gebelik anne sütü ve emzirme - TC Sağlık Bakanlığı Toros Aile

GEBELİK
ANNE SÜTÜ VE EMZİRME
Bu kitapçık
ANKARA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
ÇOCUK, ERGEN, KADIN ÜREME SAĞLIĞI HİZMETLERİ
ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
tarafından hazırlanmıştır.
ÇEKUS Şube Müd. Tel : 0 312 310 15 13 /1228
ANKARA
HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
ÇOCUK, ERGEN, KADIN ÜREME SAĞLIĞI HİZMETLERİ
ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
ANKARA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜNÜN
GEBELERE VE ANNELERE ARMAĞANIDIR
GEBELİK ve SAĞLIK
Bir canlıyı içinde büyütmek ve onu dünyaya getirmek
büyük bir hayat deneyimi ve anlatılmaz yaşanır bir duygu
durumudur.
Gebelik; gebenin kendi sağlığı ve bebeğin sağlığı için
yaşam
tarzının,
alışkanlıkların
düzenlenmesinin gerektiği bir süreçtir.
gözden
geçirilmesi
ve
LOHUSA BİLGİLERİ
Doğumdan sonraki 6 hafta “Lohusalık” olarak adlandırılır. Bu
dönemde gebeliğin kadında yarattığı fizyolojik ve psikolojik değişimler
gebelik önceki haline döner.
Gebelik süresince rahim yaklaşık 11 kat büyür, doğum sonrası süratle
küçülmeye başlar. Rahmin küçülmesine ve doğum sonu kanamanın
azalmasına emzirmenin katkısı büyüktür.
Eski sağlığınıza ve gücünüze kavuşabilmeniz için lohusalık dönemini
ciddiye almalısınız ve her fırsatta dinlenmelisiniz. Bu süreç tıpkı bir
hastalığın nekahat dönemi gibidir.
Doğum sonrasında rahimden gelen sıvı içeriği açısından enfeksiyona
müsait olduğu için temizliğe dikkat edilmelidir.
Gebelik döneminde olduğu gibi lohusalık döneminde de dikkat
edilmesi gereken hususlar vardır. Lohusalık döneminde
kanama,tansiyon,ateş,emzirme vb. kontrollerinin yapılması gerekmektedir.
Doğum Sonrasında Kontrollerinizi Yaptırmak Üzere;
 2.-5. gün arasında
 15.gün
 6. Haftada
Aile hekiminize başvurun.
GEBELİK
☺Gebelik Bir kadının hayatındaki benzeri olmayan bir güzelliğin,
anne olmanın ilk adımıdır.
☺Gebeliklerin %5-20’sinde anne ve/veya bebeğin sağlığını tehlikeye
düşürecek problemler ortaya çıkabilir.
☺Yapılan çalışmalar; gebelik döneminden itibaren iyi doğum öncesi
bakım programı uygulanan kadınlarda anne ve bebek ölümlerinin
azaldığı ve gebelik sonuçlarının daha olumlu olduğunu göstermektedir.
☺Tüm gebeler, gebelikleri süresince en az 4 kez doğum öncesi
kontrole gitmelidir. Riskli gebeliklerde kontrol sayısı artırılmalıdır.
SEVGİLİ ANNE ADAYI
♥ Kendinizin ve bebeğinizin sağlığı için hastane
şartlarında doğum yapın.
♥ Kayıtlı olduğunuz aile sağlığı biriminde görev
yapan doktor ve aile sağlığı elemanından yardım
alın.
♥ Gebeliğiniz süresince kontrollerinizde sağlık
personeli tarafından yapılan gebelik ve bebek bakımı
vs. konularında verilen eğitimlere katılın.
♥ Tıbbi zorunluluk olmadıkça sezaryenla doğumu
değil anne-bebek sağlığını koruyan normal doğumu
tercih edin.
♥ Sezaryende anne ölüm hızı normal doğuma göre 6
kat, dünyaya gelen bebeklerin ölüm riski 3 kat daha
fazladır.
♥ Hastane veya aile sağlığı merkezine gebelik
kontrollerine
gittiğinizde
gebeliğinizin
30.
haftasından itibaren aile planlaması, 32. haftasından
itibaren anne sütü ve emzirme konusunda bilgi
alın.
GEBELİK TAKVİMİ
GEBELİK HAFTASINA GÖRE BEBEĞİN DURUMU VE
GEBE VÜCUDUNDA GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER
3–4. Hafta
Gebe;
Gebeliği sürdürmek için gerekli değişiklikleri yapmak için östrojen ve
progesteron hormonlarının düzeyi artar.
Bebek;
Henüz bölünen hücrelerden ibarettir.
ELLE ANNE SÜTÜ NASIL SAĞILIR?
 Sağma işlemine geçmeden önce eller iyice yıkanır,
 Rahat bir yere oturduktan sonra parmak uçları ile meme ucu hafifçe
parmaklar arasına alınarak yuvarlanır.
 Baş parmak kahve renkli kısmın üstünde, diğer parmak uçları işaret
parmağının hizasında altta ya da yanlarda olacak şekilde tutulur.
4–5. Hafta
Gebe;
Adet kanaması gecikir. Gebelik testi (+) olur.
Bebek;
Tüm vücut bölümlerini oluşturacak üç tabaka
halindedir (embriyo).
5–6. Hafta
Gebe;
Göğüslerde değişiklikler, bulantı, sık idrara
gitme, karında şişlik hissi, hazımsızlık
görülebilir.
Bebek;
Kafa ve bacaklar oluşmaya başlar, kalp atımı
başlamıştır.
6–8. Hafta
Gebe;
Doğum öncesi kontroller için doktora gitmeye başlamanın tam zamanı.
Bebek;
Tüm iç organları oluşmaya başlar, kalp atımı başlar.
 Baş ve işaret parmakları yavaşça içe göğüs duvarına doğru ve
ardından birbirine doğru bastırılır; fazla bastırmamaya dikkat
edilmelidir aksi takdirde süt kanalları tıkanabilir. Bastırma işlemi,
el göğüs duvarından uzaklaştırılırken devam ettirilir. Bu şekilde süt
meme başına doğru itilir. İşlem tekrarlandıkça süt akmaya başlar.
Sağma hareketi ritmik bir şekilde tekrarlanmalıdır.
 Süt sağma işlemi sırasında acı hissedilmemelidir, acı oluyorsa
uygulanan teknik hatalıdır.Doğru tekniği öğrenmek için eğitimli
sağlık personelinden yardım alınmalıdır.
Sağılan Sütün Saklanması
 Sağılan süt, dondurulmadan buzdolabında 72 saat (3 gün)
 Dondurulan Süt;
 Tek kapaklı buzdolabında 2 hafta
 İki kapaklı buzdolabında 3 ay
 Derin dondurucu ( ev tipi) 6 ay
 Buzu çözüldükten sonra 24 saat içerisinde kullanılmalıdır.
 Sütler bir kullanımlık olarak süt saklama kaplarına konulmalıdır,
tekrar tekrar dondurulup ısıtılmamalıdır.
Sağılan Sütün Isıtılması
Sağılan sütün konulduğu kap sıcak su dolu daha genişçe bir kap
içerisine konularak ısıtılmalıdır.
ANNE SÜTÜNÜ SAĞMAK
Emzirmenin sürdürülmesi bazen de başlatılması için süt
sağmanın yararlı ve önemli olduğu bir çok durum vardır.
10. Hafta
Gebe;
Kilo artışı gözlenir. Bazen de bu dönemde kilo
kaybedilir.
Bebek;
Gözler, el ve ayak parmakları oluşur.
Sütün Sağılması Şu Durumlarda Yararlıdır:
 Tıkanık(şiş) memeyi rahatlatmakta,
 Çökük bir meme başından memeyi emmeyi öğrenene kadar,
 Düşük doğum tartılı ve kuvvetli ememeyen bir bebeği beslemek için,
 Yeterli ememeyen hasta bir bebeği beslemekte,
 Anne işe gittiğinde bebeği beslemek için,
 Memeyi istemeyen bir bebeği emmekten hoşlanana kadar beslemekte,
 Bebeğin çok dolu bir memeyi almasını kolaylaştırmak için veya
çökük meme ucu olan memeyi bebeğin daha iyi kavraması için,
 Bebeğin memeyi tamamen boşaltamaması durumunda süt kanallarının
tıkanmaması için elle süt sağma sütün boşaltılmasında en iyi yoldur.
Sütün elle sağılmasını tüm emziren annelerin bilmesi gerekir. Alet
gerektirmez, anne her yerde, her zaman sağabilir. Sütün sağılacağı
kabın geniş ağızlı ve temiz olması önemlidir.
Süt Sağmadan önce;







Bebek hakkında iyi duygu ve düşünceler içerisinde olmak
Bebeğe ait bir eşya bulundurmak veya bebekle tensel temasta
bulunmak
Ilık duş alma
Isıtılmış bir havluyu memelerin üzerine koymak
Memelere masaj yapmak
Sırta masaj yapmak
Ilık bir şeyler içmek gibi,
Sağma öncesi uygun olan uygulamaları yapmak süt verimi üzerine
faydalı olmaktadır.
12. Hafta
Gebe;
Bulantı ve sık idrara gitme azalır ve kaybolur.
Kabızlık olabilir.
Bebek;
Yaklaşık 7,5 cm olmuştur. Cinsiyet organları
şekillenmiştir. Kasları gelişmeye başlar.
14. Hafta
Gebe;
Kendini daha iyi ve enerjik hissetme dönemidir. Göğüs uçları ve çevresi
koyulaşır.
Bebek;
Tüm iç ve dış organlar tamamen oluşmuştur. Bundan sonra; gelişme değil,
büyüme ön plandadır. Hastalıklar, ilaçlar gibi etkenlerden etkilenme daha
az olur.
16. Hafta
Gebe;
Gebelik gözle görülür hale gelmiştir.
Rahat giysiler giyilmelidir. İştah artar;
dikkat edilmezse hızla kilo alınabilir.
Bebek;
Çok hızlı büyümeye başlamıştır. Tüm
vücut ince kıllarla kaplanır. Boy: 15
cm’dir.
18. Hafta
Gebe;
Bebeğin hareketleri hissedilmeye başlanır.
Bebek;
Kese içinde serbestçe dönmeye başlar.
20. Hafta
Gebe;
Bazı bölgelerde renk artışı
olabilir. Yüzde gebelik maskesi
oluşmuşsa güneşten korunmak
gereklidir.
Bebek;
Damaklar içinde dişler oluşmaya
ve saçlar çıkmaya başlar. Yaklaşık ağırlığı: 300 gr’dır.
24. Hafta
Gebe;
En hızlı kilo alma dönemi. Ayaklar
şişmeye başlar. Terleme artar.
Bebek;
Başparmağını emer. Boy: 30 cm.
Yaklaşık Ağırlık: 600–650 gr’dır.
28. Hafta
Gebe;
Karın derisi gerilir ve çatlaklar
oluşur. Sindirim sorunları
başlayabilir. (Mide ağrısı,
hazımsızlık)
Bebek;
Vücudunda yağ depolamaya başlar,
derisi yağlı bir madde ile kaplanır.
Yaklaşık Boy: 35 cm. Ağırlık 1000
gr’dır.
BEBEĞİN YETERLİ SÜT ALAMAMASININ
NEDENLERİ NELERDİR?
Sık Görülen Nedenler:
 Doğum sonrası emzirmeye geç başlamak (ilk yarım-bir saatten
sonra başlamak)
 Sık emzirmemek (en az 10-12 kez)
 Gece emzirmekten kaçınmak
 Kısa süre emzirmek
 Memeye yanlış yerleşme
 Biberon ve emzik kullanmak
 Bebeğe ek besinler vermek
 Annenin kendine güvenmemesi
 Annenin kaygı, endişe ve stresi
 Emzirmeden hoşlanmama
 Bebeği kabullenmeme
 Yorgunluk
Nadir Görülen Nedenler:
 Emzirirken östrojen içeren doğum kontrol hapları kullanmak
 Alkol sigara, fazla kafein, ilaç, sedasyon yapan ilaç kullanımı
 Bebeğin ağır hastalık ya da sakatlığı
Unutmayın;
Ne kadar sık emzirirseniz o kadar süt üretilir.
SAĞLIKLI HER ANNE BEBEĞİ İÇİN
YETERLİ SÜT ÜRETEBİLİR
32. Hafta
SÜTÜNÜZÜN YETERLİ OLDUĞUNU
NASIL ANLARSINIZ?
 Her anne, sütünün bebeği için yeterli olduğundan emin olmak
 ister. Bebeği çok ağlıyorsa, az uyuyorsa, huzursuzsa, anne
sütünün yeterli olmadığını düşünür ve kaygılanır. Oysa bu
belirtiler başka nedenlerden de kaynaklanabilir.
 Böyle durumlarda anneler çoğu kez bu konuda bilgili bir kişiye
danışmadan ek mamalar vermeye başlarlar, böylece anne sütü ile
beslenmeden uzaklaşılır.
 Sağlıklı her anne, doğru bir şekilde emziriyorsa, ilk haftalarda
sık ve geceleri de emziriyorsa, yeterli sıvı alıyorsa (her emzirme
sonrası bir bardak), bebeği için yeterli süt üretebilir.
 Yenidoğan bebek ilk hafta kilo kaybeder. 7-10 günlük
olduğunda doğum kilosuna ulaşması beklenir.
 Bebek günde 6-8 kez idrar yapıyorsa, ilk 6 ay boyunca ağırlığı
ayda en az 500 gr ya da haftada 125 gr alıyorsa, annenin sütü
yetiyordur.
 Bebeğinizin yeterli kilo almadığını düşünüyorsanız öncelikle bir
sağlık ocağı veya ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezine
başvurun.
Gebe;
Hareketle nefes darlığı ve büyüyen rahmin
yukarıya baskı yapması sonucu göğüs ağrısı
olabilir.
Bebek;
Tam olarak oluşmuştur; kafası aşağıya
dönebilir.
Boy: 40 cm.
Ağırlık 1750 gr’dır.
36. Hafta
Gebe;
Bundan sonra doktor kontrolleri
haftada bir yapılmalıdır. Aktiviteyi
biraz kısmak, çok ayakta durmamak
gerekir.
Bebek;
Bebeğin kafası çıkıma yerleşir. Boy:
45 cm. Ağırlık 2.750 gr’dır.
40. Hafta
Gebe;
Beklenen doğum tarihi
yaklaşmıştır.
Bebek;
Boy: 50cm. Ağırlık 3.250 gr’dır.
Not: Boy ve ağırlık ölçüleri yaklaşık değer olarak verilmiştir. Her bebeğe
göre değişir.
GEBELİKTE BESLENME
BEBEĞİMİZİ HANGİ SIKLIKTA
EMZİRELİM?
☻Bebek her istediğinde emzirilmelidir.
☻Bebek ağzını açarak, aranarak, sonunda da ağlayarak açlığını
belli eder.
☻İlk aylarda bebek uyandığında genellikle açtır ve emzirilmek
ister.
Bu dönemdeki beslenme şekli hem annenin hem de
doğacak olan bebeğin sağlığını büyük ölçüde etkiler. Bu
nedenle gebe kadının, yeterli ve dengeli beslenmesi çok
önemlidir. Çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimi doğum
öncesi dönemde annenin iyi beslenmesi ile başlar. Bebeğin
tek besin kaynağı vardır. O da ANNE’dir. Annenin sağlığı ve
beslenme durumu, sadece annenin değil doğuracağı bebeğin
de sağlığı, büyümesi ve bedensel, zihinsel gelişmesi
yönünden önem taşımaktadır.
Bunun için aşağıdaki önerilere dikkat edin.
*Gebelik süresince kazanılan ağırlık 7 kg.dan az, 14
kg.dan fazla olmamalıdır.
*Günde iki kibrit kutusu kadar peynir, en az 2 su bardağı
süt (pastörize ve uzun ömürlü olanlar tercih edilmelidir) veya
yoğurt veya aynı miktardaki yoğurdu ayran yaparak tüketin.
*Her gün en az 1 adet yumurta, 1 porsiyon etli sebze
veya kuru baklagil (kuru fasulye, nohut, mercimek vs.)
yemeğe özen gösterin.
*Vitaminlerin zengin kaynağı olan taze sebze ve
meyveleri her öğünde düzenli olarak tüketin.
☻Her emzirme sonrası memede yapılan süt miktarı biraz daha
artacağından, zamanla beslenme aralıkları uzayacaktır.
☻Bebek ilk aylarda en az günde 10-12 kez emzirilmelidir.
☻Bir emzirmede bir meme tamamen boşalana kadar
emzirilmelidir. Bebek ikinci memeyi de emmek isterse o meme
de verilebilir. Fakat bir sonraki emzirmede yarım kalan meme
verilerek tamamen boşalması sağlanmalıdır.
DAHA ÇOK EMZİRME = DAHA ÇOK SÜT
Emerken şapırtı sesi duyulması ya da yanakların içeri
çekilmesi genellikle bebeğin yalnızca meme ucunu emdiğini ve
ağzıyla yeterince meme dokusunu kavramamış olduğunu
gösterir.
İyi yerleştirme meme başında oluşabilecek çatlak, yara,
meme tıkanıklığı vb. problemleri önler.
MEME UCUNU EMMEKLE BEBEK BESLENEMEZ
Bebeğinizin iyi emmediğinden kaygılanıyorsanız bu
konuda yakınınızda bulunan bir aile sağlığı merkezi ya da ana
çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezine başvurun, anne sütü
ve emzirme konusunda eğitimli bir sağlık görevlisinden
danışmanlık alın ve size yakın anne destek grubunu öğrenin
diğer emziren annelerle bir araya gelip birbirinize destek verin.
*Memeleri her emzirmeden önce temizlemeye gerek yoktur.
*Memeler asla sabunla ya da başka bir temizleyici ile
yıkanmamalı mümkün olduğunca duş alınmalıdır.
*Anne sütü bebeği hastalıklardan koruyucu o kadar madde
içerir ki bu yolla mikrop bulaşmasından korkulmaz.
*Bebeğe mikrop ellerden bulaşır.
*Eller vücutta, evde, hastanede veya çevrede bulunan her türlü
mikrobu taşır.
*Anneler ve bebeğe bakan kişiler bunu hiç unutmamalı, ellerini
sık sık yıkamalıdır.
*Meme ucunun bakımı için özel olarak kremlerin
kullanılmasına gerek yoktur. Her emzirme sonrasında
memeden gelen son süt meme ucuna sürülmeli ve
kurutulduktan sonra kapatılmalıdır.
* Yemeklerde mutlaka iyotlu tuz kullanın. İyotlu tuzu, koyu
renkli cam kavanozda saklayın. Tuzu ışıktan güneşten ve nemli
ortamdan koruyun. Böylelikle iyodun kayba uğramasını engellemiş
olursunuz. İyotlu tuzu, yemek pişmeye yakın ekleyin.
*Öğünlerinizi atlamayın. Azar azar, sık aralıklarla beslenin.
Yemekler, genellikle 3 ana öğün ve 2-3 ara öğün şeklinde
yenilmelidir. Ara öğünlerde meyve, sandviç gibi hafif yiyecekler
tercih edilmelidir.
*Kemik sağlığınız için güneş ışığından uygun saatlerde ve
düzenli olarak yararlanmaya özen gösterin.
*İçeriği bilinmeyen ve fazla miktarda katkı maddesi içeren
besinleri gebeliğiniz süresince tüketmeyin.
*Gebelikte artan sıvı gereksinimini karşılamak için sıvı
tüketiminizi arttırın. Her gün en az 10 bardak su için. Süt, ayran,
taze sıkılmış meyve suları içerek sıvı alımınızı artırabilirsiniz.
*Kabızlığı önlemek için sıvı tüketimi yanında posa içeren
besinler de tüketin ( taze sebze- meyve, kuru meyve, kuru baklagil
vb gibi).
*Gebelikte anemi (kansızlık) daha sık görülür. Anemiden
korunmak için yumurta, kırmızı et, pekmez, kuru baklagil gibi
yiyeceklerin yanında taze sebze, meyve ya da taze sıkılmış meyve
suyu tüketin. Yemekten bir saat önce ve sonrasına kadar çay ya da
kahve içmeyin.
* Besinleri hazırlamadan önce ellerinizi iyice yıkayın.
*Tarım ürünlerine böcek öldürücü ilaçlar katıldığından, sebze
ve meyveleri kullanmadan önce çok iyi yıkayın.
*Alkol ve sigara bebekte büyüme ve gelişme geriliğine, düşük
doğum ağırlıklı bebeklere, erken doğumlara neden olabilmektedir.
Sigara içen gebelerin bebeklerine daha az oksijen ulaşmaktadır. Bu
bebekler üst solunum yolu enfeksiyonu, soğuk algınlığı, kulak
enfeksiyonları ve alerji için daha yüksek risk taşırlar.
SEVGİLİ ANNE ADAYI
Gebeliğiniz boyunca en az 4 kere doğum öncesi bakım almak
üzere size en yakın sağlık kuruluşuna başvurunuz.
İlk 14 haftalık gebe iken birinci izlem,
18-24 haftalık gebe iken ikinci izlem,
30-32 haftalık gebe iken üçüncü izlem,
36-38 haftalık gebe iken dördüncü izleminizi yaptırmak üzere
doktorunuza başvurunuz.
Gebeliğinizin 4. ayından itibaren mutlaka bebeğiniz ve sizde
oluşabilecek anemiyi (kansızlık) önlemek için doktorunuzun
tavsiye ettiği demir ilacını almaya başlayınız. Demir ilacını
doğumdan sonra da 3 ay kullanmaya devam ediniz.
BEBEK MEMEYE DOĞRU YERLEŞTİĞİNDE;
Bebeğin ağzı kocaman açık olmalı,
Bebeğin çenesi memeye dayanmalı,
Alt dudağı dışa doğru kıvrılmış olmalı,
Dil önde memeyi sarmalıyor olmalı,
Meme olabildiğince ağzı doldurmuş olmalı, bebek sadece
memenin ucunu değil, meme ucunun etrafındaki kahverengi
bölgenin çoğunu da ağzına almış olmalıdır (Şekil 1). Bebeğin
süt ile dolu kanallara ulaşabilmesi için ağzını iyice açması
gerekir.
Doğru Yerleştirme
Yanlış Yerleştirme
GEBELİKTE TEHLİKE İŞARETLERİ
AŞAĞIDAKİ BELİRTİLER VARSA HEMEN
SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURUN.
 Vajinal Kanama
 Sara Nöbeti gibi Kasılmalar
 Ateş ve Ciddi Güçsüzlük
 Ciddi Karın Ağrısı
 Suların Gelmesi
 Solunum Güçlüğü ve Sık Solunum
 Baş Ağrısıyla Beraber Görmede Bozulma
 Yüz, Parmaklar ve Bacaklarda Şişme
 Çocuk Hareketlerinin Hissedilmemesi
Şekil 1
Şekil 2
Yanlış yerleşme (şekil 2); bebek memeden uzakta, ağzı
küçük açık, kahverengi kısmın büyük kısmı dışarıdan görülüyor
dili geride emiyor. Emzirme süresi boyunca meme ucunun
devamlı acıması bebeğin memeyi yanlış kavradığını gösterir.
Meme ucunda acı duyulmasının nedeni, bebeğin dilini
meme yerine meme ucuna karşı hareket ettirmesidir. Ağız
yeterince açılmamışsa, dil meme ucuna sürtünerek
zedelenmesine yol açacaktır. Bebek dili ve damağı arasına
meme ucunu alarak baskı yapmaktadır.
Meme ucunun olmaması, ucunun içe çökük olması ya da
ucunun büyük olması emzirme için problem değildir. Bebek
zaten memenin sadece ucunu değil ucun etrafındaki kahve
renkli bölgenin büyük bir bölümünü de alarak sütü emer.
Yok
1-3 yıl
5 yıl
10 yıl
Doğurganlık çağı
boyunca
TT-1’den enaz 4 hafta sonra
TT-2’den en az 6 ay sonra
TT-3’den en az 1 yıl sonra ya da
bir sonraki gebelikte
TT-4’den en az 1 yıl sonra ya da
bir sonraki gebelikte
TT2
TT3
TT4
TT5
Bekleyin! Bebek ağzını kocaman açsın sonra bebeği çabuk
ve yumuşak bir şekilde memeye yerleştirin.
Gebeliğin 4. ayı
Bebek ağzını kocaman açarak ve dilini önden memeyi
sarmalayarak emer. Bebeğinizi yavaşça memeye yaklaştırın,
meme başınızı ağzına dokundurun.
TT1
Bebek memeye iyi yerleşmiş ise, anne ve bebek
emzirmeyi öğrenirken meme uçları zedelenmez.
UYGULAMA ZAMANI KORUMA SÜRESİ
Anne sütü ile beslenmede annenin bilmesi gereken en
önemli nokta, bebeğini memeye nasıl yerleştireceğidir.
DOZ SAYISI
Başarılı Emzirme, annenin bebeğini emzirmeyi
istemesi, emzirmeyi başaracağını düşünmesi, sütünün
yeteceğine inanması ile olur.
Annenin yeterli süt oluşturabilmesi için yeterli sıklıkta
ve doğru şekilde emzirmesi gerekmektedir.
GEBE TETANOZ AŞI TAKVİMİ
EMZİRMEYE NASIL BAŞLAYALIM?
ANNEYE ÖĞÜTLER
Hamilelik ve doğumdan sonra sizin için yeni bir hayat
başlıyor.
EMZİRME POZİSYONLARI
1.KLASİK EMZİRME POSİZYONU
 Anne rahat pozisyonda oturmalı
*Doğumdan hemen sonra, bebeğinizi ilk yarım-bir saat
içerisinde emzirin.
*Bebeğinizden Fenilketonüri, Hipotiroidi ve Biyotidinaz
Eksikliği taraması için topuk kanı aldırın.
*Bebeğinize ilk 6 Ay Sadece Anne Sütü verin. 6. aydan
itibaren tamamlayıcı besinlerle birlikte 2 yaşına kadar
emzirmeye devam edin.
*Sizin ve bebeğinizin sağlığı için doğumların arasının en
az 2 yıl olmasına dikkat edin.
 Bebeği kendine yaklaştırmalı
 Bebek anneye paralel olmalı
 Bebeğin burnu, meme başının hizasında olmalı
 Bebeğin başı annenin dirseğine yerleşmeli
 Anne eli ile bebeğin tüm vücudunu kavramalıdır.
2.KOLTUKALTI POZİSYONU
 Bebek annenin koltuk altına yerleştirilir
 Anne eli ile bebeğin başını ve vücudunu kavrar.
*Hemen yeni bir bebek düşünmüyorsanız, etkili bir korunma
yöntemi seçin, emzirmek sizi tekrar gebe kalmaktan
korumaz.
*Bebeğinizin aşılarını aşı takvimine uygun olarak yaptırın.
*Aile Sağlığı Merkezlerinde
ücretsiz olarak dağıtılan D vitamini (doğumundan 15 gün
sonra) ve Demir Damlasından
(4. aydan itibaren) bebeğinizi faydalandırın.
 İkizlerde, hemen doğum sonrasında kullanılabilir
3. TERS KUCAK POZİSYONU
 Emzirdiği memesinin tarafındaki eliyle bebek
kavranır.
 Küçük bebeklerde ve bebeğin memeye zor
yerleştirildiği durumlarda kullanılabilir.
BEBEĞE EMZİK VE BİBERON
VERİLMEMELİDİR.
Sağlıklı doğan bebekler emme refleksiyle doğar ve anne
memesini ağzını kocaman açarak emer. Bu doğal durum bebeğin
anne memesine doğru yerleşmesini sağlar.
Bebeğe biberon veya emzik verilmesi bebeğin doğuştan
getirdiği bu yeteneğinin kaybolmasına neden olur. Ağzını
kocaman açmayı unutur. Anne memesine yaklaştırıldığında ağzını
küçük açtığı için anne memesine iyi yerleşemez.
 Biberon ve emzik alan bebeklerde meme başı şaşkınlığı
denilen bir durum oluşmakta ve bebekler anne memesini
emmeyi bırakmaktadır. Bebek anne memesinin sadece ucunu
emer.
 Biberonla beslenme emzirme kadar emme gerektirmediğinden
bebek anne memesi yerine biberonu tercih edebilir.
 Biberonlar uzun süre ortalıkta dolaştırıldıkları ve kapakları her
zaman kapalı olmadığı için, kolayca mikrop üremesi
gerçekleşmekte ve bebeğin hastalanmasına neden olmaktadır.
 Biberon kullanımı tamamlayıcı besinlere geçerken bebeğin
kaşıktan besin almasını zorlaştırır. Bebek her besini
biberondan alınacak kıvamda ister ve çiğneme becerisi
gelişmez.
Bebeğinizi mutlaka doğumundan 6 yaşına kadar
en az 17 kez bir sağlık kuruluşuna
(aile sağlığı merkezi-hastane vs.)
kontrole götürün.
İlk bir yaşına kadar;
1. Kontrol: Doğumda
2. Kontrol: İlk 48 saat içinde
3. Kontrol: 15. günde
4. Kontrol: 41. günde
5. Kontrol: 2. Ayda
6. Kontrol: 3. Ayda
7. Kontrol: 4. Ayda
8. Kontrol: 6. Ayda
9. Kontrol: 9. Ayda
Bir Yaş -6 Yaş arası
10.Kontrol: 12. Ayda
11.Kontrol: 18. Ayda
12.Kontrol: 24. Ayda
13.Kontrol: 30. Ayda
14.Kontrol: 36. Ayda
15.Kontrol: 4 Yaşında
16.Kontrol: 5 Yaşında
17.Kontrol: 6 yaşında
SEVGİLİ ANNELER;
BEBEĞİNİZİ İLK 6 AY SADECE EMZİRİN
☺Sağlıklı bebekler emme refleksi ile doğar, vücudunuz ona
gereken en ideal besini vermek için gebelik boyunca
hazırlanmıştır.
☺ Bebeğin vücut ve ruh sağlığı için en uygun besin, annenin kendi
sütüdür.
☺ Her annenin sütü kendi bebeğine özgü salgılandığı için bebeğin
sindirim sistemine uygundur.
☺ Bebeğin zihinsel, fiziksel ve ruhsal gelişimi için en uygun
besindir.
☺ Doğumdan sonra ilk birkaç saat içerisinde gelen sarı renkli ağız
sütünü (kolostrum) mutlaka bebeğinize verin. Ağız sütü çok
besleyicidir ve yoğun olarak bağışıklık maddeleri içerdiği için
bebeğiniz için ilk aşı gibi olacaktır.
☺ Kolostrum (ağız sütü) miktarı az olmasına karşın, ilk günlerde
bebeğin beslenmesi ve bağırsaklarının iyi çalışması için yeterlidir.
☺ Önemli olan annenin doğumdan sonra en kısa zamanda hemen
emzirmeye başlamasıdır.
☺ Anne sütü ilk 6 ay bebeğinizin tüm besin ihtiyacını karşılayacak
özelliktedir. Hiçbir besin veya içeceğe (su, çay, meyve suyu, hazır
mama veya inek sütü vs) ihtiyacı yoktur.
☺ Anne sütünde bebeğin ihtiyacı olan su yeterince vardır,
bebeğinizi sık sık emzirmek koşuluyla (en az 10-12 kez) su
vermenize gerek yoktur.
☺ Anne sütünün içerisinde bulunan bağışıklık maddeleri bebeğin
hastalıklardan korunmasını sağlar ve bağışıklık sisteminin
oluşmasını destekler.
☺ Anne sütü her zaman hazır, doğal, temizdir.
☺Anne sütünün içerdiği maddeler bebeği rahatlatır, gevşetir,
ağrıyı azaltır, daha çabuk uykuya dalmasını sağlar.
☺Anne sütü alan bebekler
bebeklerden daha zeki olurlar.
diğer
besinlerle
beslenen
☺Anne sütü tamamıyla ve kolaylıkla sindirilir.
☺Anne sütü alan bebeklerde ishal karın ağrısı ve kabızlık daha
az görülür.
☺Anne sütü içerisinde bulunan yağ asitleri içeriği bebeğin
beyin ve sinir sistemi için ideal miktarda ve orandadır.
☺Büyüme faktörü içerdiği için bebekler daha iyi büyür.
☺Emzirme annelerin meme kanseri, rahim kanseri, anemi,
osteoporoz gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
☺Emziren anneler eski kilolarına daha çabuk döner.
☺Emzirme hormonları, anneyi gevşetir daha çabuk uykuya
dalmasını sağlar, anneyi dinlendirir
☺Emzirme bebek veya anne hasta iken de sürdürülmelidir
☺Anne sütü ile beslenen bebeklerde; konuşma problemi, şeker
hastalığı, lenf kanseri ve diş çürükleri daha az görülür.
Her Bebek İçin En İyi Besin
Kendi Annesinin Sütüdür.