozukluğu
27.1 andyardımla
düzenli
alıyor,
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
cevabını verdiler.
Hasta
yakınlarına
hastasının
4.5 form
iknafromilethe alıyor yanıtını
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm kabul
customs ediyor,
duties has a%
different
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
kaç aydır hasta
olduğunu
sorduğumuzda
%
verdiler.
hastanın
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to beHasta
resolvedyakınlarına
administratively in
the first psikoterapiye
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
78.5 10 yıl ve altı,
yıl üstüçözümlenemeyen
yanıtını
uyumunu
sorduğumuzda
Ancak% 21.5
idari 10aşamada
solved administratively,
legal action can behasta
taken. yakınları %
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
verdiler. Hasta yakınlarına hastanız hastaneye
58.8
kendiliğinden
gidiyor, % 29.6
Key words:
Custom, Customdüzenli
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
kaç kez yattı diye
sorduğumuzda % 94.0 5
yardımla gidiyor, % 6.5 zorla gidiyor, %
Gümrük Uyuşmazlıkları
Fiziksel ya da ruhsal
hastalık
durumu
dolaylı bir
vergi türüolma
olan gümrük
vergisi,
ve altı, % 6.0 5 üstü cevabını verdi. Hasta
yakınlarına hastanıza kaç aydır bakıyorsunuz?
Diye sorduğumuzda % 79.5’i 120 ay ve altı,
% 20.5’i 120 ay üstü yanıtını verdiler. Hasta
yakınlarına hastalarına uygulanan tedaviyi
5.0 ikna ile gidiyor yanıtını verdiler. Hasta
yakınlarına bakım için eğitim aldınız mı?
Diye sorduğumuzda % 87.9 hayır, % 12.1
evet yanıtını verdi. (Tablo 2).
62
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Tablo 2. Hastaların Hastalıkları ve Tedavi İle İlgili Özelliklerinin
Dağılımı
1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
Hasta İle İlgili Özellikler
Sayı (n)
Yüzde(%)
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
Ruhsal tanı
CUSTOM DUTIES
Şizofren
32
16.1
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Depresyon
84
42.2
2
Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
Bipolar bozukluk Celal Bayar Üniversitesi
30
15.1
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Anksiyete bozukluk
25
12.6
Diğer(demans,dikkat
eksikliği,
kronik
28
14.1arising
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
psikoz,obsesif kompulsif)
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic,78.5
social and
10 yıl ve altı
174
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
21.5
10 yıl üstü
25
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Kaç kez hastanede
yattı
eşyanın
gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
94.0custom
5 ve altı
186
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law,
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. 6.0
Therefore,
5 üstü
13
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Kaç yıldır bakıyorsunuz
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities79.5
subject to
10 yıl ve altı
175
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
20.5
10 yıl üstü
24
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Hastanın tedavisi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler 195
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
98.0
İlaç tedavisi
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygun
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
disputes
2.0 over
Psikoterapi
4
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Hastanın ilaç uyumu
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Zorla kabul ediyor
16
8.0 1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key
Custom
Yardımla düzenli alıyor
54 words: Custom, Custom Duties,
27.1
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Kendiliğinden düzenli
alıyor
120
60.3
Gümrük Uyuşmazlıkları
Kaç yıldır hastasosyal
İkna ile alıyor
9
4.5
13
59
117
10
6.5
29.6
58.8
5.0
Hastanın psikoterapi uyumu
Zorla gidiyor
Yardımla gidiyor
Kendiliğinden düzenli gidiyor
İkna ile gidiyor
Bakım için eğitim alma durumu
63
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Evet
Hayır
TOPLAM
24 YOLLARI1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM
175
12.1
87.9
199
100
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
CUSTOM DUTIES
3
Hasta yakınlarına hastanın yeme Selin
içmeKILINÇ
du- 2, Hatice
durumunu
sorduğumuzda
% 61.8 bağımsız,
YURTSEVER
rumunu sorduğumuzda
hasta yakınları %
% 23.6 tamamen bağımlı, % 9.5 başkalarının
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
83.9 bağımsız, % 9.0 tamamen
bağımlı, %
yardımı ile, % 4.0 başka kişinin ve araçların
4.0 Başka kişinin
araçların
yardımı
ile, %
yardımcı
araçlarla cevabını
Özet: ve
Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabiile,
olan %
ticari yardımı
Abstract: Custom
duty1.0
is a kind
of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
3.0 başkalarınınmiktarı
yardımı
ile cevabını verdiler.
verdiler.
Hasta yakınlarına hastanın arkadaş
veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
Hasta yakınlarına
hastanın banyo yıkanma duilişki
durumunu sorduğumuzda % 68.8 bağımdış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda
üzerinden alınan sız,
instrument
in addition
to its economic, social
and
rumunu sorulduğumuzda
% harcamalar
78.9 bağımsız,
% 13.1
başkalarının
yardımı
ile, % 11.6
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar
vergisi
gibi
belirli
aralıklarla
alınan
bir
regular
basis
like
income
tax
and
corporate
tax,
as
% 9.5 tamamen bağımlı, % 6.0 başkalarının
tamamen bağımlı, % 4.0 başka kişinin ve
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
gümrüğe kişinin
geldiği andavebir araçların
defaya mahsus araçların
are collected yardımı
only once when
commodities
yardımı ile, % eşyanın
5.5 başka
ile,
% 2.5 subject
yardımcı araçlarla
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci yakınlarına
maddesine göre bu cevabını
the second item
of tax Hasta
proceduralyakınlarına
law, custom hastanın boş
yardımı ile cevabını
verdiler.
Hasta
verdiler.
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
hastanın alışveriş
sorduğuaktivite
durumunu
hasta
gümrükyapma
vergilerinin durumu
usul ve uygulama
esasları 4458 zaman
procedures
and practises
of custom sorduğumuzda
duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
muzda % 73.9ile dış
bağımsız,
bağımsız,
12.1 tamamen
ticarete konu%
olan11.6
eşyanın tamamen
Türkiye Gümrük yakınları
Through this %
law,69.8
a systematization
has %
been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
bağımlı, % 9.0işlemlerin
başkalarının
%
bağımlı,
10.6
başkalarının
yardımı
ile, % 4.0
sırasına yardımı
göre
bir ile,
sistematik
international%
trade
entering
customs territories
of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
5.0 başka kişinin
araçlarının
ile,tarh, başka
araçların
yardımı
ile, % 3.5
gümrükvevergisinde
de zorunluyardımı
aşamalar olan
Like all kişinin
other taxes,ve
compalsive
levels such
as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
% 0.5 yardımcıBakanlığı’na
araçlarbağlı
ile ayrı
cevabını
araçlarla
cevabını
verdiler.
(Tablo 3).
bir kuruluşverdiler.
niteliği olan yardımcı
by General Directorate
of Customs
as a part
of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Hasta yakınlarına
hastanın
yemek
pişirme
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci,
diğer
vergilerde
oluşan süreçten
farklı birYeteneği
process Durumlarının
of other taxes. Customs
duty disputes
Tablo
3.
Hastaların
Öz-Bakım
Dağılımı
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak Yeteneği
idari
aşamada
çözümlenemeyen
Hastaların Öz-Bakım
Durumlarının
Dağılımı solved administratively,
Sayı (n) legal action can be taken.
Yüzde(%)
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Yeme içme
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
83.9
Bağımsız
167
Başkalarının yardımı ile
Başka kişinin ve araçların yardımı ile
Tamamen bağımlı
6
8
18
Banyo yıkanma
64
3.0
4.0
9.0
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Bağımsız
157 1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
Başkalarının yardımı ile
12
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES
OVER
Başka kişinin ve araçların
yardımı ile
11
Tamamen bağımlı
19
Alışveriş
CUSTOM DUTIES
78.9
6.0
5.5
9.5
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
73.9
Bağımsız
147
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
0.5
Yardımcı araçlarla
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret1Bölümü
9.0
Başkalarının yardımı ile
18
Gümrük
vergisi, ile
gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom
Başka kişinin veÖzet:
araçların
yardımı
10 duty is a kind of tariff arising 5.0
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Tamamen bağımlı
23 which is based on those11.6
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Bağımsız
123
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions.
Since they are not collected on61.8
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like2income tax and corporate tax, as 1.0
Yardımcı araçlarla
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Başkalarının yardımı
19once when commodities subject 9.5
eşyanınile
gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only
üzere yardımı
alınmaktadır.
to foreign trade arrive
Başka kişinin veolmak
araçların
ileGümrük vergileri, Vergi
8 at the custom. According to 4.0
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Tamamen bağımlı
47 from this law. Therefore,23.6
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Arkadaş ilişki sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bağımsız
137with commodities subject to68.8
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade
Yardımcı araçlarla
5 entering customs territories of 2.5
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Başkalarının yardımı
ile
26
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as13.1
ve yardımı
tahsil aşamaları
assessment, accrual
Başka kişinin vetahakkuk
araçların
ile Gümrük ve Ticaret
8 and collecting are regulated 4.0
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Tamamen bağımlı
23AnabilimMinistry
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk to11.6
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Boş zaman aktivite
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Bağımsız
139 administratively in the first69.8
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, 7in the case of disputes not being 3.5
Yardımcı araçlarla
Ancak
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Başkalarının yardımı
ile idari
21
1 10.6
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Başka kişinin ve araçların yardımı ile
8
Key words: Custom,
Custom Duties, Custom 4.0
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
12.1
Tamamen bağımlı
24
Gümrük Uyuşmazlıkları
Yemek pişirme dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
TOPLAM
199
Hasta yakınlarının bakım yükü ölçeği toplam
puan ortalaması 29.03±19.94’tür. Hasta yakınlarının algıladığı sosyal destek ölçeği toplam puanı
63.81±19.02’dir. Algılanan sosyal destek ölçeği
alt puanları; aile destek ölçek puan 23.47±7.13,
100.0
arkadaş destek ölçek puan 17.52±9.32, özel destek
ölçek puanı 22.81±7.60’dır (Tablo 4).
65
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Tablo 4. Hasta Yakınlarının Bakım Yükü, Algılanan Sosyal Destek
ve Algılanan Sosyal Des1
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
tek Alt Boyutlarına İlişkin Puan Ortalamaları
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Ölçek ve Alt Ölçek Alt Boyut Puan
Ortalamaları
CUSTOM
DUTIES
X±SS
Bakım yükü ölçek puan ortalaması
29.031±9.94
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
2
Algılanan
sosyal
ölçeği
toplam
63.81±19.02
Celal
Bayardestek
Üniversitesi
Sosyal
Bilimlerpuanı
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans
Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Algılanan sosyal destek ölçeği alt puanları
Özet: Gümrük
vergisi,
Aile destek
ölçek puanı
gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a 23.47±7.13
kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya ölçek
değeri üzerinden
subject to customs which 17.52±9.32
is based on those
Arkadaş
destek
puanı alınan, ekonomik,
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaretölçek
ve ekonomi
politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and
economic policy
Özel destek
puanı
22.81±7.60
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Hasta yakınlarının
hastalarına bakmanın aile ve
bakmanın
aile ve iş ortamındaki rolünü etkilevergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
iş ortamındaki rolünü
etkilediğini
ifade
aile vetoiş ortamındaki
olmak üzere
alınmaktadır.ifade
Gümrükedenlerin,
vergileri, Vergi mediğini
to foreign trade
arrive edenlerin
at the custom. According
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
aile ve iş ortamındaki
rolünüdışında
etkilemediğini
etkilediğini
edenlere
kanun kapsamı
tutulmuştur. Buifade
nedenle, rolünü
duties are
excluded fromifade
this law.
Therefore,göre Algılanan
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
edenlere göre bakım
yükü
puanıdüzenlenmiştir.
daha yüksek
destek,
sayılı Gümrük
Kanunu’nda
Bu kanun sosyal
regulatedtoplam
by customs
lawarkadaş
numbereddestek
4458. ve özel destek
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
bulunmuş, fark istatistiksel
olarak
anlamlı
yüksek
bulunmuş,
istatistiksel
Bölgesine girişinden
başlayıp,
eşyaya bulunuygulanacak puanı
created daha
beginning
with commodities
subject fark
to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
muştur (p<0.05).
Hasta yakınlarının
hastalarına
anlamlı
bulunmuştur
(p<0.05) (Tablo5).
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi olarak
Turkey and
continuing
with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı birBakım
kuruluş niteliği
olanAlgılanan
by GeneralSosyal
Directorate
of Customs
a part of
Tablo 5. Hasta
Yakınlarının
Yükü,
Destek
veasHukuk
Algılanan
Sosyal
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
processİlişkisi
of disputes over
Destek
Alt uygun
Boyutları
ve Sosyodemografik
Değerlerle
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahiptir. Aile
Gümrük
vergisi
uyuşmazlıklarıEvethave
to be resolved administratively
in the first
Hastaya Bakmayapıya
Nedeniyle
İçinde
ve İş
(n=54)
Hayır(n=145)
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ortamındaki Rolde
Etkilenme
Durumu
X±SS
X±SS
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna başvurulabilmektedir. 49.03±17.74
Bakım yükü ölçek
puan ortalaması
21.52±14.95 1
t=10.940
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
p=0.000
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük
Uyuşmazlıkları
Algılanan sosyal destek ölçeği toplam puanı
56.44±20.94
66.56±17.57
t=-3.426
p=0.001
Algılanan sosyal destek ölçeği alt puanları
Aile destek ölçek puanı
22.42±8.19
23.86±6.68
t=-1.265
p=0.207
Arkadaş destek ölçek puanı
13.61±9.46
18.98±8.87
t=-3.731
p=0.000
Özel destek ölçek puanı
20.40±8.95
23.71±6.86
t=-2.775
p=0.006
66
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Hasta yakınlarının eğitim düzeyi ortaokul ve ve arkadaşları 2005’te
yaptıkları bir çalışmada,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ortaokul altı olanların lise ve üzeri olanlara göre bakım veren kişinin cinsiyetinin bakım yüküyle
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
bakım yükü puanı daha yüksek bulunmuş, fark ilişkisi olmadığını saptamıştır (Foldemo vd.,
CUSTOM DUTIES
2005: 135-7) . Yavuz ve ark. yaptığı çalışmada da
istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05).
2
Selin
YURTSEVER
bakım
yükünün 3cinsiyet ile olan ilişkisi istatistikHasta yakınlarının eğitim düzeyi lise
veKILINÇ
üzeri , Hatice
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali
Programı
Yüksekbulunmamıştır
Lisans Öğrencisi
selHukuk
olarak
anlamlı
(Yavuz, 2008:
olanların ortaokul2 Celal
ve ortaokul
altı olanlara
göre
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Algılanan sosyal toplam destek ve arkadaş destek 48). Stone ve arkadaşları, tüm bakım verenlerin
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabi olan ticari %23’ününün
Abstract: Custom kadın,
duty is a kind
of tariff arising
%13’ünün
ise erkek eşler
puanları daha yüksek
bulunmuş,
fark istatistiksel
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya
değeri
üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject
to
customs
which
is
based
on
those
olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Hasta yakın- olduğunu bildirmişlerdir (Stone vd., 1987: 620).
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret
ve ekonomi
politikasıaz
aracı
olan bir vergi Türkiye’de
tariff that is a Altun
foreign trade
and economic policy
ve arkadaşları
tarafından yapıllarının gelir durumu
gelir
giderden
olanların,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir vergigöre
türü olan
gümrük
vergisi,
gelir ve mış
fiscal
Since they are
not collected
on
birfunctions.
araştırmada,
bakım
vericilerin
%78’inin
gelir gider dengeli
olanlara
bakım
yükü
puanı
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından,
dış ticarete olarak
konu olan kadın
an indirect
tariff on expenditures,
custom bakmakta
duties
ve %34’ünün
eşlerine
olduğu
daha yüksek bulunmuş,
fark istatistiksel
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
(Altun,
1998:
72-6).
anlamlı bulunmuştur
(p<0.05).
olmak üzere
alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi bulunmuştur
to foreign trade arrive
at the custom.
According
to Literatürdeki
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
bizim çalışmayla
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, çalışmalar
duties are excluded
from this law. benzerlik
Therefore, göstermiştir.
TARTIŞMA gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 procedures and practises of custom duties are
eski 4458.
sorumluluklarının
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun Kadınların
regulated bybakım
customsvermeyi
law numbered
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
olarak with
gördükleri,
ise bakım
Son yıllarda yapılan
araştırmalar
göstermiştir
ki, devamı
Bölgesine
girişinden başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning
commodities erkeklerin
subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
yabancı
oldukları bildirilbakım süreci stres
dolu bakım
yaşamgibi verme
oluşturulmuştur.
Diğer vericilerin
tüm vergilerde olduğu
Turkeysorumluluklarına
and continuing with operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Birçok
kültürde,
kültürümüzde
kalitelerini önemli
oranda
düşüren
dahaveyüktahakkuk
ve tahsil
aşamalarıve
Gümrük
Ticaret miştir.
assessment,
accrual
and collecting
are regulated olduğu gibi,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
bakım
verme
işininMinistry
kadına
ait birto görev olması,
sek yük algısınaGümrükler
neden
olan
bir
süreç
olup bakım
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Bilimler
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Genel
Müdürlüğü
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
yapması gereken basit bir iş gibi görülmesi,
verenlerin sağlıklarını
etkilemektedir (Dülgerler, kadının
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, vd.,
diğer vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir bakım
process veren
of other yükünü
taxes. Customs
duty disputeskadının bakım
artırmakta,
2004: 130, Foldemo
2005: 135-7,
Çetinkaya
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır. vermeden
place. However,
in the yaşayacağı
case of disputes not
being
dolayı
özgüven
duygusunu
vd., 2007: 93-7,öncelikle
Şengün,
2007:
40, Tanrıverdi,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda
yargı
yoluna
başvurulabilmektedir.
2008: 58). Özellikle aile işlevleri, aile içi ilişkiler ve azaltmaktadır (Rose-Rego vd., 1998: 226 ve 230,
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtarroller
Kelimeler:
Gümrük, Gümrük
Vergisi, Harwood
Disputes vd., 2000: 483-5, Kim vd., 2007: 295 ve
aile içinde paylaşılan
bu durumdan
oldukça
Gümrük Uyuşmazlıkları
fazla etkilenerek ailenin sorun yaşamasına neden 300). Erkekler kendilerinden beklenmeyen bakım
olabilmektedir (Ebrinç vd., 2001: 7-8, Foldemo verme işini yaptıklarında sonuç olarak kendileri
ile ilgili olumlu duygular yaşamaktadırlar (Kim
vd., 2005: 135-7, Çetinkaya vd., 2007: 93-7).
vd., 2007: 300).
Çalışmada, bakım verenlerin cinsiyetine bakıldığında %58.3’ü kadın olduğu belirlenmiştir. Aile üyelerinden biri hastalandığında bunun bakımı
Bakım veren kişinin cinsiyeti bakım yüküyle ile ilgilenme görevinin çoğu kez kadına yüklendiği,
ilişkisi olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Foldemo kadınların sevdikleri kişinin başına gelen stresli
67
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
olaylara daha fazla katıldıkları, erkeklere kıyasla
ortamdan ayrılıp, yakınına zaman ayırması ve
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
bakım rolünü daha çok üstlendikleri belirtilmekhastanın finansal olarak desteklenmesi konusunda
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
tedirler (Kessler vd., 1985: 492-5). Yapılan çalışsorumluluğunun artmasına bağlı olduğu şeklinde
malarda kronik ruhsal sorunlu hastalarınCUSTOM
evdeki DUTIES
yorumlamışlardır. Sonuçlardaki bu tutarsızlıklar,
2
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
bakımını genellikle hastanın annesinin veya
eşinin , Hatice
çalışma
desenlerinin
farklılıklarından ve örnek2
Celal Bayar
Üniversitesi
Ens. Malilem
Hukukbüyüklüklerinden
Programı Yüksek Lisans kaynaklanabileceği
Öğrencisi
yürüttüğü belirlenmiştir
(Anlar,
2002:Sosyal
80,Bilimler
Tel vd.,
gibi,
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
2010: 105-6). Kadının ailede hasta bakımı verici
eğitim düzeyinin toplumlar arasında farklı sosyal
Özet: toplumun
Gümrük vergisi,
gümrüğeözellikleri
tabi olan ticari sonuçlar
Abstract: Custom
duty is aşartları
kind of tariff
arising çıkarabileceği
rolü üstlenmesinde
kültürel
ve yaşam
ortaya
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya değeri
üzerinden
alınan, ekonomik, şeklinde
subject to customs
which is based
on those temelinde de
ve kadının ailedeki
konumu
etkili
olabilmektedir.
kültürlerarası
farlılıklar
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi yorumlanabilir.
tariff that is a foreign trade and economic policy
Çalışmada, eğitim
durum,
ve üzerinden
algılanan
türüdür.
Aynı bakım
zamanda yükü
harcamalar
alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
sosyal destek düzeyini
değişken
durum,
yükü ve
kurumlaretkileyen
vergisi gibi bir
belirli
aralıklarlaolarak
alınan bir Çalışmada,
regular basis like ekonomik
income tax and corporate
tax, bakım
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
belirlenmiştir. Araştırmamızda,
hasta
sosyal
destek
düzeyini
eşyanın gümrüğe geldiği
andayakınlarının
bir defaya mahsus algılanan
are collected only
once when
commodities
subject etkileyen bir
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
eğitim seviyesi Usul
düştükçe
bakım yükünün
arttığı
olarak
Bakım verenlerKanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu değişken
the second item
of taxbelirlenmiştir.
procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
bulunmuştur. Aydın
ve arkadaşları
tarafından
geliriandgiderinden
az olanların,
gümrük vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458 den,
procedures
practises of custom
duties are bakım yükü
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
2009’da yapılan
çalışmanın sonucu da bizim
puanları,
geliri giderden fazla olanlara göre
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
subject
to
çalışmamızdakine
benzersırasına
olarak,göredüşük
eğitim
istatistiksel
olarak
anlamlı
derecede
yüksek
işlemlerin
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
olduğu gibi bulunmuştur(p<0.05).
Turkey and continuing with operation
sequence. durumu kötü
düzeyinin bakım
yükünü Diğer
arttırdığı
şeklindedir
Ekonomik
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve tahsil
aşamaları
ve Ticaret olanların
assessment, accrual
andhizmetine
collecting are regulated
(Aydın vd., 2009:
12-4).
Magaña
veGümrük
arkadaşlasağlık
yeterince ulaşamaBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük dıkları,
Customs and
Ministry
accordingsürecini
to
rının Amerika Birleşik
Devletleri’nde
yaşayan
bu Economy
durumun
hastalık
olumsuz
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm etkilediği
customs duties
a different
form olarak
from the bakım yükünü
Meksika kökenliGümrük
hastalar
ve bakım
verenleriyle
vehas
bunun
sonucu
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yaptıkları çalışmalarında
eğitim
arttırdığı
düşünülmektedir.
Gülseren
yapıya sahiptir.bakım
Gümrükverenin
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved
administratively inLiteratürde
the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
düzeyinin düşükAncak
olmasıidari
bakımaşamada
yükünü etkilediği
arkadaşlarının
100action
şizofreni
hastalarının bakım
çözümlenemeyen ve
solved
administratively, legal
can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
belirlenmiştir (Magaña vd., 2007: 380-2). Yine
verenlerinin
yüklerini
incelediği
Key words: Custom,
Custom Duties,
Custom gelir durumu
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
yapılan başka çalışmalarda
da eğitim düzeyi düyetersiz
olan aile üyelerinin daha çok yük yaşaGümrük Uyuşmazlıkları
şük olan ailelerin bakım yükü yüksek ve eğitim
dıkları bulunmuştur. Çetin’in yaptığı çalışmada da
gereksinimine ihtiyaç duydukları belirlenmiştir
gelir durumunun yetersiz olmasının aile yükünü
(Ak vd., 2012: 885, Ayhan Yavaş, 2013: 55).
etkilediği sonucuna varılmıştır. Rol etkilenmesi
Ancak Ukpong tarafından 2006 yılında Nijerya’da
yaşamanın yük düzeyini etkilediği, rol etkilenmesi
yapılan çalışmada ise, eğitim yılının fazla olmasıyaşayanların bakım yüklerinin anlamlı derecede
nın bakım yükünü arttırdığı sonucuna varılmıştır
yüksek olduğu bulunmuştur(p<0.05). Literatürde
(Ukpong, 2006: 57). Bunu, eğitimli kişinin çalıştığı
de aile içindeki rol etkilenmesinin bakım yükünü
68
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
etkilediğine, rol etkilenmesi yaşayan bakım vefiziksel sağlığını olumlu etkilemektedir (Evans
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
renlerin yüklerinin fazla olduğuna dair bulgular
vd., 1989: 996-998). Kronik ruhsal hastalıklarda
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
bulunmuş olup sonuçlar, çalışma sonuçlarıyla
bireyin ve ailenin sosyal destek kaynaklarından
CUSTOM
benzerlik göstermektedir (Dülgerler, 2004:
132, DUTIES
yararlanma gereksinimleri artmaktadır. Bakım
2
3
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVER
Drapalski ve Digoxin, 2009: 40-5, Ayhan Yavaş,
vericilerin
bakım sürecinde aldığı sosyal desteğin
2
Celal Bayarrol
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Malionların
Hukuk Programı
Lisans
Öğrencisi
2013: 60). Bunun nedeninin
etkilenmesi
yaşayan
kişiselYüksek
kontrol
duygusunu
artırdığı ve ruh
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
bakım verenlerin, günlük yaşam aktivitelerini ve
sağlığını olumlu etkilediği belirlenmiştir (Tel vd.,
Özet:
Gümrük
vergisi,
gümrüğe
tabi
olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
bakım verme dışındaki sorumluluklarını yerine
2010:
105).
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya
değeri
üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject
to customs which is based on those
getirememeleri veya bu sorumlulukları yerine
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
SONUÇ
dış ticaret ve
ekonomi düşünülmektedir.
politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
getirmede zorlanmaları
olduğu
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Aileler
fiscal functions.
Since they are
not collected onönemli rol ve
hastalarının
bakımında
vergisiaile
gibi üyeleri,
belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Ruhsal sorunlu kurumlar
bireylerin
hastanın
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan sorumlulukları
an indirect tariff on üstlenmekte,
expenditures, custom
buduties
görevlerini yerine
sorunuyla başa eşyanın
çıkmak
ve geldiği
hastaanda
ilebirdaha
gümrüğe
defayaçok
mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi getirirken
to foreign tradede
arrive
at the custom.kendi
Accordinggereksinimlerini
to
genellikle
birlikte olabilmek
sosyal
yaşamdan
uzaklaUsuliçin
Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, karşılayamamaktadır.
duties are excluded from this law.
Bu Therefore,
nedenle hasta aileşarak kendilerinigümrük
hastaya
adamaktadır
(Gülseren,
vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun sinin
regulated
by kendi
customs günlük
law numbered
4458. sürdürmesi,
hem
yaşamını
2002: 146). Bakım
vericiler
zamanlarının
çoğunu
ile dış
ticarete konu
olan eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak hem
createdhastanın
beginning with
commoditiessürdürmesinde
subject to
bakımını
yakın
hasta ile geçirdiklerinden
zorunlugöre
gereksinimleri
işlemlerin
sırasına
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi çevresinden
Turkey and continuing
with ve
operation
sequence.
yardım
destek
alma, yani sosyal
dışında kendilerine
yakındeçevresine
zaman
gümrükve
vergisinde
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret desteklerini
assessment, accrual
and collecting are
regulated
kullanması
gerekliliği
ortaya çıkayıramamakta, etkileşimleri
sınırlanmakta,
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı bir kuruluşarkadaş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük maktadır.
Customs andKronik
Economy seyirli
Ministry psikiyatrik
according to hastalıkların
ve özel kişi desteği
de
azalmaktadır.
Hastanın
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm kişinin
customs duties
a different
form fromanlamda,
the
ailesihasiçin
psikiyatrik
bir yük
bakımını yürütürken
çevresinden
yardım
ve
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolvedsöylenebilir.
administratively in
the first modernleşen
oluşturdukları
Giderek
destek alan bakım
vericilerin
aile, arkadaş,
özel
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak destek
idari puanlarının
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,yaşam
legal action
can be taken. ve aile yapılatoplumumuzda,
tarzlarının
kişi ve toplam sosyal
bakımda
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
rının
değişime
uğraması
psikiyatrik
hastalıkları
Key words:
Custom,
Custom Duties,
Custom
çevresinden yardım ve destek almayan hasta yaAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
bulunan bireylerin bakımlarıyla ilgili ciddi soGümrük Uyuşmazlıkları
kınlarının puanlarında
yüksek olduğu saptanmıştır
runlar ortaya çıkarmaktadır. Toplumsal destekten
yoksun kalan psikiyatrik hastalığı bulunanların
akut dönem tedavileri sonrasında tedavilerinin
takibi ve işlevselliklerini mümkün olduğunca
tekrar kazanabilmelerini sağlamak gerekir. Çalışma sonucunda hasta ile birlikte primer bakım
vericilerin de gereksinimlerinin belirlenmesi, bu
(Tel vd., 2010: 104). Destek, bireyi tanıyan ve
onunla sürekli birlikte olan kişiler tarafından
verilir. Aile üyeleri, akrabalar, arkadaşlar ve diğer
toplumsal ilişkiler ve sağlık ekibi üyeleri, bireyin
sosyal destek kaynaklarını oluşturmaktadır. Zor
durumda ya da sıkıntı içinde olan bireye sağlanan destek, bireyin kendini iyi hissetmesini ve
69
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
doğrultuda uygun kapsamlı eğitim, danışmanlık
Belirlenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
programların oluşturulması ve bakım vericilerin
Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
bakım yükünü azaltacak girişimlerin planlanması
Lisans Tezi, Sivas, ss.1-1258
CUSTOM DUTIES
ve sosyal desteklerinin arttırılması önerilmiştir.
ATAGÜN, M.İ., BALABAN Ö.D., ATAGÜN,
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
KAYNAKLAR 2
Z., ELAGÖZ, M., ÖZPOLAT, A.Y., (2011).
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, Kronik
DıĢ Ticaret Bölümü
Hastalıklarda Bakım Veren Yükü
“ANONİM” (2011). Ulusal Ruh Sağlığı Eylem
Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current
Özet: Gümrük
vergisi,www.istanbulsaggümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Planı T.C. Sağlık
Bakanlığı,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromApproaches
the movement of commercial
commodities
in Psychiatry
3(3):513-52
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
lik.gov.tr/w/sb/ulusal_ruh_saglik_eylem_plan.
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
pdf, ErişimdışTarihi:
EKER,
CANGÜR,
Ş., SAticaret ve 01.12.2015
ekonomi politikası aracı olan bir vergi AYDIN,
tariff that is A.,
a foreign
trade andS.S.,
economic
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
S., (2009).
Şizofreni
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalRANDÖL,
functions. Since A.,
they KIRLI,
are not collected
on
ADDİNGTON,kurumlar
D., BOUCHARD
GOLDvergisi gibi belirliR.H.,
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Hastasına
Verenlerin
Külfet Düzeyinin
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff onBakım
expenditures,
custom duties
BERG, J., HONER,
B.,geldiği
MALLA,
NOReşyanın gümrüğe
anda birA.,
defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
Sosyo-Demografik
Değişkenler
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
trade arrive at the custom.
According to ve Hastalığın
MAN, R., TEMPİER,
R., BERZİNG,
S., bu totheforeign
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine göre
second item of tax procedural law, custom
Arşivi
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesÖzellikleri
are excluded İle
fromİlişkisi,
this law. Nöropsikiyatri
Therefore,
(2005). Clinical
Treatment
gümrükPractice
vergilerininGudelines
usul ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Dergisi 46:10-4
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Of Schizophrenia.
The Canadian Journal Of
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak AYHAN
created beginning
with commodities
subject toŞizofreni HasPsychiatry, Bölgesine
50(1), 1-55
YAVAŞ,
A.G., (2013)
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing
with operation
sequence.
talarına
Bakım
Verenlerin
Sağlık Eğitimi
gümrük
de zorunlu N.,
aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
AK, M., YAVUZ,
F.,vergisinde
LAPSEKİLİ
TÜRKtahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
Gereksinimleri İle Bakım Yükleri Arasındaki
Bakanlığı’na
bağlı Kronik
ayrı bir kuruluş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
ÇAPAR M.H.,
(2012).
Psikiyatrik
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and Economy
according
to
İlişkinin
İncelenmesi,
Gazi
Üniversitesi,
Sağlık
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarakVe
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
BozukluğuKanunu
Bulunan
Hastaların
Bakım
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties has Enstitüsü,
a different form
from the
Bilimleri
Hemşirelik
Programı,
Verenlerininsüreci,
Bakım
Açısından
Değerdiğer Yükü
vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Lisans
Tezi, Ankara,
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have Yüksek
to be resolved
administratively
in the first ss.1-101
lendirilmesi,
Düşünen
Adam
Psikiyatri
ve
öncelikle
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Nörolojik Bilimler
Dergisi
25(4),
ss. 880-7
ÇETİNKAYA, D.Z., AŞTİ, N., 1ÜÇOK, A., KUŞuyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
ÇU, M.K.,(2007). Şizofreni Hastalarına Ve
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
ALTUN, İ., (1998).
Hasta
Yakınlarının
Bakım
Gümrük Uyuşmazlıkları
Ailelerine ‘Bağımsız Ve Sosyal Yaşam BeVerme Rolünde Zorlanma Durumları, I.
cerileri Topluma Yeniden Katılım Programı’
Ulusal Evde Bakım Kongresi, 24- 26 Eylül
Uygulaması, İzlenmesi, Anadolu Psikiyatri
İstanbul, Kongre Özet Kitabı, ss.71- 78
Dergisi 8: 91-99
ANLAR, L., (2002). Psikiyatri Hastalarının TaDOĞAN, O., (2002). Psikiyatrik Epidemioloji ve
burculuk Sonrası Ruhsal Durumları, İşlev
Önemi, Ege Psikiyatri Yayınları, ss.7-14, İzmir
Görme Düzeyleri Ve İlişkili Faktörlerin
70
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
DRAPALSKİ, A.L., DİXON, L., LEİTH, J.,
And Psychological Health: The Mediating
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
(2009). Involving Families In The Care Of
Effects Of Social Support, J Pers Soc Psychol
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Persons With Schizophrenia And Other Seri57:994-99
CUSTOM
ous Mental Illnesses:History, Evidence
And DUTIES
3
FOLDEMO,
GULLBERG, M., EK, C.A.,
Selin KILINÇ2, Hatice
YURTSEVERA.,
Recommendations, Clinical Schizophrenia
2
Celal Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek
Öğrencisi
BOGREN,
L.,Lisans
(2005).
Quality Of Life And
and Related Psychoses,
pp.39-49
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Burden İn Parents Of Outpatients With
DÜLGERLER, Özet:
Ş., (2004).
Şizofrenik Bozukluğu
Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Soc commodities
Psychiatry Psychiatr
eşyanınAilelerine
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
fromSchizophrenia,
the movement of commercial
Olan Bireylerin
Verilen
Psikoeğimiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
Epidemiol 40:
133–138
sosyal ve mali
fonksiyonlarının yanında önemli
and value.
It is are a kind of
timin Etkinliğinin
Değerlendirilmesi,
Ege bir commodities’quantity
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
AynıBilimleri
zamanda harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
Üniversitesitürüdür.
Sağlık
Enstitüsü
Psidolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve GÜLSEREN,
fiscal functions. SinceL.,
they (2002).
are not collected
on
Şizofreni
ve Aile:
kurumlar vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
kiyatri Hemşireliği
Anabilim
Dalı,
Doktora
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff on Yükler,
expenditures,
custom dutiesGereksinimler,
Güçlükler,
Duygular,
gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Tezi, İzmir,eşyanın
ss.1-189
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign
arrive at the custom.
According
to 143-151
TürktradePsikiyatri
Dergisi
13(2):
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
DUMAN, Z.Ç.,kanun
BADEMLİ,
K., (2013).
kapsamı dışında
tutulmuştur. Kronik
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
HARWOOD,
D.G., BARKER, W.W., OWNBY,
Psikiyatri Hastalarının
Aileleri:düzenlenmiştir.
SistematikBuBir
sayılı Gümrük Kanunu’nda
kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
R.L.,
BRAVO,
M., AGUERO,
İnceleme. Psikiyatride
Güncel
Bölgesine girişinden
başlayıp,Yaklaşımlar,
eşyaya uygulanacak
created
beginning
with commodities
subject to H., DUARA,
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
R.,and(2000).
Positive And NeDiğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
continuingPredictors
with operation Of
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
gativeaccrual
Appraisal
Among
Cuban American
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
and collecting
are regulated
EBRİNÇ, S., ÇETİN,
M.,ayrı
BAŞOĞLU,
C.,olan assessment,
Bakanlığı’na
bağlı
bir kuruluş niteliği
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
HukukDisease
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and Economy
according
to
Caregivers
Of Ministry
Alzheimer’s
Patients.
AĞARGÜN,
M.Y.,
SEÇİL,
M.,
(2001).
Şi- tarafından
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
has a different
form from
the
Int duties
J Geriatr
Psychiatry
15:481-487
zofren HastaGümrük
ve Ailelerinde
Aile İşlevselliği,
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya ve
sahiptir.
Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Sosyal Destek
Duygu
Dışavurumunun
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. IDSTAD,
place. However,
in theASK,
case of disputes
not being
M.,
H., TAMBS,
K., (2010).
Ancak
idari Psikiyatri
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
İncelenmesi,
Anadolu
Dergisi
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Disorder
Caregiver
Burden İn
Key Mental
words: Custom,
CustomAnd
Duties,
Custom
2(1):5-14
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Spouses: The Nord-Trøndelag Health Study,
Gümrük Uyuşmazlıkları
işlemlerin
5(1), 78-94oluşturulmuştur.
EKER, D., ARKAR, H., YALDIZ, H., (2001). Çok
Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği’nin
Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı,
Geçerlik ve Güvenirliği, Türk Psikiyatri
Dergisi 12(1):17-25
BMC Public Health 10:516
İNCİ F.H., ERDEM, M., (2008). Bakım Verme
Yükü Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması,
Geçerlilik Ve Güvenilirliği, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi
EVANS, G.W., PALSANE, M.N., LEPORE, S.J.,
MARTİN, J., (1989). Residential Density
11:4, ss.85-95
71
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
KASUYA, R.T., POLGAR-BAILEY P., TAKEUCHI,
MAGAÑA, S.M., RAMÍREZ GARCÍA, J.I.,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
HERNÁNDEZ, M.G., CORTEZ, R., (2007).
R., (2000). Caregiver Burden and Burnout,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Psychological Distress Among Latino Family
Postgraduate Medicine 108(7):119-123
CUSTOM DUTIES
Caregivers Of Adults With Schizophrenia:
KESSLER, R.C., MCLEOD, J.D., WETHİNGTON,
2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
The Roles Of
Burden And Stigma, Psychiatr
E., (1985). The
Cost
Of
Caring:
A
Perspec2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
Serv
58:378-84
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
tive On The Relationship Between
Sex And
MİKLOWİTZ,
D.J., GOLDSTEİN, M.J., NUPsychological
In: IC
Sarason
and
Özet:Distress.
Gümrük vergisi,
gümrüğe
tabi olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromECHTERLEİN,
the movement of commercial
commodities
K.H.,
SNYDER, K.S.,
BR Sarason,miktarı
editors.
Support:
Theory,
veya Social
değeri üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
value. It is
are a kindFactors
of
MİNTZ, J.,and
(1988).
Family
And The
Research And
Applications.
Dordrecht:
dış ticaret
ve ekonomi politikası
aracı olan The
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition
to its economic,
social andDisorder. Arch
Course
Of Bipolar
Affective
Netherlandsdolaylı
Martinus
pp. vergisi,
491-506
bir vergi Nijhoff
türü olan gümrük
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basisPsychiatry
like income tax and
corporate tax, as
Gen
45:225-31
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
KESSLER, R.C.,
WALTERS,
E.E.,
eşyanın
gümrüğe geldiği
anda FORTHObir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
KAUSAR,
R., (2009).
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi NASR,
to foreignT.,
trade
arrive at the custom.
According Psychoeducation
to
FER, M.S.,Usul
(1998).
Socialikinci
Consequences
KanunuThe
(VUK)’nun
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
The Family
In Schizophrenia :
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesAnd
are excluded
from thisBurden
law. Therefore,
Of Psychiatric
Disorders.
III:veProbability
gümrük
vergilerinin usul
uygulama esaslarıOf
4458
procedures and practises of custom duties are
A Randomized
Trial. Annals Of
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated
by customs lawControlled
numbered 4458.
Marital Stability,
J Psychiatry
155:1092-96
ile dış Am
ticarete
konu olan eşyanın
Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Genereal
Psychiatry
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning with
commodities8:17
subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
KİM, Y., BAKER,
F., SPİLLERS,
R.L., (2007).
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
O., (2004).
Ruh such
Sağlığı
ve Bozukgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ÖZTÜRK,
Like all other taxes,
compalsive levels
as
Cancer Caregivers’
Of Life:
Effects
tahakkuk ve Quality
tahsil aşamaları
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
lukları.
10. Basım,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorate
of CustomsNobel
as a part Tıp
of Kitabevleri,
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Of Gender,Gümrükler
Relationship,
AndÜniversitesi
Appraisal,
JBilimler Enstitüsü
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Ankara,
ss:217-74
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Pain Symptom
Manage
Gümrük
vergisinden34:294-304
doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir REİNARES,
process of other taxes.
duty disputes
M.,Customs
VİETA,
E., COLOM, F.,
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
KINSELLA, G.,
COOPER,
B.,
PICTON,
C.,
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.MARTÍNEZ-ARÁN,
However, in the case of disputes not
A.,being
TORRENT, C.,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
MURTAGH,
D., (1998).
Review
Of The
1
uyuşmazlıklarda
yargı A
yoluna
başvurulabilmektedir.
COMES, M., GOİKOLEA, J.M., BENAKey words: Custom, Custom Duties, Custom
Measurement
Of
Caregiver
And
Family
BurAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
BARRE, A., SÁNCHEZ-MORENO, J.,
Gümrük Uyuşmazlıkları
den In Palliative Care. Journal of Palliative
(2004). Impact Of A Psychoeducational Family
Care 14(2): 37-45
İntervention On Caregivers Of Stabilized
Bipolar Patients. Psychother Psychosom
KIZILIRMAK, B., (2014). Ruhsal Bozukluğu
73:312-19
Olan Bireylerin Ailelerinde Bakım Yükü Ve
Ruhsal Sağlık Durumu, İstanbul Üniversitesi
ROSE-REGO, S.K., STRAUSS, M.E., SMYTH,
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans
K.A., (1998). Differences İn The Perceived
Tezi, İstanbul, ss.1-143
Well-Being Of Wives And Husbands Caring
72
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
TOSELAND, R.W., SMITH, G., MCCALLION,
For Persons With Alzheimer’s Disease.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
P., (2001). Family Caregivers Of The Frail
Gerontologist 38:224-30
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Elderly. In A. Gitterman (Ed.), Handbook Of
SELOILWE E.S., (2006). Experiences And
CUSTOM DUTIES
Social Work Practice With Vulnerable And
Demands Of Families With Mentally ILL 2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
Resilient Populations,
(2nd ed.). New York:
People At Home
In
Botswana,
Journal
Of
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek
Lisans Öğrencisi
Columbia
University
pp.548-581
3
Celal
Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Nursing Scholarship 38(3):
262-68
UKPONG, D.I., (2006). Demographic Factors And
Özet: Gümrük
vergisi, hastasına
gümrüğe tabibakım
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
ŞENGÜN, F., (2007).
Şizofreni
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromClinical
the movement
of commercial
Correlates
Ofcommodities
Burden And Distress
miktarı sağlık
veya değeri
üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
verenlerin ruhsal
durumlarını
etkileyen
İn RelativesandOfvalue.
Service
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
It is are aUsers
kind of Experiencing
etmenlerin dış
incelenmesi,
Dokuz
ticaret ve ekonomi
politikası Eylül
aracı olanÜnibir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
Schizophrenia:
Studysocial
From
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition to itsA
economic,
andSouth-Western
versitesi Sağlık
dolaylıBilimleri
bir vergi türüEnstitüsü
olan gümrükPsikiyatri
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Nigeria,
Int J tax
Ment
Health
15:54-59
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basis like income
and corporate
tax,Nurs
as
Hemşireliğivergi
Anabilim
Dalı, Yüksek
türü olmadığından,
dış ticareteLisans
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
L.J.,
C.,
COHEN.
A.N., DATezi, İzmir,olmak
ss.1-83
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi YAN
to foreign
tradeHAMMEN.
arrive at the custom.
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
S.E., HENRY,
R.M.,
(2004). Expressed
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesLEY,
are excluded
from this law.
Therefore,
STONE, R., CAFFERATA,
G.L.,
SANGL,
gümrük vergilerinin usul
ve uygulama
esaslarıJ.,
4458
procedures and practises of custom duties are
Emotion Versus Relationship Quality Variables
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
(1987). Caregivers
Of The Frail Elderly: A
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
this law,
a systematization
has been
İn The
Prediction
Of Recurrences
İn Bipolar
BölgesineGerontologist
girişinden başlayıp, 27:616-26
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
National Profile,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade Jentering
customs
territories
of
Patients,
Affect
Disord
86:199-206
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisinde
de zorunluHastalarının
aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
TANRIVERDİ, gümrük
D., (2008).
Şizofreni
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret YAVUZ,
assessment, R.,
accrual
and collecting
are regulated
(2008).
Şizofreni,
İ.Ü. Cerrahpaşa
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı bir
kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
Bakım Vericilerine
Verilen
Psikoeğitimin
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and
Economy Sürekli
Ministry according
to
Tıp
Fakültesi
Tıp Eğitimi
EtkinlikProgramı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Bakım Yüküne
Etkisi,
Atatürk
Üniversitesi
türetilmiĢtir.
leri,duties
Türkiye’de
Sıkform
Karşılaşılan
Psikiyatrik
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
has a different
from the
Sağlık Bilimleri
Enstitüsü
süreci, diğer
vergilerde Psikiyatri
oluşan süreçtenHemfarklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Sempozyum
62:48-9
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
haveHastalıklar,
to be resolved administratively
in theDizisi
first
şireliği Anabilim
Yüksek
Lisans zorundadır.
Tezi,
öncelikle Dalı,
idari aşamada
çözümlenmek
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Yazar Notu: 22-26 Nisan 2015 tarihinde
Kayseri’de
Erzurum, ss.1-75
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
14. Ulusal Hemşirelik Öğrencileri Kongresi’nde
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
TEL, H., SARAÇ
B., Uyuşmazlıkları
GÜNAYDIN, Y., MEDİK,
Gümrük
Poster bildiri olarak sunulmuştur.
K., DOĞAN, S., (2010). Psikiyatrik Hastalık
NOT: Çalışmada çıkar çatışması yok. Etik Kurul
Tanılı Hastaların Primer Bakım Vericilerinin
Raporu Var (Celal Bayar Üniversitesi Tıp
Sosyal Destek Durumunun Belirlenmesi,
Fakültesi Etik kurulu)
Psikiyatri Hemşireliği Dergisi - Journal of
Psychiatric Nursing 1(3):103-7
73
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
EXTENDED
ABSTRACT
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
CUSTOM
Significance and Importance: It has been
shownDUTIES
that the prejudiced and discriminatory attitude
2
3
Selin KILINÇ
, Hatice
of society towards individuals with mental
disorders
andYURTSEVER
their families (often-time caregivers) has a
2
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali
Hukuk Programı
Lisans Öğrencisi
degrading effect onCelal
theBayar
personal
identity
of persons
receiving
suchYüksek
treatment,
intra-familial relations,
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
and impedes family efforts to seek social support and medical health for the patients in their care.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Custom duty is a kind of tariff arising
Most patients with
mental disorders spend a significantAbstract:
percentage
of their daily lives in their homes,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
and at least one sosyal
or more
family member(s) must concede
their social lives and productivity due to this
ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve
ekonomi
aracı olanwho
bir vergi
tariff that isdisorder
a foreign trade
policy
reason. If it is assumed
that
eachpolitikası
individual
has a mental
hasandateconomic
least one
family member
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir
vergi
türü
olan
gümrük
vergisi,
gelir
ve
fiscal
functions.
Since
they
are
not
collected
on
or relative, thenkurumlar
it canvergisi
be said
that the issue of individuals
affected with mental disorders affects a
gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü
ticarete directly.
konu olan It is
an reported
indirect tariff that
on expenditures,
duties
major part (or even
the olmadığından,
whole) ofdışsociety
after thecustom
initial
crisis of mental
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,home
Vergi to to
foreign
tradetheir
arrive atfamily
the custom.
According
to
disorders, moreolmak
thanüzere
60%
of patients
return
live
with
and/or
relatives.
Society
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamı dışında
tutulmuştur. Bu and
nedenle,
duties
excluded
from this
law. Therefore, families who
assigns the task kanun
of permanent
rehabilitation
nursing
of are
these
patients
to unprepared
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük
Kanunu’nda any
düzenlenmiştir.
kanun Assuming
regulated by the
customs
law numbered
4458. to the patient
assume the assigned
role without
social Bu
support.
position
of caregiver
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
başlayıp,
eşyayanor
uygulanacak
beginningadjusting
with commodities
to
becomes a default
that girişinden
is neither
chosen
planned.created
Therefore
to thesubject
conditions
happens
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
tüm vergilerde
olduğu
gibi
Turkey
continuing
sequence.
after the role ofoluşturulmuştur.
nursing theDiğer
patient
has been
assumed.
Theand
course
of with
careoperation
is determined
through the
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
Ticaret
assessment,
accrual
collecting areas
regulated
course of the disorder
and
can
change.
In veliterature,
caregivers
areandidentified
latent patients and
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel Müdürlüğü
tarafından, experience
Gümrük
Customs
and
Ministry
according
to
it is indicated that
the Yüksek
stress
these families
(and
theEconomy
lack
of
ability
to handle
it) causes
Programı
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerineLisans
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customsthat
dutiesthose
has a (family
different form
from the in charge of
disruptions in their
mental
health.
It is revealed
in studies
members)
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir.with
Gümrük
vergisidisorders
uyuşmazlıkları
havea to
be resolved administratively
in the of
firstdepression and
taking care of individuals
mental
display
significantly
higher ratio
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari of the
aşamada
administratively,
legal actionregarding
can be taken. the mental heanxiety compared
the rest
normalçözümlenemeyen
population. Itsolved
is noted
from studies
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
alth of caregivers that the struggle with the nursing load
a symptom
of deteriorating
Keyiswords:
Custom, Custom
Duties, Custom mental health;
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
as the vigor of Gümrük
the nursing
load increases, it is revealed that the mental health of family members
Uyuşmazlıkları
suffer. Objective: This study has been conducted with the purpose of examining the relationship
between the nursing load and social support of those who provide care for individuals with mental
health disorders. Material and Method: The study has been conducted between November 2014
and January 2015 at the Manisa Mental Health and Disorders Hospital. The sample is comprised
of 199 families of individuals with mental disorders. Data has been collected through the MultiDimensional Perceived Social Support Scale and Nursing Load Scale forms. The evaluation of the
data has been done with, percentage, a single-sample test, single-variable analysis, and the Pearson
74
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2015 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2015 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J24-M12-M14 ID:44 K:53
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Correlation. Results: 79.5% of caregivers (family and/or relatives) take
care of their patients for less
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
than or equal to 120 months, and 94% have hospitalized their patients less than or equal to 5 times
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
throughout that duration.
When asked about administration of medication to patients, it was reported
CUSTOM
that 60.3% takes their medication regularly
(with noDUTIES
assistance), 27.1% takes their medication regu2
Selin KILINÇ
, Hatice YURTSEVER
larly with assistance, 8% forcefully accept
their medication,
and that3 4.5% are persuaded to take their
Celal Bayar
Üniversitesi
Bilimler
Ens. Maliabout
Hukuk caregiving
Programı Yüksek
Öğrencisi
medication. When2 asked
if they
haveSosyal
been
informed
toLisans
patients,
87.9% replied “no,”
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
and 12.1% replied “yes”. When asked about feeding, 83.9% of families reported that patients could
Gümrük vergisi,
tabi olan ticari
Abstract:were
Custom
duty is a kind of
tariff arising When asked
perform the taskÖzet:
individually,
andgümrüğe
9% reported
that patients
completely
dependent.
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
değeri üzerinden
ekonomik,
subject to customs
is based
on those
about patients’ ability
to bathe,
78.9%alınan,
reported
independent,
9.5% which
reported
completely
dependent,
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
and 6% reporteddışthat
patient
required
assistance.
case
73.9% reported
ticarettheir
ve ekonomi
politikası
aracı olansome
bir vergi
tariff that In
is a the
foreign
tradeof
andshopping,
economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
independent, and
11.6%
reported
completely
dependent.
cooking,
reported
dolaylı
bir vergi
türü olan gümrük
vergisi, gelir
ve
fiscal For
functions.
Since they61.8%
are not collected
on independent,
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
23.6% reported vergi
completely
dependent.
When
about
patients’
ability tocustom
formduties
and maintain fritürü olmadığından,
dış ticarete
konu asked
olan
an indirect
tariff on expenditures,
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
endships, 68.8%olmak
reported
independent,
13.1%Vergi
reported
withtrade
some
reported
üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
to foreign
arriveaid
at thefrom
custom.others,
According 11.6%
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
completely dependent,
4% dışında
reported
with the
help of others
andexcluded
otherfrom
means,
andTherefore,
2.5% reported with
kanun kapsamı
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are
this law.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
the utilization ofsayılı
other
means. Family members reported
that patients needed their assistance 61.3%
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
of the time during
the day, and 38.7% of the time at night.
When family members were asked if they
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerinaffected
sırasına in göre
bir
sistematik
entering
customs and
territories
of
have been negatively
their familial
and jobinternational
niches, trade
72.9%
denied,
27.1%
confirmed.
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde
de that
zorunluthe
aşamalar
olan tarh,
Like reassignment
all other taxes, compalsive
levels such has
as affected the
Conclusion: It has
been
noted
intra-familial
role
of caregivers
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
nursing load, and
1 that caregivers who experience this have greater loads, thus displaying parallels
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygunsaid
olarakthat
yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
of
disputes
over
with the study results.
It
can
be
chronic
psychiatric
disorders
present
an extra
load on the
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
family of the affected
individual.
Thus
social
is needed
alleviate
the disputes
negative effects of
süreci, diğer
vergilerde oluşan
süreçten
farklısupport
bir
process
of other to
taxes.
Customs duty
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
psychiatric disorders
productivity
family members
(caregivers)
after short-term
treatment
öncelikleon
idarithe
aşamada
çözümlenmekof
zorundadır.
place. However,
in the case of disputes
not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
of these individuals,
and toyargı
follow
through with the treatment of these individuals.1
uyuşmazlıklarda
yoluna başvurulabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
75
Key words:
Disputes
Custom, Custom Duties, Custom
UHPPD
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES
1
TÖRE
VE GELENEKLER
KADINA
YÖNELİK ŞİDDETİ
TETİKLİYOR
TOPLUMSAL
CİNSİYET
EŞİTSİZLİĞİNDE
MEDYANIN
ROLÜ
MORALS AND TRADITIONS SUPPORT THE VIOLENCE TO WOMAN
THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY
Sefer GÜMÜŞ1, Ebru CENGİZ2
1
1
Ali MuratSosyal
KIRIK
, Murat
KORKMAZ
1
Beykent Üniversitesi,
Bilimler
Enstitüsü,
İstanbul / Türkiye
2
1
İstanbul
GelişimÜniversitesi
Üniversitesi,
SağlıkFakültesi
Hizmetleri
Meslek
Yüksekokulu,
İstanbul
/ Türkiye
Marmara
İletişim
Radyo
Televizyon
ve Sinema
Bölümü
1
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Öz: Dünya cinsiyet anlamında iki değişken üzerine kurulmuştur. Bu değişkenlerden biri kadın, diğeri erkektir. Bu değişkenlerden biri olmadığı durumda
dünyanın
veya oluşumundan
söz etmekfarklı
olası değildir.
İnsanlar dünya
Özet: varlığından
Tarihin farklı
dönemlerinde,
coğrafyalarında
üzerinde yaşayan, çoğalmak için karşı bir cinse ihtiyaç duyan, diğer canlılardan
farklıoranda
kültürlerde
kadınlara
ve erkeklere
büyük
aklı ile ayrılan
bir canlı türüdür.
İnsanlar diğer toplumsal
canlıların pek
azında
görülen
sosyal birrol
gruba
olma ihtiyacı duyan
canlılardır.
Bir başka
olarak
yüklenen
veaitsorumluluklar
kısaca
toplumsal
ifade ile insan, diğer insanlarla beraber yaşama arzusunda ve zorundadır. Bu
cinsiyet
şeklinde
ifade
edilmektedir.
Birey
dünyaya
beraber yaşamada diğer insanların bazıları, diğerlerinden daha yakın bir kan
geldiği
itibaren
toplumsal
kendisini
bağı
ve ilişkiandan
ile birbirlerine
bağlıdırlar.
Bu insanlarcinsiyet
eşimiz, kızımız,
annemiz
ve kardeşimiz gibi çok ihtiyacımızın olduğu ve yaşamımızı kolaylaştıran en
göstermekte ve insani ilişkiler de farklılaşmaktadır.
değerli varlıklarımızdır. Örf, adet, gelenek ve törelerin oluşumunda yardımcı
Ancak
günümüzde
gerekyok
toplumsal
gerekse de
siyasal
olurlar
ancak,
törelerin kendilerini
ettiklerini bilmelerine
rağmen
yine
de
toplumsalkadın
ve aileviikinci
kadınlık görevlerini
yapmaktan vazgeçmezler.
Çünkü
açıdan
plana atılmakta
ve erkeklerin
onlar iyi bir evlat, iyi bir eş, iyi bir iyi bir arkadaş olan, dünyaya geliş ile
gölgesinde
yaşamaya
Kasonuç
arasındaki süreçte
her zamanmecbur
bizimle olanbırakılmaktadır.
yol arkadaşlarımızdır. Kadın
toplumun
çekirdeğidir,
yapı taşıdır.medyanın
Ancak maaleseffarklı
mantığınıalanlarına
anlamlandırmanın
dın-erkek
eşitsizliği
da
mümkün olmadığı “töre, namus, gelenekler, örf, cehalet, maddi olanaksızlıklar
yansımakta
ve
bu
durum
eşitsizliği
giderek
somut
vb.” nedenlerin arkasına saklanılarak Dünyada ve Türkiye’de kadına karşı
şiddet
suçları ve töre
cinayetleri yaygınTeoride
biçimde işlenmektedir.
bu
bir düzene
oturtmaktadır.
kadın veToplumda
erkekler
denli önemli bir yere sahip varlıkları mutsuz ve huzursuz kılmak, onlara zarar
aynı hak ve yükümlülüklere sahipken, uygulama
vermek esasta şiddeti uygulayanların kendi bulundukları ortama, kalitelerine
noktasında
durumun
bu şekilde
olmadığı
medyada
verdikleri
zararı ortaya
koymaktadır.
Oysaki açıkça
bilinmelidir
ki mutlu
kadın mutlu çocuklar yetiştirebilmektedir. Mutlu kadın, “mutlu eş”, “mutlu
yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de
aile” “mutlu toplum” meydana getirir. Dolayısıyla mutlu kadın mutlu nesil,
açıkça
anlaşılmaktadır.
Bu
çalışmada
toplumsal
cinsiyet
umutlu
toplum
demektir. Kadınlara
yönelik
şiddet, temel
insan haklarının
ihlali
olup
kadınlar
ve
erkekler
arasındaki
eşit
olmayan
güç
ilişkilerinin
bir
sonucu
eşitsizliğinde medyanın rolü irdelenmiş ve kadının
olarak ortaya çıkan önemli bir sorundur. Özelikle Dünya’da ve ülkemizde bu
medyadaki
konumlandırılışı
çıkarımlarda
konu
gerek siyasi otoritelerce
gerekse de sivilüzerine
toplum örgütlerince
toplumun
her
alanında masaya yatırılmaktadır.
konusu bu çalışmada
amaç, medkadına
bulunulmuştur.
AraştırmaSözneticesinde
kadının
yönelik yapılan şiddetin kaynaklarını tespit etmek, Türkiye’de kadına karşı
yada
cinsel
bir
obje
olarak
kullanıldığı
ve
erkeklerin
uygulanan şiddetin boyutlarını ortaya koymak ve çözüm önerileri sunmaktır.
Bu
kapsamda yer
çalışmada
çokortaya
ciddi birçıkmıştır.
kaynak taraması
yapılmış,birlikte
sonuçlar
gerisinde
aldığı
Bununla
yapılan incelemeler neticesinde sunulmuş ve öneriler getirilmiş, kadına yöelde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir.
nelik şiddette neden olan faktörler, kadına yönelik aile içi şiddet, bu hususta
Türkiye’nin durumu, töre, namus ve gelenekler adına işlenen cinayetler ele
Anahtar
Toplumsal Cinsiyet, Kadın-Eralınarak
çözümKelimeler:
önerileri getirilmiştir.
Abstract: Within the context of gender, there are two variables. One of them
is woman and the other is man. If one of these variebles do not exist, it will
not
be possible Roles
to talk about
existence of the World.
Peopleattributed
differ from
Abstract:
andthe
responsibilities
socially
the other species by using their mind and their need of opposite gender to
to women
inindifferent
oftohistory,
breed.
As a rarelyand
foundmen
feature
other species,periods
people need
belong a
social
group. Ingeographies
other words, human
has desire cultures
to live with others
and
different
andbeing
different
are exactually, he/she has to do that. While living together some people have closer
pressed
as
gender
in
short.
Gender
appears
since
the
bonds and some have kindredship. These people are our spouses, mothers
individual
iswe
born
affairs
differ.
and
siblings who
are inand
needhuman
of and make
our lives
easy. However,
They are our
precious existences. They help the formation of mores, manners and traditions,
women are pushed into the background both socially
but even if they know that these manners are wiping out women, they can
and
politically
are forced
live women
underarethea
not
prevent
performingand
socialthey
and household
duties.to
Because
nice
daughter,of
wife,
and friend.
They areinequality
our domestic partners
that supports
shadow
men.
Gender
is reflected
to
us from the beginning until the end.Woman is the core of the society, but
different fields
of World
media
this women
condition
increasunfortunately,
around the
andand
in Turkey
are made
victim
of
mores,puts
manners
and traditions.
whobasis.
do theseWhile
or causewomen
it in way
ingly
inequality
on People
a solid
way or another hide behind the illiteracy and impoverishment. Violence to
and men
the same
rights
anddayresponsibilities
in
woman
crimeshave
and honour
crime are
incresing
by day. Actually, those
who
implemet
doing
it to themselves
as well.
should be known
theory,
it isviolence
clearly
understood
from
theItprograms
and
that happy womam can raise happy children. Happy wife generates happy
contents presented in media that the situation is the
husband, happy family and happy society. Therefore, happy woman means
rightgeneration
opposite
practice.
this tostudy,
role of
happy
andin
hopeful
society. In
Violence
woman the
is violation
of
human rights, it is an important problem that occurs unequal power relamedia in gender inequality is emphasized and some
tions between woman and man. Especially, globally and in our country this
conclusions
beenbymade
onotorities
positioning
women in
problem
is ttying have
to be solved
political
and non-govermental
organizations.
In
this
study,
the
aim
is
to
determine
the
sources
of violence
media. Following the research, it has been indicated
to women, to reveal the dimention of violence to women in Turkey and
used
as aaserious
sexual
object
in media
and
tothat
offerwomen
solutions. are
In this
content,
literature
review
is conducted,
and
the fall
resultsbehind
are evaluated
and Moreover,
presented. Possible
solution obtained
suggestions
they
men.
findings
are enounced. The factors that are causing violence to woman, domestic
have been
supported
violence
and Turkey’s
situation,with
more,examples.
manner and tradition murders are
evaluated and solutions are offered.
Key Words: Gender, Gender Inequality, Male Hegemony, Media, Positive Discrimination Ethics In Media
Key Words: Violence toWoman, Mores and Manners, Domestic Violence
kek Eşitsizliği,
Erkek
Hegemonyası,
Medya,
Pozitif
Anahtar
Kelimeler: Kadına
Yönelik
Şiddet, Töre ve Gelenek,
Aile İçi
Şiddet
Ayrımcılık, Medyada Etik
Doi: 10.17360/UHPPD.2016516564
(1) Sorumlu Yazar: Ebru CENGİZ, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, İstanbul
/ Türkiye ebru_cengiz@hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 14.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted: 05.03.2016
Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – İnceleme / Research - Examination) Çıkar Çatışması / Conflict of
Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
1
76
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
1-GİRİŞ
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ettikleri yerlere de taşımaktadırlar. Bu nedenle
töre cinayetleri yurdumuzun çeşitli illerinde ya
“Kadına yönelik şiddet”,
“Aile içi şiddet” “Namus
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
da Avrupa kentlerinde de ortaya çıkabilmektedir.
cinayeti’” veya “töre cinayeti” olarak adlandırılan
CUSTOM DUTIES
Gün geçmemektedir ki bir kızımızın cinayete
şiddet tanıları, toplumda kendilerine biçilmiş 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
kurban
gittiği, ya da intihar ettiği haberi gelrollerin veya kişiye,
topluma, yöreye ve zamana
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malimesin.
Hukuk Programı
Yüksek sözcüğü
Lisans Öğrencisi
‘’İntihar’’
ile namus cinayeti
3
Bayar
Üniversitesi
göre değişen ahlâki normların Celal
dışına
çıktığı
var-Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
ilk anda bağlantısız gibi görünse de aslında çok
sayılan, kız çocuklarına
ve kadınlara yöneltilmiş
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yakın
bir ilişki vardır. Söz konusu yörede bazen
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
olan en zalim şiddet
türüdür.
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
öldürülmek
yerine kendini öldürmeye zorlama
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ticaretHakları
ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
that is a foreign trade and economic policy
Töre cinayetleri, dış
İnsan
Evrensel
Bildirgesi,
datariff
yaygın
karşılaşılan bir durumdur. Bazen de,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir
vergi
türü
olan
gümrük
vergisi,
gelir
ve
fiscal
functions.
Since they are bildiği
not collected
on kendiliğinden
Avrupa İnsan Hakları
Sözleşmesi, Kadınlara Karşı kız,
başına gelecekleri
için
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından,
dış Sözleşmesi,
ticarete konu olan intiharı
an indirect
tariff on expenditures,
duties ve koşulların
Her Türlü Ayrımcılığın
Önlenmesi
seçmektedir.
Bu dacustom
çevrenin
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrük de
vergileri,
Vergi bir
to foreign
trade arrive
at the custom.
According
to
Çocuk Hakları Sözleşmesi
hükümlerine
aykırı
zorlaması
olarak
ortaya
çıktığından
‘’namus
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamı dışında
nedenle, cinayetlerinin’’
duties are excluded bir
fromuzantısıdır.
this law. Therefore,
bir uygulamadır.kanun
Dünyada
her yıltutulmuştur.
sayısız Bu
kadın,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılıkurban
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
kanun
regulated by customs law numbered 4458.
töre cinayetlerine
gitmektedir.
TöreBuciile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Çağ
Through
a systematization
been
dışıthis
birlaw,
düşünce
tarzınınhassonucu
olarak pek
girişinden
başlayıp,
created beginning with commodities subject to
nayetlerinin bir Bölgesine
kısmına
intihar
veyaeşyaya
kazauygulanacak
süsü
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik çok
international
trade entering
customsmal
territories
of bu cinayetler
kadınımızın
canına
olan
oluşturulmuştur.
Diğer tüm
vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
verilmesi veya çeşitli
şekillerde
örtbas
edilmesi,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, ülkemizin
Like all otherbir
taxes,
compalsive
such as
ayıbı
oluplevels
Avrupa
Birliği ilerleme
tahakkuk
ve tahsilsağlıklı
aşamaları bir
Gümrük
ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
töre cinayetlerinin
sayısının
biçimde
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan raporlarına
by General Directorate
of Customs
as a part
of
daAnabilim
konu
olmuştur.
‘’Kadın,
ahlâk ve
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
belirlenmesini Gümrükler
güçleştirmektedir.
Türkiye
de,Bilimler
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution process
of disputes
over
namus’’
konusunda,
insan
öldürmeyi
hoş gören
türetilmiĢtir.
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
maalesef çeşitli Gümrük
nedenlerle
kadına
karşı şiddetin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir bakışın
process ofnasıl
other taxes.
Customs duty disputes 21. yüzyılda
değiştirilebileceği,
ve töre cinayetlerinin
yaygın
biçimde
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi işlendiği
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
hala bu
çağ
uygulamaya
son verileöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. neden
place. However,
in the
casedışı
of disputes
not being
ülkeler arasındaAncak
yer almaktadır.
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
mediği ve bu sorunun çözümü1 için neler yapıluyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Bu durum, ülkemizin
platformlarda
gerektiği konusunun incelenmesi amacıyla,
Anahtar uluslararası
Kelimeler: Gümrük,
Gümrük Vergisi, ması
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
eleştirilmesine, gelişme düzeyi kendisinin çok ülkemizde nedenleri töre ve örflere dayandırılan
altındaki ülkelerle aynı düzeyde görülmesine ve kadına karşı şiddet olaylarının temelinde yatan
uyarılarak, töre cinayetlerini ortadan kaldırmak için sebepleri çözümleyebilmek ve önleyici tedbirler
önlem almaya davet edilmesine yol açmaktadır. hususunda bir takım öneriler sunmak için bir
takım çalışmalarda bulunduk.
Ülkemizin bazı yörelerinde namus (töre) cinayetleri tüyler ürperten bir sıklıkta tekrarlanmaktadır. Amaç:Bu araştırmanın amacı, töre ve geleneklerin
Söz konusu yörelerin insanları, bu geleneği göç kadına yönelik şiddeti beslediğini ortaya koyarak
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
77
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
bunun önüne geçilebilmesi için yapılması gerefarklı gelenek görenek ve örf-adetlere göre ve
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
hatta yöreden yöre bile farklılıklar oluşmaktadır.
kenleri değerlendirmektir.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Dünyada ve Ülkemizde geçmiş zamanlardan
Kapsam:Araştırma kapsamında çeşitli yazarlaCUSTOM DUTIES
günümüze kadınların rolleri, statüleri ve yaşam
rın töre, gelenek ve kadına şiddet konularındaki 2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
tarzları,
yaşam 3kaliteleri farklılıklar göstermiştir;
fikirlerine, çeşitli2 istatistiklere, Dünya Sağlık
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliancak
Hukuk Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
aynı zaman
diliminde
yaşayan kadınların
3
Celal
Bayar Üniversitesi
Örgütü verilerine değinilmiştir.
Araştırma
töre,Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
bile yetiştikleri, bulundukları bölgelere göre
gelenek ve kadına
yönelik
şiddet
kapsamında
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari statüleri,
Abstract: Custom
duty is
a kind of tarifftoplumda
arising
yaşam
kaliteleri,
üstenilen
ele alınmıştır. eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, veya
subject üstlendirildikleri
to customs which is based
on those
rolleri
açısından büyük
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret
ve ekonomiolarak
politikasınitel
aracı olan
bir vergi farklılıklar
tariff that is a foreign
trade and economic
policy
gösterdikleri
bilinmektedir.
Örneğin
Yöntem:Araştırma
yöntemi
analiz
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Ege
bölgesiyle
Doğu
dolaylı birBu
vergi
türü olanyazılan
gümrük vergisi,
gelir ve bir
fiscal
functions.
Since they Güney
are not collected
on Anadolu bölyöntemi kullanılmıştır.
amaçla
makale,
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
aynı ülkede
ve aynı zamanda
vergi türü olmadığından,
dış araştırmalar
ticarete konu olan gesinin
an indirectkadınları
tariff on expenditures,
custom duties
kitap, tezler, gazetelerde
yayımlanan
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ve Dünya Sağlık
Örgütü
verileri kullanılmıştır.
olmak
üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri, Vergi yasamaktadırlar.
to foreign trade arrive at theAma
custom. hayata
According tokatılımları ve
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kullanmaları
birbirleriyle
mukayese
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, haklarını
duties are excluded
from this law.
Therefore,
Araştırma Problemi:Araştırmanın
problemi
gümrük vergilerinin usul ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
edilemez.
Medeniyetler tekâmül ettikçe kadının
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
“töre ve geleneklerin
kadınlara
şiddeti
ile dış ticarete
konu olan yönelik
eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
konumu
ve itibarı da artar.
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
tetiklemekte midir?”
şeklindedir.
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Medeni
Turkey andolarak
continuing
with operation
sequence.ve Amerika’da
nitelenen
Avrupa
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Araştırmanın tahakkuk
Kısıtları:Araştırma
ve tahsil aşamaları literatür
Gümrük ve inTicaret kadın
assessment,
accrualzaman
and collecting
are regulated
hakları
içerisinde
gelişmiştir. Yine
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
celemeleri ile kadına
şiddetin
tetikleyicisi
olarak
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük de,
Customs
and Economy
Ministry kadınlar
according to tarafından yekazanılan
bu haklar
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
töre ve geleneklerle
sınırlıdır.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm terince
customs kullanılıp
duties has a different
form from the halen tartışma
kullanılamadığı
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Haklarının
farkında
olup bunu yeterli
yapıya
sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları konusudur.
have to be resolved
administratively
in the first
2- LİTERATÜR
TARAMA
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
şekilde
kullanan
da gereken
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen bir
solved
administratively,
legalkadınlar,
action can betopluma
taken.
1
uyuşmazlıklarda
yargıNedeni
yoluna başvurulabilmektedir.
2.1. Kadın “Var
Olmanın”
katılımları
gerçekleştirmektedirler.
Kadınların
Key words: Custom,
Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
tam olarak sosyal hayata katılmaları, toplumun
Gümrük Uyuşmazlıklarıbu yana insanlık
Kadın tarihin derinliklerinden
gelişmesi için elzemdir.
âlemi için, toplum için oldukça önemli bir yere
sahiptir. Bilindiği üzere ilk yaratılan kadın Hz.
Havva’dır. O günden bu güne kadınların statülerinde toplumların kültürlerine, yaşam tarzlarına, örf adet ve geleneklerine göre pek çok
değişiklikler olmuştur. Her kültürde kadına bakış
açısı değişmekle birlikte, aynı kültürün içerisinde
Kadınlar uzun çağlardan beri evlenmeden önce
babalarının, erkek kardeşlerinin, evlendikten sonra
ise kocalarının egemenliği altına girmişlerdir.
Bu da zaten fiziksel olarak güçsüz olan kadını
sosyal anlamda da zayıf bırakmaktadır. Çoğu
zaman babası, erkek kardeşi daha sonra da kocası
78
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
sahibi gibi davranarak kadını kişiliksizleştirmiştir.
ralların, uygulamaların, gelenek ve göreneklerin,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Erkek, kadını dışarıya karsı korumakla yükümlü
başka bir deyişle yazıya aktarılmamış toplumsal
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
tutulmuş ama bununla birlikte onun hakkında
davranış kuralları “töre” olarak adlandırılır.
CUSTOM
karar alma yetkisiyle donatılmıştır. Dışarıya
karsı DUTIES
Namus: Bir kimseyi saygınlığına zarar gelecek
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
gösterilen bu gereksiz veya abartılı korumacılık
biçimde davranmaktan alıkoyan ahlak ilkeleri
2
Celalbaşka
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
aile içinde maalesef
bir
şekilde
tezahür
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Bölümü gösterilen bağlılık, dürüstlük,
bütünü;
bu ilkelere
etmiştir. Dışarıya karşı kadının hâmisi görevini
diğer
bir
değişle
bir kimsenin, bir
tabi olan
Abstract: Custom
duty is
a kind
of tariff arising
üstlenen erkek, Özet:
aile Gümrük
içindevergisi,
kadıngümrüğe
üzerinde
herticari doğruluk,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
topluluğun
onuru ve hassasiyetine namus denir.
miktarı kanısına
veya değeri kapılmıştır.
üzerinden alınan,Onun
ekonomik,
subject to customs which is based on those
hakka sahip olduğu
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
kişiliğini ve bireyselliğini
göz ardı
etmiş,
“gereNamus
cinayeti veya töre cinayeti olarak adlantürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
kirse” ona karsıdolaylı
kababir kuvvet
kullanmakta
vergi türü olan
gümrük vergisi,beis
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
dırılan
cinayetler, toplumda kendilerine biçilmiş
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
görmemiştir. Buvergi
arada
şiddetin
olağanlığı
kadına
türü olmadığından, dış ticarete konu olan rollerin
an indirectveya
tariff on
expenditures,
custom yöreye
duties
kişiye,
topluma,
ve zamana
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
da öğretilmiştir.olmak
“ Kol
yenGümrük
içindevergileri,
kalır”,
üzerekırılır,
alınmaktadır.
Vergi göre
to foreign
trade
arrive
at
the
custom.
According
to
değişen ahlaki normların dışına çıktığı varUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
“Kan kusup kızılcık
şerbeti
içtim
diyeceksin”
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, sayılan
duties arekız
excluded
from this law.
Therefore,
çocuklarına
ve kadınlara
yöneltilmiş
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
gibi özdeyişlerlegümrük
de
kadının
aile
içinde
yaşadığı
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun olan
regulated
by customs
law türüdür.
numbered 4458.
en zalim
şiddet
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
şiddet, “özel yasamın
mahremiyeti”
adı
altında
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international her
trade entering
customskadın,
territories töre
of
Dünyada
yıl sayısız
cinayetlerisunulmuş ve böylece
dış müdahalelere kapalı hale
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde
zorunlu aşamalar
olan tarh, ne
Like
all other gitmektedir.
taxes, compalsive levels
as
kurban
Töresuch
cinayetlerinin
bir
getirilmiştir. Kadının
şiddete deuğraması
“olabilir
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir ve
kuruluş
niteliği olan kısmına
by General intihar
Directorateveya
of Customs
a part ofverilmesi veya
kazaasHukuk
süsü
veya mümkündür”
gibi algılanmış
bu durum
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customsşekillerde
Law. Resolution
process of
disputes overtöre cinayetleçeşitli
örtbas
edilmesi,
yaygınlaşmıştır.Kanunu
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir rinin
process
of other taxes.
Customs
disputes belirlenmesini
sayısının
sağlıklı
birduty
biçimde
sahiptir. Gümrük
vergisiilkuyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
“Kadının evlilikyapıya
yaşamında
uğradığı
şiddet
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. güçleştirmektedir.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada aile
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
uygulamasına “hayır”
diyememesi,
içinde
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words:
Custom Duties, Custom
Türkiye
de,Custom,
töre cinayetlerinin
yaygın biçimde
şiddetin devam etmesine zemin hazırlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
işlendiği ülkeler arasında yer almaktadır. “Namus
İlk şiddet olayının
kadın
tarafından bağışlanması,
Gümrük
Uyuşmazlıkları
görünmez bir cevherdir; çok kere ona sahip olmaerkeği yüreklendirmekte ve zaman içinde şiddetin
yanlar sahipmiş gibi görünürler.” SHAKESPEARE
aile içinde bir iletişim biçimine dönüşmesine
neden olmaktadır.
2.1.2. Örf ve Adet
2.1.1. Töre ve Namus
Genel anlamıyla Örf, kanun olmadı­ğı halde,
belirli bir toplumun bireyleri ara­sında ortak, halk
Töre: Bir Toplumca benimsenmiş veya yerleşmiş
davranış biçimlerinin, sosyal alışkanlıkların, kutarafından alışkanlık ola­rak uygulanan, bulunulan
79
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
yer ve durumun şartlarına göre teşekkül eden, akla
vermek olmalıdır. Sonucun iyi ya da kötü olması
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
uygun ve dince iyi kabul edilen davranış kalıp
önemli değildir önemli olan zarar verme amacı
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
ve ku­rallarıdır. Bir başka deyişle örf, toplumdaki
taşımasıdır. Saldırganlıkta önemli olan saldırıya
CUSTOM DUTIES
bireyler için hayatî önemi olan belirli du­rumlarda
uğrayanın nasıl algıladığı değil, saldırganın böyle
2
Selin Adam
KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
en uygun davranışı belirleyen ku­rallardır.
bir amaç
içinde3 olmasıdır (Felson, 1999).
Celal Bayaretmemek
Üniversitesi Sosyal
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
öldürmemek, ırza 2tecavüz
gibi.Bilimler
Örflere
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret
Şiddet
çok Bölümü
geniş kapsamlı ve karmaşık bir
aykırı hareket edenler şiddetle cezalandırılırlar.
fenomendir. Şiddeti tanımlamanın birçok yolu
Özet:
vergisi,kanunlarına
gümrüğe tabi olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Bunlar çoğu defa
birGümrük
toplumun
kayeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın bulunmakla
from the movement
of commercial
commodities
birlikte,
şiddetin
kim tarafından ve
miktarı sözü
veya değeri
üzerinden
alınan,kanun
ekonomik,
subject to customs which is based on those
naklık ettiklerinden,
edilen
cezalar
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir hangi
commodities’quantity
value. It is are a kind
of
amaç içinand
tanımlandığı
önemlidir.
Şiddetin
yo­luyla verilir, İslam
hukukunda
da örf,aracı
hak­
kında
dış ticaret
ve ekonomi politikası
olan
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
kalmışsocial
bireylerin
davranıştürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan tanımı;
instrumentşiddete
in additionmaruz
to its economic,
and
kesin hüküm bulunmayan
vazgeçilmez
dolaylı bir vergikonularda
türü olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
toplumun
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir larından,
regular basisbu
like olaya
income tax
and corporatebakış
tax, as açısına kadar
bir hukuk kaynağıdır.
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
değişkeni
içerisinde
bulundurmaktadır.
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus birçok
are collected
only once when
commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Adet ise, bir toplumda
öteden ikinci
berimaddesine
uygulana
Sağlık
yapmış
Usul Kanunu (VUK)’nun
göre bu Dünya
the second
item ofÖrgütü’nün
tax procedural law,
custom olduğu tanıma
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gelmiş yazısız, gelenekle
nesilden
nesile esasları
geçen,4458 göre
şiddet,
kendisine,
diğer
gümrük vergilerinin
usul ve uygulama
procedures
and bireyin
practises of
custom duties
are bir bireye, bir
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
halk arasında tatbik
edilen, iyilik ve kötülük degruba
veya bir topluma uygulamış olduğu bilinçli,
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginningfiziksel
with commodities
subjecteylemlerde
to
ğer hükümlerineişlemlerin
göre yapıl­
ması ve
yapılmaması
tehdit
edici,
güç veya
bulusırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer
tüm vergilerde Resmi
olduğu gibi nulması
Turkey andsonucunda
continuing withyaralanma,
operation sequence.
gereken hareketleri
belirten
kurallardır.
ölüm, psikolojik
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
toplantılarda ko­yu renkli takım elbise giymek,
zarar, gelişimsel bozukluk veya yoksunluk gibi
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel yemekte
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
to
sabahları kahvaltı
yapmak,
bıçağı
sağ tarafından
durumlara
yol
açan
istençli
davranıştır
(World
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm Health
customs Organization,
duties has a different2002).
form from the
elle tutmak gibi.Gümrük
2.1.3. Şiddet
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Şiddetin nasıl değerlendirildiği şiddete maruz
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
kalana, şiddeti uygulayana
ve içinde bulunulan
Gümrük Uyuşmazlıkları
topluma göre değişmektedir. Şiddetin nasıl tanımlandığı, şiddet olgusunun çağlar boyu aktarımında
ve şiddetle mücadelede oldukça büyük önem
taşımaktadır. Genel olarak; kişiler arası saldırganlık diğer kişiye zarar vermeye yönelik her
türlü davranışı içerir. Bu tanım zararın ve amacın
öğelerini içermektedir. Saldırganlığın amacı zarar
80
process of other taxes. Customs duty disputes
have to be resolved administratively in the first
Her
place.toplum
However, şiddeti
in the casekendine
of disputes özgü
not beingbir yolla biçimsolved administratively, legal action can be taken.
lendirir. İngilizcede şiddet (violence)
kelimesinin
1
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
asıl
anlamı fiziksel saldırganlıktır; yasa dışı bir
Disputes
haksızlıktır. Fransızcada ise bu anlamın dışında,
birine rıza göstermesini sağlamak için baskı uygulama fikrini ifade eder. Yani dolaylı ve ahlaki
şiddetten söz edilmektedir (Copet-Rougier, 1989).
Ergil (2001), şiddetin yapısında üstünlük kurma ve
sürdürme olduğunu söylemektedir. Şiddet, gücün
ve kuvvetin hukuka aykırı olarak kullanılması
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
demektir. Şiddete başvuran kişide toplumsal
a-Özel alanda (ailede, özellikle eşler arasında):
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
normlara ve hukuk kurallarına saldırı niyeti vardır
Kadın duygusal/psikolojik, fiziksel, ekonomik,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
(Dönmezer, 1996).
sözel ve cinsel şiddete maruz kalmaktadır.
CUSTOM DUTIES
Şiddet, kişiye zarar vermek, hakaret etmek, 2 b-Toplumsal alanda
ise kadına yönelik şiddet
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
onurunu kırmak, sükûnet
ve huzura son vermek;
mağdurun belli olup olmamasına göre iki gruba
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢBirinci
Ticaret Bölümü
bir başkasının hakkını çiğnemek,
hırpalamak,
ayrılır.
gruba okulda, işte, sokakta, sosyal
incitmek, canını acıtmak için zor kullanmak;
yaşamın her noktasında ve savaşta yaşananlar
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer değiştirmesi
eşyanın girmekte;
from the movement
commercial
yıkıcı davranışlarda
bulunmak,
aşırı nedeniyle,
derecedebuöfke
ikinciofgruba
ise commodities
mağdurun kim olduğu
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal veifade
mali fonksiyonlarının
yanında önemli bir belli
commodities’quantity
and value.kadının
It is are a kind
of
ifade etmek şeklinde
bulan bir davranıştır
olmayan ancak
zarar
görmesine
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
(Ardalı, 1996). türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan neden
olan
ortamın
sağlayan
medyatik
instrument
in addition
to its devamını
economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
girmektedir.
isteği
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir şiddet
regular basis
like income taxKadının
and corporate
tax, asolmadan onun
Gizli ya da açıkvergisaldırılarda
bulunma,
güç/üstürü olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
yönelik
her türlü davraeşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus bedenine
are collectedve
onlycinselliğine
once when commodities
subject
tünlük taslama, olmak
iğneleyici/iddiacı
davranışlarda
üzere alınmaktadır. Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
olarak
Pornografik dille,
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu nış
the şiddet
second item
of taxgörülmelidir.
procedural law, custom
bulunma gibi egemenlik
sağlamaya
kanun kapsamı dışında
tutulmuştur.yönelik
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
sarkıntılık,
elle
anlamlı sözlerle
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 sözlü
procedures
and practises
of sarkıntılık,
custom duties are
çeşitli saldırganlıklar
da dahil olmak üzere, her
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
yapılan
şakalar, bakışlar, dostça görünümü altında
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
türlü fiziksel, cinsel
ve psikolojik zarar verme
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak rahatsız
created beginning
with commodities
subject to
eden konuşma
ve dokunmalar,
dokunma
sırasına tanımlanmaktadır
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
ve acı çektirme işlemlerin
şiddet
olarak
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi konusunda
Turkey and continuing
operation sequence.
fırsatçıwith
tutumlar,
ısrarlı teklifler, cinsel
(DPT, 1994). gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret küfürler,
assessment, tecavüz,
accrual and collecting
are
regulated
vurmak, yaralamak,
yakmak,
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel
Müdürlüğü tarafından, Gümrük korkutmak,
Customs and Economy
Ministry
according
to örnek olarak
malına
zarar
vermek
3- KADINA YÖNELİK
ŞİDDET
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm verilebilir.
customs duties has a different form from the
İster kamusal, ister
yö- bir process of other taxes. Customs duty disputes
süreci,özel
diğeralanda
vergilerdeolsun
oluşan kadına
süreçten farklı
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Şiddet
Ortamında
nelik her türlü baskı
yöntemi
şiddettir.
Kadınlara
öncelikle
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır. 3.1.
place.Kadının
However, in the
case of disputes
not being Kalmasına
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
Neden Olan Faktörler
yönelik ayrımcılığın
Önlenmesi
Komitesi’ne
göre
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
kadınlara yönelikAnahtar
toplumsal
cinsiyete
dayalı
şiddet,
Kelimeler:
Gümrük,
Gümrük
Vergisi,
Disputes
Bir
sefer şiddete maruz kalan kadının tekrar şiddet
Gümrük Uyuşmazlıkları
“bir kadın sırf kadın olduğu için yöneltilen ya da
görme olasılığı yüksektir. Evlilik içi fiziksel şiddet
oransız bir şekilde kadınları etkileyen” şiddettir1.
ve dayak, tekrarlanma eğilimi olan bir davranış
biçimidir. Kadın bir kere dayak yese ve bunun
Şiddet ve Kadın Çalışma Grubu’nun raporunda
tekrarlanacağı gerçeğini bilse bile hayatında
(DPT, 1994), kadına yönelik şiddet ikiye ayrılmıştır:
herhangi bir değişikliğe gitmeyebilir. Çeşitli ve
karmaşık faktörler kadının bu kısır döngüden
sıyrılmasına engel olabilir. Uzmanların etkili bir
1 (www.bmkadinhaklari.org/ 15.05.2015)
81
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
yardımda bulunabilmeleri için, kadınları şiddet
edindiği bu değer yargılarından kaynaklanmakĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ortamında kalmaya iten faktörlerin tespit edilip
tadır. Özgürlüğünü kısıtlayan veya hak armasını
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
tanımlamaya çalışmak ve bunun üzerinden strateji
ayıplayan geleneksel tutumlar nedeniyle şiddete
CUSTOM
geliştirmeleri gerekmektedir. Şiddete maruz
kalan DUTIES
maruz kalan kadın çoğu kez bunu içine atmakta
2
3
KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
kadının bu koşullar içinde kalmasınıSelin
sağlayan
ve sesini
çıkarmamaktadır.
Yasam kalitesini ve
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliuzunluğunu
Hukuk Programı Yüksek
Lisans Öğrencisi
faktörleri sıraladığımızda:
etkileyen
bu değerler sisteminin
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
özelliklerini şöylece görebiliriz;
3.1.1. Sosyal Değerler
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın a.from
the movement
of commercial
commodities
Gelenek
ve Örf
– Adetlere
Dayalı Kadınlık
veya değeri
ekonomik,
subject to customs which is based on those
Sosyal değerlermiktarı
kadının
kısır üzerinden
döngü alınan,
içerisinde
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir Rolü
commodities’quantity and value. It is are a kind of
kalmasında oldukça
etkilidir.
Özellikle
geleneksel
dış ticaret
ve ekonomi
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
toplumlarda ve kapalı
çevrelerde
kadının
kıtalarda
değişiklik
gösterdolaylı bir
vergi türü olan
gümrükkabuğunu
vergisi, gelir ve Farklı
fiscal functions.
Since ve
they ülkelerde
are not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
kırıp çıkması zordur.
Kadın
ne kadar
geleneksel
birlikte
tüm dünya
kadınlarından
bekvergi türü
olmadığından,
dış ticarete
konu olan mekle
an indirect
tariff on expenditures,
custom
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
rolünü üstlenirseolmak
o kadar
‘muteberdir’.
hemen
hemen
aynıdır.
üzere alınmaktadır.
Gümrük Kalıplar
vergileri, Vergi lenenler
to foreign trade
arrive at the
custom. According
to Kız çocuğu
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
içerisinde sıkışmak
berithis
erkeklerden
kanun istemeyen
kapsamı dışındakadınlar
tutulmuştur.yadırgaBu nedenle, küçüklüğünden
duties are excluded from
law. Therefore,tamamen farklı
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
nır, hatta duruma
ve ortama göre de iyi gözle
yetiştirilir.
“ Sen kızsın” “sen böyle yapmalısın”
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
bakılmazlar. Toplum
kaynaklarının yeterliliği ve
“created
bu birbeginning
kıza yakışmaz”
vs. Kadın hayatın tüm
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
with commodities subject to
işlemlerin kadının
sırasına bu göre
bir
sistematik zorluklarına
international tradekarsı
enteringayakta
customs territories
of
tepkilerin olumluluğu
ortamdan
daha
durabilmeli,
gerekirse
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde yardımcı
de zorunlu aşamalar
olan tarh, bunun
Like all için
other taxes,
compalsiveödün
levels such
as
az yara alarak kurtulmasına
olabilir.
kendinden
vermeli
ve her şeyi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan sorgulamamalıdır.
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Son olarak Psikolojik
durum
kadının
kendi
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisindenoldukça
doğan uyuşmazlıkların
çözüm Evlenmeden
customs duties hasönce
a different
form from denetimi
the
kendine yardımı
açısından
önemlidir.
babasının
ve gösüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Sonuçta şiddetten
kurtulmanın
en önemli
ivmesi
zetimi
altındadır.
Evlendikten
sonra ise eşinin.
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have to be
resolved administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
‘kurbana’ aittir. Ancak
Kadınınidari
psikolojik
ya
Medeni
durumuyla
aşamada deneyimi
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal birlikte
action can besadece
taken. “gözetmeni”
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
onun bu ortamdan kurtulmasına ya da olayların
değişmiştir.
Yeni yasa
artık isteyen kaKey words: Custom,
Customsayesinde
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
devamına sebeptir.
dınlar babalarının soy ismini kullanmaya devam
Gümrük Uyuşmazlıkları
edebilirler, tabii yine de bir erkeğin soy ismidir
3.1.2. Toplumsal Değerler Sistemi
bu. Kız çocukları küçüklüklerinden itibaren “iyi
İnsanlar rollerini sosyalleşme sürecinde öğrenir.
bir anne” “ iyi bir eş” “iyi bir gelin” olmak için
Bu arada evlilik ve boşanmayla ilgili değer
yetiştirilir ve motive edilir. Her ne kadar eğitimli
yargıları da bu süreç içerisinde öğrenilir. Şiddet
ve aydın aileler kızları için daha fazlasını (meslek
uygulayanın aile içi şiddete yatkınlığı, kadın ve
sahibi olmasını, kariyer sahibi olmasını vs…)
çocuklara karşı tutumları da yetiştiği ortamlarda
82
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
düşünseler ve isteseler de toplum yine onları iyi
tulmasına engel olmaktadır. Hatta bu fedakârlığı
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
bir eş olarak görmek ister.
göstermesini dikte etmektedir.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Evlenmeden önce kadınlar ailelerinin daha doğrusu
Bu düşüncelerle yetiştirilen kadın kendi sahsını
CUSTOM DUTIES
babalarının sözünden çıkamazlar ve kendisiyle ilgili 2 ön plana çıkardığında
bencil olmakla itham edilir.
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
kararlarda büyüklerin
dediği olur. Çoğu evlilikte
Yok, eğer her şeye rağmen dişini sıkarsa, esine
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
de bu kural değişmez, bu seferCelal
kiBayar
erkek
esidir.Salihli MYO,
ve yaptıklarına
katlanırsa, onun “anaç” veya
Bu tip otoriter erkeklerin bulunduğu ortamlar da
“mazoşist” olarak algılanmasına sebep olacaktır.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanınyüksektir.
yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın Bu
from
movementyine
of commercial
commodities
şiddet olasılığı daha
Çünkü
kendisine
dathekadının
bir çatışma
içinde kalmasına
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve maligeldiğinde
fonksiyonlarının otoritesini
yanında önemli bir sebep
commodities’quantity
herhangi bir muhalefet
olacaktır. and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
korumak için gerekirse
şiddeteharcamalar
başvuracaktır.
türüdür. Aynı zamanda
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Evin
ve Evliliğin
Mahremiyeti
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve b.fiscal
functions.
Since they are
not collected on
Demokratik ailelerde
isevergisi
zatengibi
kadına
olduğu
kurumlar
belirli saygı
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
için ve eşit görüldüğü
karar
mekanizmasında
hemen
ailenin iç islerinin
eşyanın için
gümrüğe
geldiği
anda bir defaya mahsus Hemen
are collected
only onceher
whentoplumda
commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
yer alan kadınınUsul
şiddet
olasılığı
zayıftır.
kapalıitemolması
gerektiği,
özel alana dışarıKanunugörme
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu dışa
the second
of tax procedural
law,bu
custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Tabii eğitimli erkeklerin
de eslerinin
itirazlarını
müdahalenin
olduğu
kanısı hâkimdir.
gümrük vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458 dan
procedures
and practisesyanlış
of custom
duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
tolere edemedikleri
ve şiddet uyguladıkları bir
İnsanlar
şiddet olayına vakıf oldukları halde, -bu
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
withsesler
commodities
sürü olay vardır.işlemlerin
Hatta eğitimli
kadınların
daha
komsudan
gelen
veyasubject
göz toönünde gelişen
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer
tüm vergilerdeyapılan
olduğu gibi nahoş
Turkey olaylar
and continuing
with operation
sequence.
çok şiddete maruz
kaldığı son
zamanlarda
olabilir-,
üç maymunu
oynamayı
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
çalışmalarda ortaya çıkmıştır. Buradaki erkektercih ederler: görmedim, duymadım, söyleyemem.
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk toelemanları bile
Gümrüklerrağmen
Genel Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük Bu
Customs
and Economy
Ministry
according
lerin tüm tahsillerine
halaÖğrencisi
klasik
erkek
konuyla
ilgili
çalışan
meslek
Programı
Yüksek
Lisans
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
uyuşmazlıkların
çözüm olay
customs
duties kendilerine
has a different form
from etmediği
the
yapısından sıyrılamadıkları
vedoğan
esinin
isteklerine
bizzat
intikal
sürece
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
geleneksel cevaplar
bazen
de uyuşmazlıkları
şiddete
şiddet
gören
görmezden
gelirler ve
yapıya verdikleri,
sahiptir. Gümrük
vergisi
have to be
resolvedkadınları
administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
başvurdukları gözlenmiştir.
kadınlarla
baslarına mücadele
Ancak
idari Toplumda
aşamada
çözümlenemeyen kendi
solved administratively,
legal action canetmeye
be taken. terk ederler.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
ilgili beklentiler deyimleşmiştir:
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anne ve Babanın Beraber Olduğu Aileler
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, c.Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
“ Gülü seven dikenine katlanır.”
Tercih Edilir
“ Kadının birinci vazifesi analıktır.”
Ebeveynlerin birlikte yasadışı aile tasvip edilen,
tavsiye edilen aile örneğidir. Ancak her iki tarafında ruhsal olarak sağlıklı, birbiriyle uyumlu,
karşılıklı saygı ve sevgi dolu olmaları halinde
anne-babalı aile modeli gerektiği gibi isler ve
sağlıklı ve mutlu çocuklar yetiştirir. Uyumsuz
“ Sen kadınsın, alttan al. Esini idare et. Bir takım
problemleri vardır.”
“ Çocukların başkasına mı baba desin” gibi daha
nice ‘veciz’ sözler kadının mevcut durumdan kur83
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ve karışık bir düzende anne ile babanın birlikte
meslek elemanını çaresiz duruma düşürmekte,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
olmasını sağlamaya çalışmak çocuğa ve kadına
öfkelenmesine neden olmaktadır.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
eziyetten başka bir şey değildir. Anne-babalı aile
3.1.4. Kadına Karşı Şiddette Kültürel Yapının
CUSTOM
ortamından faydalanacağız derken kronik
bir DUTIES
Etkisi
Selin ruhsal
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
şiddet ortamında kadının ve çocuğun hem
Bayar Üniversitesi
Sosyalgirebilir.
Bilimler Ens. MaliAile
Hukukiçi
Programı
Yüksek
Lisansdinamikler,
Öğrencisi
sağlıkları hem can2 Celal
güvenliği
tehlikeye
şiddeti
üreten
yalnızca aile
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
içindeki ilişkilerden değil, toplumsal yapı içerisinde
d. Kadının Kendini Suçlaması
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari kadını
Abstract:
Custom duty isuğratan
a kind of tariff
arisingerkeğe bağımlı
ayrımcılığa
ve onu
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarıönemli
veya değeri
alınan,
ekonomik, kılan
subjectmekanizmalardan
to customs which is based
on those
Şiddet vakalarında
birüzerinden
olgu da
kadının
kaynaklanmaktadır.
Erkesosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
kendini suçlayarak
sebep
yapısından
dış ticaretşiddete
ve ekonomikendisinin
politikası aracı olan
bir vergi ğin
tariffyasalardan
that is a foreignve
tradetoplumun
and economicataerkil
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
olduğunu düşünmesidir.
Butürühem
esi tarafından
kadına
göre
üstün onkonumu şiddeti
dolaylı bir vergi
olan gümrük
vergisi, gelir ve kaynaklanan
fiscal functions. Since
they are
not collected
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
hem çevresi tarafından
Hiçbir
diğer
faktördür.custom
(Başbakanlık
Kadının
vergi türüislenir.
olmadığından,
dış insan
ticarete melek
konu olan besleyen
an indirect tariff
on expenditures,
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
değildir ve kadınlarda
Genel
2006).
olmak üzere eslerini
alınmaktadır.tahrik
Gümrük edebilir,
vergileri, Vergi Statüsü
to foreign trade
arriveMüdürlüğü,
at the custom. According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kızdırabilir. Ancak
hatırlamak
kanunburada
kapsamı altın
dışındakuralı
tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
içi şiddetle
yapılmış
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Aile
procedures
and practisesilgili
of custom
duties arearaştırmalar şu
ta fayda vardır: sayılı
hiçbir
insan
dayağı
hak
etmez.
Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ortak
görüşlerde birleşirler: Aile içi şiddetin neile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning with
commodities
subject to şiddet ailenin
Artık günümüzde
terbiye
amacıyla
çocukları
deni
bireysel
değil
toplumsaldır;
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
olduğu gibi yapısı
Turkey ve
and işlevlerinden,
continuing with operation
sequence.
dövmenin ne kadar
yanlışDiğer
olduğu
tartışılırken,
aynı zamanda
aileyi içinde
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
şiddetin büyük bir insana yöneltilme sorunu
barındıran toplum yapısından kaynaklanır. Özel
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel olmalıdır.
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük alanda
Customs ortaya
and Economy
according
tamamen ortadan
kalkmış
“ Selin
Dayağı
çıkanMinistry
şiddet,
erkektoegemenliğinin
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm meşrulaştırılmasından,
customs duties has a different form
from the daha değerli
hak etmek için ne
yaptın”,
“Kocan
iyi bir insana
erkeğin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
benziyor, sen kaşınmışsındır”,
“ Uslu
dursaydın
ve kamusal
ataerkil,
yapıya sahiptir. Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları görülmesinden
have to be resolved administratively
in thealandaki
first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
bunlar basına gelmezdi”
gibi aşamada
söylemlerçözümlenemeyen
kadının
siyasi
ve ekonomik
egemenliğinden
Ancak
idari
solved administratively,
legal kurumların
action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Suçluluk duymasına neden olur. Hatta bu o kadar
bağımsız
(Ecevit,
1993).
Key words: düşünülemez
Custom, Custom Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
ileri gidebilir kiGümrük
kocasını
mazur görür: “Adamın
Uyuşmazlıkları
Cinsel rollerimizde kadın ve erkek olarak davüstüne çok gittim”, “Kocamı çileden çıkardım,
ranışlarımızı koşullandıran, nasıl düşüneceğimiz
adam ne yapsın kendini tutamadı” gibi. Bu tür
ve tavır takınacağımız konusunda belirleyici olan
düşünceler kadının öz saygısının zarar görmesine
çoğu zaman içinde yaşadığımız kültürdür. Pek
ve benlik imajının da olumsuz yönde etkilenmesine
çok sorunun kişiden kaynaklanan sorunlar değil
neden olmaktadır. Kadın artık kocasının şiddete
de, içinde bulunulan toplumun beklentilerinden
başvurmasıyla ilgili kendinden de şüphe etmeye
başlamakta ve böylece kendisine yardım eden
84
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ve koşullamalarından kaynaklandığı söylenebilir.
lar arası karşılaştırmalı araştırmasında, annelerin
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
(Navaro, 2000a).
%32.9’u “başarılı kadını” sadece iyi bir eş ve
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
iyi bir anne olarak tanımlamışlardır. Kadınlarda
Kültürümüz istemeyi, açıkça talepte bulunmaCUSTOM DUTIES
başarı gerek kendileri gerekse başkaları tarafından
yı, istedikleri gerçekleşmediğindeyse öfke ve 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
şansaYURTSEVER
atfedilirken,
aynı başarı düzeyi erkeklerde
kızgınlıklarını göstermeyi
daha
çok
erkeklere
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Maliyetenekle
Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
açıklanmaktadır.
Annelerin kızlarından
3
Celal Bayar
Üniversitesi
mahsus bir davranış olarak kabul
etmiştir.
EveSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
en çok ayrıldıkları konu evlilik öncesi cinsel
geldiğinde sofrası hazır olmayan, ev hizmetleri
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari ilişkiler,
Abstract: Custom
duty isevlilik
a kind of öncesi
tariff arising
özellikle
evlenene kadar
eşyanın
değiştirmesi nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
beklediği ve alıştığı
gibiyeryapılmayan
erkek, anında
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, bakire
subject kalma
to customsşartıdır.
which is Annelerin
based on those
%84.0’ı evlilik
sosyal vekültürel
mali fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
kızıp bağırma hakkını
olarak öğrenmiştir.
şartandkoşarken,
bu oran kızlarda
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi öncesi
tariff thatbakireliği
is a foreign trade
economic policy
Böyle bir kültürel
yapıAynıiçinde
yetişen
türüdür.
zamanda
harcamalarerkeklerin
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
düşmektedir.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve %38.0’a
fiscal functions.
Since they are not collected on
özgüvenleri tamkurumlar
olarak
gelişemez.
İsteklerinin
vergisi
gibi belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
anında bekletilmeden
Kadına
Yönelik
Şiddetin
eşyanıngerçekleştirilmesini
gümrüğe geldiği anda bir bekleyen
defaya mahsus 3.1.5.
are collected
only once
when commodities
subjectNedenleri
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
erkek bunu doğal
olarak görür
ve bunu
Usul hakkı
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
olarak
şiddet,
ortaya
çıktığı konusunda
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Genel
duties are
excluded
from nasıl
this law.
Therefore,
elde edemediğinde,
düşürülmüş,
gümrükkendini
vergilerininküçük
usul ve uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
tam
fikir birliği olmayan bilim tarihi boyunca farklı
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
reddedilmiş, adeta
gücü ve saygınlığı, “erkekliği”
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
görüşlerin
ağırlık kazandığı oldukça karmaşık
girişinden Bu
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
elinden alınmış Bölgesine
gibi
hisseder.
da
kontrol
dışı
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik nedenlerle
international trade
entering
customsbir
territories
of
ortaya
çıkan
olgudur.
Doğasının
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
öfke patlamalarına
ve saldırganlığa
yol açabilir
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, karmaşıklığı
Like all other taxes,
compalsive
levels such
nedeni
ile konu
ile asilgili bilim daltahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
(Navaro, 2000b).
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan ları
by General
Directorate
of Customs
as a part of konuyu izah
birbirinden
farklı
açıklamalarla
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun olarak
yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution process ofBu
disputes
over en son dahil
Feministler erkeklerin
doğuştan
saldırgan
ve
etmeye
çalışmaktadırlar.
konuya
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
egemen olmadıklarına
inanmaktadırlar.
Aslında
bilim
dalı
sağlıktır.
Sağlık
disiplini şiddeti
süreci, diğer
vergilerde oluşan süreçten
farklı bir olan
process
of other
taxes.
Customs duty
disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
kadınlar kadar erkekler
yetiştirilme
tarzları
1980’li
sonuçları
öncelikle idaride
aşamada
çözümlenmek
zorundadır. ancak
place. However,
in theyıllarda
case of disputes
not being itibari ile bir
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
ve toplumsal şartlandırılmalarının
ve
sağlık sorunu olarak görmeye başlamıştır.
Şiddet,
1
uyuşmazlıklarda yargı yolunakurbanıdır
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
toplumun onlar Anahtar
için belirlediği
rollerinGümrük
ve imajKelimeler: Gümrük,
Vergisi, fiziksel,
Disputes ruhsal ve sosyal sağlığı bozarak sağlığın
Gümrük Uyuşmazlıkları
ların kapanına kıstırılmış durumdadır (Bhasin
bütün boyutlarını olumsuz etkilemektedir. Soruve Khan, 2003).
nun yaygınlığı şiddetin bir halk sağlığı problemi
olarak görülmesini sağlamıştır. Konuya en son
Kandiyoti (1979), cinsiyet özelliklerinin tanımdâhil olan sağlık bilimi dışında şiddet konusu başta
lamaları, kişilerin bilinçli ya da bilinçsiz olarak
psikoloji olmak üzere sosyoloji, antropoloji, siyaset
kendilerini belirli beklentilere cevap verecek
bilimi, kriminoloji ve tarih bilim dallarının ilgi
şekilde ayarlamalarına yol açtığını ve belirli bir
alanına girmektedir. Bütün bu disiplinler şiddetin
baskı yarattığını söylemektedir. Kandiyoti, kuşak85
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
nedenlerini kendi bilimlerinin kuruluş mantığı

Şiddetin tiplerini ortaya çıkış sıklığı tarihsel
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
çerçevesinde açıklamaktadırlar. Ancak temelde
süreç içerisinde varolan konjonktüre bağlı
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
şiddetin nedenleri şu şekilde sıralanabilmektedir.
olarak değişim göstermektedir.
CUSTOM DUTIES

Üzerinde konuşulan şiddet, canlılarda türün 2 
Şiddetin farklı tipleri olsa da çözüm için
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
devamını sağlamak
ve hayatta kalabilmek için
bütün şiddet tiplerini bütün olarak bir arada
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi Salihli MYO,düşünülmesi
DıĢ Ticaret Bölümü
ortaya çıkan saldırganlıktanCelal
farklıdır.
gerekmektedir.
Özet:
Gümrük
gümrüğe
olan ticari Şiddet
Abstract:
Custom duty isçözülebilmesi
a kind of tariff arising

Doğada kendi
türüne
ve vergisi,
doğaya
karşıtabi
rasyonel
sorununun
için bütün şiddet
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya yıkıcı
değeri üzerinden
alınan, ekonomik, tiplerine
subject to yönelik
customs which
is basedyaklaşıma
on those
bir nedeni olmasızın
şiddet uygulayan
önleyici
ihtiyaç varsosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
tek canlı insandır.
genelde
bireconomic
şiddetpolicy
tipinin görüldüğü
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi dır.
tariffÇünkü
that is a foreign
trade and
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
diğerlerinin
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve ortamda
fiscal functions.
Since they arede
notyaşanma
collected on olasılığı daha

Şiddetin uygulayıcılarının
genellikle
kurumlar vergisi gibi belirli
aralıklarlaerkek
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Buonnedenle
var
olanduties
bütün şiddet tipvergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yüksektir.
an indirect tariff
expenditures,
custom
olması şiddet
içerikli
davranışların
insanda
eşyanın
gümrüğe
geldiği anda bir defaya
mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi lerinin
to foreignbilinmesi
trade arrive at gerekmektedir.
the custom. According to
güdüsel olarak
ortaya
çıkmadığını
gösterUsul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
mektedir. kanun
herpractises
türlü şiddet
karşılaşmaktadırlar.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Kadınlar
procedures and
of customile
duties
are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Kadın
intiharları,
intihara
zorlama,
kız çocukile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been

Şiddet her zaman
kişiden kişiye doğrudan uyBölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak larına
created beginning
with
commodities
subject
to
yönelik çeşitli biçimlerde ortaya çıkan
sırasına
göre fizyolojisi
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
gulanmaz, buişlemlerin
nedenle
sadece
insan
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi şiddet,
Turkey and
continuing with
operation
sequence.
kadınların
sokakta
yaşadıkları
cinsel taciz,
gümrükile
vergisinde
de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ya da psikolojisi
de açıklanamaz.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret kapkaç
assessment,şeklinde
accrual andyaşanan
collecting are
regulated
şiddet, kadına yönelik
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukukşiddet,
Gümrükler Genel
Müdürlüğü tarafından,
Gümrük politikalar
Customs and aracılığı
Economy Ministry
according
to
ile oluşan
kadınların

Genellikle şiddetin
egemenlik
ilişkilerini
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
doğan uyuşmazlıkların
çözüm çalıştırılmaması,
customs duties has a different
form from düşük
the
iş yaşamında
ücretle zor
sürdürülmesiGümrük
amacıvergisinden
ile kullanılan
bir yöntem
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
çalıştırılması
gibiinçeşitli
olduğu düşünülmektedir.
Şiddet,
yapıya sahiptir. Gümrük
vergisigüçlüden
uyuşmazlıkları koşullarda
have to be resolved
administratively
the firstşekillerde şiddet
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
görmektedirler.
Bulegal
nedenle
güçsüze doğru
sahip olunan
güç ya daçözümlenemeyen
kudretin
Ancak
idari
aşamada
solved administratively,
action cankadına
be taken.yönelik şiddetin
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
bireysel,
veCustom
kültürel
nedenlere
ve koşullara
egemenlik kurma amacıyla kullanılması amaKey words:sosyal
Custom,
Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
bağlı olarak ortaya çıktığı düşünülmektedir.
cıyla kullanılması
ifade edilebilmektedir.
Gümrükolarak
Uyuşmazlıkları
a. Bireysel Nedenler

Bugüne kadar yapılmış olan araştırmalardan
elde edilen bulgulara göre bireysel ve toplumsal
nedenler şiddeti ortaya çıkarmaktadır.
Kadınlar genelinde eşleri, babaları ve erkek
kardeşleri gibi tanıdıkları kişilerden şiddet görmektedirler. Özellikle aile içinde kadına yönelik
şiddete bakıldığında şiddet uygulayan erkeklerin
ortak özelliği genç ve düşük gelirli olmalarıdır.

Şiddet çok değişik tiplerde ortaya çıkmaktadır
ve şiddet tiplerinin kendi içerisinde ciddiyeti
değişiklik göstermektedir.
86
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Bazı çalışmalara göre ise bir erkeğin, çocuklukta
ğinde eşine fiziksel şiddet uygulaması açısından
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ve ergenlikte yoksulluk çekmesi, düşük okul
önemli bulunmuştur. Aşağıdaki tabloda bir erkeğin
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
başarısına sahip olması ve ergenlikte saldırganlık
birlikte olduğu kadını istismar etmesi ile ilişkili
içeren suça karışmış olması yirmili yaşlaraCUSTOM
geldi- DUTIES
bulunmuş faktörler sıralanmıştır.
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Tablo 1. Erkeğin
Birlikte Olduğu Kadına Şiddet Uygulanmasına İlişkin Faktörler
2
Bireysel faktörler
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
İlişkinin biçimi ile
ilgili faktörler
vergisi,
gümrüğe tabi olan
Toplumsal faktörler
Kültürel faktörler
Özet: Gümrük
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Genç yaş
Evlilikte
çatışma
içi şiddete
karşıwhich
zayıfis based
Geleneksel
miktarı veya değeri
üzerinden
alınan, ekonomik,Ailesubject
to customs
on those toplumsal
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli birtoplumsal
commodities’quantity
and value. It cinsiyet
is are a kindrolleri
of
tepki
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden alınanYoksulluk
instrument in addition to its economic,
socialortaya
and
Aşırı alkol kullanma
Evliliğin
oturmamış
Şiddet
çıkaran
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
ve destekleyen
sosyal
kurumlar vergisi olması
gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, değerler
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri, VergiMoral
to foreign
trade arrive at the custom. According to
Depresyon
Ailede erkeğin
değerlerde
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
rolünün
baskın olması
kanun kapsamı dışında
tutulmuştur.
Bu nedenle,yetersizlik
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Kişilik bozuklukları
Ekonomik
sıkıntı Bu kanun
sayılı Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Düşük okul başarısı
Ailenin
işlevselliğinin
Bölgesine girişinden
başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
yetersiz olması
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Düşük gelir düzeyi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Çocuklukta şiddete
Bumaruz
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
kalmak ya da şiddete
Kanunuşahit
hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
olmak
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
b. Ailede Şiddetöncelikle
Öyküsünün
Etkileri
ne
şiddet uygulayan erkeklerin büyük kısmının
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
büyük
çoğunluğunda fiziksel istismara
uğramış
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Bireysel faktörlerden
birisi
çocuklukta
aile
içinde
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
olma ya da annelerinin dövüldüğüne şahit olma
Gümrük
Uyuşmazlıkları
şiddetin yaşanmış
olmasıdır.
Bu faktör erkeğin
gibi bir özellikleri varken, fiziksel istismara tanık
erişkinlikte birlikte olduğu kadına şiddet uygulaması açısından önemli görülen etkenlerden
biridir. Çocukluğunda şiddete maruz kalmış
yada annelerine şiddet uyguladığında tanık olmuş kocaya sahip kadınların eşlerinden şiddet
görme sıklıklarının şiddete maruz kalmayanlara
göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Eşleri-
olan bütün çocukların yetişkinlikte kendilerinin
de çevrelerindeki kişileri istismar eden bireyler
olacaklarını söylemek mümkün değildir.
87
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
c. Kişilik Bozukluklarının Etkisi
keklerin tükenme duygusu ve ailenin geçimini
sağlama konusunda oluşan kültürel beklentiyi
Yapılan bazı araştırmalar
eşlerini istismarSOLUTIONS
eden
ADMINISTRATIVE
TO DISPUTES OVER
karşılamakta yetersiz kalmaları gibi nedenlerle
erkeklerin duygusal açıdan daha bağımlı, güvensiz,
CUSTOM DUTIES
yaşadıkları stresi yaşamlarının her anına genelbenlik saygısı düşük, dürtü kontrolü konusunda2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
leyebildikleri
görülmektedir. Ayrıca bu durum
yetersiz kişiler olduklarını
gösteren bulgulara ulaş2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali
Hukuk Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
evlilikte
çatışmaların,
fikir
uyuşmazlıklarının her
3
Celalerkekler,
Bayar Üniversitesi
Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
mıştır. Eşlerine şiddet uygulayan
şiddet
anına genelleyebildikleri görülmektedir. Ayrıca bu
uygulamayanlara
göre daha fazla öfkelenen ve
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
durum
evlilikte çatışmaların, fikir uyuşmazlıklarının
eşyanın taşıyan,
yer değiştirmesi
bu daha
eşyanın
from the movement of commercial commodities
düşmanlık duyguları
duygunedeniyle,
durumu
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ortaya
çıkmasına neden olmakta yada kadınların
sosyal vesaldırgan
mali fonksiyonlarının
yanında kişilik
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
depresif, anti sosyal,
ve sınırda
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
şiddet
içeren, yetersiz bir ilişkiyi terk etmesini
türüdür. Aynı zamanda
harcamalar puan
üzerindenalan
alınan
instrument in addition to its economic, social and
bozukluğu ölçeklerinden
daha yüksek
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
engelleyen
bir faktör olarak da çıkabilmektedir.
vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
kişilerdir. Ancakkurumlar
eşlerini
istismar
eden
erkeklerin
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
gümrüğe geldiğibozukluklar
anda bir defaya gösmahsus Toplumun
are collected only
once whenyönelik
commoditiesşiddete
subject
tümünün bu türeşyanın
psikopatolojik
kadına
bakış açısı
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
terdiğini söylemek
mümkün
değildir.
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine göre bu datheönemli
second item
of
tax
procedural
law,
custom
bir diğer faktördür. Kadına yönelik
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 şiddet
procedures
and practises
of custom
duties16areülkede yapılan
sıklığının
farklı
olduğu
d. Kişiler Arası İlişkinin
iledüzenlenmiştir.
İlgili Faktörler
sayılı GümrükBiçimi
Kanunu’nda
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük birThrough
this law,en
a systematization
has beenkadına yönelik
çalışmada
düşük sıklıklar
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Kişiler arası düzeyde
kadınasırasına
yönelikgöre
şiddeti
işlemlerin
biretkileyen
sistematik şiddete
international
trade toplumsal
entering customsyasakların
territories of geliştirilmiş
kesin
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
en önemli faktörler
olarak
evlilikte
çatışma
ya
da
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, olduğu,
Like all other
taxes,gören
compalsive
levels such aile
as
şiddet
kadınlara
ve sığınma
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
ilişkide uyumsuzluk
ortaya
çıkmaktadır.
Evlilikte
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan evleri
by General
Directorate
of Customs assağlanan
a part of toplumlarda
aracılığı
ile korunma
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
çatışma bütün çalışmalarda
oldukça
önemli
bir
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process
of disputesyasal
over düzenlemeler
bulunmuştur.
Toplumsal
yasaklar
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
etken olarak saptanmıştır.
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yaprocess
of other taxes.aile
Customs
duty disputes
da çevredeki
bireyleri
ya da komşuların
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. ayıplaması
place. However,şeklinde
in the case ofortaya
disputes not
being müdahaleler
çıkan
e. Toplumsal Faktörler
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
olabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Kadına karşı fiziksel şiddet bütün sosyo-ekonomik
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük
gruplarda görülen
birUyuşmazlıkları
durum olmasına karşılık, Kadının eşinden şiddet görmesi, geleneksel
yoksul kadınların fiziksel şiddetten daha fazla toplumsal cinsiyet rolünün dışına çıkması ve iş
etkilendiği gösterilmiştir. Yoksulluğun neden yaşamına katılması şiddeti tırmandıran bir etken
şiddet riskini artırdığı konusu tam olarak anla- gibi görünmektedir. Kadının statüsünün çok düşük
şılmış değildir. Doğrudan yoksulluğun kendisi olduğu toplumlarda ise kadına yönelik şiddetin
mi yoksa yoksulluğa eşlik eden aşırı kalabalık daha az olduğu iddia edilmektedir. Çünkü bu topve umutsuzluğun mu şiddeti ortaya çıkardığı lumlarda erkeklerin kadınlar üzerindeki otoritesi
bilinmemektedir. Yoksulluk içinde yaşayan er- mutlaktır ve kadınlar tarafından da kabul edildiği
88
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
için erkekler otorite kurmak ve bunu sürdürmek
sağlayacak yasal alt yapılar hazırlanmıştır. (kılık
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
için şiddete başvurmak gereği duymazlar. Diğer
kıyafet kanunu, Tevhid-i Tedisat Kanunu, Türk
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
yandan kadının statüsünün yüksek olduğu toplumMedeni Kanunu, Kadınlara Seçme ve Seçilme
CUSTOM DUTIES
larda kadınların dayanışma içerisinde davranarak
Hakkının verilmesi gibi). O dönem için dünya2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
geleneksel toplumsal cinsiyet rollerini sorgulayıp
nın birçok
ülkesine
göre ileri ve çağdaş adımlar
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Malisayılan
Hukuk Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
değiştirebilecek yeterli
güce
erişebildikleri
öne
bu düzenlemelerin
yanı sıra ülkemiz,
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
sürülmektedir.
büyük bir sosyal sorun olan kadına yönelik şiddeti
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari yasaklayan
Abstract: Custom
duty is a kindsözleşmeleri
of tariff arising imzalayarak,
uluslararası
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
f. Kültürel Faktörler
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, uluslararası
subject to customs
which is based
those
kuruluşların
bu on
konudaki
kararlarını
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
etmiştir.
Bazı araştırmacılara
göre
kültürel
esaslara
dış ticaret
ve ekonomi
politikası
aracı olangöre
bir vergi kabul
tariff that
is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
erkeklerin ailede
baskın
karar
verici
dolaylı
bir vergi ve
türü esas
olan gümrük
vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
çeşitli
çalışmalara
ve tax,
belgelere
rağmen
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir Ancak
regular basis
like income
tax and corporate
as
konumda oldukları,
kadınların
çeşitli
nedenlerle
vergi türü
olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
yaşamın
alanında
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus toplumsal
are collected only
once whenher
commodities
subjectkadınlara karşı
kolay boşanamadıkları,
çatışmaları
olmak üzereyetişkinlerin
alınmaktadır. Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
halen
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ayrımcılık
the second item
of taxdevam
proceduraletmektedir.
law, custom Ayrımcılığa
çözmek için şiddete
başvurdukları
toplumlarda
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
olanandenpractises
temelofalanlardan
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 neden
procedures
custom dutiesbirisi
are de kuşkusuz
kadınlar eşlerinden
daha fazla şiddet görmektedir.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
kadına
yönelik aile içi şiddettir.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities subject to
Diğer bir önemliişlemlerin
etken desırasına
toplumda
kadın
örgütgöre
bir
sistematik Kadına
international
trade enteringşiddet
customsyalnızca
territories ofbirey açısından
uygulanan
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
lenmelerinin varlığıdır.
Bu örgütlenmeler
kadınlara
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, değil,
Like alltoplumun
other taxes, compalsive
levels such as da çok önemli
bütünü açısından
tahsil aşamaları
Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
gerek duyduklarıtahakkuk
sosyalvedesteği
sağlayabildikleri
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan sonuçlar
by General Directorate
of Customs as Toplumun
a part of
doğurmaktadır.
yarısını
1
Bu dışında
çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
gibi aileleri ve eşleri
ekonomik
bağımsızlık
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.kadınların
Resolution process
of disputes
oluşturan
büyük
birover
bölümünün şidtüretilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
olanağı yaratabilmektedir.
uğraması
ailenin
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir dete
process
of other taxes.
Customsdolayısıyla
duty disputes da toplumun
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
bozulmasına
neden
Oysa
3.1.6. Kadına Yönelik
Şiddet
Türkiyezorundadır. yapısının
öncelikle idari
aşamadave
çözümlenmek
place. However,
in the case of disputes
not olmaktadır.
being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
ki; açıkça bilinmelidir ki mutlu
kadın mutlu
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla birlikte
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, çocuklar
Disputes yetiştirebilmektedir. Yani mutlu kadın,
Atatürk’ün önderliğinde
kadınların toplumsal
Gümrük Uyuşmazlıkları
“mutlu eş”, “mutlu aile” “mutlu toplum” anlamıyaşama katılımını tam sağlamak ve statüsünü
na gelmektedir. Dolayısıyla mutlu kadın mutlu
yükseltmek amacıyla ülkemizde çok sayıda yasal
nesiller, mutlu umutlu gelecektir.
düzenleme yapılmıştır, Cumhuriyetin temelleri
Ülkemizde kadına yönelik şiddet konusunda
kadın erkek eşitliği üzerine kurulmuştur. Kaönemli ve olumlu bir adım 4320 Sayılı Ailenin
dınlarımızın siyasal, sosyal, ekonomik ve eğitim
Korunmasına Dair Kanunun çıkarılmasıdır.
haklarını kullanırken erkeklerle eşit bireyler
Ailenin korunması hakkında kanun, TCK ve
olarak ülkemizin kalkınmasında görev almalarını
89
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
şiddetin önlenmesine ilişkin diğer hükümlerin
Bu nedenle kadının kendini güçlü hissedebilmesi,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
uygulamasında doğabilecek aksamaların önlenözgüven sahibi olabilmesi için gerekli olanakların
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
mesi açısından Anayasa’nın “Ailenin korunması”
sağlanması ve toplumsal statüsünün yükseltilmesi
başlıklı 41. maddenin gözetilerek karakol veCUSTOM
sağlık DUTIES
gerekmektedir. Önleyici tedbirler çoğunlukla uzun
2
3
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVER
kuruluşlarında kadına yönelik şiddet olgularının
vadede
etkisini göstereceğinden şiddeti bugün
2
Celal Bayar
Üniversitesi SosyalDevletin
Bilimler Ens. Maliyaşayan
Hukuk Programı
Yüksek
doğru nitelendirilmesi
sağlanmalıdır;
kadın
içinLisans
de Öğrencisi
yardım mekanizmaları
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
şiddete karşı mücadelesi yasal boyutlarla sınıroluşturulmalıdır.
Özet:
Gümrük
vergisi,
gümrüğe
tabi
olan
ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
landırılamaz; çok yönlü ve kapsamlı bir strateji
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Devletin
çeşitli kurumlarında yapılan araştırmaların
veya temel
değeri üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
gerektirmektedir.miktarı
Çözüm,
nedenlere
inilerek
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
sonuçlarından
da anlaşılıyor ki ülkemizde kadına
dış ticaret vetoplumsal
ekonomi politikası
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
bir plan çerçevesinde
biraracı
dönüşüm
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
yönelik
şiddet yaygın toplumsal bir sorundur. 2003
dolaylı biryatmaktadır.
vergi türü olan gümrük
vergisi,plan
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
projesi oluşturmakta
Ayrıca
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir yılı
regular
basis
likenüfus
incomeve
tax sağlık
and corporate
tax, as
araştırması
kapsamında
vergi türü olmadığından,
ticarete konu
indirect tariff on expenditures, custom duties
şiddetin temel nedenlerine
yönelendışönleyici
ted-olan an Türkiye
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kadınların
are collected only
once
commodities
subject
aile
içiwhen
şiddet
biçimlerinden
özellikle
birlerin yanındaolmak
şiddete
kalanlara
gerekli
üzere maruz
alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu şiddete
the secondilişkin
item of tutumları
tax procedural ne
law,kadar
custom içselleştirdikyardımı ve desteği
şeklinde
iki Butemel
kanun sağlama
kapsamı dışında
tutulmuştur.
nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 lerinin
procedures
and practises ofamacıyla
custom dutieskadınların
are
belirlenmesi
ekonoyaklaşımı içermelidir.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük mik
Through
this law, nedenlere
a systematization
has been
ve cinsel
dayalı
olarak kocasının
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
Şiddetin gördüğü
toplumsal
onay
düşünülere,
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik karısını
international
trade entering customs
dövmesinin
haklıterritories
bulup ofbulmadıklarına
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
erkeğin onurunun
ailenin
kadın
üyeleri
(karısı,
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, dair
Like sorular
all other taxes,
compalsive levels
such as
sorulmuştur.
Araştırmada,
15-49 yaş
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
kızı, kız kardeşi,Bakanlığı’na
baldızı, annesi,
kaynanası,
yenbağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan grubunda
by General Directorate
of Customs
as a part of
bulunan
kadınların;%39’u
belirtilen
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
gesi v.b.) üzerineGümrükler
kurduğu
kontrol
ve
şiddet
(hatta
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
of disputes
over
nedenlerden
en azprocess
birinin
kocasının
kendisini
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
işlediği cinayet) Gümrük
ile
korunmadığı,
tam
tersine
bunsüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir dövmesi
process of other
duty disputes
için taxes.
haklıCustoms
bir neden
olarak belirtmiştir.
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
ları yapmanın bir
onursuzluk
olarak
algılanması
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen Şiddeti
solved administratively,
legaldurumu
action can bekadının
taken.
kabullenme
yaşı- eğitim
sağlayacak bir kültürel
dönüşüm
amaçlanmalıdır.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
durumu,
bölge,
yaşadığı
Key words:yetiştiği
Custom, Custom
Duties,
Custom yer ve çalışAynı şekilde söz konusu dönüşüm mağdur çocuk
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
ma durumuna göre oldukça büyük farklılıklar
Uyuşmazlıkları
ve kadının kendiGümrük
mağduriyetlerinden
utanmadan,
göstermektedir. Örneğin, yapılan araştırmalarda
aileden ve çevreden dışlanma korkuları olmadan,
15-19 yaş grubunda bulunan kadınların % 63’ü
başlarına gelenin kendi suçları ve ayıpları olmabelirtilen nedenlerden birini haklı bulurken, lise
dığını bilerek, yaşadıklarını söyleyebilme, faili
ve üzeri eğitim almış kadınların sadece %8,8’i
suçlayabilme, yardım istemeye ve hak aramaya
fiziksel şiddet için belirtilen nedenlerden birini
kalkışabileceği bir davranış biçimi olabilmektehaklı bulmuştur. Ülkenin doğusuna göre daha
dir. Ancak maddi dayanaklar olmadan kültürel
dönüşümün gerçekleşmesi söz konusu olamaz.
gelişmiş durumda bulunan batı bölgesinde yaşayan
90
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
kadınlardan %32,5’i doğuda yaşayan kadınlardan
şiddetle mücadele konusunda merkezi ve yerel
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
%49’u uygulanan şiddetin nedenlerinden birini
yönetimlere, sivil toplum örgütlerine toplumun
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
haklı bulmuştur.
içerisinde bulunan her bir bireye büyük görevler
CUSTOM DUTIES
düşmektedir.
Çalışma ve gelire sahip olma da şiddetin içsel- 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
leştirilmesinde önemli
bir faktör olarak karşımıza
3.1.7. Kadına Yönelik Şiddetin Sonuçları
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar
Üniversitesi
çıkmaktadır. İşi olmayan kadınların
% 38’i,
gelirSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Şiddetin her tipi şiddet kurbanı olmak üzere bütün
getiren bir işte çalışanların yaklaşık % 30’u bir
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari tarafların
Abstract: Custom
duty isruhsal
a kind ofve
tariff
arising iyi oluş halini
fiziksel,
sosyal
eşyanın yergelir
değiştirmesi
nedeniyle,bir
bu işte
eşyanın
from the movement of commercial commodities
nedeni haklı bulurken,
getirmeyen
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, olumsuz
subject to customs
is based on thoseŞiddet ölümle
yöndewhich
etkilemektedir.
sosyal 61’i
ve malişiddeti
fonksiyonlarının
yanında haklı
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
çalışanların yaklaşık
bir nedenle
sonuçlanmayan
şiddet
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi sonuçlanabilir.
tariff that is a foreign Ölümle
trade and economic
policy
bulmaktadır. Bu türüdür.
araştırmanın
sonuçları
Aynı zamanda
harcamalarkadınların
üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
fiziksel
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve odlularında
fiscal functions.değişik
Since theydüzeyde
are not collected
on yaralanmalar
eşlerinin kendilerine
şiddet
konusunkurumlar
vergisiuygulaması
gibi belirli aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Buonyaralanmalar
sonucunda
özürlülük
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan oluşabilir.
an indirect tariff
expenditures, custom
duties
daki düşüncelerini
açığa
çıkarmıştır.
Ülkemizde
de
eşyanın
gümrüğe
geldiği anda
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
engellilik
ortaya
çıkabilir.
Ayrıca
şiddet aile
üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi ve
to foreign
trade arrive
at the custom.
According
to
kadınların büyükolmak
birKanunu
kısmı
şiddetiikinci
içselleştirmiş
Usul
(VUK)’nun
maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
toplumun daha
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, sağlına,
are toplumsal
excluded from birlikteliğe,
this law. Therefore,
olduğu ve normal
olarak
değerlendirdiğini
gös-4458 duties
gümrük
vergilerinin
usul ve uygulama esasları
procedures and practises of custom duties are
iyiregulated
sağlıkbydüzeyine
ve sürdürebilir sosyal kalkınsayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
customs law numbered 4458.
termektedir. Ancak
şiddet uygulayan erkeklerin
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
masına
yönelik önemli bir tehdittir. Dünyada en
girişinden başlayıp,
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
de bu konudakiBölgesine
tutumlarının
da
görünür
hale
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik fazla
international
trade şiddet
entering customs
territoriesnitelenen
of
görülen
tipi olarak
kadına
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
getirilmesi de gerekmektedir.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, yönelik
Like all other
taxes, compalsive
levels such
as
şiddetin
kadın sağlığı
ile olan
ilişkisi açık
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan olarak
by General
Directorate
of Customs as a part of
Kadına uygulananBakanlığı’na
ortaya
konmuştur.
1 şiddette karşı verilen mücadelede
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun olarak
yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution process
disputes over
karşılaşılan en önemli
güçlükleden
biri
şiddetin
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm 3.1.7.1.
customs duties
has a Karşı
different Şiddet
form from Konusunda
the
Kadına
Yabüyük oranda “Aile
içi ve
mahrem”
bir konu
süreci, diğer
vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
İstatistik
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları pılan
have toBir
be resolved
administratively in the first
olarak algılanmasıdır.
mağduru
öncelikleBu
idarianlayış
aşamada şiddet
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
kadınların, uğradıkları
şiddete
Araştırmacı Adil GÜR’ün Milliyet
Gazetesi için
1
uyuşmazlıklarda
yargıkarşı
yolunayasal/yargısal
başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
süreci işletme konusunda
girişimde
Anahtar Kelimeler:
Gümrük,bulunmalaGümrük Vergisi, yaptığı
Disputes 8 Mart 2012 tarihli “Kadına Yönelik
Gümrük Uyuşmazlıkları
rını büyük ölçüde engellemektedir. Kadına karşı
Şiddet” araştırması, 42 il ve 126 ilçede bunlara
şiddetle mücadelede karşılaşılan diğer bir güçlük
bağlı 195 mahalle ve köyde, 18 yaş ve üstü kadın
şiddet mağduru kadınlarla doğrudan temasta
nüfusunu temsil eden 3 bin 252 kadınla yüz yüze
bulunan kolluk kuvvetlerinin, yargı mensuplagörüşme metoduyla yapıldı. Saha çalışmasında
rının ve sağlık personelinin şiddetin kapsamı ve
sadece kadın anketörler kullanıldı.
şiddetle mücadele yöntemleri hakkında bilgi ve
Araştırmanın sonuçları şöyle:
deneyimlerini sınırlı olmasıdır. Kadına yönelik
91
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
• Kadınların yüzde 20,5’i çocukken-genç kızken
Yaşa Göre Durum
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
babasından, yüzde 29,7’si annesinden, yüzde
Yaşın
eşinden sık sık/her zaman
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TOyükselmesiyle
DISPUTES OVER
15,6’sı ise erkek kardeşinden dayak yediğini
şiddet gördüğünü söyleyenlerin oranı genel ortaCUSTOM DUTIES
söylüyor. Kadınların yüzde 27,9’u annesinin
lamanın üzerine çıkıyor. Kadınların yüzde 6,7’si
Selin
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
babasından şiddet gördüğünü ifade
ediyor.
eşinden “sık sık/her zaman”, yüzde 12’si “ara
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
• Kadınların yüzde 67,4’ü eşiCelal
tarafından
sözlüSalihli MYO,
sıra/bazen”,
yüzde 12’si “çok seyrek/nadiren”
şiddete maruz
kaldığını söylüyor. Evli-boşiddet
gördüğünü, yüzde 15,8’si geçmişte şiddet
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer kadından;
değiştirmesi nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement
of commercial
commodities yüzde 53,4’ü
şanmış/dul eşyanın
her 100
74’ünün
eşi
gördüğünü
ancak
artık olmadığını,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal veeşi
malikendisine
fonksiyonlarının
yanında önemli
commodities’quantity
and value. It is aresöylüyor.
a kind of
kıskanç, 67’sinin
bağırmış,
28’i bir ise
hiç şiddet görmediğini
Kadınlarda
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür.
Aynı zamanda yanında
harcamalar üzerinden
alınan evlenme
instrument inyaşı
addition
to its economic,
social şiddet
and
eşi tarafından
başkalarının
azarlandüştükçe
eşinden
görenlerin
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
vergisi cinsel
gibi belirli
aralıklarlamaruz
alınan bir oranı
regular yükseliyor.
basis like income tax
corporate tax,küçük
as
mış, 21’i eşikurumlar
tarafından
şiddete
18andyaşından
evlenmiş
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın eşi
gümrüğe
geldiği anda bir
defaya mahsus kadınların
are collected only
once when
kalmış, 18’inin
arkadaşlarını
görmesini
yüzde
60’ıcommodities
fizikselsubject
şiddet görmüş.
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
engellemiş, Usul
17’sinin
sinirlendiğinde
evdeki
Kanunueşi
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Görevfrom
Düşüyor”
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, “Eğitme
duties are excluded
this law. Therefore,
eşyaları kırıp
dökmüş,
tarafından
gümrük
vergilerinin14’ü
usul ve eşi
uygulama
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
eğitiminin
yükselmesiyle
dayakla tehdit
13’ünün
ailesini
ile dışedilmiş,
ticarete konu
olan eşyanıneşi
Türkiye
Gümrük Erkeğin
Through this
law, a systematization
has been eşine şiddet
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
görmesini işlemlerin
engellemiş,
11’i göre
eşi tarafından
oranı
dacustoms
düşmekte.
evli
sırasına
bir
sistematik uygulama
international trade
entering
territoriesDiplomasız
of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
evden kovulmuş.
yüzde
56,5’i
eşine
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, erkeklerin
Like all other taxes,
compalsive
levels
such asfiziksel şiddet
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
üniversite
mezunu
yüzde
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan uygularken,
by General Directorate
of Customs
as a parterkeklerin
of
1
• Üniversite Bakanlığı’na
mezunu
aile
reislerinin
yüzde
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
23,2’si
eşine şiddet
uyguluyor.
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes over
41,2’si sözlü
şiddet
uygulamazken,
bu oran
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer
vergilerde
oluşan
süreçten farklı
process of Dövebilir”
other taxes. Customs duty disputes
lise mezunlarında
yüzde
37,8;
ortaokul
me- bir “Bazen
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle 34,8;
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
zunlarında yüzde
ilkokul
mezunlarında
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen “Haklı
solved administratively,
legal action
can be
taken.
görülebilecek
dayak
yoktur”
diyen kadın1
yargı yoluna başvurulabilmektedir.
yüzde 27,1uyuşmazlıklarda
ve diplomasızlarda
yüzde 22,5.
Key words:
Custom
Duties,durumlarda
Custom
ların
yüzdeCustom,
89,6’sı,
“bazı
erkekler
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıklarıeşinin kendisine
• Eğitimin yükselmesiyle
eşlerini dövebilirler” diyen kadınların yüzde 10,4’ü
cinsel şiddet uyguladığını söyleyen kadınların
eşinden şiddet gördüğünü söylüyor.
oranı azalıyor. Üniversite mezunu kadınların
“Haklı Değiller”
yüzde 97,4’ü cinsel şiddete maruz kalmadıKadınların yüzde 85’i hiçbir şekilde haklı görüğını belirtirken, bu oran lise mezunlarında
lebilecek dayak olmadığını, yüzde 9,8’i ise bazı
yüzde 83,9’a; ortaokul mezunlarında yüzde
durumlarda erkeklerin eşlerini dövebilecekleri
80,6’ya; ilkokul mezunlarında yüzde 76,3’e;
diplomasızlarda ise yüzde 76’ya geriliyor.
görüşünde.
92
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
“Babam da Onu Dövsün”
iyi kavramak açısından kısaca ailenin tarihinden
söz etmek gerekmektedir.
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
“Kadına şiddet uygulayan
kişiler için ne yapılADMINISTRATIVE
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
a. Anaerkil Aile
malı?” sorusuna kadınların yüzde 44,4’ü kadının
CUSTOM DUTIES
polise gidip kocasından şikayet etmesiSelin
gerektiği,
KILINÇ2,
3
Hatice
YURTSEVER
Toplumlar
tarih içinde nasıl değişikliklere uğra-
yüzde 31,3’ü varsa2 Celal
bir Bayar
büyüğün
kocasını
azarlaÜniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Malidıysa,
Hukuk Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisi
aile kurumu
da toplumsal
değişime bağlı
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
ması/nasihat etmesi gerektiği, yüzde 8,5’i kadının
olarak köklü niteliksel değişimler geçirmiştir.
Özet:kardeşinin
Gümrük vergisi,
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
babası ya da erkek
onugümrüğe
döventabikocaya
Ailenin
evriminde belirleyici etken, insanların
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya değeri üzerinden
alınan,yüzde
ekonomik,
subject to customs which is based on those
aynı şekilde şiddet
uygulaması
gerektiği,
duydukları
gereksinimler ve bunları karşılama
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret
ve ekonomi
politikası
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
8,6’sı aile içinde
böyle
şeylerin
olabileceğini,
biçimleri
ve bu amaçla aralarında kurdukları
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir
vergi
türü
olan
gümrük
vergisi,
gelir
ve
fiscal
functions.
Since
they are
not collected
on olarak kadın
dolayısıyla cezalandıracak bir şey yok olmadığı,
ilişkilerdir.
Bu
evrim
içinde
zorunlu
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
türü olmadığından,
ticarete konu
indirect tariff
on expenditures,
duties de değişmekyüzde 7,2’si isevergi
şiddet
uygulayandışkocaya
aynıolan veanerkeğin
ailedeki
yeri vecustom
görevleri
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrükyönünde
vergileri, Vergi tedir.
to foreign
trade arrive at theçalışmalarda
custom. According to
şekilde şiddet uygulanması
gerektiği
Antropolojik
insanlığın ilkel
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
2 kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded
fromhalinde
this law. evliliklerin
Therefore,
döneminde
küme
olduğunu,
cevap veriyor .
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun bu
regulated
by doğan
customs çocukların
law numbered sadece
4458.
nedenle
annelerinin
ile dış ticarete
konu olan eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
4. AİLE İÇİ ŞİDDET
NEDENLERİ
ÇEŞİT
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak bilinebildiğini,
created beginning with
commodities
subject
to
böylece boyun atasının kadın olduişlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
ve SONUÇLARI
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi ğunu
Turkeygörüyoruz.
and continuingErkekler
with operation
sequence.
avcılık
ve toplayıcılıkla
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret uğraşırken
assessment, accrual
and collecting
are regulated
kadının
görevleri
(bitki toplayıcılığı,
4. 1. Aile Kavramı
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük evin
Customs
and Economyçocuklara
Ministry according
to
korunması,
ve yaralılara
bakma,
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
Aile, içinde insan
türünün
belirli
bir
biçimde
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm hayvan
customs duties
has a different
formgeçinmeyi
from the
evcilleştirme
vb)
sağlamada
süreci, diğer
vergilerde oluşan
süreçten
farklı
bir
process of other taxes. Customs duty disputes
üretildiği, sosyalleşme
sürecinin
ilk
ve
etkili
bir
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları önemli
have to be
administratively
in the first
birresolved
role sahiptir.
İlk çağın
masal ve destanöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
şekilde gerçekleştiği,
cinsel
yaşamın
düzenlendiği,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen larında
solved administratively,
legal action ve
can be
taken. sağlayan hep
soyu, verimliliği
zekâyı
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
aile üyeleri arasında içten, sıcak, güven verici
Key words: Custom,
Duties, Custom
tanrıçalardır.
Ana Custom
soylulukta
toplumsal kurallar,
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
ilişkilerin kurulduğu
ve ekonomik etkinliklerin
anaya ayrıcalık tanır (Ozankaya, 1996).
Gümrük Uyuşmazlıkları
de yer aldığı toplumsal bir kurumdur (Ozankaya,
b. Ataerkil Aile
1996).
Teknolojik değişme ve gelişmelerle birlikte
toplayıcılık ve avcılık dönemi geride kalarak
yerini çobanlık, maddelerden araç-gereç, silah
yapma aldı. Böylece kadınla erkek arasındaki
iş bölümü değişime uğradı. Erkek maddesel
Ailenin tarihçesine bakıldığında anaerkillikten
ataerkiliğe geçiş süreci görülmektedir. Araştırmanın
önemli kavramlarından olan ataerkil yapıyı daha
2 www.milliyet.com.tr / 08 Mart 2012
93
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
değerlerin yaratıcısı haline geldi. Bu servetini
4.3. Aile içi Şiddetin Toplumsal Nedenler
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
çocuklara geçirebilmesi için anaerkil miras hukuYaşanılan
toplumsalOVER
kesim şiddete yatkın ise, birey
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
kunun kalkması gerekiyordu.
Anaerkil düzende
şiddet sevmediği ve yatkın olmadığı halde o tür
CUSTOM DUTIES
bu mümkün değildi, insanların soyu anneleriyle
davranışlar sergileyebiliyor. Toplu protestolarda,
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
belirleniyordu. Küme evliliklerden iki-kişilik-aile
toplumsal psikoloji devreye girmekte ve bireysel
Celal Bayar
Sosyal
Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
(tek kocalı) gelişti2 ancak
buÜniversitesi
tek
eşlilik
asıl
kadın
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢşiddete
Ticaret Bölümü
olarak
eğilimli olmayan bireyler, toplum
içindi. Kadının evlilik dışı cinsel ilişkileri töre ve
içinde saldırganlaşabilmektedirler. Bunun çok farklı
Özet: Gümrük
vergisi,erkek
gümrüğeekonomik
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
hukukla yasaklanmıştı
ancak
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın sebepleri
from the movement
of commercial
olmakla
birlikte;commodities
Bireyler bir topluluğa
miktarı
veya değeri
üzerinden kadınla
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
durumu el verdiği
ölçüde
çok sayıda
evsosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ait
commodities’quantity
value.ve
It isgüvenli
are a kind ofgörmektedirler.
olmayı daha and
kolay
lenebiliyordu. Esas
olanvekoca
kesinlikle
dış ticaret
ekonomisoyunun
politikası aracı
olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
oldukları
kesimden
farklı
onlara
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Ait
instrument
in addition
to its economic,
socialgörünmek,
and
belli kalmasıydı dolaylı
(Ozankaya,
1996).
Ataerkil
geniş
bir vergi türü
olan gümrük
vergisi,
gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
düşmek
Bir topluluğa
ait olunca
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir zıt
regular
basis likeistemezler.
income tax and corporate
tax, as
aile geleneksel aile
Ataerkil
ailedekonu
aileolan an indirect tariff on expenditures, custom duties
vergiyapımızdır.
türü olmadığından,
dış ticarete
bireyselliğinden
sıyrılabilmekte,
topluluk
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kişi
are collected
only once when commodities
subject
reisi erkektir veolmak
ailenin
bireyleri
üzere diğer
alınmaktadır.
Gümrük üzerinde
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
gizlenmiş
ve kontrol altında
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu içinde
the second
item of tax olabilmekte
procedural law, custom
etkilidir. Bu ailede
güç
aile reisindedir
ve ilişkiler
kanun
kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
yüzüne
çıkabilmektedir.
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 tuttuğu
proceduressaldırganlığı
and practises ofgün
custom
duties are
eşitlikçi değildir.gümrük
Bunun
yanında babanın ailede
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
(Melike
Nur Kılınç, Ankara – 2009)
dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
otoriteyi temsil ile
eden
ve saygı ile karışık korku
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
bir
sistematik 4.4.
international
tradeYönelik
entering customs
of
duyulan kişi olduğuna
da
işaretgöreedilmektedir
Kadına
Aileterritories
İçi Şiddetin
Ortaya
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, Çıkmasını
Like all other taxes,
compalsiveFaktörler
levels such as
(Gençtan, 1984).
Etkileyen
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerUNICEF
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and(2003)
Economy
Ministry
according
to
4 .2. Aile içi Şiddetin
Sosyolojik
Nedenleri
tarafından
bir çalışmada
kadına
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm yönelik
customs duties
has şiddet
a different
from thebir sorun olarak
aile içi
çokform
boyutlu
Şiddet doğuştansüreci,
getirilen
özellik
değildir.
Kişi bir process of other taxes. Customs duty disputes
diğer bir
vergilerde
oluşan
süreçten farklı
ve bu
bağlamdainkonunun
sosyal, külyapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları ele
havealınmış
to be resolved
administratively
the first
ailesinde kendisiöncelikle
dayakidariyemişse
veya annesinin
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
ve bireysel
boyutları
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen türel,
solved ailevi
administratively,
legal action
can be taken.tanımlanmıştır.
şiddete uğradığını
görmüşseyargı
veyoluna
bu davranış
tekrar
1
uyuşmazlıklarda
başvurulabilmektedir.
Kadına
yönelik
ortaya
çıkışını etkileyen
Key words:
Custom,şiddetin
Custom Duties,
Custom
edilmişse, belleğine
kazınır.
BuGümrük,
kişininGümrük
büyüdüAnahtar
Kelimeler:
Vergisi,
Disputes
faktörler, bireysel faktörler, ilişki faktörleri, yakın
Gümrük Uyuşmazlıkları
ğünde şiddet davranışı gösterme olasılığı, şiddet
görmeyenlere kıyasla daha yüksektir. Yani kişinin
içerisinde yetiştiği, gelişip büyüdüğü ortam olan
ailenin geleneksel ve kültürel yapısından edindiği
birikimin sonucudur şiddet.
çevreye ilişkin faktörler ve toplumsal faktörler
olmak üzere dört temel grupça açıklanmaktadır.
a-Bireysel faktörler arasında bireylerin geleneksel
yaklaşımlarla erken yasta evlenmeleri, depresyon
ya da kişilik bozuklukları yaşamaları, ekonomik
yetersizlikler içerisinde bulunmaları ve çocukken
94
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
şiddettin yaygın olduğu ortamlarda bulunmaları
parası, çeyiz) v.b. aile içi şiddeti etkileyen kültürel,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
örfe dayalı faktörlerdir.
sayılabilir.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Ekonomik faktörlerin ise kadınların erkeklere
b-İlişki faktörleri arasında evlilikte çatışma yaşama
CUSTOM DUTIES
farklı ekonomik nedenlerle bağımlı olmalarından
ve ilişki problemlerini çözememe, ailede
erkek
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
kaynaklanmaktadır.
hâkimiyetinin baskın
olması, ailenin koruma ve
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
destekleme işlevlerini yerine getirememe
olarak
Yasal faktörlerin içinde, boşanma çocuk velayeti,
belirtilebilir. Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
nafaka
ve miras vb. haklara ilişkin yasalarda ve
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
yasaların
uygulanması sürecinde kadının daha
c-Yakın çevreyesosyal
ilişkin
faktörler
arasında
ve mali
fonksiyonlarının
yanındayakın
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
düşük
sosyal statüye sahip olması ve kadınlar
çevrenini şiddetitürüdür.
olağan
desteklemesi
Aynısayarak
zamanda harcamalar
üzerindenve
alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
arasında
yasaları okuyup anlayabilme oranının
aile içi şiddete karşı
yakın
çevrenin
yaptırımlarının
kurumlar
vergisi
gibi belirli
aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan düşüklüğü
an indirect tariffyer
on expenditures,
custom Bu
dutiesda ekonomik
almaktadır.
yetersiz olması eşyanın
gösterilebilir.
gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi bağımsızlık
to foreign trade arrive
at the custom. yetersizlik
According to nedenlerine
ve eğitimsel
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
d-Toplumsal faktörler
bağlamında
geleneksel
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle, dayanmaktadır.
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
toplumsal cinsiyet
normları
ve
şiddeti
destekleyen
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Aile
Through
law, a doğuran
systematization
has been
içi this
şiddeti
siyasi
faktörler ise, kasosyal normlar sayılabilir.
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik dınların
international
trade entering
customs territories
of
iktidarda,
siyasette
ve medyada
yasal be
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Aile içi şiddeti ortaya
çıkarak
faktörlerin
tanımgümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, tıbbi
Like mesleklerde
all other taxes, compalsive
such asaile içi şiddetin
yetersizlevels
temsili,
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
lanması amacıyla
kullanılan
bir birdiğer
sınıflanBakanlığı’na
bağlı ayrı
kuruluş
niteliği olan ciddiye
by Generalalınmaması,
Directorate of Customs
a part of
aileasHukuk
yaşamının
mahrem
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according to
dırma Heise 1994
tarafından
yapılmıştır.
Buna
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process ofbir
disputes
kabul
edilmesi
ve siyasi
güçover
olarak yeterince
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
göre aile içi şiddetin
nedeni
tek oluşan
faktörsüreçten
değildir.
süreci, diğer
vergilerde
farklı bir örgütlenememesi
process of other taxes. olarak
Customs duty
disputes
özetlenebilir.
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Şiddeti doğuranöncelikle
faktörler
çoklu
ve
karmaşık
bir
idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen Mavili
solved administratively,
legal action canşiddet
be taken. kullanmasının
-Aktaş erkeklerin
yapıya sahiptirler.
Bu sınıflamaya
kültürel
1
uyuşmazlıklarda
yargı yoluna göre
başvurulabilmektedir.
Key words:
Custom,
Custom Duties, /Custom
altında
yatan
sosyo-kültürel
örf ve geleneklere
ekonomik yasal ve
siyasi
faktörler
aile içi
şiddetin
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük,
Gümrük
Vergisi,
Disputes
dayalı faktörleri şu şekilde sıralamaktadır (2006);
Gümrük Uyuşmazlıkları
ortaya çıkmasına neden olan dört temel faktör
olarak ele alınmalıdır.
• Erkeğin sözlü ve fiziksel şiddeti kendi ailesin-
den öğrenmiş olması ve bunu içselleştirerek
kendi eşine uygulaması,
Toplumsal cinsiyet temeli sosyalleşmeyi cinsiyete
uygun rollere göre kültürel tanımlar, ilişkilerde
bu rollere ilişkin beklentiler, erkeklerin doğuştan
üstün olduklarına ilişkin inanışlar, evlilik sürecine
ilişkin bazı gelenek, örf adet ve töreler (başlık
• İlişkilerde erkek egemen anlayışa dayanarak,
erkeğin şiddeti ilişkide kontrolü elinde tutmak
ve stres azaltmak için kullanması,
95
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
• Medya ve eğlence programlarında şiddet
• Kadınların istihdam olanakları ve iş kurmak
için gereksinimleri duydukları kredi almalarını
yatkınlığı bulunan erkeklerin karizmatik
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
kolaylaştıracak düzenlemeler yapılmalıdır.
olarak lanse edilmesi,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
CUSTOM DUTIES
• Evlilik öncesi çiftlerin yardım almaları konusunda “Evlilik ve evlilik danışmanlığı”
2
şiddet özelliklerinin
pekiştirilmesi,
aile
Celal
Bayar Üniversitesitoplumda
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, hizmetlerinin
DıĢ Ticaret Bölümü kurumsallaşması ve yaygıniçi şiddetin aile içinde kalması ve bunun mahrem
laştırılması gerekmektedir.
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
bir mesele olduğuna
dair inancın
pekiştirilmesi
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, •subject
to customs
which is based
those mahkemele Aile
mahkemeleri
ve onçocuk
ve İçi
mali Şiddete
fonksiyonlarının
yanında önemli
bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
4.5. Türkiye’desosyal
Aile
Yönelik
Çödış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariffrinde
that is a görev
foreign trade
and economic
policymensuplarının,
yapacak
yargı
Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
züm Önerileri türüdür.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalpedagogların
functions. Since they
are not collected
on
toplumsal
cinsiyet
bakış açısı
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariffalması
on expenditures,
custom
duties
eğitimi
ve aile
mahkemeleri
kanunu
a. Koruyucu vevergi
Önleyici
Tedbirler
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
uyarınca
buat the
mahkemelerde
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign
trade arrive
custom. According to görev alacak
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
• Devlet, kadın
ve
erkek
arasındaki
ekonomik
sosyal
hizmetler
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiespedagogların
are excluded from
this law.
Therefore, uzmanlarının,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
eşitsizliğin sayılı
ortadan
için gerekli
psikologların
en kısa
Gümrükkaldırılması
Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated
by customs kadrolarına
law numbered atanmaları
4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
tedbirleri almalıdır.
sürede
yapılmalıdır.
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning
with commodities subject to
Erkeğin üstlendiği cinsel rollerde saldırganlık
ve 2,
Selin KILINÇ
• • Hatice YURTSEVER3
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
•
Belediyelerin
ve Milli
4320 sayılı Ailenin
Korunmasına
Dair Kanugümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like
all other taxes, compalsive
levelsEğitim
such as Bakanlığı’nın
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Halk Directorate
eğitim merkezleri
SHÇEK’in
Toplum
nun tanıtımıBakanlığı’na
yönündebağlıçokayrıyönlü
çalışmalar
bir kuruluş
niteliği olan
by General
of Customs asile
a part
of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
merkezlerinde
kadın
çalışmaları
yapılmalıdır.
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
yapılmalıdır.
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği sağlanarak
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
Eğitimini yarıda
kadınların
eğitimyapıya bırakmış
sahiptir. Gümrük
vergisi uyuşmazlıkları
have söz
to bekonusu
resolved administratively
in the
first
merkezlerde
okur-yazarlık,
kadıöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
lerini tamamlayabilmeleri
ve aktifçözümlenemeyen
olarak iş
nın insan hakları, toplumsal
cinsiyet rolleri,
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key özgüven
words: Custom,
Duties,yönelik
Custom güçlendirici
yaşamına katılmaları için ihtiyaç duydukları
gibi,Custom
kadına
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
çalışmalar yapılmalıdır.
destek hizmetlerinin
(yuva, kreş, gündüz
bakımevi gibi) sağlanmalıdır.
• Kadına yönelik şiddetle ilgili spot filmler
üretilmeli, ulusal, bölgesel ve yerel medyada
ulusal bir kampanya çerçevesinde gösterilmesi
sağlanmalıdır.
• İşe alınmada eşitliği sağlayıcı önlemler alınmalı, iş yerinde cinsiyete dayalı ayrımcılığın
olmaması için işverenlerin ve yöneticilerin
gerekirse pozitif ayrımcılık yapmaları ge-
• Kadına yönelik şiddetin önlenmesine ilişkin
mülki idare amirlikleri ve yerel yönetimlerce
rekmektedir.
96
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
broşürler hazırlanmalı, hazırlanacak bu bro• KSGM koordinatörlüğünde bir “kadına yöĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
nelik şiddet izleme” komitesi kurulmalıdır.
şürlerin, halka açık alanlarda ve kamu hizmet
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
birimlerinin de dağıtımı sağlanmalıdır.
• Toplumsal cinsiyete dayalı politikaların devCUSTOM DUTIES
letin bütün ana plan ve programlarının içine
• Diyanet işleri başkanlığı, kadına yönelik 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
entegre edilmesi, ilgili kurum ve kuruluşlar
şiddetin önlenmesine
konusunda; toplumu
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
işbirliği sağlanması, programlarının
bilinçlendirmek üzere hutbeCelal
vaazlar
vermeli,Salihli MYO, arasında
ve sonuçlarının izlenme ve değerlendirilmesi
yazılı ve görsel
yayınlar
yapmalı
Özet: Gümrük
vergisi,
gümrüğe ve
tabi çeşitli
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
fromiçin
the movement
commercial commodities
gerekliofmekanizmaların
oluşturulması ve
etkinlikler düzenlemelidirler.
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value. It is are aişler
kind ofhale getirilmesi
var olan mekanizmaların
ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
• Bütün kamudış
kurum
ve
kuruluşları
ile
sicil
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition to its economic, social and
sağlanmalıdır.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
toplum kuruluşlarında
kadına
yönelik
şiddet
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi
türü
olmadığından,
dış
ticarete
konu
olan
an indirect
tariffyönelik
on expenditures,
•
Kadına
şiddetecustom
karşıduties
alınacak önlemler
konusunda eşyanın
duyarlılığını
ve sorumluluğunu
gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
bir ulus
planat the
çerçevesinde
kurumsal,
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrükbu
vergileri,
Vergi
to foreign
trade arrive
custom. Accordingyasal,
to
artırıcı bir kampanya
düzenlenmeli
alanda
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
ve kültürel
yönelik, kapsamlı
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
dutieseğitsel
are excluded
from thisalanlara
law. Therefore,
yapılmış olumlu
girişimlerin
duyurulması
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
olarak
Bu 4458.
plan hazırlanırken
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated
by belirlenmelidir.
customs law numbered
sağlanmalıdır.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
toplumsal
cinsiyet
bakış
açısına
sahip bir
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning with
commodities
subject
to
işlemlerin
sırasına
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
• Kadınların ihtiyaçları
halindegöreulaşabilecekplan
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and olması
continuing sağlanmalıdır.
with operation sequence.
gümrük
vergisinde
de
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like
all
other
taxes, compalsive levels such as
leri yardım hatları oluşturulmalı ve kolayca
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Sosyal
alanlarda
kadınaserkek
eşitliğine aykırı
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan •by General
Directorate
of Customs
a part of
ulaşabilmeleri
sağlanmalıdır.
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
politikalar,
yasal
düzenlemeler
ve uygulaProgramı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
of
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan Öngörülenler
uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
b. Hizmet Kurumlarınca
Yapılması
malar kaldırılmalı, toplumda kadın ve erkek
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
haveeşitliği
to be resolved
administrativelykadar,
in the first
sağlanıncaya
kadınlara pozitif
öncelikle idari
aşamadaher
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
• Devlet kadınlara
yönelik
türlü şiddet
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
ayrımcılık yapılması bir 1devlet politikası
eyleminin önlenmesini
biryoluna
devlet
politikası
uyuşmazlıklarda yargı
başvurulabilmektedir.
Key olarak
words: kabul
Custom, Custom
Duties, Custom
edilmelidir.
olarak kabulAnahtar
etmelidir.
Bu alana
bir
Kelimeler:
Gümrük,yönelik
Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
bütçe oluşturularak toplumsal cinsiyet rolleri
• Ülke genelinde tüm kamu kurum ve kuruluşaçısından bütçelerin etki ve sonuçları görünür
ları, üniversiteler ve özel sektör çalışanlarına
kılınarak, toplumsal cinsiyete dayalı bütçe
yönelik “toplumsal cinsiyet eşitliği” eğitimi
analizleri yapılmalıdır.
verilmesi zorunlu hale getirilmesi sağlanmalıdır.
• TBMM bünyesinde “kadın erkek eşitliği
komisyonu” adı ile daimi bir komisyon
oluşturulmalıdır.
• Kadına yönelik şiddetin önlenmesinde çalışmalar yapmakta olan tüm kamu kurum ve
97
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
kuruluşları, üniversitelerin kadın çalışması
• Sosyal hizmetler ve çocuk esirgeme kurumu
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
yapan araştırma merkezleri ve yerel yöne(SHÇEK)için bütçeden ayrılan pay artırılADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
timler arasında koordinasyonun sağlanarak,
malı, kadın sığınma evlerinin, kadın konuk
CUSTOM
DUTIES
ortak bir hizmet ağı modeli oluşturulmalıdır.
evlerinin nitelik ve nicelik açısından Avrupa
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
Birliği standartlarına uygun hale getirilmeli
• SHÇEK bünyesinde
hizmet veren “183 aile,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
hizmet
sunacak personelin kadın bakış
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, ve
DıĢ Ticaret
Bölümü
çocuk, kadın ve sosyal hizmet
ve engelli
açısına sahip olması sağlanmalı, anılan
çağrı merkezi”nin
çalışmasındaki
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğesorunların
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
frommerkezlerin
the movement of commercial
gizlilik commodities
ilkesine uygun olarak
giderilmesi,miktarı
aha işlevsel
ve bunun
veya değerikılınması
üzerinden alınan,
ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value. Itkonusunda
is are a kind of gerekli özen
hizmet vermeleri
için gerekli tedbirlerin
alınması
sağlanmalıdır.
dış ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
gösterilmelidir.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
• Ülke genelinde
24 saat
verecek
ücretsiz
kurumlar
vergisihizmet
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
on expenditures, custom duties
•an
indirect
Yereltariff
yönetimlere
kadın sığınma / konuk
“ALO ŞİDDET
HATTI”
oluşturulmalıdır.
eşyanın gümrüğe
geldiği
anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
evi açma
zorunluluk
getirilmesi
the second
item ofkonusunda
tax procedural law,
custom
duties are excluded from this law. Therefore,
sağlanmalıdır.
ve konuk
procedures
and practises Açılan
of customkadın
duties sığınma
are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
evlerinin
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through
this law, mevzuatta
a systematizationbelirtilen
has been standartlara
4320 sayılı Ailenin
Dair
Kanun’un
BölgesineKorunmasına
girişinden başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
uygunluğu
düzenli
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade entering
customsolarak
territoriesdenetlenmelidir.
of
uygulanmasıoluşturulmuştur.
aşamasında
daha
birolduğu
sonu-gibi Turkey and continuing with operation sequence.
Diğer
tüm etkili
vergilerde
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ca ulaşmaktahakkuk
için şiddet
uygulayan
bireylerin
Sivil accrual
Toplum
kuruluşları
(STK) tarafından
ve tahsil
aşamaları Gümrük
ve Ticaret •assessment,
and collecting
are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
rehabilitasyona
tabiiGenel
tutulmaları
konusunda
kurulmuş
ve kurulacak
kadıntosığınma evi ve
Gümrükler
tarafından,
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
gerekli bütün
yasal
ve kurumsal
alt yapı
kadın
merkezlerini
açma ve işletme
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs
dutiesdanışma
has a different
form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
oluşturulmalıdır.
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have girişimleri
to be resolved yerel
administratively
in the ve
first İl özel idareleri
yönetimler
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal destek
action can de
be taken.
tarafından
mali
dahil olmak üzere
Hak arama uyuşmazlıklarda
sürecindekiyargı
yasal
prosedür
mağ1
yoluna
başvurulabilmektedir.
Key çok
words:yönlü
Custom,
Custom Duties, Custom
desteklenmelidir.
durları lehine
basitleştirilmeli,
sağlıkla
Anahtar
Kelimeler: Gümrük,
Gümrükilgili
Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
Bu hatlardaUsul
şiddet
eğitim
almış
Kanunukonusunda
(VUK)’nun ikinci
maddesine
göre bu
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
personelin görev
yapmasıusulsağlanmalıdır.
gümrük vergilerinin
ve uygulama esasları 4458
• • kayıtlar başta olmak üzere gerekli belge ve
kayıtların ücretsiz hazırlanması sağlanmalıdır.
Bu süreç aşamasında, kadının özel hayatına
saygılı, kadını koruyucu olmalıdır.
• Şiddete uğrayan ve özellikle sığınma evle-
• Şiddet mağdurları kadınlara emniyet birimler,
uygulanacak prosedür ve atılacak adımlarla
ilgili olarak genel broşür hazırlamalıdır.
kurmalarını sağlamak amacıyla bir “kadın
rindeki ihtiyaçları olan kadınları danışma
merkezleri ile sığınaklar başvuran kadınları
ekonomik olarak güçlendirmek, yeniden ev
destek fonu” oluşturulmalı ve kadınların
uygun işlere yerleştirilmeleri sağlanmalıdır.
98
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
• Şiddet gördüğü için kadın Sığınma/ Konuk
edilerek araştırma yapmaları ve yayınlamaları
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
sağlanmalıdır.
evlerine yerleştirilen kadınların buradan çıkADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
tıktan sonra kendi ayakları üzerinde durmayı
c. Eğitim Alanında Yapılması Gerekenler
CUSTOM
başarmalarını sağlamak ve desteklemek
için DUTIES
3
Selin KILINÇ2, Hatice
• YURTSEVER
Kadına yönelik
şiddet konusunda zararlı
kadınlara devletin sahip olduğu kaynaklardan
2
Celal Bayar
Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı –Yüksek
Lisans Öğrencisi
gelenek
göreneklerin,
örf ve adetlerin tesgeçici konut tahsisi
yapılmalıdır.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
pit edilerek buna yönelik tutum ve davranış
• Avrupa Birliği
(AB)
bünyesinde
yürütülmekte
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Custom duty is
a kind of tariff arising
biçimlerinin
değişmelerini
sağlayıcı eğitim
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
olan çocuklar,
gençler
ve
kadınlara
karşı
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to
customs
which
is
based
on
those
programları hazırlanmalıdır. Kadına yönelik
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
şiddetin önlenmesine
yönelik
DAPHNE
II
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariffaile
that isiçi
a foreign
trade and
economic policyyönelik olarak
şiddetin
önlenmesine
Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
(2004-2008)türüdür.
programını
ülkemizde
imzaladolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscalbaşta
functions.
Since they
are not
collected tüm
on bireylerinin
olmak
üzere
ailenin
vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
malıdır. kurumlar
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect
tariff on ve
expenditures,
custom
duties kontrolü ve
eğitilmesi
özellikle
öfkenin
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
kişiler
sağlıklı
iletişim
becerileri
olmak şiddet
üzere alınmaktadır.
Gümrükulusal
vergileri,bir
Vergi
to foreign
trade arasında
arrive at the custom.
According
to
• Kadına yönelik
konusunda
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
yaygın
etiğim
programlarının
kanun kapsamı dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
dutieskonusunda
are excluded from
this law.
Therefore,
veri tabanı bulunmamaktadır.
Mevcut veriler
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
hazırlanmasında
devletin4458.
gerekli çalışma
sayılı
Gümrükdeğildir.
Kanunu’nda Bu
düzenlenmiştir.
kanun
regulated
by customs law numbered
de sağlıklı ve
yeterli
nedenleBubu
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
yapması
Bölgesine
girişinden başlayıp,sağlıklı
eşyaya uygulanacak
created
beginning gerekmektedir.
with commodities subject to
konularla ilgili
bakanlıkların
veri
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
oluşturulabilmeleri
içinDiğer
toplanacak
verilere
Genellikle
yönden
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, •Like
all other taxes,ekonomik
compalsive levels
such asgeri, geleneksel
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
ilişkin standart soru formları oluşturulmadeğerlerin
hakim
olduğu
kırsal
bölgelerde
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General
Directorate
of Customs
as a part
of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
lı ve sonuçları
tek
elde
Türkiye
İstatistik
kız
çocuklarının
eğitime
katılmaların sağProgramı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties
has
a
different
form
from
the
Kurumu’nda toplanarak ulusal veri tabanı
lamaya yönelik olarak kız yatılı
ilköğretim
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
haveve
to be
resolved administratively
in the first
oluşturulmalıdır.
ortaöğretim
bölge okullarının
açılması ve
• öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda
yoluna
Kadına yönelik
şiddetinyargı
neden
vebaşvurulabilmektedir.
sonuçları ile
toplumsal maliyetin
araştırılması
şiddetin
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, ve
Gümrük
Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
önlenmesine ilişkin projelerin üretilmesi ve
gerçekleştirilmesi yönünde ilgili kuruluşlara
destek verilmelidir.
• Ülke içinde politika ve program yetiştirmeyi
teşvik edecek bilgilerin daha hızla üretilebilmesi için üniversitelerin kadın sorunlarını
araştırma ve uygulama merkezleri teşvik
place. However, in the case of disputes not being
solved
administratively, legal action
can be taken.
yaygınlaştırılması
gerekmektedir.
1
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
•Disputes
Askerlik eğitiminde, camilerde,
kahvehanelerde, .ok sayıda erkek çalışan istihdam eden
kuruluşlarda kadına yönelik şiddet konusunda
erkeklere yönelik zihniyet dönüşümünü sağlayacak eğitim programları düzenlenmelidir.
• Şiddete uğrayan kadınların başvurabilecekleri, rehberlik ve danışmanlık hizmetleri
alabilecekleri merkezlerin yaygınlaştırılması,
99
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
5. 1. Töre ve Namus Cinayetleri ve Dünya
tanıtımı ve kadınlara yönelik bilinç yükseltme
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ile eğitim çalışmaları konusunda ulusal bir
Birleşmiş
milletlerOVER
nüfus fonu’nun tahminleriADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
bilgilendirme kampanyası yürütülmelidir.
ne göre her yıl dünyada 5000’den fazla kadın
CUSTOM DUTIES
• Sağlık görevlileri, yargı mensupları, kolluk 2 namus saikı ile3 öldürülmektedir. Bu cinayetler
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
kuvvetleri, öğretmenler,
sosyal
hizmetler
daha çok Bangladeş, brezilya, ekvator, mısır,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaretİsrail,
Bölümü İtalya, Ürdün, Fas, Pakistan,
uzmanları ve diğer meslekCelal
gruplarının
lisansSalihli MYO,
Hindistan,
ve hizmet içi
eğitim programlarında kadına
İsveç,
Türkiye Uganda ve İngiltere gibi ülkelerde
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın
yer
değiştirmesi
nedeniyle,
bu
eşyanın
from
the
movement of commercial commodities
yönelik şiddet konusu yer almalıdır.
işleniyor
gibi görünmektedir. Ancak bu cinayetmiktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
lerin
yaygınlığının bu ülkelerden daha geniş bir
dış ticaret veCİNAYETLERİ
ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
5. TÖRE ve NAMUS
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan coğrafyayı
instrument in addition
to its economic,
social and mümkündür.
kapsadığını
düşünmek
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
gibi belirli
aralıklarlave
alınan
regular basis
like income
tax and corporate
tax, as
Töre, toplumunkurumlar
zamanvergisi
içerisinde
ürettiği
ge- bir Sayılan
ülkeler
namus
cinayetlerinin
toplumsal
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
leneksel olarak uyguladığı
Budefaya
yasalar
eşyanın gümrüğeyasalardır.
geldiği anda bir
mahsus bir
are collected
once when
commodities subject
sorun only
olarak
görülmeye
başladığı ve haber
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
evlilik, miras gibi
işletildiği
gibi, ceza
Usulkonularda
Kanunu (VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu olma
the second
item
of
tax
procedural
law,
custom
özelliği kazandığı bölgelerdir. Özellikle
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
hükümleri de içerebilir
ve
hatta
medeni
hukuk,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 orta
procedures
practisesAfrika,
of customAsya
duties are
doğu,andkuzey
kıtasındaki bazı
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ceza hukuku gibi
farklılıklar
ile dış
ticarete konu gözetmezler.
olan eşyanın TürkiyeTopGümrük ülkelerde
Through thiskadınların
law, a systematization
has beenöldürülmesinin
namus adına
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
lumsal ilişkiler işlemlerin
kişi haklarına
gibi
sırasına dayanmadığı
göre
bir
sistematik
international
trade entering
customs territories
of
cinayet
olarak
görülmemesi
nedeni
ile bu ülkeoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
haksızlık ve suçlardan
sorumlu
tutulanlarda
yalnız
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, lerde
Like allnamus
other taxes,
compalsive levelsait
such
as
cinayetlerine
bilgilere
ulaşmak
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
fail değil onun kan
bağı
ile
bağlı
bulunduğu
aile
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan mümkün
by General Directorate
of Customs as
a part of cinayetlerinin
olmamaktadır.
Namus
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
grubudur. Tanınan
kimlik
bireysel
değil
kolektiftir.
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution process
of disputes over
genelde
ülkelerin
Müslüman
nüfusları içinde
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Yöresel ve kapalı
toplumlarda
sürdürülen
töreler,
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir daha
process
of otherolarak
taxes. Customs
dutygörülmektedir.
disputes
yoğun
işlendiği
Ancak
yapıya sahiptir.içerisinde,
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
modern devlet oluşumları
devlet
müöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. namus
place. However,
in the case ofkökeninin
disputes not being
cinayetlerini
esas olarak ataAncakyapının
idari değişmesi,
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
dahalesi, ekonomik
iletişim
ve
1 düşünülmekte
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
erkil toplumsal yapıya dayandığı
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
ulaşım araçlarının gelişmesi ve artması sonucu
kökenleri İslamiyet öncesi döneme kadar
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, ve
Disputes
Gümrük
Uyuşmazlıkları
zamanla çözülme
gösterirler.
Çok kültürlülüğün
uzanmaktadır. Namus cinayetlerini oluşturan
savunulduğu günümüzde törelerin korunmasına
kültürel yapı, örf ve adetlere dayanmakta ve aile
törelerin korunmasına daha hoşgörülü bir yaklaşım
içindeki erkek egemen yapının sürdürülmesine
bulunmakla birlikte, yine insan haklarına saygının
hizmet etmektedir.
temel alındığı ülkelerde hem kendi yasalarınca,
Dünyada Ürdün, Fas ve Suriye gibi ülkelerde namus
hem de uluslararası hukuk gereğince ayrımcılığa
sebebiyle işlenen suçlar, aile namusunu korumaya
dayanan ve insan haklarını ihlal eden töre ve kültürel inançların tasfiye edilmesi öngörülmektedir.
yönelik işlenmişse cezai indirime gidilmektedir.
100
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
5.2. Töre/Namus Cinayetleri ve Türkiye
Ayrıca bu anılan ülkelerde namus cinayetine kurĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ban gitme tehlikesi altındaki kadınların korumak
Türkiye,
dünya namus
cinayetlerinin işlendiği
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS
TO DISPUTES
OVER
amacıyla kurulmuş bir mekanizma bulunmaması
ülkelerden birisidir. İşlenen cinayetler sonucunCUSTOM DUTIES
nedeniyle, bu durumdaki kadınları öldürülmekten
da kadınlar yaşamlarını kaybetmekte, aileler
Selinderece
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
korumak için cezaevine koyma gibi son
dağılmakta, çocukların psikolojileri bozulmakta
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
trajik b,ir uygulamaya
gidildiği
görülmektedir.
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaret Bölümü
bunaDıĢ
ilaveten
bu açıdan zarar görmüş bir nesil
Bu ülkedeki hapishanelerde bu nedenle yıllarca
yetişmekte
ve şiddet olayları aile ve toplumun
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
hapishanede kalan
kadınlar
olduğu bilinmektedir.
eşyanın
yer değiştirmesi
nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
yapısını
bozmakta, ülkemiz işlenen cinayetleri
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dünya
kamuoyuna açıklamakta zorluk çekmektedir.
Benzer cinayetlerin
işlendiği diğer ülkelerde de
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan Toplum
instrumentvicdanını
in addition toson
its economic,
and eden, kadına
derecesocial
rahatsız
resmi istatistiklere
ulaşmak zordur. Ancak bazı
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
gibi belirli
aralıklarla alınan bir yönelik
regular basis
like incomeuç
taxnoktasını
and corporate tax,
as
şiddetin
oluşturan,
kadının
adlar altında dakurumlar
olsa vergisi
(örneğin;
Meksika’daki
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
gümrüğe geldiğidahil
anda bir
defaya mahsus en
aretemel
collectedhakkı
only once
whenyaşama
commoditieshakkını
subject elinden alan
olan
tutku cinayetlerieşyanın
bu kategoriye
edilebilir.)
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun
ikinci
maddesine
göre bu namus
the second
item of tax ile
procedural
law, cinayetler
custom
gerekçesi
işlenen
üzerinde
çok geniş bir coğrafyada
namusa
dayalı
cinakanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin
usul ve uygulama
esasları 4458 çok
procedures
and practises
of customolmasına
duties are rağmen ülke
konuşulan
bir sorun
yetlerin gerçekleştiğini
söyleyebiliriz.
Lübnan
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete
konu olanher
eşyanın
Gümrük içindeki
Through this
law, a systematization
has been lata yatan seyaygınlığını
ve dağılımını,
da, Suriye’de, Irak’ta,
İsrail’de,
yıl Türkiye
yüzlerce
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasına
göre
bir
sistematik bepleri,
international
trade entering customs
territorieskimler
of
mağdurların
ve faillerin
olduğunu
namus cinayeti işlemlerin
işlendiğini
dış basını
tarayarak
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, sağlıklı
Like all other
taxes, compalsive
such asresmi kayıtlara
bir şekilde
ortayalevels
koyan
görmek mümkündür.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan ve
by kapsamlı
General Directorate
of Customs as adayanan
part of
araştırmalara
sonuçlara
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Yemen’de SanaGümrükler
Üniversitesi
kadın
çalışmaları
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolutionkadar
process ofsahip
disputes over
ülkemiz
bugüne
olamamıştır. Bu
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
doğan uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
programının yaptığı
bir
araştırmaya
göre 1997
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir konuda
process ofulaşılan
other taxes.veriler
Customsson
duty derece
disputes sınırlıdır.
yapıyaaile
sahiptir.
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
yılında 400 kadın
namusunun
korunması
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak Ürdün
idari
aşamada istatistikleri,
çözümlenemeyen Namus
solved administratively,
legal action
can be taken. bugüne kadar
cinayetleri
konusunda
adına öldürülmüştür.
resmi
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
yapılmış
sayıdaki
çalışmalardan
biri Dicle
Key words:kısıtlı
Custom,
Custom Duties,
Custom
bu ülkede işlenen dört cinayetten birinin namusa
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim dalı
dayalı olduğunuGümrük
ve nüfusu
dört milyonluk ülkede
Uyuşmazlıkları
öğretim üyesi Prof. D.r Aytekin Sır tarafından
her yıl 25 kadının bu nedenle öldürüldüğünü
yürütülmüştür. Bu çalışmada namus cinayetortaya koymaktadır. Mısır için ise bu sayı 1995
lerine karşı bölgede yaşayanların tutumlarını
yılında 52 olarak saptanmıştır. (TBMM 10/148
araştırmak amaçlanmıştır. Bölgede yaşayan 430
esas no lu meclis araştırma önergesi)
kişi ile yapılan çalışmaya göre katılımcıların
büyük kısmı namus kavramını, “karımın, bacımın, annemin, dinin emrettiği, kadının iffeti,
101
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
kadının cinselliği” kavramlarıyla tanımlamıştır.
Çalışmada saptanan en büyük eğilim, namusun
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Namussuzluk ise katılımcılar tarafından kadının
kadın, kadın bedeni, cinselliği ve kadınların kontrol
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
zina yapması, kadının bekâretini kaybetmesi,
edilmesi biçimindedir. Bu çalışmaya göre namus
CUSTOM DUTIES
dedikoduya sebep olması, kadının açık gezmesi,
bir erkeğin karısı (helali), kız kardeşi, annesi,
2
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVER3
erkekle konuşması, açık olması, ailenin istemediği
ailedeki
diğer kadınlar hatta yakın çevredeki
Bayardışarı
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
kişiyle evlenmesi,2 Celal
izinsiz
çıkması,
dilinin
3
kadınlardır.
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret Kadın
Bölümü bedeni üzerinden algılanan
uzun olması kavramlarıyla belirtilmiştir. Kadının
namus, kadınların günlük yaşam pratikleri, eğiÖzet: Gümrük
vergisi, gümrüğe %
tabi37,4’ü
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
zina yapması durumuna
katılımcıların
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın tim
fromgörme,
the movement
of commercial
commodities
çalışma,
evlenme,
bekâretin önemi,
miktarıgerektiğini
veya değeri belirtmiştir.
üzerinden alınan,Ayrıca
ekonomik,
subject to customs which is based on those
kadının öldürülmesi
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir sadakat,
commodities’quantity
value.
are a kind of sevdiği kişiye
istediğiandkişi
ileIt isevlenme,
dış ticaretkesme,
ve ekonomi
politikasıkazıma
aracı olan gibi
bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
kulak kesme, burun
saçını
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan kaçma,
instrument boşanma
in addition to its
economic,
social and
gibi
konular
üzerinden ifade
dolaylı yöntemleri
bir vergi türü olande
gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
diğer cezalandırma
önerilmiştir.
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir edilmiştir.
regular basis like
income tax
and corporate
tax, as
Kadın
bedeni
üzerinden
şekillenen,
vergi64’ü
türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Katılımcıların %
için bu cezayı
verecek
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus kadınlara
are collected only
oncepasif,
when commodities
subject
daha
erkeklere
daha aktif bir rol
kişi öncelikle kadının
kocasıdır.
olmak üzere
alınmaktadır. Boşanması
Gümrük vergileri,bir
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu biçilen
the second
item of anlayışının
tax procedural law,
custom
namus
araştırmaya
katılanlaçözüm yolu olarak
ise %tutulmuştur.
25 düzeyinde
kanungörenler
kapsamı dışında
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 rın
procedures
and practises
of customonaylanan,
duties are
çoğunluğu
tarafından
yaygın bir
kalmıştır.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük kavram
Through this
law, a görülmüştür.
systematization hasTürkiye’de
been
olduğu
kadına
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
BM nüfus fonu ve
Nüfus
bilim
derneği
tarafından
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik yönelik
international
trade entering
of
şiddetin
ve customs
namusterritories
cinayetlerinin
nedeni
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
Türkiye’de namus
cinayetlerinin
dinamikleri
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
olarak
gösterilebilecek sosyo-kültürel faktörler
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
(2005) isimli niteliksel
çalışmada
dört
ilde
(İstanBakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
şunlar
sayılabilir:
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlerarasında
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
bul, Şanlıurfa, Adana
ve
Batman)
195
görüşme
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
yapılarak toplumumuzdaki
namus anlayışını ve
Hiyerarşiyi
ve itaati öngören geleneğin ve kültürün
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi
have to be resolved administratively in the first
namus dinamikleri
konusunda
ipuçları
eldeuyuşmazlıkları
etmek
yaygınlığı
ve sürekli yeniden üretilmesi;
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal action can be taken.
amaçlanmıştır. Bu çalışmaya göre toplumumuzda
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Kadının
ve erkeğin fiziki mekânı1 paylaşmamasını
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
namus anlayışı sosyo-demografik etkenlere göre
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
öneren
dinsel ve kültürel inançlar, gelenekler;
Gümrük Uyuşmazlıkları
değişiklik göstermektedir.
Kırsal kökenli, aşiret ve
akrabalık ilişkileri güçlü, kente göçse bile geldiği
Geniş aile, aşiret, hemşerilik, cemaat ilişkilerinin
yöre ile bağlantısını koruyan ve kentte de benzer
yaygınlığına bağlı olarak birey üzerinde toplumsal
bir çevrede yaşamını sürdüren, ait oldukları aile
baskının yüksek oluşu,
ve topluluğun yaşamlarında önemli bir yere sahip
Bu yapılanmaların resmî düzeyde kabul görmeolduğu gözlenen kişilerin namusu, insanların
uğruna öldürülebileceği, büyük bir değer olarak
gördükleri saptanmıştır.
sinin, siyasal yaşam ve hukuk uygulamalarına
yön vermesi.
102
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Türkiye’de bazı bölgelerde törelere dayanarak
yer alan durumlardan, kendine yapılan taciz ve
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
cinayetler işlenmekte, masum kadınlar ve ertecavüzden sorumlu tutularak cezalandırılır, soADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
kekler öldürülmekte, aile fertleri cinayet işlemeye
rumlu tutulmasa bile, ailenin namus ve şerefini
CUSTOM DUTIES
zorlanmakta ve bazen de cinayet zincirlerinin
kurtarmak için kadının hayatı feda edilir. Namusu
2
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
son bulması için “bedel” olarak kadınlar
bir , Hatice
temizlemek
için
öldürülen hemen hemen her
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Malizaman
Hukuk Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
aileden diğerine “gelin”
(barış
hediyesi)
olarak
kadındır,
ama
bazen
kadını “lekeleyen”
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
gönderilmektedir. Yine törelere dayanan “beşik
erkek de öldürülmektedir.
Özet: Gümrük
vergisi, gümrüğe tabikadınolan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
kertmesi” ve “berdel”
gibi uygulamalarla
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Toplumda
from the movement
of commercial
commodities
varolan
gelenekler
içinde erkek egemiktarıistekleri
veya değeridışında
üzerinden evliliklere
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ların ve erkeklerin
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir men
commodities’quantity
and value.
It is are a kind ofve kadınların
yapılanmayı
destekleyen
ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
zorlanmaları sözdışkonusudur.
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan ikincil
instrument
in addition to itssürdürülmesini
economic, social and sağlayan bir
statüsünün
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
vergisi topluma
gibi belirli aralıklarla
regular basis
like income
and corporate
tax, as
Namus, içeriği kurumlar
toplumdan
değişenalınan
bir bir takım
kurallar
vetaxölçütler
bulunmaktadır.
Bu
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
kavramdır. Genel
veya
etimolojik
tanımını
yapölçütlerisubject
aşan ya da aştığı
eşyanın
gümrüğe
geldiği anda
bir defaya
mahsus kurallara
are collected uymayan,
only once when commodities
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
maktan çok, yaşanan
toplumda
bugün
ne anlama
cezalandırılması
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu sanılan
the secondkadınların
item of tax procedural
law, custom söz konusukanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
geldiğini belirtmek
sorunların
çözümü
açısından
Geleneklerin
kadar
gümrük
vergilerinin usul
ve uygulama
esasları 4458 dur.
procedures
and practises günümüze
of custom duties
are taşıdığı güç
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
daha önemli veileyararlı
olacaktır.
Türkiye
toplumda
bütün erkekleri
dış ticarete
konu olan eşyanın
Türkiyegibi
Gümrük ilişkileri
Through this
law, a systematization
has beenve bu ilişkilerin
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
geniş ailenin yaygın
ve aile
bağlarının
kuvvetli
aktarıcısı
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik destekçisi
international trade
entering konumundaki
customs territories of yaşlı kadınları
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
olduğu toplumlarda
sadece
sözcüsü
gümrük kişinin
vergisinde namusunun
de zorunlu aşamalar
olan tarh, namusun
Like all otherkoruyucusu
taxes, compalsiveve
levels
such as yapmaktadır.
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
kendi davranışlarından
değil
bireylerinin
güç ilişkilerinin
olmayan kuralBakanlığı’na
bağlıdiğer
ayrı aile
bir kuruluş
niteliği olan Oluşmuş
by General Directorate
of Customs asyazılı
a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
davranışlarındanKanunu
da etkilendiğine
inanılır.
Ayrıca
larını
koyan
gelenekler,
problemlere de bu
Programı
Yüksek Lisans
Selin
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisansoluşan
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
of
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
ataerkil toplumda
egemen olan erkek olduğu
güç
ilişkilerini koruyucu çözümler getirir. Namus
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
sahiptir.
Gümrük vergisidauyuşmazlıkları
have to be resolved
administratively
in the first
için, aileden veyapıya
ailenin
namusundan
erkek
cinayetleri
için de
aynı uygulamaya
gidilmekteöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
sorumlu kılınmıştır. Bir diğer önemli nokta, soyut
dir. Aile namusunun kirlenmesi1 ile ilgili bir algı
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom,
Duties, Custom
olan namus kavramının somut göstergesi olarak
oluştuğunda
belirliCustom
bir zaman
içerisinde namusun
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük
Uyuşmazlıkları ve davranışının
kadının bedeninin,
cinselliğinin
temizlenmesi için yapılması gereken girişim kokullanılmasıdır. Dolayısıyla, ailenin ve erkeğin
nusunda ailede karar verici konumundaki kişiler
namusu onun himayesi ve kontrolü altında olan
arasında bir karar alınmaktadır. Bu karar bir
kadınların cinsel statüsüne ve davranışına bağcinayet işlemeyi gerektiriyorsa, bu görev aileden
lanmıştır. Kızı, karısı, kız kardeşi, gelini, hatta
bir erkeğe verilmektedir. Yasal düzenlemelerdeki
annesi “davranış sınırlarını” aşarsa, erkeğin ve
ceza indirimlerinden yararlanabilmek amacıyla
ailenin namusuna leke sürülmüş olur ve lekenin
genelde bu görevi ailenin en genç, yaşı küçük
temizlenmesi gerekir. Kadın, ayrıca isteği dışı
üyesi yerine getirmektedir. Ancak, namus cina103
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
yetlerinin bir kısmı bireysel olarak, failin kendi
meşrulaştırmış ve pekiştirmiştir. Ancak mevĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
zuatımızda yapılan son değişikliklerle bu bakış
iradesi ile veya etrafından gördüğü toplumsal
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
açsında büyük değişiklikler yapılmış olsa da,
baskı sonucu işlenmektedir. Bu durumda kişiyi
CUSTOM DUTIES
uygulamada toplumsal zihniyet dönüşümünün
yönlendiren töre değil, namus kavramıdır.
2
3
Selin KILINÇ , Hatice
tam YURTSEVER
olarak sağlandığı
söylenemez.
Namus cinayetleri,2 kadını
kontrol
altında
tutmanın
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayaren
Üniversitesi
DıĢ Ticaret
Bölümü olarak namus cinayetleri topBir şiddet
biçimi
ve erkeğin hâkimiyetini vurgulamanın
çarpıcıSalihli MYO,
lumumuzun
kültüründen, özellikle de değer
görüntüsüdür. Ancak
kadının davranışlarını kıÖzet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın sisteminden
from the movement
of commercial commodities
kaynaklanır.
Bu olgunun kökeni
sıtlama ve cinselliğini
kontrol etme gereksinimi
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir ise,
commodities’quantity
and value.
It is daha
are a kind
of kırsal kesim
tarım toplumu
yani
çok
kendini çok daha
yaygın olan başka biçimlerde
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan kültürünü
instrument in addition
to its economic, social
yansıtmaktaysa
da, and
son dönemlerde
de gösterir. “Namusa
leke gelmesin” ya da cezadolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi
gibi belirli
aralıklarla
alınan bir yaşanan
regular basishızlı
like income
and corporate
göçtaxnedeni
iletax,buas tür cinayetler
landırmak için kadınlar
ve kızlar
evlere
kapatılır,
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
gümrüğe ve
geldiği
anda bir defaya
mahsus kentlere
are collectedde
onlytaşınmıştır.
once when commodities subject
intihara zorlanır,eşyanın
burunları
kulakları
kesilir,
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usulyer
Kanunu
maddesine göre
second item of tax procedural law, custom
tehdit edilir, dayak
ve (VUK)’nun
kısacası ikinci
yaşamlarını
bir bu the
açıdan irdelenmesi
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, Namus
duties arecinayetlerinin
excluded from thisbirçok
law. Therefore,
gümrük
vergilerinin usul
ve uygulamaempoze
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
terör ortamı içinde
geçirirler.
Kadınlara
Yargının,
kolluk
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun gerekmektedir.
regulated by customs
law numbered
4458. kuvvetlerinin,
ile dış ticarete
konu olan
eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
edilen bu kısıtlamalar,
onların
hareket
özgürlübilimcilerin
ve diğer
bilim
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak toplum
created beginning
with commodities
subject
to adamlarının
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
ğünden, düşünce
özgürlüğüne,
işkenceye
tâbi
yükler
düşmektedir. Bu
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi üzerine
Turkey andönemli
continuingve
withağır
operation
sequence.
gümrük
vergisinde
de
zorunlu
aşamalar
olan
tarh,
Like
all
other
taxes,
compalsive
levels
such
as
olmama hakkından, sağlık ve sağlıklı bir ortamda
maktul
olarakarekadınların
seçilmesi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret bağlamda
assessment, accrual
and collecting
regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
yaşama hakkınaBakanlığı’na
1 kadar, bir dizi insan haklarının
yapılan
fiilin
kadının
yaşam
yönelik
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlerve
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk hakkına
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
to
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
ihlâline neden olur.
şiddetin en ağır şekli olması ve ne yazık ki ültüretilmiĢtir.
Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
Yasalar hem toplumsal
değerleri
ve normları
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
idari biçimlerini
aşamada
çözümlenemeyen
belirleme, hem Ancak
de davranış
özendiuyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
rici veya caydırıcı olarak etkileme güçlerinden
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
dolayı önemlidir.
Ülkemizde
bu sorunlara yakın
Gümrük
Uyuşmazlıkları
zamana kadar devletin yaklaşımı yetersiz kalmış,
yasalar kadın-erkek eşitsizliğini pekiştiren yönde
yapılmış ve uygulanmıştır. Ülkemizde yasal
normlar kadınların ikincilliğini ve bağımlılığını
korumuş ve kadın bedenini de namusun simgesi olarak koymuştur. Bir diğer değişle, yasalar
toplumda yaygın olan değerleri resmileştirerek
customs duties has a different form from the
process of geleneksel
other taxes. Customs
dutytarzının
disputes sürdüğü bazı
kemizin
yaşam
have to be resolved administratively in the first
place. However, in“namus”
the case of disputes
not being çoğu zaman
bölgelerinde
kavramının
solved administratively, legal action can be taken.
1
kadın bedeni üzerinden tanımlanarak
namus ciKey words: Custom, Custom Duties, Custom
Disputes
nayetlerine
mazeret oluşturması, kuşkusuz Genel
Müdürlüğümüzün ilgi alanı içinde görülmektedir.
Bu veriler ülkemizde bu konuda sahip olduğumuz ilk resmî veriler olması itibarı ile son derece
önemlidir. Ancak ülkemizde bu konuda işlenen
cinayetlerin bir kısmı hiç kolluk kuvvetlerine
yansımaz ve istatistiklerine girmezken, kayıtlara
kaza ya da intihar olarak geçen kadın ölümlerinin
104
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
oldukça büyük bir kısmının da namus/töre cinasağlanmalıdır. Erkek ve kadınların alternatif
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
yeti olduğu düşünülmektedir. Söz konusu veriler
davranış biçimleri geliştirmelerine destek
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
standart veri formları aracılığı ile toplanmadığı
veren programlar oluşturulmalı, kendini ifade
CUSTOM DUTIES
için verileri temkinli değerlendirmek gerekir.
yollarını bulmak ve iletişim kurma olanakSelin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
larını artırmak için sorun çözme tekniklerini
5.3. Töre ve Namus
Cinayetleri Hususunda
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
geliştirilmelidir.
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, anlatan
DıĢ Ticaretprogramlar
Bölümü
Çözüm Önerileri
tabi olan ticari •Abstract:
Custom duty cinayetlerinin
is a kind of tariff arising
Töre/namus
önlenmesine yöeşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to customs
which is based
those
nelik
bilgilendirici
spotonfilmlerin
üretilerek,
sosyalzihniyet
ve mali fonksiyonlarının
Sistematik bir
dönüşümüyanında
için önemli
ders bir commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariffgörsel
that is a foreign
trade and
policy gösterilmesi
medyada
sıkeconomic
aralıklarla
Aynı zamanda
harcamalar üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
kitaplarında,türüdür.
günlük
konuşmalarda,
görsel
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
sağlanmalıdır.
kurumlar vergisi
gibi filmlerinde
belirli aralıklarla hatta
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
ve yazılı basında,
sinema
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
akademik çalışmalarda,
vaazanda
ve hutbelerde
eşyanın gümrüğe geldiği
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
•
Özellikle ekonomik yönden geri, geleneksel
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
kullanılan geleneksel
cinsiyetikinci
rol ve
kalıplaUsul Kanunu (VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
olduğu
kırsal bölgelerde kız
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
dutiesdeğerlerin
are excludedhakim
from this
law. Therefore,
rını, erkek egemen
zihniyetin
gümrük vergilerinin
usul vehakim
uygulamaolduğu
esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
çocuklarının
katılmaların
sağlamaya
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated
by customs eğitime
law numbered
4458.
toplumsal yapının
yarattığı
ile dış ticarete
konu olan olumsuzlukları
eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
yönelik
yatılı kız
bölge
okullarının
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginningolarak
with commodities
subject
to
vurgulayan işlemlerin
bir söylem
geliştirilmelidir.
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
(ilköğretim
ve operation
ortaöğretim)
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey
and continuing with
sequence. açılması ve
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Diyanet İşleri
Başkanlığı,
töre/namus
yaygınlaştırılması
gerekmektedir.
tahakkuk
ve tahsil aşamaları
Gümrük cinave Ticaret
assessment,
accrual and collecting
are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
yetlerinin önlenmesi
konusunda;
toplumu
Bu çalıĢma,
Celal
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
b.
Kurumsal
Hizmetler
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
bilinçlendirmek
üzere hutbe ve vaazlar
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, ve
diğergörsel
vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
vermeli, yazılı
yayınlar
yapmalı
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları •have
to be resolved
administratively
in the first
Töre
ve namus
konusunda
toplumda yerleöncelikle idari aşamada
çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
ve çeşitli etkinlikler
düzenlemelidir.
Bu
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal action
can be
taken.
şik
ön kabullerin
veya
geleneksel
anlayışın
1
uyuşmazlıklarda
yargı İşleri
yoluna başvurulabilmektedir.
etkinliklerinde
Diyanet
Başkanlığı
Key tersine
words: Custom,
Custom sağlanmalıdır.
Duties, Custom
çevrilmesi
Anahtar Kelimeler:
Gümrük, Gümrük
Vergisi,
Disputes
geleneksel cinsiyet
rol ve kalıplarını,
ataerkil
Gümrük Uyuşmazlıkları
Gümrük Tedbirler
vergisi, gümrüğe
a. Koruyucu veÖzet:
Önleyici
• • yapının yarattığı olumsuzlukları vurgulayan
bir dil kullanmalıdır.
• Devletin yasalardan ve uluslararası sözleşme-
• Töre/namus cinayetleri konusunda Devlet,
sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimler
ortak kampanyalar düzenlemelidir. Bu kampanyalarda kadınların yanı sıra erkeklerin de
şiddete karşı bilinç yükseltici eğitim almaları
gerekli düzenlemeleri yapması, yasalardaki
105
lerden doğan yükümlülükler doğrultusunda
anlayış değişikliğinin uygulamaya yansıtılabilmesi için gerekli mesleki eğitim çalışmalarının yapılması ve yasaların sıfır toleransla
uygulanması sağlanmalıdır.
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
• Ülke çapında ilgili tüm sivil ve resmî kuruevrensel değerlerin, dini inanışların ve temel hak
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
luşları kapsayacak “2006-2010 Töre/ Namus
ve hürriyetlerin gerekliliğinden söz edilmelidir.
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
Cinayetlerinin Önlenmesine Yönelik Eylem
Çok çarpıcı olarak şiddete maruz kalan ve bundan
Planı” hazırlanmalı ve uygulamalarıCUSTOM
takip DUTIES
şikayetçi olan bazı kadınların iş erkek çocuklarını
2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
edilmelidir.
yetiştirmeye
geldiğinde
“benim oğlum yapar”, “o
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malierkektir
Hukuk Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
yapar”
tarzındaki
düşüncelere de sahip
Bayar Üniversitesi
• Töre/namus cinayetlerinin3 Celal
önlenmesine
yö-Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
oldukları görülmektedir. Bu kendi içerisinde
nelik olarakÖzet:
yerelGümrük
düzeyde
Valilik,
Emniyet,
vergisi, gümrüğe tabi olan ticari çelişen
Abstract: Custom
duty is a kind
of tariff arising
bir durum
oluşturmaktadır.
Eğitimin
eşyanın yer değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Jandarma, Belediye,
Müftülük,
Üniversite,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, yanında
subject to kadına
customs which
is
based
on
those
yönelik şiddetin önlenmesi için
sosyal
ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
sivil toplum
kuruluşlarının
temsilcilerinin
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi bir
tariff
that isyapılması
a foreign tradegereken
and economic
diğer
depolicy
hukuk sisteminin
Aynı zamanda
harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
katılımıyla türüdür.
komiteler
oluşturulmalıdır.
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve özellikle
fiscal functions.
are not collected yeniden
on
de Since
cezatheyhukukunun
gözden
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
an indirect tariff on expenditures,
duties
TARTIŞMA vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan geçirilmesidir.
Töre ve custom
geleneklere
dayanarak
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
uygulayan
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi kadına
to foreignşiddet
trade arrive
at the custom. kişilere
According tomahkemelerde
Dünya üzerindeUsul
herKanunu
yıl 5.000’in
kadın
(VUK)’nun üzerinde
ikinci maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
halaresergiledikleri
içinlaw.indirimler
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, iyi
duties
excluded from this
Therefore, verilmemeli,
namus cinayeti adı
altında
öldürülmektedir.
Hiçbir4458 procedures and practises of custom duties are
gümrük
vergilerinin
usul ve uygulama esasları
bir indirime
kesinlikle
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun şiddet
regulateduygulayandan
by customs law yana
numbered
4458.
insanın hiçbir gerekçe
ile öldürülmemesi
gerekile dış ticarete
konu olan eşyanın Türkiye
Gümrük
Through this law, a systematization has been
verilmemelidir.
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak yer
created
beginning with commodities subject to
tiği düşüncesinden
hareketle,
işlemlerin
sırasına namus
göre cinayetine
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
kurban giden kadınların
büyük
bir kısmı
töre
gümrük vergisinde
de zorunlu
aşamalar
olanve
tarh, SONUÇ
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
geleneklere göre
namus bağlı
tanımından
ve anlayıBakanlığı’na
ayrı bir kuruluş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
çalışma
ileAnabilim
kadına
yönelik
şiddet,
aile içi şiddet
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
BilimlerBu
Enstitüsü
Dalı
Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
to
şından kaynaklanan
fikirlerle
öldürülmektedir.
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
vecustoms
töre ve
namus, örf adına işlenen cinayetler ele
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
duties has a different form from the
Kişilerin namuslarının
eşlerinin,
annelerinin
ya
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir alınmaya
process of other
taxes. Customs
duty disputes da değinildiği
çalışıldı.
Bu çalışmada
yapıya sahiptir.
Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
da kız kardeşlerinin
bedenleri
ile
ilgili
olduğu
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. üzere;
place. However,
the case of
disputes not
bu türinşiddet
olayları
vebeing
şiddet eğilimleri
solved administratively, legal action can be taken.
düşüncesi sakat,Ancak
zayıf, idari
inanç aşamada
ve mantıkçözümlenemeyen
dışı bir
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
maalesef asla makul olmayan sebeplere dayanKey words: Custom, Custom Duties, Custom
düşüncedir. Yine de bu düşünce özellikle sosyal
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, dırılarak
Disputes toplumumuzda ve dünyada çok yaygın
Gümrükgeri
Uyuşmazlıkları
ve ekonomik olarak
kalmış ülkelerin vatangörülmektedir. Bu çalışma kapsamında bu tarz
daşlarının zihinlerinden kolayca silinebilecek bir
suçların sözde nedenleri, etkileri, toplumdaki
şey değildir. Bunun tek yolu olmasa da en önemli
görülme sıklıkları, yapılabilecekler üzerinde
yolu eğitimden geçmektedir. İnsanlar namus, töre
durulmaya çalışılmıştır.
ve gelenekler konusunda hangisinin doğru hangisinin yanlış olduğu konusunda eğitilmelidir. Bu
Umut verici olan şudur ki; maalesef son zamanlarda
noktada bu kesimler tarafından kime göre doğru
bu tip olayların görülme sıklığı kadar, şiddete karşı
kime göre yanlış itirazı gelebilir. Bu durumda
ses çıkarma ve toplumsal duyarlılık da son derece
106
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
artış göstermektedir. Medyanın, sivil toplum örCOPET, & ROUGIER, E., (1989).”Başsız bir
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
gütlerinin (STÖ), devlet ve hükümet yetkililerinin,
toplumda görünen ve görünmeyen şiddet –
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
akademisyenlerin, sanat camiasının da aralarında
Kamerundaki Mkakolar içinde Antropolojik
CUSTOM
bulunduğu toplumdan her kesimden insanlar
ele DUTIES
açıdan Şiddet”, Editör David. Riches, Ayrıntı
Selin
KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
ele vererek konuyu gündeme taşımakta ve
konunun
Yayınları, Birinci Basım çeviren Dilek Hat2
Celal vermektedirler.
Bayar Üniversitesi Sosyal
Bilimlerve
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
çözümü için mücadele
Medya
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, tatoğlu,
DıĢ Ticaret İstanbul.ss.
Bölümü
69
gazetelerde bu tür haberlere sık sık yer verilerek
Özet: Gümrük
vergisi, televizyonlarda
gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
konunun gündemde
tutulması,
DÖNMEZER,
S., (1996). “Çağdaş toplumda
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya
değeri
üzerinden
alınan,
ekonomik,
subject
to
customs
which
is based on those
kadına yönelik şiddet konusunu usulüne uygun
Şiddet ve mafya
suçları”,
Cotigo
yapı kredi
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
and value.
It is are a kind
of
dış ticaret veve
ekonomi
politikası
aracı olan bir
that is a foreign trade and economic policy
olarak ele alan filmlerin
kamu
spotlarının
yervergi tariffyayınları
6-7,ss.215-220
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition
to its economic, social and
dolaylı
bir vergi türü
olan gümrük
vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
alması, akademik
alanlarda
yapılan
araştırmalar
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Y., on(1993).
“Aile,
kadın
vergi toplum
türü olmadığından,
dış ticarete
konu olan ECEVİT,
an indirect tariff
expenditures,
custom
duties ve devlet ilişve çalışmalar, sivil
örgütlerinin
konuyu
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
kilerinin
değerlendirilmesinde
sık sık işlemesi olmak
ve konuyla
ilgili Aile
vevergileri,
Sosyal
üzere alınmaktadır.
Gümrük
Vergi
to foreign
trade arrive
at the custom. According to klasik ve yeni
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Politikalar Bakanlığının
dönemde
kanun kapsamıson
dışında
tutulmuştur.konuya
Bu nedenle,
dutiesyaklaşımlar”,
are excluded fromİstanbul
this law. Therefore,
Üniversitesi Kadın
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
ilişkin çıkarmışsayılı
olduğu
“Ailenin
Korunması
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated
by customs
law numbered
4458.
Sorunları
Araştırma
ve Uygulama
Merkezi
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
ve Kadına Karşı
Şiddetin
Önlenmesine
Dair
Bölgesine
girişinden
başlayıp, eşyaya uygulanacak
created
beginning
with
commodities
subject
to
Kadın Araştırmaları Dergisi. Sayı. 1,ss.10-34
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
20 Mart 2012 tarih
ve
28239
sayılı
Kanun
ve
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ERDİL,
D., (2001). “Şiddetin Kültürel KökenleBakanlığa bağlıtahakkuk
kurumların
buvetarz
ve tahsil çalışmaları
aşamaları Gümrük
Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1 kalıcı çözümler getirmek üzere
ri”, Maliye
Bilim
ve Teknik
Dergisi
şiddet olaylarınaBakanlığı’na
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk toŞubat ss.40-41
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and
Economy
Ministry
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
verilen mücadelelerdendir.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
ARDALI,
C.,disputes
(1996). “Saldırgansüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir ERTEN,
process of Y.,
other& taxes.
Customs duty
yapıya
sahiptir.
Gümrük
vergisi
uyuşmazlıkları
have
to
be
resolved
administratively
in
the
first
Sorunun esas kökeninin
eğitimsizlikten, cahillikŞiddet
vecaseterörün
psikososyal
yapıları”,
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place.lık
However,
in the
of disputes
not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal
action
can
be
taken.
ten kaynaklandığı
bilinmelidir. Bu nedenle kalıcı
Cotigo, Yapı Kredi Yayınları
1 6-7 ss. 143-163
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
çözüm insanlarımızın eğitim düzeyleri artırılAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
FELSON, RÖB., (1999). “A social psychologial
Gümrük Uyuşmazlıkları
dığında, birbirlerinin
haklarına saygılı olmayı
approach to interpersonal aggression. Aggresöğrendiklerinde çözülmüş olacaktır.
sion and violance Edited by Vinvent B – Von
KAYNAKÇA
BHASIN, K., & KHAN, NÖS., (2003). “Feminizm Üzerine Bası Sorular. Kadınlarla
Dayanışma Vakfı Yayınları”, Çeviren Mine
Yalçın Fuller, İstanbul
Hasseh Micjel Hersen. ALlyn Q Bacon A
person ;Education Company”, ss.9-20
GENÇTAN, E., (1984). “İnsan Olmak”,Adam
107
Yayınları, İstanbul
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
KILINÇ, M.N., (2009). “Kadına Yönelik Şiddet:
OZANKAYA, Ö., (1996). “Toplumbilim”, Cem
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Sosyo-psikolojik arka plan, manevi boyut,
Yayınevi, İstanbul TBMM töre ve namus
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
hukuki yaptırımlar”, Ankara
cinayetleri ile kadınlara ve çocuklara yönelik
CUSTOM DUTIES
şiddetin sebeplerinin araştırılarak alınması
KANDİYOTİ, D., (1979). “Kadınlarda Psikososyal 2
3
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER
gereken önlemlerin
belirlenmesi amacıyla
Değişim, Kuşaklar
arasında
bir
karşılaştırma.
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk
Programı Yüksek
Öğrencisi104 ve 105. Madanayasanın
iç Lisans
tüzüğünün
3
Celal
Bayar Üniversitesi
Türk Toplumunda Kadın”
Editör
NerminSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
deleri uyarınca meclis araştırma önergesi ve
Abadan Unat, Türk Sosyal bilimler Derneği
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract:
Custom182,
duty is187,
a kind284,
of tariff
arising
(10/148,
285)
Esas nolu meclis
eşyanın yerss.329-254
değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Yayınları, Ankara,
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to customs komisyon
which is basedraporu
on thoseya da (10/148)
Araştırma
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
meclis
önergesi
NAVARO, L., (2000
“Tapınağın
yüzü,
dış ticareta).
ve ekonomi
politikası öbür
aracı olan
bir vergi
tariffesas
that is nolu
a foreign
trade andaraştırma
economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
Bağlılık vedolaylı
Bağımlılık
Üzerine”,Remzi
bir vergi türü
olan gümrük vergisi, Kigelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
tapevi, İstanbul.
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
İNTERNET
veat DİĞER
KAYNAKLAR
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive
the custom. According
to
NAVARO, L.,Usul
(2000
“Bir ikinci
Cadı
Masalı:
Kanunub).
(VUK)’nun
maddesine
göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
Kızgınlık,Güç
ve Cinsel
Roller
Üzerine”,Remzi
Af Örgütü
Türkiye
Şubesi, 2004
gümrük
vergilerinin
usul ve
uygulama esasları 4458 Uluslararası
procedures and practises
of custom
duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Katapevi, İstanbul.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Kadının
Statüsü Genel Müdürlüğü – Kadına
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin “Kadına
sırasına
göre
bir aile
sistematik
international
tradeAile
enteringİçi
customs
territories
of
OKUTAN, N., (2007).
Yönelik
içi
Yönelik
Şiddetle
Mücadele
Projesi
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisinde de
zorunludeneyimleri,
aşamalar olan tarh,
Like –all2008
other taxes, compalsive levels such as
şiddet Van’da
kadınların
şiddet
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ve
ayrı baş
bir kuruluş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
şiddeti doğuran
koşullar
etme biçim1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlerwww.milliyet.com.tr
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı
Hukuk 2012
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
to
/ Mali
08
Mart
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygun etkileri”,
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
leri, şiddetinKanunu
kadın
sağlığına
Halk
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
sağlığı anabilim
dalıvergilerde
yüksekoluşan
lisans
tezi farklı
Van bir process of other taxes. Customs duty disputes
süreci, diğer
süreçten
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
108
have to be resolved administratively in the first
place. However, in the case of disputes not being
solved administratively, legal action can be taken.
Key words:
Disputes
1
Custom, Custom Duties, Custom
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
EXTENDED
ABSTRACT
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
Introduction: The definitions of violenceCUSTOM
named as DUTIES
“Violence against women”, “Domestic violence”,
2
3
KILINÇ
, Hatice
YURTSEVER
“Honor killing” or “Honor crime” is Selin
the most
brutal
type
of violence directed to girls and women
2
Üniversitesi
Bilimler
Ens. Mali for
Hukuk
Programı
Yüksek Lisans
who are consideredCelal
toBayar
be out
of theSosyal
roles
specified
them
in society
or Öğrencisi
ethical norms changing
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
according to person, society, region and time. Honor killing is a practice against the provisions of
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
Universal Declaration
of Human Rights, European Convention
on Human Rights, Convention on
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
the Eliminationsosyal
of All
Forms of Discrimination against
Women, Convention on the Rights of the
ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ticaret numerous
ve ekonomi politikası
aracı olan
vergi
tariff
is a foreign
trade and
economic
policy Making some
Children. Everydış
year,
women
arebirthe
victim
ofthathonor
killing
in the
world.
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı bir
vergilike
türü olan
gümrükor
vergisi,
gelir ve or suppressing
fiscal functions. Since
theyinaredifferent
not collectedways
on
of the honor killings
look
suicide
accident
them
complicate
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
türü olmadığından,
olan
an indirect tariff on expenditures,
custom
duties the countries
determining thevergi
accurate
number dışof ticarete
honorkonu
killings.
Unfortunately,
Turkey is
among
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
üzere alınmaktadır.
Gümrükhonor
vergileri,killings
Vergi
to
foreign
trade arrive for
at the different
custom. According
to
where violenceolmak
against
women and
are
common
reasons.
How the
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı
dışındaaccording
tutulmuştur. Bu
duties
are excluded
from this law.
violence is evaluated
changes
to nedenle,
the person
subject
to violence,
theTherefore,
person resorting to
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Gümrük Kanunu’nda
by customs
law numbered
4458.
violence and thesayılı
society.
How thedüzenlenmiştir.
violenceBuiskanun
definedregulated
is of great
importance
in the
transfer of vioile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with
commodities
subject
to
lence notion for ages and combating violence. In general terms, interpersonal aggression contains
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğer to
tümdamaging
vergilerde olduğu
and continuing
with operation
sequence. the elements
all kinds of behavior
directed
thegibi
other Turkey
person.
This definition
includes
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk ve The
tahsil aşamaları
ve Ticaret
assessment,
accrual
and collecting
regulated whether the
of damage and purpose.
purposeGümrük
of aggression
must
be to
harm.
It isn’t are
important
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Maliye
Anabilim
Dalı
Mali
Hukuk
Genel
Müdürlüğü
tarafından,
Gümrük
Customs
and of
Economy
Ministry
according
to matters most
result is good orGümrükler
bad,
itYüksek
isCelal
important
inSelin
terms
of theEnstitüsü
purpose
giving
harm.
What
Programı
Lisans
KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
doğan uyuşmazlıkların
çözüm ofcustoms
duties has
a different1999).
form fromViolence
the
isn’t the perception
ofvergisinden
the victim;
it is the purpose
aggressor
(Felson,
is a farsüreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir.phenomenon.
Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have ways
to be resolved
administratively
in the
first it is important
reaching and complicated
There are many
to define
violence
and
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak and
idari for aşamada
çözümlenemeyen
solved The
administratively,
legal action
can be taken. contains many
who defines violence
what purpose
it is defined.
definition
of violence
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
variables from the behaviors of the individual subject Key
to violence
to the
society’s
perspective on this
words: Custom,
Custom
Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
issue. AccordingGümrük
to the
definition of World Health Organization, violence is the intentional use of
Uyuşmazlıkları
physical force or power, threatened or actual, against oneself, another person, or against a group or
community, that either results in or has a high likelihood of resulting in injury, death, psychological
harm, maldevelopment, or deprivation (World Health Organization, 2002). Purpose: The purpose of
this study is to reveal that morals and traditions breed the violence against women and to evaluate
the things to prevent this. Scope: The opinions of various authors regarding morals, traditions and
violence against women, various statistics and data of World Health Organization provided the basis
for this research. The research was addressed within the scope of morals, traditions and violence
109
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: J1-J12-J71 ID:51 K:84
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
against women. Method: Qualitative analysis was used as a research1method. Articles, books, theses
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
written with that purpose, researches published in newspapers and data of World Health Organization
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
were used. Research ADMINISTRATIVE
Problem: The research
problem is that “do morals and traditions trigger the
CUSTOM
DUTIES
violence against women?”Limitations of
Research:
The research is limited to literature analyses,
2
3
KILINÇagainst
, Hatice women.
YURTSEVER
morals and traditions as the trigger ofSelin
violence
Conclusion:
Violence against wo2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Ens. Mali
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisiwere addressed in
men, domestic violence
and
murders
committed
forHukuk
morals,
honor
and
custom
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
this study. As stated in here, such violent acts and tendencies to violence are unfortunately attributed
Gümrükand
vergisi,
gümrüğeobserved
tabi olan ticari
Custom
a kind
of tariff arising
to unreasonableÖzet:
reasons
widely
in ourAbstract:
society
andduty
inisthe
world.
So-called reasons,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya
subject to were
customsemphasized
which is based in
on this
thosestudy. What is
effects and prevalence
ofdeğeri
theseüzerinden
crimesalınan,
andekonomik,
the things-to-do
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
promising is that
for violence
and
are
increasing
despite the
dış protests
ticaret ve ekonomi
politikası aracı
olansocial
bir vergisensitivity
tariff that is
a foreign
trade and tremendously
economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
prevalence of such
acts
recently.
from gelir
all parts
of
thefunctions.
society
such
non-governmental
dolaylı
bir vergi
türü olanPeople
gümrük vergisi,
ve
fiscal
Since
they as
are media,
not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
organizations (NGOs),
and
artoncommunity
collaborate,
bring the
vergi türü government
olmadığından, dış officials,
ticarete konuacademicians
olan
an indirect
tariff
expenditures, custom
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
subject to the agenda
and
fight for
the vergileri,
solution
subject.
Keeping
the According
subjecttoon the agenda
olmak üzere
alınmaktadır.
Gümrük
Vergiof the
to foreign
trade arrive
at the custom.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
by frequently addressing
in media
andBunews,
andarepublic
TV discussing the
kanun kapsamı itdışında
tutulmuştur.
nedenle,filmsduties
excludedservice
from this ads
law. in
Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
violence againstsayılı
women
appropriately, researches andregulated
studiesby conducted
in academic circles, handGümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
ling the subjectBölgesine
frequently
by non-governmental organizations,
Law on Protection of Family and
girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin against
sırasına Women
göre
bir No.
sistematik
international
trade entering
customs
territories
Prevention of Violence
28239 dated
20 March
2012
issued
byofthe ministry of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük
vergisindeand
de zorunlu
aşamalar of
olanthe
tarh,Ministerial
Like all other
taxes, compalsive
such as
Family and Social
Policies
the efforts
institutions
arelevels
among
the struggles to
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
bring permanentBakanlığı’na
1 solutions to violent acts. It should be known that the main reason of this problem
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunuand
hükümlerine
uygun olarak
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputesincreases
over
is lack of education
ignorance.
Therefore,
when
the
people’s
education
level
and they
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
learn to respect süreci,
for each
other’s oluşan
rights,
the permanent
solution
will
have
been
diğer vergilerde
süreçten
farklı bir
process
of other
taxes.
Customs
dutyfound.
disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
110
have to be resolved administratively in the first
place. However, in the case of disputes not being
solved administratively, legal action can be taken.
Key words:
Disputes
1
Custom, Custom Duties, Custom
UHPPD
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
INTERNATIONAL JOURNAL OF PSYCHIATRY AND PSYCHOLOGICAL RESEARCHES
LİSE
DÜZEYİNDE
ÇALIŞAN
PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN
TOPLUMSAL
CİNSİYET
EŞİTSİZLİĞİNDE
MEDYANIN ROLÜ
MESLEKİ REHBERLİĞE BAKIŞ AÇILARININ İNCELENMESİ ÜZERİNE
NİTEL BİR ARAŞTIRMA1
THE ROLE OF MEDIA IN GENDER INEQUALITY
QUALITATIVE RESEARCH ON ANALYSIS OF THE OPINIONS OF PSY1
Ali Murat KIRIK
, Murat KORKMAZ
CHOLOGICAL COUNSELORS
WORKING
IN HIGH1 SCHOOLS ABOUT
1
Marmara Üniversitesi
İletişim Fakültesi GUIDANCE
Radyo Televizyon ve Sinema Bölümü
VOCATIONAL
1
Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni
Özgecan NURYÜZ1, Ece DAĞYAR2, Yeliz YEŞİLOĞLU3
Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik, İstanbul / Türkiye
Özet: Tarihin farklı dönemlerinde, farklı coğrafyalarında
Abstract: Roles and responsibilities socially attributed
farklı kültürlerde kadınlara ve erkeklere toplumsal
to women and men in different periods of history,
olarak yüklenen rol ve sorumluluklar kısaca toplumsal
different geographies and different cultures are exÖz:
Günümüzde
sürekliifade
değişim
gösteren teknolojik,
ekonomik
ve
Abstract:
Continuously
technological,
economic
cinsiyet
şeklinde
edilmektedir.
Birey
dünyaya
pressed as
gender inchanging
short. Gender
appears
since and
the
sosyal yapılar sadece yaşam standartlarımızı değiştirmekle kalmayıp,
social structures not only change our life standards, but also
individual is born and human affairs differ. However,
geldiği andan itibaren toplumsal cinsiyet kendisini
hayatımızda önemli bir yere sahip olan meslek seçimini de karmamake the choice of profession complicated which is an important
women
into
the background
both socially
göstermekte
veBu
insani
ilişkiler
de farklılaşmaktadır.
şık
hale getirmiştir.
nedenle,
ülkemizdeki
öğrencilerin meslek
step
in ourare
life.pushed
Therefore,
school
psychological counselors
play
seçimlerini
yaptıkları lisegerek
yıllarında
okul psikolojik
danışmanlarına
important
roles in high
yearsforced
when students
and politically
and school
they are
to live choose
underprothe
Ancak günümüzde
toplumsal
gerekse
de siyasal
önemli
düşmektedir.
bağlı
olarak bu çalışmanın
amacı
fession.
Accordingly,
purposeinequality
of this study is
is to
analyze the
açıdanroller
kadın
ikinci Buna
plana
atılmakta
ve erkeklerin
shadow
of men. the
Gender
reflected
to
mesleki rehberliği, lise düzeyinde çalışan psikolojik danışmanların
vocational guidance from the eyes of psychological counselors
gölgesinde
yaşamaya
mecbur
bırakılmaktadır.
Kadifferent
fields
of media
and this
gözünden
incelemektir.
Araştırma
farklı illerdeki
devlet okullarında
working
in high
schools.
The research
wascondition
carried outincreasafter the
dın-erkek
eşitsizliği
alanlarına
da
ingly puts
on a solid
basis.working
While inwomen
ve
özel okullarda
görev yapanmedyanın
beş psikolojikfarklı
danışmanla
görüşülerek
interview
withinequality
five psychological
counselors
public
gerçekleştirilmiştir.
veri toplama
aracı olarak
araştırmacılar
and
schools
different
provinces.
Face-to-face semiyansımakta veÇalışmada
bu durum
eşitsizliği
giderek
somut
andprivate
men have
theofsame
rights
and responsibilities
in
tarafından geliştirilen yüz yüze yarı yapılandırılmış mülakat tekniği
structured interview technique developed by researchers as data
bir
düzene
oturtmaktadır.
Teoride
kadın
ve
erkekler
theory,
it
is
clearly
understood
from
the
programs
and
kullanılmış ve nitel araştırma yöntemleri benimsenmiştir. İlgili
collection tool was used and qualitative research methods were
aynı hakdikkate
ve yükümlülüklere
sahipken,
uygulama
contentsRelated
presented
in media
that into
the account
situation
the
literatürler
alınarak, mesleki rehberlikte
öğrenci
faktörü,
adopted.
literatures
were taken
andisfour
mesleki
rehberliğin
hedefleri,bu
mesleki
rehberlik
çalışmaları
ve mesthemes
namely student
factor in vocational
guidance,
noktasında
durumun
şekilde
olmadığı
medyada
right opposite
in practice.
In this study,
thetargets
role of
of
leki rehberlikte işbirliği olmak üzere dört tema ve her temayla ilgili
vocational guidance, studies of vocational guidance and cooperation
yer alan programlardan ve sunulan içeriklerden de
media in gender inequality is emphasized and some
toplamda yirmi üç kategori oluşturulmuştur. Araştırmanın sonuçlarına
in vocational guidance and a total of twenty three categories were
açıkça
anlaşılmaktadır.
çalışmada
toplumsal
cinsiyet
conclusions
have
on positioning
in
göre,
devlet
liselerinde görev Bu
yapan
okul psikolojik
danışmanlarının,
created
related to
eachbeen
theme.made
According
to the results women
of research,
özel
liselerde
görev
yapan
okul
psikolojik
danışmanlarına
göre
daha
the
psychological
counselors
working
in
public
high
schools
are
eşitsizliğinde medyanın rolü irdelenmiş ve kadının
media. Following the research, it has been indicated
fazla
öğrencidenkonumlandırılışı
sorumlu oldukları ortaya
çıkmıştır.
Araştırmaya
responsible
for more
students
the psychological
counselors
medyadaki
üzerine
çıkarımlarda
that women
are used
as athan,
sexual
object in media
and
katılan psikolojik danışmanlar tarafından mesleki rehberlik uyguworking in private high schools. It has been stated that vocational
bulunulmuştur.
Araştırma
neticesinde
kadının
medthey
fall
behind
men.
Moreover,
findings
obtained
lamalarının öğrencilerin mesleki tercih sürecinde oldukça etkili ve
guidance practices of the participant psychological counselors are
yada cinsel
bir obje olarak
kullanıldığı
ve erkeklerin
have effective
been supported
with
examples.
faydalı
olduğu belirtilmiştir.
Buna ilişkin
olarak çalışmaya
katılan
highly
and useful for
students
in choice of profession. All
okul
psikolojik
danışmanlarının
tümü
öğrencilerin
mesleki
tercih
school
psychological
counselors
who
participate
in the study have
gerisinde yer aldığı ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte
sürecinde ilgi ve yeteneklerini keşfetmek amacıyla envanterler
stated
that
they use
inventories
with Inequality,
the purpose of
discovering
Key
Words:
Gender,
Gender
Male
Hegeelde edilen bulgular örneklerle desteklenmiştir.
kullandıkları ve öğrencilerin sıklıkla yaşadıkları bazı kaygı yaratan
the
interests
and
skills
of
students
in
choice
of
profession
mony, Media, Positive Discrimination Ethics In process
Media
durumlardan bahsetmişlerdir. Son olarak veli ile iş birliği yapmanın
and they mention some situations that frequently cause anxiety
Anahtar tarafından
Kelimeler:
Toplumsal
Cinsiyet,
Kadın-Erdanışmanlar
ne kadar
önemli olduğu
ifade edilmiştir.
Bu
in students. Lastly, counselors have specified how important the
kek Eşitsizliği,
Erkek
Hegemonyası,
Medya,
Pozitif
sonuçlar
literatür ışığında
tartışılmış
ve çeşitli öneriler
sunulmuştur.
cooperation with parents is. These results have been discussed in
the light of literature and various suggestions have been made.
Ayrımcılık,
Medyada
EtikMesleki Rehberlik, Rehberlik
Anahtar
Kelimeler:
Liselerde
1-2-3
Hizmetleri, Okul Psikolojik Danışmanı, Kariyer Danışmanlığı
Key Words: Vocational Guidance in High Schools, Counselling
Services, School Psychological
Doi: 10.17360/UHPPD.2016516566
(1) Sorumlu Yazar: Özgecan NURYÜZ, Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Psikolojik Danışmanlık ve
Rehberlik, İstanbul / Türkiye ozgenryz@hotmail.com Geliş Tarihi / Received: 14.12.2015 Kabul Tarihi/ Accepted:
28.02.2016 Makalenin Türü: Type ofarticle (Araştırma – Uygulama / Research -Application) Çıkar Çatışması /
Conflict of Interest:Yok / None“Etik Kurul Raporu Yok – None of Ethics Committee”
1
111
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
Giriş
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
olarak tanımlanır. (Kuzgun, 2000). Amerikan
Ulusal Kariyer Gelişimi Derneği (NCDA),
Her birey toplumda bir ADMINISTRATIVE
meslek edinme, bu mesleği
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
kariyer danışmanlığını şöyle tanımlamış­tır: “Biicra ederek, etkin ve işe yarar olma gereksinimi
CUSTOM DUTIES
reylerin mesleklere, kariyerlere, kariyer rolle­rine
duymaktadır. Çünkü meslek, bireyin düşüncelerini, 2
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER3
ve sorumluluklarına,
kariyer kararları verme
yaşamdaki rolünü ve
statüsünü etkileyen bir araçtır
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malive
Hukuk
Programı
Yüksek Lisans
Öğrencisizaman aktiviteleri
kariyer
planlama,
serbest
3
Celal
Bayar Üniversitesi
(Kuzgun, 2009). Diğer bir tanımıyla
meslek,
yaşamınSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
planla­ma, kariyer yolları ve diğer kariyer gelişim
uzun bir zaman dilimini kapsayan, kişinin dünya
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
aktivite­
leri (örneğin özgeçmiş yazma, iş görüşmesi,
yer değiştirmesi
nedeniyle,ve
buhatta
eşyanın
from the movement of commercial commodities
görüşünü, kişiseleşyanın
doyumunu,
değerlerini
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
işcommodities’quantity
arama teknikleri)
gibi onların kariyerleri ile
ve mali
fonksiyonlarının
yanında önemli bir
and value. It is are a kind of
yaşayacağı yeresosyal
kadar
birçok
alanı etkileyebilen
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
ilgili
çatışma ve sorunlara yönelik bireysel veya
türüdür.(Sears,
Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden
alınan
instrument in addition to its economic, social and
önemli bir seçimdir
1982;
Sharf,
1997).
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve grupla
fiscal functions.
Since they
are not collected
on (Herr, 2004).
sürdürülen
danışma
sürecidir
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Bireyin, kendini
gelişim
vergikeşfetmesini,
türü olmadığından, kişisel
dış ticarete
konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus Kariyer
are collected
only once when commodities
subject
danışmanlığı
kavramı,
ilk kez 1970’li
sürecini beslemesini,
potansiyelini
en üst vergileri,
düzeyde
olmak üzere
alınmaktadır. Gümrük
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu yıllarda
the second hayat
item of tax
procedural
law,
custom
boyu verilen bir hizmet olarak
kullanarak üretkenliğini
arttırmasını
sağlayan
bir
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 anılarak,
procedureskariyer
and practises
of custom
duties are
rehberliği
ve psikolojik
danışmanlığı
meslek seçmesi,sayılı
geleceği
için çokdüzenlenmiştir.
büyük önem
Gümrük Kanunu’nda
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük olarak
Throughadlandırıldı.
this law, a systematization
has “kariyer
been
1980’lerde
gelişimi”
taşır. Fakat kişinin
bu koşulları
bir meslek
Bölgesine
girişinden sağlayan
başlayıp, eşyaya
uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasına
göre
bir
sistematik kavramı
international önem
trade entering
customs ve
territories
of
kazandı
kariyer
gelişimine
tercih etmesi tekişlemlerin
başına yeterli
Dawis
oluşturulmuştur.
Diğerdeğildir.
tüm vergilerde
olduğuve
gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, destek
Like all programlarının
other taxes, compalsiveana­
levels
such as
okulundan
başlayarak
Lofquist (1984)gümrük
gibi bazı
kuramcılar, mesleksel
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan lise
by General
Directorate
of
Customs as a partyaygınlaştırıldı.
of
sonuna
dek
kullanılması
1
seçimin üzerinde
kadar,
mesleksel
Budurdukları
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
hükümlerine uygun
olarak yürütülmektedir.
Customs Law. Resolution
process ofve
disputes
over
ise sosyal
bilişsel
kuramların
uyuma da dikkatKanunu
çekmektedirler.
Mesleki
doyuma 1990’larda
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci,
diğer vergilerde
süreçten farklı bir önem
process kazanması,
of other taxes. Customs
kariyerduty
da­ndisputes
ışmanlığı alanında
erişebilmek için,
kişinin
ilgi veoluşan
yetenekleriyle
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
uygulamaların
ortaya çıkmasını
öncelikle
idari ederek,
aşamada çözümlenmek
zorundadır. yeni
place.yaklaşım
However, in ve
the case
of disputes not being
paralel meslekleri
tercih
mesleki uyum
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
rehberlik ve
uyuşmazlıklarda
yoluna süreci
başvurulabilmektedir.
göstermesi gereklidir.
Buyargı
uyum
kısaca sağladı. O yıllardan bu yana mesleki
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler:
Gümrük,yaşam
Gümrükboyu
Vergisi, kariyer
Disputes danışmanlığı birçok dönüşüm ve değişim
kariyer olarak tanımlanabilir.
Kariyer,
Gümrük Uyuşmazlıkları
devam eden bir süreçtir, bir mes­lek seçmekle veya geçirmiştir (Yeşilyaprak, 2012).
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
mesleğe girmekle tamamlanmaz. Herr (2004),
bunu “Meslek, seçilir; kariyer, oluşturulur!”
sözüyle ifade etmiştir.
Eğitim sürecinde bireylere meslek seçimi ve
mesleki uyum konusunda yapılan hizmetler ise
“Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı”
Türkiye’de de altmış yıllık bir geçmişi olan
psikolojik danışma hizmetleri ağırlıklı olarak okul
sisteminde verilmektedir. Psikolojik danışmanların
çok büyük bir kısmının okullarda çalışmakta
olduğu ve onlardan mesleki rehberlik çalışmaları
yapmaları beklendiği düşünülürse, okul psikolo-
112
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
jik danışmanlarının meslek seçimi aşamasında
olan öğrenciler için kariyer desteği sağlamada
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
desteğe ihtiyaç duyan öğrencilere yardımcı
ve kariyer farkındalığı yaratmada bir numaralı
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
olması ve rehberlik etmesi, hem mutlu bir nesil
kaynak kişiler okul psikolojik danışmanlarıdır.
yetiştirmek hem de ülkenin geleceğineCUSTOM
katkı DUTIES
Bununla beraber, Türkiye’de mesleki rehberlik ve
2
Selin
KILINÇ
,
Hatice
YURTSEVER3
sağlamak açısından önemlidir (Korkut, 2007).
kariyer
danışmanlığı ile ilgili yapılan araştırmalar
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
incelendiğinde,
bu çalışmaların daha çok ilköğretim
Celal Bayar kariyer”
Üniversitesi Salihli MYO,
DıĢ Ticaret Bölümü
Günümüzde, araştırmalar “sınırsız
ve ortaöğretim kurumlarında verilen kariyer
kapsamında, rehberliğin
her geçen gün daha fazla
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın göstermektedir.
yer değiştirmesi nedeniyle,
bu eşyanın danışmanlığı
from the movementhizmetlerinin
of commercial commodities
değerlendirilmesine
gerekli hale geldiğini
Rehberliğin
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal
ve mali fonksiyonlarının
yanında
önemli bir yönelik
commodities’quantity
value. It is are a kindOysa
of
olduğu and
görülmektedir.
çocuklukkariyer geliştirme
üzerindeki
etkilerinin
incelen-
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
türüdür. Aynı rehberlik
zamanda harcamalar
üzerinden alınan
mesi özellikle Kram’ın
konusundaki
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
kurumlar vergisi
gibi belirli aralıklarlasonra
alınan bir
seminer çalışmasının
yayınlanmasından
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
gümrüğe yaptığı
geldiği andason
bir defaya
mahsus
yaygınlaşmıştır.eşyanın
Ragi’nin
inceleolmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
menin bulgularıUsul
ise,Kanunu
bir rehbere
sahipmaddesine
olmanın
(VUK)’nun ikinci
göre bu
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
bireyin kariyergümrük
gelişiminde,
ilerlemesinde
vergilerinin usul
ve uygulama esaslarıve
4458
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
kariyer tatmininde
artış
sağladığını
göstermiştir.
ile dış
ticarete
konu olan eşyanın
Türkiye Gümrük
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
(Anafarta, 2002)işlemlerin sırasına göre bir sistematik
instrument
addition olan
to its economic,
social and
tan
çıkıpingenç
ve yetişkinliğe
hazırlanan
vurgulamaktadır. Bu nedenle, okul psikolojik
danışmanları, öğrencileri lise sonrası ve eğitim
seçeneklerini ve fırsatları keşfetmeye teşvik
etmelidir (Mau, Hitchcock, & Clavert, 1998;
Rosenbaum, Miller, & Krei, 1996).
Bu görüşlerden yararlanılarak, liselerde mesleki
Bu doğrultuda, özellikle ergenlik çağındaki,
araştırma ve farkındalık sağlama isteği zirvede
Ek olarak, araştırma nitel bir araştırma olup,
fiscal functions. Since they are not collected on
regular
basis like income tax
and corporate
as
lise
öğrencilerine
mesleki
vetax,
kariyer
açısından
an indirect tariff on expenditures, custom duties
are collected only
once when commodities
subject
uygulanan
danışmanlık
hizmetlerinin,
özellikle
to foreign trade arrive at the custom. According to
the kurumlarında
second item of taxçalışan
proceduralpsikolojik
law, custom danışmanların
lise
duties are excluded from this law. Therefore,
procedures andincelendiği
practises of custom
duties are
gözünden
çalışmaların
olmadığı
regulated by customs law numbered 4458.
systematization has been
created beginning with commodities subject to
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi Bu
Turkey
and continuingbu
with
operation sequence.
doğrultuda,
çalışmada,
lise kurumlarında
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
Amerikan Okul tahakkuk
Danışmanları
Derneği’ne
ve tahsil aşamaları
Gümrük(2003)
ve Ticaret çalışan
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
okul psikolojik danışmanlarının gözünbağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1danışmanlığı hizmetleri, ilkokul
göre, lise kariyerBakanlığı’na
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük den,“
CustomsLiselerde
and Economy
according
mesleki
rehberliğin
rolü nedir?
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over
ve ortaokuldakiGümrük
farkındalık
sağlama, araştırma
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm ” customs
duties
has
a
different
form
from
the
sorusuna cevap aranmıştır ve okul psikolojik
süreci, diğer
vergilerde oluşan Türkiye’de
süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
faaliyetlerinin zirvesi
niteliğindedir.
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları danışmanlarının
have to be resolved administratively
in the
first
liselerdeki
mesleki
rehberlik
idari aşamada
çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
sürekli gelişen öncelikle
ve
yüksek
eğitim
müfredatına
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
hizmetlerine yönelik görüşlerindeki
benzerlik
1
uyuşmazlıklarda
yargı yolunadanışmanlığı,
başvurulabilmektedir.
entegre edilmeye
çalışılan kariyer
words: Custom, Custom Duties, Custom
veKey
farklılıklar
ortaya konulmuştur.
Anahtar
Kelimeler: Gümrük,
Vergisi,
Disputes
kariyer eğitiminin
gelişmekte
olan Gümrük
doğasını
Gümrük Uyuşmazlıkları
Through this law, a
görülmektedir.
rehberlik hizmetlerin eksik yönlerini tamamlamak için gerekli uygulamalar yapılabilir, okul
psikolojik danışmanlarının sorunlarına ışık tutarak
ihtiyaçlarının giderilmesine katkı sağlayabilir.
genellenebilirlik kaygısı taşımamaktadır. Ancak,
113
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
bu çalışmanın PDR alanında yapılacak nicel
yaptıkları çalışmaları incelemektir. Araştırma,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
araştırmalara kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.
Türkiye’nin farklı kurum ve illerinde çalışmakta
Yöntem
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
olan, bu tür çalışmalara katılım konusunda
CUSTOM DUTIES
gönüllülük gösteren
beş psikolojik danışman ile
2
3
Selin KILINÇ
Araştırma nitel bir araştırma olup, araştırmanın
amacı , Hatice YURTSEVER
2
Katılımcı
bilgileri ayrıntılı olarak
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler Ens. Maliyürütülmüştür.
Hukuk Programı Yüksek
Lisans Öğrencisi
lise düzeyinde çalışan
psikolojik
danışmanların
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
mesleki rehberlik alanındaki rollerini ve bu konuda
Tablo1’de belirtilmiştir.
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yer
değiştirmesi
nedeniyle, bu eşyanın
from
the movement of
commercial commodities
Tablo
1.
Katılımcılara
İlişkin
Demografik
Analizler
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış
ticaret ve ekonomi
politikası
aracı olan bir vergiÇalıştığı
tariff that
is a foreign tradeÖğrenci
and economic
policy Deneyim
Katılımcılar
Cinsiyet
Lisans
Durumu
Kurum
Sayısı
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir vergi türüAlan
olan gümrük
fiscal
functions. Since they750
are not collected on 9 Yıl
1.
Erkek
Dışı vergisi, gelir veDevlet
Lisesi
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
vergi
türü olmadığından,
indirect tariff on expenditures,
2.
Kadın
Alan dış
Dışıticarete konu olanÖzelanLise
300 custom duties 6 Yıl
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak
üzere alınmaktadır.
vergileri, VergiÖzeltoLise
foreign trade arrive at the138
custom. According to 2 Yıl
3.
Kadın
Alan Gümrük
İçi
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
this law. Therefore,
4.
Kadın
Alan İçi
Özelduties
Lise are excluded from308
10 Yıl
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
5.
Erkek
Alan İçi
Devlet
Lisesi
1150
2 Yıl
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
Çalışmada veri toplama
aracı
olarak
araştırmacılar
çalışmaları
oluşturulmuştur.
Diğer
tüm vergilerde
olduğu gibi mesleki
Turkey andrehberliğe
continuing withilişkin
operationyaptıkları
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
öğrenme
amacıyla sorulmuştur. Sorular literatür
tarafından geliştirilen
yüz
yarı yapılandırılmış
tahakkuk
ve yüze
tahsil aşamaları
Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
elde Ministry
edilen
bilgilerle
mülakat tekniğiBakanlığı’na
kullanılmış
ve bu
çerçevede
Bu
çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimlertaramasından
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to desteklenmiş
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law.
Resolution
disputes
over olup ek 1’de
vecustoms
kişisel
deneyimle hazırlanmış
bir görüşme formu
hazırlanmıştır.
Mülakatların
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların
çözüm
duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir belirtilmiştir.
process of other taxes. Customs duty disputes
gerçekleştirilmesinden
önceGümrük
mülakat
sorularına
yapıya sahiptir.
vergisi
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
ilişkin olarak iki öncelikle
alan
uzmanının
görüşleri
alınmış,
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen Araştırmaya
solved administratively,
action 2013-2014
can be taken.
ait legal
veriler
yılının güz
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
gerekli düzeltmeler yapılarak sorulara son hali
Key words: Custom,
Custom Duties,
Custom
döneminde
toplanmıştır.
Katılımcıların
ikisinAnahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
verilmiştir. Mülakat
içeriğinde,
ilgili
literatür
çerGümrük Uyuşmazlıkları
den telefonla randevu alınmış olup, diğer üç
çevesinde, okul rehberlik servislerinden mesleki
rehberlik hizmetleriyle ilgili bilgilerin alınmasına
yönelik olarak hazırlanan sorular bulunmaktadır.
Bu kapsamda sekiz soru hazırlanmış, sorulan sekiz
sorudan ilk ikisi çalışanların kişisel ve kurum
bilgilerini saptamaya yönelik sorulmuş olup,
kalan altı soru okul psikolojik danışmanlarının
katılımcıya mail yoluyla ulaşılmış ve görüşme
tarihi belirlenmiştir. Görüşmeler, katılımcılardan
üçünün çalıştığı kurumlara gidilerek yapılmış olup,
diğer iki katılımcı ile kurum dışında görüşülmüştür.
Görüşme öncesinde katılımcılara çalışmanın
amacı hakkında bilgi verilmiş, ses kaydı alınması
için izin istenmiş, gizliliğe önem verileceği ve
114
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
bilgilerin araştırma amacıyla kullanılacağına
Kategoriler belirlendikten sonra, aralarında neden
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
dair bilgilendirme onay formu imzalatılmış
sonuç ilişkisi olan kategoriler bir araya getirilip
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
olup, katılımcılarla yüz yüze 30-40 dakikalık
dört tema oluşturulmuştur. Alıntı yapılan görüşün
CUSTOM DUTIES
görüşmeler yapılmıştır. Ardından, görüşmelerden
kime ait olduğunu belirtmek için katılımcı ke2
3
Selin KILINÇ
YURTSEVER
alınan ses kayıtlarının deşifrasyonu yapılmış
ve , Hatice
limesinin
baş harfi
ve kaç numaralı katılımcı
2
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Maliolduğunu
Hukuk Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
deşifrasyonu yapılan
veriler
içerik
analizi
tekniği
ifade
eden
sayı,
örneğin (K3) şeklinde
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
ile çözümlenmiştir. Araştırmada tümevarım tekniği
parantez içerisinde belirtilmiştir.
Özet:
Gümrük vergisi,
gümrüğe tabiilişkin
olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
kullanılmıştır. Bu
doğrultuda,
araştırmaya
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın Bulgular
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeriolup
üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
kodlar önceden belirlenmemiş
görüşmecilerin
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
ifadelerinden sonra
üç araştırmacı
tarafından
liselerde
öğrenci
dış ticaret
ve ekonomi politikası
aracı olan ayrı
bir vergi Araştırmada,
tariff that is a foreign
trade andmesleki
economic rehberlikte
policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
ayrı okunup isimlendirilmiş,
ilgili
literatür
ve ve faktörü,
mesleki
rehberliğin
hedefleri,
mesleki
dolaylı bir vergi türü olan
gümrük
vergisi, gelir
fiscal functions.
Since they
are not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
oluşturulan kodlar
alınarak
kategori
çalışmaları
mesleki
rehberlikte
vergi dikkate
türü olmadığından,
dış 23
ticarete
konu olan rehberlik
an indirect tariff
on expenditures,ve
custom
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
oluşturulmuştur.olmak
Araştırmacılar,
belirledikleri
kod
olmak
dörtAccording
tema oluşturulmuştur.
üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi işbirliği
to foreign trade
arriveüzere
at the custom.
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
ve kategorileri kanun
karşılaştırmış
ve tutulmuştur.
büyük oranda
temalara
ait Therefore,
kategoriler, aşağıda
kapsamı dışında
Bu nedenle, Oluşturulan
duties are excluded
from this law.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
benzer kategoriler
oluşturulduğu görülmüştür.
ayrıntılı
olarak sunulmuştur.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük Öğrenci
vergisinde Faktörü
de zorunlu aşamalar
olan tarh,Sayısı
Like all other taxes, compalsive levels such as
I. Mesleki Rehberlikte
• Öğrenci
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
accrual and collecting are regulated
• Öğrencilerin assessment,
Okul Rehberlik
Servisi ile İlgili Bilgisi
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
• Öğrencilerin
MeslekMaliye
Algısı
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs
and
Economy
according
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
• Öğrencilerin customs
Mesleki
Olgunluk Düzeyi
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
duties has a different form from the
•
Öğrenci
İlgisi
ve
Gerçeklik
Çatışması
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes.
Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
II. Mesleki Rehberliğin
Hedefleri
•
Öğrenciyi
Tanımanın
Önemi
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
• Mesleki Rehberliğin
Önemi legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
• Mesleki Rehberliğin
Hedefleri
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
• Mesleki
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük
Vergisi,Rehberliğin
Disputes Etkisi
Gümrük Uyuşmazlıkları
• Öğrenciye Kazandırılması Gerekenler
III. Mesleki Rehberlik Çalışmaları
•
•
•
•
•
•
Mesleki Rehberlik Uygulamaları
Danışmanlık Teknikleri
Envanter Kullanımı
Envanter Kullanımının Faydaları
Olay Örnekleri
Uygulamalı Mesleki Rehberlik
115
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
III. Mesleki Rehberlikte İşbirliği
• Velilerin Rolü
ĠDARĠ AġAMADA
ÇÖZÜM YOLLARI1
• Velilerin Tutumu
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
• Velilerin
Talebi TO DISPUTES OVER
• Okul Yönetiminin Rolü
CUSTOM DUTIES
• Okul Yönetiminin Destek Olduğu Durumlar
2
Selin
, HaticeRolü
YURTSEVER3
• KILINÇ
Öğretmenlerin
2
Sağlıklı
Meslek
İçin
İşbirliği
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal•Bilimler
Ens. Mali
HukukSeçimi
Programı
Yüksek
Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Mesleki Rehberlikte Öğrenci Faktörü
kararsızlığın, ergenlerin kariyer gelişimleri üzeri-
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
enmovement
önemliofengellerden
biri olduğunu ortaya
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın ndeki
from the
commercial commodities
Birinci tema kapsamında,
miktarı veyagörüşmelerde
değeri üzerindenkatılımcılara
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
2. katılımcı
prestijli
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir koymuştur.
commodities’quantity
and value. It is öğrencilerinin
are a kind of
öğrenci sayıları sorulmuş
öğrenci
sayılarının
dış ticaret ve ve
ekonomi
politikası
aracı olan birbir
vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
yüksek
meslekleri tercih ettiklerini belirtirken,
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
sonucu olarak, öğrencileri
yakından tanıma fırsatı
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
3.regular
ve 4.basiskatılımcılar,
öğrencilerinin kendi ilgi ve
kurumlar
vergisi gibi belirli
aralıklarla göre,
alınan bir
like income tax and corporate tax, as
bulup bulamadıkları
araştırılmıştır.
Bulgulara
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan yeteneklerinin
an indirect tariff on expenditures,
duties günümüzde
farkında custom
olmadan,
eşyanın gümrüğe geldiği
anda
bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
1. katılımcının sorumluluğunda
750,
2.
katılımcının
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi popüler
to foreign trade
arrive
at the custom. According
to
olan
mesleklere
yöneldiklerini
ve bu
Usul Kanunu
ikinci maddesine
300, 3. katılımcının
138, 4.(VUK)’nun
katılımcının
308 vegöre
5. bu the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, durumun
duties are excluded
fromrehberlikteki
this law. Therefore,
mesleki
engellerden biri
gümrük
vergilerinin
usul ve belirlenmiştir.
uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
katılımcının 1150
öğrenci
olduğu
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun olduğunu
regulated byeklemişlerdir.
customs law numbered
Çakar4458.
ve Kulaksızoğlu
dış ticarete
konu olan eşyanın
Türkiyeokul
Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bu doğrultuda,iledevlet
liselerinde
çalışan
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak (1997),
created beginning
with seçimini
commodities subject
to
meslek
bir davranış
olarak
psikolojik danışmanlarının,
özel göre
liselerde
işlemlerin
sırasına
bir görev
sistematik
international trade entering customs territories of
ve bu with
davranışın
oluşmasında, kişinin
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi tanımlamış
Turkey and continuing
operation sequence.
yapan okul psikolojik
danışmanlarına
göre daha
gümrük vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
sahibi
olma
ve ilerideki
yaşam koşullarını
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret prestij
assessment,
accrual
and collecting
are regulated
fazla öğrencidenBakanlığı’na
sorumlu
oldukları
tespit
edilmiştir.
bağlı ayrı bir
kuruluş
niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimlergaranti
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk toyattığını ortaya
alma Ministry
gibi
ihtiyaçları
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs altına
and Economy
according
Bu konuda, TürkKanunu
Psikolojik
RehberProgramı
YüksekDanışma
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarakve
yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm koymuştur.
customs duties has a different form from the
lik Derneği’ninGümrük
liseler
için
önerisi,
öğrenci
süreci, diğer
vergilerde
oluşan150
süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
ile bir okul psikolojik
danışmanının
ilgilenmesi
Ek
olarak, katılımcılara öğrencilerin okul rehberöncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
10
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legalbilgileri
action can behakkında
taken.
yönündedir. Buna
göre, katılımcılardan yalnızca
lik servisi
ile ilgili
yöneltilen
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: 2.
Custom,
Custom Duties,
Custom
3. Katılımcının sorumluluğundaki öğrenci sayısının
sorularda,
katılımcı
öğrencilerinin
okuldaki
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Uyuşmazlıkları
literatüre uyum Gümrük
sağladığı
bulgulanmıştır.
mesleki rehberlik hizmetleri ile ilgili yeterince
Katılımcılara öğrencilerin mesleki olgunluğu
ve meslek algıları hakkında yöneltilen sorularda, katılımcıların tümü öğrencilerinin mesleki
olgunluklarının yeterli olmadığını belirtmişlerdir. 4.
ve 5. katılımcılar ek olarak, öğrencilerin kararsızlık
da yaşadığını söylemiştir. Akkoç (2012), yüksek
bilgi sahibi olduğunu belirtirken, 1. katılımcı
lisenin ilk yıllarında öğrencilerin hayallerinin
peşinden koştuklarını fakat ilerleyen yıllarda hayalleriyle ülkedeki mesleki gerçekliğin çatıştığını
ve ancak bu aşamada mesleki rehberliğe ihtiyaç
duyduklarını belirtmiştir.
116
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
tanıma fırsatı bulamadıklarını ifade ederken, 1.
K1: “Öğrenciler 9. ve 10. Sınıfta biraz hayalperĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
Katılımcının bu konudaki ifadesi şu şekildedir:
est oluyorlar. Bu tabi ki iyi bir şey ama ne yazık
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
ki 11 ve 12. sınıfa gelip YGS-LYS gerçeğiyle
K1: “Maalesef görevimiz dışında da bir sürü iş
CUSTOM DUTIES
karşılaştıklarında ilgi ve istekleriyle gerçekler
yüklendiği için buna çok fırsat kalmıyor. Nitekim
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
arasında kalıyorlar. Bu aşamada meslekleri
öğrencilerin de derslerden başını kaldıracak
2
Celal
Bayar Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
daha derinlemesine
öğrenmek
istiyorlar.
Biz de
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaret Bölümü
vaktiDıĢ
olmuyor.”
bu noktada yardımcı olmaya çalışıyoruz.”
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari Katılımcılara
Abstract: Custommesleki
duty is a kind
of tariff arising
rehberlik
yaparken hedefleeşyanın yer
değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
Mesleki Rehberliğin
Hedefleri
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, dikleri
subject toile
customs
is based on those
ilgiliwhich
yönlendirilen
sorularda, tüm
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
öğrencileri tanımak,
İkinci tema kapsamında,
1. katılımcı
dış ticaret ve ekonomi
politikası aracımesleki
olan bir vergi katılımcılar
tariff that is aöncelikli
foreign tradehedeflerinin
and economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
kendi
alanlarını
rehberlik sürecini,
“öğrencinin
yetenek
ve ve öğrencilerinin
dolaylı
bir vergi türü olanilgi,
gümrük
vergisi, gelir
fiscal functions. Since
they ilgi
are not
collected onkeşfetmelerine
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
hayatıcustom
yaşamalarına
yardımcı
başarılı olduğuvergi
dersler
göz önünde
bulundutürü olmadığından,
dış ticarete
konu olan ve
anmutlu
indirect bir
tariffmeslek
on expenditures,
duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
ifade
etmişlerdir.
rularak, hangi mesleğe
uygun
olduğunun
olmak üzere daha
alınmaktadır.
Gümrük
vergileri, Vergi olmak
to foreignolduğunu
trade arrive at the
custom.
According to 2. katılımcı
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
açıklamıştır:
belirlenmesi ve kanun
geleceği
önemli
bir Bu
karar
kapsamıiçin
dışında
tutulmuştur.
nedenle, bunu
duties şu
are şekilde
excluded from
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
verme aşamasıdır.”
şeklinde
tanımlamıştır.
Mesleki
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
K2:
“Benim bu hizmeti yaparken hedefim öğrencileri
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
rehberlik, literatürde
de
buna
paralel
olarak
şöyle
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak hayatlarını
created beginning
with commodities
subject to
etkileyen
bu kararı
verirken doğru
işlemlerin rehberlik,
sırasına
göre
bir çeşitli
sistematik
international trade entering customs territories of
tanımlanmıştır. Mesleki
bireylerin
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi yönlendirmek,
Turkey and continuing
with yapılarına
operation sequence.
kişisel
uygun, çalışırken
gümrük
vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
meslekleri ve kendi
kişisel
özelliklerini
tanımaları
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret zevk
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
alarak para kazanabilecekleri ve aynı zamanda
Bakanlığı’na
bağlıkendilerine
ayrı bir kuruluş
olan
by General Directorate of Customs as a part of
ve bu bilgiler doğrultusunda
en niteliği
uygun
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
AnabilimMinistry
Dalı
Mali
Hukuk to
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük kişisel
Customsgelişimlerini
and Economy
according
tamamlayacakları
alanlara
6 yürütülmektedir.
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak
Customs
Law. Resolution
disputes over
olan meslekleri Kanunu
seçmeleri,
sürecidir.
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm yönlendirmek.
customs duties has Okuduğum
a different form bir
fromkitaptan
the
alıntıyla
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
bitireyim:
“Birkaç
saat mutlu
olmak
Katılımcılara öğrencilerini
tanımauyuşmazlıkları
fırsatı
yapıya sahiptir.yakından
Gümrük vergisi
have to be resolved
administratively
in the
first için alış veriş
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
birkaç günlegal
mutlu
olmak
için tatile gidin,
bulup bulamadıkları
rehberlik sürecinde
Ancakve mesleki
idari
aşamada
çözümlenemeyen yapın,
solved administratively,
action can
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
birkaç
ay mutlu
için evlenin
öğrenciyi tanımanın önemi ile ilgili sorulan soruKey words:
Custom,olmak
Custom Duties,
Custom ve bir ömür
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
mutlu olmak için sevdiğiniz işi yapın.”
larda, tüm katılımcılar
mesleki rehberlik sürecinde
Gümrük Uyuşmazlıkları
öğrenciyi yakından tanımanın, mesleki seçim
Mesleki Rehberliğin hedefleri literatürde şu şekilde
sürecini kolaylaştırması, uygun ve doğru mesleğe
özetlenmiştir. Mesleki rehberlikte hedeflenen,
yönelim ve sağlıklı hedefler belirleme açısından,
gençlerin farklı meslek alanlarını tanımaları, ilgi
önemli bir kriter olduğunu belirtmişlerdir. 2. 3.
ve yeteneklerine uygun olan meslekleri seçmeleri,
ve 4. katılımcılar öğrencilerini yakından tanıma
seçtikleri mesleklere hazırlanmaları ve mesleki
fırsatı bulduklarını belirtmişlerdir. Bunun yanı
açıdan gelişmeleridir (Kuzgun, 2000).
sıra, 1. ve 5. katılımcılar öğrencilerini yakından
117
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
Ek olarak, yapılan uygulamaların öğrenciler üzeriifade etmişlerdir. Bunun yanı sıra, 1. katılımcı,
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
ndeki etkileri sorulduğunda, 2.,3. ve 5. katılımcılar,
grup danışmanlığı, sınıfta sunum yoluyla yapılan
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
mesleki rehberlik servisinin çalışmalarının öğrencileri
çalışmalar, meslek elemanların okulda davet
CUSTOM DUTIES
üzerinde oldukça etkili olduğunu ifade etmişlerdir.
edilmesi ve kısıtlı da olsa üniversite ziyareti, 2.
2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
Bunun yanı sıra, 1. katılımcı, bu etkinin öğrenciden
katılımcı
meslek
elemanlarıyla söyleşi ve işyeri
Bayar Üniversitesi
Bilimler Ens. Maliziyaretleri
Hukuk Programı
Lisans Öğrencisi
öğrenciye farklılık2 Celal
gösterdiğini,
bazıSosyal
öğrencilerin
ve 3.Yüksek
katılımcı,
kariyer günleri, yapıldığını
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
doğru seçimler için araştırma yapıp, gelecekleri
belirtmiştir. 3. katılımcı yapılan çalışmaları şu
Özet: duyarken,
Gümrük vergisi,
gümrüğe anlamda
tabi olan ticari şekilde
Abstract: ifade
Custom etmiştir:
duty is a kind of tariff arising
için yoğun endişe
mesleki
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı
veya değeri
üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
olumsuz ve yanlış
algılara
sahip
öğrencilerin
ise
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir K3:
commodities’quantity
and value. Itetkinliğimiz
is are a kind of
Kariyer Günleri
var. Geçen
ilgilenmediklerine
değinmiştir.
dış ticaret
ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
çalıştay
şeklinde
düzenlediğimiz
kariyer
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan yıl
instrument
in addition
to its economic,
social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Mesleki Rehberlik
olmuştu.
seçmek
kurumlarÇalışmaları
vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir günü
regular etkinliğimiz
basis like income tax
and corporateÖğrenciler
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
mesleğin
çalışmasına
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus istedikleri
are collected only
once when commodities
subject katılıp, merak
Katılımcılara uyguladığınız
envanterler
nelerdir
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrük vergileri,
Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
sormuşlardı. Bu
Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu ettikleri
the secondsoruları,
item of taxkonuşmacımıza
procedural law, custom
sorusuna yönelikUsul
alınan
cevaplarda,
katılımcıların
kanun
kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
içindeand
düzenlenecek
kariyer
günlerimize yaz
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 yıl
procedures
practises of custom
duties are
tümü, öğrencilerin
ilgi ve yeteneklerini belirlemek
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ayında
mesleki gözlem de ekleyeceğiz. Öğrenciler,
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
amacıyla çeşitli
envanterler uyguladıklarını
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak seçmeyi
created beginning
with commodities
subject
düşündükleri
alanda
2 toya da 3 günlük
işlemlerin
sırasına
göre
birpsikolosistematik
international trade entering customs territories of
belirtmişlerdir. Böylece,
yalnızca
okul
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi gözlemler
Turkey and continuing
with operation
sequence.
sonucunda,
deneyimlerini
paylaşacak.
gümrükdeğil,
vergisinde
de zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
jik danışmanlarının
öğrencilerin
de kendi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Ek
by olarak
General Directorate
of Customs
as adanışmanlığını
part of
farkındalıklarınıBakanlığı’na
1. Katılımcı,
grup
ortak
1 keşfettiklerine değinmişlerdir.
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygun olarak
Customs Law.
Resolution öğrencileri
process of disputes
overaraya getirerek
Uygulanan envanterlere
ilişkin,
3.,yürütülmektedir.
4. ve 5.
sorunlar
yaşayan
bir
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
katılımcılar ABKÖ
Kavramı
değinmiştir.
1. Katılımcının bu
süreci,(Akademik
diğer vergilerde Benlik
oluşan süreçten
farklı bir uygulandığına
process of other taxes.
Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
Ölçeği) kullandıklarını
belirtirken,
ek olarak
1.
konudaki
ifadesi
şu ofşekildedir:
öncelikle idari
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However,
in the case
disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
katılımcı, meslekiuyuşmazlıklarda
eğilim testi,yargı
kendini
1
yoluna değerlendirme
başvurulabilmektedir.
K1:
Key Grup
words: görüşmelerinde
Custom, Custom Duties, daha
Custom çok ortak koenvanteri ve ilgi-yetenek
testi, 2.Gümrük,
katılımcı
kişilik
Anahtar Kelimeler:
Gümrük
Vergisi,
Disputes
nularda
sorunları olan öğrenciler bir araya
Gümrük Uyuşmazlıkları
testi, 3. Katılımcı, mesleki eğilim, mesleki
getirilerek mesleki rehberlik yapıyoruz. Örneğin
yönelim, mesleki tercih ve çoklu zeka envanteri
sınav kaygısı yaşayan öğrencilerle sınav kaygısını
ve 5. Katılımcı otobiyografi ve aile soy ağacı
azaltma yönelik yapılabiliyor.
kullandığını ifade etmiştir.
Katılımcılara yaşadıkları olaylarla ilgili olarak
Sunulan diğer hizmetlere ilişkin katılımcılara
sorduğumuz sorularda, 1. Katılımcı sıklıkla aile
yöneltilen sorularda, katılımcıların tümü, bireysel
içi tartışmalara şahit olduğunu ve böyle bir probgörüşmeler ve meslek tanıtımları yaptıklarını
118
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
lemi çözdüğünü belirtirken, 2. ve 5. katılımcılar,
Bu doğrultuda, 3., 4. ve 5. katılımcılar, velileĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
öğrencilerinin sıklıkla popüler ya da prestijli
rin mesleki rehberlik sürecinde, okul rehberlik
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
meslekler tercih ettiğini, fakat bu tercihlerin ilgservisine güvendiklerini belirtmişlerdir. 1. ve 5.
CUSTOM DUTIES
ileriyle çatışmasından ötürü müdahalede bulunup
katılımcılar başarılı öğrencilerin velilerinin daha
2
3
Selin KILINÇ
öğrencilerine farkındalık kazandırdıklarını
ifade , Hatice
ilgiliYURTSEVER
olduğunu belirtmişlerdir.
Ek olarak, 1. ve 3.
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Ens. Malikatılımcılar,
Hukuk Programı öğrencilerin
Yüksek Lisans Öğrencisi
etmişlerdir. 3. Katılımcı
ise,
disiplin
problemi
sağlıklı meslek seçim3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
yaşayan öğrencisinin meslek seçimine bulunduğu
leri yapma konusunda öğrenci-veli-öğretmen
Özet: Gümrük
vergisi, bunu
gümrüğeşutabi
olan ticari işbirliğine
Abstract: Custom
duty çekmişlerdir.
is a kind of tariff arising
katkıdan bahsetmiştir.
Katılımcı
şekilde
dikkat
3. Katılımcı bunu
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
to customs
which is based on those
ifade etmiştir: miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, şusubject
şekilde
özetlemiştir:
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
K3: Bir öğrencim
disiplin
problemi
yaşadığı
için,
Velilerin
öğrenciyi
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden
alınan K3:
instrument
in additiondesteği
to its economic,
social and yönlendirme
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
sosyal yaptırım olarak
anaokulunda
görevlendirmiştik.
en önemli
ayaklardan
kurumlar
vergisi gibi belirli
aralıklarla alınan bir noktasındaki
regular basis like income
tax and corporate
tax, as biri. Okulda
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
Yaşıtları ile problem
yaşayan
öğrencimiz,
kendini
3 when
ayağınız
oluyor.
eşyanın
gümrüğebu
geldiği
anda bir defaya
mahsus çalıştığınızda
are collected only once
commodities
subject Öğretmen –
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
orada mutlu hissettiğini
aidiyet
duygusunun
veli.
bunlardan
Usul Kanunu ve
(VUK)’nun
ikinci
maddesine göre bu öğrenci
the second –item
of taxEğer
procedural
law, custom biri eksik ise
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
orada geliştiğinigümrük
söyledi.
Çalışma
doğru
yönlendirme
sıkıntı
vergilerinin
usul ve grubu
uygulama olarak
esasları 4458 öğrenciyi
procedures and
practises
of custom dutieskonusunda
are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
kendine küçük yaş
grubunu belirlemişti. Yapılan
yaşıyorsunuz
ve etkilenen temel alan öğrenci oluyor.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
with commodities
subject to yapıyoruz ve
görüşmeler sonunda
öğrencim
fen
ağırlıklı
derMesleki
rehberlikte
aile ile işbirliği
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
Diğerpsikoloji
tüm vergilerde
olduğu gibi öğrenciler
Turkey and continuing
operationyaparken
sequence.
sler seçmiş olmasına
rağmen
okumak
meslekwithtercihi
yaşadıkları
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
istediğine karar verdi. Yüksek lisans alanını
stresli süreci hep birlikte yönetiyoruz.
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
gelişim psikolojisi
olarak
belirledi.
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
process
disputes over ilişkin 2. ve 4.
Bunun
yanı
sıra
velilerin
taleplerine
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
Mesleki Rehberlikte
İşbirliği
öğrencilerin
süreci, diğer
vergilerde oluşan süreçten farklı bir katılımcılar
process of othervelilerin
taxes. Customs
duty disputesilgi, yetenek ve
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
yapısına
meslekleri
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. kişilik
place. However,
in theuygun
case of disputes
not beingönemsemeyip,
Dördüncü temaAncak
çerçevesinde
yapılançözümlenemeyen
literatür
idari
aşamada
solved administratively, legal action can be taken.
daha popüler ve toplumsal prestiji
1 olan meslekleri
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
araştırması kapsamında, okuldaki rehberlik
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
ettiklerine değinmişlerdir. 2. katılımcı bunu
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, tercih
Disputes
hizmetlerinin sunulması
sırasında, rehberlik
Gümrük Uyuşmazlıkları
hizmetlerinin amacına ulaşabilmesi ve sağlıklı
şekillenmesi için okul psikolojik danışmanı, sınıf
rehber öğretmenleri ve diğer ders öğretmenleri,
okul müdürü ve müdür yardımcıları, işbirliği
ve ortak bir anlayış içinde aktif bir şekilde
görev almasının gerekliliğine dikkat çekilmiştir
(Altıntaş, 2002).
şu şekilde ifade etmiştir:
K2: Veliler mesleki rehberliğin önemini benimseyip
yapılan çalışmalardan memnuniyet duysalar da
yine de Türkiye’de genelde toplumsal prestiji
yüksek kabul edilen bölümler (tıp-hukuk) çocuklar
için istenmekte, kişilik yapısına uygunluk önemsenmemektedir. Özellikle çeşitli illerde calışmış
119
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
konuda yetersiz kaldığı durumlar olduğunu,
olmanın da verdiği tecrübelerle kültürel faklılıklar
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
öğrenci yoğunluğundan dolayı her öğrenciye
çok olmasa da bazı bölgelerde bu bilinç daha da
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
ulaşmada zorluk yaşanabildiğini ifade etmiştir.
düşük seviyelerde seyir etmektedir.
CUSTOM DUTIES
1. katılımcı bunu şu şekilde belirtmiştir:
Okul yönetimi ve diğer branş öğretmenlerin desteği 2
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
K1: Okul yönetimi onları zor durumda bırakmadığımız
ile ilgili yöneltilen sorularda,
2., 3. ve 4. Katılımcılar,
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar rehberlik
Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaretoluyor
Bölümü ama çok zor durumda kalacakları
süreceDıĢdestek
okul yönetiminin ve öğretmenlerin,
konularda pek yanımızda oldukları söylenemez.
servisini yapılan uygulamalarda desteklediğini
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
eşyanın yerokul
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın Özellikle
from the movement
of commercial
commodities
öğrencilerin
sorumluluklarını
almaktan
belirtmiş olup, özellikle
yönetimi
ile etkinlik
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
sosyal ve mali
fonksiyonlarının
yanındaiçinde
önemli bir kaçınıyor.
commodities’quantity
value. It is ziyareti
are a kind okulun
of
Örneğinandüniversite
koşularına
ve seminer düzenleme
konusunda
işbirliği
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
olarak
gerçekleştirilen
birandfaaliyettir. Okul
olduklarına değinmişlerdir.
3. ve harcamalar
4. katılımcı
bunu
türüdür. Aynı zamanda
üzerinden
alınan bağlı
instrument
in addition
to its economic, social
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
yapmaktan
endişe
Ergenlik
şu şekilde ifadekurumlar
etmiştir:
vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir yönetimi
regular basisbunu
like income
tax and corporate
tax,duyuyor.
as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
öğrencilerle
farklı subject
şehirlere gitmek ve
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus çağındaki
are collected only
once when commodities
K3: Okul yönetimi
öğretmenler
rehberlikteki
olmakve
üzere
alınmaktadır. Gümrük
vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
idare
etme
sorumluluğundan
kaçınıyor.
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu onları
the second
item of
tax procedural
law, custom
en büyük destekçiniz
olmazsa
süreci sağlıklı
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
nedenle
okul gezisi
gerçekleştirdiğimiz
vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 Bu
procedures
and practises
of customazduties
are
yönetebilmenizgümrük
mümkün
değil. Yapacağımız
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
çoğunlukla
gerçekleştiremediğimiz
bir faaliyettir.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
etkinlikleri öncelikle
okul yönetimine sunuyoruz,
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasınabilegöre
bir
sistematik
international
entering customs
of
Son
olarak,trade
dördüncü
tematerritories
kapsamında,
rehberlik
bu konuda çoğuişlemlerin
zaman bana
rehberlik
edip
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde desağlıyorlar.
zorunlu aşamalarOnun
olan tarh, servislerinin
Like all other taxes,
compalsive
levels such sürecini
as
mesleki
rehberlik
verimli
daha iyi şeyler yapabilmemizi
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan kılmak
by General
Directorate
of Customs
as a part of öğrenilmesi ve
adına,
mesleklerin
uygulamalı
dışında rehberlik
1 birimi olarak beş öğretmeniz.
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine
uygunarada
olarak yürütülmektedir.
Customs gezilerin
Law. Resolution
process
ofdüzenlenmesi
disputes over
tanıtıcı
daha
sık
konusunda
Anaokulundan liseye
kadar
bir
olan
bir
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
katılımcılar
olup,
1. Katılımcı daha
kurumuz. Yapılacak
birlikte
süreci,etkinlikleri
diğer vergilerde
oluşan planlıyoruz.
süreçten farklı bir tüm
process
of other taxes.hemfikir
Customs duty
disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
5. being
Katılımcı ise veli
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. çok
place.envanter
However, in kullanmanın,
the case of disputes not
K4: Evet destek
oluyorlar.
Okul
bu
Ancak
idari
aşamadaidaremiz
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
eğitimlerinin gerekliliğine vurgu
yapmıştır. 5.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
konuya önem veriyor. Bazen meslekleri tanıtacak
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
bunu şu şekilde ifade etmiştir:
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Katılımcı
Disputes
seminerle düzenliyoruz,
okulumuzda geniş bir
Gümrük Uyuşmazlıkları
K5: Çocukları yapacakları işin mutfağına götürmek
seminer salonu olmadığı için seminerleri düzenve yapmak istedikleri mesleği yakından görmelerini
leme konusunda destek veriyorlar. Diğer öğretmen
sağlamak gerekiyor. Bu uygulamaları üniversite
arkadaşlarımda bu konuda yardımcı oluyorlar.
gezilerinin ve alan derslerinin izlemesi gerekiyor.
Bununla beraber, 1. katılımcı, okul yönetiminin
Ayrıca, ailelerin de mesleki rehberlik açısından
zor durumda kalmadıkları sürece destek olduğuna
eğitilmesi gerekiyor.
dikkat çekerken, 5. katılımcı okul yönetimi bu
120
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
TARTIŞMA ve SONUÇ
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
dışı işler olduğudur. Bu konuyla ilgili yapılan bir
araştırmada katılımcıların psikolojik danışman
Araştırmada elde edilenADMINISTRATIVE
bulgular, sorulduğu sırayla,
SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
olarak görev yapmanın zorluklarına ilişkin görüşleri
ilgili literatürlerden faydalanarak açıklanmaya
CUSTOM DUTIES
incelenmiş, rehberlik servisinin görev tanımının
çalışılmıştır. Katılımcılardan devlet okulunda görev 2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
net olmaması
dolayısıyla
yöneticilerin yanlış algı
yapan psikolojik danışmanların
ilgilendiği
öğrenci
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Malive
Hukuk
Programı
Yüksek Lisans Öğrencisi
tutum
geliştirdikleri
sonucuna ulaşılmıştır
3
Celal Bayar
Üniversitesi
sayılarının ortalama 950 civarında
olduğu,
özelSalihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
(Dost; Keklik 2012).
liselerde görev yapan psikolojik danışmanların
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
yer değiştirmesi
nedeniyle, olduğu
bu eşyanın Aynı
from tema
the movement
of commercial
öğrenci sayılarınıneşyanın
ise ortalama
248 civarında
kapsamında,
tümcommodities
katılımcılar öğrencilerin
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
tespit edilmiştir. sosyal
Bu doğrultuda,
devlet yanında
liselerinde
ve mali fonksiyonlarının
önemli bir mesleki
commodities’quantity
and value. yeterli
It is are a olmadığı
kind of
olgunluklarının
konusunda
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
görev yapan okultürüdür.
psikolojik
danışmanlarının,
özel
birliğinde
meslek
algılarında
ise ilgi
Aynı zamanda
harcamalar üzerinden
alınan fikir
instrument
in additionolup,
to its economic,
social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
liselerde görev yapan
okul
psikolojik
danışmanlarına
yeteneklerinin
prestijli
kurumlar
vergisi
gibi belirli
aralıklarla alınan bir ve
regular
basis like income taxfarkında
and corporate olmadan
tax, as
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
göre daha fazlaeşyanın
öğrenciden
sorumlu
meslek
yönelme konusun
gümrüğe geldiği
anda biroldukları
defaya mahsus ve
arepopüler
collected only
once whenseçimine
commodities subject
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
söylenebilir. Bu konuda,
Psikolojik
Danışma
algıları
Bireyler
Usul KanunuTürk
(VUK)’nun
ikinci maddesine
göre bu yanlış
the second
item ofolduğunu
tax proceduralbelirtmişlerdir.
law, custom
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
ve Rehberlik Derneği,
Türkiye genelinde liselverme
aşamasında
sağlıklı bir
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 mesleki
procedures karar
and practises
of custom
duties are
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
erde bir psikolojik
danışmana ortalama 589
tutum
geliştirip, kalıplaşmış ve mantık dışı
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden
başlayıp,
eşyaya
uygulanacak
created
beginning
withdurarak,
commoditieskendi
subject yetenek
to
öğrencinin düştüğünü,
hatta
bazı göre
illerdebirbu sistematik
sayı
algılardan
uzak
ve ilgişlemlerin
sırasına
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur. Diğer Uzmanlar
tüm vergilerde ise
olduğu
Turkey and
continuing
operation seçebilir
sequence.
2000’i aştığını belirtmektedir.
birgibi ilerine
paralel
birwithmelsek
ve mesleki
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
tahakkuk
ve
tahsil
aşamaları
Gümrük
ve
Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
psikolojik danışmanın maksimum 250 öğrenciden
olgunluğa ulaşabilirler (Akıntuğ; Birol, 2011).
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Genelifade
Müdürlüğü
tarafından, Gümrük
Customs Maliye
and
Ministry
according
to ilgili yapılan
sorumlu olması Gümrükler
gerektiğini
etmişlerdir.
Bu tarafından
Akıntuğ
ve Economy
Birol
(2011)
bu
konuyla
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
doğrultuda, devletGümrük
liselerinde
görev
yapan
psikolojik
vergisinden
doğan
uyuşmazlıkların
çözüm araştırmalarda,
customs duties has abireyler
different form
fromvereceği
the
karar
konuda
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
danışmanların sorumlu
oldukları
sayısı
yeterli
sahip
değilse, mesleki
yapıya sahiptir.
Gümrük öğrenci
vergisi uyuşmazlıkları
have tobilgiye
be resolved
administratively
in the first anlamda yanlış
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
önerilenden fazla
olduğunu,
liselerde
görev
algıyı
gidermek ve
sağlıklı
Ancak
idari özel
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively,
legal
action cankarar
be taken.verebilmelerini
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
yapan psikolojik danışmanların ise sorumlu oldukları
sağlamak
akılcı
yaklaşım
Key words: için,
Custom,
Custombir
Duties,
Custom kullanmanın
Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
öğrenci sayısınınAnahtar
önerilen
sayı ile paralel olduğu
daha
etkili olduğunu belirtmiştir. Bu doğrultuda
Gümrük
Uyuşmazlıkları
söylenilebilir. Kısacası bu durum devlet liselerinde
okulda çalışan psikolojik danışmanların görevi
görev yapan danışmanların öğrencilerini yakından
öğrencilerin bilişsel algı yanlışlıklarını değiştirmek
tanıma fırsatı bulamadıkları, özel liselerde görev
verimli mesleki rehberlik açısından önemlidir.
yapanların ise yakından tanımalarının daha mümkün
Ek olarak, öğrencilerin okuldaki mesleki reholduğu şeklinde yorumlanabilir. Katılımcılardan
berlik çalışmalarından haberdarlığı konusunda
birinin ifadesine göre bu durumun sebeplerinden
okul psikolojik danışmanları farklı görüşler
birinin psikolojik danışmanlara yüklenen görev
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
121
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ortaya koymuştur. Danışmanlardan bazıları,
literatürde bahsedilen mesleki rehberlik hedefleĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
riyle paralel hedefler belirledikleri söylenebilir.
öğrencilerin rehberlik servisinin hizmetlerinden
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
haberdar olduğunu ifade ederken, bazı psikoloEk olarak ikinci tema kapsamında araştırmaya
CUSTOM
jik danışmanlar, öğrencilerin lise döneminin
ilk DUTIES
katılan danışmanların çoğu tarafından mesleki
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
yıllarında bu hizmetlerden faydalanmadığını
rehberlik uygulamalarının öğrencilerin mesleki
2
Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
ancak tercih süreciCelal
yaklaşıp
ilgileri
ile
seçimleri
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO,
Ticaret Bölümü
tercihDıĢsürecinde
oldukça etkili ve faydalı olduğu
çatıştığında, mesleki rehberliğe ihtiyaç duyduğunu
vurgulanmıştır.
Pierce, bireyi akademik kariyerinde
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
belirtmişlerdir. Türkiye’de
son sınıf
öğrencilerine
eşyanın yer lise
değiştirmesi
nedeniyle,
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
başarılı
kılan tek yolun rehberlik olduğunu ifade
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
uygulanan lisans
yerleştirme
sınavı
nedeniyle,
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
etmiştir.
Garvey’de (1996) benzer olarak kişinin
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
“mesleki rehberliğin
görevi
sınav
hakkında
bilgtürüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
mesleki
doyum ve başarısına olumlu katkıda budolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
ilendirme yapmaktır.”
ve meslek
kurumlar algısı
vergisi oluşmakta
gibi belirli aralıklarla
alınan bir lanan
regular önemli
basis like income
tax and corporate
tax, as
yollardan
biri olduğuna
değinmiştir
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
seçiminin bir süreç
olduğu
göz
ardı
edilmektedir.
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus (Anafarta,
are collected only
once when
commodities
subject bu düşünceye
2002).
Bununla
beraber,
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Akıntuğ ve Birol’un
(2011)
9. sınıf
Usul Kanunu
(VUK)’nun
ikinci öğrencileri
maddesine göre bu zıt
the olarak
second item
of tax procedural
law, custom
mesleki
rehberlik
uygulamalarının
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle,
duties are excluded from this law. Therefore,
üzerinde yaptıkları
mesleki
olgunluk
araştırması
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 öğrencilerin
procedures and practises
of custom etkisinin
duties are
üzerindeki
öğrencinin
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
incelendiğinde ile%58,7’sinin
dış ticarete konu mesleki
olan eşyanın olgunluk
Türkiye Gümrük algısına
Through this
a systematization
has been belirtilmiştir.
görelaw,farklılık
gösterebileceği
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
düzeyinin düşükişlemlerin
çıkması,sırasına
araştırma
ile
göre bulguları
bir
sistematik
international tradede
entering
customs
territories söylemlere
of
Literatürde
bunu
destekler
rasoluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
paralellik göstermektedir.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, tlanmakta
Like all other olup,
taxes, compalsive
levelsve
suchmesleki
as
kendileri
tercihler
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan hakkında
by General Directorate
of Customs
as a part
of öğrencilerin,
kötümser
algıları
olan
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Sosyal
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
İkinci tema kapsamında
Kuzgun(1995),
mesleki
Gümrükler
Genel
tarafından,
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs Law.
Resolution
process of disputes
over
mesleki
karar
vermekte
ve kariyer
süreçlerini
rehberliğin hedeflerini
öğrencinin
kendini
tanıması,
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan
uyuşmazlıkların
çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yönetmekte
process of other zorluk
taxes. Customs
duty disputes
çektikleri
ortaya konmuştur
kendi ilgi ve yeteneklerini
keşfedip
ve
yapıya sahiptir. Gümrük
vergisimutlu
uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. (Akkoç,
place. However,
in the case of disputes not being
2012)
başarılı olacakları
alanlara
olarak
Ancak
idari yönlendirmek
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
tanımlamıştır. Milli Eğitim Bakanlığı Psikolojik
Üçüncü
tema
kapsamında,
çalışmaya
katılan okul
Key words:
Custom,
Custom Duties,
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Danışma ve Rehberlik
Yönetmeliği’nin
8.
Madpsikolojik danışmanlarının tümünün öğrencilerin
Gümrük Uyuşmazlıkları
desinde, eğitim kurumlarında mesleki rehberlik
hizmetleri şu şekilde tanımlanmıştır: “Eğitim
sürecinde her öğrenciye; mesleki tercih yapması,
kendine uygun mesleğe yönelmesi, iş yaşamına
ve mesleğe hazırlanması için verilen rehberlik ve
psikolojik danışma hizmetleridir”. Araştırmaya
katılan okul psikolojik danışmanlarının kendilerine
mesleki tercih sürecinde ilgi ve yeteneklerini keşfetmelerini sağlamak, farkındalıklarını
arttırmak kısacası maksimum fayda sağlamak
için çeşitli envanterlerden faydalandıkları bulgusuna ulaşılmıştır. Bireyin başarısının ve mesleki
doyumunun, yeteneği, ilgileri, değerleri, yetkinlik beklentileri, psikolojik gereksinimleri ve
122
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
sosyo-ekonomik düzeyi ile paralel olduğu göz baba ilgisizliğinin 1çocuğun başarısının düşmesinde
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
önünde bulundurulursa, bireyle ilgili bu özel- etkili olduğunu bulgulanmıştır. Bu doğrultuda,
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
likler hakkında bilgi sahibi olmak için mesleki velinin ilgisizliği öğrencinin başarısızlığının bir
CUSTOM DUTIES
rehberlikte envanter kullanımının oldukça gerekli sonucu mu, yoksa öğrencinin başarısızlığına
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
olduğundan bahsedilebilir. Envanter kullanımının velinin ilgisizliği mi sebep olur sorunsalını göz
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
ardı etmemek gerekmektedir.
yanı sıra, bireysel görüşmeler ve3 Celal
meslek
Bayartanıtımları,
Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
grup danışmanlığı, sınıfta sunum yoluyla yapılan
katılımcılar
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari İşbirliği
Abstract: konusunda,
Custom duty is a kind
of tariff arisingkurum yönetieşyanın
yer
değiştirmesi
nedeniyle,
bu
eşyanın
from
the
movement
of
commercial
commodities
çalışmalar, meslek elemanların okulda davet edilmesi, cilerinin ve diğer öğretmenlerin
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on thosedesteğini alma
sosyalmeslek
ve mali fonksiyonlarının
yanında
önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
üniversite ziyareti,
elemanlarıyla
söyleşi,
da farklı
belirtmişlerdir.
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi konusunda
tariff that is a foreign
trade andgörüşler
economic policy
türüdür.
Aynı
zamanda
harcamalar
üzerinden
alınan
instrument
in
addition
to
its
economic,
social
and
işyeri ziyaretleridolaylı
ve kariyer
günleri, yapıldığı ifade
ve öğretmen
desteğinin
olduğunu
bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve Yönetim
fiscal functions.
Since they are
not collectedyetersiz
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
edilmiştir. Son olarak
üçüncü tema kapsamında,
edentariff
katılımcıların
okullarında görev
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan ifade
an indirect
on expenditures,devlet
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
psikolojik danışmanların
sıklıklaGümrük
karşılaştıkları
yeterli
olduğunu
ifade eden
olmak üzere alınmaktadır.
vergileri, Vergi yaptığı,
to foreign desteğin
trade arrive at the
custom. According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
durumlardan bazıları;
ailedışında
içi çatışma,
okullarda
kanun kapsamı
tutulmuştur. disiplin
Bu nedenle, danışmanların
duties are excludedise
fromözel
this law.
Therefore, görev yaptığı
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
problemi ve ilgileri
ile gerçeklerin
çatışmasıBuduönünde
özel
okullarda devlet
sayılı Gümrük
Kanunu’nda düzenlenmiştir.
kanun göz
regulated
by bulundurulursa,
customs law numbered
4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
görewith
yönetim
ve subject
öğretmen
desteğinin
rumunda öğrencilerin
kaygı
durumları
Bölgesineyaşadıkları
girişinden başlayıp,
eşyaya
uygulanacak okullarına
created beginning
commodities
to
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
fazla
olduğundan
söz edilebilir.
Literatürde
olduğu bulgusuna
ulaşılmıştır.
oluşturulmuştur.
Diğer tüm vergilerde olduğu gibi daha
Turkey
and continuing
with operation
sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
müdürü,
okul
sınıf rehber
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret okul
assessment,
accrual
andpsikolojik
collecting aredanışmanı,
regulated
Dördüncü tema kapsamında
velilerle
içinde
Bakanlığı’na
bağlı
ayrı bir işbirliği
kuruluş niteliği
olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler
Enstitüsü
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to
öğretmeni
diğer
öğretmenlerin
görev tanımları
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
andveEconomy
Ministry
according
Programı
Yüksek
Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
olmanın meslekiKanunu
rehberliğe
etkileri
araştırıldığında,
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
ve okuldaki
rehberlik
hizmetlerinin
etkili
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm yapılmış
customs duties
has a different
form from
the
süreci, olmanın
diğer vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
veri ile işbirliği içinde
katılımcılar
tarafından
için çalışanların
öğrencileri
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları olabilmesi
have to be resolved
administratively intümünü,
the first
öncelikle idarikatılımcılardan
aşamada çözümlenmekbazıları
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
önemsendiği görülmüş,
hattaadministratively,
velileri delegal
içine
takım çalışması
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen vesolved
actionalan
can bebir
taken.
uyuşmazlıklarda
yoluna başvurulabilmektedir.
velilerin rehberlik
servisineyargı
güvendiklerini
bunun gerektiği belirtilmiştir (Karataş;1Baltacı, 2013).
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar
Kelimeler:
Gümrük, sunduğunu
Gümrük Vergisi,
Disputes
mesleki rehberliğe
önemli
katkılar
Gümrük Uyuşmazlıkları
vurgulamışlardır. Ek olarak, devlet kurumlarında Öneriler
görev yapan psikolojik danışmanlar, başarısı düşük • Okul psikolojik danışmanlarının rehberlik
olan öğrencilerin velilerin daha az ilgi gösterdiğini
sürecini verimli kılmaları açısından öğrencileri
belirtmiştir. Çelenk (2003) araştırmasında, okul
yakından tanımaları gerekmektedir. Bu doğrultuda
başarısı üzerinde aile faktörünün rol oynadığı,
bir oryantasyon süreci belirlemek, psikolojik
bu anlayış ile çocuğa destek sağlayan velilerin
danışmanların bu süreçte öğrencileri yakından
tanıma fırsatı elde etmelerini sağlayacaktır.
çocuklarının daha başarılı olduğu görülmüş, anne
123
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
• Çok sayıda öğrenciyi kısa sürede yakından
jilerine Yönelik Karşılaştırmalı Analiz. H.Ü
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
tanımanın bir diğer yolu, kullanılan test dışı
Eğitim Fakültesi Dergisi (41), 2-7
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
tekniklerin sayısını arttırmaktır.
AKKOÇ, F., (2012). Lise Öğrencilerinin Mesleki
CUSTOM DUTIES
• Okullarda çalışan psikolojik danışmanlardan 2
Kararsızlıkları ile Kariyer İnançları Arasındaki
Selin KILINÇ , Hatice YURTSEVER3
rol ve sorumluluk
dışı beklentilere girilmemesi
İlişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32),
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
Celal Bayar Üniversitesi
DıĢ Ticaret Bölümü
için görev tanımlarının sınırlarının
daha netSalihli MYO, 49-70
çizilmesi ve bu görev tanımına bağlı kalınarak,
Özet: Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari ALTINTAŞ,
Abstract: Custom E.,
duty is
a kind of Psikolojik
tariff arising Danışma ve
(2002).
eşyanın yer değiştirmesi
nedeniyle, yeterli
bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
psikolojik danışmanların
öğrencilere
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject
to customs which
is based on those Ankara
Rehberlik,
PegemYayıncılık,
sosyal sağlanmalıdır.
ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli
zaman ayırması
MEB’in
okul bir commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
psikolojik danışmanların
görev
tanımındaki
Association.
(2003).
türüdür. Aynı zamanda
harcamalar
üzerinden alınan American
instrument in School
addition to Counselor
its economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
eksiklikleri kurumlar
dikkate
alması
vearalıklarla
gidermesi
The
national
model:
vergisi
gibi belirli
alınan bir
regular
basisASCA
like income
tax and corporate
tax,A
as framework for
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
an indirect tariff on expenditures, custom duties
faydalı olacaktır.
schoolonlycounseling
programs
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected
once when commodities
subject
•
•
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi
to foreign trade arrive at the custom. According to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Veliler sürecekanun
etkinkapsamı
katılıma
teşvik
N., this
(2002).
Bireysel Kariyer
dışındakonusunda
tutulmuştur. Bu
nedenle, ANAFARTA,
duties are excluded from
law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
edilmeli ve öğrencilerin
mesleki gelişim süreçleri
Danışmanı Olarak Rehber (Mentor). C.Ü.
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
hakkında bilgilendirilmelilerdir.
Okul rehberlik
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(3), 118-120
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
işlemlerin
sırasına kuvvetlendirmek
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
servisleri, veli
ile iletişimi
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi ÇAKAR,
Turkey and continuing
operation
sequence.
M., vewith
diğ.,
(1997).
Lise Son Sınıf
gümrük vergisinde
zorunlu aşamalar
olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
amacıyla, velilerin
meslekide rehberlik
ile ilgili
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment,
accrual
and
collecting
are
regulated
Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeyleri ile
Bakanlığı’na
bağlı ayrı düzenlemelidir.
bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
bilinçlendirildiği
seminerler
1
Bu
çalıĢma,
Celal
Bayar
Üniversitesi
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk Karşılaştırılması.
Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
to
Denetim
Odağı
Düzeylerinin
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden
uyuşmazlıkların
çözüm
customs
duties has Üniversitesi
a different formAtatürk
from the Eğitim FakülAlan çalışanlarının
yetersizdoğan
buldukları
konuMarmara
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
larla ilgili bulgulara
bakıldığında,
uygulamalı
Bilimleri Dergisi, 9(9),
113-131
yapıya sahiptir.
Gümrük vergisi
uyuşmazlıkları
have tesi
to be Eğitim
resolved administratively
in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
rehberlik veAncak
üniversite
çok vuridari gezileri
aşamada en çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
DAWIS, L., (1984). A Psychological
Theory
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
gulanan başlıklar olmuştur. Bu doğrultuda
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
of Work Adjustment. Minnesota Studies in
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
okul yönetimi,
rehberlik
servisi ve veliler
Gümrük
Uyuşmazlıkları
işbirliği halinde olmalı, uygulamalı meslek
çalışmalarının sıklığı ve niteliği arttırılmalıdır.
KAYNAKÇA
AKINTUĞ, Y., ve diğ., (2011). Lise Öğrencilerinin
Mesleki Olgunluk Ve Karar Verme Strate-
Vocational Rehabilitation, (23)
DOST, M.T., ve diğ., (2012). Alanda Çalışanların
Gözünden Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanının Sorunları Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (23),
389-407
124
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
EMİROĞLU, Ö., (2012). 4+4+4′ten sonra
KUZGUN, Y., (1995). Rehberlik ve Psikolojik
Danışma, ÖSYM Yayınları, Ankara
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
rehber öğretmenler/psikolojik danışmanlar
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
norm kadro durumu. 2013 (de indirildi) Web:
MAU, W., et all., (1998). (1998). High school
CUSTOM DUTIES
http://www.aktuelegitim.com/444ten-sonra-
students’ career plans: The influence of
others’ expectations. Professional School
2
Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens. Mali Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
3
norm-kadro-durumu.html Celal
(14.12.2015)
Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Counseling, (2), 1-161
Selin KILINÇ2, Hatice YURTSEVER3
rehber-ogretmenlerpsikolojik-danismanlar-
vergisi,
gümrüğe guidance
tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
HERR., E.L., etÖzet:
all.,Gümrük
(2004).
Career
S., (1982).
A Definition
of Career Guideşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın SEARS,
from the movement
of commercial
commodities
miktarı veya
değeri üzerinden
alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
and counseling:
Through
the lifespan
(6),
ance Terms:and
Avalue.
National
Guidance
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity
It is areVocational
a kind of
dış
ticaret
ve
ekonomi
politikası
aracı
olan
bir
vergi
tariff
that
is
a
foreign
trade
and
economic
policy
Boston: Pearson
Education Inc
Association
Vocational
Guidance
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument
in addition perspective.
to its economic, social
and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
Quarterly.
(31),
137-143
vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular
basis like income
tax and
corporate tax, as
KARATAŞ, Z.,kurumlar
ve diğ.,
(2013). Ortaöğretim
an indirect tariff on expenditures, custom duties
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Kurumlarında
Yürütülen Psikolojik Danışma
R.S.,
Applying
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi SHARF,
to foreign trade
arrive (1997).
at the custom.
According toCareer DevelUsul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
Ve Rehberlik
YönelikBuOkul
Theory
to Counseling,
kanunHizmetlerine
kapsamı dışında tutulmuştur.
nedenle,
dutiesopment
are excluded
from this
law. Therefore, (2)
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Müdürü, Sınıf
Öğretmeni,
Öğrenci
sayılı Rehber
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
Psikolojik
Rehberlik
Derneği,
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Türk
Through
this law, a Danışma
systematizationvehas
been
ve Okul Rehber
Öğretmeninin
Bölgesine
girişinden başlayıp,Görüşlerinin
eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
(tarihsiz)
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international
trade entering customs territories of
İncelenmesi.oluşturulmuştur.
Ahi EvranDiğer
Üniversitesi
Kırşehir
tüm vergilerde
olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
diğ., (2015).
Türkiye Açısından
Eğitim Fakültesi
Dergisi
(KEFAD)14(2),
tahakkuk ve
tahsil aşamaları
Gümrük ve Ticaret YEŞİLYAPRAK,
assessment, accrual andve
collecting
are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk to Yönelik Bir
Sonuçlar:
Geçmişten
Geleceğe
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs
and Economy
Ministry
according
427-460 Gümrükler
Programı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Değerlendirme
Ankara
Üniversitesi,
Kuram
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs
duties has a different
form from
the
süreci, diğer
vergilerde oluşan
süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
KORKUT, F., (2007).
Psikolojik
Danışmanların
Uygulamada
EğitiminBilimleri. Educational
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
haveve
to be
resolved administratively
the first
öncelikle Ve
idariPsikolojik
aşamada çözümlenmek
zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Mesleki Rehberlik
Danışmanlık
Sciences:
Theory
& can
Practice, 11(4),
5-26
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved
administratively,
legal action
be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı
başvurulabilmektedir.
İle İlgili Düşünceleri
veyoluna
Uygulamaları.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
KAYNAĞI
Kelimeler:Eğitim
Gümrük, Fakültesi
Gümrük Vergisi, İNTERNET
Disputes
Hacettepe Anahtar
Üniversitesi
Gümrük Uyuşmazlıkları
Dergisi (32), 187-197
KUZGUN, Y., (2000). “Meslek Danışmanlığı”,
Ankara
KUZGUN, Y., (2000). Meslek Danışmanlığı Ka-
ATLİ, A., (tarihsiz). Bireyi Tanıma Teknikleri.
2013 (de indirildi) Web: http://iys.inonu.edu.tr/
webpanel/dosyalar/1154/file/7_%20Bireyi%20
Tanima%20Teknikleri-1.pdf (11.12.2015)
vramlar, Uygulamalar. Nobel Yayın Dağıtım,
Ankara
125
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
EK 1
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
“ 5) Öğrenciler okuldaki mesleki rehberlik
hizmetleri ile ilgili ne kadar bilgi sahibiler? Mesleki
“ 1) Hangi üniversiteden
mezunsunuz? Kaç SOLUTIONS
seneADMINISTRATIVE
TO DISPUTES OVER
rehberlik
adına yaptığınız görüşmelerde sizin
dir lise psikolojik danışmanlığı yapıyorsunuz?’’
CUSTOM DUTIES
önerileriniz öğrenciler üzerinde ne kadar etkili
2
3
Selin KILINÇ , Hatice
YURTSEVER
oluyor?
Yaşadığınız
bir olayı bizimle paylaşır
“ 2) Kaç öğrenciyle çalışıyorsunuz? Öğrencileri
Celal Bayar
Üniversitesi Sosyal
Bilimler Ens. Malimısınız?’’
Hukuk Programı Yüksek Lisans Öğrencisi
yakından tanıma 2fırsatı
bulabiliyor
musunuz?’’
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
Öğrenciyi yakından tanımak mesleki rehberlik
“ 6) Velilerin mesleki rehberliğe bakış açıları
Özet:
gümrüğe tabi olan ticari
Abstract: Custom duty is a kind of tariff arising
sürecinde önemli
birGümrük
kritervergisi,
midir?’’
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın nasıl?
from theÖğrencilerin
movement of commercial
commodities
meslekleri
tanıma ve sağlıklı
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
ve mali fonksiyonlarının
yanında önemli bir meslek
commodities’quantity
and value.
It is are a kind of sizinle birlikte
kararı verme
süreçlerinde
“ 3) Rehberlik sosyal
servisinizin,
lise öğrencilerine
dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi
tariff that is a foreign trade and economic policy
mesleki rehberlik
alanlarında
sunduğu
türüdür.
Aynı zamanda
harcamalar hizmetler
üzerinden alınan hareket
instrument ediyorlar
in addition to mı?’’
its economic, social and
dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve
fiscal functions. Since they are not collected on
nelerdir? Meslekkurumlar
seçimivergisi
gibi insan
yaşımını
gibi belirli
aralıklarlabüyük
alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
Okul
ve custom
diğerduties
öğretmenler size
vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan “ an7)indirect
tariffyönetimi
on expenditures,
ölçüde etkileyeneşyanın
bir konuda
rehberlik
gümrüğe geldiği
anda biryaparken
defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
Sunduğunuz
olmak üzere alınmaktadır. Gümrük vergileri, Vergi destek
to foreignoluyor
trade arrivemu?
at the custom.
According to veya sunmak
hedeflediğiniz nedir?’’
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
hizmetler
kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, istediğiniz
duties are excluded
from thiskonusunda
law. Therefore, varsa ne gibi
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
yardımları
oluyor?’’
“ 4) Öğrencilerin
mesleki olgunluğunu nasıl
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
regulated by customs law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
değerlendiriyorsunuz?
Bu değerlendirme sırasında
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak “ created
beginning
with commodities
subject
to
8) Sizce
rehberlik
servisiniz
mesleki
rehberlik
işlemlerin
sırasına
göre envanterleri
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
kullandığınız envanterler
neler?
Bu
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi adına
Turkey daha
and continuing
operation
sequence.
farklıwith
neler
yapılabilir?’’
vergisinde
de zorunlu
aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
uygulamak sizegümrük
ne gibi
katkılar
sunuyor?
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
AnabilimMinistry
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
solved administratively, legal action can be taken.
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Key words: Custom, Custom Duties, Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
Gümrük Uyuşmazlıkları
126
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI1
EXTENDED
ABSTRACT
ADMINISTRATIVE
SOLUTIONS
TO DISPUTES OVER
DUTIES profess it and become active and useIntroduction: Every individual needs toCUSTOM
have a profession,
2
Selin affecting
KILINÇ , Hatice
YURTSEVER3thoughts, his/her role in life and
ful in society. As the profession is a tool
the individual’s
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyalprofession
Bilimler Ens. Mali
Hukuk
Programı Yüksek
Lisans
Öğrencisi a long period of
status (Kuzgun, 2009).
In other
words,
is an
important
choice
consisting
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
time in life and affecting many fields like the individual’s worldview, his/her personal satisfaction,
vergisi, gümrüğe tabi olan ticari
duty is a kind of tariff arising
values and evenÖzet:
the Gümrük
place to
live (Sears, 1982; Sharf,Abstract:
1997).Custom
Choosing
a profession that helps the
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik,
subject to customs which is based on those
individual to find
himself/herself, feeds the personal development
process and ensures the increase of
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
dış ticarethim/her
ve ekonomiuse
politikası
olan bir vergi
tariff that
and economicfor
policy
efficiency by making
the aracı
potential
at top level
isisofa foreign
greattrade
importance
the individual’s
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
dolaylı
bir
vergi
türü
olan
gümrük
vergisi,
gelir
ve
fiscal
functions.
Since
they
are
not
collected
on
future. However,kurumlar
it is not
enough to choose a profession
that meets these conditions. Some theorists
vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
türü olmadığından,
dış only
ticareteelaborate
konu olan the
an choice
indirect tariff
on expenditures, custom
dutiesemphasize the
like Dawis and vergi
Lofquist
(1984) not
of profession,
but also
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
olmak üzere alınmaktadır.
Gümrük
vergileri,
Vergi
to satisfaction,
foreign trade arrive it
at the
According
professional adjustment.
In order to
reach
professional
is custom.
necessary
forto the individual
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
kanun kapsamı
dışında
tutulmuştur.
nedenle, and
duties
are excluded
this law.
Therefore,
to choose a profession
in line
with
his/herBuinterests
skills
and tofrom
show
professional
adjustment.
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
Gümrük Kanunu’nda
düzenlenmiştir.
kanun Career
regulated isbya customs
law process
numbered and
4458. doesn’t finish
This adjustmentsayılı
process
can be defined
asBucareer.
lifelong
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
Bölgesine
girişinden abaşlayıp,
eşyaya uygulanacak
created
with commodities
subject
only by choosing
or entering
profession.
Herr (2004)
has beginning
stated that
“Profession
is tochosen; career
işlemlerin
sırasına
göre
bir
sistematik
international trade entering customs territories of
oluşturulmuştur.
tüm vergilerderesearch
olduğu gibiand Turkey
and continuing
operation the
sequence.
is created!”. Method:
It is Diğer
a qualitative
its purpose
is towith
analyze
roles and studies
gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh,
Like all other taxes, compalsive levels such as
ve tahsil working
aşamaları Gümrük
ve Ticaret
and collecting
are regulatedguidance. The
of psychologicaltahakkuk
counselors
at high
school assessment,
level in accrual
the field
of vocational
Bakanlığı’na
bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan
by General Directorate of Customs as a part of
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayarpsychological
Üniversitesi
Bilimler
Enstitüsü
Maliye
Anabilim
Dalı Mali
Hukuk
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customsworking
and Economy
Ministry
according
to
research was conducted
with
five
counselors
in different
institutions
and provProgramı
Yüksek Lisans
Selin KILINÇ tarafından
hazırlanan
Yüksekprocess
Lisans of
Tezinden
Kanunu
hükümlerine
uygunÖğrencisi
olarak yürütülmektedir.
Customs
Law. Resolution
disputes over
türetilmiĢtir.
vergisinden doğan about
uyuşmazlıkların
çözüm
customsinduties
a different
form from The
the information
inces of TurkeyGümrük
and volunteering
the participation
suchhaskinds
of studies.
süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir
process of other taxes. Customs duty disputes
yapıya
sahiptir. Gümrük
vergisi 1.
uyuşmazlıkları
have tothemes
be resolvedhave
administratively
in the firstin the research
of the participants
is indicated
in Table
Findings: Four
been created
öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancakfactor
idari in vocational
aşamada
çözümlenemeyen
solved schools,
administratively,
actionof
can vocational
be taken.
namely the student
guidance in high
thelegal
aims
guidance,
1
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
studies of vocational guidance and the cooperation in vocational
guidance.
belonging
Key words: Custom,
CustomThe
Duties,categories
Custom
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Disputes
to the themes created
are presented below in detail. Conclusion: The findings obtained in research
Gümrük Uyuşmazlıkları
were tried to be explained in order by using the related literature. It has been determined from the
participants that the number of students with whom psychological counselors working in public high
schools deal is about 950, and the number of students dealt with psychological counselors working in
private high schools is approximately 248. Accordingly, it can be uttered that the school psychological
counselors working in public high schools are responsible for more students than those working in
private high schools. Turkish Psychological Counseling and Guidance Association states that a psychological counselor is responsible for 589 students in high schools in Turkey and this number even
127
UHPPD
UHBAB
www. uhpdergisi.com
www.uhbabdergisi.com
ULUSLARARASI HAKEMLİ PSİKİYATRİ
ve PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Hakemli
ve Akademik
Bilimler Dönemi
Dergisi 2016
OcakUluslararası
/ Şubat / Mart
/ NisanBeĢeri
2016 Sayı:
05 Kış İlkbahar
Nisan / Mayıs
/ Haziran
Yaz Dönemi
Cilt: 4 Sayı: 12 Yıl: 2015
INTERNATIONAL
JOURNAL
OF Ġlkbahar
PSYCHIATRY
AND PSYCHOLOGICAL
RESEARCHES
International Peer-Reviewed Journal of Humanities and Academic Science
January / February / March / April 2016 Issue: 05 Winter Spring Semester 2016
April / May / June Spring Summer Volume: 4 Issue: 12 Year: 2015
JEL KODU: I19-M15 ID:49 K:82
ISSN 2148-8215
ONLINE
ISSN:2149-2506
ID:230 K:509
Jel Kodu:
K34
(ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001- 2004 Belge No: 12880)
Marka
Patent)
(ISO 9001-2008 (Belge
No:Patent
12879–&Trademark
ISO 14001-2004
Belge No: 12880)
(2015/04312-2015-GE-18968)
GÜMRÜK VERGĠSĠ UYUġMAZLIKLARININ
goes beyond 2000 in some provinces. But experts have established 1that a psychological counselor
ĠDARĠ AġAMADA ÇÖZÜM YOLLARI
must be responsible for 250 students at most. It is specified accordingly that the number of students
ADMINISTRATIVE SOLUTIONS TO DISPUTES OVER
for whom the psychological
counselors working in public high schools are responsible is more than
CUSTOM
suggested, but the number of students for
whom DUTIES
the psychological counselors working in private
2
3
Selin KILINÇ
Hatice YURTSEVER
high schools are responsible is in parallel
to the, suggested
number.
In short, it can be interpreted
2
Celal Bayar
Üniversitesi
Sosyal Bilimler
Ens. Malihigh
Hukukschools
Programı Yüksek
that the psychological
counselors
working
in public
can’t Lisans
find Öğrencisi
the opportunity to know
3
Celal Bayar Üniversitesi Salihli MYO, DıĢ Ticaret Bölümü
their students well, but it is more possible for the psychological counselors working in private high
vergisi,closely.
gümrüğe According
tabi olan ticari to the
Abstract:
Custom duty
is a kind
of tariff arisingone of the reaschools to knowÖzet:
theirGümrük
students
statement
of one
participant,
eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın
from the movement of commercial commodities
miktarı veyais değeri
üzerindennot
alınan,
ekonomik,
subject
to customson
which
is based on those
sons for this condition
the works
related
to duty
burdened
psychological
counselors. In a
sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir
commodities’quantity and value. It is are a kind of
similar research,dışthe
opinions
the participants
regarding
theisdifficulties
of working
as psychological
ticaret
ve ekonomiofpolitikası
aracı olan bir vergi
tariff that
a foreign trade and
economic policy
türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan
instrument in addition to its economic, social and
counselors havedolaylı
beenbirexamined,
it has
been
that managers
develop
wrong
perceptions
vergi türü olanand
gümrük
vergisi,
gelir concluded
ve
fiscal functions.
Since they are
not collected
on
kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir
regular basis like income tax and corporate tax, as
and attitudes due
to türü
the olmadığından,
unclear job
of guidance
(Dost; Keklik
2012). Within the
vergi
dış definitions
ticarete konu olan
an indirectservice
tariff on expenditures,
custom duties
eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus
are collected only once when commodities subject
same theme, allolmak
participants
agreeGümrük
that professional
of arrive
the students
insufficient,
and they
üzere alınmaktadır.
vergileri, Vergi maturity
to foreign trade
at the custom.is
According
to
Usul Kanunu (VUK)’nun ikinci maddesine göre bu
the second item of tax procedural law, custom
have wrong perception
in choosing
popular
prestigious
being aware of their
kanun kapsamı
dışında tutulmuştur.
Bu and
nedenle,
duties areprofessions
excluded from without
this law. Therefore,
gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458
procedures and practises of custom duties are
interest and skills.
Individuals can develop a healthy regulated
attitudebyin customs
making
a professional decision and
sayılı Gümrük Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu kanun
law numbered 4458.
ile dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük
Through this law, a systematization has been
choose a profession
in line with their interests and skills
by avoiding stereotyped and unreasonable
Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak
created beginning with commodities subject to
sırasına professional
göre
bir
sistematik (Akıntuğ;
international trade
entering
customs
territories and
of Birol (2011)
perceptions andişlemlerin
they can reach
maturity
Birol,
2011).
Akıntuğ
oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi
Turkey and continuing with operation sequence.
de zorunlu
aşamalar
olanoftarh,
Like all other
taxes, acompalsive
suchdecided,
as
have stated thatgümrük
if thevergisinde
individuals
have
lack
information
about
subjectlevels
to be
using a
tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret
assessment, accrual and collecting are regulated
Bakanlığı’na
ayrı bireffective
kuruluş niteliği
olan to by
General Directorate
of Customs
as a partabout
of
reasonable approach
will bağlı
be
more
in order
remove
theAnabilim
wrong
perception
profession
1
Bu çalıĢma,
CelalMüdürlüğü
Bayar Üniversitesi
Bilimler Enstitüsü
Dalı Mali
Hukuk to
Gümrükler
Genel
tarafından,Sosyal
Gümrük
Customs Maliye
and Economy
Ministry
according
Programı
Yüksek
Lisans
Öğrencisi
Selin
KILINÇ
tarafından
hazırlanan
Yüksek
Lisans
Tezinden
olarak yürütülmektedir.
Law. Resolution
process of disputes
over
and to help themKanunu
givehükümlerine
healthyuygun
decisions.
Accordingly,Customs
the duty
of psychological
counselors
working
türetilmiĢtir.
Gümrük
vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm
customs duties has a different form from the
in schools is tosüreci,
change
cognitive
perception
ofother
students,
and this
is important for an
diğer the
vergilerde
oluşan süreçten
farklı bir mistakes
process of
taxes. Customs
duty disputes
yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları
have to be resolved administratively in the first
effective professional
öncelikle guidance.
idari aşamada çözümlenmek zorundadır.
place. However, in the case of disputes not being
Ancak
idari
aşamada
çözümlenemeyen
uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi,
Gümrük Uyuşmazlıkları
128
solved administratively, legal action can be taken.
Key words:
Disputes
1
Custom, Custom Duties, Custom
DERGİ HAKKINDA
UHPPD “Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi”; 2014 yılı itibariyle
yayın hayatına girmiştir. Dergimizde literatüre kaynak sağlayacak nitelik ve değerde olan yayınlara yer
verilmektedir. Dergimiz uluslararası hakemli bir dergi olup, yılda ÜÇ sayı çıkarmaktadır. Dergimizin
sayıları NİSAN, AĞUSTOS ve ARALIK aylarında sistem üzerinden yayınlanmaktadır. Dergimiz
gerek basılı, gerekse de internet üzerinden ulaşılabilen bir dergidir. Dergimizde Psikiyatri, Psikoloji
ve bu alanları içine alan Tıp içerikli değerlendirilebilecek her türlü yayına yer verilebilmektedir.
Dergimizin baş editörleri Tanju SÜRMELİ - Ayça GÜRKAN olup, dergi yönetim kurulunun aldığı
kararlar doğrultusunda çalışmalar gerçekleştirilmektedir. Yönetim kurulu başkanı derginin o anki
en üst unvana sahip hocamız olup yönetim kurulunun %51’ inin aldığı kararlar uygulanmaktadır.
Gönderilen her yayın kendi alanında uzman iki hakemin onayından geçmeli ve hakemler tarafından
yayınlanabilir görüşüne sahip olmalıdır. Aynı sayı içerisinde yazarın bir yayınına yer verilir. Aynı
yazar(lar)’ın birden fazla yayını var ise hakem ve yönetim kurulu onayından geçen çalışmaları sıraya
alınarak ilerleyen sayılarda yayınlanır. Hiçbir yazar(lar); hakem ve yönetim kurulu üyeleri üzerinde
etkili değildir. Dergimizde yayınlanmak üzere sisteme yüklenen çalışmalar için yayın telif hakkı
sözleşmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışmalar dergiye devredilmiş olarak kabul edilir. Yazar(lar)
bu durumu kabul etmiş ve derginin yayın kabul şartlarına uygun hareket etmeyi teyit ederek bu
sisteme dahil olmuştur.
Dergimiz hakem ve bilim kurullarında yer almak isteyen akademisyen ve bilim araştırmacılarının
mutlaka Dr. unvanı almış ve alanında uzman olması gerekmektedir. Ayrıca bilimsel çalışmalar yapmış
olması şartı aranır. Dr. ya da Uzman unvanına sahip olmayan ve alanında yayın yapmayan hiç kimse
bilim, danışma ve hakem kurullarında yer alamaz. Dergi yönetim kurulu derginin en üst karar ve
yürütme mekanizmasını oluşturur. Yönetim kurulunun aldığı her türlü karar kesin ve değiştirilemez
niteliktedir. Yönetim kurulu kararı olmaksızın hiçbir koşul ve şartta dergi üzerinde işlem gerçekleştirilemez ve uygulamaya gidilmez. Dergi baş editörü hakem onayına gönderilmeyen çalışmaların
dergide kabul edilip edilmeyeceğine, hakem sürecine gönderilip gönderilmeyeceğine karar verebilir.
Bu karar sürecinde yönetim kuruluna bilgi vermek zorunda değildir. Dergimiz bünyesinde hakem,
bilim ve danışma kurulunda yer almak isteyen bilim insanlarının katılımına ancak yönetim kurulu
karar verebilir.
Dergimizde bazı ulusal ya da uluslararası kongrelerde yayınlanmış sözlü ve hakem onayından geçmiş
çalışmalar için özel sayılar şeklinde çalışmalar da gerçekleştirilmektedir. Bu tip özel sayılar ancak
anlaşma yapılan kongrelerde sunulmuş sözlü bildiriler için geçerlidir. Bu bildirilerin mutlaka kongre
bilim kurulundan onay almış hakem değerlendirmesi yapılmış olmalıdır. Hakem değerlendirmesi
yapılan çalışmalarda mutlaka iki hakem raporu isterin. Tam metinler üzerinde alan uzmanı iki hakem raporu olmayan çalışmalar dergimiz sisteminde hakem değerlendirmesine tabi tutulur. Hakem
değerlendirilmesi yapılmamış hiçbir çalışma yayına alınmaz. Hangi amaçla olursa olsun yayınlanmak
için gönderilen çalışmalar dergi hakem onayına gönderilir. Dergi hakemlerimizden alana hakim iki
hakemden olumlu dönüş alan çalışmalar ancak yayına alınır. Ayrıca sözlü sunulan bildirilerin mutlaka basılı materyali ile hakem onay raporları dergimiz yönetim kuruluna ve baş editörüne sunulmuş
olmalıdır. Bu bilgi ve materyallere sahip olmayan bildirilere dergimizde yer verilmez. Dergimizde
işlem sürecine dair bilgiler yazar ve yazarlara yazılı olarak dergi internet adresinden “sistem tarafından otomatik olarak” bildirilir. Ayrıca dergimize üye olup sisteme giriş yapan her bir yazar süreç ile
ilgili bilgileri derginin web sayfasından kendisine ait olan üyelik panelinden izleyip gelişmeleri takip
edebilir. Dergimizdeki koşul ve şartlar her bir yazar ve yazarlar için aynıdır. Hiçbir kimse için bu
kurallar ve koşullar değiştirilmez. Farklılık sağlanması istenemez talep edilemez. Dergimiz bünyesinde yayınlanması istenen eserlerin mutlaka derginin yayın kabul ettiği alanlardan olması şartı aranır.
Bu özellikleri taşımayan hiçbir yayına dergimizde yer verilemez. Hakem sürecine dair işleyiş baş
editör kontrolünde gerçekleştirilir. Baş editör yayının dergide hakem sürecine dair işleyişine yönelik
bilgi ve karar verme yetkisine sahip bulunur. Baş editörün uygun bulmadığı ya da kabul etmediği
bir yayın dergide sürece dâhil edilmez. Bu konuda yazar ya da yazarlar dergi ile diğer organlar
üzerinde bir yükümlülük oluşturamaz. Hakem onayından geçse bile editörler ya da yönetim kurulu
mevcut çalışmanın yayınlanmasına olumlu görüş bildirmemesi veya makale sistemde yayına alınsa
bile kurulların kararı ile iptal edilebilir. Böyle bir durumda yazar ya da yazarlar dergiye bir yaptırım
uygulamaz. Her türlü yetki tek taraflı olarak dergi yönetim kuruluna aittir.
Dergimiz T.C. hukuk kuralları çerçevesinde “5846” sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun ve
Hükümleri’ne tabi hareket eder. Bu kanunun gerekliliklerini yerine getirmeyen yazar ya da yazarlar
hakkında dergimiz tek taraflı olarak hukuki haklarını korumaya sahiptir. Dergimizde yayınlanması
amacıyla gönderilen çalışmalarda yapılan ilgili kanunlara uygun olarak gerçekleştirilmeyen alıntılar,
intihal gibi konularda yazar ya da yazarlar tek taraflı olarak sorumludur. Araştırma çalışmalarında
ve uygulamalı çalışmalarda mutlaka etik kurul raporu istenir. Etik kurul raporu olmayan çalışmalar
kabul edilmez. Hakem onayından geçse bile yayına alınmaz. Yazar ya da yazarlar bu konuda bir
hak talebinde bulunamaz. Bu konuda dergimiz üzerinde hiçbir kurum, kişi ya da diğer yetkili olanlar
yaptırım uygulayamaz. Her bir yazar ve yazarlar uluslararası akademik, bilimsel etik kurallara uymak
zorundadır. Bu kurallara uymayan yazarlar hakkında ilgili kurum ve kuruluşlara dergimiz doğrudan
resmi olarak bilgi verir. Doktora, Yüksek Lisans ve Uzmanlık tezlerinden yararlanılarak hazırlanan
çalışmalarda mutlaka kaynakça ya da özet altında hangi çalışmadan yararlanılarak hazırlandığı belir-
tilmelidir. Aksi durumda bu tip çalışmalar etik kabul edilmez ve intihal çerçevesinde değerlendirilir.
Tez ve uzmanlık tezlerinde mutlaka ilgili yayının asıl sahibinin ismi bulunmalıdır. Bu tip çalışmalarda
farklı yazar isimleri bulunuyor ise çalışmaya ne tür bir katkı sağlandığı kaynakça kısmında açıkça
belirtilmelidir. Dergimiz basılı ve online olarak hareket eden bir yayın organıdır. Akademik alanda
hazırlanan çalışmaların yer aldığı bir materyal olarak bilimsel araştırma yapan kurum ve kişilere fayda
sağlamak amacıyla toplumsal hizmet sunan sosyal bir organdır. Dergimiz paralı bir dergi olmayıp,
hiçbir yazara ya da yazarlara basılı materyal göndermek zorunda değildir. Dergimizde kabul edilen
ve basıma hak kazanan çalışmalar dergi yayın kabul şartları ve yazım kurallarına uygun olarak mizanpajı yapılır ve sisteme yüklenir. İhtiyacı olan yazar ya da yazarlar ile okuyucular sistemden bu
sayıyı indirerek ihtiyacını giderebilir. Mizanpaj yazar tarafından dergi makale kabul ve şablonunu
baz alınarak yapılmaktadır.
ABOUT THE JOURNAL
UHPPD “International Refereed Journal of Psychiatry and Psychological Researches” began
to be published as of the year 2014. Our journal gives place to the publications having the qualification and value that will provide source to the literature. Our journal is an international refereed
journal and it is issued THREE times a year. The volumes of our journal are published in APRIL,
AUGUST and DECEMBER on the system. Our journal has both a printed version and can be
reached online. All kinds of publications within the field of Psychiatry and Psychology and papers
that can be considered within the medical content can be incorporated in our journal. Our journal’s
editor-in-chief Tanju SÜRMELİ - Ayça GÜRKAN and carries out the diligent activities in line
with the decisions taken by the executive board of the journal. The head of the executive board is
the professor with the highest title in the journal at that time and the decisions given by 51% of the
executive board are performed. Each publication sent must be gone through two referees of that
field and it must be approved by referees for publication. Only one submission of the same author
is included in the same volume. The publications of authors with more than one paper are approved
by referee and executive boards and taken to queue to publish in next volumes. None of the authors
can affect referees and executive board. Publication copyright agreement is not demanded for the
submissions uploaded to the system for the publication. The submissions uploaded to the system are
regarded as assigned to the journal. Author or authors should accept this condition and they have
been included in this system by confirming that they will act in line with the publication principles
of the journal. The academicians and researchers who want to be in our journal’s referee and science boards must bear the title Dr. and they must carry out scientific studies in their fields. No one
without the title Dr. and publication in her/his field can be involved in science, advising and referee
boards. Executive board is the highest decision-making and execution mechanism of the journal. All
decisions made by the executive board are absolute and unchangeable. Under no circumstances, an
operation can be conducted on journal without the decision of the executive board. Editor-in-chief
can decide on whether the submissions not sent to referee approval are accepted in the journal and
whether they will be sent to referee approval. It isn’t required to inform the executive board during
this decision process. The participation of scientists in referee, science and advisory boards are only
up to the decision of the executive board.
Some special issues are also published in our journal for the submissions published in some national
and international congresses and approved by referees. Such special issues are only valid for verbal
papers presented in the agreed congresses. Those papers must get the approval of congress science
board and that of the referees. Two referee reports are required for the papers evaluated by referees.
The papers without two referee reports for full texts by the field experts are subject to referee evaluation in our journal’s system. None of the submissions not evaluated by referees can be published.
Papers submitted for publication for any reason are sent to the referees for approval. The submissions
getting the approval of two field referees are taken into publication. Hard copy and referee approval
reports of the verbal papers must be presented to the executive board and editor-in-chief. Our journal
doesn’t include the papers without this information and materials. Author or authors are informed
about the process of our journal as written via the internet address automatically from the system.
Every author logging in as a member of our journal can monitor the course of process from her/
his own member panel on journal’s website and follow the developments. Conditions of our journal
are the same for all authors. Those rules and conditions cannot be changed for anyone. A privilege
cannot be demanded. The submissions to be published in our journal must be within a field accepted
by the journal. None of the submissions not suitable with those conditions can be published in our
journal. The referee process is performed under the supervision of editor-in-chief. Editor-in-chief
has the authority to inform and decide on the course of referee process. A submission not approved
or accepted by the editor-in-chief isn’t included in the process. In this regard, author or authors cannot put the responsibility on the journal or other organs. Even if the submission is approved by the
referees and it is accepted for publication on the system, it can be cancelled with negative opinions
of editors or executive board and the decisions of the boards. In that case, author or authors cannot
impose sanctions on the journal. All kinds of authority belong to the executive board unilaterally.
Our journal acts as per the provisions of Law on Intellectual and Artistic Works No. 5846 within
the framework of legal rules of T.R. Our journal has the right to protect its legal rights unilaterally
about author or authors who do not fulfill the requirements of this law. Author or authors shall be
unilaterally responsible regarding plagiarism and the citations not suitable with the relevant laws in
the submissions sent for publication. Ethical board report is required for research papers and case
studies. The papers without ethical board report are not accepted. They aren’t taken into publication
even if they pass through the referee evaluation. Author(s) cannot make any claims regarding this
matter. None of the institutions, individuals or other authorities can impose any sanctions on our
journal. All authors have to comply with the international academic, scientific codes of conduct. Our
journal directly and formally informs the relevant institutions and organizations regarding the authors
who do not comply with these rules. Citation must be absolutely stated or the resources used must
exist under the summary in the papers prepared by using Doctoral, Master’s theses and Dissertation.
Otherwise, such papers aren’t accepted as ethical and considered within the framework of plagiarism.
The name of the real owner of the relevant paper must be stated in thesis and dissertation. If there
are other author names in these papers, type of contributions made must be clearly stated in the references. Our journal is a media organ with printed and online versions. As a material incorporating
academic studies, it is a social organ offering social service to the institutions and individuals carrying
out scientific researches. Our journal is a free journal and doesn’t have to send a written material to
any author or authors. The submissions accepted in our journal and approved for publication are sent
to edit for layout in line with the journal’s publication principles and spelling rules and it is uploaded
to the system. Author/authors and readers can download the volume from the system. Layout is
conducted by the author on the basis of the sample article for journal acceptance.
YAZARLARA BİLGİ
1. UHPPD “Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi”; 4 ayda bir
yayınlanan akademik ve bilimsel nitelikli uluslararası hakemli bir dergidir. Ancak derginin özel
durumlarda ara dönem içerisinde de yayın çıkarma hakkı bulunmaktadır.
2. Dergimizde Psikiyatri, Psikoloji ve bu alanları içine alan Tıp içerikli değerlendirilebilecek her
türlü yayına yer verilebilmektedir. Çalışmaların bilimsel kaygılarla yazılmış olması, alana katkıda
bulunacak nitelikte olması, alandaki önemli kaynakları referans göstermesi, önyargı ile yazılmamış
olması, slogan niteliğinde cümleler içermemesi, gelişkin bir dile sahip olması beklenir. Ayrıca
tarama, araştırma, bildiriden geliştirilme vb. niteliklerinden birine sahip olmalıdır.
3. Derginin yazım kurallarına uymayan, kaynakçasız, ön sözsüz ya da özetsiz yazılar için hakem
süreci başlatılmaz.
4. Birden fazla yazarın bulunduğu çalışmalarda ilk sırada yer alan 1. “Yayın İlkeleri M-16” yazar
muhatap kabul edilir.
5. Kullanılan kaynaklar dergimiz yayın kurallarına uygun şablona göre hazırlanmalıdır.
6. Dergimiz yazım kuralları derginin web sitesinde örnek makale formatında olduğu gibi düzenlenmeli. Örnek makale ya da son sayıdaki makaleleri baz alarak hareket etmeniz gerekmektedir.
7. Yazar(lar) kendi inisiyatifleri doğrultusunda yayının dergimiz hakem ve bilim kurulu içerisinde
bulunan daha önce sorun yaşamış olduğu ve etik olmayacağına inandığı hakemlerin isimlerini
resmi yazı ile dergi baş editör(ler)’ine bildirebilir. Bu durumda yazar(lar)’ın talebi değerlendirilir
ve baş editör(ler)’in kararı ile uygulamaya geçilir.
8. Yazıların değerlendirilmesi aşamasında öncelikle hakem ve yazarların aynı kurumdan olmamasına özen gösterilir. Hakem ve yazarların isimleri titizlikle saklanır ve hiçbir şekilde açıklanmaz.
Hakem Kurulu her sayıda değişir ve yazıların konusuna göre oluşturulur. İnterdisipliner nitelikli
yazıların hakemleri ilgili oldukları alanlara göre belirlenir.
9. Her yazının alanına göre ilk aşamada iki hakem tayin edilir. Hakem raporlarından birinin “Yayınlanamaz”, diğerinin “Düzeltilerek Yayınlanabilir” ya da “Yayınlanabilir” olması durumunda
ilgili alandan 3. hakeme tayin edilir. Üçüncü hakemden gelen bilgi ve talebe göre hareket edilir.
Yazar(lar)’ın sadece iki düzeltme hakkı bulunur. Her bir düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre
kesinlikle geçilmez. Düzeltme talebine göre ve hakem raporuna göre hareket edilir. Bu çerçeve
dışına asla çıkılmaz.
10. Yazarların, kendilerinden istenen düzeltmelere titizlikle ve ivedilikle uymaları, yazının son şeklini
düzeltilmiş haliyle dergiye 15 gün içinde göndermeleri beklenir. Düzeltmeler konusuna yeterince uyulmadığı anlaşılırsa bu durum yazara bildirilir. “Yayın İlkeleri M-16” Belirtilen sürede
düzeltilmiş olarak geri gönderilmeyen yazılar yayınlanacaklar listesine alınmaz.
11. Dergimizin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Fakat farklı durumlarda ve ülke dillerinde hazırlanan çalışmalar literatüre katkı sağlayacak ise dergi yönetimi ve baş editör(ler)’in kararı ile kabul
edilmektedir. Bu durumda yayın kurulu inisiyatif kullanma hakkına ya da ret hakkına tek taraflı
hakka sahiptir. İlgili yazar(lar) bu konuda dergimiz üzerinde etkili olamaz.
12. Dergiye yayınlanmak üzere gönderilen yazıların, daha önce başka bir yayın organında yayınlanmamış olması ya da yayın için değerlendirme aşamasında bulunmaması gerekmektedir.
13. Daha önce akademik alanda ulusal ya da uluslararası nitelikli bilimsel toplantı, kongre, konferans ya da sempozyumda sunulmuş olan bildiriler, başka bir dergi ya da yayında yayınlanmamış
olması ve makale formatına ve içeriğine dönüştürülmesi koşulu ile kabul edilebilir ve hakem
sürecine alınır.
14. Çeviri metinler, eğer o metin Türkçe’de ender bulunabiliyorsa, çevirisinin alana katkı sağlayacağı
düşünülüyorsa baş editör(ler) ve yayın kurulunun onayı ile kabul edilir ve hakem süreci başlatılır.
Ancak her sayıda yayınlanacak çeviri sayısı sınırlıdır. Özgün metinler tercih nedenidir.
15. Dergiye gönderilecek yazılar, MS Word Programı kullanılarak, Times New Roman karakterinde,
12 Punto ve 1 satır aralığında yazılmalıdır. Sayfanın üst, alt, sol ve sağ taraflarında 3’er cm’lik
boşluklar olmalıdır.
12. Yazılar 5-20 sayfa aralığında olmalı, toplam 20 sayfayı geçmemelidir. Hazırlanan çalışmalar
dergimizde daha önce yayınlanan ve en güncel olan son sayıdaki çalışmalar dikkate alınarak
hazırlanmalıdır.
13. Türkçe yazılarda 100-250 kelimeyi geçmeyen İngilizce özet, özetin altında 3-7 anahtar sözcük(ler)
yer almalıdır. Özetin, yazıldığı yabancı dilde başlığı ve anahtar kelimeleri (keywords) de bulunmaktadır.
14. İngilizce yazılarda 100-250 kelimeyi geçmeyen Türkçe özet, başlık ve anahtar kelimeler bulunmalıdır.
15. Özette araştırmanın kapsamı, amacı, yöntemi, ulaşılan sonuçlar ve konudan kısaca söz edilmelidir.
16. Yazar adı ya da adları, kapak sayfasında yer almalıdır. Kapak sayfasında ayrıca, yazarın akademik
ünvanlı ve çalıştığı kurumun adı, adresi, iş ve cep telefonu, faks numarası ve e-posta adresi de
bulunmalıdır.
17. Yazıların yayınlanması konusunda son karar baş editör(ler)’e aittir. Baş editör(ler)’in yazı hakkındaki değerlendirmesi, yazar(lar)a en kısa zamanda hakem raporlarıyla birlikte iletilir.
18. Dergiye gönderilen yazılar, yayınlansın veya yayınlanmasın yazarlar(lar)’a geri gönderilmez.
19. Yazıların tüm sorumluluğu yazar(lar)a aittir.
20. Yayımlanan çalışmaların yayın ve telif hakkı dergimize aittir. Sisteme yüklenen her bir çalışmanın
yayın hakkı yazar tarafından otomatik olarak dergiye devredilir. Bu işlem için hiçbir yazardan
telif hakkı sözleşmesi imza etmesi istenmez. Sisteme yüklenen çalışma için yazar(lar) bu şartları
peşinen kabul etmiştir. İtiraz hakkı bulanmamaktadır.
21. Yazar(lar) ulusal ve uluslararası akademik bilgi paylaşımını desteklemek amacıyla yazılarının tam
metin olarak ticari niteliği bulunmayan elektronik veri tabanlarında yer almalarını onaylarlar.
22. UHPPD “e” elektronik sistemle çalışan bir dergi olup, basılı olarak da yayınlanmaktadır. Basılı
yayın almak isteyen kişilerin dergi bedelini ilgili basım yapan firmaya ödemesi karşılığında
temin etme hakkı bulunmaktadır. Dergimiz hiçbir yazara veya bireye, kuruma basılı dergi vermek zorunda değildir. Yine dergimize gönderilen çalışmalar için yıllık üyelik ücreti ilgili basım
firmasına ödenmelidir. Bu ücret sadece derginin yıllık basım ve diğer giderleri için basım evimin
yaptığı harcamalara istinaden alınır. Dergimiz ücretli bir dergi değildir.
23. Sisteme yüklenen çalışmaların değerlendirme süresi iki aydır. Bu süre içerisinde değerlendirilmeyen ve hakkında ilgili bilgi rapor alınmayan çalışmalar farklı bir hakeme daha gönderilir.
24. Yazar(lar) uygulama içerikli “DENEYSEL”, “VAKA” ve “KURUMSAL” içerikli araştırmalarda
ETİK KURUL raporu gerektiren çalışmalarında mutlaka çalışmanın sisteme yüklenmesi durumunda ETİK KURUL raporunun “TARİHİ” ve “RAPOR BİLGİSİ – RAPOR NUMARASI”
çalışma sisteme yüklenirken sistemde bulunan “ETİK KURUL RAPOR BİLGİSİ” kısmına
gerekli bilgileri yazmak zorundadır. Olası bir olumsuzluk ve eksiklik durumunda dergimiz ulusal
ya da uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde bir sorumluluk yüklenmez. Bu konuda her türlü
sorumluluk yazar(lar) aittir. Etik kurul raporu ve araştırmaya ilişkin resmi bilgiler bulunmakta ise
mutlak surette bu bilgiler çalışma sisteme yüklenirken girilmelidir. Bu konuda, dergi editörleri,
sistem editörleri, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yayın yönetmeni, hakem kurulu ve değerlendirme
yapan hiçbir hakem yükümlülük ve sorumluluk altında değildir. Oluşabilecek her türlü maddi,
manevi ve hukuksal bir olumsuzlukta yazar(lar) sorumludur. DERGİMİZ ADINA OLUŞABİLECEK HER TÜRLÜ MADDİ, MANEVİ VE HUKUKİ BİR DURUMDA “OLUMSUZLUKTA”
DERGİMİZ TEK TARAFLI OLARAK HUKUKİ HAKLARINI ULUSAL VE ULUSLARARASI OLARAK SAKLI TUTAR.
GUIDELINES FOR THE AUTHORS
1. UHPPD International Refereed Journal of Psychiatry and Psychological Researches is an international refereed journal with an academic and scientific attributions published in every 4 months.
However, the journal holds the right to publish interim issues on special occasions.
2. All kinds of publications within the field of Psychiatry and Psychology and papers that can be
considered within the medical content can be incorporated in our journal. The papers must be
written with scientific concerns, should contribute to the field, indicate the important resources
as references, not be written with prejudice, not include motto-like sentences. They should also
have one of the qualities of scanning, research and developing from a notice.
3. Referee evaluation process isn’t initiated for the papers not complying with the rules, not having
references or abstracts.
4. In studies where there is more than one author, the author being in the first place is seen as addressee.
5. Sources used should be prepared in accordance with the publication template of the journal.
6. Journal writing rules should be organized as in our sample article format magazine’s website.
Taking samples base article or articles in the last issue, you need to move.
7. Author(s) can inform editor(s)-in-chief about the referees in referee and science boards of our
journal whom they had problem before and are thought to be unethical with a formal letter. In
this case, the demand of author(s) is taken into consideration and the necessary steps are taken
upon the decision of editor(s)-in-chief.
8. Referees and authors shouldn’t be from the same institution regarding the stage of evaluation.
Names of referees and authors are kept confidential and announced by no means. Referee Board
changes in every volume and it is constituted according to the subject of studies.
9. Two referees are assigned according to the field of study in the first place. If one of the referee
evaluations is “Unpublishable” and the other one is “Publishable with editing” or “Publishable”,
a third referee from the related field can be assigned and her/his evaluation is demanded. Actions
are made upon the information and demand of the third referee. Author(s) can make the desired
corrections two times. Each correction period takes 15 days. This period cannot be exceeded. It
is acted in accordance with the correction demand and referee report.
10. Authors are expected to do the requested editing delicately and to send the edited version of the
paper to the journal within 15 days. If it is noticed that editing hasn’t been conducted properly,
the author is informed. The edited version of submissions not sent back within the prescribed
time are not taken into the publication list.
11. The publication language of our journal is Turkish and English. However, papers prepared in other
world languages can also be accepted upon the decision of journal management and editor(s)in-chief if contributing to literature. This case is only valid with the approval of editor-in-chief.
The related author(s) cannot be effective on our journal.
12. The studies demanded to be published in our journal should bear the feature that they weren’t
published in another place or not in evaluation process for publication at that time.
13. Papers presented in national and international academic scientific meetings, congresses, conferences and symposiums can be accepted and taken into referee evaluation process on condition
that they weren’t published in another journal before and they comply with the article formats
and contents and they are indicated in the article.
14. Translated texts are accepted with the approval of editor(s)-in-chief and publication board and
referee evaluation process is initiated if the related text is rarely found in Turkish and if its translation is thought to contribute to the field. But there are a limited number of translations allowed
for each volume. Original texts are preferred.
15. Submissions to the journal must be written in MS Word Program, with 12 pt Times New Roman
and single line spacing. There must be 3 cm margins in all sides of the page.
16. Papers should be between 5-20 pages no more than 20 pages. Papers must be prepared by taking
into account the studies in the last volume.
17. For papers in Turkish, there must be extended English abstract no more than 100-250 words and
3-7 key words below the abstract. The abstract must include the title of the article and keywords
in that foreign language.
18. For papers in English, there must be a Turkish abstract no more than 100-250 words, title and
key words.
19. The scope of research, its purpose, method, results obtained and subject should be shortly indicated in the abstract.
20. Name(s) of the author must be indicated on the cover page. Academic title of the author, name
of the institution where s/he works, address, work and mobile phone, fax number and e-mail
must exist on the cover page.
21. The decision to publish the papers belongs to editor-in-chief. The evaluation of editor-in-chief
about the paper is sent together with the referee report within the shortest time.
22. Submissions sent to the journal are not sent back whether or not it is published.
23. All responsibility of the submissions belongs to the concerned author(s).
24. Publication and copyrights of the published papers belong to our journal. The copyright of the each
study uploaded to the system is automatically transferred to the journal. No sign for the copyright
agreement is requested from the authors for this operation. The author accepts these conditions
in advance for the paper uploaded to the system. The person reserves no right of opposition.
25. Author(s) approve(s) the placement of the full texts of their papers on electronic databases bearing
a non-commercial character with the purpose of supporting national and international academic
knowledge sharing.
26. UHPPD is operated through an “e” electronic system, and also published in a printed version.
Those who wish to have the journal as hardcopy have the right to do so by paying the cost of
the journal to the printing company. Our journal is not obliged to give the printed version to
any institution or individual. Annual fees for the studies sent to our journal should also be paid
to the printing company. The fee is received as based on only the expenses paid by the journal
to the printing company for the annual printing and other expenditures.
27. The evaluation period of the studies uploaded to the system is two months. Studies not evaluated
within this period and not provided with an evaluation report are sent to a different referee.
28. Author(s) are required to write the necessary information in “ETHICAL BOARD INFORMATION
OF REPORT” part while uploading the article to the system with “DATE” and “INFORMATION
of REPORT -REPORT NUMBER” as given by the ETHICAL BOARD if the studies require
ETHICAL BOARD report and have “EMPIRICAL”, “CASE” and “CORPORATE” content.
Our journal doesn’t bear any responsibility in case of a possible negative situation and deficiency
within the framework of national or international rules of law. The whole responsibility belongs
to the author(s) in this sense. If formal information regarding the report of ethical board and
research exist, they must be inserted while uploading the study to the system. In this regard,
editors of the journal, system editors, editorial board, publisher, executive editor, referee board
and the other referees conducting evaluation bear no responsibility. Author(s) are responsible for
any material, moral and legal negative situation that may occur. IN CASE OF ALL KINDS OF
MATERIAL, MORAL AND LEGAL SITUATION “PROBLEM”, OUR JOURNAL UNILATERALLY RESERVES ITS LEGAL RIGHTS IN NATIONAL AND INTERNATIONAL TERMS.
YAYIN İLKELERİ
1. Dergimizin yazım dili TÜRKÇE ve İNGİLİZCE’dir.
2. Farklı dillerde hazırlanan yayınlar ve çalışmalar BAŞ EDİTÖR(ler) başta olmak üzere dergi
yönetiminin onay vermesi durumunda kabul edilir. Bu durum tek taraflı olarak dergimize aittir.
3. Dergimiz basılı ve online olarak çıkarılmaktadır. İnternet ortamında basılı halinin PDF ve her
bir makalenin tek tek indirilmesine imkan sağlanmaktadır. Yazar(lar) ya da okuyucular ücretsiz
olarak derginin her bir sayısına toplu ya da tek tek ulaşım sağlayabilir.
4. Dergimiz sistemine üye olmadan yayın kabul edilmez.
5. Hiçbir yazar(lar) dergimiz üzerinde bir hak iddiasında bulunamaz.
6. Yapılan her bir çalışmanın sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) aittir. Dergimiz bu konuda
bir yükümlülük altına alınamaz sokulamaz.
7. Dergimiz bünyesinde değerlendirilmek koşulu ile gönderiler çalışmaların, her hangi bir nedenle
bir başka yerde kullanılmamış (yayınlanmamış) veya değerlendirmeye gönderilmemiş olması
gerekir. Böyle bir olumsuzluk ile karşılaşılması durumunda tekzip yayınlanması koşulu ile çalışma
reddedilir ve yazar(lar) hakkında hukuki işlem başlatılır. Dergimiz başta olmak üzere dergimizde
yayın yapmış yazar(lar) yönetici, hakem kurulu, bilim kurulu, editörler ve yayın kurulunun uğramış olduğu her türlü maddi ve manevi zarar ilgili yayında ismi bulunan kişi, yazar(lar) veya
yayın sahibi kurumdan tazmin edilmek üzere hukuki haklarımızı saklı tutarız. Oluşan her türlü
hukuki sorunda dergi yönetiminin tayin etmiş olduğu yetkili hukuk müşavirlerimiz (Avukatlarımız) tarafından İstanbul Mahkemeleri ve Türk Hukuk sistemine yönelik gerekli hukuksal
işlemler başlatılarak süreç devam ettirilir.
8. Her bir çalışma alanında uzman iki hakem tarafından değerlendirilip, iki hakemden olumlu görüş
alan çalışmalar sıraya alınmak koşulu ile yayına alınır.
9. Hiçbir çalışmanın bir başka çalışmadan farklılığı veya üstünlüğü yoktur. Her bir yazar ve çalışma
aynı hak ve eşitliğe sahiptir. Her hangi bir ayrıcalık tanınmaz. Yayın sıralaması başta ID numarası
baz alınarak, “ID Numarası Sistem Tarafından Otomatik Olarak Dergiye Yüklenen Makalelere
Verilen Bir Takip Numarasıdır. Bu bilgi yazarlar tarafından yazarlara ait üyelik panelinden takip
edilebilir.” hakem onayından geçmiş ve resmi süreci tamamlamış olması koşulu aranır. Fakat belli
durumlarda dergi yönetimi, baş editör(ler) ve yayın kurulunun kararı ile sayı içinde farklılıklar
yaratılabilir. Bu durum dergimize ait olup, yazar(lar) hiç bir hak iddiasında bulunarak dergimizi
baskı altına alamaz maddi ve manevi yaptırım uygulayamaz.
10. Yazarlar çalışmalarının hangi hakemler tarafından değerlendirildiğini bilmez, bilmek istese bile
bu bilgi kendilerine verilmez. Bu durum sadece sistem yönetici ve baş editör(ler) tarafından bilinir gizli tutulur. Olasiki bir hukuki durumda ancak mahkeme kararı ile bu bilgi talepte bulunan
mahkeme(lere) resmi üst yazı ile baş editör(ler) tarafından imza edilir ve dergi hukuk müşaviri
(avukatı) kanalı ile mahkemeye gönderilir. Ayrıca yazar(lar)”ın bağlı oldukları üniversite, fakülte,
yüksekokul, bölüm başkanlıkları ya da bağlı oldukları diğer kurumların ilgili yayın hakkında
resmi bilgi talep etme hakkı yoktur. Bu bilgiler yayının dergi değerlendirme sürecinde yazar(lar)”a
sistem otomatik olarak gönderir ve yazar(lar) bu bilgileri kendi panellerinden takip edebilir. Bu
konuda dergimize hiç bir talep, şikâyet, hukuki süreç, maddi ve manevi bir uygulama söz konusu
değildir. Dergimiz kendi adına bu konuda Türk Hukuk sistemine ve Fikri Sınai Haklar kanunu
çerçevesinde ilgili yönetmelikleri bağlı olarak hareket eder.
11. Düzeltmeler majör ve minör şeklinde yapılır. Her bir yayın sadece iki düzeltme hakkına sahiptir.
Düzeltme süresi her bir yayın için 15 gündür. Bu süre içerisinde istenilen düzeltmenin yapılarak
çalışmanın düzeltilmiş halinin gönderilmesinin istendiği mail adresine gönderilmemesi durumunda yayın değerlendirmeden kaldırılır. Aynı yayının düzeltilerek yeniden sisteme yüklenmesi
durumunda bütün süreç ilk aşamadan itibaren yeniden değerlendirmeye alınır. İlk değerlendirme
ilgili alan editörü, baş editör(ler) ve sistem editörü tarafından yapılır. Bu aşamada dergimize
gönderilen yayınlar dergi yayın kabul şartlarına uygun değil ise direkt olarak red edilir. Hakem
sürecine girmiş yayınlar, hakemlerden gelen düzeltme taleplerine göre sürece tabi tutulur. Bu
süreç içerisinde baş editör(ler) kendi inisiyatiflerini kullanarak ilgili hakemleri değiştirebilir ya
da kendileri sürece dahil olur. Bu durum tek taraflı olarak dergi yönetimine aittir. Hakem görüş
ve talepleri hiç bir koşulda değiştirilmez ve aynen uygulaması gerçekleştirilir. Hakem görüş ve
raporları kesin ve katidir. İki hakemden birisinin olumlu diğerinin olumsuz (red) vermesi durumunda çalışma üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakemden gelen bilgi doğrultusunda
hareket edilir ve sonuca gidilir.
12. Tez, sunum ve bildiri şeklinde daha önce kullanılmış çalışmalar makaleye dönüştürülüyor ise
mutlaka daha önceki kullanımına yönelik bilgi makalenin dipnotunda bulundurulmalı ve açıklanmalıdır. Aksi durumda intihal olarak kabul edilir ve dergimiz bu yükümlülüğü kabul etmez.
13. Dergimizin yayın kabul ettiği alanların dışında yapılan çalışmalar ilgili yönetim veya editör tarafından tek taraflı olarak kabul edilir veya red edilir. Bu durumda yazar(lar) bir hak iddiasında
bulunamaz. Aynı sayı ya da ardı ardına gelen sayılarda ilgili yazarlara ait çalışmalar yayına alınabilir. Bu durum ancak baş editör(ler) dergi yönetimi ve yayın kurulunun onayına bağlı olarak
yapılır. Aynı yazar(lar)”ın aynı sayıda birden fazla yayını bulunabilir. Bu durumunun işleyişi
ancak dergi yönetiminin inisiyatifi ile gerçekleşir. Bu durum farklılık içeriyor ise işleme alınır.
Aksi durumda bir yazar(lar)’ın aynı sayıda sadece bir çalışmasına yer verilir. Böyle bir durum
dergimizi ve dergi yönetimini hukuki olarak bağlamaz.
14. Dergimize yüklenen çalışmaların her türlü hakkı yazar tarafından dergiye devredilmiş (verilmiştir).
Bu işlem için yazardan bir imza ve onay bilgisi istenmez (yazılı belge talebinde bulunulmaz).
Sisteme yüklenen çalışmalar her hakkı ile dergimize devredilmiş olur. Dergi yönetimi aynı yayında birden fazla yazarın bulunması durumunda sorumlu yazar belirtilmemiş ise ilk sırada yer
alan yazar’ı muhatap kabul eder ve bu doğrultuda hareket eder. (M-16).
15. Dergimizin yayınları değerlendirme süresi hakemlerden gelen dönüşlere göre iki aydır. İki ay
içerisinde dönüş alınamayan çalışmalar bir başka hakeme yönlendirilir. Bu durumda süre uzayabilir ve bir talep oluşturulamaz. Yazar bu durumda hiçbir hak iddiasında bulunamaz, makaleyi
sistemden çekemez.
16. Dergi yönetimi aynı yayında birden fazla yazarın bulunması durumunda sorumlu yazar belirtilmemiş ise ilk sırada yer alan yazar’ı muhatap kabul eder ve bu doğrultuda hareket eder. Diğer
yazarlarla bir ilişki içerisinde bulunmaz ve birinci yazar dışındaki kişilere bilgi vermez, vermek
zorunda değildir.
17.Çalışmaları değerlendiren hakemler tamamen bağımsız hareket ederler. Bu konuda dergimizin
hakemler üzerinde bir yaptırımı ve özel talebi oluşmaz oluşturulamaz.
18. Dergimizin yayın süresi yılda üç defa olmak üzere; Nisan, Ağustos ve Aralık aylarına gelen süredir. Bu süreler derginin yayın sistemine bağlı olarak kaymalar oluşturabilir. Bu nedenle dergimiz
hiçbir talep ve sorumluluk altında bulunmaz.
19.Yayın değerlendirmesine ilişkin hakem görüş bildirir raporu ilgili yazara gönderilir. “M-16” Düzeltme istenen çalışmaların düzeltme süresi 15 gündür. Bu süre içerisinde düzeltmesi yapılmayan
çalışmalar sistemden çıkarılıp reddedilir. Bu durumda yazar(lar) dergimiz hakkında bir yaptırım
hakkına sahip olamaz.
20.Türkçe dışında hazırlanan çalışmalarda mutlaka Türkçe Özet bulunmalıdır. Anahtar kelime sayısı
3 ile 7 tanedir. Her bir çalışma en fazla 20 sayfa olmalıdır. Ekler bu 20 sayfaya dâhil değildir.
Özet Türkçe ve İngilizce olmak üzere 100 ile 250 kelimeden oluşturulmalıdır. Dergimizin yazım
şekli TIMES NEW ROMAN olup 12 puntodur. Satır aralığı 1 tir. Çalışmanın konu başlığı 14
punto ve kalındır. Yazar isim ve bulunduğu kurum bilgileri 12 punto kalın ve italik şeklindedir.
Türkçe ve İngilizce özet 10 punto özetler alt alta gelecek şekilde hazırlanmalıdır.
PUBLICATION PRINCIPLES
1. The language of the journal is Turkish and English.
2. If the EDITOR(S)-IN-CHIEF and the administrative board approve the papers prepared in different languages, it is accepted. The journal acts unilaterally.
3. The journal has a printed and an electronic version. Every article and the printed version can be
downloaded in PDF format. Author(s) or readers can get the access to all volumes of our journal
for free
4. Papers are accepted on condition that the author is registered to be a member of the journal.
5. None of the authors can assert legal rights on the journal.
6. The journal cannot be held responsible for the papers; however, the author himself/herself is
responsible for the articles unilaterally.
7. The papers, submitted to the journal, should not have been sent to another journal previously and
under consideration of another journal for publication simultaneously. If such cases occur, the
article is rejected on condition that refutation is published and the journal imposes the required
sanctions on the author(s). We reserve our legal rights to compensate all kinds of material and
moral damages on authors who have published papers in our journal, manager, referee board,
science board, editors and publication board from the person, author(s) of the relevant publication or the Publisher. In any legal problem, necessary legal proceedings are initiated in İstanbul
Courts and Turkish Law by our authorized legal advisors (Lawyers) as appointed by the journal.
8. Each study is evaluated by the two referees, and the approved papers by the two referees are
saved to be published in the following issues.
9. None of the studies and authors has privileges in the journal. Each author and study has the same
rights and they’re equal. No privilege is granted. Order of publication is based on ID number. ID
Number is a tracking number automatically given to the papers uploaded to the journal by the
system. Authors can monitor this from the author membership panel. They must be approved by
referees and formal procedures must be completed. However, differences can be made upon the
decision of journal’s executive board, editor(s)-in-chief and publication board. This belongs to
our journal and author(s) cannot demand any rights, apply pressure on our journal and impose
material and moral sanctions.
10. The names of the referees-experts in their fields-will not be revealed to the authors. Information
concerning the authors is known only by the system manager and the editor(s)-in-chief. It is kept
confidential. Under a possible legal case, this information is signed by editor(s)-in-chief to the
demanding court(s) with an official letter by court decision, and sent to the court via lawyers.
Universities, faculties, vocational schools, departments or other institutions to which author(s)
are affiliated don’t have the right to demand official information concerning the relevant paper.
System automatically sends this information to author(s) in the evaluation process and author(s)
can follow this information on their own panel. No demand, complaint, judicial process, material
and moral practice on our journal is out of the question. Our journal acts in accordance with
the relevant regulations within the framework of Turkish Law and Intellectual Property Right.
11. Major and minor corrections are made. These corrections are requested from the authors twice.
Corrections for each paper should be completed within 15 days. If the corrected version of the
paper isn’t sent to the relevant e-mail address within the specified time, the paper is dismissed
from the evaluation. In case the same paper is corrected and uploaded to the system again, the
whole process starts from the beginning. The first evaluation is made by the field editor, editor(s)in-chief and system editor. Papers sent to our journal are directly rejected if they don’t meet the
publication requirements of our journal. The papers in the referee evaluation process are subject
to the process according to the correction demands of referees. In the meantime, editor(s)-in-chief
can change the concerned referees on their own initiatives or they get involved in the process.
This situation unilaterally belongs to the journal’s management. Referee opinions and demands
cannot be changed under any circumstances and they are directly applied. Opinions and reports
of referees are final and absolute. In case one of the referees approves and the other one rejects
the paper, it is sent to a third referee. The necessary steps are taken according to the information
coming from the third referee.
12. If the article is produced from the thesis, presentation, and so on, it should be stated and explained
in the footnote. Otherwise the author is accused of plagiarism. In that case, the journal cannot
be held responsible for this situation.
13. If the paper is not within the scope of the journal, it is the editors and the administrators who will
accept or reject the paper unilaterally. The author cannot assert any legal rights. The papers of the
authors can be published in the same volume or consecutive volumes. This is performed upon
the approval of editor(s)-in-chief, journal management and publication board. Same author(s)
can have more than one publication in the same volume. This procedure is applied only with
the initiative of journal management. If differences exist, it is proceeded. Otherwise, only one
paper of the same author can be published in the same volume. Such case doesn’t legally bind
our journal and journal management.
14. The uploaded study belongs to the journal with its exclusive rights. For this reason, a demand for
a written document cannot be made. The studies uploaded to the system are regarded as being
transferred to our journal with all rights. If the responsible author isn’t stated in the papers with
more than one author, our journal regard the addressee as the author in the first place (M-16).
15. The evaluation process of the studies uploaded to the system takes two months. Studies that are
not evaluated within this period are sent to a different referee. So this process may take longer
and a demand cannot be asserted. The author cannot assert any legal rights and withdraw his/
her article in this process.
16. In the articles with more than one author, the first mentioned author is regarded as the addressee,
other authors are not communicated. The journal is not supposed to give information to other
authors.
17. The referees act independently in the journal. Authors cannot exercise power over the referees
or cannot demand anything from the referees.
18. The journal publishes three times in a year as April, August and December. However, there
might be changes in the periods depending on the publication process. The journal cannot be
held responsible for this.
19. Following the evaluation process of the studies, the referee report is sent to the first author. The
authors should make the required corrections in 15 days. If the corrections are not made in 15
days, the article is rejected by the system automatically. None of the authors can impose sanctions on the journal in this case.
20. In the studies prepared in languages other than Turkish, there must be an abstract in Turkish. Key
words should be between 3-7 words. Articles should not exceed 20 pages. Appendices are not
included in this number. Turkish and English abstracts must be between 100 and 250 words and
extended English abstract must be 500 words and above. The text should be written in TIMES
NEW ROMAN font, 12 sized. The whole study should be single spaced. The titles should be
written in bold, Times New Roman font, 14 sized. The names and institutions of the authors
should be written in bold, italic, Times New Roman font, 12 sized. Turkish and English abstracts
should be in Times New Roman font, 10 sized one under the other.
I