5E METODUNA GÖRE HAZIRLANMIŞ DERS PLANI BÖLÜM 1 Dersin Adı Sınıf Ünitenin Adı / No Konu Önerilen Süre Fen ve Teknoloji 6.Sınıf 5.Ünite: Vücudumuzdaki Sistemler Kanın Yapısı ve Görevleri, Lenf Dolaşımı 40 dakika BÖLÜM 2 Öğrenci Kazanımları Tutum ve Değerler Sağlık Kültürü Eğitimi Kazanımları Fen- Teknoloji- Toplum- Çevre Kazanımları 1. Kanın yapısı ve görevlerini açıklar 2. Kan grupları arasındaki kan alış veriş şemasını çizer. 3. Kan bağışının insan vücudu ve toplum açısından önemini fark ederek yakın çevresini kan bağışında bulunmaya yönlendirir.(TD-3) 4. Lenfin dolaşım sisteminin öğesi olduğunu belirtir ve önemini açıklar TD-3.DEĞERVERME (Hareketlere, olaylara ve nesnelere önem ve değer vermesi) Denemeye sürekli isteklidir (İç motivasyonu vardır.). Demokratik süreçlere güven duyar. Mantığa, bilime ve teknolojiye güven duyar. İnsanlığın refahına katkı sağlayan gelişmeleri ve kişileri takdir eder. Temiz ve sağlıklı yaşamaya gayret eder ve/veya böyle yaşayanları takdir eder. Kendisine ve çevresine saygılı davranır (Gürültü yapmaz, çevresine zarar vermez, başkalarının hakkını çiğnemez, âdil ve dürüsttür.). 5. Kan bağısının toplumsal ve bireysel yararlarını sorgular. 1. Bilimsel bilginin gelişiminde deney yapar, delil toplar, olaylar ve kavramlar arasında ilişki kurar, olası açıklamalar önerir ve hayal gücünün rolünü tanımlar ve örneklerle açıklar. Bilimsel Süreç Becerileri Kazanımları 7.Gözlemlere dayanarak bir veya birden fazla özelliğe göre karşılaştırmalar yapar. 8.Benzerlik ve farklılıklara göre grup ve altgruplara ayırma şeklinde sınıflamalar yapar 29.Deney ve gözlemlerden elde edilen verileri derleyip işleyerek gözlem sıklığı dağılımı, çubuk grafik, tablo ve fiziksel modeller gibi farklı formlarda gösterir. Grafik çizmeyle ilgili kuralları uygular. 30. İşlenen verileri ve oluşturulan modeli yorumlar. 2.Bilimsel bilgi deney ve gözlemlerden elde edilmiş delillere dayanır. Akyuvar, Alyuvar, Kan Pulcukları, Kan Grupları, Rh Faktörü Ve Lenf Bilimin Doğası Kazanımları Ünite İle İlgili Kavram ve Semboller Öğretme-Öğrenme Yöntem ve Teknikleri Yapılandırmacı Yaklaşım(5e), Sunuş Yoluyla Anlatım, Buluş Yoluyla Anlatım, Soru-Cevap,Drama Kaynakça Fen Ve Teknoloji 6. Sınıf Ders Kitabı, Fen Ve Teknoloji 6. Sınıf Öğretmen Kılavuzu, www.fenokulu.net BÖLÜM 3 Giriş (Engage) Öğretmen-Öğrenme Etkinlikleri Keşfetme (Explore) Açıklama (Explain) Öğretmen derse girer bugünkü konunun Kanın Yapısı, Kan grupları ve Lenf Dolaşımı olduğunu söyler. Ardından öğrencilere “kanın yapısında neler vardır?” “kan grupları neden farklıdır” “kanın yapısındaki maddeler vücudu savunmada görev alır mı ?” “ kimler nasıl kan alıp verebilir?” şeklinde sorular yönelterek, öğrencilerin dikkatini çekmeye çalışır. Konuşma yapıldıktan sonra öğrencilere Etkinlik 1 verilerek cevaplamaları istenir. Böylece konu ile ilgili düşünmeleri pekiştirilir. Öğrencilere Kanın yapısı ile ilgili videolar izletilir ve resimler gösterilir.(KAZANIM14).Videolarda gördüklerini ve anladıklarını paylaşmaları istenir. Bu etkinlik bittikten sonra öğrencilerden bir dosya kâğıdına, kendisinin ve sınıf arkadaşlarının kan gruplarını yazarak karşılaştırmaları ve kimlerden kan alıp vereceğini tartışmaları istenir.(Etkinlik 2) (BSB-7-8-28-30) (FTTÇ-1) (KAZANIM-2 )(BİLİMİN DOĞASI-2) Video ve Etkinlik 2 hakkında konuşulduktan sonra Etkinlik 1 deki sorular cevaplanmadan konu anlatılır. Konumuz “kanın yapısı ve görevleri, kan grupları ve lenf dolaşım sistemi”.Akyuvarların savunma mekanizmasında görev aldığı, alyuvarların içinde hemoglobin bulunduğunu ve bunların kana rengini veren maddeler içerdiğinin vurgular. Lenf sisteminin dolaşımı sisteminin bir parçası olduğunu söyler ve akyuvarların lenf düğümlerinde görev aldığını belirtir. Konuyla ilgili soru- cevap yapılır. Varsa kavram yanılgıları giderilir. Derinleştirme (Elaborate) Değerlendirme (Evaluate) Bir Sonraki Derse Hazırlık Hemen ardından öğrencilere (Etkinlik3)“Kan Aranıyor” adlı okuma parçası okutulur ve buna benzer hikâyeler yazması istenir. Yazılan hikâyelerin öğrenciler tarafından sınıfa okumaları istenir. Öğretmen buna benzer yaşamış olduğu bir olayı anlatır. Öğrencilerin geçmiş yaşantılarında böyle bir olayın olup olmadığı sorularak, yaşamla bağlantı kurulması sağlanılır.Bu etkinlikle ilgili drama yaptırılır.(TD-3) (KAZANIM -5) Etkinlik 1 tekrar yaptırılarak anlamlı öğrenme gerçekleştiğine dair dönüt alınır. Tanılayıcı dallanmış ağaç yöntemiyle konunun değerlendirmesi yapılır. Yapılan etkinlikler değerlendirilerek yanlış cevaplar düzeltilir. Son olarak Etkinlik 4 “Kart Gösterme” yaptırılarak konu bitirilmiş olur. Öğrencilerden tıptaki teknolojik gelişmeleri ve hastalık yapan etmenleri araştırmaları istenir. BÖLÜM 4 Dersin Diğer Konularla veya Derslerle İlişkisi Planın Uygulamasına İlişkin Açıklamalar Öğrenci “Akyuvarların savunma mekanizmasında görevli olduğunu bilir ve Mikroplarla Savaş ünitesi ile bağlantı kurar. Bu planın uygulaması ile öğrencilere kazandırılmak istenen hedef davranışlar, tutum ve değerler ,sağlık kültürü eğitimi kazanımları kazandırılmış olur.Ders öğrenci merkezli hale gelip öğretmen rehber konumdadır.Dersin hayatla bağlantısı kurulup kalıcı ve eğlenceli bir öğrenme gerçekleşir. ÖĞRETME –ÖĞRENME ETKİNLİKLERİ ETKİNLİK 1 Akyuvarlar kırmızı kan hücreleridir. (...) Alyuvarlar beyaz kan hücreleridir. (...) Kana kırmızı rengi veren madde hemoglobindir. (...) Kanın pıhtılaşmasını sağlayan madde……………………….dır. Kan, kan hücreleri ve kan plazmasından oluşur. (...) Akyuvarlar kırmızı kemik iliğinde üretilir. (...) Alyuvarlar sarı kemik iliğinde üretilir. (...) A kan grubu B kan grubuna kan verebilir ama alamaz. (...) Rh(-) insanda kanın olmadığını, Rh(+) insanda kanın olduğunu gösterir. (...) AB kan grubu hem A’dan hem de B’den kan alabilir. (...) Lenf damarlarında kan taşınır. (...) Lenf düğümleri vücudu hastalıklara karşı korur. (...) Kan alışverişi farklı kan gruplarıyla gerçekleşmez. (...) Alyuvar ………….. sayesinde hücrelere oksijen taşır. Vücudumuzun savunmasında görevli olan hücre……………..dır. ETKİNLİK 2 (Daha önceden kan alış-veriş olaylarını araştırmaları istenmiştir.) Öğrencilerin isimleri ve kan grupları tahtaya yazılır. Sınıfta öğrenciler beşer kişilik gruplara ayrılır. Dosya kâğıdına bütün sınıf arkadaşlarının kan gruplarını yazarak, bir çizelge hazırlamaları istenir. Öğrencilerden, kimlerin birbirine kan alıp verebileceğini bulmaları sağlanır. Bulunan sonuçları dosya kâğıdına kaydetmeleri istenir. Bulunan kan gruplarındaki, kan alış veriş şemasının çizilmesi istenir. Bütün öğrencilerden kendilerine göre bir kan grubu kartı yapmaları istenir. Malzemeler: Kalem Dosya kâğıdı Cetvel Sorular: • Sınıfımızda hangi kan grubundan kaçar kişi tespit ettik? • Hangi kan grupları arasında kan alış verişi gerçekleşir?Cetvel • Ülkemizde en sık rastlanan kan grupları sırasıyla A, 0 (sıfır), B ve AB’dir. Bu bilgiyle sınıfta elde ettiğimiz sonuçları karşılaştıralım. Kendimizin ve arkadaşlarımızın kan gruplarını bilmek önemli midir? Niçin? ETKİNLİK 3 Kan Aranıyor Ömer öğretmen 28 yaşında fen ve teknoloji öğretmenidir. Stresli ve yoğun geçen bir günün ardından eve gelmiş öğretmen. Biraz zaman geçtikten sonra Ömer öğretmen sol tarafında bir ağrı hissetmiş. Hemen hastaneye giderek nedenin öğrenmek istemiş. Doktorlar gerekli incelemeyi yaptıktan sonra Ömer öğretmene acilen ameliyat olması gerektiğini söylemişler. Ameliyat içinde kan gerekliymiş. Ömer öğretmene AB+ kan grubu gerekmekteydi. Hemen okuldaki öğretmenlerine haber verilmiş. Ama kan grubunu bilmeyen öğretmenler varmış. Telaşlı bir şekilde Ömer öğretmenle aynı kan grubunda olan öğretmen arkadaşları, hastaneye giderek kan vermişler. Başarılı bir ameliyat geçiren Ömer öğretmen şimdi hastanede dinleniyor ve ziyaretçilerini kabul ediyordu. Metni okuduktan sonra aşağıda verilen konulardan birini seçelim. Bu konuyla ilgili yaklaşık 15 dakika içinde bir drama hazırlayıp canlandıralım. Birlikte Yapalım • Sınıftaki öğrencilerden dört grup oluşturalım. • Her gruba bir konu verelim. 1. Grubun Konusu: Kan bağışının hastalara faydası 2. Grubun Konusu: Kan bağışının kan veren kişilere faydası 3. Grubun Konusu: Kan bağışı yapılan hasta ve hasta yakınlarının mutluluğu 4. Grubun Konusu: Kan bağışının hastaneye ve topluma faydası Sonuca Varalım • Canlandırma sırasında neler hissettiniz? • Kan bağışının bireye ve topluma sağlayacağı faydalar nelerdir? • Kan bağışı sadece ihtiyaç duyulduğunda mı yapılmalıdır? Açıklayalım. ETKİNLİK 4 KART GÖSTERME SORULAR Akyuvarlar savunma mekanizmasında görev alırlar. (D) Akyuvar hücrelerinde hemoglobin bulunur. (Y) Lenf düğümleri alyuvar üretir. (Y) Kan gruplarında RH faktörü önemsizdir. (Y) Rh(+) kan grubu Rh(-) kan grubuna kan veremez. (D) Lenf damarları dolaşım sistemine yardımcı olur. (D) Öncelikle öğrencilere Kırmızı, Sarı ve Yeşil renkli 3 adet kart verilir. Öğrenciler bu kartları soruların doğru olup olmadığına veya kararsız durumda bu kartları kaldırarak gösterirler. Burada Yeşil kart doğruyu, Kırmızı kart yanlışı, Sarı kart ise kararsızlığı gösterir.Bu etkinlik yaptırılarak hem ders daha zevkli geçmesi sağlanır hem de öğrencilerde daha kalıcı bilgiler oluşması sağlanmış olur. Not: Yapılandırılmış grid ektedir. www.fendersi.gen.tr Fen ve Teknoloji Öğretmeni UYGUNDUR ……./……./……….. Okul Müdürü KONUYLA İLGİLİ RESİMLER