Document 998008
advertisement
THERAPLAY OYUN TERAPİSİ Duygu OLGAÇ Kullanım Alanı • • • • • • • • • • • Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu Karşıt gelme bozukluğu Travma sonrası stres bozukluğu İçine kapanık, depresif, utangaç, korkulu Dışavurum, öfke, uyum problemleri Otizm spektrumu * Gelişimsel gecikme gerilik Güvensiz bağlanma Evlat edinme vakaları Yaşlılar (öz saygı, depresyon grup çalışmaları) Vb… Theraplay Nedir? • • • • • • • • Yoğun ve ilişki odaklı ebeveyn-çocuk terapisi Ebeveynlerin duyarlılığını arttırır Çocuğun güven kapasitesini arttırır Çocuğun gelişimini olumlu yönde destekler Ebeveyn çocuk etkileşimini geliştirir Ebeveyne yol göstericidir Çocuğun güçlü yanları ortaya çıkar İlişkinin nasıl olması gerektiğini anlatmayız, modelleyerek gösteririz • • • • • • Etkileşimli Doğrudan şimdi ve burada deneyimi Yetişkin rehberliği Duyarlı, uyumlu Dokunma da dahil çoklu algılama Eğlenceli Theraplay’in Hedefi • Daha olumlu deneyimler yoluyla çocuğun ve ebeveynin içsel işleyiş modelini değiştirerek çocuk ve birincil bakım veren kişi arasında, iyi düzenlenmiş, uyumlu, neşeli ve eğlenceli bir ilişki yaratmak. • Theraplay “yeterince iyi ebeveynlik” prensibine dayalıdır • Ebeveynin çocuğun ihtiyaçlarını zamanında fark edip karşılamasına yöneliktir • İhtiyaçları – – – – – – Yemek Dokunma İlişki Sevgi Uyku Korunma olunca Zehra bebek ağlar Yeterince iyi ebeveyn onun; karnını doyurur altını değiştirir uyutur • Böylece Zehra bebek; – güvende olduğunu – iletişim kurabildiğini – kendisi için orada birinin var olduğunu – dünyanın iyi bir yer olduğunu hisseder. • Zehra bebek ihtiyaçları karşılanmadıkça ağlamaya devam eder • Bu ağlama bağırmaya, kızgınlığa dönüşür. • Güvensizlik, sevilmemezlik, değersizlik ve bakımı hak etmediğini hisseder. • Yeterince iyi olmayan ebeveynlerin sebepleri vardır. Bu yüzden onları suçlu, kötü, cani olarak değerlendiremeyiz. Bazen bu ebeveynlerin “yeterince iyi ebeveynlik” nasıl yapılır görmediklerini, bilmediklerini fark ederiz. • Ebeveynlere çocuğun ihtiyaçlarına cevapsız kalma konusunu anlatırken “still face” deneyi kullanabiliyoruz. • Bu noktada Theraplay aracılığıyla onların “yeterince iyi ebeveynlik”i deneyimlemelerini sağlarız. Elde edilen sonuçlar • Çocuğun ve ebeveynin içsel çalışma modellerinde olumlu gelişmeler • Daha iyi öz düzenleme • Daha uyumlu ebeveyn • İlişki ve davranış problemlerinde azalma • Daha iyi sosyal beceriler, daha fazla yeterlik duygusu Theraplay süreci • • • • Çocuk olmadan yapılan giriş görüşmesi Marschak Etkileşim Metodu değerlendirmesi Ebeveynlere geri bildirim Haftalık seanslar; ebeveynler önce gözlemci sonra aktif katılımcı • Sadece ebeveynlerle yapılan dönemsel görüşmeler • Ortalama 25 seans Marschak Etkileşim Metodu (MEM) • Ebeveyn çocuk ilişkisine bakıyoruz – Problemli ve güçlü yanları belirliyoruz • Masa, iki sandalye, kamera • 9 ebeveyn görevi: 30-45 dk • Bu görevleri yerine getirirken çocukla olan etkileşimi inceliyoruz • MEM analizi sonucu güçlü ve zayıf yanları aileye geri bildirim seansı ile verip oyun terapisi planını hazırlıyoruz MEM Yönergeleri • Yetişkin ve çocuk ses çıkaran birer oyuncak hayvan alır. Hayvanları beraber oynatırlar. • Yetişkin ve çocuk birbirleriyle el çırpma oynarlar. • Yetişkin sekizli küp setini alır, diğerini çocuğa uzatır. Yetişkin çocuğa “Sen de küplerinle benimki gibi bir tane yap.” der. • Yetişkin ve çocuk birbirlerine krem sürerler. • Yetişkin çocuğa bilmediği bir şey öğretir. • Yetişkin çocuğa onun bebekliğini anlatır. • Yetişkin bir dakikalığına odadan çocuk olmadan çıkar. • Yetişkin ve çocuk her ikisinin de bildiği bir oyunu oynar. Boyutlar • Dört boyut var: – Yapı: Dünyanın güvenli ve düzenli bir yer olduğu hissini geliştirme – Bağlılık: Çocuk ile bağ kurma – Yetiştirme / Besleme: Çocuğun fiziksel olarak iyi hissettiğinden emin olma – Mücadele: Çocuğun başardığından emin olma Yapı Boyutu • Yetişkin, çocuğun fiziksel olarak düzenlenmiş olmasına yardım eder • İletilen mesaj: “Senden daha büyük, daha deneyimli ve seni iyi gözeten biri var, rahatlayabilirsin.” • Yetişkinlerin direktiflerini almayan, kendi istediğini yapmak isteyen, çok hareketli, idaresi zor, aşırı uyarılmış çocuklar • Zayıf veya düzensiz denetimli, sınır koymakta/lider olmakta zorlanan ebeveynler Bağlılık Boyutu • Ebeveyn çocuğa uyum sağlar, ona özel ve ayrıcalıklı bir şekilde odaklanır • Ortak keyif ve neşe oluşur • Mesaj: “Yalnız değilsin.” ve “Seninle olmayı seviyorum.” • Özgüveni düşük, içine kapanık, endişeli çocuklar • İlgisiz, meşgul, çocukla uyumlu olmayan ebeveynler Yetiştirme/Besleme Boyutu • Sakinleştirici, güven verici aktiviteler; sallama, besleme, kucaklama gibi • Dünyanın güvenli, sıcak olduğu hissi verilir • Mesaj: “Benimle ilgilenecek insanlar var.” • 7 yaşında bir çocuğun 3 yaşındayken karşılanmamış ihtiyaçları olabilir • Önceden karşılanmamış ihtiyaçlar karşılanır, başkaları tarafından çocuğun ilgilenilmesine olanak sağlanır, çocuk sevilebilir olduğunu hisseder • “Sen iyi bir bakımı hak ediyorsun.” • Sahte olgunluk gösteren, agresif, anne babaya yapışık çocuklar • İhmalkar, sert, cezalandırıcı, şefkat göstermekte zorluk yaşayan ebeveynler Mücadele Boyutu • Çocuğun seviyesine uygun, elinden gelenin bir adım üstünü yapmasına yardımcı olan aktiviteler • Gerginlik yaratan deneyimlerin üstesinden gelinir • Ortaklık gerektiren, tek başına yapılamayan aktiviteler • Yeterlilik, kendine güven duyguları desteklenir • “Vay, neler yapabildiğine bir bak.” • İçine kapanık, ürkek, inatçı çocuklar • Uygunsuz gelişimsel beklentili, rekabetçi ebeveynler Örnek Oyunlar • Yapı: Balon patlat, pamuk üfle, aynalama • Bağlılık: Bip düt, yanakları patlat, beni devir ve kaldır, yapışkan burun, folyoda izler • Yetiştirme/Besleme: Yemek yedirme, krem sürme, çocuğu süsleme, kaygan kayıyorum • Mücadele: Balon tenisi, pamuk topu yarışı, gazete yumruklama basket atma, havada balonu tutma
