Ebeveynlere Yönelik Çocuk Yaşlarda Resmen Tavsiye Edilen

advertisement
%URúUHøODYH:
(EHYH\QOHUH<|QHOLNdRFXN<DúODUGD5HVPHQ7DYVL\H(GLOHQ$úÕODUODøOJLOL%LOJLOHU
(Güncellik: 20.09.2013)
5REHUW.RFK(QVWLWV5.,QH]GLQGHIDDOL\HW\DSDQ'HYDPOÕ$úÕ.RPLV\RQXQXQ67,.2$÷XVWRV
¶WHDoÕNODGÕ÷ÕJQFHOWDYVL\HOHUQHGHQL\OHDúD÷ÕGDNL\HQLOLNOHUGLNNDWHDOÕQPDN]RUXQGDGÕU.
Rota Virüsü (yeni)
Mevsim Gribi (Enflüanza) (JQFHOOHQPLú)
+DVWDOÕ÷ÕQ6H\UL
Rota YLUVOHUL LQVDQODUGD úLGGHWOL LVKDOH QHGHQ
olabiOLU %X LVKDOOHU VÕN VÕN úLGGHWOL NDUÕQ D÷UÕVÕ
NXVPD YH DWHú LOH ELUOLNWH J|UOU ho \DúD NDGDU
olan çocukODUGDQ ¶Õ EX KDVWDOÕ÷D \DNDODQÕU
Özellikle bebekler ve küçük çocuklar bu enfeksiyon
QHGHQL\OH NXVPD YH LVKDO VRQXFXQGD VD÷OÕ÷Õ WHKGLW
HGLFLDúÕUÕVÕYÕND\EÕQDX÷UD\DELOLU $OPDQ\D¶GD\ÕOGD
\DNODúÕN ELQ oRFXN URWD YLUVOHUL HQIHNVL\RQX
nedeniyle hasWDQHGHWHGDYLJ|UPHN]RUXQGDGÕU.
+DVWDOÕ÷ÕQ6H\UL
0HYVLP JULEL VÕN VÕN J|UOHQ EDVLW VR÷XN
DOJÕQOÕNOaUÕQGDQ IDUNOÕ RODUDN oRFXNODUGD GD FLGGL\H
DOÕQPDVÕJHUHNHQELUKDVWDOÕNWÕU. .UHúYHRNXOODUGDNL
\DNÕQ WHPDV VRQXFXQGD oRFXNODU KDVWDOÕ÷Õ
birbirlerine buODúWÕUÕU YH DLOHOHULQH WDúÕU 0HYVLP
JULELQH IDUNOÕ JULS YLUVOHUL QHGHQ ROXU 'DPODFÕN
\DNÕQWHPDVYH\DVUWPH\ROX\ODEXODúÕU +DVWDOÕ÷ÕQ
EHOLUWLOHUL DUDVÕQGD |QH oÕNDQODU, DQLGHQ EDúOD\DQ
\NVHN DWHú EDú NDV YH HNOHP D÷UÕODUÕGÕU %D]Õ
GXUXPODUGD KDVWDOÕN ELUNDo KDIWD VUHQ ELU VH\LU
J|VWHUHELOLU $OPDQ\D¶GD KHU \ÕO ELQOHUFH LQVDQ
do÷UXGDQ YH\D GROD\OÕ RODUDN ELU JULS KDVWDOÕ÷ÕQÕQ
VRQXoODUÕQGDQ GROD\Õ KD\DWÕQÕ ND\EHtmektedir –
EXQODUÕQDUDVÕQGDoRFXNODUGDYDUGÕU.
$úÕ
øNLVL GH D÷Õ]GDQ DOÕQDQ LNL IDUNOÕ DúÕ maddesi
mevcuttur. BunODU DNWLI \D GD FDQOÕ DúÕ GHQHQ
maddeOHU ROXS EXQODUÕQ LoHUL÷LQGH ]D\ÕIOaWÕOPÕú
UHWNHQOL÷L NRUXQDQ YH EHGHQLQ ED÷ÕúÕNOÕN VLVWHPLQL
harekete geçiren ancak bLU KDVWDOÕ÷D Qeden
RODPD\DQ DúÕ YLUVOHUL YDUGÕU $úÕ WUQH ED÷OÕ
RODUDNDUDODUÕnGDG|UWKDIWDDUDEÕUDNÕODUDNLNL\DGD
üç kez tekrar edilmelidir. $úÕ\D oRFXN LOD KDIWDOÕNNHQ EDúODQPDOÕ ve böyOHFH DúÕ 16 ila 22
KDIWDOÕNNHQ WDPDPODQPÕú ROPDOÕGÕU Akut ishal olan
\DGDNXVDQEHEHNOHUGHDúÕQÕQHUWHOHQPHVLJHUHNLU
%D÷ÕúÕNOÕN VLVWHPL ER]XkOX÷X ROGX÷X ELOLQHQ ya da
úSKHHGLOHQYH\D HIV enfeksiyonu olan bebeklerde
DúÕ \DSÕOPDPDVÕ JHUHNLU $úÕQÕQ EDúDUÕ\OD
JHUoHNOHúPHVLQL DQQH VWQGH EXOunan antikorlarla
WHKOLNH\H DWPDPDN LoLQ D÷Õ]GDQ DOÕQDQ DúÕGDQ ELU
VDDW |QFHVLQGH YH VRQUDVÕQGD ooFX÷XQX]X
emzirmemelisiniz.
Yan Etkileri
$úÕJHQHOOLNOHL\LELUúHNLOGHWROHUHHGLOLU$QFDN\LQH
GH GúN ELU ED÷ÕUVDN Lnvajinasyonu riski, yani
ba÷ÕUVD÷ÕQELUNÕVPÕQÕQNÕYUÕlarak d÷POHQPHVi söz
konusu olabilir %X ULVN oRFX÷XQ \DúÕ LOHUOHGLNoH
artWÕ÷ÕQGDQ DúÕ VHULVLQH \XNDUÕGD WDULI HGLOGL÷L JLEL
olaELOGL÷LQFHHUNHQEDúODQPDOÕGÕU
$úÕ
67,.2 JULS DúÕVÕQÕ JHQHO DQODPGD EWQ oRFXNODU
için tavsiye etmez, sadece daha önce geçirilen bir
KDVWDOÕN QHGHQL\OH KDVWDOÕN ULVNLQLQ GDKD \NVHN
ROGX÷X oRFXNODU LoLQ WDYVL\H HGHU $úD÷Õ
SaksonyaGD DúÕQÕQ \RO DoDELOHFH÷L ]DUDUODU LoLQ
ödenen tazminatlar GLNNDWHDOÕQDUDN JULSDúÕVÕ
\ÕOÕQGDQ EHUL DOWÕ D\ YH GDha büyük çocuklar için
resmen tavsiye edilmektedir. Bu tavsiye ile
67,.2¶QXQ X]PDQ GH÷HUOHQGLULlmesine muhalefet
edilmemektedir.
AynÕHWNLOLOL÷HVDKLSIDUNOÕJULSDúÕODUÕPHYFXWWXU: L÷QH
olarak verilebilen inakWLI |O DúÕODU, ve 2013
\ÕOÕndan beri her iNL EXUXQ GHOL÷LQH EXUXQ VSUH\L
olarak VÕNÕODQ DNWLIFDQOÕELUDúÕ (LAIV). dRFX÷XQX]
LoLQ KDQJL DúÕQÕQ DQODPOÕ RODFD÷ÕQÕ GRNWRUXQX]a
GDQÕúPDOÕVÕQÕ] *ULS DúÕODUÕQÕQ NRUX\XFX HWNLVL
VDGHFH LOD D\ DUDVÕ ROGX÷X GHYDP HWWL÷L LoLQ,
DúÕQÕQ \ÕODúÕUÕ HQ L\LVL VRQEDKDUGD WHNUDUODQPDVÕ
gereklidir. DaKD |QFH KLo JULEH NDUúÕ DúÕ ROPDPÕú
olan çocuklar, LON DúÕGDQ VRQUD KDIWDGDQ HUNHQ
ROPDPDN úDrWÕ\OD LNLQFL ELU DúÕ GR]X LOH tekrar DúÕ
ROPDOÕGÕU.
Yan Etkileri
*ULS DúÕODUÕ JHQHOOLNOH L\L ELU úHNLOGH WROHUH HGLOLU.
EnMHNVL\RQOX L÷QH LOH \DSÕODQ DúÕGD DúÕ RODQODUÕQ
LOD ¶VL DUDVÕQGD L÷QHQLQ \DSÕOGÕ÷Õ QRNWDGD
JHoLFL RODUDN D÷UÕODUÕQ PH\GDQD JHOPHVL
mümkündür. Burun spreyi tatbik edildikten sonra ise
EDúYHNDVD÷UÕODUÕKDOVL]OLNYHLúWDKVÕ]OÕNPH\GDQD
gelebilir.
%HEHNOHUdRFXNODUYH*HQoOHULoLQ$úÕ7DNYLPL
$úÕQÕQ7U
Haftalar
halinde
\Dú
6
$\ODUKDOLQGHoRFX÷XQ\DúÕ
2
(U3)
3
4
U4
<ÕOODUKDOLQGHoRFX÷XQ\DúÕ
11 - 14
15 - 23
2-4
5-6
U6
U7
U7A/8
U9
7-8
G2
G3
G4
N
N
-
-
-
-
-
-
-
-
A1
N
Hib*
G1
G2
G3
G4
N
N
IPV*
G1
G2
G3
G4
N
N
Hep B*
G1
G2
G3
G4
N
N
dTaP**
-
G1
Meningokoklar
(12 aydan sonra)
G1
Pnömokoklar
Rota Virüsleri***
MMR / 6XoLoH÷L
G1
G2
G2
G3
G4
N
G1
G2
-
A2
A1
N
(G3)
N
G1-G3
SM
HPV
Mevsim Gribi****
12 - 17
J1
G1
DTaP*/
9 - 11
$úD÷Õ6DNVRQ\D: 6 aydan büyük herkes için
G = 7HPHODúÕYH\DWDPDPODQPDPÕúELUDúÕNRUXPDVÕQÕQWDPDPODQPDVÕ
A = $úÕWD]HOHPHVL
N= 7HNPLODúÕVÕ(KHQ]DúÕROPD\DQKHUNHVLQWHPHODúÕVÕYH\DKHQ]WDPDPODQPDPÕúELUDúÕVHULVLQLQWDPDPODQPDVÕ)
SM = .Õ]ODULoLQVWDQGDUWDúÕ(3 DúÕ)
* EXDúÕPDGGHOHULoR÷XQOXNOD¶OÕDúÕODUKDOLQGHYHULOLU
** \DGD\DúÕQGDQVRQUD$¶\DHNRODUDNGúNGLIWHULWRNVRLWLoHUL÷LGRODQELUDúÕNXOODQÕOÕU
*** 1. DúÕQÕQKHQ]oRFXNKDIWDOÕNNHQ\DSÕOPDVÕJHUHNLUNXOODQÕODQDúÕPDGGHVLQHED÷OÕRODUDNHQD]KDIWDDUD\OD\DGR]XQ
verilmesi gerekir.
**** VRQEDKDUD\ODUÕQGD'Q\D6D÷OÕNgUJWWDUDIÕQGDQWDYVL\HHGLOHQJQFHODQWLMHQNRPELQDV\RQOX\ÕOOÕNDúÕ
DTaP (difteri, tetanos, ER÷PDFD); Td (tetanos, difteri); HiB (hemofil enflüanza, b tipi); IPV (polyo miyelit); Hep B (hepatit B); MMR-V
(kÕ]DPÕN, kabakulak, NÕ]DPÕNoÕN- VXoLoH÷L); HPV (insan papilloma virüsü)
U= (UNHQ7DQÕ0XD\HQHVL
J= Genç Muayenesi
Information
Aşağı Saksonya
Eyaleti Sağlık Dairesi
Erken çocukluk döneminde
genel olarak tavsiye edilen
aşılar hakkında ailelere yönelik bilgiler
Ağustos 2012
Erken çocukluk döneminde
genel olarak tavsiye edilen
aşılar hakkında ailelere
yönelik bilgiler
Yayınlayan:
Niedersächsisches Landesgesundheitsamt (Aşağı Saksonya Eyaleti Sağlık
Dairesi)
Roesebeckstr. 4-6
30449 Hannover
Tel 0511 / 4505-0
Fax 0511 / 4505-140
www.nlga.niedersachsen.de
7. baskı, Ağustos 2012
Aşı broşürleri
Aşılar – Neden aşı?
Aşılar tehlikeli enfeksiyon hastalıklarına
karşı yapılan mücadelede en önemli ve
en başarılı önleyici tedbirdir. Korunması
gerekilen hastalıklara karşı tam veya
en azından kapsamlı bir koruma sağlar.
Fakat bu koruma uzun vadede sadece
temel aşıları müteakip gerekli olan
tazeleme aşılarının da aynı şekilde
yapılmasından sonra sağlanmış olunur.
Bundan dolayı doktorunuz tarafından
öngörülmüş olunan aşı randevularına
muhakkak uyunuz. Karma aşı maddesi içeren aşılar prensipte iğne sayısı
azalacağından ve aşı hedefine daha çabuk ulaşılacağından avantaj teşkil eder.
Şuanda Almanya’da bazı hastalıklara
(boğmaca,
kabakulak,
kızamıkçık)
karşı tek aşı bulunmamakta ve böylece
zorunlu olarak karma aşılar verilmektedir. Karma aşılar aynı şekilde tek aşılar
gibi dokunmaz.
Yan etkileri
Bugün aşılarda kullanılan aşı maddeleri
prensipte iyi tolere edilebilir. Bazen aşı
yapıldıktan birkaç gün sonra aşı yapılan
yerde ağrılar ortaya çıkabilir veya geçici bir süre için çocuğunuzun ateşi yükselebilir ya da keyifsizlik görülebilinir. Bu
tepkiler aşının etkili olduğuna dair bir
işarettir. Bunlar vücudun aşı maddesiyle uyum içersinde olduğunu gösterir.
Beklenmedik şekilde daha kuvvetli yan
etkiler sağlıklı çocuklarda çok nadir olarak ortaya çıkar. Aşıdan dolayı ortaya
çıkan ağır bir yan etki durumunda aşıyı
yapan doktorun derhal bilgilendirilmesi
ve çocuğun acilen tedavi altına alınması
gerekir. Bu nadir durumlar Sağlık Dai-
resine bildirilir ve araştırmaya devam
edilir.
Aşı belgesi ve aşı ücreti
Çıkartılan aşı karnesi çocuğunuz için
önemli bir belgedir ve bundan dolayı
diğer önemli belgelerle birlikte örn. kimlik belgesi veya daha sonra pasaportla
birlikte muhafaza edilmeli ve doktora
gidildiği zaman gösterilmelidir. Aşılar
01.04.2007 tarihinden itibaren hastalık
sigortalarının zorunlu hizmetler kapsamı
içersinde yer almaktadır. Doktorunuz
hangi aşıların yasal sağlık sigortanız
tarafından ödendiği konusunda sizi bilgilendirir.
Aşı yapılmaması gereken durumlar
38,5°C üzeri ateşli akut ağır enfeksiyonlarda aşı yapılmaması gerekir, çünkü bu
durumda aşının etkili olup olmadığına
güvenilemez. Fakat hafif hastalıklar
(örn. yüksek ateş içermeyen soğuk
algınlıkları) gerekli olan aşıyı yapmamak
için bir sebep oluşturmaz. Mevcut olan
alerjik hastalıklarda (örn. astım, kronik
egzama) aşı yapacak olan doktorun
daha önceden bu hastalıkların olduğuna
dair bilgilendirilmesi gerekir. Fakat bu
hastalıklar çoğunlukla aşı yapılmaması
için bir sebep oluşturmaz. Tam tersine alerjik hastalıklara sahip çocuklar
enfeksiyondan korunmuş olmalıdırlar.
Diğer kronik hastalıklarda aşıyı yapacak
olan doktor münferit durumda bir aşı
yapmanın mümkün olup olmadığına dair
karar vermesi gerekir. Bundan dolayı
doktor mevcut bir kronik hastalığın olup
olmadığına dair bilgilendirilmesi gerekir.
1
Aşı broşürleri
Aşı, bireysel koruma ve
uygulamalı dayanışma
yakalanan kişilerin %30’undan daha
fazlası bu hastalıktan dolayı ölmektedir.
Daimi
aşı
komisyonu
(STIKO)1
tarafından tavsiye edilmiş aşılar
çocuğunuzu sonucu ömür boyu sakatlık
veya ölüm olabilecek ağır hastalıklara
karşı önemli bir koruma sağlar. Ayrıca
bu aşılar mevcut kronik hastalıklardan
dolayı aşı olamayan, örn. canlı aşı maddeleri alamayan ve bundan dolayı çok
fazla enfeksiyon tehlikesine maruz kalan diğer çocuklara karşı bir uygulamalı
dayanışma oluşturur. Sağlıklı çocuklar aşılar sayesinde koruma altında
olduğu zaman enfeksiyonların yayılması
durdurulmuş olunur. Böylece aşı
yapılamayan çocuklar da dolaylı olarak
koruma altına alınır.
Aşı
Sağlıklı bir çocuğun kesinlikle
koruma altında olması gereken
hastalıklar
Tetanos (kazıklı humma)
Hastalık
Tetanos hayati tehlike arz eden bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalığı yapan
mikrop (tetanos bakterileri) özellikle
topraklarda ve tozlarda çok bulunur ve
yaralanma durumunda yaraya ulaşır.
Bakteriler sinir sistemine zarar veren ve
özellikle solunum kaslarında ağır kramplara yol açan zehirli maddeler (toksinler) üretirler. Hastalığın nedensel bir tedavisi olmadığı için bugün bile hastalığa
Almanya için geçerli yapılması gereken aşılar Alman
Sağlık Bakanlığının (ASB) görevlendirdiği bir uzman konseyin tavsiyelerine dayanmakta ve bu konseyin görev
yeri Berlin Robert Koch-Enstitüsündedir (www.rki.de >
Komisyonlar > Daimi aşı komisyonu)..
1
2
Aşı birkaç haftalık aralıklarla birkaç defa
tekrarlanmalıdır. Bu aşı çoğunlukla diğer
aşı maddeleriyle (örn. difteri, çocuk felci de dahil) birlikte karma aşı olarak
yapılmalıdır. Tazeleme aşısı her 10 yılda
bir prensipte difteri ve boğmaca aşısıyla
birlikte karma aşı olarak yapılmalıdır.
Yan etkileri
Aşı yapılan yerde birkaç gün şişkinlik
görülebilir ve ağrı yapabilir. Çok nadir
durumlarda ateş yapabilir.
Difteri
Hastalık
Difteri üst solunum yollarında hayati tehlike arz eden çok bulaşıcı bir hastalıktır.
Hastalık difteri bakterilerinin ürettiği zehirler (toksin) vasıtasıyla bulaşır. Difteri,
hastaların öksürük ve aksırığıyla fakat
sağlıklı bakteri taşıyıcılarından yada
cilt yaralarından da bulaşır. Hastalık
ağız ve boğaz alanında ve iltihaplı bademcik tabakalarında ve tüm boğaz
alanında kuvvetli kızarıklık ve şişmeyle
kendini belli eder. Hastalığa bulaşmış
kişiler hava alamazlar ve boğulma tehdidi oluşur. Difteri bakterileri tarafından
oluşturulan zehirli maddeler ağır kalp
rahatsızlıklarına yol açar, böbrekleri ve sinir sistemini etkiler. Hastalık
Almanya’da çok nadir olarak görülse bile
enfeksiyonun diğer ülkelerde çok sık ortaya çıkmasından dolayı Almanya’ya da
istemeyerek taşınması mümkün olabilir.
Aşı broşürleri
Aşı
Difteri aşısı bir difteri enfeksiyonuna
karşı en güvenli ve en iyi şekilde koruma oluşturur. Aşı prensipte diğer aşılarla
birlikte karma olarak yapılır. Temel aşı
kullanılan aşı kombinasyonuna göre üç
dört defa yapılmalıdır. Tazeleme aşısı
her 10 yılda bir prensipte tetanos ve
boğmaca aşısıyla birlikte karma olarak
yapılmalıdır.
ve dünyanın diğer birçok ülkesinde çocuk felci sadece tutarlı şekilde yapılan
aşılardan dolayı ortadan kalkmaktadır.
Aşı
Aşının tüm bebekler için 8. haftadan itibaren diğer aşılarla birlikte karma olarak
yapılması tavsiye edilir. Temel aşılama
için çok sayıda iğne gereklidir. Poliooral aşı Almanya’da 1998 yılından beri
yapılmamaktadır.
Yan etkileri
Yan etkileri
Çocuklarda aşıdan dolayı yan etkiler
oldukça nadir görülür. Gençlerde ve
yetişkinlerde geçici olarak ateş yapabilir.
İğne yapılan yerde ateş veya ağrı
şeklindeki yan etkiler oldukça nadirdir.
Çocuk felci (Poliomyelit, Polio)
Hastalık
Hastalık
Çocuk felci omurilik sinir merkezinin
tahrip olduğu çok yüksek bir virüs
hastalığıdır. Bu hastalığın sonucu olarak tüm kas sisteminde özellikle kol,
bacak ve solunum kaslarında felçler ortaya çıkabilir. Hastalığın hala bugün bile
nedensel bir tedavisi ve iyileştirilmesi
yoktur. Çocuk felci Almanya’da artık
ortaya çıkmamaktadır. Fakat hastalığın
her zaman diğer ülkelerden örn. Pakistan, Afganistan veya bazı Afrika ülkelerinden Almanya’ya taşınması ve aşı
yaptırmamış olan kişilere bulaşması
mümkün olabilir. Hastalığın Almanya’da
daha fazla yayılmasını önlemek için
tüm çocukların aşılanmaya devam edilmesi çok önem teşkil etmektedir. Fakat ayrıca gençlere ve yetişkinlere tam
olarak yapılmış bir temel aşıdan sonra
(üretici firmanın verilerine göre) bir tazeleme aşısı da yapılmalıdır. Almanya
Boğmaca (Pertussis)
Boğmaca sadece çocuklarda değil, her
yaşta görülebilen öksürükle kendini gösteren mikropların neden olduğu çok
bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır.
Damlacık enfeksiyonu yoluyla insandan
insana bulaşır. Çoğunlukla birkaç hafta
süren hastalık seyri esnasında özellikle
geceleri çok sayıda şiddetli ve kasılmalı
öksürük atakları ortaya çıkar. Bu ataklar
çoğunlukla kusma ve nefes darlığıyla
bağlantılıdır. Bebeklerde bu öksürük
atakları tamamen yok olabilir fakat
bunun yerine ani bir solunum durması
oluşabilir. Hastalığa sıkça akciğer iltihabı
da eşlik eder, ayrıca orta kulak enfeksiyonu ve ani kramplar da mümkün olabilir. Boğmaca hastalığını geçirenler ömür
boyu bağışıklık kazanmazlar.
Aşı
Aşı direkt olarak 2. ayı doldurduktan
sonra çoklu şekilde diğer aşılarla birlikte karma olarak yapılmalıdır. 5. ve 6.
3
Aşı broşürleri
yaşlarda ve gençlik döneminde bir tazeleme aşısının yapılması tavsiye edilmektedir.
hafif yan etkiler yanında ara sıra ayrıca
halsizlik, mide-bağırsak şikayetleri veya
ateş yükselmesi de görülebilir.
Yan etkileri
Kızamık
Aşı tepkisi olarak ara sıra ateş çıkabilir,
bebeklerde ateş kramplarının görülmesi
mümkündür.
Hemofilus influenzae Tip b
Hastalık
Hemofilus influenzae Tip b (Hib)
adından dolayı sıkça influenza virüsüyle (grip virüsü) karıştırılan bir bakteridir. Çocuklarda kulak, burun, boğaz
bölgesinde hayati tehlike içeren iltihaplı
hastalıklara örn. epiglot iltihabını veya
menenjit hastalığına sebep olabilir. Tedavi imkanlarına rağmen işitme kaybı ve
gelişim bozuklukları arta kalabilir. Bazen
enfeksiyon ölümle sonuçlanabilir. Ağır
Hib enfeksiyonları en sık ilk beş yıl içersinde ortaya çıkar.
Aşı
Bundan dolayı 1990 yılından beri tüm
küçük çocuklar için aşı yapılması tavsiye edilmektedir. Normal olarak temel aşı
diğer standart aşılarla birlikte yapılır ve
ikinci aydan itibaren başlar. Toplam dört
aşı yapılır. Aşılar çok güvenlidir ve genel
olarak tazeleme aşılarının yapılmasına
gerek yoktur, çünkü beşinci yaştan itibaren Hib-enfeksiyonları çok nadir olarak
ortaya çıkar.
Yan etkileri
Yan etkiler nadiren görülür. Bu yan etkiler arasında iğne yapılan yerde ağrı ve
geçici olarak cilt kızarıklığı veya şişkinlik
olur. İğne yapılan yerde ortaya çıkan
4
Hastalık
Kızamık virüsü çok kolay şekilde damla enfeksiyonu olarak insandan insana
geçer. Hastalık yüksek ateş, öksürük,
gözlerde sulanma ve kızarma ve tipik
deri döküntülü olarak çoğunlukla ağır
seyreden bir durumdur. Hastalık en
azından iki hafta sürer. Özellikle hastalık
komplikasyonlarından korkulmaktadır:
kızamık hastalığına yakalanmış 1000
kişiden birinde beyin iltihabı ortaya
çıkar. Hastalık çoğunlukla ölümcül olabilir veya kalıcı beyin hasarları bırakabilir.
Fakat ayrıca akciğer dokusu iltihapları,
orta kulak iltihapları, işitme kaybı ve görme bozuklukları ortaya çıkabilir. Gençlerde ve yetişkinlerde hastalık seyri
çoğunlukla özellikle dramatik olabilir.
Çok nadir şekilde (100.000 hastadan
7-11tanesinde) geçirilmiş olunan bir
enfeksiyonun geç etkileri ağır nörolojik
bozukluklar olarak ortaya çıkar ve bu
hastalık hakkında olabilecekleri önceden tahmin edebilme çok zordur (Subakut sklorazan panensefalit, SSPE).
Aşı
Kızamık aşısı pratik olarak kabakulak
ve kızamıkla birlikte (MMR) karma olarak yapılır ve son zamanlarda suçiçeği
(MMR-V) aşısıyla da birlikte yapılır. İlk
aşı prensipte 11 ila 14 aylık arasında
yapılır ve ikincisi en azından dört haftalık
arayla yapılır. İkinci aşıyla birlikte çok
iyi ve çok uzun bir koruma sağlanmış
Aşı broşürleri
olunur. Bir sağlık kuruluşuna kayıt
yaptırarak veya kızamık hastalığına
yakalanmış kişilerle olası bir temasa girildikten sonra ilk MMR-Aşısı 9. aydan
itibaren yaptırılabilinir.
Yan etkileri
Yan etkiler olarak aşı yapılan yerde hafif bir yanma ve kızarıklık ortaya çıkabilir. Aşı yapıldıktan yaklaşık
altı ile on gün arasında genellikle bir
ila iki gün için kısa süreli ateş çıkması
baş gösterebilir. Hafif deri döküntüsü
(kızamık sonrası reaksiyonlar), şişmiş
lenf düğümleri veya tükürük bezlerinde
kabakulak benzeri şişliklerin görülmesi
çok nadirdir ve sadece geçicidir. Yüksek
ateş görüldüğünde doktorun talimatına
göre örn. ateş fitili verilebilinir. Trombosit azalması ve muhtemelen kızamık
aşısının sebep olduğu beyin iltihabı
(kızamık ensafalit) gibi komplikasyonlar
çok nadir olarak gözlemlenmektedir.
Kabakulak hastalığının uzun süreli bir
sonucu olarak ayrıca diyabet (şeker
hastalığı) de ortaya çıkabilir.
Aşı
Kabakulak aşısı çoğunlukla kızamık,
kızamıkçık ve suçiçeği aşısıyla karma
olarak yapılır.
Yan etkileri
Bakın, kızamık.
Kızamıkçık
Hastalık
Kabakulak
Kızamıkçık hastalığı ateş, deri döküntüsü ve şişmiş lenf bezleriyle kendini
gösteren çoğunlukla hafif seyreden bir
virüs hastalığıdır. Hastalık çocuklarda ve
gençlerde genel olarak zararsızken hamile kadınlarda virüsler anne karnındaki
bebeğe geçebilir. Özellikle gebeliğin ilk
yarısında anne karnındaki bebeğin gözlerinde, kulaklarında, kalbinde ve beyninde ömür boyu sakatlıkla sonuçlanabilecek ağır deformasyonlar oluşabilir.
Hastalık
Aşı
Kabakulak hastalığı da damlacıklar
vasıtasıyla geçen bulaşıcı bir hastalıktır.
Hastalık ateş, baş ağrısı ve tükürük bezlerinin şişmesiyle kendini gösterir. Genel
olarak aynı zamanda beyin zarlarının
ve bazen beynin iltihaplanması durumu
da ortaya çıkar. Kabakulak hastalığında
gerçi çok nadir, fakat tipik bir komplikasyon da işitme duyusunun azalması
veya hatta kaybolmasıdır. Ergenlik ve
genç yetişkin çağındaki gençlerde üreme bezleri (gençlerde testisler, kızlarda
yumurtalıklar) genellikle kısırlığa yol
açan ek komplikasyonlar oluşturur.
Kızamıkçık aşısı çoğunlukla kızamık,
kabakulak ve suçiçeği aşısıyla karma
olarak yapılır.
Yan etkileri
Bakın kızamık.
Varisella (suçiçeği)
Hastalık
Suçiçeği virüs yoluyla geçen bir
hastalıktır. Hastalık damla enfeksiyonuyla geçer. Hastalık temel olarak suçiçeği
adı da ifade ettiği gibi zorlu geçen bir
süreçtir. Hastalık bulaştıktan sonra
yakl. 7 ila 14 gün hafif ateş yükselme5
Aşı broşürleri
siyle ve çok sayıda küçük kırmızı lekelerle başlar. Hemen deride içi sıvı dolu
kabarcıklar oluşur ve bunlar kuruyup
kabuk tutmaya başladığında daima yeni
lekeler ve kabarcıklar başlar („Yıldızlı
gökyüzü“). Üst kafa derisi ve mukoza yapısının bozulmasına yol açılır.
Bu hastalığa yakalanan çocukların ve
gençlerin yakl. %5’inde sinir sisteminde kısmen önemli komplikasyonlara
yol açılır. Erken çocukluk çağında aşı
yapılması daha sonraki yaşlarda sıkça
ortaya çıkabilen zona (Herpes zoster)
hastalığına karşı muhtemelen önemli
ölçüde tedbir alınmış olunur.
Aşı
Aşının 1. dozu genel olarak 11 ila 14
aylıkken yapılır, ya aynı zamanda 1.
MMR-aşısıyla veya en erken bundan 4
hafta sonra. Ayrıca bu arada bir MMRSuçiçeği karma aşı maddesi (MMRV)
bulunmaktadır. Suçiçeğine karşı ilk aşı
için suçiçeği- aşı maddesinin ve MMRaşı maddesinin farklı vücut yerlerinde
aynı anda birlikte kullanılması tercih
edilmelidir, çünkü MMRV-Karma aşısı
yapıldıktan sonra aşıyı müteakip 5-12
gün boyunca ateş nöbetlerinin artması
riski bulunur. Suçiçeğine karşı 2. aşı 15
ila 23 aylıkken yapılmalı ve bir MMRVKarma aşı maddesiyle uygulanabilinir.
İki doz suçiçeği veya MMR-suçiçeği
aşısı arasındaki minimum mesafe
kullanılan aşı maddesine bağlı olarak 4
ila 6 hafta arasında olmalıdır. Şimdiye
kadar suçiçeği geçirmemiş olan aşı
yapılmamış çocuklara ve gençlere aşı
üretici firmasının verilerine göre iki defa
aşı yapılmalıdır. Şimdiye kadar sadece
6
bir defa suçiçeği aşısı yapılmış çocuklar
ve gençler ikinci aşıyı da yaptırmalıdırlar.
Yan etkileri
Aşıyı müteakip gözlenmiş olunan yan
etkiler tüm yaş gruplarında düşüktür. Ara
sıra kabarcık şeklindeki deri döküntüsü
ve hafif ateş yükselmesiyle suçiçeği enfeksiyonunun zayıflatılmış haline tekamül eder.
Meningokok
Hastalık
Meningokoklar tehlikeli bir beyin zarı
iltihabına yol açabilen bakterilerdir. Hastalığa yol açılması öksürme,
hapşırma veya konuşma sırasında
damla enfeksiyonu vasıtasıyla oluşabilir.
Hastalık mesela yüksek ateş, küçük cilt
kanamaları, dayanılmaz baş ağrıları
ve ense sertliği şeklinde kendini gösterir. Dünya çapında farklı Meningokok grupları (A, B, C, W135, Y) vardır.
Almanya’da ağırlıklı olarak B ve C
gruplarındaki Meningokok hastalıkları
ortaya çıkar. Özellikle küçük çocuklar ve
gençler bu hastalıktan muzdariptir. Bu
hastalığa yakalanmış kişilerde enfeksiyon iyi tedavi edilebilmesine rağmen
hastalığa yakalanan kişilerin %10 ila
20’si arasındaki kişilerde komplikasyonlar ortaya çıkabilir ve yoğun tıbbi tedbirlere rağmen Almanya’da ağır seyreden
beyin zarı iltihabından dolayı sürekli olarak çocuklar hayatlarını kaybetmektedir.
Aşı
Meningokok-C tipi Konjuge aşı maddesiyle yapılan bir aşının 2. yaşındaki
tüm çocuklar için mümkün olduğunca
erken bir zamanda yapılması tavsiye
Aşı broşürleri
edilmektedir. Bu aşı bir defa yapılır. Aşı
yapılmamışsa 18. doğum gününe kadar
yapılması gerekir. Sağlık açısından özellikle tehlike altında olan çocuklar (örn.
doğuştan veya daha sonradan bağışıklık
yetmezliği olanlar, dalağı olmayanlar)
için diğer meningoklara karşı etkin olan
(A, C, W 135 ve Y grubu) „4-güçlü aşı
maddesinin“ yapılması tavsiye edilmektedir. Bir yaşına kadar tavsiye edilen
„Polisakarrid aşılar“ denilen ve bir veya
iki yaşından itibaren yapılması gereken
“konjuge aşılar” vardır. Son bahsedilen
aşının ayrıca menenjit riski olan diğer
ülkelere seyahat edildiğinde yapılması
tavsiye edilir.
Yan etkileri
Olası yan etkileri iğne yapılan yerde ortaya çıkan tepkiler ve halsizlik, ateş yükselmesi veya mide bağırsak şikayetleri
gibi hafif genel tepkilerdir.
Pnömokok
Hastalık
Pnömokok 80 üzerinde farklı tipleri bulunan bakterilerdir. Akciğer enfeksiyonu,
beyin zarı enfeksiyonu veya orta kulak
enfeksiyonu gibi farklı hastalıkları tetikleyebilirler. Bulaşma damla enfeksiyonu vasıtasıyla olur. Hastalıklar sağlıklı
gençlerde prensipte komplikasyona yol
açmaz. Kronik ön hastalığa sahip olan
veya savunma mekanizmaları zayıf olan
yaşlılarda ve yetişkin veya çocuklarda
hastalık ölümcül seyredebilir.
Aşı
Temmuz 2006 yılından itibaren pnömokok aşısı 24 aya kadar olan tüm çocuklar için tavsiye edilmiştir. Aşı 2. aydan
itibaren yapılabilinir. Aşı bu yaş grubu
için geliştirilmiş olunan „Konjuge aşı“
diye adlandırılan bir aşıyla birkaç defa
yapılabilinir.
Yan etkileri
Yan etkiler olarak aşı yapılan yerdeki
tepkiler görülür, fakat ayrıca ateş, aşırı
duyarlık veya mide bağırsak şikayetleri
de ortaya çıkabilir.
Mevsimsel grip (Influenza)
Hastalık
Virüsler yoluyla bulaşan mevsimsel
grip sıkça ortaya çıkan sıradan soğuk
algınlığı hastalıklarının tersine çocuklarda da ciddi alınması gereken bir
hastalıktır. Hastalık damla yoluyla veya
doğrudan vücut teması yoluyla bulaşır.
Hastalık belirtileri yüksek ateş, baş,
kas ve vücut ağrıları olarak kendini gösterir. Bazı durumlarda hastalık bir hafta
boyunca sürebilir. Almanya’da her yıl
grip hastalığının dolaylı veya dolaysız
sonucu olarak aralarında çocuklarında
bulunduğu binlerce kişi ölmektedir.
Aşı
Grip aşısının koruma süresi sadece 8
ila 12 ay arasında olduğu için aşının
her yıl tekrarlanması gerekir. Küçüklerde ve okul çocuklarında ilk grip
aşısında dört hafta aralıklarla iki iğnenin
vurulması gereklidir. 2004 yılından beri
Aşağı Saksonya’da – çok sayıda diğer
Eyaletler de dahil olmak üzere – influenza aşısı altıncı aydan itibaren resmi olarak tavsiye edilmiştir. Bu sayede
influenza aşısından kaynaklanan bir
sorun olması durumunda genel olarak
bir tazminat hakkı doğmaktadır. Fakat
7
Aşı broşürleri
daimi aşı komisyonunun profesyonel
değerlendirmesi bundan dolayı etkilenmez.
Yan etkiler
Grip aşısı iyi tolere edilir. Fakat aşı
yapılan kişilerin yaklaşık %10 ila 20’si
arasında aşı yapılan yerde geçici ağrılar
görülür.
Hepatit B (Serum hepatit)
Hastalık
Hepatit B bulaşıcı bir karaciğer iltihabıdır.
Hastalık Hepatit B-virüsü bulaşan bir
insanın kanı veya vücut sıvısıyla geçer.
Hastalık bulaşmış olunan çok sayıda
insan yıllarca sağlıklı kalır ve bu enfeksiyondan haberleri olmaz. Özellikle önemli olan Hepatit B virüsünün
cinsel ilişkiden de geçebileceğidir. Bu
enfeksiyona sahip bir annenin virüsü
çocuğuna da bulaştırması mümkündür.
Özellikle korkulan durum bir karaciğer
sertleşmesine veya karaciğer kanserine
dönüşebilen kronik karaciğer iltihabıdır.
Bu durum çoğunlukla ölüme yol açar.
Almanya’da halkın %0,4 ila 0,7’si kronik olarak bu hastalığa bulaşmıştır. Bu
hastalığa bulaşmaya karşı tek güvenli
koruma Hepatit B’ye karşı zamanında
yapılan bir aşıdır.
Aşı
Hepatit B-aşısı üç defa yapılmalıdır.
Aşı yoluyla korunma yıllarca devam
eder. Bugünkü bulgulara göre 10 seneden sonra genel bir tazeleme aşısı
gerekli değildir. Sağlık açısından tehlike
görüldüğünde veya enfeksiyon riski yüksek olduğunda çocuklara ve gençlere bir
tazeleme aşısının yapılması gerekir.
8
Yan etkiler
Aşı iyi tolere edilir. Ara sıra aşı yapılan
yerde hafif ağrılar olabilir.
Human Papilloma Virüsü
(HPV)
Hastalık
Papilloma virüsleri dünya çapında
yaygındır. Bulaşma ağırlıkla cinsel yolla
olur, fakat ayrıca cilt teması kirli maddeler ve doğum yoluyla da geçer. Seksüel olarak aktif olan kadın ve erkeklerin %70’inin üzeri en azından yılda bir
defa bu enfeksiyona yakalanır. 18 ila
24 yaş arası gençlerde bu oran zirve
yapar. Çoğu durumda enfeksiyon HPV
ile direkt olarak hastalığa yol açmaz, fakat ciltte ve mukozada özellikle anal ve
genital bölgede değişikliklere yol açar.
Bu değişiklikler öncü kanserler olarak
gelişebilir ve tedavi edilmediğinde ilgili
organların kansere yakalanmasına neden olabilir. Bunun yanında ayrıca cilt
ve genital siğillere sebep olabilir.
Aşı
İnsan Papillom virüsleriyle bulaşan
enfeksiyonlara karşı önlem olarak daimi aşı komisyonu tarafından 12 ila
17 yaş arası tüm kızlar için HPV-aşısı
tavsiye edilmektedir. Şu anda mevcut olan aşılar tüm potansiyel kanser
tetikleyici HPV tiplerine karşı koruma
sağlayamamaktadır. 3 dozlu aşılama
ilk cinsel ilişkiden önce tamamlanmış
olmalıdır. Fakat muhtemelen cinsel
ilişkiye girildikten sonra yapılan aşı da
yararlı olabilir. Aşının tekrar edilmesinin
gerekli olup olmadığı sorusu uzun süreli
bir deneyim kazanılamadığı için güvenli
Aşı broşürleri
şekilde cevaplanamamaktadır. Aşının
koruma süresi en az 6 yıldır.
Yan etkiler
HPV-aşısını müteakip aşı yapılan yerde ara sıra şikayetler olabilir ve ateş
çıkabilir.
9
G3
G3
G3
G3
-
G3
4
Aşağı Saksonya: Herkes için > 6 ay
G2
G2
G2
G2
-
G2
U4
3
N
N
N
-
N
U7
15 - 23
G1
G4
G2
N
G1
(12 aydan itibaren)
G4
G4
G4
-
G4
U6
11 - 14
N
-
N
U7A/8
2-4
Yıl olarak yaş
N
A1
-
U9
5-6
N
N
N
N
-
7-8
-
9 - 11
A1
A2
G 1- G 3
SM
-
J1
12 - 17
G = Temel aşı veya eksik olan bir koruyucu aşının tamamlanması
A = Tazeleme aşısı
N= telafi aşısı (henüz aşı yapılmamış veya tamamlanmamış bir aşı serisinin tamamlanmasıyla ilgili temel aşı)
SM = Kızlar için standart aşı (3 aşı)
* Bu aşılar çoğunlukla 6-kat aşı olarak verilir
** 5 veya 6 yaşından itibaren A için azaltılmış difteri toksidi içerikli (d) bir aşı maddesi kullanılır
*** Sonbaharda Dünya Sağlık Organizasyonu tarafından tavsiye edilen güncel antijen kombinasyonlu yıllık aşı
U= Erken teşhis taraması
J= Gençlik taraması
DTaP (Difteri, tetanoz, boğmaca); Td (Tetanoz, Difteri); Hib (Hemofiluz influenzae Tip b); IPV (çocuk felci); Hep B (Hepatit B); MMR-V (kızamık, kabakulak, kızamıkçık,
Varisella/Suçiçeği); HPV (Human Papilloma virusü)
Mevsimsel grip***
HPV
MMR /su çiçeği
Pnömokok
G1
G1
Hep B*
Meningokok
G1
IPV*
-
G1
dTaP**
Hib*
G1
2
Ay olarak yaş
DTaP*
Aşı
Bebekler, çocuklar ve gençler için standart aşılarla ilgili aşı takvimi
Download