ÇEŞİTLİLİK HAKKINDA GRUP DANONE / UITA KONVANSİYONU ÖNSÖZ Çeşitlilik sürekli bir hedef olmalıdır. Bu bağlamda, DANONE Grubu ve UITA burada onaylar ki: Çeşitliliği kolaylaştıran imkânların kullanılması, Grup çalışanlarının ve buna aday olanların hepsi için şans eşitliğinin geliştirilmesine yönelik bir araçtır, Çeşitlilik yaratıcılığı ve yeniliği teşvik ederek ve tüketicilerin, çalışanların ve bütün şirketin beklentilerini daha iyi karşılamaya katkıda bulunduğundan firma için yararlı bir olgudur. İmza sahibi taraflar hatırlatır ki: ♣• Her türlü ayrımcılığa karşı mücadele etmek, ayrımcılık yapılmaması konusunda temel sosyal ilkeye1 uygun olarak DANONE Grubunun bütün şirketlerinin kesin yükümlülükleri vardır, ♣• Daha önceden, temel sosyal ilkeler, mesleki kadın/erkek eşitliği veya sendika müzekkereleri uygulanmasına bağlı ayrımcılık yapmama konusunda konvansiyonlarla çeşitlilikle ilgili konularda yükümlülük altındadırlar, ♣• İşbu konvansiyonla, işe giriş ve işe almada, eğitimde, mesleki gelişimde, ücretlendirmede ve çalışma koşullarında eşitliği geliştirmek için hedefler belirleyerek daha ileriye gitmeyi amaçlamaktadırlar. Bu yüzden imza sahipleri, sosyal muhataplara (idare, sendikalar ve/veya personel temsilcileri) yerel seviyede şu çağrılarda bulunmaktadırlar: Gerçek veya varsayılan bir kavime, bir ulus veya bir ırka, ait olma veya olmama, cinsiyet, din, yaş, soyadı, ikamet edilen yer, cinsel tercih, siyasi veya sendikaya bağlı yükümlülük, sağlık durumu, fiziksel görünüş veya özür, ailevi sorumluluklar veya iş konusundaki becerilerle ilgisi olmayan diğer her türlü konudaki ayrımcılığa karşı seferber olmak, Gerek işe alma gerekse meslek gelişim, ücretlendirme, çalışma koşulları veya işten çıkarmama düzeyinde çeşitliliği kolaylaştıracak her türlü eylemi gerçekleştirmek. Hatırlatılır ki: Tedirgin etmek ayrımcılığın bir şekli olarak kabul edilir, Şişmanlık bir işten çıkarma veya bir ayrımcılık sebebi olamaz. 1 OIT’nin 100 ve 111 konvansiyonları sonucu Türkçe - Turc 18 - 17 Sosyal Politika Müdürlüğü Temmuz 2007 Baskısı HEDEFLER İşbu konvansiyonun yükümlülükleri, DANONE Grubu şirketlerinde mevcut en elverişli düzenlemeleri veya yürürlükteki yasalardan doğan düzenlemeleri ortaya koymamaktadır. Grup şirketlerinin sosyal muhatapları, ilgili firmaların/kuruluşların özel durumları ve ülkenin ekonomik ve sosyal konumu ve yerel iş alanlarının özel durumlarını göz önünde bulundurarak bu yükümlülüklerin uygulama koşullarını görüşmeye davet edilmektedir. İşbu çeşitlilik hakkındaki konvansiyonun yükümlülükleri aşağıdaki alanlar üzerinde yoğunlaşmaktadır: İşe alma ve iş - Eğitim – Mesleki gelişim – Ücretlendirme – Çalışma koşulları. 1. İŞE ALMA VE İŞ 1.1. İşe alma kaynakları ve usulleri açmak Prensip: İmza sahibi taraflar, bütün Grup şirketlerinin sosyal muhataplarını, işe alma ve iş imkânları alanlarındaki çeşitlilik konusunda girişimlerde bulunmaya veya gerektiği durumda girişimleri takip etmeye davet etmektedir. Uygulama: Dış ortakları, firmanın iş ve eğitim konusunda (görev vekilliği, okullar, iş bulma ofisleri, kamusal iş bulma acenteleri, özürlü çalışanların işe alınması konusunda uzman kuruluşları) uygulamayı hedeflediği çeşitlilik politikası hakkında bilgilendirmek ve bu ortakların bu politikayı dikkate almalarını sağlamak. İşe alma kaynaklarını genişletmek. İş tekliflerinin ve görevlerin tanımlarının kaleme alınmasında her türlü ayrımcı unsuru elemek. İşe alım kriterlerinin objektif olmasını ve sadece talep edilen vasıflar (tecrübeye veya kabul edilen bir vasfa göre onaylanmış olanlar) üzerinde olmasının sağlaması. Sadece kabul edilen eğitim ve vasıfların değil aynı zamanda her kişinin mevcut kapasitelerinin ve potansiyellerinin de dikkate alınmasını sağlayan seçme metotları uygulamak. Yerel seviyede uygun gelişme hedefleri ve tedbir göstergeleri uygulamak, bunların arasında: Her seviye ve her meslekte işe alımlarda erkek/kadın karışıklığı aramak, Yerel şirketi yansıtan iş bulma sayısı aramak (toplumun ayrımcılığa maruz kalabilecek oranını dikkate alarak …). Türkçe - Turc 18 - 18 Sosyal Politika Müdürlüğü Temmuz 2007 Baskısı 1.2. Profesyonel işe alımlara katkıda bulunmak Prensip: İmza sahibi taraflar, sosyal muhatapları, işe giriş ve işte kalma konusunda zorluklarla karşılaşan kişilerin lehine ortak olarak eylemler oluşturmaya çağırmaktadırlar. Uygulama: Vasıfsız gençleri kabul etmek ve eğitmek. Ailelerinden tek başlarına sorumlu olan veya mesleki kariyerlerine ailevi bir sebeple veya işsizlik sebebiyle ara veren kişilerin işe dönüşünü kolaylaştırmak (örnekler: mesleki kariyer ile ilgili özel görüşme, geliştirme eğitimi …) Bir kaza geçirip sakat kalan çalışanların yeniden topluma uyum sağlamalarını kolaylaştırmak (örnekler: çalışma alanının düzenlenmesi, firma içerisinde oluşturulabilecek başka bölümlerin tanımlanması, yeni bir bölüme adapte olmayı veya yeni koşullara ayak uydurmayı sağlayacak eğitim…). İş imkânlarının iptal edilmesine sebep olabilecek faaliyet değişiklikleri durumunda, en hassas kişilerin işte tutulmalarını veya yeniden sınıflandırılmalarını amaçlayan özel imkânların oluşturulması. Gerektiğinde uyum sağlamayı kolaylaştıracak özel eşlik imkânları geliştirmek (kültürün anlaşılması, yerel dilin öğrenilmesi …). 2. EĞİTİM 2.1. Basmakalıp düşüncelere karşı mücadele etmek için eğitmek Prensip: Şans eşitliğinin uygulanması, topluca temsil edilme ve bunların yönelttikleri basmakalıp düşünceler üzerinde bir çalışma gerektirmektedir. Dolayısıyla duyarlığı artırma ve eğitim firmada çeşitlilik sayesinde başarılı olan bir idare için gerekli unsurlardır. Uygulama: Grubun her şirketinin özelliklerine uyarak aşağıdaki hususları gerçekleştirmek: Yöneticiler ve bütün personele uyarlanmış duyarlığı artırma eylemleri. İşe alma ve insan kaynakları idaresi sorumlusu olan kişilere eğitim uyarlamaları. 2.2. Mesleki eğitimlere herkesin erişimini sağlamak Prensip: İmza sahibi taraflar, sosyal muhatapları, sosyal diyalog yoluyla (görüşme, müzakere), her çalışanın bir eğitime girmesini sağlayan imkânları geliştirme ve takip etmeye çağırmaktadırlar. Türkçe - Turc 18 - 19 Sosyal Politika Müdürlüğü Temmuz 2007 Baskısı Uygulama: Eğitimlerine kendiliğinden başlamayan kişilere özel bir şekilde dikkat göstererek, bütün personele değişik iç ve dış eğitim imkânlarını tanıtmak. Her çalışanın « Gelişim » programında tanımlanan temel becerilere hakim olmasını sağlamak (okumak ve yazmak, saymak, iletmek, hijyen, güvenlik ve kalite standartlarını uygulamak). Gereç türünde (ulaşım, ailevi sıkıntılar…) veya başka türde (başarısızlık kaygısı, kültürel farklılıklar, bir grup içerisinde kendini ifade etme zorluğu...) özel sıkıntılarla karşılaşabilecek kişilerin eğitimlerindeki engelleri, nicel ve nitel bir analiz baz alınarak uygun hale getirilmiş tedbirler oluşturarak en aza indirmek. Sosyal muhataplar her sene şirket düzeyinde, bir eğitim almış2 çalışanların sayısı ve kalitesi ile ilgili rakamları inceleyeceklerdir; burada hedef her çalışanın ortalama 3 sene boyunca senede 24 saat eğitim almasıdır. 3. MESLEKİ GELİŞİM 3.1. Gelişim fırsatları yaratmak Prensip: İmza sahibi taraflar, sosyal muhatapları, ayrımcılık yapılmadan herkese, istidat eşitliği ile gelişim fırsatları yaratılmasını sağlayacak imkânların oluşturma ve takip etmeye davet etmektedir. Uygulama: Her çalışanın en az senede 2 kere kişisel bir görüşme ile mesleki gelişiminin aşamalarını müzakere etmesi gerekmektedir. Sosyal muhataplar bu yükümlülüğün yerel koşullara uyarlanmış uygulama koşullarını görüşmeye teşvik edilmektedirler. Çalıştırılma imkânlarına değer katmak için, bir istihdam pasaportu her çalışanın kullanımına sunulacaktır: bu pasaportta, kabul edilen beceriler haricinde görev bölümünün eğitim ve değişiklikleri de belirtilecektir. Düzenlenecek iş bölümleri hakkında, her şirketin bünyesinde ve aynı ülkede bulunan şirketler arasında, istihdama herkes için eşit erişimi sağlayacak şekilde şeffaf bilgiler. Her çalışana, « Gelişim » programında tanımlandığı şekilde, en az her 5 senede bir çalışma bölümü değişikliği teklif edilecektir. Sosyal muhataplar her sene mesleki gelişim göstergelerini (hareket ve promosyonlar) niteliklere göre (cinsiyet, yaş, özür…) inceleyecekler ve gerekirse değişik mesleki gelişim kategorilerinin, değişik hiyerarşik seviyelerde (ayrılma sebeplerinin araştırılması, gerektiğinde kuralların ve kariyer idare sürecinin uyarlanması...) düzeltilmesine yönelik bir eylem planı uygulayacaklardır. 2 Ekonomik ve sosyal bilgilerle ilgili olarak DANONE / UITA konvansiyonu tarafından öngörüldüğü gibi. Türkçe - Turc 18 - 20 Sosyal Politika Müdürlüğü Temmuz 2007 Baskısı 4. ÜCRETLENDİRME 4.1. Ücretlendirme konusunda hakkaniyeti bir gerçek haline getirme Prensip: İmza sahibi taraflar, sosyal muhatapları, önsözde belirtilmiş olan vasıflarla hiçbir ilgisi olmayan görüşler bazında hiçbir çalışanın ücret veya diğer sosyal haklar açısından ayrımcılığa maruz kalmamasını kontrol etmeye davet etmektedir. Uygulama: Her sene, özellikle aynı iş için kadınlar ve erkeklerin eşitliği ile ilgili ücretlendirmeler hakkında araştırmalar yapmak. Bazı aksaklıklar tespit edildiğinde, bu durumu düzeltmek için imkânlar oluşturulacaktır. Sosyal muhataplar gerektiğinde, bu yükümlülüğün yerel genel koşullara uyarlanmış somut koşullarını görüşmek için destekleneceklerdir. Özel husus: Şirketler, bir çocuğun doğumu ile ilgili izinlerin (annelik, babalık, tek veya çoğul evlat edinme…) ücretlendirme gelişiminde bir gecikme olarak yorumlanmamasına dikkat edeceklerdir. 5. ÇALIŞMA KOŞULLARI 5.1. Çeşitliliği geliştirmek için çalışma koşulları üzerinde durmak Prensip: İmza sahibi taraflar, sosyal muhatapları, firma içerisinde çeşitliliği kolaylaştıracak çalışma koşulları hakkında ortak olarak çalışmaya davet etmektedirler. Uygulama: Çalışma içeriğini bir işten uzaklaştırma kaynağı olmayacak şekilde organize etmek (bireysel veya toplu organizasyon, iş bölümlerine hakim olmak için gerekli fiziksel koşullar…). Yürürlükteki yasaların bu konuları kapsamaması halinde, aşağıdaki durumlar için izin ve işe geri dönme kural ve koşulları oluşturmak: • bir çocuğun doğumu (izin süresi, ödeme…). • Mesleki hayata geçici bir süre ara vermek (çocuklarını yetiştirmeyi tercih etme, kazalar…). Çalışma süresini özellikle aşağıda belirtilen özel durumlar için çözüm üretebilecek şekilde düzenlemek: • hamile bayanlar (öncelikle doğum izni sürelerine uymak), • ailesinden tek başına sorumlu kişiler, • özürlü çalışanlar • daha yaşlı olanlar. Zamanla zorluklar çıkmaması için ve bu bölümleri daha erişilebilir hale getirmek için çalışma bölümlerinin ergonomisini iyileştirmek (iş bölümleri, yinelenen hareketler …). Türkçe - Turc 18 - 21 Sosyal Politika Müdürlüğü Temmuz 2007 Baskısı Özel zorluklarla karşılaşan (yaşa, bedensel özre bağlı) çalışanları işte tutabilmek için her mümkün olduğunda çalışma bölümünü uyarlamak. 6. İLETİŞİM Şirket idareleri, işbu konvansiyonun söz konusu ülkenin dilinde bir suretini, şirket içerisinde temsil edilen sendika kuruluşlarına ve/veya personeli temsil eden makamlara ileteceklerdir. Ayrıca işbu konvansiyonunu prensiplerinin bütün personele bildirilmesi yönünde uygun imkânlar sağlayacaklardır. UITA bu konvansiyonun, DANONE Grubu içerisinde temsil edilen kuruluşlar arasında dolaşımını sağlayacaktır. DANONE Grubu bu konvansiyonu doğru uygulanması amacıyla üreticileri ve taşeron firmalarına dağıtacaktır. 7. SOSYAL MUHATAPLAR VE ROLLERİ 7.1. Şirketlerin yönetimleri aşağıda belirtilen konularda sendika temsilcileri ve/veya personel temsilcileri ile karşılıklı görüşeceklerdir: Bir ayrımcılık özelliği bulunan durumlar hakkında yönetimden açıklama talep edilmesini sağlayacak imkânlar oluşturmak. Aşağıdaki hususları sağlayan bir çalışma takvimi ve özel durum hareketleri oluşturmak (yasa tarafından veya önerilen doğru uygulama konusunda gerekli kılınan): • Gerçekleştirilecek nitel ve nicel incelemelere karar vermek, • sonuçları paylaşmak ve alınacak tedbirleri tartışmak, • hedefler ve bu hedeflere ulaşmak için süreler belirlemek, • göstergeler tanımlamak, • firma bünyesinde çeşitliliği geliştirmeyi amaçlayan öncelikler önermek. 7.2. Her şirketin sendika kuruluşları çeşitlilik konusunda yerel olarak tanıtım yapmakla yükümlüdür: sendika temsilcilerinin belirlenmesinde, bayanların, gençlerin ve özürlü kişilerin yükümlülüklerini kolaylaştıracak sistemler oluşturarak, ayrımcılığa karşı mücadele ve çeşitliliğin tanıtılması konularında temsilcilerin duyarlığını artırmak ve eğitimleri ile ilgili öncelikler oluşturarak. 7.3. DANONE Grubu ve UITA, Grup düzeyinde, firma içerisinde çeşitliliğin ortak takibinin gerçekleştirilmesinde uzlaşacaklardır Bu takibin içeriğinde, en az senede bir kere, çeşitliliği oluşturan çeşitli unsurları (istatistik takip, eğitim, istihdam, gerçekleştirilen istişareler, gerekirse imzalanan anlaşmaların sayısı ve içeriği konusunda iç anketler…). Türkçe - Turc 18 - 22 Sosyal Politika Müdürlüğü Temmuz 2007 Baskısı 8. KONVANSİYONUN UYGULANMASI İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, senede en az bir kere, Grubun sosyal göstergelerinin oluşturulması ile ilgili DANONE/UITA konvansiyonu tarafından öngörülen durum çizelgelerini, sende en az bir kere, DANONE/UITA yönetim grubunun sendika üyelerine iletecektir ve bu göstergeleri, çeşitlilik sorunlarını daha iyi kapsayacak şekilde geliştirecektir. İşbu konvansiyonun bir veya birçok maddelerinden de uygulama sorunu olduğu düşünüldüğünde, her türlü sendika kuruluşunun veya şirket yönetiminin, onaylanmış kanallar aracılığı ile (sendika kuruluşları için UITA tarafından), konvansiyonun yorumlama komisyonuna başvurma hakkı bulunmaktadır. Bu başvuruda söz konusu maddelerin açık bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir. DANONE/UITA yönetim grubu yorumlama ofisi konumundadır. Oybirliğine varılmış bir sonuç çıkarsa, bu zorunlu uygulama olacaktır. Aksi durumda, taraflardan her biri faaliyetlerinde serbest olacaklardır. Bu konvansiyon, doğru uygulamaları ve şirketlerin çeşitliliği arttıracak önceliklerini listeleyen bir ekle zenginleştirilecektir. Türkçe - Turc 18 - 23 Sosyal Politika Müdürlüğü Temmuz 2007 Baskısı