DERS BİLGİLERİ İSLAM TARİHİ VE SANATLARI BÖLÜMÜ TÜRK-İSLAM EDEBİYATI ANABİLİM DALI Ders Kodu OSMANLI TÜRKÇESİ 201107 Ön Koşul Dersleri Yarıyıl I T+U Saat Kredi AKTS 2 3 2+0 Yok Dersin Dili OSMANLI TÜRKÇESİ Dersin Seviyesi Lisans Dersin Türü Zorunlu Dersin Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Mustafa ÖZKAN Dersi Verenler Yrd. Doç. Dr. Hüseyin GÜNEŞ Dersin Yardımcıları - Dersin Amacı Osmanlı metinlerini okumayı, anlayabilmeyi ve araştırmalarda bu kaynaklardan yararlanabilmeyi sağlamak 1) Osmanlı’da kullanılan alfabetik şekil ve karakterlerini tanımak Dersin Öğrenme Çıktıları 2) Arapça ve Farsça kelimelerin kullanımını bilmek 3) Matbu Osmanlı metinlerini okuyup anlayabilmek 4) Osmanlı alfabesiyle yazılan kaynaklardan yararlanabilmek Osmanlı alfabesinin hususiyetlerinin ve alfabetik karakterlerin tanıtımı, Osmanlı Dersin İçeriği alfabesiyle yazım çalışmaları, Osmanlı şair ve yazarlarından farklı dönemlere ait matbu metin okumaları DERS AKIŞI Hafta Konular 1 2 3 4 5 6 7 Türk Toplumlarının Tarihte Kullandıkları Alfabeler Arap Alfabesinin Tarihsel Gelişimi ve Yazı Formları Osmanlı Türkçesinde Arap Harflerinin Kullanımı Osmanlı Türkçesi’nde Arapça Biçimler Osmanlı Türkçesi’nde Farsça Biçimler Matbu Metin Okuma Etkinlikleri Osmanlı Türkçesi’nde Yazım Kuralları Ön Hazırlık 8 9 10 11 12 13 14 Ara Sınav Osmanlı Alfabesiyle Yazım Çalışmaları Matbu Metin Okuma Etkinlikleri Osmanlı Alfabesiyle Yazım Etkinlikleri Matbu Metin Okuma Etkinlikleri Rik’a Formuyla Yazma Metin Etkinlikleri Rik’a Formuyla Yazma Metin Etkinlikleri KAYNAKLAR Ana Kaynaklar Develi, H. (2001): Osmanlı Türkçesi Kılavuzu, İstanbul: Bilimevi Yayınları. Timurtaş, Faruk K. (1979): Osmanlı Türkçesine Giriş, İstanbul: İÜ. Edebiyat Fakültesi yayınları Diğer Kaynaklar Ergin, M. (1995): Osmanlıca Dersleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları. Abdurrahman Üzülmez, Cem Karakılıç (2008):Osmanlı Türkçesi Metinleri, İstanbul: Katkı Yayınları MATERYAL PAYLAŞIMI Dökümanlar Ödevler Sınavlar DEĞERLENDİRME SİSTEMİ YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI Ara Sınav Kısa Sınav Ödev Toplam Yıliçinin Başarıya Oranı Finalin Başarıya Oranı Toplam Ders Kategorisi (B) Mühendislik Fakültesi haricindeki birimler içindir SAYISI KATKI YÜZDESİ 1 50 2 20 1 30 100 50 50 100 Temel Mesleki Dersler X DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI Katkı Düzeyi No Program Öğrenme Çıktıları 1 2 3 4 5 1 Âdab ve usulüne göre Kur’ân-ı Kerim’i okuyabilir ve okuduğu metinleri usulüne uygun olarak yorumlayabilir. 2 Kendi alanıyla alâkalı temel ve klasik metinlerin yanında çağdaş metinleri anlayabilecek, onları yazılı ve sözlü olarak aktarabilecek bir seviyede Arapça seviyesine ulaşır. 3 Allah Resulü’nün, kavlî, fiili ve takriri sünnetini kavrar, onun Kur’ân’a dayalı güzel ahlâkını tanır; hadis ilminin tarihî süreç içindeki geçirdiği safhaları, hadis metodolojisinin oluşumunu, Kur’ân-Sünnet bütünlüğünü, Sünnetin dindeki yerini, hadisin temel problemlerini ve farklı algıları tanır. 4 Klasik ve modern kaynaklara dayalı olarak İslâm hukukunun mevzularına vâkıf olur; hukuk tarihi çerçevesinde İslâm hukukunun yerini kavrar; onun diğer hukuk sistemleri ile kıyaslamasını yapabilir, aralarındaki farklı ve benzer yönleri bilir. 5 İslâm dininin itakadî esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde tanır, kelamın problemlerine ve bunların çözüm yollarına dair ilmî usullere göre bilgi ve fikir sahibi olur. 6 Tarih içinde dinî ve siyasî sebepler ve amaçlar sonucu oluşan klasik ve modern akımları, bunların temel özelliklerini ve yapılarını bilir. 7 Tasavvuf tarihi, zühd hareketleri, tasavvufi terimler, tasavvuf müesseseleri hakkında bilgi sahibi olur; meşhur mutasavvıfları, temel düşüncelerini ve temel özelliklerini tanır. 8 Eğitim tarihi içinde din eğitiminin yerini, klasik ve modern eğitim metotlarını tanır; bunların mukayesesini yapabilir, eğitim vasıta ve metotlarını kavrayarak kendine öz güven kazanır. 9 Felsefe, sosyoloji ve psikoloji gibi bilim dallarının verilerini ve metotlarını kullanarak düşünme sistemi içinde sağlam bir alt yapı edinir; Batılı ve Doğulu meşhur filozoflarla bunların felsefeleri, tarihî süreçleri, doğuşları ve tesirleri hakkında malumat sahibi olur. X X Yaşayan dinleri ve tarihin bir döneminde var olup müntesipleri kalmayan dinlerin temel 10 esaslarını ve özelliklerini tanır. İslâm tarihinin ve medeniyetinin evrelerini tanır; büyük medeniyetleri, medeniyetler arası münasebetleri bilir; İslam medeniyetini ve İslâmî bilimleri analiz ve sentez 11 yöntemleri ile değerlendirebilir, tenkit usulleri çerçevesinde bunların zaaf ve eksikliklerini görüp müzakere edebilir. X Türk İslam Edebiyatı’nın türlerine ve bunların belli başlı örneklerine vâkıf olur, Müzikle ilgili teorik bilgilere sahip olur; temel usul ve makamları icra edebilir. İslâm 12 mimarisinin temel özelliklerini tanıyıp onu diğer mimari yapılardan ayıran farkları kavrar, ayrıca tezyin sanatları ve tarihçesi ile bunların önemli örneklerini bilir. X AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU Etkinlik Ders Süresi Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) Ödevler Sunum / Seminer Hazırlama Arasınavlar SAYISI Süresi (Saat) Toplam İş Yükü (Saat) 14 2 28 14 1 14 1 6 6 1 6 6 1 8 8 Yarıyıl Sonu Sınavı Toplam İş Yükü Toplam İş Yükü / 30 (s) Dersin AKTS Kredisi 1 4 4 66 2.2 2