Sayın Veli, Okulumuz, Resmi Gazete`de Başbakanlık Genelgesi

Sayın Veli,
Okulumuz, Resmi Gazete’de Başbakanlık Genelgesi olarak yayımlanan Türkiye Sağlıklı
Beslenme ve Hareketli Hayat Programı'nın ​
"Okullarda Obezite ile Mücadelede Yeterli ve Dengeli
Beslenme ve Düzenli Fiziksel Aktivite Alışkanlığının Kazandırılması" ​
başlığı kapsamında yer alan
“Beslenme Dostu Okul Projesi” ne katılarak okulda sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam konularında
duyarlılığı arttırmayı ve böylece okul sağlığını daha iyi düzeylere çıkarmayı hedeflemektedir.
Hedefimize ulaşabilmemiz için okul-aile-öğrenci işbirliği oldukça önemlidir. Okul içinde mart ayında
yapacağımız etkinlikler Tablo1’de belirtilmiştir. Yapacağımız etkinliklerin neler olduğunu, projenin
amaçlarını daha iyi anlamanız için öncelikle sizlere göndermiş olduğumuz bu bülteni dikkatlice
okumanızı tavsiye ediyoruz. Ayrıca okulda yürütülmekte olan bu çalışmaları evde de aynı dikkat ve
özenle devam ettirmenizi rica ediyoruz. Destekleriniz için şimdiden teşekkür ediyoruz.
Tablo 1:​BESLENME DOSTU OKUL PROJESİ MART AYINDA YAPILACAK ETKİNLİKLERİN
LİSTESİ
M
A 1.
R
T 2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Oyun ve Fiziki Etkinlikler derslerinde fiziksel aktivitenin yararları ile
hareketsiz bir yaşamın risklerinin anlatılması
Bir diyetisyen ile söyleyişi yapılması
“11-17 Mart Tuza Dikkat Haftası” ile ilgili öğrencilerin
bilgilendirilmesi
22 Mart Dünya Su Günü’nün etkin bir şekilde kutlanması
“Sağlıklı Beslenme ve Hareket Etmenin Hayatımızdaki Önemi”
konusunda resim yarışmasının yapılması ve başarılı öğrencilerin
ödüllendirilmesi, resimlerin sergilenmesi
“Sağlıklı besleniyorum; çünkü…” konulu slogan yarışması
yapılması ve başarı elde eden öğrencilerin ödüllendirilmesi,
sloganların sergilenmesi.
Okulun internet sayfasında yer alan beslenme köşesinde aylık
bilgilendirmelerin gerçekleştirilmesi
Tüm sınıflarda “Ağız ve Diş Sağlığı” ile ilgili deneylerin yapılması
Aylık yemek listesinin öğrencilere verilmesi
Her çocuğun ara öğünlerinde tüketmek için meyve veya kuruyemiş
(fındık, ceviz, badem vb.) ile süt getirme uygulamasının
gerçekleştirilmesi
Her gün düzenli olarak beslenme çantalarının kontrolünün
sağlanması
Okul kantinin ve yemekhanenin denetlenmesi
Okul basketbol ve voleybol takımlarının, okul sonrasındaki
antrenmanlarında devamlılığın sağlanması.
“Sağlıklı Beslenme” konusunda sınıf içi münazara etkinliğinin
yapılması
Okul beslenme panosunda ve sınıf içi panolarda “Sağlıklı Beslenme
ve Hareketli Yaşam” ile ilgili bilgilerin duyurulması
Okulda ilk ders saatlerinin 5 dakikasında egzersiz yapılması.
Haftanın üç günü sabah jimnastiği, iki gününde de nefes egzersizleri
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Beden Eğitimi Öğretmeni ve Sınıf
Öğretmenleri tarafından
Okul idaresi başkanlığında tüm
okul öğrencileri
Sınıf Öğretmenleri ile Beslenme ve
Hareketli Yaşam Ekibi tarafından
Tüm okul öğrencileri tarafından
Görsel sanatlar öğretmeni
başkanlığında tüm okul öğrencileri
tarafından
Türkçe Zümresi ve tüm okul
öğrencileri tarafından
Bilişim Teknolojileri ve Yazılım
Öğretmeni tarafından
Fen ve Teknoloji Zümresi
Beslenme ve Hareketli Yaşam
Ekibi başkanlığında sınıf
öğretmenleri tarafından
Sınıf Öğretmenleri tarafından
Sınıf Öğretmenleri tarafından
Okul idaresi ve kantin denetleme
ekibi tarafından
Beden Eğitimi Zümresi
Türkçe Zümresi ve sınıf
öğretmenleri başkanlığında tüm
okul öğrencileri tarafından
Beslenme ve Hareketli Yaşam
Ekibi tarafından
Tüm okul öğrencileri tarafından
ile güne başlanması
“Beslenme
Dostu
Okul
Projesi”
kapsamında
gerçekleştirilecek
etkinliklerin
planlanması
ve
uygulanmasından “Beslenme ve Hareketli Yaşam Ekibi” sorumludur. Ekip üyelerinin isim listesi aşağıda yer alan
Tablo2’de belirtilmiştir:
BESLENME VE HAREKETLİ YAŞAM EKİBİ
1
Müdür
Seda GÜZELİŞ
Beden Eğitimi Öğretmeni
Başak ÇAVLICA
Rehber Öğretmen
Şaban YARAR
.
2
.
3
.
4
Birgül SÜZÜK
Fen Bilimleri Öğretmeni
Gözde ÇAĞATAY
Sınıf Öğretmeni
Gülten Türkan GÜRER
Okul Hemşiresi
Yıldız BALAKKIZ
Yemekhane Sorumlusu
Turgut SARI
Kantin Sorumlusu
Mustafa ALP
.
5
.
6
.
7
.
8
.
1
SAĞLIKLI BESLENME ALIŞKANLIĞI VE ÖNEMİ
Çocukluk döneminde kazanılan beslenme alışkanlıkları yaşam boyu sürmektedir. Çocukları yetişkinlerden
farklı kılan en önemli özellik, sürekli büyüme süreci içinde olmalarıdır. Bu süreç; beslenme, genetik yapı, cinsiyet,
çevresel faktörler, sosyo-ekonomik durum, kültür ve gelenekler gibi çeşitli etmenlerin etkisi altındadır. Bunların
arasında en önemlisi de kuşkusuz beslenmedir.
Kalıtsal özelliklerin ve çevresel faktörlerin kontrol edilmesi her zaman mümkün olmasa da; çocuklarımıza
kazandıracağımız doğru beslenme alışkanlıklarıyla, ülke olarak daha sağlıklı, huzurlu, verimli ve mutlu yarınlara
1
http://beslenme.gov.tr/index.php?page=99​(Erişim: 28.02.2017)
​
2
adım atabiliriz. Gerek ailede, gerekse okulda beslenme eğitiminin yeterli düzeyde olmaması, hatalı beslenme
alışkanlıklarının kazanılmasında önemli yer tutmaktadır. Öğün atlama, şeker, tuz ve yağ içeriği yüksek
yiyecek-içecek tüketimi, bu alışkanlıkların başında yer alıyor. Çocuk ve gençlerin sahip olduğu yanlış beslenme
alışkanlıkları, önemli sağlık sorunlarını beraberinde getirmektedir. Çocukluk dönemindeki bu hatalı beslenme
uygulamaları; yüksek tansiyon, kalp ve obezite (aşırı şişmanlık) gibi hastalıklar için temel risk faktörü oluşturuyor.
Sağlıklı Beslenme için Neler Yapılmalı?
Sabah kahvaltısı mutlaka yapılmalı, öğün atlanılmamalıdır. Süt içme alışkanlığı mutlaka edinilmelidir.
Kemik sağlığı için, kalsiyum yönünden zengin süt, peynir, yoğurt tüketimine özen gösterilmelidir. Bol miktarda
sebze-meyve ile günde en az 8-10 bardak sıvı tüketilmelidir. Şeker, tuz ve yağ içeriği yüksek yiyecek-içecek
tüketiminin, birçok hastalığı beraberinde getirdiği unutulmamalıdır.
Temiz ve mikropsuz besinleri tüketmeye özen gösterilmeli. Çiğ sebze ve meyveler bol suyla yıkanmadan
kesinlikle yenilmemelidir. Açıkta satılan yiyecekler satın alınmamalıdır. Eller yemekten önce mutlaka yıkanmalı,
unutmayın kirli eller pek çok hastalık mikrobu taşımaktadır.
Sağlıklı bir beslenme alışkanlığı için aşağıda verilen öneriler dikkate alınmalıdır:
Çocuklara Yönelik Sağlıklı Beslenme ve Yaşam Önerileri
●
Çocukların sağlıklı beslenmesi için ​dört besin grubunda bulunan besinlerden yeterli miktarlarda ve
dengeli bir şekilde tüketmeleri gerekmektedir. ​Süt grubunda yer alan süt, yoğurt, ​et grubunda yer alan et,
tavuk, yumurta, kuru baklagiller, ​sebze ve meyve grubu ve ​tahıl grubuna giren ekmek, bulgur, makarna,
pirinç vb. besinlerin her öğünde yeterli miktarlarda tüketilmesine dikkat edilmelidir.
●
Çocukların özellikle kemik ve diş gelişimi için günde imkânlar dâhilinde 2-3 su bardağı kadar süt veya
yoğurt, 1 kibrit kutusu kadar beyaz peynir tüketmelerine özen gösterilmelidir. Ayrıca, hastalıklara karşı
daha dirençli olmaları ve sağlıklı büyüme ve gelişmeleri için her gün en az 5 porsiyon taze sebze veya
meyve tüketmeleri önerilmektedir.
●
Öğrenciler için en önemli öğün kahvaltıdır. Bütün gece süren açlıktan sonra, vücudumuz ve beynimiz
güne başlamak için enerjiye gereksinim duymaktadır. Kahvaltı yapılmadığı takdirde, ​dikkat dağınıklığı,
yorgunluk, baş ağrısı ve zihinsel performansta azalma olmaktadır. Bu nedenle, güne yeterli ve dengeli
yapılan bir kahvaltı ile başlamak öğrencilerin okul başarısının artmasında son derece önemlidir.
Çocukların her sabah düzenli olarak kahvaltı yapma alışkanlığı kazanmalarına özen gösterilmelidir.
Peynir, taze meyve veya meyve suları, birkaç dilim ekmek, 1 bardak süt çocuklar için kahvaltıda
yeterlidir. Özellikle kaliteli protein ve zengin vitamin ve mineral içeriğinden dolayı haşlanmış yumurtanın
sıklıkla tüketilmesi önerilmektedir.
●
Gün boyu fiziksel ve zihinsel performansın en üst düzeyde tutulabilmesi, düzenli olarak ara ve ana
öğünlerin tüketilmesi ile mümkündür. Bu nedenle, ​öğün atlanmamalıdır. Günlük tüketilecek besinlerin ​
3
3
ana, 2 ara öğünde​alınması en uygun olanıdır.
●
Çocukların okul kantinleri, büfe gibi yerlerden satın aldıkları besinlerin seçiminde de dikkatli olmaları
gerekmektedir. Süt, ayran gibi ambalajlı besinleri satın alırken etiket bilgisinde ​Tarım ve Köy İşleri
Bakanlığından üretim izninin bulunmasına ve son kullanım tarihinin geçmemiş olmasına, ambalajsız
satılan tost, simit, poğaça gibi yiyeceklerin de temiz ve güvenilir şekilde hazırlanmış olmasına dikkat
edilmelidir.
●
Beslenme çantası ve su mataralarının​​her gün temizlenmesine​özen gösterilmelidir.
●
Çocuklar, tuvalet ve umumi kullanıma ​açık çeşme sularından su içmemeleri konusunda uyarılmalı,
güvenilir içme suyu tüketmeleri sağlanmalıdır.
●
Okulda veya evde dinlenirken ve ders çalışırken açlık hissedildiğinde tüketilen besinlere dikkat edilmelidir.
Örneğin, şeker ve şekerli besinler, cips vb. yağlı ve tuzlu besinler veya gazlı içecekler yerine ​
süt, yoğurt,
sütlü tatlılar, ekmek arası peynir, taze sıkılmış meyve suları, kuru yemişlerin ve kuru meyvelerin
tüketiminin tercih edilmesi daha yararlıdır.
●
Çocuklara sigarasız bir ortam sağlamak, onların yanında sigara içmekten kaçınmak ve en azından
yaşadıkları ev ortamını ​"sigara içilmez" bir yer haline getirmek çocukların sağlığını korumak açısından
son derece önemlidir.
●
Vücudun düzenli çalışması, tüketilen besinlerin vücuda yararlılığının artırılması, çocukların fiziksel,
zihinsel ve duygusal gelişimlerine olumlu katkı sağlamaları açısından fiziksel aktivitenin artırılmasına da
önem
verilmelidir.
Bu
nedenle, uzun
süreli
televizyon
seyretme,
bilgisayar
kullanımından
kaçınılmalı, çocukların gerek okul yönetimi gerekse de ebeveynleri tarafından sevdikleri herhangi bir ​
spor
dalı ile ilgilenmeleri teşvik edilmelidir.
●
Sağlıklı yaşam için çocuklara ​el yıkama ve diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması çok önemlidir. Kirli
eller, basit bir soğuk algınlığından ölümcül hastane enfeksiyonlarına kadar pek çok hastalığın nedeni
olabilmektedir. Bu nedenle çocuklara, özellikle ​yemek yemeden önce ve sonra, tuvalete girdikten,
dışarıda oyun oynadıktan sonra, dışarıdan eve gelince ellerini, ılık akan su altında sabun ile iyice
ovuşturarak yıkamaları konusunda alışkanlık kazandırılması gerekmektedir.
4