Demans Hastaları için Elektronik İlaç Kutusu Tasarımı Electronic

15-18 Ekim 2015
Vogue Hotel Bodrum, Muğla
Tıbbi Cihaz Tasarımı 6
3. Gün / 17 Ekim 2015, Cumartesi
Demans Hastalar için Elektronik İlaç Kutusu Tasarm
Electronic Pillbox Design for Demantia Patients.
Semih Ahmet Cebeci, Çağlar ÇİFTÇİOĞLU1, Onur KOÇAK2 and Ali AKPEK3
1
Biyomedikal Mühendisliği
İstanbul Yeni Yüzyl Üniversitesi
caglarciftcioglu@gmail.com
2
Biyomedikal Mühendisliği
Başkent Üniversitesi Ankara
okocak@baskent.edu.tr
3
Biyomedikal Mühendisliği
İstanbul Yeni Yüzyl Üniversitesi
ali.akpek@yeniyuzyil.edu.tr
Özet
Bu çalşma da demans ve alzheimer hastalarnn
kullandklar ilaçlarn isimlerini sklkla unutmalar göz önünde
bulundurulmuş ve yeni bir tasarm ile ardunio tabanl elektronik
ilaç kutusu üretilmiştir. Tasarlanan sistem ayn zamanda huzur
evleri ve bakm evleri gibi yaşllarn hep birlikte yaşadklar
ortamlarda da kullanlmaya müsaittir. Ayn zamanda eczaneler
için de büyük bir kolaylk sağlayacağ düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler — Elektronik ilaç kutusu, Demans
hastalar için ilaç kutusu
Abstract
In this study, dementia and Alzheimer patients that suffer
from frequently forgeting the names and timing of their
medications are considered and a new arduino based electronic
pillbox is designed. This system is also found convenient for
nursing homes and houses for aged people where mainly
dementia patients live together. At the same time, it is possible
that this system may provide great ease for pharmacies.
Keywords — Electronic pillbox, Electronic pillbox design for
demantia patients
1. Giriş
Diğer bütün alanlarda olduğu gibi eczanelerde de bilişim ile
ilgili terimleri daha fazla duymaya başladk. ITS, Karekod, EReçete, E-İmza son birkaç sene içerisinde eczane işleyişinde
kullanmaya başladğmz terimlerden sadece birkaçdr. Sadece
bir an için kullanmak istediğimiz eczane de bilgisayar
sistemlerinin çalşmadğn ya da internet kesintisi yaşandğn
düşünün; bu gibi durumlarda hasta ve ilaç bilgilerine erişemek,
hastalar yeterince bilgilendirmek, reçete girmek ve satş işlemi
gerçekleştirmek imkansz hale gelmiş demektir. Bunun gibi
sorunlar bilişim ve teknolojinin eczanelerde ne derece önemli
olduğunun göstergesidir. Eczaneler çoğunlukla bilişim
teknolojisinden hasta ve ilaç bilgilerine ulaşm amacyla
yararlanmaktadr. Eczaclarmz artk devasa kitaplardan yardm
almak yerine ilaç bilgisine en hzl ve en güncel şekilde
ulaşabilecekleri bilgisayar programlarn tercih etmektedirler.
Ayn şekilde hastalarn ilaç kullanm, rapor, borç bilgilerine ve
978-1-4673-7765-2/15/$31 ©2015 IEEE
448
çalştklar carilerin hareket ve bakiye bilgilerine eczane
yazlmlar araclğ ile ulaşmaktadrlar.
İlaç takip sistemi, elektronik ürün kodu teknolojisinden
faydalanarak ilaçlarn tedarik ve dağtm süreçlerindeki geçmiş
ve güncel konum bilgilerinin belirlenme sürecidir. Sistem,
gerçek ortamlardaki ürün hareketlerine göre doğrusal süreçlerle
tasarlanmştr. Gerçek hayatta var olan işlemlerin sistemde
yaplmas kolaylk sağlamaktadr. “Doğrulama”, “Reçete Satş
Onay” gibi baz işlemler de bu süreçlere eklenmiştir. Tüm
dünya da ilaçlarn ve tbbi cihazlarn güvenlik amacyla
izlenmesini gerektiren birçok sorun meydana gelmektedir, bu
nedenledir ki dünya çapndaki genel eğilim bu ürünlerin
izlenebilir olmas yönündedir. Şu anda dünyann birçok yerinde
tbbi ürünlerin izlenebilirliğinin sağlanmas açsndan çeşitli
çalşmalar yürütülmektedir.
Bu çalşma hem eczanelerin ilaçlar daha etkin bir biçimde
takip edebilmesini hem de hastalarn hangi ilaçlar ne zaman
kullanmalar gerektiğini daha verimli bir biçimde takip
edebilmelerini sağlamaya yönelik olarak geliştirilmiştir.
2. Gereç ve Yöntemler
Üzerlerine bir veya birden fazla ledleri yakacak manyetik
kartlar kart okuyucuya yaklaştrlr. Daha önce kartlarn hangi
ledleri yakacağ tanmlanmş olan kartlar kullancnn ilaçlarn
olduğu bölümdeki ledleri yakarak kullancnn ilaçlarn
bildirmiş olur.
Uygulamas; X kişisi A, B ve E ilaçlarn kullanmas
gerekiyor.
Ancak
ilaç
isimlerini
unuttuğu
veya
ezberleyemediğini varsayarsak daha önce sahip üzerine 1,2 ve 5
numaral bölümdeki ledleri yakmak için atanan manyetik kart,
kart okuyucuya yaklaştrr ve o bölümdeki ledler yanp söner.
Böylelikle yanlş ilac yutmamş olur.
2.1 Elektronik İlaç Kutusu Tasarm
Bakm evi sakinleri için düşünülen 36 bölmeli dolap içerisine
kullanclarn ilaçlar yerleştirilir. Kullanclar ilaçlarn
zamanlarn geldiği vakit kart okuyucuya kartlarn okutarak ilgili
kapak elektriksel mekanik bir sistem ile açlarak kullanlacak
ilaç hastaya sunulur.
15-18 Ekim 2015
Vogue Hotel Bodrum, Muğla
Tıbbi Cihaz Tasarımı 6
3. Gün / 17 Ekim 2015, Cumartesi
Şekil 1: Elektronik İlaç Kutusu Tasarm
2.2 Elektronik Dolap Üretimi
Şekil 4: ARDUINO Entegreli Kart Okuyucu
Elekronik ilaç kutusu için başlca sekiz adet component
kullanlmaldr. Bunlar;
•
•
•
•
•
•
•
•
2.3 Elektronik İlaç Kutusu Üretimi ve Kullanm
ARDUINO MEGA 3560 Entegre kart
RFID – RC522 ARDUINO Entegreli kart okuyucu
İlaçlarn yer tespitini sağlayan led ekran
Kullanclar bilgilendiren led ekran
ARDUINO kart besleyici pil ara kablo
Led ekran parlaklğn düzenleyen potansiyometre
Devrenin tamamnn birleştiği bord
Kullancya ait manyetik kart
Devre iki kullancya göre demo olarak tasarlanmştr. Daha
önce ilacn hangi bölgeye ait olduğunu belirtmek için kullanlan
manyetik kartlar ARDUINO 1.5.8 stup programnda daha önce
girilmiştir. Kartlardan ilk sisteme okutmas istenir.
Kendisine ait ilaçlarn bulunduğu bölümdeki led yanarak
kullancy bilgilendirir. Diğer kartta okutularak diğer bölmedeki
led yanarak kullancy bilgilendirir. Sisteme kaytl olmayan
manyetik kart okutulduğunda sistem Şekil 9’daki gibi
kullancya sunar.
Şekil 2: Elektronik Dolap Tasarm
Şekil 5: Manyetik Kart
Şekil 3: ARDUINO Kart
Şekil 6: Elektronik İlaç Kutusu Devresi
449
15-18 Ekim 2015
Vogue Hotel Bodrum, Muğla
Tıbbi Cihaz Tasarımı 6
3. Gün / 17 Ekim 2015, Cumartesi
bulundurursak yanlş ilaç kullanm da oldukça zarar verebilir.
AR-GE’ye açk olan bu çalşma gün içinde düzenli olarak ilaç
kullanan hastalarn doğru ilaçlar almalar konusunda da
yardmc olacaktr.
Piyasada, ilaç kullanan kişilerin ilaçlarn tam saatinde alma
konusunda yardmc olan pek çok cihaz vardr. Cihaz
kullancdan ilac hangi saatler aralğnda alacağn girmesini
ister ve geri sayma başlar. Kullanmas gereken zaman diliminde
alarm araclğ ile kullancy uyarr. Ancak kişiye özel olma
sebebiyle kalabalk ailelerin ve bakm evlerine maliyeti oldukça
yüksektir ve birden fazla kişinin kullanacağ düşünülür ise hangi
ilacn kime ait olduğu saptanamaz. Tasarlanan elektronik ilaç
kutusunun bölmeleri kullanc saysna göre çoğaltlarak kimin
hangi ilac kullanacağ hakknda kullanclar bilgilendirir.
Şekil 7: Kullancya ait Manyetik Kartn
Sistem Tarafndan Okunmas
4. Kaynakça
[1] Lu Y, Hernandez P, Abegunde D, Edejer T, The World
Medicine Situation, Medicine expenditures, Third Edition,
WHO, Geneva 2011.
[2] WHO, The rational use of Drugs, Report of Conference of
experts, Nairobi, 25 – 29 November 1985
[3] Le Grand A, Hogerzeil HV, Haijer-Ruskamp FM,
Intervention research in rational use of drugs; a review,
Health Policy and Planning 14: 89 – 102, 1999
[4] WHO, Progress in the rational use of medicines, A60/24,
Mar 2007
[5] Oktay Ş, Kayaalp SO, Reçete yazma kurallar ve rasyonel
ilaç kullanm, Rasyoneltedavi yönünden tbbi farmakoloji,
onikinci bask, Pelikan Tp ve Teknik Kitapçlk Ltd. Şti.,
2009; 132 - 143.
[6] T.C. Sağlk Bakanlğ Temel Sağlk Hizmetleri Genel
Müdürlüğü, Birinci basamak sağlk hizmetlerinde çalşan
hekimler için yaşl sağlğ tan ve tedavi rehberi, 2010.
[7] T.C Sağlk Bakanlğ Refik Saydam Hfzshha Merkezi
Başkanlğ Hfzshha Mektebi Müdürlüğü, Sonuç Raporu,
Aklc İlaç Kullanm Çalştay, 22 – 23 Aralk 2006.
[8] World Health Organization, WHO Policy perspectives on
medicines. Promoting rational use of medicines; core
components. Geneva, Sep. 2002.
Şekil 8: Kullancya ait Manyetik Kartn
Sistem Tarafndan Okunmas
Şekil 9: Sistemde Kayd Olmayan Geçersiz Kart Çkts
3. Sonuç
Bu çalşmann amac alzheimer ve demans hastalar gibi
unutkanlğ çok sk olan kişilerin kullandklar ilaçlarn adlarn
hatrlama konusunda yardmc olmay amaçlamştr. Ayrca
huzur evi sakinlerin ve kalabalk aile bireylerine ait ilaçlarn
karştrlmamas içinde destek sağlayacağ amaçlanmştr.
Unutkanlk yaşayan bireyler kendilerine ait olmayan ilaçlar
kullanmalar sağlk yönünden ciddi sorunlar yaşayacağ hatta
ölümle sonuçlanabileceği için oldukça tehlikelidir. Hekimlerin
hastalk için verdiği ilaçlarn yan etkilerini de göz önünde
450