vatandaşlık

KPSS
VATANDAŞLIK
TEMEL HUKUK BİLGİSİ / TEST - 1
SORULAR
1. Aşağıdakilerden hangisi kişisel hal durumlardan biridir?
A) Kişinin doğumu
B) Kişinin vücut bütünlüğü
C) Kişinin şerefi
D) Kişinin fikrî faaliyetleri
E) Kişinin haysiyeti
2. Örf ve âdet hukukuna aşağıda belirtilen hukuk
dallarından hangisinde kesinlikle başvurulamaz?
A) Ticaret hukuku
B) Medeni hukuk
C) Borçlar hukuku
D) Devletler genel hukuku
E) Vergi hukuku
3. Aşağıdakilerden hangisi kamu özel hukuk ayrımıyla ilgili doğru bir ifadedir?
A) Kamu hukuku ilişkilerinde taraflar özel kişilerdir.
B) Özel hukuk ilişkilerinde taraflar arasında eşitlik
yoktur.
C) Kamu hukuku ilişkilerinde devlet kişiler karşısında her zaman üstün taraf değildir.
D) Devlet, özel hukuk ilişkilerinde taraflardan biri
olabilir.
E) Devletlerarasındaki ilişki özel hukuk ilişkisidir.
4. Aşağıdakilerden hangisi Türk ceza hukukuna
hâkim olan ilkelerden biri değildir?
A) Şahsilik ilkesi
B) Mülkilik ilkesi
C) Kıyas ilkesi
D) Hümanizm ilkesi
E) Kanunla konulma ilkesi
5. Kanun metninde kullanılan kelimelerin, terimlerin anlamını tespit etmeye çalışarak kanun
hükmünün yorumlanmasına ne ad verilir?
A) Yasama yorumu
B) Mantıksal yorum
C) Amaçsal yorum
D) Lafzi yorum
E) Tarihsel yorum
6. I. Yaş
II. Ayırt etme gücü
III. Cinsiyet
Türk ceza hukukunda kişilerin ceza ehliyeti yukarıdakilerden hangilerine göre belirlenir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) I,II ve III
7. Hak ile kişiler arasında hukuki bağ kurulması
aşağıdakilerden hangisiyle tanımlanır?
A) Hakkın meydana gelmesi
B) Hakkın kazanılması
C) Hakkın devredilmesi
D) Hakkın korunması
E) Hakkın kullanılması
8. Aşağıdakilerden hangisi özel hukuk tüzel kişisidir?
A) Belediye
B) Dernek
C) Köy
D) Barolar
E) İl özel idaresi
LİDER YAYINLARI
bilgi@lideryayin.com / www.lideryayin.com
1
KPSS/VATANDAŞLIK
SORU BANKASI
9. Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen velayet
aşağıdaki hak gruplarından hangisine girer?
A) Kamusal hak
B) Mutlak hak
C) Devredilebilen hak
D) Nispi hak
E) Mal varlığı hakkı
10.Aşağıdakilerden hangisi hukukun yardımcı
kaynaklarından biridir?
A) Kanunlar
B) Yönetmelik
C) Yargı içtihatları
D) Örf ve âdet
E) Genelge
11.Normlar hiyerarşisine göre aşağıdakilerden
hangisi diğerlerine göre en altta yer alır?
A) Kanun
B) Genelge
C) Kanun hükmünde kararname
D) Tüzük
E) Yönetmelik
12.Tam ehliyetsizlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden
hangisi doğrudur?
A) Hukuki işlem ehliyetleri olmadığından yaptıkları hiçbir hukuki işlem geçerli değildir.
B) Yaptıkları hukuki işlemler tam ehliyetsiz iyi niyetli ise geçerlidir.
C) Yaptıkları hukuki işlemler yasal temsilcinin sonradan izin vermesiyle geçerli hâle gelir.
D) Şahsa sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili hukuki işlemleri geçerlidir.
E) Hukuki işlem ehliyetleri kısmen vardır. Bu yüzden yaptıkları bazı işlemler geçerlidir.
2
LİDER YAYINLARI
bilgi@lideryayin.com / www.lideryayin.com
13.Hukukta benzer durumda bulunanların benzer
uygulamaya tabi tutulmasına ne ad verilir?
A) Adalet
B) Mutlak eşitlik
C) Yasal eşitlik
D) Butlan
E) Hak
14.Tüzel kişilerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Tüzel kişiler kişiliklerini, yasalarda öngörülen
şekilde kuruldukları anda kazanırlar.
B) Tüzel kişiler fiil ehliyetlerini, yasaların aradığı
yetkili organlarını oluşturdukları zaman kazanırlar.
C) Tüzel kişiler fiil ehliyetlerini, kuruluş amaçları
dışında kullanamazlar.
D) Tüzel kişiler sadece haklara sahip olup borç
edinemezler.
E) Tüzel kişilerin kuruluş amaçları kanuna ve ahlaka aykırı hâle gelirse yargı kararıyla kişiliği
sona erdirilir.
15.Bir kimsenin, bilerek sebep olmadığı zarardan
ya da ortaya çıkacak bir tehlikeden kendisini
veya bir başkasını derhâl kurtarmak için, başkasının malına zarar vermesi hâlinde cezalandırılmamasına ne ad verilir?
A) Zaruret hâli
B) Kuvvet kullanma
C) Haklı savunma
D) Meşru müdafaa
E) Zor kullanma
16.Bir devletin ülkesi içerisinde meydana gelen
olaylar ve eylemlere o devletin hukukunun uygulanacak olması, hukukun hangi temel ilkesinin bir sonucudur?
A) Şahsilik
B) Zaman bakımından uygulama
C) Mülkilik
D) Yasaların geçmişe yürümemesi
E) Üstün kural ilkesi
KPSS/VATANDAŞLIK
TEMEL HUKUK BİLGİSİ / TEST - 1
TEMEL HUKUK BİLGİSİ / TEST - 1
ÇÖZÜMLER
1. Bir gerçek kişiyi, diğer kişilerden ayıran ve hukuk
düzeninin sonuç bağladığı niteliklere kişisel hâl
(durum) denir. Kişinin doğması, ölmesi, evlenmesi,
boşanması, sicili, yer değiştirme kütüğü gibi siciller
şahsi (kişisel) hâl sicilleridir. B, C, D ve E seçeneklerinde verilenler kişisel hâl (durum) değil, kişisel
haklardır.
CEVAP: A
2. Hukukun başvurulması zorunlu olan ikincil kaynağı
örf ve âdet hukukudur. Ticaret hukuku, medeni hukuk, borçlar hukuku gibi özel hukuk dallarında meseleyi çözecek yazılı bir hukuk kuralı bulunmaması durumunda örf ve âdet hukukuna başvurulabilir.
Devletler genel hukuku alanında da devletlerarasında yıllardır uygulanan teamüller (uygulamalar),
gelenekler de bir süre sonra başvurulan yazısız
hukuk kaynağı hâline gelebilir. Hatta idare hukuku
alanında dahi başvurulabilir. Ancak kanunilik ilkesi
gereği vergi hukukunda örf ve âdet hukukuna kesinlikle başvurulamaz.
CEVAP: E
3. Kamu hukuku devlet ile özel kişiler, devletler ile
devletler veya devletler ile uluslararası kuruluşlar arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk kuralları
bütünüdür. Kamu hukukunu ilgilendiren konularda
devlet özel kişi karşısında üstün taraftır. Devletle
kişiler arasında eşitliğe dayanmayan ilişkiler söz
konusudur. Örneğin; anayasa, idare ve ceza hukuku gibi. Özel hukuk ise kural olarak özel hukuk
kişileri (insanlar, şirketler vs.) arasındaki eşit ilişkileri düzenleyen hukuk kuralları bütünüdür.
CEVAP: D
4. Ceza hukuku suç ve ceza ilişkilerini konu alan bir
kamu hukuku dalıdır.
Kanunilik: Suç ve cezalar ancak kanunla konulur.
Mülkilik (Yersellik): Yani Türkiye Cumhuriyeti
Devleti’nin egemenlik sahası içerisinde işlenilen
suçların failine, vatandaş olsun ya da yabancı olsun fark etmeksizin Türk ceza hükümleri uygulanır.
Hümanizm: Suçlar için öngörülmüş cezaların insan onuruna yakışır biçimde düzenlenmesi gerekir.
Şahsilik: Kural olarak vatandaş nerede suç işlerse işlesin kendi ülkesinin ceza hukuku uygulanır.
Ayrıca cezaların şahsiliği ilkesi gereği, suçu kim
işlemişse cezayı ancak o çeker. Ayrıca ceza hukukunun, evrensellik, zaman bakımından uygulanma
(yani suç ve cezaların geçmişe yürütülememesi),
sanığın lehine olan hükmün uygulanması gibi ilkeleri de vardır. Ceza hukukunda kıyasa başvurulamaz. Tıpkı örf ve âdet yoluyla ceza verilememesi
gibi kıyas yoluyla da ceza verilemez.
CEVAP: C
5. Bir kanun hükmünün gerçek anlamını, kapsamını
ve içeriğini tespit etmeye “kanun hükmünün yorumlanması” denir. Yorum türleri şunlardır:
Yasama yorumu: Yasama organının kendi koyduğu kanun hükmünün ne anlama geldiğini açıklamasıdır. Sadece 1924 Anayasası’nda yer verilmiştir.
Yargısal yorum: Davaya bakan hâkimin kanunu uygularken yaptığı yorumdur. Bilimsel yorum
(doktrin, öğreti): Hukuk bilim adamlarının yaptıkları
yorumdur. Esas olan, yargısal yorumdur. Yargısal
yorumda çeşitli metotlar vardır. Başlıcaları şunlardır:
a. Deyimsel (lafzi) yorum: Kanun metninde kullanılan kelimelerin, terimlerin anlamının tespit
edilmeye çalışılarak kanun hükmünün yorumlanmasıdır.
b. Tarihî yorum: Kanun koyucunun hükmü koyarken güttüğü amacı, bir başka deyişle kanun koyucunun gerçek iradesini aramak yoluyla kanun hükmünü yorumlamasıdır.
c. Amaçsal yorum: Kanun koyucunun bu hükmünü koyduğu andaki amacı aranmamalı,
yorumun yapıldığı anda bu hükmü koysaydı
nasıl bir hüküm getirirdi, bu araştırılmalıdır.
Kanuna toplumun kanunla birlikte değişen ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamaya yarayacak
bir anlam verilmeye çalışılmalıdır.
CEVAP: D
LİDER YAYINLARI
bilgi@lideryayin.com / www.lideryayin.com
3
KPSS/VATANDAŞLIK
SORU BANKASI
6. Ceza ehliyeti kişilerin cezalandırılabilme yeterliliğinin olup olmadığının tespitidir. Türk ceza hukukunda ceza ehliyeti yaş ve ayırt etme gücüne göre
belirlenir. Türk Ceza Kanunu’nda cezalandırma
yaşı 12 yaşın doldurulmasına bağlanmıştır. Suç
işlediği tarihte 12-15 yaş arasında olanlar ile 15-18
yaş arasında olanlar ayrı cezalara çarptırılırlar. 18
yaşını dolduranlara yaş nedeniyle aldıkları cezadan indirim yapılmaz. Ayrıca bir kimsenin cezalandırılabilmesi için ayırt etme gücüne yani suç olan
davranışı yaparken yaptığı davranışın idrakinde
olup olmadığına da bakılır.
CEVAP: D
7. Hak, hukuk düzeni tarafından kişilerin korunan
menfaatidir. Öyleyse bir hakkın kazanılması, hak
ile kişi arasında bağlantı kurulmasını ifade eder.
Haklar ya ilk sahibi olarak aslen ya da başka hak
sahibinden geçerek devren kazanılır.
CEVAP: B
8. Kamu gücü ayrıcalıkları ile donatılan ve Anayasanın verdiği yetkiyle kanun ve kanuna dayalı idari
işlemle kurulan tüzel kişiler kamu tüzel kişileridir.
Dernek ise özel hukuk hükümlerine göre 7 gerçek
veya tüzel kişi tarafından kurulan özel hukuk tüzel
kişisidir.
CEVAP: B
9. Velayet hakkı kişiler arasındaki ilişkileri düzenleyen ve bir kimsenin çocukları üzerinde herkese
karşı ileri sürebileceği mutlak haklardandır.
CEVAP: B
10.Hukukun yardımcı kaynakları hakimin bir uyuşmazlığı çözerken başvurmak zorunda olmadığı
kaynaklardır. Bunlar doktrin ve yargı içtihatlarıdır.
Örf adet hukukun yazısız kaynakları içerisinde yer
alırken diğerleri ise hukukun yazılı kaynaklarıdır.
CEVAP: C
11.Norm kural demektir. Her hukuk normu bir kural
bildirir. Bunların en tepesinde Anayasa yer alır.
Sonra temel hak ve hürriyetlerle ilgili uluslararası
antlaşmalar ve daha sonra kanun-kanun hükmünde kararname ve uluslararası antlaşmalar gelir.
Bunlardan sonra tüzük, tüzükten sonra yönetmelik, yönetmelikten sonra da genelge gelir. Her bir
kural bir öncekine hiyerarşik bir bağla ilişkilidir.
CEVAP: B
4
LİDER YAYINLARI
bilgi@lideryayin.com / www.lideryayin.com
12.Tam ehliyetsizler hukuken ayırt etme gücüne sahip
olmayan kimselerdir. Bu kimseler yapmış oldukları işlemler bakımından işlem, ister tam ehliyetsiz
kimselerin lehine ister aleyhine olsun yapıldıkları
andan itibaren geçersizdir. Mutlak butlan ile hükümsüzdürler.
CEVAP: A
13.Hukuk düzeninin önemli bir işlevi, eşitlik sağlamasıdır. Hukuk kuralları, doğaları gereği genel niteliktedir. Hukuk kurallarının sahip olduğu bu genellik,
aynı durumda bulunan insanların aynı muameleye
tabi tutulması sonucunu doğurur. Buna “yasalar
önünde eşitlik” ya da “nispi eşitlik” denir. Mutlak
eşitlik ise farklı durum ve konumda olanların da
aynı uygulamaya tabi tutulması anlamına gelir.
CEVAP: C
14.Tüzel kişiler tıpkı gerçek kişiler gibi hem hak sahibi
olabilirler hem de borç altına girebilirler.
CEVAP: D
15.Meşru müdafaa: Kişinin kendisine ya da başkasına ya da bir mala yönelik hâlen var olan haksız
saldırıyı önlemek amacıyla yaptığı davranıştır.
Zaruret hâli (ıztırar hâli): Kişinin, kendisini veya
başkasını, kendisinin sebep vermediği bir zarar
veya tehlikeden derhâl kurtarmak için, başkasının
malına zarar vermesidir.
Kuvvet kullanma: Kişinin, elinde bulunan bir eşyayı saldırı sonucu kaybetmemek için yaptığı ölçülü savunmadır. Güvenlik güçlerine başvurmanın
imkânsız olduğu durumlarda söz konusudur.
CEVAP: A
16.Hukuk kurallarının uygulanması, bir egemenlik sorunudur. Doğal olarak ilk egemenlik iddiası, devletin sınırları (kara, deniz ve hava sahası) içindeki
topraklardır. Bu alana devletin ülkesi denir. Temel
ilke, hukukun devletin ülkesinde geçerli olduğudur. Yani devletin ülkesi içerisinde meydana gelen
olaylara ve eylemlere, o devletin hukuku uygulanır.
Buna “mülkilik” ilkesi denir.
CEVAP: C