Şalter İliak Osteotomisinde Asetabuler İndeksin Değerlendirilmesi

Cumhuriyet Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Şalter İliak Osteotomisinde Asetabuler İndeksin Değerlendirilmesi
TheEvulation of Acetabuler Index After Salter's Innominate Osteotomy
Murat KORKMAZ *, Oğuz BİNİCİ** , Sıtkı PERÇİN
4
ÖZET
SUMMARY
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve
We revievved 62 hips of 50 patients who had under-
Travmatoloji kliniğinde 1994-1998 yılları arasında .doğuştan
gane Salter's innominate osteotomy in the Department of
kalça çıkığı nedeniyle, Şalter İliak osteotomisi yapılan 50 hasta-
Orthopaedics and Traumatology Cumhuriyet University Medi-
nın 62 kalçası incelendi. Ameliyat sırasında hastaların orta-
cal School the betvveen the years, 1994 to 1998. The average
lama yaşı 36 aydı . Hastaları n 41'i kı z (% 82), 9'u erkek
age was 36 months. 41 (% 82) patients were female and 9
(% 18) idi. 19 hastada çıkık bilateral (% 38), 31 hastada (%
(%18) patients male. 19(% 38) patients had bilateral con-
62) tek taraflı idi. Preoperatif dönemde ortalama 35.80° olan
genital hip dislocation and 31(% 62) patients had unilateral.
asetabuler indeks, postoperatif 6. ayda ortalama 21.60°
Acetabular index preoperatively was 35.80° postoperatively
olarak bulundu. Şalter İliak osteotomisinin asetabuler gelişim
was 21.60° Using student's t test acetabuler development after
üzerindeki etkisi t testi ile doğrulandı.
Salter's innominate osteotomy was confirmed by
An aht ar K el imeler: As et abuler açı , Şalt er İliak
osteotomi, doğuştan kalça çıkığı.
C. U. Tıp Fakültesi Dergisi 22 (3): 159-162, 2000
Key Words : Asetabular angle, Salter's innominate
osteotomy, congenital hip dislocation
GİRİŞ
Doğuştan kalça çıkığı tedavisinde amaç, mümkün
olabilen en erken dönemde çıkığın redükte edilmesi ve
kalça ekleminde normal gelişimin tamamlanabilmesi için
bu redüksiyonun korunmasıdır (1-3).
1961 yılında Şalter tarafından tanımlanan ve
doğuştan kalça çıkığındaki asetabuler displazinin düzeltilmesine yönelik İliak osteotomi, 18. aydan itibaren
uygulanmaktadır. Doğuştan kalça çıkığının tanı ve takibindeki birçok ölçümden birisi olan asetabuler indeks,
Şalter iliak osteotomisinden sonra küçülmektedir(4-9).
Bu çalışmada kliniğimizde Şalter iliak osteotomisi
yapılan hastaların preoperatif ve postoperatif 6. aydaki
asetabuler indeksleri ölçülerek, yapılan operasyonun
asetabuler indeks ve dolayısıyla asetabuler gelişim üzerindeki etkileri araştırıldı.
Arş. Grv. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AnabilimDalı, Sivas
**
Dr. Sağlık Bakanlığı ***
Doç. Dr. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve
Travmatoloji Anabilim Dalı, Sivas
159
Korkma:
HASTALAR ve YÖNTEM
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve
Travmatoloji kliniğinde 1994-1998 yılları arasında doğuştan kalça çıkığı tanısı alarak açık redüksiyon ve
Şalter iliak osteotomisi yapılan 50 hastanın 62 kalçası
çalışma kapsamına alındı. Hastaların "preoperatif dönemdeki,her iki alt ekstremite nötralde pelvis ön-arka
grafilerinde asetabuler indeksleri ölçüldü. Operasyon
sonrası 6. aydaki pelvis ön-arka grafilerinde asetabuler
indeksler tekrar ölçüldü. Her iki açı değerleri t - testiyle
değerlendirildi. Aradaki açı farkı anlamlı bulundu (p =
0,683).
BULGULAR
Çalışma kapsamına alınan 50 hastadan 19'unda
bilateral (% 38), 31'inde unilateral (% 62) kalça çıkığı
mevcut idi. Hastaların operasyon sırasındaki yaşı 18-96
ay olup ortalama yaş 36 ay idi. Hastaların 41'i kız (%
82), 9'u erkekti (% 18). Preoperatif ve postoperatif 6.
ayda ölçülen değerler tablo I de verildiği gibi olup
preoperatif asetabuler indeks ,ortalama 35.80° (28° 50°) postoperatif 6. ayda ise ortalama 21.60° (12° 31°) idi. 31 unilateral kalça çıkığı olan hastanın normal
taraflarının asetabuler açı ortalaması, 21.70° (15° - 30°)
idi. Toplam 62 kalçanın preoperatif ve postoperatif
açıları arasında 14.20° farklılık izlendi.
TARTIŞMA
Doğuştan kalça çıkığında asıl patoloji
asetabulumdadır ve uygun bir düzenleme ile kalça eklemini daha fizyolojik hale getirmek mümkündür (5,10).
1.5—4 yaş arasındaki çocuklarda asetabulumun yeniden
şekillenebilme kapasitesi
yüksek
olduğundan
asetabulumdaki yetmezlik iliak osteotomilerle giderilebilir. Hasta 15 ayın üzerinde ise ve asetabuler indeks
değerleri yüksekse; çocuğun kemiksel gelişimi yeterli ise
açık redüksiyon ve asetabuluma yönelik bir tavan ameliyatı şarttır (11). Şalter iliak osteotomisi de bu operasyonlardan birisidir. Şalter iliak osteotomisi sonrasında
femur başı ile asetabulum arasında konsantrik bir redüksiyon sağlanır ve tabii ki kalça ekleminin açısal değerlerinde bir takım değişiklikler oluşur. Doğuştan kalça
çıkığının tanısında ve takibinde kullanılan açısal değerlerden biri olan asetabuler indeksde klasik Şalter ameliyatı sonrasında 6-12° lik bir düzelme olmaktadır (12).
Asetabuler indeksi ölçmede kullanılan
Hilgenreiner çizgisinin triradiat kıkırdak kemikleştiğinde
belirlenmesi zor olur ve asetabuler indeksin 8 yaştan
sonra güvenilirliği azalır (13). Buna rağmen Şalter,
maturasyonunu tamamlamış, 18 yaşından küçük hastalarda bile asetabuler indekste ortalama 12 ° lik iyileşme
bulmuştur (14).
Doğuştan kalça çıkıklarında tanı ve takip öncelikle radyolojik olarak yapılır ama bu konuda bir standart
olmayışı bazen zorluklara neden olur. Hastanın grafi
160
S
altındaki pozisyonuna ve ölçümü yapan klşjyeH
sonuçlar, değişebilmektedir (6,13,15). B
asetabuler indeks pelvisin rotasyonuna göre im
gösterebilir. Tönnis, rotasyonu önlemek amaç™
iki obturatuar deliklerin simetrisini esas alı
standartizasyondan söz etmektedir (16). Burar»
asetabuler indekste 2° lik bir değişiklik mümkündl
amaçla biz ölçümler için alınan preoperai}
postoperatif grafilerde bu simetriye özen göa
Ayrıca açılar, tek bir uzman tarafından ölçüldü, Bul
dartlara göre yapılan 43 olguluk bir çalıJ
asetabuler indeksin normal değerleri 2-3 yaş gri
22.40°, 3-7 yaş grubunda 19.60 °, 7-14 yaş gnij
ise 15.80 ° olarak bildirilmiştir (9).
Asetabuler indeks, Şalter iliak osteotomisi ya
serilerde değişik otörler tarafından değişik değsij
bulunmuştur. Bilgen ve arkadaşları bir seri
preoperatif 34.10°, postoperatif 18.50° (15), dijjd
serilerinde ise preoperatif ortalama 34.70°
14.60° olarak bildirmişlerdir. Yine Bilgen ve
Morscher' in Şalter iliak osteotomi sonrasında asetalı
indekste 6-12° lik bir düzelme tespit ettiğini de l
etmişlerdir (4).
Sipahioğlu ve Gür için bu değer (ll°-270)t
lama 21° dir (17). Asetabuler indekste to
postoperatif dönemde 11.20°, takipte 6.20° duş
olduğunu rapor eden Aktaş ve arkadaşlarına ç
asetabuler indeks postoperatif takip uzadıkça dahi
azalmakta ve bu da asetabulumun remodülasyon potı
siyelini gösterir denmektedir (6) . Bizim serimizde
postoperatif 6. ayda asetabuler indeksin ortala
14.20° lik azalma gösterdiği tesbit edildi. Olgularım
ortalama yaşı 36 ay olduğu için biz de Aktaş ve aı
daşlarının düşüncesine katılıyor, ilerde bu açısal de
lerin daha da azalacağını, asetabulumun normal şefo
derinliğine daha da yaklaşacağını düşünüyoruz. Seri
de 4 yaş altı hastalarda preoperatif ve postope
asetabuler indeks farklarının ortalaması 15.20°, 4
üstü hastalarda ise 12.90° bulunmuştur. Ancak bu
ğerler, Mann-Witney U testi ile istatistiksel olarak k
iaştırıldığında anlamlı bir ilişki bulunamar
(p=0.237). Aynı şekilde asetabuler indeks nor
doğru dönerken; tekniğin anatomik tamiri normal y
etkilediği şeklinde başka görüşlerde vardır (18).
karşılık litaratürde sadece asetabuler indeksin küçi
sine bakarak asetabuler gelişim hakkında yorum
masına karşı çıkan ve değerlendirmenin santral
açısı (CE) ile birlikte yapılması gerektiğini savunanl
vardır. Bu düşünceye göre her bir açının en az 5° v
iki açı toplamının en az 13° gelişme göstermesi gı
(7).
Şalter İliak Osteotomisinde Asetabuler İndeksin Değerlendirilmesi
Tablo-lıOlguların dökümü
Olgu Sayısı Tanı
Pre-o
AY
SAĞ
p açı
SOL
Post-op açı
ölçüm ayı
SAĞ
SOL
Cins
Fark
1
Sağ D.K.Ç
36. AY
40
15
4.AY
12
15
E
28
2
Sağ D.K.Ç
18.-AY
30
21
6. AY
16
20
E
14
3
Sağ D.K.Ç
18.AY
30
20
6.AY
20
20
K
10
4
Sağ D.K.Ç
24.AY
35
20
3.AY
25
20
K
10
5
Sağ D.K.Ç
96.AY
30
25
2.AY
25
25
E
5
j
Sağ D.K.Ç
36. AY
40
20
6.AY
30
21
K
10
-j
8
Sağ D.K.Ç
Sağ D.K.Ç
24.AY
60.AY
30
40
25
22
3. AY
6.AY
25
20
22
18
K
K
5
20
9
10
Sağ D.K.Ç
Sağ D.K.Ç
18.AY
84.AY
36
40
25
15
4.AY
6.AY
18
19
25
15
K
K
18
21
11
Sağ D.K.Ç
18.AY
35
18
6.AY
18
21
K
17
12
Sağ D.K.Ç
24.AY
35
20
6. AY
19
15
K
16
13
4
Sol D.K.Ç
Sol D.K.Ç
42.AY
24.AY
20
24
32
40
6.AY
6.AY
18
20
14
21
K
K
18
19
15
16
Sol D.K.Ç
Sol D.K.Ç
18.AY
18.AY
27
28
40
38
6.AY
6.AY
23
25
22
20
K
K
18
18
17
Sol D.K.Ç
60.AY
15
28
4.AY
12
22
K
6
18
19
Sol D.K.Ç
Sol D.K.Ç
48. AY
36.AY
20
25
35
40
6. AY
6.AY
15
20
18
25
E
K
17
15
20
Sol D.K.Ç
18.AY
30
45
4.AY
30
20
K
15
21
22
Sol D.K.Ç
Sol D.K.Ç
24.AY
36.AY
25
23
35
32
6.AY
6.AY
23
20
20
15
E
E
15
17
23
Sol D.K.Ç
36. AY
15
35
6. AY
12
19
E
16
24
25
Sol D.K.Ç
Sol D.K.Ç
36.AY
48.AY
23
30
30
39
4.AY
6.AY
23
20
23
29
K
E
7
10
j
Sol D.K.Ç
18.AY
28
35
6.AY
23
21
K
14
27
28
Sol D.K.Ç
Sol D.K.Ç
18.AY
96. AY
20
30
30
40
6. AY
4.AY
20
20
20
18
K
K
10
22
29
Sol D.K.Ç
18.AY
30
35
3.AY
28
22
K
13
Sol D.K.Ç
Sol D.K.Ç
24.AY
36. AY
16
20
36
30
5. AY
6.AY
12
15
15
17
K
K
21
13
Bilateral D.K.Ç iki
Bilateral D.K.Ç iki
24.AY
42.AY
40
35
40
32
6. AY
6.AY
31
18
25
22
K
K
9 15
17 10
Bilateral D.K.Ç iki
36.AY
38
35
3.AY
22
25
K
16 10
Bilateral D.K.Ç iki
24.AY
38
32
6.AY •
20
25
K
18 7
Bilateral D.K.Ç iki
Bilateral D.K.Ç iki
18.AY
48.AY
35
32
40
30
6. AY
4.AY
25
22
30
15
E
K
10 10
10 15
Bilateral D.K.Ç iki
Bilateral D.K.Ç iki
48.AY
48.AY
36
32
35
40
5. AY
6.AY
22
25
25
28
K
K
14 10
7 12
Bilateral D.K.Ç iki
18.AY
39
41
8.AY
23
20
K
10 21
Bilateral D.K.Ç iki
Bilateral D.K.Ç iki
48.AY
36.AY
32
40
42
50
8.AY
12.AY
25
20
22
28
K
K
7 20
20 22
Bilateral D.K.Ç iki
Bilateral D.K.Ç sağ
54.AY
18.AY
32
45
30
40
12.AY
6.AY
22
25
16
40
K
K
10 14
20
Bilateral D.K.Ç sağ
24.AY
45
30
4.AY
28
30
K
17
Bilateral D.K.Ç sağ
36. AY
40
22
6. AY
28
22
K
12
Bilateral D.K.Ç sağ
Bilateral D.K.Ç sol
24.AY
48.AY
30
35
20
30
6.AY
6.AY
18
35
20
20
K
K
12
10
Bilateral D.K.Ç sol
Bilateral D.K.Ç sol
72.AY
24.AY
18
23
35
28
6. AY
6.AY
15
21
22
18
K
K
13
10
161
Korkmaz il
Sonuç olarak asetabuler displazinin giderilmesi
amacıyla yapılan Şalter iliak osteotomisinin doğuştan
kalça çıkığının giderilmesinde etkili olacağı inancındayız.
Osteotomi
uygulaması
ve
sonuçlan. Açta I
.
Traumotol Türe 24:268-73,1990.
ı
9.
Yurdoğlu C, Bursalı A, Özgündüz A, Örsel S, OB
Unilateral gellişimsel kalça displazilerinde karşı kata
Othop Traumotol Türe 31:191-4,1997.
KAY NAKLAR
1.
Faciszevvski T , Kiefer NG , Coleman SS. Pemberton
osteotomy for residual asetabuler dysplasia in children
who have congenital dislocation of the hip. J Bone Joint
Ochoa O, Seringe R, Soudrie B, Zeller R. Salter's singlestage bilateral pelvik osteotomy. Chir Orthop Reparatrice
Fournet-Fayard J, Kohler R, Michel
CR. Results of
Salter's innominate osteotomy in residual hip dysplasia in
Bilgen ÖF, Durak K, Özerdemoğlu R, Aydınlı U, Gedikoğlu
Ö. Doğuştan kalça çıkığının tedavisinda açık redüksiyon ve
6.
13. Broughton NS, Broughman Di, Çöle WG, MenelaB
of the child's hip. J Bone Joint Surg 71 (B):6-8 1989, l
14. Şalter RB,
Hasson G, Thompson GH. Inrnfl
değişik yöntemlerin
Orthop
subluxation of the hip in young adults. Clin Orthoplül
Baytok G, Toğrul E, Bayram H, Kayaselçuk U. Şalter
osteotomisinin DKÇ tedavisindeki klinik ve radyolojik geç
sonuçlarının karşılaştırılması. XV. Milli Türk Ortopedi ve
Travmatoloji Kongre Kitabı T.H.K. Basımevi Ankara
.5:367-71, 1997.
15. Bilgen ÖF, Durak K, Kejanlıoğlu S, Ayan M, ÖzdeH
karşılaştırılması.
Açta
in
management
of residuel conp
67,1984.
Doğumsal kalça çıkığının tedavisinde aynı anda uygıfr
açık redüksiyon ve innominat osteotominin değeriJ
mesi. Açta Orthop Traumatol Türe 30:365-8,1996. l
16. Tönnis D. Normal values of the hip joint for l
Aktaş Ş, Sarıdoğan K, Tan L. Gelişimsel kalça displazisinin
evaulations of X-rays in children and adults. Clin Oıt
tek seansta tedavisi sonrası asetabuler gelişme. Açta
119: 39-47,1997.
17. Sipahioğlu F, Gür E. Doğuştan kalça çıkığının tedavisi
Eren AH, Türkmen İM, Görgeç M. Büyük çocuklarda
Şalter ameliyatından alınan sonuçlar. V. Milli Türk OM
asetabuler displazinin iyileşme potansiyeli. Açta Orthop
di ve Travmatoloji Kongre Kitabı Yargıçoğlu Matbaası!
Traumatol Türe 25:146-9,1991.
8.
osteotomy. Clin Orthop 98: 111-5,1975.
osteotomy
Orthop Traumotol Türe 33:101-4,1999.
7.
lan. Açta Othop Traumotol Türe 29:1-5, 1995.
innominant osteotomi sonuçlarının değerlendirilmesinde
Traumatol Türe 30: 234-7,1996.
5.
kalça çıkıklarının medial girişim ile açık redüksiyons?
Reliability of radiological measurements in the assest-
children. Chir Orthop,74(3):243-51,1988.
4.
Surg., 436:518.1961.
12. Chapchal G. Indications for the various types offl
Appar M ot 77 (6):412-8,1991.
3.
congenital dislocation and subluxation of hip. J fiofl
11. Zorer G, Sürel B, Savran K, Karlı M, Balioğlu M.GelijB
Surg,75-A:643-9,1993.
2.
10. Şalter RB. innominate osteotomy in the treatraB
Özakçe H, Seber S, Göktürk E, Yalaman O, Salın MA.
Doğuştan kalça çıkığı tedavisinde Şalter innominate
kara .5:115-23,1978.
18. Bölükbaşı S, Muşdal Y. Doğuştan kalça çıkığının ten
sinde Şalter innominate osteotomisi sonuçları. IXl
Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongre Kitabı Emel Mil
acılık Ankara. 5:228-32,1987.
Yazışma adresi:
Dr. Murat Korkmaz
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Sivas