Kemoterapi İşlemleri Maliyet Analizi Çalışması

Kemoterapi İşlemleri Maliyet Analizi Çalışması
Kanser içinde bulunduğumuz zaman içerisinde önemli bir sağlık sorunu olduğu gibi
önümüzdeki dönemde de bu sorunun giderek büyüyeceği tahmin edilmektedir. Dünya
Sağlık Örgütü kanser raporu verilerine göre kanser yükü geçtiğimiz 30 yılda iki kat artış
göstermiştir (DSÖ, 2008). Ayrıca ilgili raporda, “2030 yılına gelindiğinde 27 milyon kanser
vakası, kanserden kaynaklanan yıllık 17 milyon ölüm ve son beş yıl içinde kanser tanısı
konmuş 75 milyon kişi rakamlarına ulaşılması beklenebilir.” ifadesi ile kanserin gelecekte ne
kadar yaygınlaşacağına vurgu yapılmakta, toplumun yaşlanması ve çevresel etmenler
kanser sayısındaki artışın başlıca nedeni olarak görülmektedir (DSÖ, 2008).
TÜİK verilerine göre Türkiye’de ölüme sebebiyet veren hastalıkların 2010, 2011 ve
2012 yılları oranlarına bakıldığında, en fazla ölüm nedeninin dolaşım sistemi hastalıkları
olduğu görülmektedir. İkinci sırada ise kötü huylu tümörler (malign neoplazmlar)
gelmektedir. 2012 yılında bu iki ölüm nedeni, toplam ölümlerin %59,0’unu oluşturmaktadır
(TÜİK, 16 Nisan 2013). Türkiye’de ölüme sebebiyet veren hastalıkların yıllara göre dağılımı
Tablo 1’de gösterilmektedir.
Tablo 1. Türkiye’de Ölümüme Sebebiyet Veren Hastalıkların Yıllara Göre Dağılımı
%
2010
2011
2012
Toplam
100
100
100
Dolaşım Sistemi Hastalıkları
39,6
38,8
37,9
Kötü Huylu Tümörler (Malign Neoplazmlar)
21,3
21,1
21,1
Solunum Sistemi Hastalıkları
8,3
10,1
9,7
Endokrin (İç Salgı Bezi), Beslenme ve Metabolizmayla İlgili Hastalıklar
6,4
6,3
6
Sinir Sistemi ve Duyu Organları Hastalıkları
3,7
3,7
4,3
Dışsal Yaralanma Nedenleri ve Zehirlenmeler
4,4
4,1
4,1
16,3
15,9
16,9
Diğer (Enfeksiyon ve Parazit Hastalıkları, Mental ve Davranışsal
Bozukluklar, Kas-İskelet Sistemi ve Bağ Dokusunun Hastalıkları v.b.)
Kaynak : (TÜİK, 16 Nisan 2013)
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
Mali Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı
Finansal Analiz Daire Başkanlığı
tkhk.finansalanaliz@saglik.gov.tr
Aşağıda yer alan Tablo 2’de kötü huylu tümörlerin yıllar itibariyle karşılaştırılması
sunulmaktadır.
Tablo 2. Kötü huylu tümörlerin yıllara göre dağılımı (TÜİK, 16 Nisan 2013)
%
2010
Kötü Huylu Tümörler (Malign Neoplazmlar)
2011
2012
21,3
21,1
21,1
Alt Grupları
100
100
100
Gırtlak ve Soluk Borusu/ Bronş / Akciğerin Kötü Huylu Tümörü
31,2
31
31,6
Midenin Kötü Huylu Tümörü
8,8
8,8
8,4
Lenfaid ve Hematopoetik Kötü Huylu Tümör
8,5
8,3
8
Kolonun Kötü Huylu Tümörü
6,5
6,7
6,7
Pankreasın Kötü Huylu Tümörü
5,2
5,4
5,3
39,8
39,9
39,9
Diğer
Kaynak : (TÜİK, 16 Nisan 2013)
Not: Tablodaki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.
Ölüm nedenleri yaş grupları itibariyle incelendiğinde; dolaşım sistemi hastalıkları ve
kötü huylu tümörlerin en fazla görüldüğü yaş grubunun 65 yaş ve üstü grubunda olduğu
tespit edilmiştir. Diğer taraftan, ölüm nedenleri daimi ikametgâha göre incelendiğinde,
dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklanan ölümlerin en fazla görüldüğü ilk beş ilin
sırasıyla; Burdur, Gümüşhane, Artvin, Trabzon ve Bolu olduğu; kötü huylu tümörler
nedeniyle gerçekleşen ölümlerin en fazla görüldüğü ilk beş ilin ise İstanbul, Kocaeli,
Ankara, Rize ve Edirne olduğu belirlenmiştir (TÜİK, 16 Nisan 2013).
Kanser yükündeki hızlı artış dünya çapında halk sağlığı açısından önemli bir sorun
teşkil ettiği gibi sağlık sistemini de tehdit etmektedir. Gelişmiş ülkeler için dahi gelecek
yıllarda tanı konacak hastaların tedavisi, palyatif-destekleyici tedavileri ve terminal dönem
bakımı için yeterli bütçe temini önemli bir sorun olacaktır.
Kemoterapi,
kanser
tedavisinde
neoplastik
hastalığın
sürecini
yavaşlatmak,
geriletmek ya da durdurmak amacıyla antineoplastik ilaç uygulamasını içermektedir.
Kemoterapi ilaçları giderek artan ve toplum sağlığı açısından giderek önemli bir
sorun haline gelen kanser tedavisinde kullanılmaktadır. Kanser hakkında öğrenilen
bilgilerimiz arttıkça tedavi amaçlı teknolojiyi kullanarak geliştirilen kemoterapi ilaçlarının da
hem sayısı hem de niteliği artmakta ve bu da maliyet artışını beraberinde getirmektedir. Bu
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
Mali Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı
Finansal Analiz Daire Başkanlığı
tkhk.finansalanaliz@saglik.gov.tr
durum kanser vaka sayısındaki artışla birlikte değerlendirildiğinde hem ilaç uygulayıcılarının
sağlığı hem de giderek artan kemoterapi ilaçlarının maliyetinin azaltılması konusunda daha
fazla adım atılması gerekmektedir.
İntravenöz uygulanan kemoterapi ilaçları diğer ilaçlardan farklı olarak kontrollü
şekilde
hastane
ortamlarında
(yatarak
veya
gündüz
kemoterapi
ünitelerinde)
kullanılmaktadır. İlaçlar hastane eczanesinden temin edilebileceği gibi reçete edilerek
serbest eczaneden de karşılanabilmektedir.
Bu çalışma, mevcut uygulanan yöntemlere ve farklı teknolojilere göre intravenöz
yolla uygulanan ilaçların hazırlama ve uygulama maliyetlerinin belirlenmesini içermektedir.
Kemoterapi hazırlama ve uygulama yönetmeleri ve maliyet açısından karşılaştırılması
yapılarak üst yönetime sunulması amaçlanmıştır.
Bu rapor altı bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm olan “Giriş” bölümünde kemoterapi
ile ilgili bilgiler yer almaktadır. Bu kapsamda Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ve eklerinde
kemoterapi ile ilgili geçen hükümlere, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)’ya fatura edilebilen
kemoterapi işlemlerine, kemoterapi hizmetleri için Kamu İhale Kanunu (KİK) kapsamındaki
alımlara ve kemoterapi hazırlama yöntemlerine yer verilmektedir. İkinci bölümde çalışmada
uygulanan yöntem açıklanmıştır. Üçüncü bölümde hastaneler açısından kemoterapi ve
uygulama işlemlerinin maliyet analizlerine; dördüncü bölümde de firmalar açısından
kemoterapi ve uygulama işlemlerinin maliyet analizlerine yer verilmiştir. Beşinci bölüm ise
sonuç ve tartışma kısmına ayrılmıştır. Son bölüm olan “Ekler” kısmında ise hesaplamalara
ait ekler ve çalışma ile ilgili yazışmalara ait ekler yer almaktadır.
Çalışma Haziran 2014 tamamlanmıştır. Detaylı bilgi için Finansal Analiz Daire
Başkanlığı ile irtibata geçebilirsiniz.
Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu
Mali Hizmetler Kurum Başkan Yardımcılığı
Finansal Analiz Daire Başkanlığı
tkhk.finansalanaliz@saglik.gov.tr