STOKLAR Stoklar: Stok Grubunda yer alan hesaplar
advertisement
STOKLAR Stoklar: Stok Grubunda yer alan hesaplar: 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 152 Mamuller Hesabı 157 Diğer Stoklar Hesabı 159 Verilen sipariş Avansları Hesabı 151 Yarı Mamul – Üretim Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı 158 Stok Değer düşüklüğü Karşılığı Hesabı (-) KDV: Mal ve hizmet alım satımında bedelin yanında ayrıca ödenen veya ödenecek olan vergidir. KDV ile İlgili Hesaplar: 191 İNDİRİLECEK KDV HESABI: İşletmenin satın aldığı mal ve hizmet bedeli üzerinden satıcılara ödediği veya ödeyeceği katma değer vergisinin izlendiği hesaptır. İşletme mal satın aldığında KDV tutarını bu hesabın borç tarafına kaydeder. 391 HESAPLANAN KDV HESABI: İşletmenin sattığı mal yada yaptığı hizmet bedeli üzerinden aldığı veya alacağı katma değer vergisidir. İşletme her sattığı mal ya da hizmet faturasındaki KDV tutarı kadar bu hesabın alacağına kayıt yapar. 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR HESABI -05 ÖDENECEK KDV HESABI İşletmeler bir ay içinde yaptığı işlemler sonucunda Aldığı (hesaplanan) KDV tutarı ile ödediği (indirilecek) KDV tutarı karşılaştırılır. (Takip eden ayın 25. günü sonuna kadar verilen KDV beyannamesiyle) Hesaplanan KDV tutarı daha fazla çıkarsa fark devlete ödenmesi gereken KDV tutarını verir. Bu fark 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabına aktarılır.( Alacağına kaydedilir) 190 DEVREDEN KDV HESABI: İndirilecek KDV tutarı (işletmenin ödediği KDV), Hesaplanan KDV ( Alınan KDV ) tutarından daha büyükse işletme alacaklı durumda olduğundan bu alacağı bir sonraki KDV döneminde mahsup edilmek üzere 190 Devreden KDV Hesabının borcuna aktarılır. MAL HAREKETLERİNDE İZLENEN KAYIT YÖNTEMLERİ ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ DEVAMLI ENVANTER YÖNTEMİ Bu yöntemde dönem başı mal mevcudu, dönem içi alışlar, alış giderleri, alış iskontoları ve iadeler Ticari mallar hesabında izlenir. Satışlar ise Yurtiçi satışlar hesabının alacağında takip edilir. ***Bu yöntemde Ticari mallar hesabından depodan satılan malların çıkışı düşülmeği için Ticari Mallar hesabının borç kalanı depoya giren net mal miktarını verir ( Yani iade ve iskontoların düşülmüş şu ana kadarki alınan mal miktarını verir. ***Yıl sonunda stoklar muhasebe dışı envanter yöntemi ile tespit edildikten sonra Ticari mallar Hesabından toplu olarak tek bir kayıtla eksilen miktar kaydedilir. Bu yöntem çok fazla işlemi olan market, kırtasiye gibi işletmelerde kullanılır. Bu yöntemde alış işlemleri aralıklı envanter yöntemiyle aynı olur. Ancak satış işleminde farklılık gösterir. *** Bu yöntemde Ticari mallardan satılan mallar sürekli olarak Ticari Mallar hesabının alacağına kaydedildiği için Ticari Mallar hesabının borç kalanı aynı zamanda elimizdeki mevcudu da verir. *** Yılsonu geldiğinde Ticari Mallar Hesabının borç kalanıyla depodaki mal miktarının aynı çıkması gerekir. (bozulma, kırılma, çalınma vs.. olaylar nedeniyle oluşabilecek farklılıklar hariç) **Ticari Mallar Hesabının borç kalanı Net alış miktarını verecektir. ** Dönem sonu mal mevcudunu verir. ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ DEVAMLI ENVANTER YÖNTEMİ Örnek: A işletmesi 500,00 TL + 50,00 TL KDV tutarlı malı satın almış bunun karşılığında 300,00 TL nakit ödemiş, 250,00 TL’sine de borçlu kalınmıştır. ……………….. / ………………… ……………….. / ………………… ………………. / ………………… ………………. / ………………… Örnek: İşletme kredili olarak almış olduğu malın taşınması için KAR Nakliyat Şirketine 20,00 TL + 2,00 TL KDV ödenmiştir. ……………….. / ………………… ……………….. / ………………… ………………. / ………………… ………………. / ………………… Örnek: A işletmesi daha önce kredili olarak aldığı 200,00 +20,00 KDV TL’lik malı kusurlu olması nedeniyle iade etmiştir. ……………….. / ………………… ……………….. / ………………… ………………. / ………………… ………………. / ………………… Örnek: A işletmesi kredili olarak almış olduğu 1.000,00 TL lik mal için talep ettiği %10 iskontonun satıcı firma tarafından kabul edilmiştir. ……………….. / ………………… ……………….. / ………………… ………………. / ………………… ………………. / ………………… SATIŞ İŞLEMLERİ ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ Örnek: A işletmesi 800,00 + 80,00 KDV TL’lik mal satmıştır. 580,00 TL sini peşin tahsil etmiş geriye kalan 300,00 TL si için alacaklı kalınmıştır. ……………….. ………………. DEVAMLI ENVANTER YÖNTEMİ Örnek: A işletmesi 600,00 TL maliyetli, 800,00 + 80,00 KDV TL’lik mal satmıştır. 580,00 TL sini peşin tahsil etmiş geriye kalan 300,00 TL si için alacaklı kalınmıştır ……………….. / ………………… / ………………… ………………. / ………………… ……………… / ………………… / ………………… ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİ DEVAMLI ENVANTER YÖNTEMİ Örnek: A işletmesi sattığı malı müşteriye taşıyan X kargo şirketine 50,00 (+ 5,00 KDV ) TL nakit ödemiştir. ……………….….. / …………………… ……………….….. / …………………… ……………….…. / …………………… ………………..…. / …………………… Örnek: A işletmesi daha önce tamamı kredli olarak sattığı 200,00 (+20,00 KDV) TL’lik malı geri iade almıştır. Örnek: A işletmesi daha önce tamamı kredli olarak sattığı 200,00 (+20,00 KDV) TL’lik malı geri iade almıştır ( İade alınan malların maliyeti 170,00 TL ) ……………….. / ………………… ……………….. / ………………… ………………. / ………………… ………………. / ………………… ……………… / ………………… Örnek: A işletmesi müşterisinin daha önce kredili almış olduğu mal için 200 TL’lik iskontoyu kabul etmiştir. ……………….….. / …………………… ……………….….. / …………………… ……………….…. / …………………… ………………..…. / …………………… Örnek: Aralıklı Envanter yöntemine kayıt tutan A işletmesinin dönem sonunda “153 Ticari Mallar Hesabı”nın borç kalanı 20.000 TL’dir. Yapılan mal sayımında mevcudun 5.000 TL olduğu belirlenmiştir. Satılan malın maliyetini hesaplayıp, dönem sonu muhasebe kaydını yapalım. ................................... / …………………… ................................... / …………………… Dönem sonu İşlemleri: ................................... / …………………… 690 DÖNEM KARI/ZARARI 621 STMM HS. 610 S. İADELERİ HS. 611 S. İSKONTOLARI HS. 660 PAZ. SAT. DAĞ. GİD. HS. ................................... / …………………… ................................... / …………………… 600 YURT İÇİ SATIŞLAR HS. 690 DÖNEM KARI/ZARARI HS. ................................... / …………………… ARALIKLI ENVANTER YÖNTEMİNE GÖRE Örnek: X işletmesinin dönem sonunda Ticari Mallar Hesabının borç kalanı 3.000 TL, Dönem sonu mevcudu ise 1.400 TL, olarak bulunmuştur. Satılan Malın Maliyetini bulunuz? DEVAMLI ENVANTER YÖNTEMİNE GÖRE Örnek: SMM =Tic. Malların Borç Kalanı – Dönem Sonu Mevcut 1) Dönem sonu mal mevcudu? D.Sonu Mal Mevcudu = T.M.Hs. Borç toplamı – T.M.Hs. Alacak toplamı Yevmiye kaydı ise: ……………….. / ……………………. 2) Brüt Satış karı /zararını bulunuz? Kar / Zarar = Satışlar - SMM ……………….. / ……………………. MALİYET SAPTAMA YÖNTEMLERİ (Stok Değerleme Yöntemleri) 1. Gerçek Maliyet Yöntemi: Satılan malın maliyetinin doğrudan doğruya kendi satın alınış maliyeti üzerinden belirlenmesidir. Bu yöntemi az sayıda, büyük ve yüksek değerli birimler halinde mal alıp satan işletmeler uygular. Galerici, mobilyacı vs.. 2. İlk Giren İlk Çıkar Yöntemi ( FİFO): Bu yöntemde ilk satın alınan malın önce satılacağı varsayılır. 3. Son Giren İlk Çıkar ( LİFO): Bu yöntemde en son satın alınan malın önce satılacağı varsayılır. 4. Ortalama Maliyet Yöntemi: a) Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi: Değişik tarihlerde farklı fiyatlarla yapılan tüm alışların toplam maliyetinin, toplam miktara bölünerek bulunacak bir ortalamaya göre saptanır. Birim Ortalama Maliyet = Alışların Toplamı / Alışların Toplam Miktarı b) Hareketli Ortalama Maliyet Yöntemi: Bu yöntemde ortala maliyet her yeni mal alışında tekrar hesaplanır MAL ALIM SATIMINDA KULLANNILAN BELGELER 1. FATURA: VUK’a göre, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı atan veya iş yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır. 2. PERAKENDE SATIŞ FİŞİ: Son tüketiciye yapılan satışlarda düzenlenen belgedir. 3. GİDER PUSULASI: Tüccar sıfatı olmayan birinden ticari mal alındığında alan müşteri tarafından düzenlenen belgedir. 4. MÜSTAHSİL MAKBUZU: Tüccar sıfatı olmayan birinden Zirai mal alındığında alan müşteri tarafından düzenlenen belgedir.
