eczacılar ġçġn bġreye özgü ġlaç kullanımı

ANADOLU ÜNĠVERSĠTESĠ ECZACILIK FAKÜLTESĠ
ve
9. BÖLGE ESKĠġEHĠR-BĠLECĠK ECZACI ODASI
ve
ÖNGÖRÜSEL VE BĠREYE ÖZGÜ TEDAVĠ DERNEĞĠ (BĠTED)
EĞĠTĠM PROGRAMI
24 ġubat 2013, Pazar
“ECZACILAR ĠÇĠN BĠREYE ÖZGÜ ĠLAÇ
KULLANIMI”
Doğru Doz, Doğru KiĢi = Farmakogenetik = ECZACI
Doğru KiĢi, Doğru Test, Doğru Yorum = DOĞRU ĠLAÇ
BU EĞĠTĠM PROGRAMI NEDEN YAPILIYOR?
Türkiye ve diğer ülkelerde ilaç kullanımı çeşitli sorunları birlikte taşıdığından ilaçların yan etkileri
temel bir halk sağlığı problemidir. Moleküler tıbbın, özellikle genetiğin ve bilgisayar
teknolojisinin hızlı bir şekilde gelişmesi sayesinde günümüzde modern tıpta ve eczacılık
biliminde çok önemli ilerlemeler kaydedilmektedir. Bütün bu gelişmelere rağmen, günümüzde
hekimler ilaç grubunu ve dozajını hala deneme-yanılma yöntemiyle belirlemekte ve bu
yöntem birçok hastada çok önemli ilaç reaksiyonlarına neden olmaktadır. Aynı zamanda
yetersiz ve yanlış ilaç tedavisi ülke ekonomisi bakımından önemli masraflara yol açmakta,
milyonlarca kişi yetersiz ve yanlış ilaç tedavisi ve bunun sonucunda ortaya çıkabilecek önemli
ilaç reaksiyonları yüzünden hastaneye yatmakta ve hatta yaşamlarını kaybetmektedir. İlaç
tedavisinin istenen etkinliğe ulaşmasında veya istenmeyen yanıtı engellemede enzim
polimorfizmlerinin (farklılığının) önemi bilindiği halde kliniğe yeterince yansıtılamamasının
Advers İlaç Reaksiyonlarının (ADR) artışında rolü büyüktür.
Genetik analiz, bilimsel verilere dayandırılarak ilaçlara verilecek yanıtın önceden saptanmasını
sağlayabilir. Tanımı gereği eczacı ve eczacılık ADR ile doğrudan ilişkili meslek grubudur. Ayrıca
Ülkemizdeki eczane eczacılarının halkın ilaç ile ilgili eğitimi ve bilinçlendirilmesinde doğrudan
rolü olduğu düşünülürse, ADR’nın nedenlerini irdelemeleri ve değerlendirmeleri gereklidir.
Genetik faktörlerin ilaç yanıtının en az % 20-40’ından ve ADR’nın yaklaşık % 50’sinden sorumlu
olduğu bilgisi ile eczacıların günümüzde her geçen gün önem kazanan genetik bilimi
hakkında bilgi sahibi olmaları ve bu konuyu güncel meslek hayatlarında kullanabilecek
duruma gelmeleri gerekmektedir.
Bireylerin tedavideki farklı yanıtlarının kalıtsal nedenlerini araştıran farmakogenomi ilaçların
akılcı kullanımı için doğru ilacın doğru hastaya uygulanması açısından 21. yüzyılın cevabı
olarak kabul edilebilir.
Günümüz bilgi çağında, hızlı bilimsel ve teknolojik değiĢimlere ayak uydurabilen
meslekler yaĢadıkları toplumun ihtiyaçlarına uygun hizmet üretebilir. Eczacıların
genetik bilginin nasıl üretildiğini ve bu bilgilerin ilaç tedavisindeki uygulamasını
bilmesi, anlaması ve test sonuçlarını irdeleyebilmesi zorunlu hale gelmiĢtir. Bu
programdan edinilen bilgiler genetik konusundaki bilgilerin derinleĢtirilmesiyle
farmakogenetiğin eczacıların sağlık hizmeti sunmasına yardımcı olacaktır.
PROGRAM AġAĞIDAKĠ SORULARA YANIT ARAYACAKTIR

Genetik yapımızdaki farklılıklar ilaç yanıtlarını nasıl etkiler?

ADR’da farmakogenetiğin önemi nedir?

Farmakogenomik testin ve sonuçtaki çıkarımların amacı, sınırları ve eksik yönleri
nelerdir?

Ìlaç metabolizmasını etkileyebilecek hasta bireysel özelliklerini ve yaşam biçimi
alışkanlıklarını (kilinik, psikolojik, genetik, beslenme, sigara içmek, çay, kahve veya
greypfrut suyu kullanmak, çevresel faktörler, vs) göz önünde bulundurarak
farmakogenetik test sonuçları nasıl yorumlanabilir?

Hastalığın kontrolünde ve bireye özgü tıpta farmakogenomiğin ve “terapötik ilaç kan
düzeyi izlemi”nin (TİM) rolü nedir?

Onkolojide,
immünolojide,
kardiyolojiye
ve
psikiyatride
uygulanmasındaki engeller nelerdir ve bu engeller nasıl aşılabilir?
farmakogenetiğin
 Farmakogenomiğin sağlık uzmanları tarafından kullanılması için ilaç endüstrisi
uygulamalardaki gelişime nasıl katkıda bulunabilir?
EĞĠTĠMĠN ĠÇERDĠĞĠ KONULAR
1. Moleküler genetiğin temelleri
2. Mutasyonlar ve polimorfizmler
3. İlaç metabolizması
4. İlaç etkileşimleri
5. Eczacılar için onkoloji, immünoloji, kardiyoloji, astım, psikiyatri, anestezi ve ağrı
tedavisinde farmakogenetik testin sorumluluk konuları
6. İlaç güvenliği ve genetik bağlamlı farmakovijilans
7. Farmakogenetik test sonuçlarının bireye özgü raporlarla yorumlanması
8. Kişisel ve bireye özgü tedavinin psikolojik yönleri
Bizler eskiden kaderimizin yıldızlarda yazılı olduğuna inanıyorduk, fakat
artık biliyoruz ki kaderimiz genlerimizde yazılıdır”
J.D. Watson, Times Dergisi, 20 Mart 1989
BĠLĠMSEL PROGRAM
24 ġubat 2013
9:00 – 9:30
Kayıt
9:30 – 10:00
AçılıĢ KonuĢmaları
Prof.Dr. Yasemin Yazan, Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı
Ecz. Yücel Yenilmez, 9. Bölge Eskişehir-Bilecik Eczacı Odası Başkanı
Prof.Dr. Davut Aydın, Anadolu Üniversitesi Rektörü
10:00 – 10:25
Genler, Biz, Çevremiz;
Farmakogenetik
Öngörüsel
ve
Bireye
Özgü
Tedavide
Yard.Doç.Dr. Candan Hızel
10:25 –10:45
Çay/Kahve Arası
10:45 –11:30
Ġlaç Metabolizması
Prof.Dr. Kevser Erol
11:30 – 12:15
Hepimiz Birbirimizden Farklıyız: Mutasyonlar/Polimorfizmler
Doç.Dr. Miriş Dikmen
12:15 – 14:00
ÖĞLE YEMEĞĠ
14:00 – 14:45
Ġlaç Metabolizması ve Genetik Farklılıklar
Yard.Doç.Dr. Candan Hızel
14:45 – 15:00
Çay/Kahve Arası
15:00 – 15:45
Farmakogenetik Testler ve Bireye Özgü Raporlama; Test Sonuçlarının
Yorumlanması, Ġlaçlardan Örnek ÇalıĢmalar- Onkoloji, Psikiyatri,
Kardiyoloji, Diyabet, Gastroenteroloji, Analjezi
Yard.Doç.Dr. Candan Hızel
15:45 – 16:15
Eczacı Gözüyle Bireye Özgü Ġlaç Tedavisi: Neden, Nasıl?
Yard.Doç.Dr. Gülay Büyükköroğlu
16:15 – 16:30
Çay/Kahve Arası
16:30 – 17:15
TartıĢma: Farmakogenetik Eczacılık Uygulamalarını Nasıl Etkileyebilir?
Prof.Dr. Kevser Erol, Doç.Dr. Miriş Dikmen,
Büyükköroğlu, Yard.Doç.Dr. Candan Hızel
Yard.Doç.Dr.
Gülay
Eğitimciler
Yard. Doç. Dr. Candan Hızel, Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; C2H-Vichy Genomics,
Fransa, Kanada
Prof.Dr. Kevser Erol, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı
Doç.Dr. Miriş Dikmen, Anadolu Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi
Yard.Doç.Dr. Gülay Büyükköroğlu, Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Eğitim Programı Ücreti :
50,00 TL (Ücretler kayıt sırasında tahsil edilecektir)
Eğitim Programının Düzenleneceği Yer: Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Prof.Dr. Ġhsan SarıkardeĢoğlu Konferans Salonu
ĠletiĢim
Emine Genç
Serpil Öztürk
Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Tel
: 0 222 335 05 80 (10 hat)/3601, 3602
Faks
: 0 222 335 07 50
E-posta
: etugral@anadolu.edu.tr
sozturk@anadolu.edu.tr